M ĐẦU
Ngày nay, trước yêu cầu phát triển mạnh mẽ công nghệ lưu
trữ, xử lý và truyền thông tin quang đòi hỏi các nhà khoa học không
ngừng tìm kiếm các vật liệu tán sắc thay đổi hoặc các phương pháp
điều khiển tán sắc để có thể điều khiển được vận tốc nhóm ánh sáng.
Sự khám phá hiệu ứng trong suốt cảm ứng điện từ (EIT)
không chỉ làm triệt tiêu hấp thụ mà còn tạo ra môi trường có độ tán
sắc (tuyến tính và phi tuyến) cực lớn trong lân cận tần số cộng hưởng
nguyên tử. Đặc biệt, độ lớn và dấu của độ tán sắc của môi trường đối
với một chùm ánh sáng hoàn toàn được điều khiển bởi chùm ánh sáng
khác, do đó chúng ta có thể điều khiển vận tốc nhóm ánh sáng tới giá
trị rất thấp. Sử dụng k thuật tạo EIT, các nhà thực nghiệm đ quan sát
được các xung sáng lan truyền trong môi trường nguyên tử với vận tốc
nhóm rất thấp. Năm 1999, Hau và cộng sự đ làm chậm được ánh sáng
tới vận tốc 17 m/s trong môi trường ngưng tụ Bose-Einstein của
nguyên tử Na ở nhiệt độ c n , ash và đồng nghiệp đ làm chậm
ánh sáng trong môi trường nguyên tử ở nhiệt độ phòng tới vận tốc 90
m/s. Sau đó, một số nghiên cứu đ tạo được ánh sáng chậm với vận
tốc nhóm c 8 m/s, thậm chí làm dừng hoàn toàn một xung ánh sáng
trong khoảng vài micro giây.
Về mặt thực tiễn, nghiên cứu về điều khiển vận tốc nhóm ánh
sáng trong hệ nguyên tử 3 mức năng lượng đ thu được những kết
quả đột phá và mở ra nhiều triển vọng ứng dụng. Tuy nhiên, hạn chế
cốt l i trong hệ nguyên tử ba mức là ánh sáng chỉ điều khiển được
trong một miền phổ h p (tương ứng với cửa sổ trong suốt EIT). Điều
này đ hạn chế khả năng ứng dụng của môi trường ba mức vào các
thiết bị quang tử đòi hỏi hoạt động được với ánh sáng đa tần số. Vì
thế, một số nhà nghiên cứu đ đề xuất đưa thêm các trường điều
khiển để mở rộng từ 3 mức lên 4 mức hoặc nhiều hơn để điều khiển
