1
M ĐUỞ Ầ
1. Tính c p thi t c a đ tàiấ ế ủ ề
Phát tri n kinh t trang tr i là ch tr ng l n c a Đng và Nhàể ế ạ ủ ươ ớ ủ ả
n c nh m huy đng m i ngu n l c đ phát tri n s n xu t nôngướ ằ ộ ọ ồ ự ể ể ả ấ
nghi p hàng hoá, kinh doanh trong lĩnh v c nông nghi p và khuy nệ ự ệ ế
khích đu t vào s n xu t nông nghi p. Vi c hình thành và phátầ ư ả ấ ệ ệ
tri n kinh t trang tr i là m t quá trình chuy n đi t kinh t h cóể ế ạ ộ ể ổ ừ ế ộ
n n s n xu t t c p, t túc sang n n s n xu t hàng hoá v i qui môề ả ấ ự ấ ự ề ả ấ ớ
ngày càng l n, t o ra kh i l ng l n s n ph m hàng hoá, phát tri nớ ạ ố ượ ớ ả ẩ ể
b n v ng nông, lâm nghi p và thu s n. Tuy nhiên, trong th i gianề ữ ệ ỷ ả ờ
quan kinh t trang tr i t nh Qu ng Ngãi phát tri n còn mang tính tế ạ ỉ ả ể ự
phát, ch a b n v ng, ch t l ng s n ph m hàng hoá nông s nư ề ữ ấ ượ ả ẩ ả
ph m còn th p, ch a t ng x ng v i ti m năng. Chính vì v y, tácẩ ấ ư ươ ứ ớ ề ậ
gi đã quy t đnh ch n v n đ ả ế ị ọ ấ ề “Phát tri n kinh t trang tr i t nhể ế ạ ỉ
Qu ng Ngãi”ả làm đ tài nghiên c u cho lu n văn th c sĩ kinh tề ứ ậ ạ ế
c a mình. ủ
2. M c tiêu nghiên c u ụ ứ
- H th ng hoá các v n đ lý lu n và th c ti n liên quan đnệ ố ấ ề ậ ự ễ ế
kinh t trang tr i.ế ạ
- Phân tích th c tr ng phát tri n kinh t trang tr i t nh Qu ngự ạ ể ế ạ ỉ ả
Ngãi th i gian qua, đng th i ch rõ nh ng k t qu đt đc,ờ ồ ờ ỉ ữ ế ả ạ ượ
nh ng t n t i h n ch và nh ng ti m năng phát tri n kinh t trangữ ồ ạ ạ ế ữ ề ể ế
tr i t nh Qu ng Ngãi.ạ ỉ ả
- Đ xu t nh ng gi i pháp đ phát tri n kinh t trang tr i t nhề ấ ữ ả ể ể ế ạ ỉ
Qu ng Ngãi trong th i gian t i.ả ờ ớ
3. Đi t ng và ph m vi nghiên c uố ượ ạ ứ
- Đi t ng nghiên c u:ố ượ ứ Là nh ng v n đ lý lu n và th c ti nữ ấ ề ậ ự ễ
phát tri n kinh t trang tr i t i t nh Qu ng Ngãi.ể ế ạ ạ ỉ ả
2
- Ph m vi nghiên c u:ạ ứ Lu n văn ch nghiên c u m t s n i dungậ ỉ ứ ộ ố ộ
v th c tr ng phát tri n kinh t trang tr i t nh Qu ng Ngãi. T pề ự ạ ể ế ạ ỉ ả ậ
trung phân tích đánh giá s li u th ng kê, s li u đi u tra thu th pố ệ ố ố ệ ề ậ
v kinh t trang tr i trên đa bàn t nh Qu ng Ngãi. Các gi i pháp đề ế ạ ị ỉ ả ả ề
xu t trong lu n văn có ý nghĩa trong kho ng th i gian t 5 đn 7ấ ậ ả ờ ừ ế
năm đn.ế
4. Ph ng pháp nghiên c uươ ứ
Đ th c hi n m c tiêu nghiên c u trên, lu n văn s d ng cácể ự ệ ụ ứ ậ ử ụ
ph ng pháp nghiên c u sau: Ph ng pháp phân tích, t ng h p,ươ ứ ươ ổ ợ
th ng kê; Ph ng pháp chuyên gia; Ph ng pháp th c ch ng,ố ươ ươ ự ứ
ph ng pháp chu n t c.ươ ẩ ắ
5. B c c c a lu n vănố ụ ủ ậ
Ngoài ph n m c l c, m đu, danh m c các b ng bi u và danhầ ụ ụ ở ầ ụ ả ể
m c tài li u tham kh o, lu n văn g m 3 ch ng: ụ ệ ả ậ ồ ươ
Ch ng 1: M t s v n đ lý lu n v phát tri n kinh t trangươ ộ ố ấ ề ậ ề ể ế
tr i.ạ
Ch ng 2: Th c tr ng phát tri n kinh t trang tr i t nh Qu ngươ ự ạ ể ế ạ ỉ ả
Ngãi.
Ch ng 3: Gi i pháp phát tri n kinh t trang tr i t nh Qu ngươ ả ể ế ạ ỉ ả
Ngãi trong th i gian t i.ờ ớ
CH NG 1: M T S V N Đ LÝ LU N V PHÁTƯƠ Ộ Ố Ấ Ề Ậ Ề
TRI N KINH T TRANG TR IỂ Ế Ạ
1.1. T ng quan v kinh t trang tr iổ ề ế ạ
1.1.1. M t s khái ni m v kinh t trang tr iộ ố ệ ề ế ạ
1.1.1.1. Khái ni m v trang tr i và kinh t trang tr i: ệ ề ạ ế ạ Kinh tế
trang tr i là hình th c t ch c s n xu t hàng hoá trong nôngạ ứ ổ ứ ả ấ
nghi p, nông thôn, ch y u d a vào h gia đình. ệ ủ ế ự ộ
1.1.1.2. Khái ni m v phát tri n kinh t trang tr i: ệ ề ể ế ạ Phát tri nể
3
kinh t trang tr i là vi c gia tăng m c đ đóng góp v giá tr s nế ạ ệ ứ ộ ề ị ả
l ng và s n l ng hàng hoá nông s n c a các trang tr i cho n nượ ả ượ ả ủ ạ ề
kinh t , đng th i phát huy vai trò tiên phong c a nó trong vi c thúcế ồ ờ ủ ệ
đy tăng tr ng, gi i quy t vi c làm khu v c nông nghi p, nôngẩ ưở ả ế ệ ở ự ệ
thôn theo h ng hi n đi g n v i yêu c u b n v ng.ướ ệ ạ ắ ớ ầ ề ữ
1.1.2. Đc tr ng c a kinh t trang tr i : ặ ư ủ ế ạ M c đích c a kinh tụ ủ ế
trang tr i là s n xu t hàng hoá nông, lâm nghi p, thu s n đáp ngạ ả ấ ệ ỷ ả ứ
nhu c u th tr ng; T li u s n xu t c a trang tr i thu c quy n sầ ị ườ ư ệ ả ấ ủ ạ ộ ề ở
h u ho c s d ng lâu dài c a ch trang tr i; Trong trang tr i cácữ ặ ử ụ ủ ủ ạ ạ
y u t s n xu t đc bi t quan tr ng là đt đai và ti n v n đcế ố ả ấ ặ ệ ọ ấ ề ố ượ
t p trung t i m t quy mô nh t đnh theo yêu c u phát tri n c a s nậ ớ ộ ấ ị ầ ể ủ ả
xu t hàng hoá; Kinh t trang tr i có hình th c t ch c và qu n lýấ ế ạ ứ ổ ứ ả
đi u hành s n xu t ti n b v i s ng d ng m nh m các thànhề ả ấ ế ộ ớ ự ứ ụ ạ ẽ
t u m i c a khoa h c k thu t, khoa h c qu n lý và ki n th c vự ớ ủ ọ ỹ ậ ọ ả ế ứ ề
th tr ng; Ch trang tr i là nh ng ng i có ý chí làm giàu, trongị ườ ủ ạ ữ ườ
các trang tr i đu có thuê m n lao đng.ạ ề ướ ộ
1.1.3. Tiêu chí xác đnh kinh t trang tr i: ị ế ạ Đ xác đnh trangể ị
tr i ng i ta th ng s d ng các tiêu chí v quy mô giá tr s nạ ườ ườ ử ụ ề ị ả
l ng hàng hoá; quy mô s d ng đt; quy mô tài s n.ượ ử ụ ấ ả
1.1.4. Ý nghĩa c a vi c phát tri n kinh t trang tr iủ ệ ể ế ạ
- V kinh t :ề ế Kinh t trang tr i đã t o b c chuy n bi n cế ạ ạ ướ ể ế ơ
b n v giá tr s n ph m hàng hoá, thu nh p c a trang tr i v t tr iả ề ị ả ẩ ậ ủ ạ ượ ộ
h n h n so v i kinh t h , hình thành nên nh ng vùng s n xu tơ ẳ ớ ế ộ ữ ả ấ
hàng hoá l n t p trung, thúc đy quá trình chuy n đi c c u kinhớ ậ ẩ ể ổ ơ ấ
t nông nghi p, nông thôn, chuy n đi các lo i gi ng cây tr ng,ế ệ ể ổ ạ ố ồ
v t nuôi có giá tr hàng hoá cao. ậ ị
- V xã h i:ề ộ Thu hút đc m t l c l ng lao đng d th a ượ ộ ự ượ ộ ư ừ ở
nông thôn tham gia vào s n xu t, chăn nuôi, góp ph n quan tr ngả ấ ầ ọ
4
làm tăng s h giàu nông thôn, gi i quy t vi c làm tăng thu nh p,ố ộ ở ả ế ệ ậ
gi m s c ép di c t do t nông thôn ra thành th . ả ứ ư ự ừ ị
- V môi tr ng:ề ườ Kinh t trang tr i có l i th trong vi c ngế ạ ợ ế ệ ứ
d ng nhanh các công ngh sinh h c m i, thâm d ng v n nên v aụ ệ ọ ớ ụ ố ừ
nâng cao năng su t cây tr ng v t nuôi ngay trên m t đn v di nấ ồ ậ ộ ơ ị ệ
tích v a g n v i s d ng h p lý các lo i hóa ch t không nhừ ắ ớ ử ụ ợ ạ ấ ả
h ng đn suy thoái tài nguyên đt và môi tr ng n c vùngưở ế ấ ườ ướ ở
nông thôn.
1.2. N i dung phát tri n kinh t trang tr iộ ể ế ạ
1.2.1. Phát tri n v m t s l ng và qui mô các trang tr iể ề ặ ố ượ ạ
1.2.1.1. Phát tri n v s l ng các trang tr i: ể ề ố ượ ạ Đó là vi c giaệ
tăng giá tr t ng s n l ng và s n l ng hàng hoá nông s n b ngị ổ ả ượ ả ượ ả ằ
cách tăng tuy t đi s l ng các trang tr i. ệ ố ố ượ ạ
1.2.1.2. Phát tri n v qui mô trang tr i: ể ề ạ Phát tri n quy mô c aể ủ
trang tr i th hi n ch làm cho quy mô v v n, di n tích đtạ ể ệ ở ổ ề ố ệ ấ
canh tác, lao đng; l ng cây tr ng, v t nuôi; c s v t c a trangộ ượ ồ ậ ơ ở ậ ủ
tr i ngày càng l n làm tăng kh năng c nh tranh các trang tr i. ạ ớ ả ạ ạ
1.2.2. Phát tri n v m t ch t l ng và c c uể ề ặ ấ ượ ơ ấ
- Phát tri n v ch t l ng:ể ề ấ ượ đc th hi n vi c gia tăng m cượ ể ệ ở ệ ứ
đ đóng góp v s n l ng và giá tr s n l ng hàng hoá nông s nộ ề ả ượ ị ả ượ ả
ph m b ng cách thay đi ch t l ng bên trong c a kinh t trangẩ ằ ổ ấ ượ ủ ế
tr i bao g m vi c đy m nh đu t chi u sâu đ tăng năng su tạ ồ ệ ẩ ạ ầ ư ề ể ấ
m i, s n xu t ra nh ng nông s n có ch t l ng cao h n, giá tr l nớ ả ấ ữ ả ấ ượ ơ ị ớ
h nơ
- Phát tri n v m t c c u:ể ề ặ ơ ấ Th hi n vi c chuy n hoá c c uể ệ ở ệ ể ơ ấ
s n xu t c a trang tr i theo h ng công nghi p hoá, hi n đi hoá. ả ấ ủ ạ ướ ệ ệ ạ
1.2.3. Phát tri n th tr ng tiêu th s n ph m nông s n: ể ị ườ ụ ả ẩ ả Thị
tr ng là n i di n ra các ho t đng trao đi, mua bán hàng hoá d chườ ơ ễ ạ ộ ổ ị
5
v gi a ng i mua và ng i bán hay nói m t cách ng n g n h nụ ữ ườ ườ ộ ắ ọ ơ
th tr ng là n i g p g gi a cung và c u. Tiêu th s n ph m làị ườ ơ ặ ỡ ữ ầ ụ ả ẩ
m t khâu quan tr ng c a quá trình ho t đng s n xu t kinh doanhộ ọ ủ ạ ộ ả ấ
c a trang tr iủ ạ
1.3. Các ch tiêu đánh giá s phát tri n c a kinh t trangỉ ự ể ủ ế
tr iạ
1.3.1. Giá tr s n l ng hàng hoá nông s n:ị ả ượ ả là m t y u t độ ế ố ể
đánh giá m c đ phát tri n, quy mô ho t đng c a trang tr i. Côngứ ộ ể ạ ộ ủ ạ
th c tính:ứ
G =
i
n
i
m
j
ij xPQ
1 1
Trong đó:
G: Giá tr s n l ng hàng hoá nông s n.ị ả ượ ả
Qij: s n l ng s n ph m (i) c a trang tr i (j) trong m t năm.ả ượ ả ẩ ủ ạ ộ
Pi: Đn giá c a m t đn v s n ph m (i) trong năm hi n t iơ ủ ộ ơ ị ả ẩ ệ ạ
(th c t ) ho c t i m t năm đc ch n làm g c (c đnh).ự ế ặ ạ ộ ượ ọ ố ố ị
1.3.2. T l đóng góp c a kinh t trang tr i:ỷ ệ ủ ế ạ Ch tiêu này thỉ ể
hi n m i quan h gi a giá tr s n l ng hàng hoá nông s n do cácệ ố ệ ữ ị ả ượ ả
trang tr i s n xu t ra so v i giá tr hàng hoá nông s n c a toànạ ả ấ ớ ị ả ủ
ngành trong m t năm. ộ
Công th c tính: g = ứ
Trong đó:
g: T l đóng góp v giá tr s n l ng hàng hoá nông s n c aỷ ệ ề ị ả ượ ả ủ
kinh t trang tr i.ế ạ
Gtt: T ng giá tr s n l ng hàng hoá nông s n c a các trangổ ị ả ượ ả ủ
tr i.ạ
Gnn: T ng giá tr s n l ng hàng hoá nông s n c a toàn ngành.ổ ị ả ượ ả ủ