1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài luận văn
Trong bối cảnh hiện nay, việc bồi dưỡng công chức, viên chức là một trong
những nhiệm vụ quan trọng nhằm nâng cao năng lực thực thi công vụ. Đặc biệt,
việc đổi mới quá trình bồi dưỡng công chức, viên chức ngày càng trở nên cấp thiết
và có vai trò quan trọng trong công cuộc chuyển đổi số và yêu cầu ngày càng cao
của quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nền hành chính quốc gia.
Chương trình Chuyển đổi số Quốc gia đến năm 2025 là một phần trong quá trình
cải cách hành chính và hiện đại hóa công nghiệp hóa quốc gia. Nó hướng tới việc tận
dụng lợi ích từ sự phát triển công nghệ để cải thiện chất lượng dịch vụ công, tăng
cường sự tiện lợi và minh bạch cho người dân và doanh nghiệp.
Để thực hiện chuyển đổi số trong hệ thống hành chính quốc gia, đội ngũ công
chức, viên chức có một vai trò đặc biệt quan trọng, là trung tâm của sự chuyển đổi.
Xây dựng chính phủ số thì trước hết phải có đội ngũ công chức, viên chức có tư duy,
năng lực số. Công chức, viên chức chuyên môn là người tham gia trực tiếp vào các
hoạt động công vụ.
Nhằm tìm hiểu thực trạng, nguyên nhân và đề xuất một số giải pháp góp
phần từng bước nâng cao hiệu quả bồi dưỡng công chức, viên chức về văn thư
lưu trữ trong bối cảnh chuyển đổi số hiện nay, tác giả chọn Đề tài “Bồi dưỡng
công chức, viên chức về văn thư lưu trữ trong bối cảnh chuyển đổi số” để làm
luận văn tốt nghiệp cao học.
2. Tình hình nghiên cứu
Đề tài về bồi dưỡng công chức, viên chức là một chủ đề được nhiều nhà nghiên
cứu quan tâm và tiếp cận ở nhiều cấp độ khác nhau.
Tuy nhiên trong quá trình tìm hiểu, tác giả nhận thấy vẫn chưa có công trình nào
nghiên cứu một cách toàn diện về hoạt động bồi dưỡng công chức, viên chức về văn
thư lưu trữ trong bối cảnh chuyển đổi số. Trên cơ sở tham khảo, kế thừa thành tựu của
các công trình đi trước, luận văn nghiên cứu một cách toàn diện về thực trạng công tác
bồi dưỡng công chức, viên chức về văn thư, lưu trữ trong bối cảnh chuyển đổi số, từ đó
kiến nghị một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác bồi dưỡng công chức, viên
chức, qua đó nâng cao năng lực thực thi công vụ của công chức, viên chức tại Cục Văn
thư và Lưu trữ nhà nước.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1 Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn về bồi dưỡng công chức,
viên chức về văn thư lưu trữ tại Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước, luận văn đề xuất
các giải pháp hoàn thiện công tác bồi dưỡng công chức, viên chức về văn thư lưu trữ
trong bối cảnh chuyển đổi số trong thời gian tới.
3.2 Nhiệm vụ nghiên cứu
- Hệ thống và làm rõ cơ sở lý luận.
- Khảo sát, xác định, phân tích các yêu cầu và thách thức của việc bồi dưỡng
công chức, viên chức về văn thư lưu trữ trong bối cảnh hiện nay.
- Đề xuất các phương pháp và chiến lược bồi dưỡng phù hợp với các yêu cầu cụ
thể của từng lĩnh vực.
2
- Nghiên cứu, áp dụng các công nghệ và phương tiện mới vào quá trình bồi
dưỡng nhằm tối ưu hóa hiệu quả và tính tiện lợi.
- Tiến hành đánh giá hiệu quả của các biện pháp và chiến lược bồi dưỡng đã đề
xuất.
- Tổng hợp kết quả, đánh giá sự thành công và các hạn chế đồng thời đề xuất các
hướng phát triển và cải thiện trong tương lai.
4. Đối tượng nhiên cứu và phạm vi nghiên cứu
4.1 Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu trong luận văn sẽ tập trung vào công tác bồi dưỡng các
công chức, viên chức về văn thư và lưu trữ tại Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước.
4.2 Phạm vi nghiên cứu
- Về nội dung: Bồi dưỡng công chức, viên chức về văn thư, lưu trữ trong bối
cảnh chuyển đổi số.
- Về thời gian: Các số liệu trong Luận văn được thu thập và tổng hợp đánh giá
thực trạng từ năm 2020-2023.
- Về không gian: Tập trung vào môi trường làm việc của Cục Văn thư và Lưu
trữ nhà nước. Từ đó đề xuất các giải pháp để nâng cao hiệu suất và chất lượng công
việc trong bối cảnh chuyển đổi số.
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
5.1 Phương pháp luận
Luận văn được nghiên cứu trên cơ sở phương pháp luận chủ nghĩa duy vật biện
chứng, chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và hệ thống quan điểm, chủ
trương, chính sách của Đảng Cộng sản Việt Nam về công tác bồi dưỡng cán bộ.
5.2 Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp thu thập số liệu.
Phương pháp phân tích, tổng hợp.
Phương pháp thống kê mô tả.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn
- Về lý luận: Kết quả nghiên cứu của đề tài sẽ góp phần làm phong phú thêm các
vấn đề về bồi dưỡng công chức, viên chức về văn thư lưu trữ tại Cục Văn thư và Lưu
trữ nhà nước.
- Về thực tiễn: Kết quả nghiên cứu có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo bồi
dưỡng công chức, viên chức về văn thư lưu trữ tại Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước
nói riêng và một số cơ quan, đơn vị khác cùng cấp nói chung.
7. Kết cấu của luận văn
Cấu trúc của luận văn bao gồm ba chương, phần mở đầu, kết luận và danh mục
tài liệu tham khảo như sau:
Chương 1. Cơ sở lý luận về bồi dưỡng công chức, viên chức về văn thư lưu trữ
trong bối cảnh chuyển đổi số.
Chương 2. Thực trạng của công tác bồi dưỡng công chức, viên chức về văn
thư lưu trữ trong bối cảnh chuyển đổi số tại Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước.
Chương 3. Một số giải pháp nâng cao chất lượng bồi dưỡng công chức, viên
chức về văn thư lưu trữ trong bối cảnh chuyển đổi số.
3
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN BỒI DƯỠNG CÔNG CHỨC, VIÊN CHỨC
VỀ VĂN THƯ LƯU TRỮ TRONG BỐI CẢNH CHUYỂN ĐỔI SỐ
1.1. Những vấn đề chung
1.1.1. Các khái niệm có liên quan đến đề tài
1.1.1.1. Công chức
Căn cứ theo quy định tại khoản 1 Điều 1 Luật Cán bộ, Công chức và Luật Viên
chức sửa đổi năm 2019 quy định về công chức theo đó: Công chức là công dân Việt
Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh tương ứng với vị trí
việc làm trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị -
xã hội ở trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân
dân mà không phải là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng;
trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân mà không phải là sĩ quan, hạ sĩ quan
phục vụ theo chế độ chuyên nghiệp, công nhân công an, trong biên chế và hưởng
lương từ ngân sách nhà nước.
1.1.1.2 Viên chức
Luật Viên chức năm 2010 quy định:”Viên chức là công dân Việt Nam được
tuyển dụng theo vị trí việc làm, làm việc tại đơn vị sự nghiệp công lập theo chế độ
hợp đồng làm việc, hưởng lương từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo
quy định của pháp luật”.
1.1.1.3. Bồi dưỡng
Trong luận văn này, bồi dưỡng được coi là giai đoạn tiếp theo sau đào tạo cơ
bản, tập trung vào việc cập nhật và nâng cao kiến thức, kỹ năng nghiệp vụ và các kỹ
năng khác như lãnh đạo và quản lý. Việc cập nhật kiến thức và kỹ năng nghiệp vụ
giúp công chức, viên chức cảm thấy tự tin hơn khi thực hiện nhiệm vụ hàng ngày,
đồng thời giữ họ luôn ở trạng thái cập nhật với những tiến triển mới trong lĩnh vực
của mình.
1.1.1.4. Bồi dưỡng công chức, viên chức
Trong luận văn này, bồi dưỡng được coi là giai đoạn tiếp theo sau đào tạo cơ
bản, tập trung vào việc cập nhật và nâng cao kiến thức, kỹ năng nghiệp vụ và các kỹ
năng khác như lãnh đạo và quản lý. Bồi dưỡng không chỉ là việc truyền đạt kiến thức
mà còn là quá trình thúc đẩy sự phát triển cá nhân và chuyên môn của công chức,
viên chức thông qua việc áp dụng kiến thức vào thực tiễn làm việc. Hiện nay, việc
bồi dưỡng cho công chức, viên chức thường được triển khai dưới sự chỉ đạo thống
nhất của cơ quan quản lý.
1.1.1.5 Công chức viên chức văn thư lưu trữ
Trong phạm vi luận văn này, khái niệm công chức viên chức văn thư lưu trữ là
công chức, viên chức đảm nhiệm một hoặc một số nhiệm vụ văn thư lưu trữ theo yêu
cầu cầu của vị trí việc làm trong bộ phận văn thư lưu trữ cơ quan, tổ chức hành chính
từ cấp huyện trở lên. Đồng thời công chức viên chức văn thư lưu trữ cũng có thể là
những công chức, viên chức có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cao nhất về nghiệp
vụ công tác văn thư lưu trữ trong các cơ quan, tổ chức hành chính từ cấp huyện trở
lên, có trách nhiệm chỉ đạo, tổ chức hoạt động văn thư lưu trữ của cơ quan, tổ chức
4
hoặc trực tiếp thực hiện các nhiệm vụ văn thư lưu trữ có yêu cầu cao về trách nhiệm
và bảo mật.
1.1.1.6 Bồi dưỡng công chức viên chức về văn thư lưu trữ
Bồi dưỡng chính là việc tạo ra và tổ chức những cơ hội cho người ta học tập,
nhằm giúp tổ chức đạt được mục tiêu của mình bằng việc tăng cường năng lực, làm
gia tăng giá trị của nguồn lực cơ bản quan trọng nhất là con người, là công chức, viên
chức làm việc trong tổ chức. Bồi dưỡng công chức, viên chức về văn thư lưu trữ tạo
nền tảng để họ có thể làm việc tốt hơn, cho phép họ sử dụng tốt hơn các tiềm năng
vốn có của họ, phát huy hết khả năng làm việc của họ. Với quan niệm như vậy, bồi
dưỡng công chức, viên chức về văn thư lưu trữ hướng tới các mục đích:
- Phát triển năng lực làm việc của công chức, viên chức và nâng cao khả năng
thực hiện công việc về các nghiệp vụ văn thư lưu trữ.
- Giúp công chức, viên chức luôn phát triển để có thể đáp ứng được nhu cầu về
văn thư lưu trữ trong bối cảnh chuyển đổi số.
- Giảm thời gian học tập, làm quen với công việc mới của công chức, viên chức
do thuyên chuyển, đề bạt, thay đổi nhiệm vụ và đảm bảo cho họ có đầy đủ khả năng
làm việc một cách nhanh chóng và tiết kiệm.
1.1.1.7 Chuyển đổi số
Chuyển đổi số đang trở thành một xu hướng toàn cầu, không chỉ ở Việt Nam mà
còn ở nhiều quốc gia trên thế giới. Việc chuyển đổi số mang lại nhiều lợi ích như tăng
cường sự hiệu quả, tối ưu hóa quy trình làm việc, cải thiện trải nghiệm khách hàng và
thúc đẩy sự phát triển kinh tế.
Chuyển đổi số là quá trình áp dụng công nghệ số để cải thiện hiệu suất và hiệu
quả của các quy trình, sản phẩm, dịch vụ hoặc mô hình kinh doanh của một tổ chức,
doanh nghiệp hoặc quốc gia.
Chuyển đổi số đối với nhà nước không chỉ là việc áp dụng công nghệ số vào các
dịch vụ công cụ thể mà còn là một quá trình biến đổi toàn diện trong cách hoạt động
và cung cấp dịch vụ của các cơ quan quản lý nhà nước. Chuyển đổi số là thay đổi quy
trình, mô hình hoạt động mới để cung cấp dịch vụ mới hoặc cung cấp dịch vụ đã có
theo cách mới. Việc chuyển đổi số không chỉ đơn thuần là việc áp dụng công nghệ số
mà còn là quá trình thay đổi về tư duy và mô hình quản lý. Điều này đòi hỏi một sự
thay đổi sâu sắc trong cách tổ chức, quản lý và thực thi các nhiệm vụ của chính phủ.
1.1.2. Sự cần thiết phải bồi dưỡng công chức, viên chức về văn thư lưu trữ
trong bối cảnh chuyển đổi số
Việt Nam là nước tiên phong trong việc thực hiện Chương trình chuyển đổi số
quốc gia và đã đạt được nhiều kết quả, đặc biệt trong việc nâng cao nhận thức về
tầm quan trọng của chuyển đổi số.
Việc thực hiện "Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng
đến năm 2030" không chỉ là một bước quan trọng mà còn là một bước tiến lớn trong
việc nâng cao nhận thức về chuyển đổi số ở mọi tầng lớp của xã hội.Đảng đã đưa ra các
quyết sách và định hướng chiến lược mới, bao gồm chính sách “Đổi mới” nhằm cải
cách và phát triển đất nước. Một trong những mục tiêu quan trọng của “Đổi mới” là
tăng cường hiệu quả của công tác cán bộ, từ đó nâng cao năng lực lãnh đạo, quản lý
của Đảng và Nhà nước.
5
Nghị quyết số 52-NQ/TW của Bộ Chính trị là một văn bản quan trọng đề cập
đến chính sách phát triển nguồn nhân lực để thích ứng với thách thức và cơ hội từ
cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, trong đó chuyển đổi số đóng một vai trò
quan trọng.
Trong bối cảnh đó, việc bồi dưỡng đội ngũ công chức, viên chức nói chung và
công chức, viên chức về văn thư lưu trữ nói riêng là vô cùng quan trọng. Việc bồi
dưỡng công chức, viên chức về văn thư lưu trữ không chỉ tập trung vào việc cung cấp
kiến thức và kỹ năng về nghiệp vụ, mà còn phải đảm bảo rằng họ có khả năng thích
ứng và sáng tạo trong môi trường công nghệ liên tục thay đổi.
1.1.3. Đặc điểm, vai trò công tác bồi dưỡng công chức, viên chức về văn thư
lưu trữ trong bối cảnh chuyển đổi số
Đặc điểm:
Việc bồi dưỡng công chức, viên chức là một tất yếu và cấp bách để đáp ứng
những yêu cầu của quá trình hội nhập kinh tế quốc tế và hoàn thành nhiệm vụ
chính trị mà Đảng và Nhà nước giao phó.
Không chỉ giúp cải thiện năng lực và hiệu suất làm việc của họ mà còn giúp
họ thích ứng với những thách thức và cơ hội từ quá trình hội nhập kinh tế quốc tế.
Đảm bảo rằng đội ngũ công chức, viên chức có đủ kiến thức và kỹ năng để
hoàn thành những nhiệm vụ chính trị, kinh tế, xã hội được giao phó một cách hiệu
quả và đáng tin cậy.
Giúp đội ngũ công chức, viên chức hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của sứ
mệnh và trách nhiệm của mình đối với sự phát triển và thịnh vượng của quốc gia.
Vai trò:
Thứ nhất, trang bị kiến thức, kỹ năng, phương pháp cho việc thực hiện nhiệm vụ
và công vụ của công chức, viên chức.
Thứ hai, để nâng cao chất lượng đội ngũ công chức, viên chức.
Thứ ba, hoạt động bồi dưỡng công chức, viên chức không chỉ là một công cụ quan
trọng mà còn là một phần không thể thiếu trong quá trình phát triển chức nghiệp.
Thứ tư, không chỉ cung cấp kiến thức và kỹ năng mới mà còn giúp công chức,
viên chức biết cách tiếp thu và áp dụng những kiến thức, kỹ năng đó vào công việc
hàng ngày.
Thứ năm, việc đáp ứng nhu cầu phát triển và thể hiện khả năng của công chức,
viên chức là rất quan trọng trong việc giữ họ ở lại và tạo ra sự cam kết dài hạn với tổ
chức.
1.1.4. Yêu cầu về nhiệm vụ bồi dưỡng công chức, viên chức về văn thư lưu trữ
trong bối cảnh chuyển đổi số
Chính phủ số là chính phủ chuyển đổi số, đổi mới mô hình hoạt động, thay đổi
quy trình làm việc, thay đổi cách thức cung cấp dịch vụ, nhanh chóng cung cấp dịch
vụ công mới.
Việt Nam là nước tiên phong trong việc thực hiện Chương trình chuyển đổi số
quốc gia và đã đạt được nhiều kết quả, đặc biệt trong việc nâng cao nhận thức về
tầm quan trọng của chuyển đổi số. Việc thực hiện "Chương trình chuyển đổi số quốc
gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030" không chỉ là một bước quan trọng mà
còn là một bước tiến lớn trong việc nâng cao nhận thức về chuyển đổi số ở mọi tầng lớp
của xã hội.