Tổn thương siêu cấu trúc tế bào ung thư đại tràng bởi phối hợp virus vaccine sởi và quai bị

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

4
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết trình bày đánh giá tổn thương chết tế bào ung thư đại trực tràng người in vitro và trên chuột thiếu hụt miễn dịch mang khối ung thư của virus vaccine sởi và quai bị. Đối tượng và phương pháp: Virus vaccine sởi và quai bị sống, giảm độc lực (MeV và MuV), được tách dòng từ vaccine Priorix (GlaxosmithKline, Anh).

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tổn thương siêu cấu trúc tế bào ung thư đại tràng bởi phối hợp virus vaccine sởi và quai bị

vietnam medical journal n01 - JUNE - 2019 TỔN THƯƠNG SIÊU CẤU TRÚC TẾ BÀO UNG THƯ ĐẠI TRÀNG BỞI PHỐI HỢP VIRUS VACCINE SỞI VÀ QUAI BỊ Nguyễn Lĩnh Toàn* TÓM TẮT cells and post-treatmentcancer HT-29 cells in the stages of apoptosis induced by MeV and MuVin vitro 8 Mục tiêu: Đánh giátổn thương chết tế bào ung and in vivo such as the cell shrank, and the surface thư đại trực tràng người in vitro và trên chuột thiếu becomes smooth without microvilli; pyknosis, hụt miễn dịch mang khối ung thư của virus vaccin sởi chromatin condensation at the periphery of the và quai bị. Đối tượng và phương pháp: Virus nucleus, and fragmentation of nucleus and formation vaccine sởi và quai bị sống, giảm độc lực (MeV và of apoptotic bodies in the early apoptosis... MuV), được tách dòng từ vaccine Priorix Conclusions: The results demonstrated that the (GlaxosmithKline, Anh). Tế bào ung thư đại tràng efficacy of MeV and MuV combination against human người dòng HT-29, nhiễm MeV và MuV với nồng độ colonic cancer by activation of the apoptosis pathway. 1MOI, theo dõi biến đổi hình ảnh tế bào dưới kính Keywords: Measles and mumps virus vaccine, hiển vi quang học. Chuột nude chủng BALB/c mang HT-29 cells, apoptosis. khối ung thưđại tràng dòng HT-29 được tiêm MeV và MuV vào khối u với liều 107 PFU/con, 2 lần/tuần trong I. ĐẶT VẤN ĐỀ 3 tuần. Kết thúc điều trị, phân tích hình ảnh siêu cấu trúc tế bào u HT-29 bằng kính hiển vi điện tử truyền Trong những năm gần đây, cùng với sự phát qua. Kết quả: Tế bào ung thư đại tràng dòng HT-29 triển rất nhanh của sinh học phân tử, những sau điều trị bằng MeV và MuV có hình ảnh chết tế bào hiểu rõ rõ hơn về cơ chế gây ung thư cấp độ theo chương trình (apoptosis) ở các giai đoạn điển phân tử, các nhà khoa học đã tạo ra nhiều loại hình như: tế bào co tròn lại; sự xuất hiện của hạt thuốc điều trị đích chống ung thư mới. Liệu pháp nhân kết đặc lại, ngưng tụ chromatin ở ngoại vi nhân virus ly giải tế bào ung thư (OLV) cũng là một tế bào, phân mảnh nhân và hình thành vật thể apoptosis... Kết luận: Kết quả nghiên cứu chứng phương pháp điều trị ung thư mới với nhiều hứa minh rằngphối hợp điều trị bằng MeV và MuV có tác hẹn. OLV dựa trên cơ chế biến sự nhân lên của dụng gây chết tế bào ung thư đại tràng người qua virus thành vũ khí tiêu diệt tế bào ung thư, với hoạt hóa con đường chết tế bào theo chương trình in đặc trưng là tính lây nhiễm chọn lọc các tế bào vitro và in vivo. ung thư và hầu như không ảnh hưởng đến tế Từ khóa: Vaccine virus sởi và quai bị, tế bào HT- bào bình thường. Hiện nay, OLV còn được biến 29, apoptosis. đổi gen nhằm tăng hiệu quả ly giải tế bào u và ANALYZING ULTRASTRUCTRURAL độ an toàn trong điều điều trị. Virus sởi và virus INJURIES OF HUMAN COLON CANCER quai bị (MeV và MuV) là những OLV thuộc họ CELLSINDUCED BY MEASLES AND MUMPS Paramyxoviridae, đã được nghiên cứu nhiều trên VIRUS VACCINE COMBINATION các mô hình in vitro,in vivovà trên lâm sàng với Objectives: Analyzing cell morphology of nhiều tiềm năng điều trị ung thư trong đó có cả apoptosis to evaluate anti-human colonic cancer ung thư đại trực tràng (CRC). Hiệu quả kháng efficacy of measles and mumps virus vaccines in vitro and on nude mice xenograft models. Materials and ung thư của MeV và MuV đã được chứng minh là methods: Measles and mumps virus vaccine (MeV qua với ba thuộc tính đặc trưng: nhân lên có and MuV) were separated from Priorix vaccine chọn lọc trong các tế bào ung thư, ly giải tế bào (GlaxoSmithKline, UK). Human colonic cancer cells ung thư trực tiếp bằng cách tạo hợp bào và kích (HT-29 cells) were infected by MeV and MuV at a hoạt con đường apoptosis, kích thích hệ miễn multiplicity of infection (1MOI), monitoring cell- dịch kháng u đặc hiệu. infected morphologic changes by light microscope. BALB/c nude mice bearing HT-29 cell tumor were Chết tế bào theo chương trình (apoptosis) là injected MeV and MuV directly into the tumor with a cơ chế cần thiết cho sự phát triển bình thường dose of 107 PFU/mouse, twice weekly for threeweeks. của các cơ quan trong cơ thể. Hiện tượng Post-treatment nude mice were operated to get tumor apoptosis lần đầu tiên được mô tả bởi nhà khoa tissue to analyze tumor cell ultrastructure by using học Đức Carl Vogt (1842), cho đến năm 1972, transmission electron microscopy (TEM). Results: the thuật ngữ apoptosis lần đầu tiên được nhóm results shown that the morphology of virus-infected nghiên cứu John Foxton Kerr sử dụng để mô tả về hình thái đặc trưng của một dạng tế bào chết *Học viện Quân y [1]. Apoptosis đóng vai trò quan trọng trong quá Chịu trách nhiệm chính: Nguyễn Lĩnh Toàn trình tạo phôi và bệnh lý. Gần đây, apoptosis đã Email: toannl@vmmu.edu.vn Ngày nhận bài: 12/4/2019 được nghiên cứu nhiều về cơ chế phân tử và Ngày phản biện khoa học: 12/5/2019 ứng dụng vào điều trị ung thư, kích hoạt con Ngày duyệt bài: 24/5/2019 đường apoptosis đã được coi là một chiến lược 28
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 479 - THÁNG 6 - SỐ 1 - 2019 phát triển các thuốc chống ung thư. Về vấn đề 2.2.1. Hoạt hóa tế bào ung thư dòng HT- này, các nghiên cứu trước đây đã cho thấy MeV 29 vànhiễm MeV và MuV. Lấy dòng tế bào và MuV có khả năng ngăn chặn sự phát triển tế ung thư đại tràng người dòng HT-29 (ATCC) bảo bào ung thư thông qua kích hoạt con đường quản trong tủ lạnh âm sâu (-800C), rữa trong apoptosis. Mặc dù cơ chế MeV và MuV kích hoạt môi trường DMEM và hoạt hóa tăng sinh trên đĩa apoptosis trong tế bào chưa rõ ràng, nhưng các nuôi cấy trong môi trường DMEM đầy đủ các nghiên cứu cho thấy các virus này gây ra quá thành phần với 10 FBS, 1% kháng sinh trình apoptosis ở các tế bào bị nhiễm, nhân của Streptomicine và Penicilin, các bước tiến hành các tế bào này được chuyển đến hợp bào, sau đúng với quy trình nuôi cấy tế bào chuẩn của đó là quá trình phân tách DNA và cuối cùng là tế nhà sản xuất. Khi tế bào HT-29 bám đáy và phát bào bị hoại tử thứ phát. Apoptosis tạo điều kiện triển, tiến hành nhiễm MeV và MuV với nồng độ giải phóng các hạt virus từ các tế bào bị nhiễm 1MOI, kiểm tra biến đổi hình thái tế bào nhiễu bệnh lây lan sang các tế bào lân cận. Ashima virus hàng ngày bằng kính hiển vi quang học. Bhaskar và cộng sự (2011) đã chứng minh 2.2.2.Phương pháp phân tích hình ảnh nucleoprotein của virus sởi gây ra apoptosis theo siêu cấu trúc tế bào cơ chế kích hoạt các gốc oxy hóa và caspase-3, 2.2.2.1. Chuẩn bị bệnh phẩm mô ung thưđại trong quá trình nhân lên của vius, chất này tiếp tràng dòng tế bào HT-29. Chuột nude mang khối xúc và tương tác với nhiều protein nội bào, ảnh u tế bào ung thưHT-29 được điều trị bằng tiêm hưởng chức năng nội bào và tạo ra quá trình MuV và MeV nội u, liều điều trị: 107 PFU/con, 2 lần apotosis [2]. /1 tuần, trong 3 tuần. Kết thúc đợt điều trị, làm Ung thư đại trực tràng luôn là loại ung thư chuột chết bằng cách kéo giãn cột sống, sát phổ biến thứ ba ở nam giới và phổ biến thứ hai trùng vùng da trên u, bóc tách và lấy mô u (kích ở nữ giới, là nguyên nhân đứng thứ ba gây tử thước: 2-3 mm). Rửa sạch 3 lần bằng dung dịch vong liên quan đến ung thư. Năm 2014, trên PBS. Cho mô u vào dung dịch cố định tế bào làm toàn cầu, có khoảng 1,2 triệu người được chẩn siêu cấu trúc (glutaraldehyte 2% trong đệm đoán là mới bị CRC, đến nay, gần 1/2 số lượng cacodylate có pH=7,3) với tỉ lệ thể tích mẫu đó đã bị tử vong. Nghiên cứu này, phân tích u/thể tích dung dịch là 1:10. hình thái cấu trúc tế bào đánh giá khả năng 2.2.2.2. Đánh giá biến đổi hình thái siêu cấu kháng ung thư đại tràng người dòng HT-29 bằng trúc tế bào mô ung thư chuột nude. Pha mẫu con đường apoptosis của phối hợp MeV và MuV thành mảnh nhỏ kích thước 1x1x2mm. Rửa bằng trên tế bào và chuột mang khối ung thư dòng đệm cacodylate 2-3 lần trong 1 giờ. Cố định lại HT-29 bằng ghép dị loài. bằng acid osmic 1% trong đệm cacodylate (pH = 7,3) trong 1 giờ. Sau đó, rửa 2-3 lần bằng dung II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU dịch đệm cacodylate (pH = 7,3). Khử nước bằng 2.1. Đối tượng nghiên cứu. Tế bào ung chuyển liên tục qua các dung dịch cồn 500, 600, thư đại tràng dòng HT-29 (ATCC): được nuôi cấy 700, 800, 900, 1000, duy trì thời gian15 phút/dung trong phòng thí nghiệm với môi trường nuôi cấy dịch, sau đó, mẫu được chuyển qua dung dịch DMEM (thêm 10% Foetal Bovine Serum (FBS) và cồn propylene + ethylene với tỉ lệ 1:1 trong 10 1% kháng sinh Streptomycine+Penicilin), duy trì phút, rồi chuyển qua propylene trong 10 phút. tế bào ở tủ ấm 370C, 5% CO2. Tiếp tục chuyển mẫu qua hỗn hợp propylene Vaccine sởi và quai bị sống, giảm độc lực: + epon 812 với tỷ lệ thể tích là 1:1 trong 15 phân lập có nguồn gốc từ vaccine Priorix phút sau đó là hỗn hợp propylene + epon 812 tỉ (GlaxosmithKline, Anh). Tăng sinh và chuẩn độ lệ 1:2 trong 30 phút. Cuối cùng cho mẫu vào virus bằng phương pháp TCID50 tại phòng thí epon 812 trong 30 phút. Đúc block bằng khuôn. nghiệm Bộ môn Sinh lý bệnh, Học viện Quân y. Lưu hóa ở nhiệt độ 370C trong 24 giờ. Polyme Chuột thiếu hụt miễn dịch(nude mice): chuột hóa ở nhiệt độ 600C trong 48 giờ. Sau khi các nude 6-8 tuần tuổinhập khẩu tử công ty Charles block đã hóa cứng hoàn toàn, gọt mẫu, cắt river (Mỹ) được nuôi trong phòng sạch. mỏng, nhuộm bằng xanh toluidine, cắt bằng Thiết bị dùng cho nghiên cứu: kính hiển máy siêu cắt độ dày lát cắt là 50 nm. Sau đó, quang học đặt tại phòng thí nghiệm Bộ môn nhuộm uranyl acetate 2% trong 5 phút, rửa 2 Sinh lý bệnh, Học viện Quân y. Kính hiển vi điện lần bằng nước cất rồi nhuộm chì citrate 5% tử truyền qua (JEM 1400, JEOL, Nhật Bản) tại trong 5 phút, rửa 2 lần bằng nước cất. Khoa Hình thái, Viện 69, Bộ tư lệnh Lăng Chủ Soi và đọc kết quả bằng kính hiển vi điện tử tịch Hồ Chí Minh. truyền qua (TEM). 2.2. Phương pháp nghiên cứu 29
vietnam medical journal n01 - JUNE - 2019 III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU trị MeV và MuV. (A) Tế bào ung thư HT-29 3.1. Biến đổi hình thái tế bào HT-29 sau không nhiễm OLV; (B,C,D,F) Tế bào HT-29 nhiễm MeV và MuV in vitro. Sau khi nhiễm nhiễm OLV: ngưng tụ nhiễm sắc thể (B); phân MeV và MuV vào tế bào ung thư HT-29 in vitro. mảnh nhiễm sắc thể (C, D); xuất hiện nhiều Quan sát biến đổi hình thái tế bào ung thưHT-29 không bào (E); hoại tử (F). nhiễm virus dưới kính hiển vi quang học đảo Bên cạnh đó, hình ảnh tế bào ung thư đại ngược. Kết quả cho thấy ở ngày thứ 4 và 5 sau tràng HT-29 nhiễm (MeV, MuV) có hình ảnh tổn nhiễm MeV và MuV, tế bào HT-29 có biểu hiện của thương chết theo chương trình (apoptosis) bao quá trình apoptosis với biến đổi hình thái như: co gồm: tế bào co tròn lại, mất vi nhung mao, phân tròn lại, nhân co đặc lại lệch về một phía, tế bào mảnh hạt nhân, ngưng tụ chromatin, có các giọt bong ra, nhân tế bào phân mảnh vỡ hạt nhân, lipid và sự biến đổi của đường nét hạt nhân hoại tử tế bào (hình 1, mũi tên). (hình 3B, 3C, 3D). Hình ảnh nhiều không bào trong tế bào chất (hình 3E), có các tế bào hoại tử thứ phát (hình 3F). IV. BÀN LUẬN A B Quá trình apoptosis được đặc trưng bởi một loạt các sự kiện ảnh hưởng đến cấu trúc bên trong tế bào bao gồm cả nhân và nguyên sinh chất. Những thay đổi nhân tế bào là thay đổi C D đặc trưng nhất, các thay đổi quan trọng khác xảy ra trong tế bào chất với thay đổi cấu trúc và Hình 1. Biến đổi hình thái của tế bào chức năng của các bào quan. Gần đây, cấu trúc HT-29 chết theo chương trình. (A) ở vật kính không bào (hình thành từ lưới nội chất, bộ máy 20X; (B) ở vật kính 10X; (C), (D) ở vật kính 40X. Golgi và các lysosome), thay đổi về vi sợi trên 3.2. Hình ảnh siêu cấu trúc (TEM) tế bào màng tế bào cũng như các vi ống là biến đổi ung thư HT-29 sau điều trị bằng MeV và MuV hình thái đã được ghi nhận trong quá trình Quan sát hình ảnh siêu cấu trúc tế bào ung apoptosis. Sự xáo trộn và thay đổi vị trí của bào thư HT-29 sau khi điều trị bằng MeV và quan cho thấy tế bào đang chết apoptosis, được MuVdướikính hiển vi điện tử. Kết quả cho thấy điều chỉnh bởi các yếu tố hòa tan, kinaza và hình ảnh tế bào ung thưHT-29 không nhiễm MeV enzyme [5]. Nhiều bằng chứng đã chứng minh và MuVnằm sát nhau với các vi nhung mao (hình việc tổ chức lại bào quan trong quá trình tế bào 2), có các bào quan còn nguyên vẹn, với hạt chết apoptosis là một quá trình biến đổi do nhân và chromatin hạch nhân không đứt gãy nhiều nguyên nhân khác nhau, không phụ thuộc (mũi tên ở hình 2 và 3a). vào yếu tố gây ra apotosis. Trong nghiên cứu này, khi quan sát tế bào HT-29 nhiễm MeV và MuV ở ngày thứ 4 và 5 in vitro bằng kính hiển vi quang học (hình 1A, B), tế bào HT-29 nhiễm OLV có hình ảnh của chết apoptosis như: tế bào co tròn lại tách rời nhau, nổi không bám đáy chai, nhân của tế bào kết Hình 2. Hình ảnh siêu cấu trúc tế bào đặc lại. Ở hình 1C và 1D có độ phóng đại lớn ung thư đại tràng HT-29 không nhiễm OLV. hơn, có thể nhìn rõ nhân tế bào kết đặc lại nằm Tế bào ung thư HT-29 (mũi tên liền); các vi lệch về một góc tế bào, phân mảnh hạt nhân, có nhung mao tế bào HT-29 (mũi tên đứt đoạn) những tế bào hoại tử thứ phát, tế bào đang hòa màng tạo hợp bào. Có thể nói đây là những đặc trưng hình thái của tế bào chết theo chương C trình (apoptosis). Điều này chứng minh MeV, MuV ly giải tế bào ung thưHT-29 qua kích hoạt A B C con đường apoptosis. Kính hiển vi thường có thể xác định những thay đổi về hình thái khác nhau của tế bào xảy ra trong quá trình apoptosis. Trong giai đoạn E F D Hình 3. Hình ảnh siêu cấu trúc tế bào sớm của quá trình apoptosis, tế bào co rút và (TEM) ung thư đại tràng HT-29 sau điều kết đặc nhân tế bào có thể nhìn thấy bằng kính 30
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 479 - THÁNG 6 - SỐ 1 - 2019 hiển vi ánh sáng thường. Một số tác giả tiến (2011) đã chứng minh các biến đổi bào quan hành nhuộm tế bào bằng haematoxylin và eosin của tế bào trong quá trình apoptosis như vậy để quan sát dưới kính hiển vi thường, tế bào bằng kính hiển vi huỳnh quang và kính hiển vi chết apoptosis biểu hiện như một vòng hoặc điện tử truyền qua Zeng-Enni Lin Yang và cộng khối hình bầu dục với tế bào chất bắt màu axit sự (2016) cũng đã đánh giá siêu cấu trúc tế bào đậm và dày đặc, có nhiều mảnh vỡ của nhiễm HT-29 bằng kính hiển vi điện tử truyền qua sau sắc thể bắt màu tím [7]. Cùng với tế bào co tròn điều trị bằng quercetin ở các nồng độ khác kích thước tế bào nhỏ hơn, tế bào chất cô đặc nhau, đây là chất gây ra quá trình apoptosis. Kết và các bào quan dồn đống lại. Kết đặc nhân tế quả biến đổi siêu cấu trúc hình thái tế bào HT- bào là kết quả của sự ngưng tụ chất nhiễm sắc 29 sau điều trị bằng quercetin cũng tương tự và đây là hình thái đặc trưng nhất của quá trình như kết quả của chúng tôi. Điều này chứng minh apoptosis. Các mảnh vỡ tế bào teo lại, các bào biến đổi cấu trúc tế bào trong quá trình quan tự tiêu hủy và được thực bào bởi các tế apoptosis là đồng nhất không phụ thuộc vào yếu bào liền kề hoặc thoái biến rồi bị đẩy ra khỏi tế tố gây chết tế bào theo con đường apoptosis. bào. Kerr và cộng sự (1972) đã quan sát thấy tế bào thay đổi hình thái như: tế bào co tròn lại, V. KẾT LUẬN các tế bào có kích thước nhỏ hơn, tế bào chất Kết quả nghiên cứu tác dụng kháng ung thư dày đặc và các bào quan được dồn đống lại. Kết của MeV, MuV bằng quan sát biến đổi hình ảnh đặc nhân tế bào là kết quả của sự ngưng tụ tế bào và siêu cấu trúc (TEM) của tế bào mô ung nhiễm sắc thể và đây là tính năng đặc trưng thư đại tràng dòng HT-29 in vitro và trên chuột nhất của quá trình apoptosis [1]. Ziegler (2004) nude cho thấy MeV và MuV có tác dụng gây chết cũng sử dụng kính hiển vi thường quan sát tế tế bào HT-29 thông qua hoạt hóa con đường bào trải qua quá trình apoptosis bao gồm các chết tế bào theo chương trình (apoptosis) với biến đổi: dấu hiệu hình thái của apoptosis ở các hình ảnh tổn thương cấu trúc và siêu cấu trong nhân là sự ngưng tụ cromatin và phân trúc tế bào điển hình. Kết quả một lần nữa mảnh hạt nhân. Ngay khi bắt đầu quá trình chứng minh, cơ chế gây ly giải tế bào ung thư apoptosis, các tế bào co tròn lại tách rời nhau của MeV và MuV qua con đường apoptosis, một ra, màng tế bào nhô ra sau đó dần đần tách cơ chế đang được nghiên cứu rộng rãi trong lĩnh khỏi hình thành các vật thể apoptosis có thể vực điều trị ung thư hiện nay. quan sát thấy dưới kính hiển vi thường. Sự TÀI LIỆU THAM KHẢO ngưng tụ chất nhiễm sắc bắt đầu từ bên trong 1. Kerr J.F., Wyllie A.H., Currie A.R. (1972). dọc theo màng nhân, tạo thành một cấu trúc Apoptosis: a basic biological phenomenon with lưỡi liềm hoặc dạng vòng. Ở giai đoạn sau của wide-ranging implications in tissue kinetics. Britain Journal Cancer., 26:239-257. quá trình apoptosis, hạt nhân tiếp tục ngưng tụ, 2. Ashima Bhaskar, Jyoti Bala, Akhil Varshney., cuối cùng nó vỡ ra vào bên trong tế bào chất et al. (2011). Expression of Measles Virus trong khi màng tế bào vẫn còn nguyên vẹn [8]. Nucleoprotein Induces Apoptosis and Modulates Dưới kính hiển vi điện tử truyền qua (TEM) Diverse Functional Proteins in Cultured Mammalian Cells. PLoS One., 6(4), 1-12. chúng tôi đánh giá những thay đổi siêu cấu trúc 3. Nichols W.W., LevanA., Aura P., E. Norrby. tế bào ung thư HT-29 trên chuột nude mang (1965). Chromosome damage associated with the khối ung thư dòng HT-29 điều trị bằng MeV, measles virus in vitro. Hereditas.,54(6):101-118. MuV. Kết quả chứng minh hình ảnh rõ nét tế bào 4. Steven J. Robbins. (1983). Progressive HT-29 đang trong quá trình chết apoptosis bao Invasion of Cell Nuclei by Measles Virus in Persistently Infected Human Cells. Journal gene gồm: sự xuất hiện của hạt nhân kết đặc lại Viralogy.,64:2335-2338. (ngưng tụ chromatin ở ngoại vi nhân tế bào), 5. Bras M.L., Rouy I., Brenner C. (2006). The phân mảnh nhân và hình thành apoptosis (hình modulation of inter-organelle cross-talk to control 3B, C, D); Tế bào co tròn và bề mặt trở nên apoptosis. Medicinal Chemistry.,2:1-12. 6. Sevrioukova I.F. (2011). Apoptosis-Inducing nhẵn (hình 3B). Tế bào chất của các tế bào HT- Factor: Structure, Function, and Redox Regulation. 29 apoptosis xuất hiện khá đặc biệt: có mặt Comprehensive Invited Review.,14(12):2545-2579. nhiều không bào, hình thành các tế bào bọt 7. Johnson V.L., Ko S.C.W., Holmstrom T.H., et (hình 3E); Các không bào được bao xung quanh al. (2000). Effector caspases are dispensable for the early nuclear morphological changes during bởi một màng kép, có thể do tàn dư của màng ti chemical-induced apoptosis. Journal Cell Science., thể. Như vậy, kết quả đã chỉ ra MeV và MuV có 113:2941-2953. tác dụng gây chết tế bào ung thư của khối u 8. Ziegler U., Groscurth P. (2004). Morphological dòng HT-29 trên chuột nude thông qua con features of cell death. News Physiological Science., 19: 124-128. đường apoptosis. Tác giả Giada Santin và cs 31