Tóm tắt Luận án tiến sĩ Y học: Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, nồng độ CRP, TNF-α huyết thanh và biến đổi một số chỉ số hình thái, chức năng tim ở bệnh nhân viêm khớp dạng thấp

Ộ Ụ Ố Ộ Ạ                    B  QU C PHÒNG

B  GIÁO D C VÀ ĐÀO T O Ệ Ọ H C VI N QUÂN Y

HOÀNG TRUNG DŨNG

Ồ

Ộ

Ặ

Ể

α

́Ư Ế

NGHIÊN C U Đ C ĐI M LÂM SÀNG, N NG Đ  CRP Ỉ Ố  TNF­

HUY T THANH VÀ BI N Đ I M T S  CH  S

Ứ

HÌNH THÁI, CH C NĂNG TIM

Ế Ổ Ộ Ố Ở Ệ  B NH NHÂN  Ấ

Ớ Ạ VIÊM KH P D NG TH P

ộ : N i khoa

Chuyên ngành Mã số : 9 72 01 07

Ọ Ậ Ắ Ế TÓM T T LU N ÁN TI N SĨ Y H C

Ộ HÀ N I ­ 2019

ƯỢ CÔNG TRÌNH Đ C HOÀN THÀNH

Ạ Ọ Ệ T I H C VI N QUÂN Y

ướ ẫ H ng d n khoa h c:

ọ 1. PGS. TS. ĐOÀN VĂN ĐỆ 2. TS. VIÊN VĂN ĐOAN

ệ ả Ph n bi n 1: PGS. TS. LÊ THU HÀ

ệ ả Ị Ph n bi n 2: PGS. TS. PHAN TH  THU ANH

ệ ả Ị Ph n bi n 3: Ễ PGS. TS. NGUY N TH  PHI NGA

ẽ ượ ả ệ ướ ậ ộ ồ ậ ấ c b o v  tr ườ   ng

ọ ệ ấ c H i đ ng ch m lu n án c p tr ồ ờ Lu n án s  đ ọ ạ h p t i H c vi n Quân y vào h i   gi ngày   tháng   năm 2019 .

ể ể ậ ạ i:

Có th  tìm hi u lu n án t ư ệ ố ­ Th  vi n Qu c Gia

ư ệ ệ ọ ­ Th  vi n H c vi n Quân y

Ấ Ặ Ề Đ T V N Đ

ớ ạ ệ ấ

ạ ươ ổ ự    ng tim,

Viêm kh p d ng th p (VKDT) là b nh viêm kh p m n tính t ễ ệ ổ ớ ,  b nh có th   ặ ươ ộ ế ố ượ ớ ể gây  t n th ổ ể ẫ ớ ử i t mi n. Ngoài t n th ph i…Đây là m t y u t ng kh p  tiên l ng n ng có th  d n t vong.

ả ứ ồ

ộ ế ố ̀ ̀ ̣ ̉

α ́ ̀ ̉

ứ ữ ị

ạ ơ ủ   Protein C ph n  ng ( C Reactive Protein: CRP) là m t protein c a ả ứ ế ộ ạ   ph n  ng viêm . N ng đ  CRP còn liên quan đ n bi n c  tim m ch. ́ ́ ̀ ơ ư   ượ ̣ VKDT ngay cang đ C  chê bênh sinh cua bênh  c nhiêu nghiên c u ư  (Tumor Necrosis Factor­alpha). TNF­ ch ng minh vai tro cua TNF­ α ề  không nh ng có vai trò đánh giá đáp  ng đi u tr  mà nó còn là ế ố y u t nguy c  tim m ch.

̀ ệ Nguyên nhân t

ươ ủ

ệ ớ ị ị

ử  vong cua   ạ ế ẽ ả ề ộ ố ưở ng tim m ch.   ng kín đáo. N u không đ ươ ng tim s   nh h ng đ n ch t l

ộ ấ ượ ủ BN VKDT. M t trong các ph vong c a

ươ ứ ố ̀ ̉ b nh nhân (BN)     VKDT  hang đâu là ể ệ ạ ệ Các  bi u hi n tim m ch c a b nh VKDT   ờ ,  ượ c phát hi n s m và đi u tr  k p th i ế ng cu c s ng và là nguy   ầ   ươ ng pháp đánh giá đ y   ng pháp siêu âm

ơ t n  ổ th ườ th ổ t n th ơ ử c  t ạ ủ ề hình thái và  r i lo n ch c năng tim là ph đ  v   Doppler mô c  tim.

ậ ứ ặ ồ ể “Nghiên   c u   đ c   đi m   lâm   sàng,   n ng   đ ổ ế

ứ ớ ượ ấ ộ  ộ ố ch  sỉ ố hình thái,  ế   c ti n đ và bi n đ i m t s ạ  b nh nhân viêm kh p d ng th p”

ề Vì   v y,   đ   tài   CRP, TNF­α huy t thanh  ế ở ệ ch c năng tim  ụ ớ hành v i hai m c tiêu:

̉ ặ 1. Mô ta đ c đi m lâm sàng,

ể ế ̣ huy tế   ộ ồ n ng đ  CRP ứ ỉ ố hình thái,  ch c năng

ở ệ ớ ậ c n lâm sàng,  ́ và môt sô ch  s   ấ . ạ  b nh nhân viêm kh p d ng th p ngươ , TNF­α  huy t thanh   t tim

ể ể ặ

ế ồ ộ ố sàng,  n ng đ  CR 2. Tìm hi u m i liên quan gi a đ c đi m lâm sàng,  ế ươ , TNF­α  huy t thanh, P huy t t ữ ng ậ   c n lâm ộ    m c đứ

́ ạ ộ ứ ̣ ỉ ố hình thái, ch c năng tim ở ệ    b nh

ấ ệ ớ ho t đ ng b nh v i môt sô ch  s   ạ ớ nhân viêm kh p d ng th p.

ầ ộ

α * Ý nghĩa khoa h c ọ ứ Nghiên c u này góp ph n tìm hi u   ế ươ ế

ng, TNF­ ủ ỉ ố ố ớ

ự ộ ố ứ ớ ặ ỉ ố ứ ể

ổ ồ ể s  thay đ i n ng đ  CRP   ứ    huy t thanh và m t s  ch  s  hình thái, ch c huy t t ộ   năng tim c a BN VKDT so v i nhóm ch ng và m i liên quan m t ậ   ố s  ch  s  hình thái, ch c năng tim v i đ c đi m lâm sàng và c n lâm sàng.

ự ễ ồ ế ươ * Ý nghĩa th c ti n ị Xác đ nh đ ng, ộ ượ n ng đ  CRP huy t t

ứ

c  ơ ươ ứ ố và m i liên quan

ng (CNTTr) th t trái, ể ậ

TNF­α huy t thanh c a ủ   ế ạ   ố BN  VKDT  cao h n nhóm ch ng. Có 35,2% BN VKDT có r i lo n ộ ố ỉ  ấ ch c năng tâm tr m t s  ch ớ ặ ứ ố BN  v i đ c đi m lâm sàng, c n lâm sàng  s  hình thái, ch c năng tim  VKDT.

ữ

ậ ệ ề i Vi ứ t Nam nghiên c u v  siêu âm ớ ủ * Nh ng đóng góp m i c a lu n án ạ ầ ­  Là công trình đ u tiên t ở BN VKDT.

́ Doppler mô c  tim  ̀ ̀ ̀ ̉ ̣ ­ Đê tai đa chi ra nông đô TNF­  huyêt thanh cua

́ ̉ BN VKDT cao  ể ớ ặ   ng quan v i đ c đi m lâm ơ α ̃ ố ươ ư   và không có m i t

ệ ở

̀ ̣ ̣ ̣

̀ ́ ư ́ BN VKDT. ́ ư ̃ ̀ ́ ̉ ̉ ̉

́ ố ươ ẽ ́ êt qua cua đê tai đa chi ra co trên 3 ́ và có m i t ng quan ch t ch  ch  s  Em

ặ ờ

̀ ỉ ố ắ ươ ớ ́ư ̣ ́ nên tâm soat ch c năng t âm tr

́ ơ h n nhom ch ng sàng và xét nghi m  ­   Măc   du  ̀ BN  ch a   co   triêu   ch ng   tim   mach   trên   lâm   sang   ́  ư nh ng k 5,2% BN VKDT co rôi ở  ̣ CNTTr thât trai loan  ệ   ấ vách  liên  th t   vòng  van  hai   lá   (VHL)   v i   th i   gian  m c  b nh ̀ (TGMB) và tu i. ổ Vi vây,  ấ   ng th t trái

ậ

ố ụ ủ ậ ư ể ệ ả

ươ ề ổ ở BN VKDT có TGMB trên 5 năm và trên 60 tu i.ổ * B  c c c a lu n án ụ ụ   ồ Lu n án g m 132 trang (ch a k  tài li u tham kh o và ph  l c) ặ ấ   ng 1 T ng quan: 34 trang, trong đó: Đ t v n đ : 02 trang, Ch

ứ ươ

ả ươ ươ ươ ậ

ế ố ượ ế ậ ả ị

ể ệ ả ồ

ng   và   ph ng   2   Đ i   t ứ ng 3 K t qu  nghiên c u: 33 trang, Ch ế ơ ồ ế ệ ế ng   pháp   nghiên   c u:   25   trang, Ch   ng 4 Bàn lu n: 34 Ch ậ trang, K t lu n: 02 trang, Ki n ngh : 01 trang. Lu n án có 35 b ng,   ệ   18 bi u đ , 10 hình, 3 s  đ  và 135 tài li u tham kh o (17 tài li u ti ng Vi

Ệ

ệ t và 118 tài li u ti ng Anh). NG 1: T NG QUAN TÀI LI U

Ổ ớ ạ

ƯƠ ệ

ấ

CH ng b nh viêm kh p d ng th p

ị ứ

ệ

ạ ị ượ ộ ệ ệ ớ . B nh đ năm 1940 ạ  b i ở Waaler.

ạ ươ 1.1. Đ i c ử 1.1.1. L ch s  nghiên c u ể      VKDT là m t b nh toàn thân có bi u hi n viêm m n tính màng ế ế ừ ho t d ch kh p t đ n t c bi 1.1.2. Tri u ch ng lâm sàng

ồ ệ ệ ứ ứ

ư ề

ệ ủ ố ứ ở ạ , s ng đau ỷ ổ ổ ể ộ

ứ   ổ ế Các tri u ch ng lâm sàng ph  bi n c a b nh bao g m c ng ớ ớ    nhi u kh p đ i x ng  kh p bu i sáng  bàn tay, bàn chân, ố ổ   c  tay, c  chân, khu u, g i, vai, háng. Giai đo n mu n có th  có ế các bi n d ng bàn tay, bàn chân.

ươ ạ ể ở ệ ớ ổ ặ : t n th ng tim, ph i, ổ thi uế

ạ

ứ máu m n tính, h t d ệ 1.1.3. Tri u ch ng c i da. n lâm sàng

Các bi u hi n ngoài kh p hay g p ạ ướ ậ ố ồ ắ ườ N ng   đ

ộ ụ th   ng   tăng,   xét ,  siêu   âm   và   c ngộ

ng t

ừ ớ  kh p. ẩ ớ ạ

ộ  CRP,  t c   đ   máu   l ng   (TĐML) nghi mệ   RF,   anti­CCP,   ch p   Xquang   bàn   tay ưở h ấ 1.1.4. Ch n đoán viêm kh p d ng th p ẩ ự ẩ

ể ẩ ầ ớ Ch n đoán VKDT d a vào tiêu chu n ACR 1987. G n đây, tiêu   ẩ .  c s  d ng đ  ch n đoán s m VKDT

ứ ộ ạ ộ chu n ACR/EULAR 2010 đ 1.1.5. Đánh giá m c đ  ho t đ ng b nh

ứ ộ ấ

ễ ế ị ọ   ệ   là m t v n đ  quan tr ng ề ơ ở ể   ng di n bi n c a b nh VKDT, là c  s  đ  quy t đ nh

Đánh giá m c đ   ượ ề ọ ị ượ ử ụ ệ ộ ho t đ ng b nh ạ ộ ế ủ ệ ợ trong tiên l ự l a ch n đi u tr  phù h p.

ỉ ứ ờ ớ

ố ộ Ngoài các ch  tiêu ồ ớ ư , đau, th i gian c ng kh p bu i ổ   ML thì ACR và EULAR khuy nế

28 CRP, DAS28 ESR, CDAI, SDAI.

ử ụ ề

: s  kh p s ng sáng (TGCKBS), n ng đ  CRP, TĐ ỉ ố cáo s  d ng ch  s  DAS 1.1.6. Đi u tr   ị ộ ề ớ ạ ấ ị viêm kh p d ng th p ề ồ ị ố

ố ố ồ  ch ng viêm NSAIDs và glucocorticoid,

ố ề ố   Đi u tr  n i khoa g m đi u tr  không dùng thu c và dùng thu c. ả   thu c gi m ị ơ ả (DMARDs).  Có hai nhóm thu cố

ọ ề ọ Các thu c g m: ố đau  và các thu c đi u tr  c  b n   đi u tr  c  b n, DMARDs không sinh h c và DMARDs sinh h c.

α ủ và vai trò c a CRP, TNF­ ơ ế ệ bênḥ ớ ạ     viêm kh p d ng

ị ơ ả ơ ế ệ 1.2. C  ch  b nh sinh  1.2.1. Nguyên nhân và  c  ch  b nh sinh   th p ấ ị ộ ệ VKDT là m t b nh viêm m n tính t ị ễ ế ạ ễ ớ ế ự ạ ng v i các kháng nguyên ạ ể ườ ế ự  mi n d ch h  th ng do   ễ   ẫ  dung n p mi n d ch, d n đ n các đáp  ng mi n ớ   ng có    bào T

́ ́ ́ ệ ố ứ ỡ ơ phá v  c  ch  t ườ ấ ị . Gen cùng v i môi tr d ch b t th ạ ớ ể th  kích ho t quá trình phát tri n VKDT cùng v i ho t hóa t ạ ị màng ho t d ch ́ ươ ự ̉ thông qua T­CD4+. ̀ ̀ D i   s   điêu   tiêt   cua   tê   bao ́ α ̀ ̀ ́ ơ e  tiên  viêm:   TNF­ ,   IL­1,   IL­6 ụ ̣ ̣ ̣ ̉ ẫ ́ ủ ̀ ạ ụ ế ế ạ ơ ớ ớ ả ứ ượ ổ ợ c t ng h p trong quá trình viêm ề ế ạ ơ ố ở . N ngồ      BN

̀ ́ ́ ̣ ̣ ̣ ̣ ̣ ̉ α ̀ ặ ̣ ̉ ̣ ạ ̣ ̣ ̣ ́ ̃ ơ ư ̣ ̣ ̣ ̉ ̣ ̣

ề ọ ự ộ :  T­CD4+,  Th1  va  ̀ Th17,   tê   bao ̀   …gây  viêm  lympho   B,   cac  cytokin ́   man tinh mang hoat dich va pha huy s n kh p. Hình thành màng máu, h y ho i s n kh p d n đ n x  hóa, dính và bi n d ng kh p. 1.2.2. Protein C ph n  ng  ộ        CRP là m t protein đ ế ộ đ  CRP có liên quan đ n nguy c  cao v  bi n c  tim m ch  VKDT. ́ ́ ơ ự      Bênh tim mach la môt bênh ly viêm man tinh v i s  gia tăng cua cac   ̉   ưở ng bênh sinh cua marker viêm đ c biêt la CRP và TNF­ . CRP anh h ́ ́ ̀ ́ ̀ ơ ữ ộ ư x  v a đ ng m ch va rôi loan ch c năng tê bao nôi mô. CRP hoat hoa   ́ ́ ươ ơ  làm tôn th l p nôi mac mach mau ng x  v a đông mach. ế ố ạ ử ố  ho i t  kh i u alpha  1.2.3. Y u t α ộ       TNF­  là m t cytokine ti n viêm đóng vai trò quan tr ng trong   ế  ệ b nh sinh VKDT. TNF­  α không ch  là m t cytokine t ỉ kích thích t

ế ế ế bào ti t ra các cytokine viêm

ỉ ằ ạ ữ quá trình t o x đi u ch nh cân b ng gi a ủ   ng và h y ớ

ươ ủ ụ ́ ̀ ̣ ̉ ̣ ̣ ư ̀ ̀ ́ ̀ ơ ̣ ̣

ươ ủ ơ ng tim và vai trò c a siêu âm Doppler mô c  tim ứ

ớ ạ ươ ổ ấ t ra nó mà còn kích thích các t bào ti ư khác nh  IL­1, IL­6, IL­8… α ề        TNF­ ớ ỉ ươ x  ch  huy quá trình viêm kh p và quá trình phá h y s n kh p.  ng,      TNF­α tham gia vao bênh sinh cua nhiêu bênh ly tim mach nh ̃ ơ ơ ư x  v a đông mach, nhôi mau c  tim, suy tim va viêm c  tim.  ổ 1.3. T n th trong đánh giá hình thái, ch c năng tim  1.3.1. T n th ng tim trong b nh viêm kh p d ng th p

α ộ ề ưở ủ ồ ­   Nguyên   nhân:   do   tình   tr ng   viêm   làm   tăng   n ng   đ   CRP,   ị   ố ng   c a   thu c   đi u   tr :

ố ệ ạ ả TĐML,   TNF­ ,   RF.   Do   nh   h Glucocorticoid, NSAIDs, Methotrexate, thu c kháng TNF­ .α

ệ ơ ế   ng tim bao g m: viêm màng ngoài tim, b nh c  tim, thi u

ổ ươ ­ T n th ụ ộ ơ ồ ộ ố ạ ệ ễ ị máu c c b  c  tim, nhi m b t tim, r i lo n nh p tim, b nh van tim

ươ ế ơ ế ổ ­ C  ch  t n th ng tim: do t  bào lympho T, T­CD4+, T ‘CD28null’

ủ ơ

ứ 1.3.2. Vai trò c a siêu âm Doppler mô c  tim trong đánh giá hình thái, ch c năng tim

ỉ ố ấ

­ Đánh giá hình thái th t trái trên siêu âm TM: đo các ch  s  Dd, Ds, IVSTd, IVSTs, LVPWd, LVPWs, LVM, EVD, ESV, FS, EF, CO.

ỉ ố ­ Siêu âm Doppler qua van hai lá (VHL): đo các ch  s  sóng E,

sóng A, t ỷ ệ  l E/A, DT, IVCT, IVRT, ET.

ỉ ố ấ ­ Ch  s  Tei th t trái = (IVCT + IVRT)/ ET

ơ ấ

­ Siêu âm Doppler mô c  tim  VHL: đo các sóng: Sm, Em, Am, t ở  vách liên th t và thành bên vòng ỷ ệ  l E/Em, Em/Am.

ứ ướ ướ 1.4. Các nghiên c u trong n c và ngoài n c

1.4.1. Các nghiên c u ứ ở ướ  n c ngoài

ế Theo Shrivastava A.K. và cs (2015) và Hanan M. và cs (2015): n ngồ   nhóm b nhệ   cao  h nơ   nhóm α ế ươ ,  TNF­  huy t thanh ng

đ  ộ CRP  huy t t ch ng. ứ

ỉ ố ề

ấ ́ ́ ứ ̉ ̉ nhau. Có

ư ́ ư ́ ơ ̣ ̣ ́ ự ở BN VKDT so v i nhom ch ng.

́ ́ ư ư ̉ m t s

ở ̉ Theo Arslam S. va ̀cs (2006), Wislowska M. va ̀cs (2008), Sitia S. và    cs (2012), Fatma E. và cs (2015): ch  s  v  hình thái th t trái nhóm ệ biên đôi chi sô ch c năng ng t b nh và nhóm ch ng t   Cać   ́ ́ tim đăc biêt CNTTr thât trai  ́ ́ ́ ộ ố chi sô ch c năng tim   nghiên c u cho thây co môi liên quan  ́ơ v i tuôi, TGMB ươ ́ ́ , CRP, TNF­α BN VKDT.

ứ ở ệ 1.4.2. Các nghiên c u Vi t Nam

̀ ̀ ́ ́ ́ ư ư ̣

ở ́ ư ̣ ̉

ề ́ ̀ ̀ ́ ơ ̉ ̣ ̉

́  môt sô chi sô v  hình thái ̀ ́ ̀ ̀ ư ́ ậ ́ ơ ̣ ̉

Ố ƯỢ ƯƠ NG   PHÁP   NGHIÊN NG   VÀ   PH :  Đ I   T NG   2

ố ượ ứ ̉    Viêt Nam ch a co nghiên c u nao vê vai tro cua       Cho đên nay,  ́  vàα   TNF­ , ch c năng tim băng siêu âm Doppler mô c  tim va môi liên quan cua môt sô chi sô hình thái,   ́ ượ   c ch c năng tim v i cac đăc điêm lâm sang va c n lâm sàng đ công bô. ́ ƯƠ CH C UỨ 2.1. Đ i t ườ ng nghiên c u 122 BN VKDT và 51 ng i ườ bình th ng.

ọ 2.1.1. Nhóm b nhệ ẩ Tiêu chu n ch n: ẩ ấ ẩ ộ ỹ ể ệ ệ ạ ứ ồ ­ Ch n đoán VKDT theo tiêu chu n H i th p M  ­ ACR 1987. ­ Không có bi u hi n b nh lý tim m ch trên lâm sàng. ­ Đ ng ý tham gian nghiên c u.

ẩ Tiêu chu n lo i tr ạ ừ ệ ệ ạ ẩ   ­ BN có b nh lý tim m ch nh : b nh van tim, b nh tim b m ứ ở ố ộ ị ư ệ ạ ở sinh, m c h  van đ  2 tr  lên, r i lo n nh p tim. ệ ổ ị ườ ễ ế ổ   ­ BN có các b nh lý: viêm ph i, lao ph i, tràn d ch màng ph i, xơ ổ ệ b nh tăng huy t áp,   ng, ẩ ,  đái tháo đ ỏ ệ ố viêm kh p nhi m khu n ứ c ng bì, ớ ệ b nh Lupus ban đ  h  th ng.

ứ ồ ­ BN không đ ng ý tham gia nghiên c u.

ổ i bình th ng t ̀ ̀ ng đông vê  tu i và gi ạ ệ ườ ề ử ệ ớ   i. ệ ườ ớ 2.1.1. Nhóm ch ngứ ẩ ọ Tiêu chu n ch n: ươ ữ ­ Là nh ng ng ộ   ­ Không có ti n s  b nh kh p viêm, b nh tim m ch và các b nh n i khoa. ̀ ́

́ư ­ Đông y tham gia nghiên c u. ạ ừ ẩ Tiêu chu n lo i tr ị ờ ạ ệ ́ ẩ ồ ự ơ ắ ự ả ự ́ ạ , suy tim, rôi lo n nh p tim ộ ặ ặ ủ ộ ố ở ạ ạ ch c năng tâm thu đ  2 tr  lên, r i lo n ậ ộ ấ

­ BN co ch n đoán xác đ nh hay nghi ng  có b nh lý tim m ch: ệ ự d a vào thăm khám lâm sàng và đi n tâm đ : đau ng c khi thăm   ẩ   ề ử ồ ề ử khám, ti n s  đau th t ng c, ti n s  nh i máu c  tim đã có ch n ế ị đoán xác đ nhị   . D a vào k t qu  siêu âm tim: h p ẹ VHL và/ho c van đ ng m ch ch  và/ho c van ba lá  ở ấ   ủ ạ  b t ở VHL và/ho c van đ ng m ch ch  và/ho c van ặ ứ ứ ộ ặ c  m c đ  nào, h     ấ ứ ừ ộ ,   (CNTTh) th t trái ba lá t ạ ấ   ủ ố r i   lo n   v n   đ ng   các   vùng   c a   thành   tim,   dày   vách   liên   th t ấ ặ , giãn th t trái. và/ho c thành sau th t trái ứ ồ ­ BN không đ ng ý tham gia nghiên c u.

ứ ờ ể ị 2.1.3. Th i gian và đ a đi m nghiên c u

ế ừ i ạ Khoa Khám

10 năm 2014 đ n tháng ơ ươ ng kh p ­ 04 năm 2018, t ạ ớ  B nhệ  vi nệ  B ch Mai.

T  tháng  ệ b nh, Khoa C  x ươ

2

ứ ế ả ắ ứ Ti n c u, mô t c t ngang có phân ứ   ng pháp nghiên c u  ế ế t k  nghiên c u:

qp .

a

1

. 2/ 2

ươ 2.2. Ph 2.2.1. Thi tích.  2.2.2. Ph (cid:0) (cid:0) ọ ỡ ẫ ­ Công th c tính c  m u:

d

ẫ : ng pháp ch n m u Z n ứ

̀ Theo Liang K.P. va cs (2010)

ố ứ ỡ ẫ ố ấ ọ 31 đ a vào công th c c  m u t ạ 31% BN VKDT có r i lo n CNTTr   ể 82 BN. i thi u

. Ch n p = 0, ứ ư ̣ ượ th t trái Nghiên c u này thu thâp đ c n = 122 BN.

ướ ế ứ

c ti n hành nghiên c u ứ 2.2.3. Các b  ­ Đ i t ng nghiên c u đ c khám lâm sàng, xét nghi m

ộ ệ c nậ   , ch pụ ng

huy t t ồ ổ ố ượ ồ lâm sàng,  n ng đ  CRP   Xquang tim ph i, ghi đi n tâm đ , siêu âm

ượ ế ươ , TNF­α  huy t thanh ế Doppler mô c  ơ tim. ứ ộ ệ ặ ể

ớ ư ớ ố ạ   ­ BN VKDT khám đ c đi m lâm sàng và đánh giá m c đ  ho t ,  đi mể     TGMB, TGCKBS, s  ố kh p s ng, s  kh p đau

ệ ộ đ ng b nh: ỉ ố VAS, ch  s  CDAI, SDAI,  ệ ấ DAS28 CRP, DAS28 ESR. ế ố ạ y u t  d ng th p (RF)

̃ ươ ̣ ứ ­ Xét nghi m công th c máu, TĐML 1h, 2h,  ồ ­ Xét nghi m ệ n ng đ  CRP b ng ̣  miên dich đo đô ng pháp: ph

́ đuc̣  trên may AU 5800 v i test

́ ệ ằ ̣ b ng ph

ằ ủ c a hãng Beckman Coulter. ́ ̃ ­  Xét nghi m n ng đ  TNF­α ươ ồ ng phap miên dich hoa ̃ ́ c aủ  hang Siemens . phat quang (CLIA) trên may Immulite 1000 System

ẳ ụ ộ ́ơ ộ ́ ổ

ơ

ỉ ố ­ Ch p Xquang tim ph i th ng. ệ ­ Ghi đi n tim. ­ Siêu âm Doppler mô c  tim. ­ Đánh giá hình thái trên siêu âm TM: đo các ch  s  Dd, Ds,

ỉ ố IVSTd, IVSTs, LVPWd, LVPWs, LVM, EVD, ESV, FS, EF, CO. ­ Siêu âm Doppler qua VHL: đo các ch  s  sóng E, sóng A, t ỷ ệ   l

ấ ỉ ố

ấ ơ

ở  vách liên th t và thành bên vòng ỷ ệ  l E/Em, Em/Am.

ứ

ạ ủ ổ ứ ỉ ố ế ế ớ Th  gi i.

ẩ ủ ẩ VKDT theo tiêu chu n c a ACR ch c y t 1987.

ệ , TGCKBS, s  ố kh pớ

kh p đau ư s ng, s

E/A, DT, IVCT, IVRT, ET. ­ Ch  s  Tei th t trái. ­ Siêu âm Doppler mô c  tim  VHL: đo các sóng: Sm, Em, Am, t ẩ ử ụ 2.2.4. Các tiêu chu n s  d ng trong nghiên c u ­ Đánh giá ch  s  BMI theo phân lo i c a t ­ Ch n đoán  ứ ­  Đánh  giá  tri u ch ng lâm   sàng:  TGMB ể , đi m VAS ứ ộ ế ệ ổ ứ ế ớ ế ch c y t Th  gi i theo Hb.

ố ớ ẩ ẩ ẩ .  ạ ộ ­ Ch n đoán m c đ  ho t đ ng b nh DAS28 CRP. ­ Ch n đoán thi u máu theo  t ấ ­ Ch n đoán suy CNTTh th t trái t heo EF%.

́ ẩ ấ ộ ­ Ch n đoán rôi loan ̣ CNTTr th t trái theo H i siêu âm tim Hoa

ỳ K  2009.

ứ ỉ 2.2.5. Các ch  tiêu nghiên c u

ỉ ế ổ u i, gi ớ BMI,  BSA, huy t áp tâm thu, i,

­ Ch  tiêu lâm sàng: t ế ươ huy t áp tâm tr ng.

ế ­ TGMB: chia 3 nhóm ≤ 1 năm; 1 đ n 5 năm; ≥ 5 năm.

ế ­ TGCKBS: < 45 phút; 45 đ n 60 phút; > 60 phút.

́ ́ơ ­ Sô kh p s ng ́ ́ơ ư , sô kh p đau .

́ ư ̉ ̣ ­ Điêm VAS theo 3 m c đô đau: 10 ­ 40; 50 ­ 60; 70 ­ 100

ỉ ố ­ Ch  s  CDAI , SDAI.

́ ̉ ; 2,6 ≤ DAS28 CRP <

­  Chi sô DAS28 CRP: DAS28 CRP < 2,6 3,2; 3,2 ≤ DAS28 CRP ≤ 5,1; DAS28 CRP > 5,1.

ứ ậ ỉ 2.2.5.2. Ch  tiêu nghiên c u c n lâm sàng

ệ ứ ­ Xét nghi m công th c máu, TĐML 1h, 2h.

ế ­ Ch n đoán thi u máu: Hb Hb < 120 (g/L)

ẩ ạ ế nở ữ  ở  nam và  ẹ; Hb: 80 ­ 109 (g/L): thi uế

< 130 (g/L)   > 110 (g/L): thi u máu nh Phân lo i: Hb máu v a;ừ  Hb < 80 (g/L): thi u máu n ng ặ . ế ̃ ́ ̣ ­ Xét nghi m ệ miên dich ồ : n ng đ ộ RF (IU/mL). Đanh gia:

ươ ́ RF < 14  ấ ; RF ng tính th p

ươ IU/mL:  âm tính; 14 IU/mL ≤ RF ≤ 42 IU/mL:  d > 42 IU/mL: d ng tính cao

ỉ . ứ ộ 2.2.5.3. Ch  tiêu đánh giá m c đ  viêm

̀ ị ượ ng nông đô ́ ươ  (mg/dL) ng

̀ ́ ị ượ ng nông đô ̣ CRP huyêt t α ̣ TNF­  huyêt thanh (pg/mL)

ệ Xét nghi m đ nh l ệ Xét nghi m đ nh l ỉ ơ

ỉ 2.2.5.4. Ch  tiêu siêu âm Doppler mô c  tim ­ Ch  tiêu hình thái tim:

ườ ươ ố ng (Dd ­ mm)

ấ + Đ ng kính th t trái cu i tâm tr ấ ườ ố + Đ ng kính th t trái cu i tâm thu (Ds ­ mm)

ề ấ ố ươ + Chi u dày vách liên th t cu i tâm tr ng (IVSd ­ mm)

ề ấ ố + Chi u dày vách liên th t cu i tâm thu (IVSs ­ mm)

ề ấ ố ươ + Chi u dày thành sau th t trái cu i tâm tr ng (LVPWd ­ mm)

ề ố ấ + Chi u dày thành sau th t trái cu i tâm thu (LVPW s ­ mm)

ố ượ ơ ấ ng c  th t trái (LVM ­ g)

ứ ấ + Kh i l ỉ ­ Ch  tiêu ch c năng tâm thu th t trái :

ể ấ ố ươ + Th  tích th t trái cu i tâm tr ng (EDV ­ ml)

ể ấ ố + Th  tích th t trái cu i tâm thu (ESV ­ ml)

ượ + Cung l ng tim (CO ­ l/ph)

ơ ấ

+ Phân su t co c  (FS%) ấ ố ố

ứ ấ + Phân s  t ng máu th t trái (EF%) ỉ ­ Ch  tiêu ch c năng tâm tr ng

ươ  th t trái : ầ ổ ầ ậ ố ố ươ + V n t c t i đa dòng đ  đ y nhanh đ u tâm tr ng qua VHL (E ­

cm/s)

ố ươ ậ ố ố ổ ầ i đa dòng đ  đ y cu i tâm tr ng qua VHL (A ­ cm/s)

+ V n t c t ỷ ệ E/A

ố ộ ủ ổ ầ ầ ả ươ + T  l ờ + Th i gian gi m t c đ  c a dòng đ  đ y đ u tâm tr ng (DT ­

ms)

ơ ồ ể ờ + Th i gian giãn c  đ ng th  tích (IVRT ­ ms)

ỉ ố ấ + Ch  s  Tei th t trái

́ ỉ c  timơ ở vach liên thât ́ và thành bên

̀

ươ ươ ầ ố ố ố ố i đa tâm thu (Sm ­ cm/s) i đa đ u thì tâm tr i đa cu i thì tâm tr ng (Em ­ cm/s) ng (Am ­ cm/s)

̉ ̣

̉ ̣

ấ ộ ộ ộ ­ Phân đ  r i lo n CNTTr th t trái: đ  I, đ  II, đ  III.

­ Ch  tiêu siêu âm Doppler mô ́ vong van hai la: ậ ố ơ + V n t c c  tim t ậ ố ơ + V n t c c  tim t ậ ố ơ + V n t c c  tim t + Ty lê E/Em + Ty lê Em/Am ộ ố ạ ạ ứ ứ 2.2.6. Đ o đ c nghiên c u

́ ̀ ́ ượ ự ̉ ̉ ̣ ́ ­ Đôi t ng nghiên c u đ

̀ c giai thich đây đu va t ́ ̀ ư ượ ự ̣ ̣ ̉ ̣

ố ệ ử nguyên tham gia ́ nghiên c u.́ư  Quy trinh th c hiên nghiêm tuc quy đinh cua Bô Y tê. 2.3. X  lý s  li u ượ ử ươ ố ệ ­ Các s  li u thu đ ố   ng pháp th ng

ượ ề c đã đ ố c x  lý theo ph Excel plus và SPSS 20.0. ầ kê y h c b ng ph n m m th ng kê

ọ ằ ơ ồ ứ 2.4. S  đ  nghiên c u

ƯƠ Ứ Ế CH Ả NG 3: K T QU  NGHIÊN C U ồ ộ

ặ α ể ế ậ ộ ố ỉ ố ứ huy t thanh và m t s  ch  s  hình thái, ch c năng tim ế ươ   ng, ở ớ ạ ấ

ớ ạ ̣ ̉

3.1. Đ c đi m lâm sàng, c n lâm sàng, n ng đ  CRP huy t t TNF­ ệ b nh nhân viêm kh p d ng th p ấ ệ ̉ b nh nhân viêm kh p d ng th p 3.1.1. Đăc điêm lâm sang cua  ứ ể ̀ ộ ố ặ ủ ố ượ ả . M t s  đ c đi m chung c a đ i t ng nghiên c u B ng 3.1

p ̣ ̉ Đăc điêm Nhóm b nhệ (n = 122) Nhóm ch ngứ (n = 51)

ổ Tu i (năm) 48,9 ± 11,3 48,1 ± 11,7 > 0,05

19 (15,6%) 8 (15,7%) > 0,05 Nam, n (%)

Gi iớ 103 (84,4%) > 0,05 ữ N , n (%) 43 (84,3%)

ề Chi u cao (cm) 155,99 ± 5,78 158,09 ± 6,47 < 0,05

ặ Cân n ng (kg) 51,23 ± 7,28 54,80 ± 7,52 < 0,05

BMI (kg/m²) 21,00 ± 2,65 21,87 ± 2,15 < 0,05

BSA (m²) 1,48 ± 0,12 1,54 ± 0,13 < 0,05

ế Huy t áp tâm thu (mmHg) 119,30 ± 5,73 117,55 ± 8,27 > 0,05

ươ   ng 77,21 ± 4,55 76,57 ± 4,74 > 0,05 ế Huy t   áp   tâm   tr (mmHg)

ể 40 ­59 ồ Bi u đ  3.1 và 3. ề ̀ ổ ế 55,7%. Co 67,2% tu i chi m ặ ́ BN VKDT co BMI binh th

2. Tu i BN VKDT g p nhi u nh t t ́ ặ ấ ừ ̀ươ . ng ớ ể ệ ̣ ổ B ngả  3.2. Môt sô đ́ ạ   c đi m lâm sàng b nh nhân viêm kh p d ng

(n = 122)

Đăc điêm lâm

̣ th pấ ́ Nhom bênh ̣ ̉

± SD

Trung vị Min­Max

sang̀

́

̀ ơ

Th i gian măc bênh

5,37 ± 5,25

3,60

0,3 ­ 25,0

ớ

61,48 ± 27,64

10 ­ 180

60

ổ   ứ ờ Th i   gian   c ng   kh p   bu i sáng

ố

ớ S  kh p đau

13,30 ± 4,34

4 ­ 23

13

ớ ư

ố

S  kh p s ng

9,95 ± 3,71

1 ­ 19

10

ể

Đi m VAS

67,38 ± 11,49

70

30 ­ 90

ỉ ố

Ch  s  CDAI

36,72 ± 9,08

37,00

11 ­ 60

ỉ ố

Ch  s  SDAI

39,28 ± 11,03

40,50

11,02 ­ 72,64

ỉ ố

Ch  s  DAS28 CRP

5,77 ± 0,94

6,02

2,85 ­ 7,86

ỉ ố

Ch  s  DAS28 ESR

6,35 ± 0,89

6,54

3,50 ­ 8,11

̣

́ ả B ng 3.3. ́ ́ ́

́ ̣ ̣ .

̀ ́ ư    1 đên 5 năm chiêm 48,4%, trên 5 năm chiêm TGMB t ́ ́ ̀ ư     45   đên   60   phut   chiêm   45,9%,   trên   60   phut ở ư  m c đô đau năng 70 ­ 100 đi m chiêm 61,2% ỉ ố ̉ ̣ ̣ 35,2%.  TGCKBS   t ́ chiêm 34,4%. Biêu đô 3.3̀ BN  . Ch  s  DAS28 CRP có 74,6% hoat ́ ể ̣  đông manh và 23,8%

ho t đ ng trung bình.

ậ ớ ạ ệ ở ạ ộ ặ 3.1.2. Đ c đi m ấ ể c n lâm sàng b nh nhân viêm kh p d ng th p

ả Có

ế ẹ 25,4% BN thi u máu, thi u máu nh  16,4%, thi u máu v a 9,0%.

ộ ề ở ứ  m c cao. ừ ươ

ế ươ ồ ế ng tính cao ́ ượ 85,73 ± 73,74. Có 63,1% d  huy t thanh ng, TNF­α ng nghiên đôi t

́ ế ươ ồ ộ và 3.5.  Trung v  ị TĐML  1h và 2h đ u  B ng 3.4. ế ế B ngả  3.6. N ng đ  RF  ồ ộ 3.1.3. N ng đ  CRP huy t t c úư    ặ ể B ngả  3.7. Đ c đi m xet nghiêm ̣ n ng đ  CRP huy t t α ế   ng, TNF­  huy t

p

Ch  sỉ ố

Nhóm b nhệ (n = 122)

Nhóm ch ngứ (n = 51)

thanh

< 0,01

̀ Nông đô CRP ́ ươ

ng (mg/dL)

huyêt t

2,56 ± 2,81 1,77 (0,02 ­ 14,64)

0,12 ± 0,12 0,08 (0,01 ­ 0,50)

́  α ̣ TNF­  huyêt

< 0,01

̀ Nông đô  thanh (pg/mL)

15,32 ± 7,37 13,70 (6,22 ­ 38,50)

8,84 ± 2,17 9,18 (4,51 ­ 12,90)

̣

α ở ̣ ́  huyêt thanh ́  nhom b nhệ

́ ế ươ , TNF­ ng ớ ồ ơ huy t t N ng đô CRP ́ ư cao h n nhom ch ng v i p < 0,01.

ươ ế ươ ̉ ng có t Bang 3.8.

ớ ồ ố ộ ớ ng quan  ờ ầ đ u và

̀ ớ

̀ ồ ớ

α ế ộ ớ thu n ậ v i:ớ   ch  sỉ ố  ượ   t   la:   0,416;   0,475;   0,634; ế ươ ộ   ng không ̀    huy t thanh v i r = 0,136 va p >

N ng đ  CRP huy t t ư ố s  kh p đau, s  kh p s ng, TGCKBS, TĐML gi DAS28 CRP,  DAS28 ESR  v i   r   lân   l 0,632; 0,820; 0,716 v i p < 0,001. N ng đ  CRP huy t t ớ ồ ngươ   quan v i n ng đ  TNF­ t 0,05.

α ́ ộ ở ̉ Bang 3.9 . Trung v  n ng đ  TNF­  huyêt thanh ́ ́  BN co DAS28 ớ ị ồ ệ CRP > 5,1 không khác bi t BN co DAS28 CRP ≤ 5,1 v i p > 0,05.

α ộ ̉ N ng đ  TNF­  huyêt thanh không t ̀ ươ ̣ ớ ố  TĐML ỉ ố ồ ố ớ ư kh p đau, s  kh p s ng, TGCKBS,  ch  s  DAS28 CRP,  gi Bang 3.10.  ớ ̀ơ ̀  đâu và ́ ươ ng quan v i: s ́ nông đô CRP huyêt t ng,  ớ DAS28 ESR v i p > 0,05.

́ ́ ̉ ố ượ ́ ư ứ ̣ ̉ 3.1.4. Môt sô chi sô hình thái, ch c năng tim cua đ i t ng nghiên c u

ả B ng 3.11 ộ ố h  s  v  h . M t s  c ứ ấ ỉ ồ ủ nhóm  ỉ ố IVSd, ỉ ố ề ình thái và CNTTh th t trái c a  ớ ươ ệ v i p > 0,05. Ch  có ch  s   b nh và nhóm ch ng t ng đ ng nhau  ớ ệ IVSs và LVPWs nhóm b nh cao h n nhóm ch ng v i p < 0,05. ơ ệ ứ ơ ứ ớ ả B ng 3.12. ệ ̉ ố ệ ấ ̉ ̣ Song A nhóm b nh cao h n nhóm ch ng v i p <   tệ  nhóm ch ngứ   không khác bi ơ   ,  IVRT  và DT  nhóm b nh th p h n nhóm

̉ ́  ở vach liên thât vòng VHL: ớ ấ 3.13.  Doppler mô  ơ ̉ ̣ ́ ́ ấ 0,01. Chi s  Tei th t trái nhóm b nh  ớ v i p > 0,05. Ty lê E/A ứ ớ ch ng v i p < 0,05.  B ng  ả ệ ấ ơ ̉ ̉ ớ ̉ ̣ ứ ứ ớ không khác bi ́ ̉ ̉ ̣ ệ ̉ ̉ ệ ̉ ̣

chi sô Eḿ ́     nhóm b nh th p h n nhóm ch ng v i p < 0,05. Ty lê Em/Am nhóm  Chi số ệ    Sm, chi sô Am và b nh th p h n nhóm ch ng v i p < 0,01. tệ  nhóm ch ng v i p > 0,05. ệ ứ   ty lê E/Em nhóm b nh  ̀ ̀  ở thanh bên vòng     ty lê Em/Am VHL: chi sô Em va   Doppler mô   Sm, chi số Chi số ứ ớ ơ ấ nhóm b nh th p h n nhóm ch ng v i p < 0,05.    ớ ứ t ệ nhóm ch ng v i p > Am và ty lê E/Em nhóm b nh    không khác bi 0,05. ́ ở ấ ̣ CNTTr th t trái B ng ả 3.14. và 3.15. T  lỷ ệ rôi loan ơ ứ 7 % v i p < 0,01. ố ố

ố ạ ạ BN VKDT là Trong 35,2 % BN  ộ   ạ 16,4% r i lo n CNTTr đ  I, ố ộ

ố ậ

ộ ữ ặ α ế ươ

ứ ộ ạ ộ ở ệ ộ  ệ    huy t thanh, m c đ  ho t đ ng b nh ớ    b nh nhân viêm kh p

ồ ộ ể ặ

α ậ ứ ộ ạ ộ ệ ng, TNF­

ế ươ ộ ố ỉ ố ế ấ ớ 35,2 % cao h n nhóm ch ng 17, ấ ạ VKDT có r i lo n CNTTr th t trái thì  18,0 % r i lo n CNTTr đ  II và 0,8 % r i lo n CNTTr đ  III. ồ ể 3.2. M i liên quan gi a đ c đi m lâm sàng, c n lâm sàng, n ng đ ế CRP huy t t ng, TNF­ ứ ớ ộ ố ỉ ố v i m t s  ch  s  hình thái, ch c năng tim  ấ ạ d ng th p 3.2.1. Liên quan đ c đi m lâm sàng, c n lâm sàng, n ng đ  CRP   ớ    huy t thanh, m c đ  ho t đ ng b nh v i huy t t m t s  ch  s  hình thái th t trái

ả ậ ơ B ng 3.16

ỉ ố ươ ớ ớ   . Ch  sỉ ố IVSd, IVSs và LVPWd tu ng quan thu n v i ị   ng quan ngh ch v i DAS28

ổ tu i và TGMB. Ch  s  EF và FS t CRP.  ả .  Ch  sỉ ố  IVSd, IVSs, LVPWd, LVPWs và LVM t

ỉ ố ươ ớ ị B ng 3.17 ậ ớ quan thu n v i RF. Ch  s  EF, FS  t ngươ   ế   ng quan ngh ch v i CRP huy t

α ươ ỉ ố ớ ậ ng quan thu n v i TNF­ ng. Ch  s  IVSs, LVPWd t ế    huy t

ớ ặ

ể ộ ố ỉ ố ứ

ấ ươ t thanh. ỉ ố ứ 3.2.2. Liên quan đ c đi m lâm sàng v i ch  s  ch c năng tim  ớ ổ * Liên quan m t s  ch  s  ch c năng tim  v i tu i  3.18. Sonǵ  A BN < 60 tu i th p h n BN  ơ

ổ ơ ổ ớ ̉

ổ ớ ệ t BN ổ ớ   ≥ 60 tu i v i p < ỉ  ≥ 60 tu i v i p < 0,05. Ch >  ≥ 60 tu i v i p

Bang̉ ổ ̣ E/A BN < 60 tu i cao h n BN  0,05. Ty lê  ́ BN < 60 tu i không khác bi ́ ổ ố s  Tei  thât trai 0,05.

ươ ̉ thu n ậ song Á

Biêu đô 3.̀ ươ ị ổ ng quan  ớ ớ ̉ ̣ 4. và 3.5. Có t ng quan ngh ch traí và t ty lê E/A

̉ ̉ Bang 3.19. Doppler mô t

ổ ớ ổ ơ ̉ ̣

, IVRT, Tei thât́   v i tu i BN VKDT v i p < 0,01. i ạ vách và thành bên vòng VHL: chi số    60 tu i v i p < 0,05.   ổ ớ ấ ơ ̉ Em, ty lê Em/Am BN < 60 tu i cao h n BN ≥ Chi số ổ  Am BN < 60 tu i th p h n BN ≥ 60 tu i v i p < 0,01. ươ ̉ ng quan ị ngh ch

Biêu đô 3.̀ ươ ̉ ̣ 6, 3.7, 3.8 và 3.9:  Có t ng quan thu n Em,  ty lể ậ Am, ty lê E/Em trên siêu âm Doppler ̣

̀ ́ ổ ớ ớ ở và thành bên vong VHL v i tu i v i p < 0,01.

́  vach liên thât  ỉ ố ứ ắ ệ Em/Am và t mô  * Liên quan ch  s  ch c năng tim

ớ ờ v i th i gian m c b nh  3.20. Sonǵ  E BN có TGMB ≤ 1 năm không khác bi Bang̉

tệ  BN có  ́ A BN có TGMB ≤ 1 năm không > 0,05. Song

TGMB > 1 năm v i p ớ khác bi

ươ ̉ ệ ̉ E/A và

ng quan  ́ ươ song É ớ ̉ t , ty l  v i p < 0,05.

t ệ BN có TGMB > 1 năm v i p ớ > 0,05.  ị ngh ch  ớ ấ 3.10 và 3.11: Có t ậ song Á  3.21. Doppler mô Biêu đồ ng quan thu n  Bang̉

̉ ̣ ̉ ̉ , chi sô IVRT v i TGMB ở  vách liên th t vòng   tăng, chi sô ́

ở Doppler mô

̉ ̉ ̉ TGMB càng dài thì ty lê E/Em Em/Am gi mả  v i p < 0,01. ớ VKDT có TGMB càng dài thì chi số Em, ty lê VHL: BN VKDT có  Sm, chi sô ́ ̣  Em và ty lể VHL: BN   thành bên vòng  ớ ̣ Em/Am giam v i p < 0,01.

̀ ́ ́ ở ̉ ̉ ̉ Biêu đô 3.1̀ vách liên

ươ ̀ ng quan chi sô Sm va chi sô Em  VHL v i TGMB v i p < 0,001.

ớ ươ ̉ ̉ ̣

Biêu đô 3.1̀ ị 2. Có t ấ th t vong  3 và 3.15. Có t ở ̉ ̣ ng quan   vách liên th t ớ thu n ậ ty lê E/Em va ̀ ngươ   t ấ và thành bên vòng VHL

quan ngh ch  ớ v i TGMB

ươ ̉ ̉ ng quan ng quan ị ngh ch t

́ ̀ ́ chi sô Em va   ớ ̉

ty lê Em/Am  ớ  v i p < 0,001. Biêu đô 3.1̀ ươ 4.  Có t ̀ thu n ậ chi sô Am  ở  thanh bên vòng VHL v i TGMB ậ 3.2.3. Liên quan c n lâm sàng v i  ươ ươ 3.22. Có t  3.23: Có t Bang̉ Bang̉

ớ ồ ộ ớ  v i p < 0,001. ớ m t s  ch  s  ch c năng tim  ộ ố ỉ ố ứ ị ớ ớ ỷ ệ  E/A v i RF v i p < 0,05. ng quan ngh ch t  l ấ ở ị    vách liên th t vòng VHL ng quan ngh ch Em  ộ  ở ỷ ệ  l thành bên vòng VHL v i n ng đ E/Em

α ế ươ ớ ỉ ố ứ ế ng, TNF­  huy t thanh v i ch  s  ch c năng

ớ ồ v i n ng đ  RF và t Hb. 3.2.4. Liên quan CRP huy t t tim ́ ươ Bang̉ ng quan ộ CRP huyêt t ng va ̀

3.24. Co t ́

́ ươ ươ 3.25.  Không có t Bang̉ ộ CRP huyêt t ng va ̀

́ ươ ồ thu n ậ n ng đ   ́ ớ ch  sỉ ố Tei thât trai v i r = 0,283; p < 0,0 1. ồ ấ ớ ̉ ng quan n ng đ   siêu âm Doppler mô vách liên th t vòng chi sô ́ VHL v i p > 0,05.

̀ ́ ́ ươ ̉ ̣ ng quan thu nậ   nông đô CRP huyêt t ươ   ng

Biêu đô 3.1̀ ́ 6.  Co t ̀ ớ ̉

v i ớ chi sô Am thanh bên vòng VHL v i p < 0,05. ồ ́ ươ ộ Bang̉

ươ 3.26.  và 3.27.  Co t ỷ ệ  l thu n  ậ n ng đ  TNF­α ng quan   ấ  E/Em vách liên th t vòng VHL và t thanh v iớ  DT, t huyêt́    ng quan

ấ ở ̉ ̣   vách liên th t vòng VHL, ty lê

ỷ ệ  l ̀ ̀ ị ngh ch   ở E/Em chi  ̉ sô  ́Em, t  thanh bên vong VHL

̉ ̉ ̣ Em/Am ớ v i p < 0,05. ́ ươ ng quan ngh ch

́ ̀ ́ ̉ thành bên vòng VHL va ̀t

7.  và 3.18. Co t , chi sô Em  ̀ α ̀ ̀ ́ ơ ớ ̉ ̣ ̣

ứ ộ ạ ộ ệ ỉ ố ứ ớ ch  s  ch c năng

ị Em, ty lê Em/Am vach́ Biêu đô 3.1̀   ậ   ươ ng quan thu n liên thât vong VHL ́   ty lê E/Em thanh bên vong VHL v i nông đô TNF­  huyêt thanh v i p < 0,05. 3.2.5. Liên quan m c đ  ho t đ ng b nh v i  tim

B ng  ả

ệ 3.28.  Siêu âm Doppler qua  VHL: BN VKDT có DAS28   CRP ỷ lê ̣ E/A không khác bi t BN có DAS28

.

ở ấ CRP > 5,1 sóng E và t ́ơ ≤ 5,1 v i p > 0,05 B ng  ả 3.29.  Doppler   mô

̉ ̣ vách   liên   th t   và   thành   bên   vòng ty lể ̣

ệ CRP ≤ 5,1 v i ớ p > 0,05.

ớ Bang̉ 3.30 và 3.31. Ch  s VHL: BN VKDT có DAS28  CRP > 5,1 Em, ty lê E/Em va  ̀ t BN có DAS28 Em/Am không khác bi ỉ ố DAS28 CRP không t

ỉ ố ̉

́ ở và thành bên vong

́

Tông̉ n

́ Co rôi loan  CNTTr (n = 43)

≤ 5,1

11

20

31

> 5,1

32

59

91

T ngổ

43

79

122

OR = 0,986 (CI 95%: 0,421 ­ 2,313);  ²χ ; 0,001; p = 0,974

ả ̣ CNTTr th t trái ươ sô ́siêu âm Doppler qua VHL, ch  s  Tei th t trái và   ́  vach liên thât  Doppler mô  ́ Liên quan rôi loan  ́ ̉ ̣ ̣ ̉  ng quan v i chi chi sô  ́ ấ siêu âm  ̀ VHL v i p > 0,05. ớ ́ơ ấ  v i DAS28 CRP Không rôi loan   CNTTr (n = 79) B ng 3.32.              Chi số DAS28 CRP

ơ ố ạ ấ ự ệ không  có s  khác bi

Nguy c  r i lo n CNTTr th t trái   ữ ữ   t gi a ớ OR =

nh ng BN có DAS28 CRP > 5,1 và BN có DAS28 ≤ 5,1v i   0,986 (CI 95%: 0,421 ­ 2,313), p = 0,974.

ƯƠ CH NG 4: BÀN LU NẬ

ậ ặ ể ộ

ế ộ ố ồ ỉ ố

ấ ớ ạ α ng, TNF­ ở ệ

̀ b nh nhân viêm kh p d ng th p ấ

ớ ớ ạ ươ ế b nh nhân viêm kh p d ng th p ể âm sang  ệ ế i, huy t áp tâm thu, huy t áp tâm tr

ươ ớ ồ

ệ   ng nhóm b nh và ̀ , cân năng̣   Chiêu cao ,  ớ ng đ ng nhau v i p > 0,05. ệ ứ ấ

ớ ư ố ố ớ ơ , s  kh p đau 13,30 ± 4,34 kh ṕ ơ .

ế   4.1. Đ c đi m lâm sàng, c n lâm sàng, n ng đ  CRP huy t ứ   ươ  huy t thanh và m t s  ch  s  hình thái, ch c t năng tim  ặ 4.1.1. Đ c đi m l Tu iổ , gi ứ nhóm ch ng t ơ BMI, BSA nhóm b nh th p h n nhóm ch ng v i p < 0,05. TGMB 5,37 ± 5,25 năm. TGCKBS 61,48 ± 27,64 (phút). S  kh p s ng 9,95 ± 3,71 kh ṕ ể ̉ .

ể ặ ậ Đi m VAS 67,38 ± 11,49 điêm. DAS28 CRP 5,77 ± 0,94 ấ ệ 4.1.2. Đ c đi m c n lâm sàng b nh nhân viêm kh p d ng th p

ộ ớ ạ Có 25,4% BN VKDT có thi uế N ngồ  đ  Hb 129,44 ± 14,32 (g/L).

ẹ ế ế máu, thi u máu nh  16,4 % và thi u máu v a 9%.

́ ̣ ,   RF   âm   tinh   24,6% ,   RF

́ ́ ươ ươ ng tinh cao 63,1%.

α ừ N ngồ   đô   RF   85,73   ±   73,74   (IU/mL) ́ 12,3%, RF d ng tinh thâp  ế ươ ồ ế ố ượ ng, TNF­  huy t thanh đ i t ng nghiên

d ộ 4.1.3. N ng đ  CRP huy t t c uứ ́ ồ ế ươ ̣ ộ CRP  huy t t

́ nhom bênh   ́ơ

ồ ớ ư ớ ng   ư 0,12 ± 0,12 (mg/dL) v i p <0,01 ố ng quan

ươ ờ ầ ớ đ u và ch  s  DAS28 CRP,

α ớ ồ 2,56 ± 2,81 (mg/dL) cao  ế   ộ . N ng đ  CRP huy t  thu nậ : s  kh p đau, s  kh p s ng, TGCKBS, ố   ỉ ố   DAS28 ESR  v i p < 0,001. ế   ế ươ   huy t ngươ   quan   v i   TNF­ t ng   không

N ng đ   ́ ơ h n nhom ch ng  ươ t ng có t TĐML gi ộ N ng   đ   CRP   huy t   t thanh.

̀ ̀ và

̃ ́ ươ ̉ ̉ , Yildirim K. va cs (2004) Theo Shrivastava A.K. va cs (2015) ́ ự  tac gia trên. k t ế qua chung tôi t ng t

́ Nguyên Huy Thông (2017)  4.1.3.2. Nông đô α ̣ TNF­α huyêt thanh ế ̀ ộ N ngồ   đ  TNF­

́ ́ ư ị

ị b nhệ   15,32 ± 7,37 (pg/mL)    (6,22   ­  38,50;   trung   v   13,70)   cao   h n   nhom   ch ng   8,84   ±   2,17 (pg/mL) (4,51 ­ 12,90; trung v  9,18) ́  huy t thanh nhom   ơ ́ơ v i p < 0,001.

̀

̀ ̉ Theo   Hanan  M.   và   cs   (2015),    Shrivastava  A.K.  va   cs   (2015) ,    kêt́  qua cua ̉ và  Ebrahimi A.A. va cs (2009)

́ ́ ̉ ̀ Tomas L. va cs (2013) ́ ươ chung tôi t cac tac gia trên.

̀ α ự ng t ́ ̣

́ ̣

̀ α ́ ̣ ̣

ả ươ chúng tôi.

α ̣

ế   BN VKDT co DAS28 CRP > 5,1 nông đô TNF­  huy t thanh 16,02 tệ  BN co DAS28 CRP ≤   không khác bi ± 7,50 (pg/mL), trung vi 14,10  ́ ơ   5,1 nông đô TNF­  huyêt thanh 13,26 ± 6,64 (pg/mL), trung vi 11,30 v i p > 0,05. Theo Beyazal M.S. và cs (2017) k t qu  t ́ ̀ ế ươ ́ ̣ ự ng t ́ ́   ng quan: sô kh p đau, sô ươ  và ́ ơ ̀ ̀ ơ  đâu ng, TĐML gi

̀ Nông đô TNF­  huyêt thanh không t ́ơ ư ́ ̉ kh p s ng, TGCKBS , nông đô CRP huyêt t ̀ chi sô DAS28 CRP va DAS28 ESR .

́ ́ ư ượ ̣ ̉ ̉ ́ ́ hình thái, ch c năng tim cua đôi t 4.1.4. Môt sô chi sô ́ ư ng nghiên c u

́ ứ ấ ̣ ̉ cuả

ượ ́ 4.1.4.1. Môt sô chi sô  hình thái th t trái và ch c năng tâm thu  ́ ́ ư đôi t ng nghiên c u

ứ

ớ ồ

ớ

ơ ủ ươ ứ ề   Ch  sỉ ố  Dd, Ds, LVPWd, LVM nhóm  b nhệ   và nhóm ch ng đ u ỉ ố , IVSs và LVPWs nhóm  h  s  IVSd ng đ ng nhau v i p > 0,05. C   Ch  sỉ ố  EF %, FS %, EDV,  v iớ   ồ đ ng nhau ng

ươ t b nh ệ ứ cao h n nhóm ch ng v i p < 0,05. ESV, CO c a nhóm BN VKDT và nhóm ch ng t p > 0,05.

Theo  Muizz   A.M.   và   cs   (2011),  Udayakumar   N.   và   cs   (2007),

ả ươ ế Rexhepaj N. và cs (2006) cho k t qu  t ng t ự c a ủ chúng tôi.

́ ́ ́ ư ượ ̣ ̉ ̉ 4.1.4.2. Môt sô chi sô ch c năng ́ tim cua đôi t ́ ư ng nghiên c u

ố ạ l

ấ ́ ́ BN VKDT có r i lo n CNTTr th t trái rõ, th  hi n t ́ ơ ư ấ ̣

ệ ơ

ớ

ả ươ ể ệ ỷ ệ    E/A ́ ơ   nhom bênh 1,02 ± 0,35 th p h n nhom ch ng 1,11 ± 0,28 v i p < ứ   0,05. Sóng A nhóm b nh 71,44 ± 15,84 (cm/s) cao h n nhóm ch ng 64,82 ± 12,41 (cm/s) v i p < 0,01.  Theo Fatma, E và CS (2015) cho  ự ế k t qu  t ng t

́ ́ chúng tôi. ́ ơ ̣

́ ̣

́ ́ ơ ơ ́ ư   Ch  sỉ ố DT nhom bênh 162,93 ± 49,79 (ms) thâp h n nhom ch ng 184,49 ± 37,51 (ms) v i p < 0,01. IVRT nhom bênh 78,34 ± 23,16   (ms) thâp h n nhom ch ng 84,31 ± 16,27 (ms) v i p < 0,05.

́ ́ ́ ́ ơ ́ ư ệ ̉ 0,61 ± 0,35 không khác bi tệ  nhóm ch ngứ

́ ̀ Chi sô Tei nhom b nh  ́ơ 0,55 ± 0,09 v i p > 0,05.  ở Siêu âm Doppler mô

́ ̣ 8,26 ± 1,56  (cm/s)  không khác bi

Sóng  Em  nhóm b nh ệ

ứ 10,23 ± 2,42 (cm/s) v i p < 0,05.

10,18 ± 2,64 (cm/s) không khác bi

ớ tệ  nhóm ch ng ứ ệ ̉ ̣ Ty lê E/Em nhóm b nh

̉ ̣

ấ ớ bênh   ́ơ (cm/s)  v i p > 0,05.   ơ h n nhóm ch ng  b nh ệ ớ (cm/s) v i p > 0,05.  tệ  nhóm ch ng ứ bi 1,01 ± 0,48 th p h n nhóm ch ng sóng Sm nhoḿ   ́  vach liên thât vong VHL: ́ư tệ   nhom ch ng 8,09 ± 1,22   9,44 ± 2,91 (cm/s) th pấ   Sóng Am nhóm  9,36 ± 2,23  7,82 ± 2,03 không khác  ệ   ớ 7,03 ± 1,43 v i p > 0,05. Ty lê Em/Am nhóm b nh ứ 1,17 ± 0,45 v i p < 0,01.  ơ

̀ Theo Fatma E. và cs (2015), Sitia S. va cs (2012)

̀ , Wislowska M. và  cũng

ả ươ cs (2008), Birdane A. và cs (2007)  và  Arslam S. va cs (2006)   ế cho k t qu  t  nh  c a chúng tôi. ng t

ự ư ủ ̀ ̀ ̣ Siêu âm Doppler mô

́ ́  ở thanh bên vong VHL:  ́ư tệ  nhom ch ng 9,20 ± 2,27

́ ̣

́ ́ ́ư ̣

́ ́ư

̉ ̣ ̣

́ ơ ́ ̉ ̣ ̉ ́ư tệ  nhom ch ng 5,02 ± 1,39

́ ơ ́ ́ ́ ́ơ ư ơ ̣ sóng Sm nhom bênh    (cm/s)  9,83 ± 2,49 (cm/s) không khác bi ́ ơ   ́ơ 12,77 ± 3,98  (cm/s)  thâp h n Sóng  Em nhom bênh   v i p > 0,05.   ́ơ   Sóng Am nhom bênh nhom ch ng 13,94 ± 3,69  (cm/s) v i p < 0,05.  t  ệ nhom   ch ng   10,23   ±   2,64 10,83   ±   2,84  (cm/s)  không   khác   bi   ́ 5,85 ± 2,09 không khác  (cm/s) v i p > 0,05. Ty lê E/Em nhom bênh  ́    v i p > 0,05. Ty lê Em/Am cua nhom bi     v i p < 0,05. bênh 1,29 ± 0,61 thâp h n nhom ch ng 1,48 ± 0,57

và Birdane A. và cs (2007) cũng cho k tế

ả ươ Theo Sitia S. va cs (2012)  qu  t nh  c a chúng tôi.

ng t ́ ́ ́ ̀ ự ư ủ ư ̉ ̣ ̣

́ ng thât trai ́ ố ươ Ty lê rôi loan ch c năng tâm tr ́ ạ Có 35,2% BN VKDT có r i lo n CNTTr thât trai

ố ớ ộ ạ

ạ ộ ố ạ ch ngứ  17,7% v i p < 0,05.   ố r i lo n CNTTr đ  II và 0,8% r i lo n CNTTr đ  III.

̀

ả ươ Theo Liang K.P. va cs (2010) Juanatey C. và cs (2004) cho k t qu  t ng t

ơ cao h n nhóm     Có  16,4% r i lo n CNTTr đ  I, 18,0% ộ , Fatma E. và cs (2015), Gonzalez­ ự  chúng tôi. ậ ố ồ

ữ ặ α ế ươ

ứ ộ ạ ộ ở ệ ộ  ệ    huy t thanh, m c đ  ho t đ ng b nh ớ    b nh nhân viêm kh p

ộ ồ ể ặ

α ậ ứ ộ ạ ộ ệ ng, TNF­

ế ấ

ế ươ ộ ố ỉ ố ươ ế ể 4.2. M i liên quan gi a đ c đi m lâm sàng, c n lâm sàng, n ng đ ế CRP huy t t ng, TNF­ ứ ớ ộ ố ỉ ố v i m t s  ch  s  hình thái, ch c năng tim  ấ ạ d ng th p 4.2.1. Liên quan đ c đi m lâm sàng, c n lâm sàng, n ng đ  CRP   ớ    huy t thanh, m c đ  ho t đ ng b nh v i huy t t m t s  ch  s  hình thái th t trái  ng quan thu n Có t

ổ

ỉ ố ậ IVSd (r = 0,39; r = 0,39; p < 0,01), IVSs (r =  0,41; r = 0,28; p < 0,01) và LVPWd (r = 0,40; r = 0,28; p < 0,01) v iớ   ị ươ   ng quan ngh ch EF (r = ­ 0,24; p < 0,01) và FS  (r tu i và TGMB. Có t ớ = ­ 0,27; p < 0,01) v i ch  s  DAS28 CRP.

ươ Có t ng quan thu n

ộ ớ ồ ươ ị

ươ

̀ ậ ộ

ả ươ ự ủ ế c a chúng tôi.

ậ IVSd (r = 0,21; p < 0,01), IVSs (r = 0,25; p  < 0,01), LVPWd (r = 0,26; p < 0,01), LVPWs (r = 0,25; p < 0,01) và  ng quan ngh ch LVM (r = 0,257; p < 0,01) v i n ng đ  RF. Có t   ộ  ớ ồ EF  (r = ­ 0,23; p < 0,01) và FS (r = ­ 0,29; p < 0,01) v i n ng đ   ng quan thu n IVSs (r = 0,20; p < 0,01), LVPWd (r = CRP. Có t 0,19; p < 0,01) v i n ng đ  TNF­ . α ớ ồ   Theo Wislowska M. va cs (2008) ̀ và Muizz A.M. va cs (2011) cho k t qu  t ặ ể

ộ ố ỉ ố ứ 4.2.2. Liên quan đ c đi m lâm sàng v i m t s  ch  s  ch c năng tim  4.2.2.1. Liên quan m t s  ch  s  ch c năng tim v i ng t ớ ộ ố ỉ ố ứ ớ tu iổ

ươ ̉ Có t thu n ậ chi sô ́ ng quan

́

ị ươ

́ ươ ̉ Có t Doppler mô thu n ậ chi sô siêu âm

ng quan ngh ch t  l   ng quan  ́ ̉ ̉ ̣

ươ ị ch  s  Em (r = ­ 0,461; p < 0,01) ng quan ngh ch , t

ổ

̀ ́ ươ ở ̉ siêu âm Doppler qua VHL: sóng A (r =  ́   0,392; p < 0,01), IVRT (r = 0,351; p < 0,01), Tei thât trai (r = 0,225; p < 0,01) ớ ổ ỷ ệ E/A (r = ­ 0,356; p < 0,01) v i tu i BN VKDT. và t ấ   ở  vách liên th t   vòng VHL: chi sô Am (r = 0,425; p < 0,01), ty lê E/Em (r = 0,242; p < 0,01) va ̀t  lỷ ệ  ỉ ố ớ Em/Am (r = ­ 0,555; p < 0,01) v i tu i BN VKDT. Doppler mô thu n ậ chi sô siêu âm ng quan Có t

́ ̉ ̉ ̣

ươ ị ng quan ngh ch ỷ ệ  l , t

ỉ ố ch  s  Em (r = ­ 0,580; p < 0,001) ớ ổ thanh bên vòng VHL: chi sô Am (r = 0,497; p < 0,001), ty lê E/Em (r = 0,357; p < 0,001) va ̀t  Em/Am (r = ­ 0,676; p < 0,01) v i tu i BN VKDT.

̀ ̀ Theo Muizz A.M. va cs (2011) , Birdane

ắ ệ , Wislowska M. va cs (2008) ớ ổ ỉ ố ứ A. và cs (2007) có m i liên quan ch  s  ch c năng tim v i tu i. 4.2.1.2. Liên quan m t s  ch  s  ch c năng tim ́ ươ ̉ ố ớ ờ ộ ố ỉ ố ứ v i th i gian m c b nh thu n ậ chi sô siêu âm Doppler qua ng quan Có t

́ ươ ị

VHL: song ́ A (r =    song E (r ng quan ngh ch  ­  0,260; p < 0,01) v íơ   TGMB  BN E/A (r = ỷ ệ  l

0,191, p < 0,05), IVRT (r = 0,231, p < 0,05) va ̀t = ­ 0,266; p < 0,01), t VKDT.

̀ ̀ Theo   Wislowska   M.   va   cs   (2008)

̀ ,  Rexhepaj   N.  va   cs   (2006 và Udayakumar N. và cs (2007) có k t quế ),  ả

Arslam S. va cs (2006)  ươ t

́ ự ươ ở ̉ ng t Có t .  ị ngh ch chi sô siêu âm Doppler mô

chúng tôi ng quan  ́ ̉ ̉

­ 0,482; p < 0,001) và t ng quan thu n Em/Am (r = ỷ ệ  l

ấ    vách liên th t ́   vòng VHL: chi sô Sm (r = ­ 0,270; p < 0,01), chi sô Em (r = ­ 0,717; p < ̣  ậ ty lể ươ 0,001), t E/Em (r = 0,520; p < 0,001) v i ớ TGMB BN VKDT.

́ ữ ươ ̉ Có t ng quan ́ thu n ậ gi a cac chi sô siêu âm Doppler mô

́ ̉ ̉ ̣

́ ươ ̉ chi sô Em (r = ­ 0,594; p < 0,001), t ng quan ngh ch

ở thanh̀     bên vòng VHL: chi sô Am (r = 0,318; p < 0,001), ty lê E/Em (r = 0,311; p ỷ ệ  ị < 0,001) và t  l Em/Am (r = ­ 0,498; p < 0,001) v i ớ TGMB BN VKDT.

̀ Theo Arslam S. va cs (2006) , Birdane A. và cs (2007), Davis J.M.

̀ ả ươ ế ự va cs (2015) và Liang K.P. và cs (2010) k t qu  t ng t

ấ ạ chúng tôi. ấ

́ơ ố ạ ự ứ ơ

ữ ấ ộ   TGMB liên quan v i r i lo n CNTTr th t trái cho th y tác đ ng ệ   ễ   mi n   m n   tính   lên   ch c   năng   c   tim   trong   b nh ớ   ộ ố ỉ ố ố ươ ng quan gi a m t s  ch  s  CNTTr th t trái v i

ủ c a   viêm   t VKDT. Có m i t TGMB.

ặ ậ ể c n lâm sàng v i m t s ỉ ố ứ   ớ ộ ố ch  s  ch c

4.2.3. Liên quan đ c đi m  năng tim

ị Có t ỷ ệ  l ng quan ngh ch t

ươ ớ ồ ớ ộ

ế ố ế

ạ E/Em (r = ­ 0,23) thành bên vòng   VHL v i n ng đ  Hb v i p < 0,05. Theo Maradit­Kremers H. và cs   ế ự ở ầ ủ ố    viêm và thi u máu liên quan đ n s  kh i đ u c a r i (2007) y u t lo n CNTTr.

ị ữ ỷ ệ ̉ E/A (r = ­ 0,18) và l

chi sô ́ ớ ớ ồ ấ

ươ ươ Em (r  ng quan ngh ch gi a t ộ ở  vách liên th t vòng VHL v i n ng đ  RF v i p < 0,05.   ế ố liên quan v iớ

ố ơ Có t = ­ 0,20)  Theo Liang K.P. và cs (2009) RF d nguy c  suy tim có ng tính là y u t OR: 3,1; CI 95% 0,8 ­ 12). ý nghĩa th ng kê (

ế ể ạ ồ ộ

ươ ả ở ế ố  Nh  v y, tình tr ng thi u máu và n ng đ  RF có th  là y u t ự  ng t ế  BN VKDT. K t qu  này cũng t

ư ậ ơ ư ộ ố ả nguy c  gây nên suy tim  nh  m t s  tác gi ố  đã công b .

α ộ ế ươ ng và TNF­ ế     huy t

ồ 4.2.4.  Liên  quan  n ng  đ  CRP huy t  t thanh v i m t s ỉ ố ứ ớ ộ ố ch  s  ch c năng tim

́ ́ ộ ̉

N ngồ  đ  CRP huyêt t ́ ươ ng  ̀ ươ có t ́ ng quan  ̀ ở ̉

́ thu n ậ chi sô Tei thât   ̀  thanh bên vong VHL (r =   ,    Liang K.P. và cs

ự ư ủ ả ươ ế trai (r = 0,283; p < 0,05) va chi sô Am  ̀ 0,222; p < 0,05).  Theo  Muizz A.M. va cs (2011) ng t (2010) có k t qu  t nh  c a chúng tôi.

́ ộ ̉ α N ngồ  đ  TNF­  huyêt thanh có t

ươ ̀ ở ̉ ̣ (r = 0,215; p < 0,05), ty lê E/Em thu n ậ v i ớ chi sô DT́ ng quan  ̀  thanh bên vong VHL (r = 0,183; p

́ ̀ ị ươ ở ̉ ng quan ngh ch

́ ́  chi sô Em  ́ ở ̉ ̣

̀ ́ ̀ ở ̉

̀

ư ủ ề ấ nh  c a chúng tôi.

ả ươ ự ở ể ạ ố ́  vach liên thât vong VHL   ̀ ­   vach liên thât vong VHL (r =   thanh bên vong VHL (r = ­ 0,185; p <   , Liang K.P. (2010) cũng cho k tế   ủ   Đi u này cho th y vai trò c a     BN ự ng t ễ   mi n   mãn   tính   trong   phát   tri n   r i   lo n   CNTTr

< 0,05) và t (r = ­ 0,218, p < 0,05), ty lê Em/Am  0,204; p < 0,05), chi sô Em  0,05). Theo Tomas L. va cs (2013) qu  t viêm   t VKDT.

ứ ộ ạ ộ ệ ộ ố ớ m t s ch  s ỉ ố

ứ 4.2.5.  Liên quan  m c đ  ho t đ ng b nh v i   ch c năng tim

ỷ ̣ không khác bi

́ ở vach liên thât

̉ ̣ ̉

́ơ Siêu âm Doppler qua  VHL:  BN VKDT  có  DAS28 CRP > 5,1  t ệ BN có DAS28 CRP ≤ 5,1 v i ṕơ    lê E/A  sóng E và t ́ và  thành bên  vòng  > 0,05.  Siêu âm  Doppler mô  ̣  VHL: BN VKDT có DAS28 CRP > 5,1 sóng Em, ty lê E/Em, ty lê Em/Am không khác bi t ệ BN có DAS28 CRP ≤ 5,1 v i p > 0,05.

́ ớ ̉ ̣

́ ́ ́ ́ơ ̉ ̉ ̉

́ ươ ̉

ươ ng quan v i sóng E, song A, ty lê E/A,    va ̀chi sô ́ ́  DAS28  Tei thât trai v i p > 0,05. ́  ́ ớ chi sô siêu âm  Doppler mô vach liên thât ng quan v i  ớ DAS28 CRP  không  t chi sô DT, chi sô IVRT CRP không t và thành bên vòng VHL v i p > 0,05.

ạ ấ ơ ố ữ ệ không khác bi Nguy c  r i lo n CNTTr th t trái

ả

̀ ươ ư ự nh  các tác gi ng t

ế ả Wislowska M. va cs (2008)   ̀ ữ   t gi a nh ng BN  có DAS28 CRP > 5,1)  và BN có DAS28 CRP ≤ 5,1 v i  ớ OR =  0,986  (CI 95%: 0,421  ­ 2,313);   ²χ ; 0,001; p = 0,974.  K t qu  này   cũng t , Birdane  A. và cs (2007), Muizz A.M. va cs (2011) .

Ậ Ế K T LU N

ặ ể ộ ậ

ồ ỉ ố ộ ố ế

α ng, TNF­ ở ệ ớ ạ ấ ế   1.   Đ c   đi m   lâm   sàng,   c n   lâm   sàng,   n ng   đ   CRP   huy t ứ   ươ t  huy t thanh và m t s  ch  s  hình thái, ch c năng tim b nh nhân viêm kh p d ng th p

̃ ̉ ̉ ỷ ệ ư  l ­  Tuôi trung bình 48,9 ± 11,3 tuôi, t

ắ ệ ờ ớ ứ ờ

ớ ố

ư ớ ớ ớ ố

ở ứ ộ ạ n /nam: 5/1, th i gian   ổ   m c b nh trung bình 5,37 ± 5,25 năm, th i gian c ng kh p bu i sáng trung bình 61,48 ± 27,64 phút, s  kh p đau trung bình 13,30 ±   4,34 kh p, s  kh p s ng trung bình 9,95 ± 3,71 kh p. Có   74,6%  ệ b nh nhân ạ ộ  m c đ  ho t đ ng m nh.

ệ ế ẹ ,  thi u máu nh  là 16,4%,

­ Có 25,4% b nh nhân có thi u máu ế ế ệ ừ ươ thi u máu v a là 9%. Có 75,4% b nh nhân có RF d ng tính.

́ ồ ươ ệ ̣ ́ ­ N ng đô CRP huyêt t

ng nhóm b nh cao h n nhom ch ng ( ớ ố ộ ắ đ u,

ố ớ ớ ươ ớ ồ ́ ơ ư 2,56  ́ ươ ậ ớ   ng quan thu n v i: ờ ầ DAS28 CRP và  đ  TNF­α ộ ng quan v i n ng

ế ± 2,81 so 0,12 ± 0,12 mg/dL v i p < 0,001).  Co t ố ớ ư s  kh p s ng, s  kh p đau, t c đ  máu l ng gi DAS28 ESR  v i p < 0,001. Không t huy t thanh.

α ̀ ́ ́ ệ ơ ́ ư ̣ ­ Nông đô TNF­  huyêt thanh nhóm b nh cao h n nhom ch ng (

ớ ng quan v i

ư ắ ố ố s  kh p 15,32  ớ số  ươ hông t ̀ ̀ ơ    đâu, DAS28 CRP và

± 7,37 so 8,84 ± 2,17 pg/mL v i p < 0,001). K kh pớ   s ng,   ộ ớ   đau, t c đ  máu l ng gi DAS28 ESR.

ộ ố ứ ở ệ    b nh

ỉ ố ớ ạ ớ ­ M t s  ch  s  hình thái và ch c năng tâm thu th t trái  ấ không khác bi ấ ứ . tệ  v i nhóm ch ng nhân viêm kh p d ng th p

́ ự ư ở ̉ ̉ bênh nhân viêm

́ ́ ộ ố ­ Co s  biên đôi m t s  chi sô ch c năng tim  ́ ́ ớ ́ ấ ́ ạ ư ơ kh p d ng th p so v i nhom ch ng:

ệ ơ

ỷ ệ ệ ấ + Doppler  xung qua  van hai  lá: A nhóm  b nh cao h n nhóm   ơ   ứ  E/A, DT, IVRT nhóm b nh th p h n

ớ ứ ớ ch ng v i p < 0,01. T  l nhóm ch ng v i p < 0,05.

́ ́ + Doppler mô Em

ở vach liên thât và thành bên vòng van hai lá:  ứ ệ ấ ớ ơ và Em/Am nhóm b nh th p h n nhóm ch ng v i p < 0,05.

ệ ứ ạ ̣ ­ Có 35,2% b nh nhân viêm kh p d ng th p

́ ấ rôi loan ứ ớ ớ ấ

ơ ớ ạ ấ ạ ố

ộ ộ ch c năng ngươ  th t trái cao h n so v i nhóm ch ng là 17,7% v i p < ớ tâm tr   ộ   0,01. Trong nhóm viêm kh p d ng th p có 16,4% có r i lo n đ  I, 18% đ  II, 0,8% đ  III.

ố ữ ặ ậ

ể α ế ng, TNF­ ế ươ ộ ố ỉ ố ở ệ ộ ệ ứ

ấ ồ   2. M i liên quan gi a đ c đi m lâm sàng, c n lâm sàng, n ng ứ ộ ạ ộ    huy t thanh, m c đ  ho t đ ng đ  CRP huy t t ớ b nh v i m t s  ch  s  hình thái, ch c năng tim     b nh nhân ớ ạ viêm kh p d ng th p

ố ươ ỉ ố ậ ­ Có m i t

ỉ ố ắ ệ ớ ổ ớ ồ ng quan thu n ch  s  IVSd, ch  s  LVPWd v i tu i (r = ộ  ớ ờ

ấ ớ ở ệ 0,39; r = 0,40), v i th i gian m c b nh (r = 0,39; r = 0,28), v i n ng đ ớ ạ  b nh nhân viêm kh p d ng th p v i p < 0,01. RF (r = 0,21; r = 0,26)

ị ỉ ố ng

́ ­ Co môi t ỷ ệ  l

́ ươ  quan ngh ch trung bình ch  s : Em (r = ­ 0,461),   ấ  Em/Am (r = ­ 0,555) vách liên th t vòng van hai lá và Em (r = ­   ớ tu iổ Em/Am (r = ­ 0,676) thành bên vòng van hai lá v i ỷ ệ  l

ấ ạ ớ ớ t 0,580), t ệ b nh nhân viêm kh p d ng th p v i p < 0,01.

ị ặ ữ ng

́ ­ Co môi t ấ

ờ ́ ươ  quan ngh ch ch t gi a ch  s : Em (r = ­ 0,717) vách ỉ ố ỷ ệ  l  Em/Am (r = ­ 0,498) ậ ỷ ệ  E/Em (r = 0,520)  l ệ ủ b nh nhân ắ ệ ươ ng quan thu n t ớ v i th i gian m c b nh c a

ớ liên th t vòng van hai lá, Em (r = ­ 0,594), t thành bên vòng van hai lá và t ấ vách liên th t vòng van hai lá  ớ ạ viêm kh p d ng th p ấ v i p < 0,001.

́ ́ ố ươ ­ Có m i t

̀ ̀ ồ ̀  thu nậ  chi ̉ s : ố Tei thât trai (r = 0,283) va v i  ớ n ng đ  CRP huyêt́ ộ

ớ ng quan  Am  (r = 0,222) thanh bên vong van hai lá   ươ t ng v i p < 0,05.

ng quan thu nậ  chi ̉ s : ố DT (r = 0,215) và t

ở ̉ ̣ ng quan ́    vach liên thât

ố ươ ỉ ố Em (r = ­ 0,218), ty lê Em/Am (r = ­ 0,204)  α ̀ ế ớ ộ ồ ­ Có m i t ị ngh ch ch  s   vong van hai lá v i ươ ́ ớ n ng đ  TNF­  huy t thanh v i p < 0,05.

ươ ­ Không có t ng quan ch  s ộ ố ỉ ố ứ   ỉ ố DAS28 CRP v i m t s  ch  s  ch c ớ

năng tim.

ơ ố ứ ươ

ữ ệ ấ ng th t trái  ệ b nh nhân tệ   không khác bi  có DAS28 CRP ≤

ạ ­ Nguy c  r i lo n ch c năng tâm tr gi a b nh nhân có DAS28 CRP > 5,1 và  5,1.

Ế Ị KI N NGH

ế ệ ở b nh nhân viêm

Nên xét nghi m n ng đ  TNF­  huy t thanh  ớ ạ ộ ề ướ ị α ồ   c khi đi u tr  thu c kháng TNF­ .α ố ệ ấ tr kh p d ng th p

ơ

Nên siêu âm Doppler mô c  tim  ứ ể ch c năng tâm tr ạ   ở b nh nhân viêm kh p d ng   ệ  trên 60  ng ớ ở b nh nhân

ờ ̉ ệ ấ ươ  th t trái  ắ ệ  kéo dài trên 5 năm. th pấ  đ  đánh giá  tuôi và có th i gian m c b nh

Ụ DANH M C CÁC CÔNG TRÌNH CÔNG B  Ố

Ứ Ủ Ả Ậ Ề Ế K T QU  NGHIÊN C U C A Đ  TÀI LU N ÁN

̀ ̃ ̀ ̣ 1.

́ ̀ ứ ươ ̣ ̣

́ ́ ơ ượ ̣ ̣ ̣ Tap chí y d ng   c hoc lâm sang 108

2.

̀ ứ 3.

ễ ố ̃ ứ

α ̣

huy t   thanh  ượ ̣ ̣ ̣ ộ Tap chi y d c hoc lâm sang 108 Hoang Trung Dung, Đoan Văn Đê, Viên Văn Đoan (2018). ở   bênh  nhân  viêm Nghiên  c u  nông  đô   CRP   huyêt   t ̀ kh p dang thâp.  , 13(3): 46­ 51. Hoang Trung Dung, Doan Van De, Vien Van Doan (2018).  Serum level TNF­alpha in patiens with rheumatoid arthritis.  Journal of Military Pharco­Medicine, 43(6): 162­166. ể   ễ Hoang Trung Dung, Nguy n Minh Trang, Nguy n Đ c Đi n ỉ ố ứ (2018).  Nghiên c u ch  s  ch c năng tim và m i liên quan   ́ ơ   ở ế ồ ớ  bênh  nhân  viêm  kh p v i   n ng  đ  TNF­ ̀ ́ dang thâp, ́ , 13(6): 93­97.