BỘ NỘI VỤ
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
HÀ THỊ TUYẾT MAI
QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ BẢO VỆ MÔI TRƢỜNG
TẠI UBND QUẬN TÂY HỒ, THÀNH PHỐ HÀ NỘI
Ngành: Quản lý công
Mã số: 8340403
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG
HÀ NỘI, 2024
Công trình được hoàn thành tại:
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
NGƢỜI HƢỚNG DẪN: PGS.TS. VĂN TẤT THU
Phản biện 1: TS. Trần Thị Ngân Hà
Phản biện 2: TS. Lưu Anh Đức
Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng đánh giá luận văn thạc sĩ, Học viện Hành
chính Quốc gia
Địa điểm: Phòng 4B nhà G - Hội trường bảo vệ luận văn thạc sĩ, Học viện
Hành chính Quốc gia
Số 77 - Đường Nguyễn Chí Thanh - Quận Đống Đa - Thành phố Hà Nội
Thời gian: Vào hồi 9 giờ, ngày 11 tháng 7 năm 2024
Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện Học viện Hành chính Quốc gia
hoặc trên trang Web Ban quản lý đào tạo, Học viện Hành chính Quốc gia.
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
Ngày nay, môi trường đã trở thành vấn đề toàn cầu cần sự phối hợp, chung tay
của tất cả các quốc gia trên thế giới và cả loài người. Vấn đề ô nhiễm MT, lỗ thủng
tầng ozôn, biến đổi khí hậu toàn cầu, hiệu ứng nhà kính, nước biển dâng…. đang
từng giờ, từng ngày tác động đến cuộc sống, sinh hoạt của con người. Vì vậy BVMT
là một vấn đề cấp thiết và quan trọng trên quy mô toàn cầu. Các hoạt động KT-XH
ngày càng phát triển đã dẫn đến gia tăng ô nhiễm không khí, nước, đất, tiếng ồn, rác
thải... gây ra những tác động nghiêm trọng đến hệ sinh thái, sức khỏe con người và
chất lượng sống. Hiện tượng nóng lên toàn cầu, nước biển dâng, thiên tai cực đoan...
là những mối đe dọa lớn đối với môi trường sống và an ninh con người, đòi hỏi các nỗ
lực BVMT trên toàn cầu. Tài nguyên thiên nhiên như nhiên liệu hóa thạch, khoáng
sản, rừng đang cạn kiệt, yêu cầu phải sử dụng tài nguyên một cách bền vững và áp
dụng các công nghệ thân thiện với môi trường. Đồng thời, nhận thức về BVMT của
người dân ngày càng nâng cao và Chính phủ cũng đã ban hành nhiều luật, chính sách
và cam kết quốc tế về BVMT. Do đó, bảo vệ môi trường đang trở thành một mối quan
tâm hàng đầu, nỗ lực bảo vệ môi trường là cần thiết để đảm bảo sự phát triển bền
vững của xã hội.
Vài năm trở lại đây, nước ta liên tiếp phải hứng chịu những hậu quả nặng nề về
thiên tai và do hoạt động QLNN về BVMT còn nhiều bất cập, nhiều sự cố môi trường
lớn, tác động trên diên tích rộng, đặc biệt là sự cố môi trường biển miền Trung đã xảy
ra. Nguyên nhân của thực trạng môi trường là do Việt Nam đang trong giai đoạn phát
triển nhanh, mạnh, tốc độ công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đô thị hóa, đầu tư phát triển
rất cao, kéo theo nhiều áp lực đến MT trong khi nhận thức, ý thức, trách nhiệm về
bảo vệ môi trường của chủ đầu tư, cấp chính quyền, tổ chức kinh tế, cộng đồng dân
cư còn hạn chế. Môi trường tự nhiên vẫn hàng ngày, hàng giờ bị chính các hoạt động
sản xuất, sinh hoạt và phát triển KT-XH của con người tàn phá, làm ô nhiễm nghiêm
trọng. Nếu không được phòng ngừa kịp thời có thể gây tác hại nghiêm trọng đến sức
khỏe của người dân và sự phát triển bền vững của đất nước.
Quận Tây Hồ là Quận nằm ở phía Đông Bắc, thành phố Hà Nội và được xác
định là trung tâm “Dịch vụ - Du Lịch - Văn hóa”, là vùng bảo vệ cảnh quan thiên
nhiên của Thu đô Hà Nội, Quận có điều kiện thiên nhiên ưu đãi, nổi bật như Hồ Tây
rộng khoảng 527,1 ha được coi là “Lá phổi xanh của thủ đô”. Bên cạnh Hồ tây còn có
21 ao, hồ nằm rải rác ở các Phường, giúp cho khí hậu tại các khu vực này quanh năm
luôn được thoáng mát, ôn hòa. Ngoài ra, trên địa bàn quận không có hoạt động của
các khu công nghiệp, nhà máy chế biến hoặc sản xuất, do đó nguồn ô nhiễm tác động
tiêu cực tới môi trường là không lớn.
Trong những năm gần đây, cùng với sự gia tăng dân số và sự phát triển của dịch
vụ - du lịch tác động không nhỏ tới môi trường nói chung và MT tự nhiên nói riêng.
Tình trang ô nhiễm nguồn nước ở các ao hồ đã xảy ra, việc xả nước thải chưa đạt tiêu
chuẩn ra MT có nhiều diễn biến phức tạp. Bên cạch đó việc đầu tư xây dựng cơ sở hạ
tầng đáp ứng nhu cầu đô thị hóa có mặt trái tác động đến chất lượng môi trường không
khí. Ngoài ra, ý thức của một số bộ phận người dân còn hạn chế nên còn hiện tượng đổ
2
rác không đúng giờ, không đúng nơi quy định, để vật liệu xây dựng bừa bãi, đổ trộm
phế thải và kinh doanh, bán hàng trong vườn hoa, trên vỉa hè, lòng đường…làm ảnh
hưởng không nhỏ đến mỹ quan đô thị và vệ sinh môi trường.
Nhận thức rõ tầm quan trọng và tính cấp thiết của việc nghiên cứu này tác giả
đã chọn đề tài “Quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường tại UBND quận Tây Hồ,
thành phố Hà Nội" làm đề tài luận văn thạc sĩ quản lý công.
2. Tình hình nghiên cứu
Cho đến này đã có khá nhiều công trình nghiên cứu về lĩnh vực QLNN nói
chung và từng lĩnh vực cụ thể nói riêng. Vấn đề QLNN về BVMT là một chủ đề được
nhiều nhà nghiên cứu quan tâm trong thời gian qua. Các nghiên cứu và công trình
liên quan tập trung vào các vấn đề như: vai trò, nguyên tắc và nội dung của QLNN về
môi trường; thực trạng quản lý môi trường ở cấp địa phương; các yếu tố ảnh hưởng
đến hiệu quả quản lý và các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng quản lý môi trường.
Về phạm vi địa lý, có nhiều nghiên cứu tập trung vào thực trạng và giải pháp
quản lý MT tại các địa phương, như cấp tỉnh, thành phố hay quận, huyện. Trong đó,
quận Tây Hồ TP Hà Nội là một địa bàn được quan tâm với các báo cáo hiện trạng
môi trường, phân tích các vấn đề ô nhiễm và các nghiên cứu về hoạt động QLNN về
BVMT tại quận này. Có thể khái quát tình hình nghiên cứu của đề tài qua những
phương diện tiếp cận sau đây:
* Tổng quan về QLNN đối với bảo vệ môi trường:
Một số nghiên cứu, sách, báo về khái niệm, vai trò, nguyên tắc của quản lý nhà
nước trong lĩnh vực bảo vệ môi trường có thể kể đến như:
Sách "Quản lý nhà nước về môi trường" của tác giả Nguyễn Văn Hiếu (2020)
Bài báo "Vai trò của chính quyền địa phương trong quản lý môi trường" của tác
giả Nguyễn Thị Hồng Minh, Tạp chí Môi trường (2021).
Luận văn thạc sĩ "Hoàn thiện chính sách quản lý môi trường của chính
quyền cấp tỉnh" của tác giả Trần Quốc Hưng (2019)
Đề tài “QLNN về môi trường trên địa bàn huyện Hương Khuê, tỉnh Hà Tĩnh”
của tác giả Phan Thị Phố, Luận văn Thạc sỹ Quản lý công, Học viện Hành chính
Quốc gia, năm 2020. Trong luận văn tác giả hệ thống hóa cơ sở khoa học QLNN về
môi trường trên địa bàn huyện Hương Khê, Tỉnh Hà Tĩnh từ năm 2014-2018, chỉ ra
những mặt tích cực và hạn chế trong quá trình triển khai thực hiện. Đề xuất các giải
pháp nhằm tăng cường QLNN về môi trường trên địa bàn huyện Hương Khê, tỉnh Hà
Tĩnh.
Đề tài “QLNN về môi trường ở Quận Ba Đình, Thành phố Hà Nội” của tác giả
Nguyễn Thị Vượng, Luận văn Thạc sỹ Quản lý công, Học viện Hành chính Quốc gia,
năm 2018 đã nghiên cứu, phân tích lý luận và thực tiễn về môi trường, quản lý nhà
nước về môi trường, đưa ra các quan điểm, phương hướng và giải pháp nâng cao hiệu
lực, hiệu quả nhà nước về môi trường.
Nhìn chung, các tác giả đề nghiên cứu, đánh giá, phân tích thực trạng và đưa ra
các biện pháp, giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả, năng lực quản lý nhà nước về bảo
vệ môi trường tại một số địa phương trong cả nước. Tuy nhiên chưa có tác giả nào
nghiên cứu đề tài Quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường tại UBND quận Tây Hồ,
TP Hà Nội
3
* Tổng quan về tình hình bảo vệ môi trường tại quận Tây Hồ:
Một số nghiên cứu, báo cáo về hiện trạng môi trường, các vấn đề ô nhiễm và
các yếu tố ảnh hưởng tại quận Tây Hồ, bao gồm:
Báo cáo kết quả thực hiện công tác BVMT, quản lý tài nguyên nước và khoáng
sản trên địa bàn quận Tây Hồ năm 2018;
Báo cáo kết quả thực hiện công tác BVMT, tài nguyên nước và khoáng sản
năm 2019 trên địa bàn Quận;
Báo cáo về công tác quản lý nhà nước về môi trường; xử lý các vi phạm xả thải
của các cơ sở sản xuất kinh doanh, dịch vụ năm 2020 trên địa bản quận Tây Hồ;
Báo cáo kết quả thực hiện công tác BVMT, tài nguyên nước và khoáng sản
năm 2022 trên địa bàn Quận;
Báo cáo về công tác quản lý nhà nước về môi trường; xử lý các vi phạm xả thải
của các cơ sở xản xuất kinh doanh, dịch vụ năm 2023 trên địa bản quận Tây Hồ;
Bài báo "Thực trạng ô nhiễm không khí tại quận Tây Hồ và giải pháp khắc
phục" của tác giả Lê Thị Hồng Nhung, Tạp chí Khoa học và Công nghệ (2021)
Luận văn thạc sĩ "Quản lý chất thải rắn sinh hoạt tại quận Tây Hồ" của tác giả
Nguyễn Thị Thu Hà (2018).
* Tổng quan về hoạt động quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường tại quận
Tây Hồ:
Một số các nghiên cứu về cơ cấu, tổ chức, chức năng, nhiệm vụ của cơ quan
QLNN về môi trường tại quận Tây Hồ, cũng như các chính sách, biện pháp quản lý có
liên quan đến luận văn, bao gồm:
Báo cáo kết quả thực hiện công tác bảo vệ môi trường, quản lý tài nguyên nước
và khoáng sản trên địa bàn quận Tây Hồ năm 2018, 2019.
Báo cáo về công tác quản lý nhà nước về môi trường; xử lý các vi phạm xả thải
của các cơ sở sản xuất kinh doanh, dịch vụ trong năm 2020 trên địa bản quận Tây Hồ.
Bài báo "Đánh giá hiệu quả quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường tại quận
Tây Hồ" của tác giả Đỗ Thị Kiều Oanh, Tạp chí Quản lý Nhà nước (2020)
Nhìn chung, các tác giả đánh giá, phân tích thực trạng và đưa ra các biện pháp,
giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả, năng lực quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường
tại một số địa phương trong cả nước. Tuy nhiên chưa có tác giả nào nghiên cứu đề tài
“Quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường tại UBND quận Tây Hồ, TP Hà Nội” hướng
tới, nhằm cung cấp một cái nhìn toàn diện về thực trạng, nâng cao hiệu quả quản lý
nhà nước đối với công tác bảo vệ môi trường tại địa bàn này.
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu những vấn đề lý luận về QLNN về bảo vệ môi trường để có cơ sở
khoa học phân tích, đánh giá thực trạng QLNN về bảo vệ môi trường tại UBND quân
Tây Hồ, Thành phố Hà Nội và đề xuất các giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về
bảo vệ mội trường tại UBND quân Tây Hồ, TP Hà Nội.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu, hệ thống hóa những vấn đề lý luận QLNN về bảo vệ MT
- Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về BVMT tại UBND quân
Tây Hồ, TP Hà Nội, chỉ rõ ưu điểm, hạn chế, bất cập và nguyên nhân của các hạn
