3
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Nhìn tổng thể, báo chí thế giới trong thập niên gần đây có nhiều biến động, phản ánh
hiện trạng toàn cầu với bức tranh đa sắc màu. Các nền báo chí phát triển nhƣ Hoa Kỳ, Liên
bang Đức, Pháp, Anh,...cuốn theo những vấn đề quốc gia và quốc tế, phát triển theo hƣớng
cộng sinh,lan tỏa cùng mạng xã hội (MXH), gia tăng nhanh chóng sức mạnh của dƣ luận xã hội
(DLXH) trong giám sát và phản biện xã hội đối với những quyết sách lớn, vấn đề lớn của quốc
gia trong mối quan hệ quốc tế.
Gần đây nhất, có thể thấy báo chí Hoa Kỳ trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2016 với
những biến thái khó lƣờng, theo hƣớng chi phối bởi lợi ích của các nhóm, mà theo truyền
thống, báo chí nƣớc này cần và luôn thể hiện tính chuyên nghiệp trong thông tin khách quan,
trung thực với các vấn đề đối nội. Khác với một số nƣớc, nhà báo chuyên nghiệp ở Hoa Kỳ
không đƣợc tham gia đảng phải chính trị, để thể hiện “tính chuyên nghiệp” trong thông tin.
Thế những, truyền thông Mỹ nói chung trong chiến dịch trach cử, hầu nhƣ bị cuốn vào các
nhóm lợi ích của các ứng cử viên khá rõ nét. Tuy nhiên, trong các vấn đề quốc tế, báo chí
nƣớc này thông tin đa dạng hơn, trong đó tính phản biện để tìm kiếm lối đi rõ nét hơn.
Báo chí Châu Âu có sự khác biệt đáng kể so với báo chí Hoa Kỳ, thể hiện rõ hơn tính
đa dạng trong khuynh hƣớng khi phản ánh tình hình EU, NATO cũng nhƣ vấn đề khu vực và
thế giới, trong đó rõ nét nhất là thông tin cuộc khủng hoảng Ukraina, xung đột Trung Đông -
Bắc Phí. Với vấn đề nội khối EU, báo chí châu lục này thể hiện lúng túng trong xu hƣớng
phát triển, nhất là vấn đề bre-xit, vấn đề nhập cƣ hay quan hệ với Nga; kể cả vấn đề Trung
Đông - Bắc Phí.
Nhìn tổng thể, vẫn có một luồng thông tin không thể không nhận ra là luồng ý kiến
bái Nga của cả Châu Âu, nhất là Mỹ. Nhƣ vậy, dù luôn cho mình là “khách quan, trung thực”
những báo chí Phƣơng Tây vẫn luôn bị cuốn vào các khuynh hƣớng và dòng xoáy chính trị
của các thế lực chính trị. Báo chí Mỹ đang “mắc kẹt” giữa cuộc khủng hoảng quyền lực của
hai đảng Cộng hóa và Dân chủ, giữa đảng Dân chủ với Tổng thống D. Trump, kể từ sau bầu
cử năm 2016.
Bên cạnh chúng ta, báo chí Trung Quốc luôn thể hiện rõ là công cụ chính trị, xung
kích đi đầu của Đảng và Nhà nƣớc Trung Quốc trong cả đối nội và đối ngoại. Tuy nhiên,
cùng vời đó, báo chí mang đậm tính dân tộc trong lòng nền báo chí này vẫn luôn thể hiện
“giọng điệu” màu sắc “đặc sắc Trung Hoa đương đại”, là tính hung hăng, bề trên theo kiểu
“anh hùng xa lộ”.
Nhƣ vậy, điểm qua đôi nét tổng quát báo chí thế giới và một số nƣớc để thấy rằng.
Câu hỏi nhà báo chuyên nghiệp là ai và cái gì thúc đẩy họ hoạt động nghề nghiệp? Hay nói
cách khác, mô hình phẩm chất nghề nghiệp báo chí hay quan điểm về nhân cách nhà báo
đƣơng đại vừa thể hiện tính truyền thống, vừa thể hiện tính khu vực hay bản địa khá rõ nét,
dù ở nƣớc phát triển hay đang phát triển, ở Âu - Mỹ hay Châu Á....
Ở Việt Nam, trong thời kỳ đổi mới, báo chí Việt Nam đã đạt đƣợc nhiều thành tựu
đáng kể, góp phần quan trọng làm nên thành công của sự nghiệp phát triển đất nƣớc và hội
nhập quốc tế. Báo chí Việt Nam phát triển nhanh về số lƣợng, loại hình, ấn phẩm, đội ngũ
ngƣời làm báo, công chúng, cơ sở vật chất - kỹ thuật, công nghệ làm báo, năng lực tài chính,
tác động xã hội của báo chí ngày càng đƣợc mở rộng. Những tin tức, sự kiện và vấn đề thời
sự đƣợc cập nhật nhanh hơn... Những vấn đề đặt ra, các vấn đề bức xúc, nỗi niềm của nhân
