Luận văn: Những tranh chấp thường phát sinh trong quá trình thực hiện hợp đồng thuê tàu chuyến và hướng giải quyết

I

Bộ GĨẢO DỤC VA Đ AO TẠO

T R ƯỜ NG ĐẠI H ỌC NGOẠI T H Ư Ơ NG

du

I>Ể T ÀI HTấiiiiÊisr cứu

K H OA H ỌC C ẤP BỘ

NHỮNG TRANH CHẤP THƯỜNG PHÁT SINH

TRONG QUÁ TRÌNH THỤC HIỆN HỢP Đ O NG

THUÊ TẨU CHUYẾN VÀ HƯỚNG GIẢI QUYẾT

Mã số: 15 2001 - 40 - 07

Chữ nhiệm đề tài: ©tên SŨ ^Tgưucvt

^C I Ị U' "(Hiên

Những người tham gia: ©ÍỊ-S ;Nquucti dnang '(Eicn

HÀ NỘI - 2002

BỘ GIÁO DỤC VÀ Đ ÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI T H Ư Ơ NG

ĐỀ TÀI NCKH CẤP BỘ

NHỮNG TRANH CHẤP THƯỜNG PHÁT SINH TRONG QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN HỢP ĐỔNG THUÊ TÀU CHUYÊN VÀ CÁCH GIẢI QUYẾT

MÃ SÒ B2001-40-07

Xác nhân của Cơ quan chủ trì đề tài Ị

Chủ nhiêm đề tài:

TS. Nguyễn Phúc Khanh

TS. Nguyễn Như Tiến

ì HL V I ÊN

' íii'j-iG ĐA! M ÓC

NO ũ Ai Ì H ỨC Í:Ũ

X I.

T r a nh c h ấp liên q u an đến vân đ ơn ( h eo h ợp d ồ ng thuê l ẩu

X I I.

T r a nh c h ấp vổ v ấn đổ t r ọ ng tài và luật XÓI xử

C H Ư Ơ NG HI. NHỮNG GIẢI PHÁP NHẰM HẠN CHỀ VẢ GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP PHÁT SINH TRONG Q UÁ TRÌNH THỤC MIỆN HỢP ĐỔNG T H UÊ TệU CHUYẾN

ì. N g u y ên nhân phái s i nh các t r a nh c h ấp ( r o ng CỊná Irình ( h ực h i ện h ợp d u ng lliuC l ầu c h u y ến

I. N g u y ên nhân khách q u an

ĩ. N g u y ôn nhân c hù q u an

l i. N h ữ nu niiíi pháp n h ằm h ạn c hế t r a nh c h ấp phái s i nh t r o ng q uá trình Ì li tít: h i ện h ợp

dồn tỉ (huế lầu chuyến

I. T ìm h i ểu và l ựa c h ọn d ối lác ( in c ậy đẻ ký h ợp d ồ ng

ĩ. C h ọn m ẫu h ợp d ồ ng k hi ký k ết và lưu ý hổ s u ng s ửa d ổi n h ũ ng v ấn đổ C i in t h i ết

3. C ác q uy định ( r o ng h ợp d ồ ng p hải đầy đù, cụ t hổ và rõ ràng

4. L im ý dặc b i ệl d i ều k h oản t r ọ ng lài và luật xét xử

5. Cấc hên ký k ết h ợp d ồ ng thuê l ẩu c h u y ến p hải n g h i êm lúc t h ực h i ện h ợp d ồ n !;

(ì. ( Tin c hú t r ọ ng lới y ếu lố c on n g ười và y ếu lố thông t in

[ l i. C ác g iải pháp g iải q u y ết có h i ệu q uả n l i ữ nu I r a nh c h ấp phái s i nh t r o ng t|Uíí (rình t h ực h i ện h ợp dồníỉ (huê t ẩu c h u y ến

ì. Xiíc địnli d ù ng nguôi d ù ng v i ệc I m n ii k h i ếu n ạ i, k i ện lụng

2. T h am k hảo ý k i ến cùa các c h u y ên g ia đổ cú h ướng gi Ai q u y ết ti lí nu d án

3. G iải q u y ết t r a nh cliâp b ằ ng h o i* íiiíii, h ạn c hí d ưa ra (rọnií t hi h ay l on án

4. K h i ếu k i ện q ua t r ọ ng lài, l oa án

KẾT LUẬN

TÀI LIỆU THAM KHẢO

L ỜI N ÓI Đ ÂU

1. Tính cấp thiết CHÌ! đề tài:

Vân lải lít yếu lố không (hổ lách dõi buôn bổn quốc l ố. Nói lới buôn lui li quốc lố là n ói t ới v ận t i u. B u ôn bán có n g h ĩa là l i à nu h()ií dược ( h ay d ổi người sở h ữu c òn v ận t sĩ ĩ (hục h i ện v i ệc thay d ổi q u y ền sở h ữu đ ó.

T r o ng v ận l ải q u ốc l ố, v ận l ải dường h i ển d ó ng v ai t rò h oi súc q u an t r ọ n g. N ỉ i i r ời la dã thống kê hơn K 0% khối lượng hàng ho;í trôn Ihủ I rường (hố giỏi IÌI do vân lãi di rời Ì lí biển đảm n h i ệ m. Đối v ới V i ệt N am v ân tin h i ển cìinu có ý n g h ĩa h ơ n. H i m !" h oa X I NH nhập k h ẩu ra V Í U) V i ệt N am c hủ y ếu q ua các cảng b i ển và n g ày CÌU1U iỉiíi l ă m; t h eo t h ời íiian. N l ũ n i íi m ại h à ng xuất k h âu n h ư: d ầu t h ò, g ạ o, t h a n, t h i ế c, cà pho. H à ng n h ập k h ẩu n h u: M áy m óc (biết b ủ, sắt d i ếp x ây d ụ m ;, phan b ó n, x ă ng d ầ u . .. c hù y ếu dược v ận chuyển bàntỉ lầu chuyến.

T l i uc l ầu c h u y ến de c hờ h à ng là m ội l ì nh vực rái phức l ạ p, nó c h ủu sự tác clộníỉ và rìu IU buôe C ÙM rất n h i ều C i íc y ếu lố c hủ q i i i in cííng n hư k h á ch q u a n. Để l ạo d i ều k i ện l l u i ận lợi c ho h o ại d ộ ng Ui nê và c ho t h u ê, l ấn I li Ị (rường l ẩ u, các lổ c h úc h à ng h ái q u ốc lố và các q u ốc g ia dã cố gíiiiii soạn thao các m ầu h ợp d ồ ng thúc l ẩu ( h eo xu t hế dơn g i ãn về h ì nh (hức n h ư ng chãi c hẽ về n ội d u ng dế sử t l ụ n iỉ k hi tó n hu c ẩu ký k ết h ợp đồ n" IhuO lầu Song (hực lố cho lliấy ngay cả khi sứ dụng hợp (lồng mầu llìì trong quá [rình llụiv hiện hợp (lổm; VÂM luôn có những tranh chấp phiíl sinh I>ifrn nuirííi 11 li lõ với nguôi LÍU) t h u ê, p h u ơ im h ại l ới q u y ền lợi c ủa các h e n.

2. Mục đích nghiên cứu của dề tài:

X u ất phôi lù thực l i ề n. v i ệc n g h i ên cứu h ợp đổ ng (huê trìu c h u y ế n, p h an (ích các tranh c h ấp thướng phái sinh ( r o ng q uá t r ì nh thực h i ện h ợp d ồ ng de l ìm ra n h ữ ng uiỉìi pháp n hằm hạn c hế và g i ai q u y ết các tranh c h ấp phái s i nh b ảo vọ q u y ền l ợi c ho các h èn cú liên quan là hối sức cíìn l l i i í l.

+ Phăn l í ch các n ội (.lung c hủ y ếu c ùa h ợp d ồ ng thúc t ầu c h u y ế n.

+ N êu VÌ! phan l í ch các tranh c h ấp t h u ô n" phái s i nh t r o ng q uá t r i nh lliực h i ện h ợp dồi Ì u [huê lẩu chuyến.

+ Đ ưa ni n h ữ ng b i ện pháp n hằm h ạn c hí n h ữ ng t r a nh c h ấp phát s i nh c í i i i ii n hư hướng g i ải q u y ết n h ữ ng ( n i nh c h ấp phát s i nh l àm g i ảm bớt t h i ệt h ại c ho c ác b ôn có l i ên quan l ới h ợp đổ ng t h uê l ầ u.

3. Đôi (Họng và phạm vi nghiên cứu n iu dề tài:

Đối m ọ ng và p h ạm vi n g h i ên c ứu c ún đổ lài là c ác m âu h ợp

đồng t h u i' l ần

c h u y ế n, c ác h ợp d ồ ng thuê t rìu c h u y ến đã ký và t h ực h i ện c ũ ng n hư c ác Ì r a nh c h ấp

t r o n"

q uá trình t h ực h i ện h ợp đổ ng thuê t ầu c h u y ến dã x ảy ra ờ V i ệt N am và t hố giói

4. P h ư ơ ng p h áp n g h i ên c ứ u:

T r ên co sớ p h ép b i ện c h ứ ng d uy vài c ùa c hủ n g h ĩa M ác L ữ n i n, ( lề lài sỏ d ụ ng c ác

p h ư m ig p h áp p h ân lích, l ổ ng h ợ p, so s á nh - c h en ti ĩ ải

đổ n g h i ên c ứu n h àm d ạt c ác m ục

đích đổ lài d ưa r a.

5. K ết q ua đạt đ ược c ủa đề tài:

+ L àm lài

l i ệu g i úp c ác d o a nh n g h i ệp có h ổn q u an h i ểu s au ( h em k i ến t h ức co

b ản vổ h ợp i l ồ im l l i uỏ láu c h u y ế n.

+ L àm lài M ôn giúp các

d o a nh n g h i ệp M ôn q u an có t h òm k i nh n g h i ệm tránh

n h ữ ng t r a nh c h ấp phái s i nh ( r o ng q uá Irìnli t h ực h i ện h ợp đổ ng t h uê l ẩu c h u y ế n.

+ L àm lài

l i ệu giúp c ác d o a nh n g h i ệp liên q u an h i ểu t h èm c á ch g i ải q u y ết

n h ữ ng

t r a nh c h ấp k hi phái s i nh dể lỉiám b ới t h i ệt h ại vít b ảo vệ đ ược q u y ền l ợi c ùa m ì nh trước

các h ên có liên q u a n.

+ L àm lài l i ệu g i ả ng d ạ y, n g h i ên c ứu và h ọc t ập c ho c ác t r ườ ng

d ại h ọc k h ối k i nh

lố d ặc b i ệt là c h u y ên n g à nh k i nh lố đối n g o ạ i.

(ì. K ết c ấu đề tài

Đồ lài i m o ài p h ẩn mớ d ầ u, k ết luân, m ục l ục và lài

l i ệu t h am k h ả o, p h án c òn l ại

đ ược bố trí thành 3 c h ư ơ n g:

+ C un ni tỉ I: K h ái quái về thuê l ầu c h u y ến và h ợp d ồ ng thuê l ẩu c h u y ế n.

+ C h ư ơ im l i: C ác t r a nh c h ấp t h ườ ng phái s i nh ( r o ng q uá trình t h ực h i ện h ợp d ồ ng

(huê t ầu c h u y ế n.

+ ơ u r ơ nu I U: N l i ũ nu liiài p h áp n h ằm h ạn c hế và

g i ải q u y ết t r a nh

c h ấp phái s i nh

I r o n iỊ q uá trình ( h ực h i ện h ợp d ồ ng thuê l ẩn c h u y ế n.

C H Ư Ơ NG ì

KHẢI Q U ÁT VỀ mui: TẦU CHUYẾN VÀ

HỢI' ĐỔNG THIU": TẦU CHUYẾN

T r o ng b u ôn b án q u ốc lí, I h uC l ầu để c h u y ên chờ h à ng h oa hì lình v ực khít p h ức

l ạ p. T í nh p h ức l ạp bát đẩu n g ay lừ k hi l ựa c h ọn m ẫu h ợp đổ ng

( lổ k ý, p h ức l ạp k hi đ àm

p h á n, t h ư ơ ng l ượ n g, ( h oa t h u ận c ác d i ều k h o án t r o ng m ẫu h ợp d ồ n g. Vít c à ng p h ức l ạp

h on t r o ng q uá Irình ( h ực h i ện h ợp đổ n g. C h í nh vì v ạy t r o ng I h uổ líỉu c h u y ến d ác

b i ọi

t r o ng q uá trình t h ực h i ện h ợp d ồ ng l l n r ờ ng x u y ũn phái s i nh n h ặ ng t r a nh c h ấ p. C l io n ôn

g i ảm hỡi Ihici h ại x ảy ra

đổ h ạn c hế n l i ặ n tỊ t r a nh chííp h o ặc g i ải q u y êì n hư t hố n ào dể

k hi có t r a nh c h ấp thì h i ểu và n ắm v ặ ng p h in ni tỉ ( h ức (huê l ầu c h u y ến và h ợp c l ồ nu ( h uê

l ẩu c h u y ến là ( l i ền h ết s ức c án t h i ết d ối v ới c ác d o i i n li n g h i ệp có liên q u a n: D o a nh

n g h i ệp k i nh d o a nh l ầu ( n g ười c ho t h u ê) c ũ nu n h u' c ác d o a nh n g h i ệp k i nh d o a nh

x u ất

n h ập k h ẩn ( n g ười thúc).

ì. P H Ư Ơ NG THỨC THIU": TÂU CHUYỂN

l. Khái niệm và đặc điểm của phương thức thuê rân chuyến

T r o ng hìing hài q u ốc lố h i ện n ay p hổ h i ến có ba h ì nh t h ức k i nh d o a nh l ẩ u:

K i nh

d o a nh l ầu c h ợ, k i nh d o a nh l ầu c h u y ến và k i nh d o a nh l ầu đị nh h ạ n. V i ệc p h ân c h ia c ác

h o ại d ộ ng k i nh d o a nh c ủa m ỗi l o ại t ổ n. Đối v ới

h ì nh ( h ức n hu H èn là d ựa v ào d ặc d i êm

t ẩu c h u y ến t h ườ ng k h ổ ng

c h u y ên c hở h à ng h on trên m ột

l u y ến đ ườ ng nhít d i n h, k h ô ng

g hé q ua n h ũ ng c ả ng n h ất đị nh và k h ô ng t h eo m ội l ị ch H ì nh d i nh Ì r ướ c.

li. Khái niệm thiu" khi chuyến:

T h uê l ầu c h u y ến ( V o y i i gc c h a r t c r)

là c hù l ầu ( S h ip - O v v n c r) c ho n i Ị i r ừi llniê MỈU

( C h a r l c r c r) t h uO l o àn bộ h ay m ội p h ần c h i ếc I ÀU đe c l u i y ôn c hở h à n iỉ h oa lìr c ả t i ỉi n ày

đến c ả ng k h ác và d ược hirởiiíỊ l i ền c ước c h u y ên c hờ ( I V c i g h l) ( h eo (ỊUÌ đị nh c ủa h ợp d ồ ng

l l i uc l ầu do h ai b ôn I h oả [ h u ân ký k ế t.

c h a r t er p a r l y ).

T r o ng p h ư ơ ng t h ức (huê l ầu c h u y ế n, m ối q u an hệ g i ặa n g ười thuê l ầu ( c hủ hàniỊ.1 v ới n g ười c ho li mô l ầu ( C hủ l ầu h o ặc n g ười c h u y ên c h ở) d ược (.liều c h í nh bằng m ôi v ăn b ản g ọi là h ợp d ồ ng thúc l ầu c h u y ến ( V o y a gu

N ội đ u n" c ủa h ợp đồ nu

l l u iC tàu c h u y ến do h ai b ên l l i oả t h u ôn ký k ế t. H ợp dồn!.'.

thuê l ầu c h u y ến l l u r i V ng d ược v i ết lái là v.c/p t r o ng c ác g i ấy lì*, c l i ứ n tĩ từ liên q u a n.

lì. Đìu điếm í lia phương thức thuê 1

Từ khái n i ệm trên la t h ủ y, p h ư ơ ng t h ức Ili nô l ẩn c h u y ến có nhũĩiíỉ (lặc điểm (lặc

t r u ng rất khác hiệt so v ới các p h ư ơ ng (hức I h uo lẩu kliííc nlnr:

- T ầu c h u y ến kliôny c h ạy t h eo m ội hành Irình h o ặc m ội lịch hình sần.

- V ăn hàn điều c h i nh u i ữa các bên gồm (-•(') l i ựp d ố ng thúc l ầu c h u y ến và v ận d ơn đ ườ ng b i ể n. T r o ng đó m ối q u an hộ g i ữa n g ưối di thuê l ẩu (chú h à n g) và n g ười c ho thúc t ầ u ( c hủ tầu) d ược d i ều c h i nh b ằ ng h ợp d ổ nu ì li nô lầu c h u y ến ( Y o y a gc O i a r l er p a r ly = c/ l ' ). M ặc dù tin có h ợp đổ ng n h ư ng k hi n h ạn hàng đổ chở. nuiíiíi c h u y ên c hỏ vãn phái hành v ận dơn ( ( l i a r l cr 1'arly Bin o i' L a c l i ng - v ận dơn t h eo h óp dồng I h uẽ lâu c h u v ố n ). V ận d on điêu chính m ối q u an hệ g i ữa nguôi chuyên c hở v ới n g ười c ầm g iữ v ận d on k hi người này khôim p h ải là n g ười ký h ợp d ố ng (huê l ầ u.

- Các b en t r o ng h ợp d ố ng thuê láu c h u y ến có t hổ lự do llioá (huân các d i ều

khoán, điều k i ện chuyên chở, uiií cước...

- C ước phí: khác v ới trìu chợ, cước l ẩu c h u y ến do n g ười đi t h úc và im Ười c ho Iluiê (ho;'i t h u ận và d ược g hi rõ l i o n iỉ h ợp d ố ng thuê l ầ u, nó có t hổ b ao n ỏm c hi phí x ếp đỡ hay kliònu là l ũy q uy định. Có ( hổ lính cước t h eo k h ối lượng, giá cước (huê b ao h o ặc t h eo lấn d u ng lích dâng ký lịnh ( n oi r c g i s l cr l o n n a gc = N R T ).

c. Un nlníưc (liếm cùn I>hươiìf> thức thui' tồn chuyển:

D ối vói I ly trí í í chù l i i mu (người di l iu li} (Ân), p h ư ơ ng ( h ức I h uo líiu c h u y ên có

n h ữ ng ưu điểm c hủ y ếu sau:

- Giá C ƯỚC l l i uỏ lần c h u y ến lương d ối rẻ. Nó p hụ l l u i ộc vào thị trường trìu. t ầu

chuyên chở, k h ỏi l u ợ nu hànu (.'huyên c hở và do dài tuyên d ườ n g.

- N g ười lliuê láu k h ô n" hi ràng b u ộc b ới n h ữ ng d i ều k i ện (Ịiiy định san, trái l ại họ đ ược lự do thương lượng, I h oả t h u ận v ới nguôi d iu (huê lầu vé các d i ều k i ện IhuC, m ức cước n h am báo vệ q u y ền l ợi c ủa mình. ĐÍCH này càng d ũ ng k hi n g ười di thuê níu có

k i nh n g h i ệ m, nin h i ểu (ƯỜIIÍỈ lẠn thị Irưừng tin lô lầu.

- Do liìu c h u y ến l l u r ờ nn c h ạy l l iẳnn lù c á n" x ốp h à ng l ới c ả ng do h à ng nên hàntỉ lioií d ược v ận c h u y ển m ột cách n h a nh chóng, c hủ hàng tiết k i ệm d ược t h ời g i an hành

trình (rên b i ể n.

T uy

vậy, p h ư ơ ng (hức (huê lầu c h u y ến c ũ n" thường có n h ữ ng n h ược

điểm d ối v ới

n g ười di lliuô l ầ u, đó là:

- Giá cước trên thị Irường lliuô l ầu thườn!! xuyên b i ến d ộ n g. N íu n g ười di l l u iứ

lầu không lliỡniỉ t h ạo lình hình (hi Irưííng thì I"AÌ dễ bị d ộ ng và b u ộc p h ải ihuC v ới c u ức

phí cao.

ĩ

- Nghiệp vụ thuê tầu chuyến rất phức lạp, dôi hỏi nhiều (hời gian giao dịch. đàm

phán ký kết hợp đổng.

ti. Trường hợp áp (lụng:

Với lư cách hì chủ hàng, la thường sử dụng phương thức thuê (rìu chuyến khi cán

chuyên chở những loại hàng hoa có khồi lirợiiịỉ lớn, lính chai cùa hàng hoií chuyên chớ

lương dồi lluiổn nhai và (hường chở đáy táu.

2. Các hình thúc thuê táu chuyến

Tuy theo khồi lượng hàng hoa cán chuyên chở cũng nhu dạc điểm của nguồn

hàng người di IhuC lầu có (hể lựa chọn mội (rong những hình (hức (huê hiu chuyến như

sau:

- Thuê (ầu chuyến một (vSinglc Voyaiỉc/.Sitmlc T r i p ): là việc thuê tầu de chuyên

chờ một lò hìtim giữa hai cảng. Sau khi hà nu tlirợc giao đến iiíỊirời nhẠn ở Cíìnn đến thì

liợp đổng (huê lầu chuyến hồi hiệu lực.

- Thuê lầu chuyến khứ hổi (Kountl Yov.mc): với liình (hức này chú hàni> I li nô lầu

chuyên chờ liìmu hoa lừ cảm; này đến cảníỉ khiíc rồi lại chuyên chở hàng ngược liu cáng

bím đầu hoặc cáng IAn cặn (heo cùng mội hợp clỏnu (huê lầu.

- Thuê chuyên liên lục (Conscculivc Yoyage): với hình li lức này chủ hàng (huơ

lẩu chuyên chở hànií lioií liên lục Irong mội khoang llìùi giun nhai định. Chủ hàng dùng

hình (hức này khi có khôi lượng hàng hoa lớn. nhu cầu chuyên chở hàm; thường xuyCn.

+ Thúc chuyên khứ hổi liên lục: chú h i m" ì li li 0 trìu chở liànu hoa liên lục:

cả hai chiều.

+ Thúc khoán: chủ hàng căn cứ vào nhu cầu chuyên chở hàng hon đổ

khoán cho lầu Viln chuyển Ironíỉ một khoảng thòi 1»lan nhài định.

I Thuê bao (lumpsum): với hình (hức này, chủ hàng lliuê nguyên cá táu.

Đũi với (huê bàu, hóp đổng thuê lầu lluiờim khôn!' quy dinh rõ lên hànu sồ lượng hàng.

TÍCH CHÚC (hườnÙ lính theo Irọnn tải hoặc tlnnLĩ lích đăne ký của lẩu.

+ Thuê định hạn: với hình thức này, chủ hàng thuê lầu (rong m ội thời gian

nhíu dinh dể chuyên chở hàng hoa. M ục đích cùa chù hàniỉ khi áp dụng hình li lức thuê

bao dinh hạn dể tránh sụ biến dọng trên thị hương lầu và chù clộim tròm' vận chuyển

li. HỢP ỉ)ỔN(i TI mí: TẦU CHUYẾN

1. Khái niệm về hợp đổng thuê tầu chuyến

Hợp đồnu lliuê lầu chuyến là một chum cùa hợp dồnu chuyên chờ. GI lú nu ta cú

(lui dưa ra khái niệm về hợp tlồnu thuê lầu chuyên nhu sau:

3

Hợp dồng (hục láu chuyến là mội loại hợp dồng chuyên chờ hàng hoa bằng

đường biển, (rong dó ngưừi chuyên chở cam két chuyên chờ hàng hoa lừ mội hay nhiêu

cảng này và giao cho người nhạn ờ mội hay nhiều cảng khác, còn người di thuê lầu cam

kết I rả liên CHÓC lliuô lầu ti lí li ù như hai bôn lia Ihoả thuận (rong hợp dồng.

Như vậy, hợp đổng Hi nô (ầu chuyến là một văn bản cam kết giữa người di thuê

lần và người cho Ihuô lầu. Sự cam kết đó lù ktf( quả cùa mội quá (rình hai bôn lự do, lự

nguyện thủi! thuận. Do vậy hụp dồng thuê trìu chuyến là văn bàn pháp lý (.liều chỉnh trực

liếp quyền và imhĩa vụ của MiỊirừi đ i u yủn chở vít người lluiê chờ.

Người chuyên chở hòng hợp dồi)!! ì huê lẩu (Carricr) có (hổ là chú hiu

(Shippovvncr) hoặc người kinh doanh chuyên chở bằng lẩu (huô cùn người khác. Còn

nmrời di lluiO (mi có (hổ IÌI nmrời xuất khíỉu hoặc là nuười nháp kháu lũy (buộc iliổu kiện

cơ sở giao hàniỉ dã quy định trong hợp đồni! mua bán ngoại (hương.

Tron tỉ (hực lố người

di Ihuc lẩu và nmrừi cho Ihuô lầu lãi íl khi ký hợp dồnii Irực

liếp với nhau, mà thường (hổnn qua các dại ly hoặc nuười môi niới của mình. Người dại

lý và nuuời mũi uiới (Ịurờiiií là nliũnu ntíiiùi oi chuyên môn, niihiệp vụ. rãi lliông thạo

về lltị tnrờim Ihuê lẩu, liiíỊl I IÍIIIÍỊ hải, lập (ỊIIÌÍII cùa các cảng. Chính vì vây khi người (lại

lý, môi giứi lliiiy mại cho im ười di lluiê trìu V í! người cho (huê lẩu dể ký kết hợp dồng

cluiyữn chở sẽ đám bảo C|iiyồn lợi cho nguôi uy lliác tủi hơn.

2. Các mẫu hợp đồng thuê tầu chuyên (hường Rập

Mạc dù hợp đổng (huê (rìu chuyến là kốl quả CÙM mội qiiií trình thương lirợiiỊ' Ihdii

lliuện giữa hai hôn rồi sau dó dược ghi chóp lai. song đổ tiết kiệm thòi gian dám phán và

cú sơ sở khi dám phán, các lổ chức hàng hái quốc gia, quốc lố

dã soạn thảo nen các

hợp đồng mẫu (Slandarcl Cha ria- Parly) và khuyên cáo các nhà kinh doanh nên dùng cáu mẫu này tron" llniê tầu chuyến.

Trên (he giới hiện nay có lới liên 60 loại hợp dồng thúc lầu chuyến mẫu và dược

phân thành 2 nhóm:

li. Mun hợp đổng

thuê

làu chuyến 111(111

nitnnỊ

lính

chất

íổiiíỊ

hợp

Mẫu hợp dồng này (hường dược (KHIU cho việc thuê tầu chuyến chuyên chờ các

loại hànn bách hoa (gcncral cargo). Phổ biến IĨI các loại mẫu sau:

- Mãn hợp dồng GENCON

Hợp đổiiiỊ lluiO lầu chuyến GENCON là hợp dồng mẫu dã được sứ dụng tù nhiều

năm đổ chuyên chủ' hàng hách hoa do Hội dồn" liànu hải quốc lố Ballic (RIMCO) soạn

thiu! năm 1922 và dã qua nhiêu lần sửa đổi, tu chính vào nhữnii năm 1074, 1976, 1994.

Mục đích của việc phái hành loại hợp dồng máu này là cố gổiiií loại lài lối lia những chủ

mập mít, nước (lòi (lễ dần đốn tranh chấp dè kin vũ quyên lợi các bôn' một cách lốt hơn.

4

- M ẫu h ợp đổ ng N U V OY

H ợp d n i i íỊ lliuC (án c h u y ến N U V OY là h ợp d ồ n iỉ m ãn (lo M ội n u l iị d ại d i ện Ciíc cơ q u an t h uê ! rì li và c hủ l ầu các nước H ội d o n" lương (rợ k i nh (ế ( I n i ớc đ a y) p h ái h ỉ l n li n ăm 1964.

- M ẫu h ợp d ồ ng s e A N G ON

H ợp d ó ng l l u iô l ầu c h u y ến S C A N C ON là hợp d ồ ng m ẫu c ũ ng do H i ệp h ội ì l à n" hải q u ốc lố và B a l l ic phái liíìnli n ăm 1956

/;. Mầu lnỉỊ) (ỉổiìíỊ /huê tồn chuyến

I1Ì(IIH>

tính chối chuyên (IniiíỊ

M ẫu hợp đổ ng n ày dược sử d ặ ng k hi (huê l ẩu c h u y ến c hở h à ng h oa có k h ối 11 rợn tỉ lớn như: t h a n, q u ặ n g, xi m ă n g, n gũ c ố c, uỏ l i ên m ội l u ồ ng h à ng n h ai đị n h. Có n h i ều m ẫu c h u y Cn (.lặng như:

- M ãn hợp d ồ n iỉ N O R G R A IN 89 cùa H i ệp h ội m ôi g i ứi và d ại lý Mỹ d ù ng dể l i mõ c hờ n gũ c ố c.

- M ãn hợp d ồ ng S O V C O AL c ủa L i ên Xô ( c ũ) phái h à nh n ăm 1 9 6 2, m ần h ợp d ồ ng P O L C O AL c ủa Ba L an phái h à nh n ăm 1971 d ù ng dể t h uê t ầu c hớ (han và m ãn A M V / E L SH p h ái h à nh n ăm 1993 d ù ng đổ c hờ Hum.

- M ầu hợp d ồ ng S O V O R E C ON cùa L Í CH Xô ( c ũ) phái h à nh n ăm 1950 dế t h uê

lầu c h u y ến c hờ C| i i ặ n g.

- MÂU hợp d ồ ng C E M I i N CO c ủa Mỹ phái h à nh n ăm 1922 (.Hum dể t h uê l ầu c hừ xi m ă n g.

- M ãn hợp đổ ng C U B A S U G AR cùa ( ' n ha phái h à nh d ù ng đổ c hờ d ườ n g.

- M ẫu hợp d ồ ng E X O N V O Y, M O H I L V OY 9 6, S H E L L V OY do Mỹ p h ái h à n li d ù i !" đổ t h úc l áu c hở d ầ u.

- M âu hợp d ồ ng R U S S N V O OD c ủa LÍCH Xô ( c ũ) p h ái h à nh n ăm 1933 d ì m" dể (huê l ầu c hở i iồ lừ L i ên Xô di các nước

T r o ng k i nh d o a nh h à ng h ả i, v i ệc l i êu c h u ẩn h oa và ( h ố ng n h ất m ẫn h ợp đồ n" thui} l ầu c h u y ến v ẫn đ a ng t i ếp l ặc (heo h ai b u ô n ":

g i ớ i. + T h ố ng n h ái n ội d u ng h ợp d ồ ng l i ên p h ạm vi t hế

+ Đ ơn l i i án h oa n ội ( l i i nu h ợp đổ n g.

H ợp i l ồ n iỉ t h uê l ần c h u y ến m ẫu l l i ư ù im rất p h o ng p hú và da d ạ n g, do đó l ũy l l i u ộc vào l ừ ng m ại h à ng cặ t hể mà người di thuê l ầu có t hổ c h ọn m ầu h ợp t l u i ie c ho p hù l i ê n ". hợp, M ỗi m ầu h ợp đổ ng đều có các đ iều k h o án Vì vậy n u i r í ti t h uê l ầu c ần p h ải l í nh l o àn kỹ l ừ ng d i ều k h o á n, k h ổ ng n ôn hò q ua m ội d i ều k h o án n à o. ( Vi n hu vậy q uá

5

(rình thực h i ện h ợp đồ ng m ới h ạn c hế d ược n h ữ ng tranh c h ấp phái sinh minh d ược n h ữ ng tổn lliấl do sơ suất về n g h i ệp vụ g ây I M.

3. N ội d u ng c hủ y êu c ủa h ợp đổ ng t h uê t ầu c h u y ến

N ội d u ng c ủa h ợp đổ ng thuê l ầu c h u y ến (hường rất p h ức lạp, h ao íỉồm n h i ều d i ều

k h o án khác nhau, s o ng nhìn c h u ng thường

có n h ữ ng d i ều k h o ẩn c hù y ếu sâu (lây:

* £fiền khoản về chủ thể của hợp âồiìỊị

C ác b èn c ùa h ợp clồnu thuê tầu c h u y ến hao g ồ m: c hủ l ầu ( h o ặc ngưííi c h u y ên

chở) và n g ười thuê l ẩu (có thể lít n g ười xu Ai khíiti h o ặc n g ười n h áp khẩu).

T r o ng h ợp d ồ ng thuê l ẩu c ần g hi rõ lẽn, địa chí, số điện (hoại, số fax c ùa cát bên.

T r ườ ng h ợp ký k ốl h ợp d ồ ng thông q ua d ại lý h o ặc c ô ng ty m ôi g i ới thì ngoài len, (lịa chỉ, d i ện thoại, l"ax c ủa địa lý và k èm theo c hữ "chỉ là đại lý" (as a g c nl o n l y) à c u ối h ợp dồng, c ũ ng c ần phẩi g hi cẩ (ôn, địa chỉ c ủa c hú l ầu và c ủa n g ười IhuC lần. S au n ày n ến có k h i ếu nại về h à ng hoíí, thì c hủ h à ng phẩi liên hệ v ới c hủ l ẩu ( c hứ k l i ồ nq phái là d ại lý hay c ô ng ly m ồi g i ới c ủa c hú (âu) dể giẩi quyết.

* Điền khoản về con tán (Sliip Cìdiisc)

Đ ây là d i ều k h o ẩn rái q u an trọng vì (liu là c ô ng cụ dể v ận c h u y ển h à ng hoa, do vậy nó Mon q u an trực liếp tiến sự an loàn cúi Ì h à ng h oa nói riêng và sự im loàn, ổn định n o ng k i nh d o a nh nói c h u n g. D ưới g óc dọ là c hú hàng, c ẩn q u an l âm đến v i Ọc phẩi thuê m ội c on l ầu v ừa thích h ợp v ới v i ệc v ận c h u y ến h à ng h oa và đẩm h ẩo v ận c h u y ên h à ng

hoa an loàn, v ừa MỐI k i ệm d ược c hi phí thuê lầu.

H ai b ên thoa thuận thúc và c ho thúc m ội c h i ếc l ầu nhất dinh. ở điểu k h o án n ày

n g ười la q uy định m ội cách cụ (hể các d ặc ư ơ ng cơ b ẩn c ủa c on l ầu n h ư: tổn l ầ u. q u ốc

lịch lầu, n ăm d ó n g, nơi d ó n g, cờ tầu, trọng lái loàn phẩn, d u ng lích d â ng ký loàn phẩn, (KHIU lích thum ký lịnh, d u ng lích c h ứa h à m; rời, h à ng b ao k i ệ n, m ơn n ướ c, c h i ều dài láu, chiêu nuaiig lầu, v ận tốc, ho h i ệ u, c ấu trúc c ủa l ầu ( m ội b o o ng h ay n h i ều b o o n a ). số lượm; thuyên viên, vị trí c ùa c on l ầu lúc ký h óp clổniỉ, số lượng c ần c áu và s ức nilniỉ....

T r ườ ng h ợp c hủ láu m u ốn giành q u y ền thay t hế lầu, thì h ên c ạ nh lên c on láu thúc l l o pc a n d/ or

liên g hi d i êm đ oạn " h o ặc m ột c on l ầu lliay t hế k h á c" (Ship N i t m e il S u b s l i l u lc S i s l cr Sliip). K hi phẩi (hay ( hố l ầu Imiiiỉ m ội c on líỉu khác, c hủ l à li phái h áo Irưức c ho n g ười Ihuẻ hôi và phẩi d ám b ẩo lằnu c on l ầu lliey t hế đó cũ im có nliữnt! đ ác

điểm kỹ í 1111ẠÌ lương lự nlnr c on l ầu dã q uy d i nh l i o nu h ợp (.lổm;.

* ĐÍCH khoản rê thời gian tẩn đến ahiiỊ \ếp hàng (LayddỴs Clanse)

T l i ời ui an líỉu đến cẩnii x ếp hànií là Mít vi lỊÌan l ầu p h ẩi tiến C í i im x ếp h à nc n h ạn

hàniị dể c hờ theo (|iiy (lịnh h ò ng h ợp d ồ n g.

6

T h eo (.liều k h o ản n ày đủi l ầu p h ải có n u h ĩa vụ (.liều l ần đốn Ciìng x ếp h ì i n i! ( l ú ng Ihííi ỊỊÌan, ( l ú l iu đụi đ iểm q uy d i nh VÌI I r o n iỉ lư t hố san Síìng n h ạn l i í nm de x ế p.

Có ĩ c á ch C|uy clịnli t h ời g i an l ầu đến c ả m; x ốp h à n g:

Cách I: Q uy đị nh n g ày cụ t h ổ, ví d ụ: " n g ày 2 0 / 1 1/ 2 0 02 l ầu p h ải đến c á n" M ải P h ù ng x ốp l i ỉ n i ""

Cách 2: Q uy đị nh m ội k h o ả ng ( h ời u i i i n, ví d ụ: " ( í in đến c ả ng loà N ì ĩ ng de n h ạn hìniíĩ v ào khoiiii!> lừ n g ày 20 ( l íu n g ày 2 5 / 1 1 / 2 0 0 2 ".

K hi ký h(*|i d ồ ng (liuc ị Au, n ếu l ẩu thu ít Ihtic đ u ng ự uíỉn c ả ng x ốp h ì i n g, h ai h ên có ( hổ l l i oả l l i u ận t h eo các đ i êu k h o ản s a u:

- P r o n i p l: n g h ĩa hì h iu sẽ đến c ả ng x ếp h à ng v in ba n g ày sau k hi ký h ợp clồnu.

là t rì li sẽ t i ến cà nu x ếp h à nu n g ay ( r o ng niỊÌiy ký h ợp d ồ n g. - P r o m i i s i m o: nghĩíi

- Spo( p r o m p l: n g h ĩa là l ẩu sẽ đến c ả nu x ốp h à ng n g ay m ội v ài g iờ sau k hi ký h ợp đồ n g.

ói C hù trìu phải t h ô ng báo c ho người lliuO liiu biết dự k i ến I h ời g i an liiu l i ến li ụ x ếp h à ng ( c s l i m a l e il T i mc oi" a r r i v al = E T A ).

T r ườ ng h ợp l ẩu đốn ( m ức t h ời g i an q uy d i nh t r o ng h ợp đồ n g, (mười Ui no trìu k h ô ng b ái b u ộc p h ải x ếp h ì i n iỉ l ên l ổ n, n h u ng n íu [>iao h à ng (hì ( h ời g i í in n ày sẽ đước l í nh v ào Ihời g i an l àm h à m ;. N g ược l ạ i, l ẩu liên t r o ng k h o á ng I h ời u i an q uy clịnli i nh chưa có h à ng dể i>iao Ihì su niỉìiy l ầu p h ải c hờ d oi SŨ l í nh v ào t h ời g i an l àm h à m ;.

cuối cỉniiỉ cùa l.ayclays hoặc vài ba niỉày sau MU hy lầu phải đến cảng x ếp hàng.

Q uá t h ời g i an q uy đị nh t r o ng h ợp t l ồ ny mà (ầu v ẫn chưa t i ến ( hì c hù h à ng có q u y ền h ủy h ợp d ồ n g. N g ày ( u y ên bố h uy h ợp d ồ ng ( C a n c c l l i ng D i U c) có ( hể !à n g ày

mãn những diều kiện sau:

VỔ m ãi pháp l ý, v i ệc l ầu đến m u ộn lít vi p h ạm h ợp t l ổ n i Ị, m ọi c hi p hí dưa l í iu đến cảng x ốp h à ng do c hủ t ầu lự uáiih c h ị u. S o im h en llurc lố k h ổ ng p h ải cứ liiu đến m u ộn là người (huê l ẩu h uy h ợp d ổ n t; mà v i ệc cú h uy h ợp d ồ ng h ay k l ì ô nu là c òn c ăn cú v ào lìrnu I r i i ừ ng h ợp cụ t h ể. Ớ (.lay t ầu được c oi lít dã đến c ả ng (arrivccl s h i p) k hi p h ải l l i oá

T ẩu dã p h ải đốn v ù im thương m ại c ủa (.'iiiiií ( là v ù ng n ơi I rì LI p h ái n eo d ậu dể c hờ đợi vào c ả n g) n íu t r o ng h ợp d ồ ng q uy đị nh m ột ti í ồ LI k h o ản c h u ng c h u n iỉ c hứ k l i ô nu q uy d i nh h iu p h ải c ập m ội c ầu c à ng n à o. T r ườ ng h ợp n ày h ợp d ồ ng dó g ọi lì\ h ợp clồnu l i ến c à n" ( H on Q i a r l c r ).

C òn n ếu h ợp clồnu q uy d i nh m ội c ẩu c á n ii cụ t hể ( hì t ầu p l i í ii c ạp c ầu Cííim đ i ). T i ườ n ii h ợp n ày g ọi lít h ợp lít niu c ầu c ả nu ( H ê nh C h a r l c r ).

7

vổ m ọi m ậ t, tầu p h ải sán sàng để x ốp d ỡ:

+ L àm x o ng các nùi t ục vào c ả n g: (hù lục

hải q u a n, biên p h ò n g, vổ s i nh y lố, cổ

g i ấy c h ứ ng n h ạn k i ểm dịch ( F r cc P r a c l i q u e ).

+ P h ải sàn sàng các d i ều k i ện kỹ t h u ật c ho v i ệc x ếp hàng: cán c ẩu cliiy đù, h ám

hàng sạch sẽ

Tầu dã trai) thông báo sẩn sàng x ếp dỡ ( N o l i cc o f . R c a d i n c ss = N O R) c ho M i i i r ời thúc làu h ay n g ưặi n h ạn hàng l ại n oi lầu s im sàng t i ến x ố p / do hàng. Có t hổ (rao N OK b ằ ng thư, lí!X, d i ện (in...

Đ Ay c ũ ng chính Ui điều k i ện để lính (hặi

S i i an làm hàng ( L a y t i m e ).

Vì m ội lý do đặc b i ệl n ằm ngoài sự k i ểm soái cùa c hủ l ổn mà ( ẩu k h ổ ng (hổ

(lốn

c ả ng x ốp hàng d ù ng (hặi g i an q uy định, c hủ l ần p h ải thông báo c ho n g ưặi di (huơ láu biết lý do và dự k i ến ngày lầu đốn c ả ng x ếp hÌHiíỊ. K hi nhân d ược (hông b áo dó n m r ặi di thuê lầu c ũ ng p h ải có trách n h i ệm thòng bái) c ho c hủ l ẩu biết q u y ết định cùa m ì nh hì l i ếp lục t h ực h i ện h ợp d ồ ng h ay h uy h ợp dồn!:.

K hi di Ihuê t ầu đổ e h u y Cn c hở m ội

k h ối lượng hàng lu KÍ n h ất định, hai b on p h ải quy định rõ lên hàng, l o ại h ao bì, các d ặc ( l i ếm cùa hàng h o a. N ếu n g ưặi IhuC lẩu c hứ

hai

loại híìng h oa liên cùnti m ột c h u y ến lần

* Điêu khoản vê ìiàiií' lìoá (CơviỊO Clause)

IMI p h ải chú ý ghi c hữ "và/hoặc" (ancl/or) (lể

tránh Iranli c l i ấp x ảy ra sau này.

Ví dụ: " t h an và/hoặc xi m ă n g" ( c o al iintl/or c i m e n t ), " c ao su vỉi/hoặc b ất kỳ m ội

h à m; h oa h ợp pháp nào k h á c" ( r u b b cr ancl/or HUY lawl'ul goocls).

Q uy định n hu v ậy cú Iiíỉhĩa là n g ưặi di thuê lầu m u ốn giành q u y ền lựa c h ọn h à ng

( C a r go O p t i o n ).

K l ii q uy định số lượng hàng hoa, l ũy

t h eo d ặc điểm c ủa ( ừ ng m ặt h à ng có (hể q uy định c hở t h eo H ọ ng lượng h ay thể lích. T uy nhiên, k h ô ng nôn q uy d i nh số ( r ạ ng lượng

mội cách c ứ im nhác, mà nên ghi k èm t h eo m úi lý lệ h ơn k é m, g ọi lít d u ng

sai.

Có n h i ều cách q uy d i nh số lượng hùiiiỉ h o a, ví tíu:

. "Tối t h i ểu 9000 MT, lối đa 10000 Ki n ( M in 9000 M T / M ax 10000 MT).

. " K h o á ng 10000 M I" ( A b o ul 1000(1 M I').

59?

ai M a s l ci 's O p l i o n ).

K hi gửi lliông b áo sẩn sàng x ốp hàng. I h u y ền trưặng sẽ chính I h ức l u y On IM") SỐ lượng h à ng h oa c h u y ên c h ở. N g ưặi (huê l ầu có (rách n h i ệm x ếp díỉy dù số lui tu ụ liàne

. "10000 MT h on k ém 5% do l l u i y ền Irương lựa c h ọ n" (100(10 MT m o n: <>r lcss

s

hoa dã được (hông bát) (Full and Compíelc CiiriỊo). Còn nếu người IhuO lẩu giao vh xếp

lốn lẩu ít hơn số lượng hàng quy định, anh la vãn phải nộp liền cước khống cho sô hàng

lliiốu dó (DCÌKI Prcighl). NHƯỢC lại, khi người chuyên chờ khổng nhạn hối số lượng liìmiỉ

quy dinh thì người thuê lẩu có quyền đòi hồi llnrờng những chi phí liên quan tiên việc

lầu bủ lại hàng.

Trong trường, hợp Ihtiò bao láu (Lumpsum) thì hợp dồng thuO lầu kliônu nhất

lliiôì phải ghi lòn hàng. Nhưng phải quy định rõ chù lẩu cam đoan cung cấp (l;1y đủ

Họng lải hoặc dung lích dăng ký của tàu. Trong (rường hợp này,

CHÚC phí thuê táu dược

lính theo don vị trọng lải hoặc dung lích tliinu ký của lẩu.

* Điền khoản vê cỏ/iiỊ xếp/ dỡ (Loadiiií;/ Disvluiriịing Port Cldiisc)

Trong hợp dồng, hai hủn quy định len mội cáng hoặc mội vài Cíinn xốp hàng

(Loading Hon) và lên một hoặc mội vài Cíìnu dữ hàng (Discliarging Hon). Có hai cách

quy dinh:

+ Quy định chung chung, ví d ụ: " m ội cầu cảng an loàn ở cảng ì lải Phòng" (onc

salc bcrlli, Haiphong porl).

+ Quy clịnli cụ lliể ở cầu cảng số mấy. khu vực nào.

C i i i i ỉỉ an Ioàn (saTe porl),

Nliưnu cảng xếp và (lỡ quy định t r o n" luvp dồng phải líì

lức là cảng dó phải (lảm bào:

- Vổ mại hàng hái: (.lủ dọ sâu, món nước [hích hợp dể hiu có thể đốn và dỗ luôn

luôn nổi, hoặc có chạm hùn dài nhưng vần MU loàn.

- Về mũi chính u i: lại cảng dó k h ô n" có xung dột vũ (rang, chiến tranh, dinh

công.

Đổ mờ lòng quyên hạn cùa mình về viẹc (hay dổi cảng xốp dỡ khi cần lliioì. trôn

(hực

lố chủ lầu (hường dưa diêm câu "hoặc noi nào gần dấy mà làu có (hổ đến được một

cách an loàn và luồn luồn dậu n ổ i" vào hợp (.lổn" (or so ncar lliereto as Sliip may salcly

gót antl shc íihvays alloal). Kini ký hợp d ồ n" lluiô lầu, Ciíc liên nôn uạcli bủ đoạn này.

Riêng dối với thuật ngữ "luôn luôn dậu n ổ i" (nlxvays aíìoat), ta nôn lliêm vào "và/lioặc

chạm ti Ai an m ỉ m" (and/oi snlcly agrouncl). Huy định như vạy sẽ thuận lợi hơn cho các

Iriều,

bên. đặc biệt khi cảniỉ xếp dỡ chịu ảnh hưởniỉ cùa bùn lóng, phù sa bồi híp và lluiỷ

klii Ihuỷ (liều nít d i, lầu tuy chạm đai nhirnu vần an loàn.

Cũng có những (mùn tỉ hợp khi ký kẽ! hợp dồng, các bên chua xác dinh dược

h o n" nhữnu càng Bắc  u; C i í i i iỉ dỡ nằm ở d ãy

cànu xếp/ d ỡ, ví d ụ: cảng xếp hàng là một A / ll (uiiía cáng Amxlcedam và HanilHirg), khi lít) các hủn phái liệt kè và quy (.lịnh

lliír lự địa lý cún cúc càniỊ xếp dỡ (Poiìs lo he in CÌL'(>«rapliilic:il Rotíilinn) với mục (lích

giảm thời gian và chi phí di lại c ủa con tầu, lao diều kiện thuẫn lợi cho việc bốc dữ. T hứ lự địa lý của cảng xếp/ (lỡ phụ thuộc vào luớng lẩu chạy và sự lựa chọn của chù lầu.

Số lượng cảng xếp/ đỡ nhiều hay í( có sính hường trực liếp đốn m ức cước thúc láu.

Vì t hế người thuê tầu cố gắng xác định cảniỉ xếp / dỡ cụ thể, tránh những q uy định chung chung vỗ cảng xếp/ dỡ. M ạt khác cĩíniỊ nôn q uy định c hi pin' di c h u y ển CÀU (Shi)ling expcnses) do ai chịu.

* Điêu khoản về chi phí xếp (lỡ (LoddiniỊ/ DischariỊÌHg Charges Chmsc): NếiỊ trong phương (hức thuê lầu chợ, chi phí xếp dỡ do c hủ (iìu chịu Ihì Ironiỉ phương thức thuê lầu chuyến, ai phải chịu chi phí này là do các bôn thùa thuận và q uy dinh [rong hợp (.lổng.

T r o ng lổng g ia cước chuyên c hở hàm; hoa (hì chi phí xếp dỡ c h i ếm m ội tỷ trọng đáng kể. T r o ng truớng hợp lliuữ tầu chuyến bao g iờ c ũ ng có điều k h o ản q uy d i nh vớ việc phan chia chi phí xốp dỡ giữa c hủ lầu vít người đi (huê tầu. T h ực liễn đi thuê lẩu cho thấy có khá nhiều nhũng cổng llúrc m ẫu khác nhau về phan chia chi phí xốp dỡ. Và dược áp dụng phổ biến nhất là các điều kiện chi phí x ếp dỡ dưới đây:

Theo "điều kiện miễn chi phí xếp hàng" (Free in = FI): c hủ lầu (lược m iễn chi phí xếp hàng lên lầu ờ cảng di nhưng phải chịu chi phí dỡ hàng k hỏi lầu lại cảng đến lức là người thuê líìu phải chịu chi phí xếp hàng.

Theo "diều kiện miễn chi phí dỡ hàng" (Frec om = FO): c hủ lẩu dược m i ền chi phí dỡ hàng khỏi tầu nhưng phải chịu chi phí xếp hàng lốn lầu. N g ười nhân hàng thì ngược lại p h ải chịu loàn bộ chi phí dữ hàiiiỊ lù' h ầm tầu lên CÀU cản". T r o ng h ợp dớntĩ thường ghi "Citrgo lo be lakcn hy receivers om oi'slìip\s ("reo oi"cxpcnsc to the vcssel".

Theo "diêu k i ện m iễn cả chi phí xếp và dỡ hàng" (Free In ancl om = FIO): d iu lầu dược miễn cả chi phí xếp hàng lên tầu kin chi phí dỡ hàng k hỏi lầu ờ hai đớn cảng, trừ m ội số lập quán có thể q uy định chi pin' do hàng do người nhân hàng chịu.

Theo "diều kiện lẩu chợ" ( L i n cr Tcrms/ Cỉross Terms/ Bcrth T c r m s ): c hủ láu phải chịu toàn bộ chi phí xếp, dữ và thòm cả chi phí sắp đại, san cào hàng t r o ng h ám láu, lức là (liếng như trong phương thức thuê làu chợ. T h ực chài là chi phí x ếp dỡ dã được tính gộp cả vào CHÚC phí thuê lẩu. T r o ng n ườ ng hợp này, hợp đổng lhưìíni> không q uy định thưởng phạt xốp dữ nhanh chạm, mà c ổ ng việc xếp dỡ hàng dược liến hành theo nguyên lắc "nhanh theo m ức lầu có the nhận hoặc u i i i o" (as lasl as sliip can rcccive OI' d c l i v e r) hoặc là " l l i co lập quán nhanh c ủa cảng" aicoiđinn lo llic C u s l om oi" the Port).

Vớ chi phí sắp dại (Slovvagc) đối v ới hàng bao gỏi và c hi phí san cào hàng (TriiỊiming) đối với hàng rời, đổ phân định lính chính xác hơn ai sẽ phải chịu, la phải n hi

lo

thêm vào. Ví chi: "PIO.s.l": chủ lẩu được miên chi phi xốp hàng, do hàng và dược miỏn

cà chi phí sắp dạt hàng Vít san cào hàng.

Việc C|iiy dinh theo (.Hổn kiện và chi phí xốp dỡ nào li! phụ thuộc vào diều kiỌn ai

sở giao hàng trong hợp dồng mua bán ngoại thương. Mục đích của việc lựa chờn này là

nhằm phân định rõ ràng (ních nhiệm của các bèn nhằm tránh cho ngirííi chuyên chở và

người bán hàng phải Irầ chi phí xếp dỡ hàniỉ 2 lẩn, (rành phải trả nluìim chi phí kliônt!

thuộc trách nhiệm của mình, dồng thời lạo diều kiện dể dàng, thuận liôn cho việc lổ

chức xốp dỡ hàng.

Ví dụ: Nếu la là người mua hàng nhập khẩu (heo diều kiện ròn, lức là chi phí xốp hàng ờ cảng di là thuộc về người hán, (hì (rong hợp đồníỊ IhuC líìu chuyến, la có the'

quy định chi phí xếp dỡ theo diều kiện FI hoác NO (chứ không thể là TO).

Niurực lại, nếu la bán hàng theo điều kiện C1F, chi phí dỡ hàniĩ do người mua

chịu, nôn la có lliổ quy dinh (rong hợp đổng (huê lầu chuyến chi phí xếp dỡ (heo diên

kiện FO hoặc HO.

* ĐÍCH khoán vê rước I>lú thuê hiu ị l-i cií-lil Cltmxc)

Cước phí (Frcigli() IM SỐ liền mà người Ihuô lầu phải (rả cho việc vận chuyển hìiiiỉĩ

hoa hoặc nhũn" dịch vụ liên quan đến việc vận chuyển.

Cước phí IhuC lầu chuyến do chủ liìti VÌ1 người di l li nê liìu (hương lượng và quy dinh rõ nong hợp dồng IhuO lầu. Trong ngliiờp vụ lluiC lẩu, các liên đều rái quan (Am

đốn cước phí vì nổ ánh hưởng không nhỏ l ói h i ệu quákinli doanh và CHÓC phí thường

cliiốm lù 5 - WÁ (lị giá của loàn bộ lổ hàng. Do dó dây lì) mội diêu khoán rai quan

dờng của hợp dồng (huê lầu chuyến. Trong quá (rình (hương luông, các hèn lluiííii"

quan (Am và ghi ironiỊ hợp dồng những nội chum sau:

- Mức cước (Ríilc oi Prcighl): là số liền lính (rên mồi đon vị lính cước (Prciíiht

Unil). Đối v ới hàng nạng (Wciiỉh( Cargo), đon vị lính C H ÚC có t hổ là dơn vị trờng lượng

(lấn phổ lliônii, lấn Anh, lấn Mỹ). Đối với hìuiii cồng kềnh (Measuremcnl Cargn), lấy

đơn vị lính cước là đơn vị thể lích (mói khối, culiie feel). Hoặc cũng có (hổ lấy nhũng

đơn vị lính cuốc khác như: Slitndard (dối với hìinu gỗ), gallon (đối với chui mó), bushcls

(dối với lúa mì). Tuy nhiên, (rong hợp đổng thuê láu Ihì mức lính cước lliuổ bao

(Lumpsum nciụhl) không phụ lluiộc vào loại hìing và số lượng hàng chuyên chớ mà

được lính theo dơn vị Irờiiịỉ lái hoặc thum lích cliìng ký của lầu.

Ngoài mức cước, hai bèn còn phải llioá thuận chi phí xếp dỡ (lo ai chịu, lương

ứng với diều kiện chi phí xếp dỡ nào. Ví dụ: IX USD/MT.HO; 20 USD/MT F().s

Số lirựnu hàniỉ hoa lính cước (Quanlity). Tiền cước cú thổ lính theo nluìnu cách

sau:

Ì I

+ Tính ( h eo số lượng hàng

lu KÍ x ếp lên l ẩu ở c ả ng m'ri hàng ( I n l a k en Q u a h l i t y) h ay còn g ọi là t i ền c ước lính t h eo số lượng hàng h oa ghi trôn v ận d ơn (Hin o i' L a c l i ng Q u a n l i l y ).

+ Tính ( h eo số lượng hàng k hi g i ao lại c ả ng dỡ ( D c l i v c ry Q u a n t i l y)

K hi chuyên c hờ hàng r ời có giá trị t h ấp n hư t h an dà, q u ạ ng sái, v i ệc c an lại hàng ờ cáng dỡ là rất l ốn k é m, c ho n en t r o ng Irưímiỉ h ợp này, đổ HỗI k i ệm ( h ời g i an và c hi phí

cân đo, h ai bôn (hường q uy định ( r o ng h ợp đổ ng cước phí lính ( h eo số lượng dã g hi liên v ận đ ơn n h ư ng k h ấu t rừ lừ Ì đến 2% tổn!" liên cước đổ t h ay c ho v i ệc k h ô ng cân l ại ìùmg(2n/( D i s c o u nt in L Í CH oi" W c i g h l i n g ).

N ếu n g ười lluiò c hở k h ô ng có dù hàng h oa x ốp lên l ẩu n hư h ợp

d ồ ng q uy d i nh mà đó là do l ỗi c ủa n g ười thuê c hở thì a nh la vãn p h ải t rả l i ền C ƯỚC k h ố ng ( D c a cl F r c i g h l) c ho số hàng ( h i ếu dó.

- T h ời g i an t h a nh loàn cước: có t hổ q uy (.lịnh t h eo ĩ cách:

+ T i ền cirơc l ải trước ( F r e i g h( 1'rcpaid) h o ặc c ước phí ( h a nh loàn tại c ả ng x ếp hàng (FieÌ!ihl P a y a b lc iil Port of L a c l i n u ), l ức là toàn bộ l i ền c ước phí phái t h a nh loàn k hi ký vân d ơn ( Ôn Siiininií Bin of Líiiliniỉ) h ay s au k hi ký v ạn d ơn m ôi vài ngày.

Ví dụ: Tiên C H ÓC lái t r o ng vòng 5 ngày ngân hàng h o ặc kể lừ n g ày ký vân d ơn ( F r c i g hl

p a y a b le w i ( h in 5 banhkiní; clays or ôn s i g n i im M/L)

+ 'Hồn cước d ược l ia sau (FrcÌ!ỉhl lo C o l l c c l) h ay c ước phí t h a nh loàn l ại c ả m; dỡ hàng ( 1 ' i c i g hl p a y a h lc ai p o rt oi' t l c s l i n a l i o n ), t ức là t rả lại cáng đế n, c ủ ng dỡ

hàng. T h ời g i an Irà có t hể d ược (|iiy định cụ t hố hơn t h eo n h ữ ng cách san:

. T rả k hi b ắt d ầu dỡ hàii'4 ( F r c i g hl p a y a h lc ôn c o m m e n c c m u nl 1)1

c l i s c h a i u e)

. Trà (.lổng l l i ời v ới v i ệc dỡ hàng ( F r e i g hl p a y a h lc c o n c u r r c nt vvilli i l i s c l i a r u c ). C á ch này đ ược áp d ụ ng d ối v ới c l m y ến h ù ng có k l i r ti lượng l ớ n.

. T rả k l ii do hàntỉ x o n iĩ ( 1 ' i e i u hl p a y a b lc ôn c o m p l c t i on o i' c l i s c h a r u c ).

T rả k l ii hàng h oa dã d ược ni ao t hực sự và d ù ng dán ( F r c i g ht

p a y a b lc ôn a c l u al a nd p r o p er c o m p l e t i on oi d i s c h a r g e ). C á ch này

chí có lợi c ho n ụ u ừi tluiC l ầu I11ÌI k h ô ng có lợi c ho c hủ líìu.

+ Tiên c ước d ược t rả trước m ội p h ần ( ai c ả ng x ốp h à nu sau m ót số n g ày

ký v ận dơn, p h ần còn lại d ược hả k hi dỡ hàng x o n g.

12

Ví d ụ: 4 0% trả sau khi ký vân dơn mội vài ngày, 40'/,

trá khi lẩu đốn càng dỡ

hàng, 2 0% sẽ (là nối su khi hoàn thành việc (lữ hàng. Với ních quy (.lịnh này, người thui?

lầu có thể giữ lại một phần cước phí đổ (num h ái cho chi phí ra vào cáng hay dể lùi trừ

vào việcc liền thường xốp dữ nhanh chợm nêu có. Đây là cách quy dinh lối

nhai (rong

(hanh loàn cước phí thúc lầu.

Về nguyên tắc, người chuyên chở chí (.lược Ihanli toán eiiứe phí IhuC lẩu khi hàng

hoa thực sự dược chuyên chớ lới cảng dỡ hnnu (|iiy định. Nhưng dể chim hảo quyên lợi

cho người chuyên chở, Ironiỉ vợn đon hay hợp đồng (huê (ầu llnrímg có cữu: "cuire phí

dược coi như liền thu nhợp về chuyên chở khi hốc hàng lên lẩu và (lá kliônu phụ thuộc

vào việc lầu hoặc hàng bị mất hay không bị m ấ t" (Frcighl lo be consiđcrccl ;is camctl

upon shipmen'1 íincl musl be paicl and non rctuniiihlc ship ancl/or cargo losl or noi losl).

Ngoài ra việc thỏa lliuợn clổniỉ tiền Ihiinh toán, lý giá hối đoái của dồng liên

thanh [oán, địa điểm, phương (hức thanh

loàn, liên cước phí ứníĩ trước (Atlvance

Preighl) cũng rai quan trọng nhằm minh nhũng Hanh chấp xảy ra sau này. Do vợy, các

bên cũng cần quy định dầy dù, rõ ràng Irotm hóp dồng (huê lìm chuyến.

* Điên khoán vê lliòi

ÍỊÌ(III .xếp (lỡ và lliưòitiị phạt xếp (lỡ (LdYliiìK'

Iind Despdlclil

DeinnrnitỊe)

Thời giun xốp dỡ liíiy lliời gian làm liìiim (Laytimc) là lliừi gian lầu pliiíi lim lại

cảníỊ dể liến hành việc xốp hàng lên lầu hay đỡ hàng khói lẩu, còn nọt là (hời íỉinn cho

phép (Alloweil Time).

Hai bên thỏa thuợn (roniỉ hợp dồng: Thời nhìn xốp lít hao lâu, thời í>ian dỡ là bao

lâu, hoặc có Hiu quy định (heo lối bù trừ là (hời iỉian cả xếp và dỡ là hao lau. Quy định

nhu vợy đổ nmrời di (huê lim có mích nhiệm nong việc xốp (lỡ hàng hoa. N íu người di

thuê lầu hoàn (hành công việc xốp hàng hoặc (lỡ hàng sớm hon (hời íiian cho phép dã

quy định trong hợp dồng thì dược thường liền xốp hàng hoặc do hàng nhanh (Dcspalđi

Money). Ngược lại, nếu hối thín gian cho phép mà người thúc lầu vẫn chua hoàn (hành

việc xếp hàng hay dữ hàng (hì sẽ bị phạt xếp (lữ hàng chạm (Dcmurr;ii>c M o n c y ).

Có Mít? quy (lịnh lliiìi Ị.'jiin làm hàng I h ni ? ních:

Cách /: Ụuy định mội số ngày cụ thể.

Ví d ụ: "thời gian xếp lít 5 ngày, thời iiian dỡ là 6 ngày", hoặc "lliời gian cá XỐỊ1

cả cl(ì lít 11 imày".

ớ (liìy, khííi niệm " n g à y" dỗ gây ni

li anh chấp, do (ló phái quy clịnli rõ h o m: họp

d ồ n" thuê tầu là " n g à y" ở dây dược hiểu theo Míỉliĩa nào:

- Nụày (l)itys): IÌI niiiiy li leo lịch.

I í

- N g ày Môn t ục ( R u n n i ng D a y s ): n h ũ ng n g ày kế l i ếp n h au trôn l ị ch kể cả n g ày lỗ

và c|iỉi n h ạ t.

- N g ày l àm v i ệc ( V V o r k i ng D a y s ): là n h ữ ng n g ày l àm v i ệc c h í nh thức mà c h í nh p hú q uy đị nh t ại các nước h ay các c ả ng có liên q u a n. Ví d ụ: V i ệt n a m: 6 n g à y / U i ỉ ì n; các nước phương l â y: 5 n g à y / m ầ n. K h ái n i ệm " i i í i ày l àm v i ệ c" c hỉ n ói clến ( i nh cliiìl cùn n g ày dó là n g ày l àm v i ệc mà k h ô ng q u an l âm đốn viỌc có t i ến h à nh x ếp dỡ h ay k h ô n g, nôn c h ẳ ng h ạn c hí x ếp dỡ 2 l i ế ng m ời n g ày thì v ẩn cứ clưực ( i nh là I n g à y.

- N g ày h im v i ệc 24 n iờ ( \ V o i k i ng D a ys n i' 24 l i o u r s ): là n g ày l àm v i ệc 24 g i ờ, c hứ k h ô ng p h ải là Iiiỉìiy l àm v i ệc

- N g ày l àm v i ệc (hời t lối l ối (VVealhcr V V o r k i ng D ay = W W D ): lít n g ày l àm v i ệc c h í nh (hức l ại các c á ng cú liên q u an mà d o n" n g ày dó thời HỐI l ôi c ho p h ép l i ến h à nh c ô n" v i ệc x ếp dỡ h à n g. N í í i iy m ư a, h ã o, có u ió lo là t h ời liêì x ấu k h ò i i iỉ I hổ l i ến h à nh xếp h ay do h à i iu n ên k h ò m; (.lược l í nh v ào t h òi LI ĩ ri 11 l àm h à n g.

T r o ng hìing h ải q u ốc l ố, n g ày l àm v i ệc 24 g iờ (hời Ì lết l ối dược áp d ụ ng p hổ b i ến

nhai.

T r o ng h ợp d ồ ng c ũ ng Ciin n ới rõ c hù n h ạ i, n g ày lỗ có l àm h ay k l i ô n iỉ l à m. n ếu l àm thì l í nh n hu t hế n ào dể k h ỏi Ì r a nh c h ấ p.

dỡ hàng lũy (heo quy định CÙA lừng hợp đồ n ".

- N g ày c hủ n h ại (Simclays) là n g ày n g hi c u ối l u ẩn do luật p h áp c ùa lừng HƯỚC q uy đị n h. N g ày c hủ n h ại thường là n g ày n i ỉ hí l àm v i ệc n h ư ng c ũ ng có t hổ l i ến h à nh x ếp

vào Ihời gian xếp dỡ hàng (rong ngày này huy không là do hợp dồng quy dinh.

- N g ày lề ( H o l i d a y s) bao g ồm n h ữ ng n g ày lỗ q u ốc g ia và n g ày lố q u ốc l ố. Có l í nh

Từ n h ữ ng k h ái n i ệm vổ " n g à y" ờ l i ê n, la t h ấy t h ời g i an l í nh l àm h à ng k h ác h àn so với thời g i an là n g ày l í nh l i ên l ị ch t h ô ng t h ườ n g. T r o ng p h ư ơ ng li lức Ihuê t ầu c h u y ến có (hể áp d ụ ng m ời số q uy đị nh t h ời g i an x ốp l ư ng và dỡ h à ng n hu s a u:

+ T h ời gian cho phép dữ hàng hi 7 ngày làm việc Iliời Ì lết lối 24 giờ liên

+ T h ời g i an c ho p h ép x ếp h à ng là 7 n g ày ( h òi li ốt (ốt 24 g iờ l i ên l ục k h ô ng kể n g ày lễ và c hủ n h ại ( C a r go lo be l.oiiclctl in 7 W c a l h er V V o r k i ng D a ys o i' 24 C o n s e c u l i vc H o u r s, S u n d a ys a nd H o l k l a ys E x u c p l cd = 7 W WD S .H EX )

lo be D i s c h a r e cd l ục k h ô ng kế n g ày lễ và c hú n h ạ i, dù có l àm c ũ ng k h ô ng t í nh ( C a r gH in 7 W c a l l i cr \ V o r k i ng U a ys oi' 24 C o n s m i t i vc H m i r s, S u n d a ys H o l i d i i ys E x c c p l cd E v cn ir U s cd = 7 W W D , S . H . E X . E . U ). C á ch t|tiy dinh n ày g i ố ng n hư cách l i ên n h ữ ng rũ r à ng h ơn và rai có lợi c ho im ười l l i uê l ầ u.

M

+ T h ời gian cho phép xếp và dỡ hìing là 15 ngày làm việc (hời I ĩ ỐI lói 2 1

g iờ

l i ên l ụ c, l í nh cả c hủ n h ại và n g ày

lõ ( C i i r uo lo be L o a c l cd ancl D i s c l i a r g c cl

in

\>

W e a t h er V V o r k i ng D a ys o i ' 24 C o n s e c u l i vc

l l o u r s, S u n t l ay ancl l l o l i d í i ys

I n c l u t l c tl = 15

W W D , S . H . I n c ).

Cách 2: Quy định mức xếp dỡ hàng IN lá cho loàn (âu hoặc cho mội máng I ròn li

n g à y. Đ i êu n ày clưực áp d ụ ng d ặc b i ệt c ho 11 ít 11 Li r ờ i.

Ví dụ:

- M ức x ốp dỡ c ho l o àn l ẩu là 1500 N ÍT m ỗi n g ì iy h im v i ệc l l i ời (lối l ôi 24 g iờ Men

l ụ c, k h ô ng l í nh n g ày lổ và c hủ n h ạ t, dù cú l àm c ũ ng k h ô ng l í nh ( C a r go lo be L o a c l cd

and D i s c h a r g cd ai the R a le o i' I 5 0 0 MT pcr V V V V U . S . H . E X . E . U)

- M ức x ếp dỡ c ho lừng m á ng là 150 MT m ỗi n g ày l àm v i ệc (hời l i ếl l ốt 24 (Ịtòi

liên

l ụ c, k h ổ ng

l í nh n g ày

lò và c hủ n h ạ i, dù có

l àm c ũ ng k h ô ng l í nh ( C a r go lo be

L o a d cd ancl D i s c h a r g cd ai (liu Kate o i' 150 M I pcr

wwu„s.l U E X . E . U)

T h ời g i an c ho phép có (hể l í nh q uy (.lịnh r i ê ng c ho x ếp h à n g, c ho dỡ h à ng lức là

l í nh (hưởng phai r i ê ng c ho l u ng c ả n g, h o ặc q uy đị nh t h ời g i an c ho p h ép c h u ng cả x ếp vít

dỡ h à n g, lức In sau k hi h o àn (hành cả v i ệc x ép Ví! (lỡ h à ng m ới l í nh t h ườ ng p h a i.

M ốc

l í nh t h ời gian

l àm h à nn dirợc C|IIỴ d i nh p hụ t b u ộc v ào v i ệc l l u i y ổn

t r ưở ng

Hao thông báo san sàng x ốp (lỡ ( N o l i cc oi kciulincss = N O R) và việc người chủ lùm lí

n h ạn l l i ô ng báo sẩn sàng x ếp đỡ. Ví d ụ: H ợp i l ổ n íỊ m ầu G E N C ON q uy d i n h: " T h ời

t ỉ i i in

cho phép xốp/clỡ hai dán lính lừ I 3 g iờ nếu Non dược (rao và chấp nliiỊi) trước hoặc dúm.'

12 tỉ lờ trưa c ì i nu n g ày và được l í nh lừ 6 g iờ Siínu CÙM n g ày l àm v i ệc h ôm sau n ếu N ON

dược trao VÌ! chấp nhân VÍU) uiờ làm việc CÚM buổi chiều hôm trước".

T r o ng h ọp dồng c ũ ng p h ải q uy d i nh rõ: t h ời g i an l àu p h ái c hờ ở b ến lia li ( Ti me

losl in vvailihg I br b c r t l i ), l ầu chưa v ào c ầ u, vào c ả n g, c h ua l àm x o ng t hù t ục y l ố, h ải

quan có được l í nh vào I l i ì íi g i an l àm h à ng h ay k h ô n g. Đổ đảm b ảo q u y ền l ợi c ho m ì n h,

c hỏ

l ầu l l u iửim q uy d i nh " W , W , W , W ", i m h ì ii lìi: " t h òi g i an l àm h à ng vẫn t í nh dù l ầu dã

vào c ả ng v ào c ầ u, l àm Mủi l ục h ài q u a n, t hú l ục vệ s i nh d ị ch lổ h ay c h ư a ".

W I F ON ( w l i c l h er in p o ii or n o i)

W I B ON ( v v h c l h er in b ê nh or n oi

W I F ON ( v v l i c l l i cr in 1'rcc p r a l i q uc OI' n o i)

W I C ( )N ( v v h c i l h cr in c u s l o ms c l e a r c tl di n o i)

Đ iều n ày ( l u ô ng n h i ên là k h ô ng có l ọi c ho n g u ôi lliuO h i u.

T h ô ng I h i r í í n iỊ các h ợp dồng t h uê hiu c on q uy đị nh m ội k h o á nu t h ời i i i i in k h ô n !!

l í n li VÍU) l l i ời g i í in l àm h i m ", ví d ụ: c h i ều Mui h á y, k h o ả ng t h ời t ỉ i an lìr M

H\Ì1 \)ĩin\ l im

\5

bảy hoặc của Iiíỉày làm việc cuối cùng trước iiíỊÌiy lỗ cho đến 7 giờ sáng của ngày llúr hai

hoặc cùa ngày him việc đầu Iĩôli sau ngày lỗ.

Khi thoa (huân vổ (hời gian xếp dỡ phiii (|iiy định cả mức llnrởim xốp dỡ nhanh vít

phểt xếp dỡ chậm.

Ví dụ: Tiểu phểt xếp dỡ châm nếu có sẽ do người llinê táu Ì rả cho chủ líỉu (heo

mức 3.000 USD/ngày hoặc theo ly lộ dối với một phần của ngày.

Nguyên (ắc của phểt xếp dỡ châm là: khi dã phểt (hì luôn luôn hi phểt (ODCC ôn DemuiTiige, Alvvays ôn Dcmurrage), lức là múi khi dĩi bị phai thì nhữnụ ngày liếp theo

kể cả chủ nhểi, ngày lỗ hoặc ngày xấu trời cũn" bị phểt, (rờ khi có quy định sẽ không

phểt vào ngày lễ và chủ nhểi.

Mức liền thưởng xốp dỡ nhanh lliôiiií (hường chỉ bằng một nửa mức liên phai.

Việc [hưởng phai cho (hời gian nào có 2 cách quy định:

+ Thường cho lất cả thời gian tiết kiện dược ( For all lime savccl), tức là lính cá

niỉày lỗ và chủ nhểi.

+ Chỉ (hương cho (hời gian làm việc I ĩ ỐI kiệm dược (For all workini> li me savccl)

có nghìn là niỊày lõ và chù nhật không dược lính.

Việc thanh loàn liền (hướng phểt xốp dỡ giữa ai với ai, vào thời lỉian nào ờ (làu...

cũng cẩn dược quy định cụ (hể (rong hợp đổng dể (rành tranh chấp xảy ra.

Ví dụ: "V ỉcc Ihỉỉnli ÍOÍÍM thưởng phiu xcp dỡ gifi'H chù lầu và I V ƯỜ! ihuO lílu troniĩ

vòng Ì (háng kể lừ ngày llniyền Hưởng ký VÍU) hiên bản thực lí (Stalemenl oi' Ricts = SOF)".

(111(1

* Điều khoản về trách nhiệm và miễn trách rim

IIỊỊIIỜÌ chuyên chở (Litibilily

l/niììiinity dan

se).

Trong hợp ilồnu mẫu GENCON có quy định nách nhiệm của người chuyên chở

như sau:

"Chủ tẩu phải chịu trách nhiệm vé mài mái hư hểi đối với hàm; hoa về giao chậm

chi trong (rường hợp mãi mái hư hểi hay giao chậm do thiếu sự cần mãn hợp lý cùa chủ

tầu hay của nmrời quản lý cùa họ đổ làm cho lẩu về lất cả các mặt có dù khá năng (li

biển và dám bào rằng trì LI dược biên chế, hitiiíi Ihiốl bị và cung ứng dầy đủ hoặc do hành dộniỉ hay lỗi của bản IhAn chủ lầu hay của nuuòi quản lý của họ".

Hoặc theo hợp dồng mẫu AMVVELvSI I l)3 dùng đổ chở than:

" • lủ lổn buộc phải, Inrức và vào lúc biil dầu hành hình làm cho hiu LÓ (lú khá

năng di biển (rang bị, hiên chế và cung líntỉ dầy li ú nhiên liệu cho lầu:.

Ki

N hư v ậy H ô ng h ọp d ồ ng

t h uê

l ầu c h u y ế n, n h ìn c h u ng d ền q uy đị nh n g ười

c h u y ên c hờ có n á ch n h i ệm d ối với hư h ỏ n g, ni nì m ái c ùa h à ng h oa d o ng các trườn.ụ h ợp

sau:

- Do t h i ếu sự c ấn m ãn h ợp lý ( Đ úc D c l i g c n c c) l àm c ho l ầu k h ô ng dù k há n a ng di

b i ể n.

- Do x ếp d ại h à ng h oa k h ô ng t ối (Bacl Slovvagc) h ay do b ảo q u án h à ng h oa k h ô ng

c hu dái)

T uy n h i ên hấu n hư M o ng các

l o ại h ợp ( l ồ ng c ũ ng d ồn c hỗ rõ HỊíirííi c h u y ên c hớ

dược m i ên (rách n h i ệm ( E x e m p l i o ns h om L i a h i l i l y) d ối với n h ũ ng hư h ó ng m ái m ái c ủa

h à ng h oa do các li H u y ên n h ân sau:

- Do t h i ên t a i, lai n ạn hãi n gờ n g o ài

b i ể n, cướp b i ến

- Do rin lý c ủa (án và m áy m óc

- Do bàn c h ất c ủa IÙIM11 h óa

- Do c h á y, n h ư ng k h ô n" do l ỗi c ủa sỹ q u an l l n iý Hui l i ên l ẩ u.

- Do c h i ến t r a nh và các h o ại d ộ nụ b á i. l ị ch Hui

c ủa c h í nh p h ù . ..

* Điển khoản

vê trọm;

lời (Arl)ili

Íi/ÌDII Cliiiisc)

T r ụ ng

lài

là m ội b i ện p h áp d ù ng n u ư ùi ( l ui 3 đổ g i ải C|iiyếl t r a nh c h ấp g i ữa các:

bôn g i ao d ị ch k hi các bên k h ô ng t hổ g i ải q u y ết I r a n li c h ấp bằnt> p h ư ơ ng p h áp

t h ư ơ ng

l ượ n g. T r o ng d i ều k h o ản về t r ọ ng l à i, ngưííi l:i dề c ập đến I r ọ n iỗ l ài XÓI xử k hi có

I n mh

c h ấp x ây ra.

* Điền khoản

('lanse)

vé vâm íỊÌừ hờm;

(Liên DU ('iirtỊi)

T h eo

luật p h áp H à ng h ải ( hố u i ớ i, (|U\VI1 (.'ầm í i i tì ( L i ê n) có n u h ĩ ii là q u y ền n ia

c hú l ầu dược p h ép c hi p h ối k i ểm soát l ài sán c ũn n g ười k h ác c ho l ới k hi các k h o án nơ

liên q u an dược h o àn t r ả. T r o ng các h ợp d ó im 111 nò IÀU c h u y ên ( l u r ờ im L í) ctiòu k h o án c ám

!>iữ nợ c ho p h ép c hủ l ầu có q u y ên c ầm i Ị Ìữ h ì i im c ho tới k hi l i ền c ướ c,

CƯỚC k h ố n" h o ặc

l i ền phai dược ( h a nh l o à n.

* Điền khoản về chiến tranh, dinh

rõiiịỊ

(Slrikcs, Wtir Cltinsc)

TroiVìỗ các h ợp đồ ng I h i iê t ầu c h u y ê n, d i ều k l i o í in vổ r ủi ro c h i ến t r a n h, d i nh cô

n i!

được q uy đị nh ( h ườ ng có n h ữ ng đ iểm c h u m! l i i ố ng n h a u. C h ả ng h ạn t r o ng h ợp đổ nc

mẫu G E N C ON 1 9 94 có g h i:

R ủi ro c h i ến t r a nh Hổm c h i ến h a nh ( t h ực sự h ay n g uy c ơ ), n ội c h i ế n, sự t hù

đị ch

c á ch m ạ n g, p h i ến l o ạ n, n ổi l o ạn d ân sự, h o ại (1(111» c h i ến t r a n h, ( l á nh m ìn ( c ho dù cú Miệt

h ay c hỗ Iiiíhc n ó i ), c ướ p, h o ai d ô ng c ủa n um vi k h ủ ng b ố, h o ai clônn t in c h i ến t r a nh l un

'Tri I :,' ỉ T H U' V I ỀN

17

Ì ttíhhB BA'

hoe

NGOAI ĨK.tứv,

ị ^ ỉ

thiệt hại do ác ý, hoạt động phong toa bởi bai cứ người nào, người khủng hố hay nhóm

chính trị nào, hoặc chính phủ của bất cứ quốc gia nào mà sự phán qtiyốl của thuyên

trưởng' và/hoặc chủ tầu là nniiy hiểm hay trở Ihành nguy hiểm dối với lẩu, hàn li hoa,

Hi uy Ihủ hoặc nhằng người khác ờ Irên tẩu.

* Điên khoản vế tổn thất CÌIIIIIÍỊ vò Nen-.lason

(Genenil Avertiỵe

Cldìise:

Tổn thất chung là nhằng chi phí và hy sinh dặc biệt dược liến hành cố ý và hợp lý

nhằm cứu lầu, hàng hoa và cước phí khỏi bị (ai họa chung, Ilụrc sự dối với chúng (mím

mội hành [rình chung (ròn biển.

Các bôn có lliổ tham khảo quy lắc vổ lổn lliấl chung York - Anlvvcrp (ra dời ở

York, Anh nam 1X64, sau dó dược bổ SUI11Ỉ VÌI sứa đổi ở Anlvvcrp, Rí năm 1924 và dược

sửa dổi liếp vào các năm 1974,1990,1994)

* Điền khoản hai tầu đâm va l ímtỊ l ó lỗi (Both to Bldiììc Collision

Cldiise)

ĐAm va là rủi ro rái lớn, khi (lủm va [hường dãn đến lổn Ihấl lưu và Iiliiổu (Ịiiiin hệ

phái sinh:

- Hai bên chỉ ra num chen khoản này dược áp dụng Ironiĩ Irtrìíng hợp nào

- Khi sảy ra rủi ro dâm va, bôn nào phải thanh loàn các chi phí có liên quan

- Việc (hanh loàn các chi phí có liên quan đến rủi ro dâm va dược tiến hành ờ

dâu, vào thời UÌMI1 nào và hằn" dồng liền thanh loàn nào?

Ví d ụ: Nếu lẩu chuyên chở chim va phái mội táu biển khác do sơ siiâì cùa lầu

khác và do bai kỳ hành v i, sơ suất hoặc lỗi lầm của thuyền trường, (huy MÚI hoa liêu hay

nguôi làm công cùa người chuyên chở trong việc diều khiển và quản trị lổn (hì chú cún

hàng hoa chuyên chở liên tầu sẽ bổi (hường cho níỉiíời chuyên chở lãi cà nhũn Ị: mái

mái, hách nhiệm dối với làu khác, hoặc lầu khôiiíi chuyên chờ hoặc chủ của nó. với điều

kiện nhằng mất mái hoặc nách nhiệm đó là nhằng mài mái hoặc (hiệt hại hay hai kỳ

khiêu nại nào của chủ hàng tin dược làu khác hoặc làu không chuyên chở hoặc chù của

I K H I ỜÌ

nó bồi thường cho chủ hàng, sau dó đòi lại, khiếu nại ở lầu chuyên chở hoặc

chuyên chở.

Điều khoản này chì áp dụng khi hàng hoa bị thiệt hại. Còn nếu chỉ có (rì

li bị (hiệt

hại khổng thôi thì việc bồi lliuừng chí Môn qiiiin giằa hai tầu.

Ngoài nhằng điều khoán dã nêu ở liên, lũy lừng loại hàng hoa mà các hên có thể

Ihoả (huân bổ sung nhằng diều khoản khác cho phù hợp như: diều khoán thônií báo lầu

(Expcclcd Timc oi" Arrival = E T A ), diêu khoán kiểm đếm (TallyClausc), diều khoán di

IX

c h ệ ch dường đ i êu k h o ản b a n g. d i êu k h o ản về p h an l o ại lồ h a n g, đ i êu k h o án mở vít (.lóng

cửu hầm lầu...

4. N g u ồn l u ật đ iều c h í nh

h ọp đồ ng t h uê t ầu c h u y ến

H ợp d ồ n tỉ t h uê l áu c h u y ến là k ết quà d ám p h án g i ữa n g ười di ihuC l ầu và n g ười

c ho l l u iê l ẩ u. T r o ng h ợp t l ồ nu người la q uy đị nh rất rõ và cằ t hổ q u y ên lợi và n g h ĩa vằ

của người lliuê láu và cho thuê lâu bằng Ciíc (liều khoản ghi IrOn hợp dồng. Chính vì tho'

t r o ng quá t r ì nh thực h i ện h ợp d ồ ng n ếu có (ranh c h ấp x ảy ra g i ữa ngưĩíi c h u y ên c hờ vì)

người l l i uê c h ở. h ợp đồ ng l l u iô l ầu sẽ là CO' sở đổ g i ải q u y ết (ranh c h ấ p.

T ất cả các đ iều

k h o ản đã q uy ( l ị nh t r o ng h ợp đổ ng đều có lỉiíí

li ị pháp lý de d i ều c h í nh h à nh

vi g i ữa các

pliiỊÌ (huê h i ện d ù ng n hư n ội đ u ng CÙM n ó. N ến

bôn. Cúc d i êu khoíín b u ộc các h ổn ký k ết

có liên nào thực h i ện k l i ô nn (.lúng n h ữ ng quy d i nh c ủa h ợp d ồ ng t hì có n u h ĩa là a nh la (in

vi p h ạm hợp d ồ n g. K hi vi p h ạm n l i ữ i i iỉ d i ều k h o án

dã được t h oa t h u ậ n, h ên vi p h ạm sẽ

phải c h ịu h o àn l o àn t r á ch n h i ệm đối v ới n h ă m; h ậu q uả x ảy ra do h à nh d ộ ng vi p h ạm

c ủa m ì nh !>ây Mên.

N ếu d ối v ới v ận đ ơ n, ni>uổn luâl d i ều c h í nh

là các q uy l ắc q u ốc tế t hì d ối v ới h ợp

dồn lí (huê lầu chuyến nguồn luí)l (liều chính lại là I HẠI quốc gia, các lộp quán hàiiiỉ hải

và các án l ệ. C ho đốn n a y,

chưa có m ội d i ều ước q u ốc lố n ào dược ký k ít đổ d i ều c h i nh

hợp d ồ n" c h u y ên c hờ h à ng h oa xuất n h áp k h au b ằ m; l ầu c h u y ế n.

lc

T r o ng C i

m ^ 11 ' 1 (.'P l ' " n "

rô11 L-huvến

đồn có d i ều k h o ản q uy đị nh r à i i ị! n ếu

có nhũng Hanh chấp phát sinh ngoài hợp d ồ n" Ihì sẽ (ham chiếu đến

ì HẠI H à ng h;'

m ội nước nào d ó. V i ệc t h am c h i ếu đến Ì LI Ạ l h ỉ um h ải n ào và xử l ại h ội

d ồ ng I r ọ n iỉ l ài n ào

là do h ai bên ( h oa t h u ậ n. L u ật p h áp các nước d ền c ho p h ép các b ôn ký k ốl h ợp d ồ ng

thúc liiu c h u y ến có q u y ền c h on luật

đổ áp d ằ ng c ho h ợp đổ ng d ó. T r o n !" d ườ ng h ợp các

bổn không chọn Inại lúc ký kết hợp dồng (hì luẠl áp dằng cho hợp dồng: (heo luật Hít lan

là nơi d ó ng l ại sở c ủa người c h u y ên c h ở; (heo luật N ga là luật n oi ký l ài h ợp d ồ n g; t h eo

luật Mỹ là luật nước l oa á n; (heo luật H à ng h ái V i ệt n am là luật n ơi ( l ó ng l ại sứ c ủa

ngiiừi c h u y ên c h ở.

Ta I l u r ờ im b ái gặp n o ng các m ãn h ợp d ồ ng lliuC l ầu c h u y ến có (.liều k h o án IHẠI

d i ều c h ỉ nh (hường dẫn c h i ếu đến luật H àn lĩ h ái c ùa A nh h oặc Mỹ và (.lưa ra XÓI xử l ại

T r ọ ng l ài L o n t l on h oặc T r ọ ng l ài N cw Y o r k.

UI. QUYỂN LỢI, T R Á CH NHIỆM VÀ NíỉHĨA vụ CỬA C ÁC BÊN TRONG HỢI' ĐỔNG THUÊ TÂU CHUYỂN

1. t ) ôi v ói li suôi c h u y ên c hỏ'

(I. Quyên lơi

- N g ười c h u y ên c hở t hu dược l i ền LUỐC. Cước là t hu n h ập chính, c hù y ếu c ủa

n h ũ ng n g ười k i nh d o a nh l ẩ n. N hờ số l i ên C ƯỚC n h ạn dược do c u ng c ấp d ị ch vụ c h u y ên

c hờ người c h u y ên c hờ cỏ t hổ t r a ng I r ải các p hí l ổn n hư l ư ơ ng t h u y ên v i ê n, l i ền n h i ên

l i êu

lương t h ứ c, nước n g ót dư t r ể, các k h o án lọ p hí ( p hí h oa t i ê u, lai d ái l ầ u, p hí ra v ào

c â n g . . . . ), t h u ế . .. Phán c òn l ại sẽ là ( hu n h ập c ùa người c h u y ên c hở

- N g ười c h u y ên c hờ c ũ ng có q u y ền lít c h ối x ếp l ên l ầu n h ể ng h à ng h oa k h ô ng dù

Hôn c h u ẩn an l o àn v ận c h u y ển ( S c a v v o r r l l i i n c s s ). V i ệc v ận c h u y ên h ì i ng h oa p h iu đảm

b ảo an l o àn c ho c h í nh hàntĩ h oa đ ó, c ho COM l ầu và c ho cả h à nh t r ì nh t r ên b i ể n. Vì v ậy

đối với n l ũ r n iỊ h à ng h óa siêu t r ườ n g, siêu t r ọ n g, h à ng n g uy h i ểm h uy có các ( i nh n ă ng

đặc h i ệ t . .. mà (ren l ầu k h ô n" có đủ các h a ng 111 ĩ ốt bị c ần l l i i ết d ối v ới h à ng h oa đ ó, t hì

c hù l ầu thường lít c h ối n h ạn c h u y ên c h ở. N h i ều k hi c hỉ vì m ội Sít suất n hỏ mà có ( hổ

g ay n ên n h ể ng h ậu q uả r ất lớn mà k h ô ng ( hể lường (rước đ ượ c, t h ậm c hí cả c on l àu và

l o àn hộ s ố h à n iỉ có t hể bị phá h u y. M ạt

k h á c, l u ậl H à ng h ải c ủa các nước c ũ ng có Iilũrniỉ

q uy đị nh h ối sức n g h i êm n i Ịăl vổ v ấn đề n ày n h àm đảm b ảo an l o àn n h ất c ho i i ỉ Ị i r í í i và l ài

sản ờ trên b i ể n.

h. NÍỊIIĨÍI vụ:

* N g h ĩa vụ l i ên q u an d íu c on t à u:

- C u n iỉ c ấp l ầu có k hả n ă ng đi b i ển ( S c a w o r l hy S h i p ): T r ước h o ặc v ào l úc bát đầu

hành ( r ì n h, imười c h u y ên c hở phải c ẩn m ẫn h ợp lý de c u ng c ấp c on h iu có đủ k há n ă n ii

di h i ể n.

- C u ng c ấp c on l ầu (.lúng (heo h ợp dồiiti q uy đị n h. N ếu c on t ầu ( h eo h ợp đồ ng bị

sự c ố, người c h u y ên c hở y êu c ầu đ iều m ội COM h iu l ư ơ ng đ ư ơ ng với d i ều k i ện n g ười t l u iổ

d ồ ng ý. Do v ậy n ôn q uy đị nh ( r o ng h ợp d ồ ng " T ầu S ô ng H ư ơ ng h ay m ội c on tiiu k h ác

lương đ ư ơ n g ".

- Đ iều l ẩu t i ến c ả ng b ốc h à ng d ù ng t h ời g i an và địa đ iể m.

* Nghĩa vít liên quan đến hàiìi> hoa:

- R ốc h à ng ờ c ả ng d i, san x ếp h à n n, dỡ h à ng ờ c ả ng đốn k hi h ợp d ồ ng cú q uy

d i n h. N ếu h ợp d u ng k h ô i i ií q uy đị nh cụ t hể thì người c h u y ên c hở k h ô ng p h ải l à m.

- C hí h u y, h ướ ng d ãn và g i ám sái v i ệc b ốc h à ng và san x ếp h à ng t r o ng h ầm l ầ u,

m ục đ í ch là de d ám h ảo l l i ĩ nm bằng c ho l ầu ( m un h à nh t r ì n h, d ồ ng l l i ời dể l ạo d i êu kiỌn

dỗ d ù n g, t h u ận l i ệu c ho v i ệc c h ăm s ó c, b áo q u ản h à ng h oá k hi v ân c h u y ể n. Đ ây dược

c oi là n g h ĩa vụ d i êu Ì HẠI cùa n g ười c h u y ên c h ớ. N g ười đ m y On c hở t h ườ ng x u y ên ( h eo

d õ i, ( h ô n" h ơi t h ô ng g ió c ho h à ng k hi c ần Hi l ố t.

- C h ăm s ú c, b ào q u àn h à ng h oa ( n um h à nh H ì nh và xử lý I i à im sao c ho có l ọi

nhài cho chù hàng.

20

- Sau khi hàng được bốc lên tầu, nmrời chuyên chở phải cấp bộ vận don cho

người gùi hàng (thưởng là 3/3 bản gốc).

- Vân chuyển hàng (heo luyến đường llurừng lệ lừ cảng bốc hàng đến căntỉ clf»

hàng và trong thời gian hợp lý vừa bào vệ quyển lợi vồ khai (hác lầu, vừa hảo vọ (|tiyổM

lợi cho chạ li Ỉ111 ỉ* (song người clniyCn chở vần có C|tiyổn cho làu di chệch lnrớnii hợp lý

nếu hợp dồng cho phép).

- Trả hàng cho người nhạn hàng hợp pháp lại ciíng đích.

c. Trách

nhiệm:

Niiười chuyôn chờ phái bổi thường những lliiệl hại phái sinh níu anh la khôn!!

CUI11Ị cấp lẩu hoặc cung cấp khùng đạ Irọniĩ lái hoặc cung cấp châm.

Bồi thường lliiệl hại dối với nhỡn tỉ (hiếu hụi, đổ vỡ, hư hỏng cùa hàniỉ hóa nêu

người chuyên chở có lỗi.

2 Dối với nguôi thuê tầu:

ti . QIIỴCII

lơi:

Khi người chuyên chở có hành vi vi phạm hợp dồng mà đó là do lỗi cùa nuirời chuyên chờ (hì người thuê lẩu có quyền huy họp dồng và dôi bồi (hường thiệt hại tuy l im li Irường hợp.

h. NÌỊIIĨII

vụ:

- Cung cấp dứng chùng loại hàng hoa như hợp đồng quy dinh. Nếu muốn (hay

hàng khác phải háo trước cho người chuyên chờ và phải được người chuyên chở (tâng ý

trừ khi việc (hay lliố dàng khác dã dược quy (.lịnh trong hợp dồng.

- Đưa hàng đốn cáng xốp hàng chím: liu ri gian và địa điểm, đạ số hom: lượng.

Trường h ợp người thuê chở c u ng cấp hàn

cước khống liên phần hàm; lliiốu đó l ài k hi I l n ic hao.

- Người thuê lầu có nghĩa vụ xốp dỡ, san xốp hàng nếu hợp dồng quy dinh. Khi

hợp dồng thuê lẩu chuyến khổng có quy (lịnh gì khác về chi phí bốc dỡ san xếp thì

người (huê tầu phải liến hành hốc dỡ san xốp hàng và chịu chi phí vổ việc này.

- Trả liền cước dầy dù và dùng (heo quy định cùa hợp dồng vé dồng liền (hanh

loàn, phương (hức thanh loàn, (hời gian và địa điểm Ihanli (oán. Nếu hợp dồn!! khổng

quy định dồng liền (hanh loàn thì có thổ lấy dồng liền lính cước.

Khi người Hi nô lần lui chạm, trả không dù hoặc cố lình khổng (rả liền cước phí

người chuyên chở có quyền lliực hiện quyền cầm giữ hàng đòi nợ cước (LÍCH OM Cíir»(0

- Trả các khoản liền phai do lỗi cạa nmrời (huê lầu.

21

Tóm

lai:

T h uê l ẩu c h u y ến là m ội lĩnh vực k h i! phức l ạ p. Đặc MỌI IÍI san k hi h ợp d ồ ng IhuC tầu dược ký k ết v i ệc thực h i ện h ợp đổ ng c òn phức l ạp h ơ n. H ợp đồ ng t h uê lầu c h u y ến c h ịu sự lác độ ng c ủa rất n h i ều y ếu lố k h á ch q u an c ũ ng n hư c hủ q u an c ho nen thương x ậy ra những tranh c h ấp phương h ại lới q u y ên lợi c ủa các bôn có Môn q u a n. C h í nh vì v ậy để hợp d ồ ng thực h i ện được suôn sỏ c ũ ng n hư h ạn c hế t r a nh c h ấp phái s i nh h o ặc báo vệ được q u y ền lợi cửa m ì nh Irưức n h ữ ng người có Men q u an k hi I r a n li c h ấp phát s i nh t hì cần phậi n ắm chắc n h ữ ng n ội d u ng cơ b ận cùa m ột hợp d ồ ng t h uê táu c h u y ến c ũ ng n hư ý imlíĩa c ủa những n ội d u ng dó trôn (hực lố k hi thực h i ện h ợp d ồ n g.

22

C H Ư Ơ NG li CẮC TRANH CHẤP THƯỜNG PHÁT SINH TRONG QUÁ TRÌNH THỤC HIỆN HỢI' DỒNG T H UÊ ì Ẩu CHUYẾN

Hợp đồng lliuô lẩu chuyến là mội tlạnt> của hợp đổng vân chuyển có nội thum

khi! phúc lạp, bao g ồm nhiều điều khoản khác nhau có Hỏn quan l ới nhiều y ếu lố khác nhau. Chính vì sự phức tạp của nội dung hợp dồng dược q uy d i nh trong rác diều khoản cho nên trong quá trình thực hiện không (hể hành k h ỏi những (ranh chập x ảy ni kế cá khi sử dụng các hợp dồng m àu do các lổ chức hàng hải quốc lố soạn thào uĩine nhu các hợp dồng do hai bôn trực liếp Ihoíì thuận ký kết.

Các tranh chập thường xảy ra trong quá (rình lliực hiện hợp (.lồng (huê lẩu c h u y ến rái da dạng. Có những tranh chập về lầu chuyên chở, có những (ninh chập về hàng chuyên chở, có những tranh chập do m ội bên vi phạm hợp dồng phương hại l ới quyên lợi của bên k i a, có những tranh chập cả hai hèn cùng vi phạm, có những d a nh chập xuậl phái lừ nguyên nhan khách quan, lại có những (ranh c h ấp xuật phái lừ những nguyên nhím chù quan....

T r o ng thuê (ẩu chuyến, dạc hiệt là qiiíi Hình thực hiện hợp clồnu lluiO tíin c h u y ến các bên có liên quan hiểu và n ám bai được những tranh chập có thể xây ra đổ có những hiện pháp phòng tránh theo chúng l ỏi là việc làm hối sức cần lliiếl n h àm mục đích hạn chê n h ũ n" hanh chập có thể xảy ra đảm bảo hiệu quà (rong hoại dộng k i nh doanh.

Qua thực lố kháo sái vã nghiên cứu, chúm; l ỏi thậy qiiií [lình thực hiện hợp (lũntỉ

IhuO lẩu chuyến li lười IU phái sinh những (ninh chập sau đây: ì. TRANH CHẤP VK CHỦ THÍ; CUA MỌI' »ỔN(Ỉ

Chủ (hể của hợp clồniỉ thuê t rì li c h u y ến uồni người chuyCn c hớ và người lliuô

chuyên c hở

Thuật n gữ " N n ười chuyên c hở - G i n i u" d o ng luật hàng hải cùa các nước en nu không giống nhau về định im lũa hay có thổ nói là chưa có sự phân định rõ ràng. Theo C Ó I )" nức Rrusscls 1924, diều I mục a nêu: "imtrời chuyên c hờ (Cíirricr) có Ihổ lìi chú tầu (ship-ovvncr) bay là người lliuê lầu dịnli han (chcrlcrcr), họ là m ội hên ký kết hợp d ồ n" vân lải với chù hỉinụ (shippcr)

K hi dọc khái n i ệm trên dây tường dỗ hiểu song trôn Ihực lố (rong quá Irìnli thực hiện hợp dồng chúng la lại gặp những khó khăn. V ận dề này cũng có nhiều tranh chập xay ra. M ội ví dụ điển hình là vụ (ranh chập xây ra ở cảng Gdanrk - Ba lan:

Táu c hở hàng lừ Balan diêu diều kiện cùa hợp đổng thui- tẩu c h u y ến "Nnvciy". K hi dỡ hàng, một số hàng bị mật. Công ly báo h i ểm sau k hi b ồi thưíìniỊ thiệt h ại cho người nhận hànu tin gặp khó khăn trong việc xác định đối lượng k h i ếu nại k i ện H um (kiện ai) nước toa án. Điều 2 của hợp drtniỉ q uy định người ký hợp dồng là chù lầu - CÔI1L" ty WB (côniỉ ly môi giúi c là dại diện). Sau m ội thời gian dài điêu l i a, côniỉ ly báo h i ểm Ba lan dã tìm thậy Iroiiiĩ "LLoyd's K c u i s kT oCShips" người c hủ lâu chính thúc cùa tẩu nói liên là ông A.L.H và dã kiện ông này ra loa. A LH rật imạc nhiên, ông la chum IÌI chủ lầu nhưng lai khõnt; khui lliác nó. T oa án Hai an t in di đốn kít luân: c hủ trìu - ôn" A LH không di ị LI trách n h i ệm vổ việc mật hàn" hoa, yêu dìu hên nguyên kiên nmrời

lĩ

Ị

chuyên chở. Đã hon một năm kể lừ ngày dỡ hàng, lliời hiệu lố lụng dã hối và khiên nại

k h ô ng dược xét xử n ữ a.

Q u y ốl đị nh n ày c ủa (oà án là r ai ( l ú n g, lẽ ra c ô ng ly Ráo h i ểm p h ầi k i ện d ũ ng

người đứ ng lên ký h ợp đổ ng t h uê l ầ u.

Vổ phía người lluiC, vì n h i êu m ẫu hợp d ồ ng c ủa các h ã ng l ầu k h ô ng q uy d i nh

rã

người c hù (hực lố c ủa l ẩu mà c hỉ n ôn l òn người d ại d i ện n ôn n g ười t h úc c ần y êu

Cíìu g hi

rõ c hủ (hực lố c ũ ng n hư người dại, d i ên

N g o ài ra, c òn m ội số v ấn đổ k h ác là các c hù I hổ c ủa h ợp d ồ ng có thổ' lự m ì nh h ay

l l i ũ ng q ua d ại lý h o ặc người m ôi g i ỏi ký h ợp đồ ng

C h í nh "vì v ậ y, k hi có sự cố x ầy ra,

Ciic hên t h ườ ng C|iiy I r á c li n h i ệm c ho n h a n.

T r o ng trường h ợp n ếu t r o n iỉ hợp đổ ng t h úc l ầu c h u y ến q uy đị nh k l i ô n tỉ rõ r à ng thì v i ệc

g i ầ n.

xác clịnli lư cách c ủa người ký h ợp đồ ng là v ấn dồ k h ô ng d on

Cú n h i ều trường h ợp k hi x ầy ra l ổn (hãi d ối với h à ng h oa do l ỏi c ủa l ầ u, c hủ l ẩu

và d ại lý d ồ ' li ách n h i ệm c ho n h au l àm vụ v i ệc k éo d ài và phức t ạ p. V ây d ại lý h o ại d ỏ m:

với lư cách gì và có (rách n h i ệm n hư t hố nào'.'

Đại

lý

là người được ó ng c hủ ( p r i n c i p a l) uy thác t h ay m ặt m ì nh

í i i ầi q u y ết các

vấn đồ liên quan đến hoạt dộniỉ của con làu Ironiĩ Ihời gian ở nước sở lại.

Đại

lý hoại độ ng t h ay cho chù

láu VÌI vì chủ l ầ u, n g h ĩa là n íu dại

lý

khôn ỉ! vượt

quá q u y ền h ạn c ủa m ì nh thì họp đổ ng do d ại lý ký sẽ r à ng b u ộc c hủ l ầ u. H ợp đồ m; d ại

lý ký kết thườn!* theo m ẫu t r o ng dó cổ nôn rõ là: d ại lý h o ại d ộ ng n hư là m ột đại d i ện

c ủa l ầ u. T h ực lí có hai cách g h i :" c hí là d ại l ý: (as a g c nl o n l y) và với lư c á c li d ại lý (as

a g c n l ).

Đã có d ườ ng h ợp c hỉ vì m ội c hữ ký mà d ại lý p h ầi c h ịu t r á ch n h i ệm n hư m ột c hủ

lầu.

Án

lệ n ày x u ất p h ái lừ k h á ng cáo CÚM bị can G c c sl Incluslies d ối với m ội q u y ết

đị nh thiên lệch c ủa T rọng l ài có lợi c ho b ên n g u y ên d on (Sealraclc G r o n i n g c n) n o n ;' m ội

1> d ô ng lạnh l àu có l ên " F R O SE E X P R E S S"

vụ Sealraile ký h ợp đổ ng (huê (ẩu c hở li án

N g u y ên n h ân d ẫn đốn sự k h i ếu k i ện là lô h à ng c h u ối iươi c hở l i ên t ầu n ày bị hư h ại do

lỗi c ủa làu g ây ra. C hủ l ầu G E E ST k h i ếu n ại lại là S E A T R A DE

lừ c h ối t r á ch n h i ệm và

c ho rằng " S e a t r a dc c hỉ là d ại l ý, n g ười c h ịu I r á ch n h i ệm c h í nh lít c hù l ầ u ".

T r o ng m ẫu h ợp đổ ng t h uê l ẩu c h u y ế n ., ú sổ 3 H a ng Ì có h à ng c hữ in san " c hú l ầu

- địa chí đ ă ng ký k i nh d o a n h ". S c a l r a de đ á nh m áy và đ iền v ào ó dó " S c a l r a de G r o n i n g en

B V, G r o n i n g cn I l o l l an là d ại lý c ho c hủ l ầ u" và (ma, G o s d e n, t r ưở ng p h ò im ký h ên clưứi

ổ 3 (hay m ại G c c sl L i n e s.

24

Sau h à nh Hình lừ W i n c l w a r rd Lsles tiến U K, người la p h ái h i ện c h u ối n ên c h u y ến l ẩu bị hư h ại l o àn b ộ. N g u y ên n h ân hư h ỏ ng n ày dược g i ám đị nh kết l u ân là do (lô lạnh ( r o ng h ầm l ầu x ốp c h u ối d i ều h oa k h ô ng ( h í ch h ợ p. T r a nh c h ấp dã p h ái s i nh g i ữa các bôn liên q u an g ồ m: c hủ h à n g, c hủ l ầu và d ại l ý. T r a nh c h ấp n ày k l i ô im h oa g i ải dược. d i êm n ữa c hù l ầu c ũ ng k h ọ ng đọ ng ý v ới k ết l u ận c ùa t r ọ ng (ái n én vụ t r a nh cliííp d à nh p h ải dưa ra xử t ại T oa án thương m ại ở L o n i l o n.

T ại l oa án sơ ( h ẩ m, vụ v i ệc được kết l u â n: c hủ "tầu k h ai thác p h ái c h ịu (rách n h i ệm h ọi thường c ho c hủ h à n g. N h ư ng c hủ l áu Sealracle b i ện l u ân r ằ ng Scatradc ký h ợp d ọ n iỉ c ho (huê l ầu c hí l i ên d a nh n g h ĩa là đại lý c ho c hủ l ầu mà l l i ọ i. T r o ng k hi ( l ú, c hù l ầu k h ai thác là L i i w in M a r i l i me M a n i l l a, người ( h uê d i nh h ạn c h i ếc l ẩu " F r o sl I v x p r c s s" lừ c ọ nu ty c hủ l ẩu G c c sl và c ho t h uê c hở c h u ôi c ũ ng lừ c h ối t r á ch n h i ệ m.

T ại p h i ôn l oa G c c sl t r a nh b i ên : " S c a t r a dc bị r à ng b u ộc (rách n h i ệm b ời c hữ ký c ủa G o s d c n, n m r ời c ủa Scatradc, đã c ấu Ihành c h ớ m; (ừ p h áp l ý. Do tl(') Scalratlc p h ái c h ịu trách n h i ệm n g ay cả k hi Scalraclc ký v ào h ợp đọ ng v ới d a nh n g l i ĩ íi là d ại lý c ho c hủ láu k h ai thác vì Sealradc dã ký v ào ũ I r ố n ii l ấn h ợp d ồ ng được đ á nh chui c ho c hú l ấn t r o ng k hi Scalradc k h ọ ng dược q u y ên l àm v i ệc d ó ".

T oa p h úc ( h ẩm đã t u y ên á n: Seatradc p h ải c h ịu (rách n h i ệm về h à nh d ộ ng virựl q u y ên và m ạo n h ân m ì nh là c hủ l ầ u, t r o ng k hi Scalrade c hỉ là n g ười dược t h uê l ồm m ội số chức n ă ng q u ản lý m ột số l ầu c hờ h à ng clónu l ạ nh t h u ộc sở h ữu c ùa n h i ều c hú trĩu t r o ng m ội lọ h ợp ( P O C L ). Scatradc k h ô n tỊ có chức n ă ng đ iều d ộ n g, k h ai (hác l ẩu do dó c hữ ký c ủa n g ười d ại d i ện c ho Sealradc I h i ốu n a ng c á ch n ên k h ô ng ( hể d ại d i ện dược pháp n h ân mà c hí n h ân d a nh và c h ịu n á ch n h i ệm cá n h an trước p h áp luật mì) t h ọ i.

Đ ú ng v ậ y, k hi c ho thuê l ầ u, Sealrade k h ô ng b i ết được dặc đ iểm kỹ t h u ật c ùa l ẩu mà c hi d ựa v ào dặc đ iểm l ầu c h u ng c h u ng dược in sẵn t r o ng d i ều 27 c ủa m ãn cyp dể c h ào k h á ch h à n g. H ơn n ữ a, Seatradc h o àn (oàn k h ô n íỊ nắm được n h ữ ng ( l i ều lệ và q uy c hế c ủa " P O O L" mà vẫn c am k ết v ới người thuê l áu n hư m ội c hủ l ẩ u.

C òn Gosclcn c hí dược g i ao n h i ệm vụ p hụ t r á ch m ội số k h âu n g h i ệp vụ t r ò m! d ị ch d à nh c ho c hữ ký c ùa c hủ vụ d ại lý c ủa Scatrade n l i i r ng G o s d en l ại ký l èn v ào ỏ số 3 c hỉ l ẩu l i ên mẫu h ợp d ồ ng v ới d a nh x ư ng là c hù l ầ u, t hế n h ư ng k hi có H a nh c h ấp ô ng lại lừ c h ối [rách n h i ệm c ủa m ì n h.

L u ật K i nh d o a nh A nh q u ốc q uy đị n h: " N ếu ngươi d ại lý k h ô n" dù q u y ền h oặc vượt quá q u y ền h ạn c ho phép c ủa c hủ (hì người c hủ k h ọ ng bị r à ng b u ộc n á ch n h i ệm đối với n h ữ ng h o ại d ộ ng c ủa d ại lý và người t hứ ha có l l iọ và dược q u y ền k i ện d ại lý vọ n h ữ ng l ọn ( h ãi l l i i ệl h ại do vi p h ạm q u y ền dược uy thác và n g u ôi c hủ c ũ ng có Hiể t ìm b i ện p h áp c hế l ài d ại lý b u ộc d ại lý p h ải b ồi l l u i ủ ng l ọn h ạ i ".

25

Theo diêu luật này cộm; với những chưn" cớ dã có được, lon sin phán quyết ràn í!

Gosclcn đã thay mại Scalradc ký hợp đổng llitiO lẩu chuyến và do đó Sciilratlc pliiíi c h iu trách n h i ệm cá nhân dối với m ọi nghĩa vụ của c hủ tầu (rong c/p này. N hu v ạy có (hổ nói rằng, chỉ vì m ội c hữ ký không dùng chõ mà dại lý phứi chịu trách n h i ệm như c hủ lầu.

li. TRANH CHẤP VỀ T ÂU C H U Y ÊN C HỎ

T r o ng hợp đồng Hi nô lẩu chuyến, diều khoứn về l ầu là diêu khoán hối sức quan trọng. Con lầu phứi đ ăm hứo lliíđi hợp cho việc chuyên c hở hết k h ối lượng hàng và d ám hứo an loàn cho hàng hoa. T r o ng thục tế thương mại hàng h ứi dã phái sinh nhiều vụ (ranh chấp lừ hợp đồng lluiê táu chuyến về điều khoứn này và c hủ yêu liì m i nh chấp khi! nang đi biển cùa lầu (seavrarlhiness).

Điêu 3 khoản ì CÔIIỊỊ ước. Brnsxels 1924 và điền 67 Luật HàiiỊ> Hải Việt num

quy định: Trước và lúc hái dầu chuyến d i, người chuyên c hở phứi cú hiện pháp khán (rương h ọp lý (đúc diligcncc) dể:

- L àm cho con lẩu có đủ k hứ năng di hiển

- Trang bị và cung cấp nhân lục, iihÌL'11 liệu, (hực phẩm cho láu một cách lliích

dáng và dầy dù

- Chuẩn bị lôi và thích hợp các hầm, phòng lạnh và lất cứ các bọ phận khác cùa con lầu dùng vào việc chứa hàng đổ.tiếp nhận chuyên c hở và bứo quứn hàng hoa m ội cách an loàn.

Cứ ha mục trên g ộp lại g ọi là diều khoán về khứ năng di hiển cùa c on lầu (ship

sciivvorlhincss).

Vồ mại pháp lý, người la coi k hứ năn lĩ di H ổn là m ội (.Hồn kiện của hợp dồn*!, níu

chủ lầu vi phạm thì người thuê có q u y ền li li ý hợp dồng.

K hi xứy ra lổn thái d ối với hàng hoa, liêu dùng là tẩu không đủ k hứ năng di biển

thì nuưừi di kiện phái chứng m i nh hai vấn dế:

- Táu không đủ k hứ nãni> di biển

- K h ổ ng đủ k hứ nang di biển là nguyên nhân gay ra l ổn thãi

Nến khôn!" chứng m i nh dược như vậy (hì bôn nguyên đơn sẽ không buộc dược

chú lẩu chịu trách nhiệm. D ưới day là m ội sò án lệ (.liền hình:

1. Án lệ Ì

Tẩu A c hờ cà phô lừ d om bo di L o m l o n, k hi dỡ hàng có một số hao bị ướt. Riêu bàn dỡ li Tin Si (Ciirgo (rtillum rcport) chi nu uyên nhân hìinu bị ƯƠI là do nước nhó lú môi

26

đ oạn ố ng nước đi q ua h ẩm h à n g. Sau k hi h ồi l l u i ừ ng c ho c hủ h à n g, c ũ n" ly Riio M óm k i ện c hủ líìu với lý do l ầu k h ô ng dù k hả năntĩ di b i ể n.

K hi v ấn đổ được đưa ra l oa á n, (oà án tin bác đ ơn vì các c h ứ ng lừ ở c ả ng (li t i ều c h ứ ng n h ộn là l àu có dù k hả n ă ng di b i ển

T r o ng ( m ừ ng h ợp n à y, n ếu c ô ng ly l ỉ m) h i ểm c h ú ng m i nh và kết l u ộn r à ng h à ng bị hư h ại lít do Mội lý c ủa l ẩu thì c hủ l àu k hó t h o ái (rách n h i ệ m.

2. Án lệ 2

M ội vụ h a nh c h ấp dược d ua ra (oà án Mỹ v ói n ội d u ng n hư s a u:

C ô ng ly C a l i l b r n ia Sugar Ihuô h ã nn hiu C o l o m b ia S t c a m s h ip c hở 12.000. l ấn dường lừ Havvnii di v ị nh M c x i q uc (ròn l ẩu (MỈICWCI (heo h ợp d ồ ng (huê diu c h u y ê n. San k hi rời k ê nh P a n a ma dược m ội n g ày (hì l àu bị m ắc c ạn t ại v ù ng h i ến C a r i b c. T àu phái g ọi cứu hộ c ủa h ã ng L l o y c Ts Salvage (hì m ới t h o ái c ạ n, m ội số h à ng bị l ổn Ihiìì.

h i ể n. N g ười (huê l ầu k h ởi k i ện người c h u y ên c hờ với lý do l ầu ( h i ếu k há n ă n" di N g ười l l mê l ẩu dã dưa ra b ốn đ iểm sau dể c h ú m: m i n h:

- La bàn và raclio k h ó m! t h í ch h ợ p.

- M áy do dô sâu h o ại d ụ ng k é m.

- T r o ng p h ò ng hãi dồ k h ô ng cú c hí thin vồ hướng đ i.

- T àu k h ô ng có h ải dồ c hi Môi cỡ l ớ n.

T uy n h i ên trước l o a, c hủ l ầu dã x u n! n i nh d ầy dù c h ứ ng lừ c h ú m; ló l àu dù kliíi n ũ ng đi h i ển k hi b ái đầu c h u y ến d i.

N g ười di k i ện đã k l i ô nu c h ứ ng m i nh dược đ iều m ì nh m u ốn k i ện đổ q uy l ỗi c ho l ầu dó là cái gì và h à nh vi nào c ủa phía l ầu Ki n g u y ên n h ộn h ực l i ếp g ây l ổn 111 rũ c ho h à m; h oa

T oa ( in c ò ng n h ộn lộp l u ộn c ủa c hù l ầu là l ầu m ắc c ạn do sơ suất c ủa ( h u y ên (rường, do dó l ầu dược m iễn t r á c h.

Từ li ti ĩ án lọ tron In l l i í ìy rằng nếu hon n g u y ên đ ơn q uy k ếl n g u y Cn nliAn k h õ i iỊỉ d ú nu và c h ứ ng cứ k h ô ng I h u y êì p h ục sẽ k h ò m: b u ộc được c hù l ầu c h ịu ( l á ch n h i ệm d ối với l ổn t h à i.

3. Án lệ 3

Vu l ầu k o m a s h ka c hở h ội mì c ũ ng la m ùi ví l iu rái (.liền h ì nh c ùa v i ệc l áu k h ò m' đù k há n ă ng di b i ể n. Cụ t hể vụ v i ệc n ày n hư sau:

27

Ngày 22 (háng 11 năm 1995, công ly SX-KD Sài gòn - Dak Litk ( S A D A C O) ký

hợp đổng (htiO lít li chuyến theo mẫu hợp tlồniỉ C ì E N C ON với công ly T N HH Đại lý và Dịch vụ Vân lại Sài gòn (TRANC(XSI). Trancosi ký hợp đồng thuê tàu với còng ly Oe Ha Hà nội, sau đó Dclta lại ký hợp đồng với công ly Kalran Shipping đổ llmê tầu Roniíishkn dể chở hàm; lừ cản!" Bombay vổ cảng Sài uòn. Hàng hoa chuyên c hờ Ui bội mì. K;|||!IM Shipping là m ội công ly có địa chí lại Honukong và Ihuộc qtiyồn sở hệu của Ucraina. Giá thuê chở là 25UvSD/IA'n. Thực hiện hợp dồng (huê lầu ch li yến đã ký, lầu komashka dã được diêu dộng lới cảng Bombay và đốn nuìiy 13/01/1996 dã xếp dược 9125 (ấn bội mì và chấm dúi nhận hàng. Thuyên Irườniỉ trìu Romashka dã ký và phái hành vện đơn sạch nhưng chưa thổ mở cuộc hành (rình về Cíìníĩ Sài gòn do m ội số trục trặc về giấy lờ pháp lý.

Cũng nhằm dề phòng rủi ro, Saclaco chi mua bảo hiểm cho lò hàng lại công ly báo hiểm Rảo M i nh theo điêu kiện m ọi l ủi ro. Tri giá hợp đổng bảo hiểm tổng cỏn!! là 2.234.969,01 UvSD, ghi (rách nhiệm bảo hiểm hái dầu lừ lúc hàng dã xốp xuốnu trìu lại L ả ng Rombay cho đến khi him Sỉ dược dỡ khỏi trìu lại cảng Sài gòn.

Vấn đổ thiu liên là phía cổng ly Kadan Shipping dã vi phạm hợp đổng. cho Ihuê mội con láu dã không dược phép chở hàng vượt biển. Tàu Romashka dược dóm' lại Gdansk cùa Ba Lan, hoại dộng dã 31 năm. Theo công ước L I IQ vổ cliổu kiện cho dại lý và cấp các chứng chi an loàn cho lầu biển dược thông qua ngày 7/2/1986 Ihì: Nhệng tiin quá 20 (nổi không cho dâng ký lại, cấp mới hoặc gia hạn các giấy chứng nhận chì (liều kiện an loàn di hiển, l ai nường hợp dặc biệt có quy dinh riêng. Luật Hàng Hải Việl nam cũn" có quy định lương lự.

Tàu Romashka dã không thể dù diều kiện an loàn di hiển, vây mà khi ký hợp dồn ti cho (huê lầu, Trancosi nhân danh chủ liiu khai thác (Disponcnl Ovvncr) tin cam kết: "Tẩu Komashka dược xốp hạng cao nhài của LloycPs - Đăng kiểm A nh Quốc hoặc iươnu dương". Nuoài ra Trancosi còn d ám hảo rằng tầu Komaslika dược p &l UK London ( A nh (|UỐC ) (lả lời hiing văn bàn xác nhộn rằng lầu dã (.lược H ội nhân bảo hiếm trách nhiệm lù hiu.

Cũng cần nói thỏm rằim, theo các I1UUỒI1 liu Quốc (Ế chính li lức, lầu Romaslikíi sau chuyến chờ hột mì cho Siiilaco sẽ dược bán cho công ty W i n l b r sl của Hongkonu với giá 70.000 UvSD dể phá lấy sắt vụn. Chủ trĩ LI Kumnshka đã nhận trước liền cọc là 20.000 U S D.

Theo Luật Hàng hải Quốc lố và (heo CôníỊ ước La Haụuc tui diều IU điểm I và 2 quy dinh: người chuyên chờ phải có hách nhiệm làm cho con lầu luôn luôn liu (.liều kiện di biển. đảm hài) vận hành khai thác con lầu một cách an loàn. V ới pluiơnu li lức (huê

2S

c h u y ế n, luật q uy đị nh r õ: n g u ôi c h u y ên c hở hôi I r á c li n h i ệm sau k hi tín g i ao X O M !! h ồ ng l ại c ả ng được xác đị n h.

T hố n h ư n g, ( r o ng k hi l ẩu R o m a s h ka c òn cliing n eo đậu l ại c ả ng R o m b ay thì bị (lúi d ay do g ió m ùa m ạ n h, d ại v ào bỉu c á ng V V o r l i, M u m b a i, l l i u ộc c ả ng B o m b ay k h i ên c ho l ẩu bị m ác c ạ n, nước b i ển h àn vào n g ập các h ầm h à ng và n h ấn c h ìm síUi dưới nước 9 1 25 tấn b ột mì đ ó ng bao c ù ng v ới 2 24 t ấn d ầu F O.

T h eo h ợp đồ ng t h uô l ẩ u, k hi n g ưổi c h u y ến chờ k h ô ng lliực hiỌn (.lược h ợp d ồ ng và đã g ây ra l ổn thất c ho n m i ừi t l mô l ầu là Saclaco, p h ía Sadaco có q u y ền k i ện nmríri c h u y ên c hở d ồi b ổi thưổng I h i ệl h ại l ổn t h ấ t. Vì Saclaco dã m ua b ảo h i ểm nên SiKlaco k h ỏi k i ện B ảo M i n h.

Vụ v i ệc n ày c òn k éo d ài k há lâu và phức l ạ p. T uy n h i ê n, q ua n h ữ ng n ội d u ng được n êu (rên ta ( h ẩy r ằ ng l ồi c ùa p h ía l ầu In rõ r à n g. P h ía c hủ h à ng k i ện p h ía l ẩu vé việc l ầu k h ô ng dù d i ều k i ện di h i ển ( u n s c a v v o i l l i i n c s s) là cổ c ăn cứ.

Q ua án lệ n ày có t hể l úi ra dược k i nh n g h i ệm là (rước k hi ký h ợp đổ ng (huê l àu c h u y ê n, ngưổi thuê l ầu p h ải l ìm h i ểu và q uy đị nh kỹ về c on l ầu đổ đảm báo an l o àn c ho h à ng h oa và nôn l ìm h i ểu và lựa c h ọn h ã n iỊ l ầu có uy (in đổ t h u ê.

4. Án lệ 4

T àn V o r l i g c rn k h ởi h à nh lừ P h i l i p p in di L i v c r p o o o l. H ọp (lổní> t h uê l ầu q uy d i nh m i ền Hách n h i ệm c ho c hủ l ổn d ối với sơ sum c ủa t h u y ền t h ưở ng và các Kỹ q u an m á y. H à nh ( l ì nh dược c h iu l àm n h i ều c hặn g. T r o ng h à nh [ r ì n h, tàu g hé v ào C o l o m bn n h ư ng k h ỏ ng láy I h ê in ( h im c ho c hặng l i ếp (heo (lốn k ê nh S u ê /. K hi l i ến gíỉn b ốn l ấy (hiiii ( h u y ền i n r ở ng c ũ ng k h ô ng c ho l àu l ấy niêm n h i ên l i ệu vì k h ô ng dược sỹ q u an m áy háo n h i ên l i ệu sắp h ố i. Do đó dể đảm bào c ho h à nh t r ì nh được l i ếp l ục l i ến Suê/, ( l i u v ồn l r ưổ ng dã c ho d ối m ội số h à ng l ấn l ầ u. ở c á ng đế n, n g ưổi (huê l ầu đòi c hù l ầu b ổi (hưổng I h i ệl h ại d õi với h à ng h oa bị l ầu d ối t h ay n h i ên l i ệ u. C hù l ầu lừ c h ối b ồi t h ưổ ng vì lý do dó là t h i ếu SÓI c ùn ( h u y ền trưởng và các sỹ q u an m áy t r o ng v i ệc đ iều k h i ên và q u án (rị l ầ u. C hù l ầu dược m i ền (rách vì h ợp đ ó ng dẫn c h i ếu l ới V i s h y. Do bãi d ồ n ;' vổ q u an đ iể m, hai bên đã dưa vụ v i ệc ra (oà XÓI xử.

Sau k hi x em XÓI sự v i ệ c, t oa xử r ằ ng c hù l ầu k h ô ng t hể v i ện dẫn d i êu k h o án m i ên Hừ, vì họ dã k h ô ng l àm c ho c on l ầu có đủ k há n ă ng đi b i ển v ào l úc bắt d ầu c ùa mỗi chậni> h à nh t r ì n h.

Trong (hực liễn kinh doanh hàng hải. do dặc điểm, lính chất của hành trình cũn" như vì lợi ích c ủa c hủ l ầu v à / h oặc ngưổi t h uê l ầu mà đòi h ỏi c h u y ến h à nh t r ì nh p h ái c h ia l àm n h i ều c hặn g, lức là l ẩu có t hổ ghé v ào m ội số c ả ng l i ên h à nh n i nh dế x ố p /đỡ h à ng

29

h o ặc l ấy lliôm nhiên liệu, (biết bị c ho l ổn h ay lương Ihực, thực p h ẩm và các dồ dự Irữ khác c ho ( h u y ền viên...

T r o ng (rường h ợp h à nh t r i nh p h ải c h ia làm n h i ều c h ặ n g, m ỗi c h ặ ng dôi hói n h ữ ng yêu c ầu khác n h a u, do v ậy v i ệc c u ng cấp, t r a ng bị c ho l ầu ờ m ỗi c h ặ ng c ũ ng khác n h a u, h ay n ội cách khác c hủ l ẩu p h ải t h ực h i ện c am k ết đảm h ảo k h i! n ă ng đi b i ển c ủa c on l ầu ( w a r r a n ly oi* s c a v v o i T l h i n e s s) thích líu" lúc b ỏt đầu l ừ ng c h ặ n g. T r o ng Irơờnu

h ợp dó, m ột khía c ạ nh n hỏ c ủa v i ệc d âm báo k hả năng di b i ển c ủa c on l ầu c ho c h ặ ng liếp theo là c hủ lầu phải tính loàn m ức liêu thụ nhiên liệu c ủa Lầu và c u ng c ấp m ội lượm: nhiên l i ệu h ợp lý sao c ho c on l ầu đảm b ảo hoàn thành h à nh trình ở c h ặ ng l i ếp (heo.

T r o ng trường h ợp trôn, l ầu V o r t i g e rn là l ẩu hơi n ước ( S l e a m e r) p h ải sử dụnsi t h an đổ c h ạy l ầ u. Vì l ọi ích c ủa các bôn t r o ng h ợp d ồ ng (huê l ầu đòi h ỏi l ổn p h ải h o àn [hành (ấl cá c h u y ến hành trình. N h ư ng rõ ràng k h ô ng t hổ c h ấp n h ân v i ệc l ầu lính toán dự t rữ nhiên l i ệu k h ô ng đ áp ứ ng yêu c ẩu c ủa c h ạ n" l i ếp ( h eo và c ũ ng dã k h ò m; kịp thòi hổ s u ng k hi s ỏp h ố i. N g ược l ạ i, ( h u y ền trưởng t ia c ho d ối hàng h oa làm nhiên l i ệu dể h iu có IhẢ c h ạy tiếp đến Sen/, p h ải c h ă ng c hủ tầu t ia vi p h ạm điều k h o ản đảm b áo tán du k há năng đi b i ể n, d ồ ng t h ời k h ô ng t h ục h i ện m ục đích c h u ng m ột cách h ợp lý.

Rõ ràng c hủ l ầu V o r t i tỉe rn đã k l i ổ nu cán mẫn m ột cácli h ợp lý dể làm c ho l ầu dù khá năng đi b i ển vào lúc b ỏt đầu c h ặ ng hành (rình l i ếp (heo, v ậy (hì l ại s ao c hủ l ầu có t hể v ận d ụ ng d i ều k h o ản m i ền t r ừ. H on n ữa v i ệc dôi hàng t h ay nhiên l i ệu c h ạy láu k h ô ng ( hổ l ập luân là " m ội v i ệc làm sơ s u ấ t" cùa ( h u y ền trưởng h ay n g ười c ô ng c ủa c hù lầu d ược k hi mà lít) biết rõ rằn" đó là hàng hoa chuyên c hở liên l ầ u.

D ựa liên lãi cá n h ữ ng dãn c h ứ ng và l ụp l u ận ờ liên, l oa dã x ử: c hủ l ầu p h ải b ồi

thường c ho ngirìíi (huê làu n h ữ ng I h i ệl h ại do hàng h oa dã bị sử d ụ ng làm n l i i ổn

l i ệu

c h ạy l ầ u.

KỂ lừ 1/7/1998 t rỏ di k hi bộ luật I SM bái d ầu có h i ệu l ực thì n ội d u ng p h áp lý c ủa thuật n gữ " s e a w o r l h i n c s s" k h ô ng còn n hu n ước n ữ a. C hủ l ầu có niỉliĩa vụ k h ó m; n h ũ ng c u ng c ấp d ẩy đủ g i ấy lừ liên q u an đến c on l ầu phù h ợp S MC mà còn c ho bộ p h ạn q u ản lý k h ai thác liên bờ ( D Ó C ). Sự phù h ợp này p h ải có giá (rị ( r o ng loàn c h u y ến di chú k h ô ng p h ải chí lúc bỏt d ầu hành trình. N íu t r o ng b ất cú g i ai đ oạn n ào mà n g ười la

phái h i ện có sự h ất c ập vổ t h ực lố và các ui ấy lờ trôn thì c hủ l ầu p h ải c h ịu (rách n h i ệm về m ọi l ổn llưíl x ảy ra. Do đó k hi dãn c h i ếu luật I SM vào t r o ng h ợp d ồ n g, các bên c ũ ng c ần lưu ý v ấn dề này.

IU. TRANH CHẤP ví; CẢNG, C ÂU C Ả NC

H ầu n hư h ợp d ồ ng thuê l ầu nào cííníi q uy d i nh m ội c ả ng h ay m ội c ầu c ả nu xốp/iio hàng. H ai bôn tlurìíng q uy (.lịnh m ội c ầu cáng "luôn luôn có l l iổ l i ếp cân d ược (alvvays a c c c s s i h l c) h o ặc "có I hổ đến d ượ c" ( r c i t c l i a b lc ôn arĩvai), lúc là n u u ừi thuê t ầu

cam kết k hi (ẩu đến cảng, se có sẩn cầu xốp/ dơ cho lẩu để làu có (hể vào xốp/ dữ hàng hòa ngay không c h ạm nõ.

I

Tẩu cập cảng m ội cách an loàn thuận lọi nhưng sau k hi xốp hàng lên (ẩu XI HIU. vì m ội lý do nào đó, chẳng hạn (huy triều ríu xuống, lúc đó l ầu buộc phải đợi cho đen k hi thúy triều lòn cao thì m ới có (hể ra k h ỏi cảng. L i ệu (rong trường hợp này, người (huê lầu có vi phạm những bảo d âm về cảng an loàn hay "luôn luôn có (hở liếp cân dược" hay không? Thuật n gữ "alvvays acccssable" dã gây nhiều tranh cãi. Ta hãy x em XÓI m ội ví dụ sau:

Con làu X phải đến m ội cảng an loàn (tin dược định I n r ứ c) và ở (ló x ếp hàm' lòn lầu l ại m ội cầu cảng xốp hàng an loàn. luôn luôn có (hở liếp cạn dược (iihvays aceessablc), luôn luôn đậu n ởi (alvvays ai loai) do người (huê (đu lụn chọn, m ội lượng hàng loàn bộ và dẩy đủ.

Sau k hi hoàn thành việc xếp hàng, con lầu trên đã phải đợi 9 g iờ 30 phút cho thúy (Hen lốn cao đở rời cáu cảng vít sau dó làu Hui neo n o ng k hu vực bôn n o ng của cảng Vĩ! phải dơi niêm 21 g iờ nữa cho lới lúc lliuỷ [riêu lên đù CHO đở lầu ra khói cảng x ốp hàng. Chù lầu khăng khăng cho rằng sự châm trở dó là do sự vi phạm hợp dồng chuyên c hở của người lliuê tầu và dôi mức phai xếp dỡ hàng c h ạm là 1.000 USD/ngày.

Chù l ầu còn nói rằn ti k hi thuyền trướng trao thòng báo san sàng x ếp hànc

( N O R ), thuyền trưởng cũng thông báo cho lác dại lý do người thuê lầu đở cử n in ụ số lượnii hàng hoa xếp chính xác sẽ phụ thuộc vào m ơn nước của lẩu. Đại lý tin (rà lời riiML'. m ón nước l ối da có thể là 37 loét. Theo quan điểm cùa c hủ tầu, người (huê lầu phải chịu trách n h i ệm về sự (rì hoãn do lẩu phải đợi nước triều lên tiu cao dể có thế rời Cíínu.

Chủ lầu cũng lập luân rằng người (huê lầu dã vi phạm diều k i ện "luôn luôn có (hể liếp cận dược" vì Ihco nhân thức (hông lluiờnu của m ội người hình (luiừni! (hì lliuậl n gữ lấn chỉ có nghĩa là người (huê lầu phải lệnh cho lần lới một cảng mà l ầu có t hế c ập và r ời đi bai cứ lúc nào. Nói cách khác, đở là khá năng liếp cận cáu cảng đẻ lẩu có thở (ới được và khít nâng rời khói cầu cảng ra biển.

về phút người lliuỏ lầu, anh la c ho rằng c hủ lẩu dã dồng ý về một cảng an loàn dược nêu lên và bời vì con lầu dã ở cảng dó hước k hi thon thuận đại dược vù chú trìu (lã đởiiỉi ý rõ ràng ràng đó là một cảng an loàn. N hư vậy hai bên dã nhất hí rằng cảniỉ dược nêu lên là m ội cảng an loàn và thích hợp cho con lầu cụ li lở dó. Mặt khác, cả c on l ầu này và các con lầu khác thuộc cùng một c hủ sớ hữu đã lừng lới cán" đó. ch) dó chú hiu đã quen thuộc với cảng này và đã biết hoặc lô ra đã phải biết ngay lù đẩu úng ti Áy là mội cảiiíi chịu ảnh lurởiiii của lluiỷ h i ể u. H ay nói cách khác, c hủ l ầu dã chấp nhận m ội rủi ro đã dược lính toán.

31

vò vai t rò c ủa các d ại l ý, m ặc dù dược người IhuO ì Ã li đổ c ử, n h ư ng họ dược chủ (liu bổ n h i ệm và h à nh đ ô ng với tư c á ch hì d ụi lý c ủa h ã ng l ầ u. RAI kỳ v ấn dí? n ào n ả) cl Ị ri li sinh g i ữa c hủ l ừu và d ại lý d ền vượt quá sự k i ểm soái c ủa n g u ừi t h uê (ầu và tỊiiyOl c ủa t h u y ên ( m ủ ng x ếp h à ng lới m ơn nước 37 í"cel sau k hi t h am k h ả i) ý k i ến c ùa các d ại lý thì k h ô ng l i ên q u an gì đến người t h uê l ầ u.

Cứ c ho là c áu c ả ng IM k h ổ ng an l o àn như lời k h ả ng đị nh c ùa c hu Ì rì li I hì lý (lo d uy t r i ề u, vì nhai n g ăn c ản c on l ầu rời b ốn n g ay sau k hi h o àn t h à nh v i ệt x ếp h à nu là do I h uỷ l l iế mà c on l ầu p h ải đợi 9 g iờ 30 p h ú t.

V ấn đổ l i ếp (heo là l i ệu thuật n gữ " l u ôn l u ôn có t hể l i ếp c ận d ượ c" cổ p h ái c ũ ng có n g h ĩa là " l u ôn l u ôn có t hể rời b ế n" được k h ô n g? Các c u ốn sách vổ h à ng h ải ( l ườ m; n hu c hỉ l ập I r n nu vào k h ái n i ệm " l u ôn l u ôn cú (hể l i ếp c ận d ượ c" IÌI d ồ ng n g h ĩa với " có thổ c ập được c ả ng k hi l ầu d í u ". K ha năn li iíp d ụ ng k h ái n i ệm n ày d ối v ới v i ệc " r ời k h ói cừu c ả n g" h ì nh n hư dã h o àn l o àn bị lừ đ i. T in AU" lự n hư v ậ y, q uy tắc V o y l ay 93 c hi ti ỉ ì * ĩ (hích r à n g: K h ái n i ệm " l u ôn l u ồn có (hể Hóp Lậu d ượ c" n g h ĩa là người (huê tàu d am nhăn rằn g" k hi c on l ầu đến c ả ng sẽ có mội c ầu c ả ng xếp/clỡ h à ng đổ l ầu có l l iế di l ới mà k h ô ng có sự c h ậm trỗ n à o" c hứ q uy lắc này k h ú im hề đổ cộp ui l ới v i ệc một c on h iu có the ren k h ói cáu c ả ng dược h ay k l i ô n u.

ơ day có I hổ r ú! ra k ế! l u ận là người thuê l ầu k hi tia đồ ng ý với I h i i i ỊI n gữ ' l u ôn l u ôn cú t hổ l i ếp cân d ượ c" (hì anh la p h ải cú i m h ĩa vụ c u ng c ấp một c ầu c ả ng sân s à im dể hốc h à ng n g ay k hi l ầu đế n, n h ư ng đ iều n ày k h ô ng áp d ụ ng mội k hi c on t ừu ( lũ thực sự nằm ờ c ừu Ciing, k hi dó các d i êu k h o ản về t h úi gian x ếp dỡ h à ng c ủa h ọp d ồ ng thuê líu: c h u y ến l l i ô ng l l n i ừ ng dược áp c!ụ111».

;n liỏn.ụ A nh

T oa ÚM c ũ ng dã x em XÓI các d i nh i m h ì ii ve lừ " a c c c s a b l c" I r o ng (ừ clic và dù nó có n g h ĩa là " có the l i ếp c ậ n" h ay cú (hổ di ra ( c x i a b l c) lù c ừu c ả ng c ũ n" n hư " có t hể t i ếp c ậ n" h ay " có ì li ế c ập v à o" ( r e a c h a b l e) lới c áu c ả n g. C h ú ng đ en dề c ập l ới ý n g h ĩa " l i ến v à o" ( a p p p r o a c h) h o ặc " dỗ c ập vào h ay dồ v à o" ( c a sy lo r c a ch or lo g cl i n t o) hay " m õi c á ch h ay một phương li lức l i ến v à o" (a w ay ()]• i n c a ns o i' a p p r o a e h) và k h ổ ng có lừ nào dề c ập đốn v i ệc di ra với n g h ĩa d ối híp với viCc c áp v à o.

T h eo n hư t r ô n, sự b ảo d ám " a c c c s s a b l c" k h ô ng mở rộng b ao q u ái cả v i ệc rời k hỏi cáu c ả n ". T l iẠm c hí n ếu sự bào d ám n ày cú bao q u ái cả v i ệc rời k hỏi c ầu c á n g, t hì n h ữ ng l ì nh h u ố ng n g ăn càn c on trìu rời l i ến dã trử n ên rõ r à ng và (hoa chum. T r o n !; ( r i ế u. Sự lên x u ố ng c ủa t h úy t r i ều x ây ru đều trường h ợp h i ện l ại dó d on g i án là do l l u iỷ dặn h à ng n g ày nôn k h ô ng the c oi d i ều dó là k h ô ng b ì nh ( h ườ ng h ay có l í nh h i ện lượn t i. C hủ l ừu p h ải b i ết dược hất kỳ một h i ểm hoa nào về t h ời tiết và t h u ật di b i ể n. Do v ây người (IniC l ầu k h ổ ng t hể là người c h ịu n á ch n h i ệm vổ sự c h ạm [rỗ c ủa c un l ừ u.

32

T h ô ng (hường t r o ng k i nh d o a nh sẽ là k h ù ng h ợp lý n ếu đổ các c hù (ẩu p l i i ii c h ịu

n h ũ ng h ận quả c ùa t h ời llốt x ấ u. T uy n h i ên k h ô nụ t hổ s uy d i ễn l í i ng t r o ng h ợp đồ m; l l i uê

lẩu chuyến, người thuê táu phải dưa ra mội sự hảo đảm (nyộl dối vồ (hời HỐI theo qunn

điểm cằa các loa án, sự dAnn lèn hay hạ xuống cằa (huỷ Iriổu nằm ngoài lầm kiểm SDiíl

cằa người Ihuồ lầu hay bất kỳ ai khác, cũng tỊÌống như thời liốl vây, sự lên XHỐIIli c ú i!

Ihuỷ IriỂu có lliể được phân loại là m ội hiểm hoa về thuật di biển mà hậu quá cun nó

t h u ộc (rách n h i ệm c ùa c hù l ẩ u.

Tóm lại, khiếu nại cằa chằ tầu dã bị bác bỏ.

I V. T R A NH C H ẤP VỀ H À NG H OA C H U Y ÊN C HỞ

T h ô n g, q ua c h ư ơ ng ì, la ( h ây d i ều k h o án h à ng

h oa c ằa h ợp d ồ ng chile hiu c h u y ến

có n ội d u ng lương d ối phức l ạp với k há n h i ều c hi l i ếl n hư l ên h à n g, k h ối l ượ n g, t í nh c h ất

lý hoa, bao bì, kỹ mã hiệu....

C h í nh vì phức l ạp n hư v ậy n ôn n ếu t r o ng h ợp đổ ng t h uê t ầu c h u y ến đ i êu k h o ản

này k h ô ng dược q uy đị nh rõ r à n g, cụ t hể t hì rai dỗ d ãn đến t r a nh c h ấp t r o ng q uá t r ì nh sử

d ụ m ;.

Các vụ t r a nh c h ấp về h à ng h oa (hường t ạp ( r u ng v ào các v ấn dề s a u:

1. T r a nh c h ấp về t ên h à ng ( l o ại h à ng h o a)

T r o ng h ợp d ồ ng t h uê l ầu c h u y ến q uy đị nh vổ l ên h à ng k h ồ n iĩ c hi ( hổ h i ện d ối

lượng c h u y ên c hờ cửa h ợp đổ ng mà c òn là co' sở g i úp n g ười c h u y ên c hơ có liu? n h ạn b i ết

dược l í nh c h a i, l í nh n g uy h i ểm c ằa h à ng hí KÍ. Từ đ ó, n g ười c h u y ên c hở mới có b i ện

pháp x ốp d ại và b ảo q u ản c ho p hù h ợp với

h à ny h o a.

Sau dây là mội số ví dụ minh hoa cho Hanh chấp phái sinh lừ vấn dồ này.

G iữa n ăm 1 9 9 1, C ôn tỉ ly N h ại S c c o l yc m ua c ằa m ội

c ô ng ly Y ờ An g i a n iỉ 2 00

l ấn (han náo dừa t h eo d i ều k i ện F ( )B c ả ng Ị lổ ƠI í M i n h. T r o ng h ợp d ồ ng n ua bán g hi

lên là " ( h an uáo dừa" và l i ố n iỉ A nh là " C o c o n ul S h c ll C a r b i d c ". N g ày 2 K / 9, c ô n i! ly Y

t h ay vSecolye ký h ợp d ồ ng l l u iê t ầu c h u y ến với c ò ng ly Y o u n g l ec c ằa H ổ ng c ổ ng (lể c hở

h à ng với !>iií 2 3 U S D / M T. C ò n" ly Y o u n g l cc lại thuở c ô ng ly V i ệt n am V a n l a i s h ip c hở

h à n iỉ với uiá 2 5 U S D / M T. T r o ng h ợp đổ ng v ận l ải tôn h à ng được g hi Ịỉi r t ng I r o n iỉ h ợp

d ồ n" m ua hán là ' T h an !>áo dừa" - " C o c o n ul SI le li C a r b i d c ".

N » ày 0 3 / 1 0 / 91 t h an dược b ốc lèn liìu \ 'T 93 l i ên cơ sở v ận đ ơn số 0 1 / H K. Sau dó

L ượ ng c ao su n ày dược

đổ l ận d ụ ng t rọng l ả i, l ầu l ại n h ận c hở niêm 2 41 l ấn mù c ao s u.

xốp lên liên (han vì than dược hốc xuống mrớc.

N í ì àý 1 7 / 1 0 / 91 tàn v ào nành b ão l ại cány, Ba N u ôi và n g ày 2 4 / 1 0 / 91

l l mv ( hú

phái h i ện lô (han náo dừa c h áy n g ầm b ốc k h ó i. C h áy dã l an sang c an s u. l àm c h áy n h i ều

33

k i ện c ao s u. T ím dã d ập l ai

c h áy và dỡ h à i i iỉ l èn c ả n g. T ầu an l o àn

I i h ư im so CHO su bị

(hiệt h ại l ới 2 00 t r i ện ( l ồ ng và l i ền cước k h ổ ng l im được l ổn l ới 8 0 00 U S D. T ầu dể l ại h à n" ở c ả ng và ra di k h ô ng c hở l i ếp n ữ a.

\ ' i i i ) ( a i s l i i |) k i ổn Y o u n g l cc li re người k\ h ợp N i i ày 2 . 1 / 2 / 1 9 9 2, C ó ng ly Vici n am d ổ i i iỉ v ới m ì nh l ại Cơ q u an h ộ ng l ài k i nh lố l í nh d ôi b ổi Ihirònig t ổn h ại 2 00 IriỌu ( l ồ im và 8 0 00 U S D. T r ộ ng t ài k i nh lố đã b u ộc Y o u n g l ce b ồi thường số t i ền n hư trên v ới l ập l u ận n hư sau: c hù h à ng đã k h ổ ng ( h ổ ng báo c ho người v ân c h u y ển MỐI l í nh c h ai n c uy h i ểm c ủa h à ng h o a, k h ô im c u ng c ấp n h ữ ng c hí dãn c ần t h i ết đổ b ảo q u ản h à ng c ũ ng n hư k h ô nu cổ ký mã h i ệu d ầy dù úẻ hướng d ẫn Iiuuới c h u y ên c h ỏ.

sttW(HỊc)

li. HủiìíỊ hoứ hi lổn li lối (lo thất xếp khòiìtỊ (IÍIIÌÍỊ quy cách ị improper

đã b ồi thường Sau d ó, Y o u n g l ce d ôi S c c o l yc p h ải h o àn nả c ho m ì nh số l i ền m ì nh l ài k i n li tố l ỉ n h. Vụ v i ệc n ày c òn k éo d ài và k hi dưa ra T r ộ n iỉ theo phán q u y ết c ùa T r ộ ng (ái K i nh lố q u ốc lố V i ệt n am dã n ảy s i nh ra n h i ều v ấn đề như: c h ất x ếp ( l à ng k h ó nu h ợp l ý, người c h u y ên c hở k h ô ng ( u y ên bố l ổn lhâ'1 c h u n g, ( r o ng l ài k i nh lố địa p h ư ơ ng l àm n ái với t h ẩm q u y ền dược q uy d i n h . .. T uy n h i ên ờ d ây c hỉ d ừ ng l ại p h an l í ch ờ k h iu Ciinh lên h à ng hoa ( r o ng h ợp đồ ng t h uê t ẩu c h u y ế n, ớ nước la n h i ều n g ười v ần n h ẩm h ai l ên h à ng " ( h an h o ại l í n h" và " t h an n g u y ên l i ệu dế sản x u ất t h an h o ại l í n h ". N h ổm l ần ( ló x ây ra n h i ều n h ất d ối với (rường h ợp (han g áo dừa. Từ n g u y ên l i ệu gái) d ừa c ho đốn k hi có (lược (han gáo dừa x u ất k h á u, q uy t r ì nh CỎM" n g hẹ l í ổm n h i ều k h â u: - G áo d ừa dược (han h oa t h à nh than gáo - T h an g áo d ìm dược x a y, sàng l l i à n li ( h im h ụi và t h an gáo dừa d ạ ng h ại - T h an g áo dừa d ạ ng h ại nếu dược x u ấl k h ẩu t hì ( h à nh " t h an g áo d ìm x u ất k h ả n" c òn n ếu dược h o ại hoa t hì t h à nh " t h an h o ại l í nh g áo d ừa d ạ ng h ạ i" Vì ( hí n ếu c oi than gáo dừa x u ất k h ẩu là loai Ihan h o ạt l í nh t hì sự đ á nh g iá đỏ là t h i ếu cơ sở k h oa h ộ c. n hu là " C o co C h a r c o a r. T r o ng h ợp đổ ng m ua bán c ũ ng T r o ng l i ế ng A n h, t h an g áo dừa hợp d ồ ng [ h uê (rìu đồn g hi " C o c o n ul S h c ll C a r b i d c" là g hi s a i. " C a r b i đ c" là Ciicbiiii ( d ai đ e n) c hứ k h ô ng p h ải là [ h a n. N hu v ậy t r o ng li Hừng h ợp n ày c hủ h à ng đã d ị ch sai l ên h à n g. T r o ng án lệ n à y, m í ch n h i ệm l ổn thai t h u ộc về n h i ều n g ười n ếu p h an l í ch m ói cách d ầy dù và l o àn d i ệ n. R i ê ng XỔI về k h ui c ạ nh q uy đị nh l ổn h à ng ( r o ng h ợp clổiiíỊ t h uê In người c h ịu l o àn bộ (rách n h i ệm về sai l ầm dìu c h u y ến im c hù h à ng (người t h uê l ẩ u) n à y. Từ án lệ n ày càn l úi ra m ội d i ều là các bòn ký h ợp đồ ng I l u iê dìu c h u y ến c án p h ải hối sức lưu ý d i ều k h o ản ton h à n g. K hi d ị ch l èn h à ng sang m ội n g o ại n gữ n ào dó c ẩn 2 p h ải d ị ch c h í nh xác để ( n í nh n h ữ ng n h ầm lăn h oặc h a nh c ãi dáng t i ếc sau n ày T r a nh c h ấp về tổn thất đôi vói hàng hoa c h u y ên c hỏ

.VI

T h eo các luật lệ hànn h ài p hổ b i ến l i ên l l ií g i ó i, n g ười c h u y ên c hở p h ải có l i á c li n h i ệm x ế p, c h u y ển d ị c h, c oi nin h à ng h oa m ội c á ch h ợp l ý. D i ều 2 k h o án 2 c ủa Q uy lắc H au ne q uy d i n h: " N g ười c h u y ên c hở phiu l i ên h à nh m ội c á ch h ợp lý và cíín l l i ẩn v i ệc x ế p, c h u y ên d ị c h, sắp x ố p, c h u y ên c h ở, c oi í ỉ i i í. c h ăm sóc và dỡ n l i ũ nụ h à nn h oa (lược

chuyên c h ờ ". T ư ơ ng lự t r o ng Bộ luật H à nu h ải V i ệt n am c ũ ng có ti ĩ ổ li 7 3, k h o ản 2 q uy định vồ v ấn đổ này: " N g ười v ận c h u y ển p h ải có nghĩa vụ c h ăm sóc c hu đ áo v i ệc b ốc hàng, sắp x ố p, chàng b u ộc và ngăn cách hànii h oa à (rên l ẩ u ". Nhu' v ậy t r o ng bái kỳ

nliiC'11,

trường h ừp nào, n g ay cả k hi chèn lói sắp x ốp hàng t h eo chỉ lliị c ủa n u ười lliuê thì n m i ừi chuyên c hở c ũ ng k h ô ng d ưừc m i ễn Irácli về v i ệc x ếp h à ng k h ô ng b ừp lý. T uy Ironiỉ ( h ực lố dã x ảy ra k h ô n" ít n h ữ ng ( r u ừ n t! h ừp n g ười c h u y ên c hở thoái thác trách n h i ệm vồ sắp x ếp liììng khồníí h ừp lý. Sau dây lí! m ội số (rường h ừp cụ I h ổ:

* Ví dụ I:

H ai hên ký h ừp clồnu Ihnô (ilu c h u y ế ii I h eo m ẫu G c n c o n, t h eo dó l ần C i e c h o c i n ck

Đ i êu

Ba l an có n h i ệm vụ c hở k h o ai lây lừ c ả ng A l c x a n d r ia đến c ả ng B o s l o n. 19 h ừp d ồ ng q uy định ngirííi (huê sẽ c u ng c ấp và chịu c hi phí vổ chèn lói hìiĩin ( h eo yêu cán cu li t h u y ền Irường để b ảo vệ hàng và c h ai x ốp hàng thích dáng.

T h eo d i ều 49 thì c hủ l ẩu p h ải n g h i êm chính ( h ực h i ện chí ( hi cùn n g ười (huê tiiu về m ặt lân d ụ ng l ầu và c h ai x ếp hàng. T h u y ên trưởng p h ải giám sái v i ệc này VÌ! p h ải chịu m í ch n h i ệm về v i ệc chất x ếp và chôn lói m ội cácli (hích đáng.

Đ iều 53 q uy định: " C hủ l ầu p h ải chịu m í ch n h i ệm n ếu hàng h oa lỉiao l ại cáng ( lỡ bị t h i ế u, t uy nhiên chù trìu l ại đ ưừc m i ễn n á ch níu hàng h oa bị hư h ỏ n g, ( h ối r ữa do b i ến c h a i ."

K hi l ẩu đến c ả ng dỡ hàng thì m ội nửa số k h o ai lây bị ( h ối do c h ai x ốp k h ô n" h ụp lý, 1/3 do ẩn lý. N g ười thuê đã k i ện đòi chú l ầu h ổi thường 2/3 giá trị t h i ệt h ại vì c hủ làu chái x ốp hàng k h ô ng h ừp lý. C hủ l ầu dã v i ện dãn d i ều 19, 49 Vít 53 cùa h ừp đồ m; để hiên hộ rằng m ì nh x ốp hàng l l i eo chỉ thị cùa nguôi lliuô đổ lừ c h ối bồi ( l i i r ờ nu t h i ệt h ạ i.

Vụ v i ệc d ưừc dưa ra T oa án A nh đổ giãi q u y ế t. T oa đã l ạp l u ận rằng t h en các luẠI lô hàng h ải lliì v i ệc chù l ầu làm t h eo chỉ llìị cùa n g ười thuê vổ chèn lói và c h ai x ốp h à n"

k h ô ng m i ễn trách c ho c hủ láu d ối với h ậu quá c ủa chèn lót k h ổ ng h ừp lý. T h om n ữa

n g u y ên nhân gây hư h ại hàng k h ổ ng p h ải do lỗi n g ười lliuê ( r o ng v i ệc c u ng c ấp chèn lót mà do lỗi kỹ Hi li Ạt c h ối x ếp c h en lói c ủa l ầu k h ô n" h ừp lý gây nên.

Ngoài ra, v i ệc c hủ l ầu v i ện d ẫn d i ều 53 c ủa h ừp đồ ng dể thoái thách (lách n h i ệm là h ai h ừp lý vì chú l ẩu c hi có ( hổ d ưừc m i ền m í ch về hư h ỏ ng cùa h à ng níu hư hóni> dù

xây ra k h ô ng phái do lỗi c ủa c hủ l ầu t r o ng v i ệc ( h ực h i ện các nghía vu q uy d i nh ( m ím

h ừp đổ n g. N h ư ng n o ng vụ này, c hủ t ẩu l ại có l ỏi nên k h ô ng t hổ đ ưừc m i ên trách.

N hư v ạ y, c hủ t ẩu p h ải h ổi thường p h ần hu h ỏ ng do v i ệc chái x ốp k h ô ng h ừp lý

cùa m ì nh là 2/3 giá In (hiệt h ạ i.

N ói l òm

l ạ i, bai ké n g ười c h u y ên c hở chãi x ế p, c h ôn lói h à ng Miên h ay k h ô ng

t h eo c hỉ thị c ủa n g ười l l i uũ thì v ẫn p h ải c h ịu trách n h i Cm chai x ốp h à ng h ợp lý VÌ! k h o n iỉ đ ược m i ễn trách đối v ới hư h ó ng do v i ệc chãi x ốp k h ổ ng h ợp lý g ây r a.

1 Trở lại sự việc của ìiựp đồng chà liu IU lỊtío (lửa đã được đế cập trung phơn tranh

chấp vé tên IÌÙIIÍỊ:

Vụ k i ện n ày đ ược d ưa ra T r u ng l âm T r ụ ng lài Q u ốc lố V i ệt n am ( V I Á C) xót x ứ.

T h eo biên b ản g i ám đị nh c ùa cơ q u an c h u y ên m ôn thì " h à ng d ược x ếp lòn ( ọu k h ô ng

đ ú ng q uy c á ch c h ất x ố p, k h ô ng p hù h ợp vói lính c h ai l o ại h à ng ( h à ng n ặ ng x ốp lên trên)". T r u ng ( âm k h oa h ọc n g h i ên c ứu t h an h o ạt lính V i ệt n am c ho b i ết H um g áo d ừa dọ nhài đị n h. Đ iều n ày c ũ ng p hù h ợp v ới Rộ chỉ có t hổ b ốc c h áy t r o ng d i ều k i ện n h i ệt

l u ật h à ng n g uy h i ểm c ủa I MO ( C l a ss 4-2, t r a ng 4 2 2 5 ): n h ữ ng

l o ại ( h an n g u y ên l i ệu c hỉ

có t hổ b ốc c h áy s au 12 g iờ n o ng điều k i ện n h i ệt độ 2( ) ( ) n c.

T r o ng t h ực l i ễn t h ư ơ ng m ại h à ng h ải có l o ại h à ng mà l ổn h à ng dã p h ẩn n ào nói

lên d ạc c h em và lính c h ất c ùa l o ại h à ng d ó. N g ười t h u y ền t r ưở ng m ẫn c án p h ải b i ết r ằ ng

t h an là l o ại h à ng dỗ c h á y. V ới k i ến t h ức c h ất x ốp h à ng t h ô ng t h ườ ng và v ới k i ến ( h ức

di dài n g ày thì

t h ư ơ ng m ại l ối t h i ể u, k hi c h u y ên c hở ( h an v ới c ao su c ho

n h ữ ng c h u y ến

p h ải có sự sắp x ếp thích h ợ p,

t h eo đ ú ng y êu c ọu kỹ t h u ật c h ất x ếp h à ng (rên l ọu dể đ àm

b ào sự n g ăn c á ch và I h ổ ng ( h o à ng h ợp lý c án [ l i l ối n hư q uy đị nh ở diêu 6 7 -2 và 7 3 -2 Bộ

l u ật H à ng h ải V i ệt n am c ũ ng n hu ĐÍCH I I - l -c và I I I -2 ( r o ng q uy lắc H a g u e- V i s b y. N hư

n g h ĩa là dã k h ô ng

v ậy t r o ng vụ n ày n g ười c h u y ên c hở đã c h ất x ếp h à ng k h ô ng h ợp lý

h o àn thành n n h ĩa vụ c ủa m ì n h. Do đó ni>ư(ri c h u y ên c hở p h ải c h ịu trách n h i ệm bồi

t h ưở ng l ổn t h ất d ối v ới h à ng h o a.

h. Hàn\ị hoa M tổn thất tlo mưa ướt trong líu-bấc dở tại vàng K hi h à ng h oa bị

n ới m ưa t r o ng LỊ ná trình b ốc dỡ l ại c ả ng d ẫn t i ến l ổn t h ất thì b ôn n à o, n g ười c hủ h à ng

h ay n g ười c h u y ên c hỏ sẽ phái b ổi t h ườ ng l ổn lliâì? Đ ay là v ấn dề k há

p h ức l ạp t r o ng

v i ệc p h ân (.lịnh trách n h i ệm ui lìa c ác b ên vì nó l ũy t h u ộc v ào

l l i ời đ iểm c h u y ển !>iao

trách n h i ệm n g h ĩa vụ b ốc dỡ... Vì p h ức t ạp n hư v ậy n ên t r o ng t h ục lố đã phái s i nh

n h ữ ng vụ t r a nh c h ấp vồ v ấn úc n à y.

Ví dụ n hư d o ng Inrờnu h ợp hãniỉ l ọu A n h ận c hở m ột lô đ ườ ng lừ TP Hồ C hí

M i nh đến P h áp liên c on l ẩu V T 0 5. N g h ía vụ h ốc h à ng lên

l ẩu I h u ộc vổ n g ười gửi h à n g.

S au k hi h à ng (lược b ốc lên l ẩu

x o n g, t h u y ền t r ưở ng c ấp v ân đ ơn s ạ c h. K hi đốn c á ng thì

phát h i ện lũ h à ng bị ướt và l ổn t h ấ t. N g ười n h ận m ời c ô ng ly g i ám đị nh đố n, biên b ản

g i ám đị nh k ếi luân 2 00 b ao d ườ ng bị l ổn Ihííl là do bị m ưa ươi t r o ng k hi b ốc h à m* lên

l ọu ở c ả m; đi. N g ười n h ận h à n" k i ện n g ười c h u y ên c hờ ( h ã ng l ọu A) ra l oa án T h ư ơ ng mại Pháp đòi bồi thường l ổn Ihấl. T ại phiên h ọp XÓI xử, người chuyên c hở yêu c ẩu dược m i ễn trách vì v i ệc b ốc h à ng lên l ọu ở c ả ng di lít n g h ĩa vụ c ủa n g ư ơi gửi h à n g.

3 (í

T oa đã bác lý lẽ c ủa l l i i ng l ẩu A và Mi-ni m ãn dơn k i ện CÙM người n h ạn h à n ".

Phán q u y ết n hư v ậy là h o àn l o àn hợp lý vì m ặc dù n g h ĩa vụ b ốc h à ng lèn lân I h i i uc vè

n g ười g ửi h à n iỉ n h ư ng n g ười c h u y ên c hở v ãn p h ải

t r ô ng n om

t h eo d õi v i ệc b ốc h à n g.

N ếu ( r ời m ua ( hì

p h ải y êu c ầu n g ư ng l àm h à n ", c he m ưa c ho

h à n g, d ồ ng I h ời k h ô n ; .!

h ốc

lớn lầu n h ữ ng bao dường dã bị ươi dưới c ả n g. N ếu n g ười g ửi h à ng vãn b ốc các h im MỚI

lớn lẩu thì p h ải ghi bảo. lưu vào R/L. T uy n h i ên ( r o ng ( r ườ ng h ợp n ày t h u y ền I m ơn tí cáp

vận d on sạch c h ứ ng lô là lúc b ốc h à ng lên tầu h à ng chưa bị ướt. Vì v ậy h ã ng l ẩn A p h ái

c h ịu h á ch n h i ệm h ồi t h ườ ng l ớn t h ất n ày là h ợp l ý.

N hư v ậ y, h ò ng trường hợp n g h ĩa vụ b ốc h à ng l ũn l ẩu t h u ộc vớ n g ười gửi h à n g,

n ếu h à ng bị HÓI vì m ưa ( r ước l ức d ưa l en l ầu t hì

n g ười c h u y ên c hở k h ô n" hớ c h ịu

t r á ch

n h i ệ m, n á c h ' n h i ệm t h u ộc về nuirời gửi h à n g. N ếu người g ửi h à ng b ốc c;i n h ữ ng k i ên hi

HÓI l èn l ầu ( hì t h u y ền l i ưở nu p h ải

u l ii b ả i) l im VÍU) v ận d on đớ r à ng b u ộc ( n í ch n h i êm CÙM

n i i i i ời u ủi h à n iỉ về s a u. N ếu l l i u y ồn trưởng k h ô ng

phái h i ện dược h o ặc tin phái h i ện (lược

trước

n l u nm v ần c ấp v ận d on s ạ ch t hì sau n ày I i í ỉười c h u y ên c hở p h ải c h ịu m í ch n h i ệm

người n h ện h à n g.

N ói c h i i n i Ị, m u ốn xác đị nh ai là người c h ịu t r á ch n h i ệm về l ớn thãi h à n !! lu lá do

ướt vì IU lức mưa t r o ng k hi h ốc h à ng l ại c ả nu thì phải xác đị nh n t ỉ hĩ ii vụ h ốc l i à i i ịí I h u ục

về hên nào và p h ải căn cú vào pháp luật áp chum c ho hợp d ồ n g.

I l à ng h oa có [ hể bị l ớn ( h ất do m ưa ư ơi l ại

c ả ng b ốc h à ng h o ặc c á m; dỡ h à i i i i:

* Tụi cản tỉ hốc hòn tỉ N ếu n g h ĩa vụ b ốc h à ng lên (ầu I h u ộc về n u u ời c h u y ên d ùi

l l iì I h ú nu l l u r ờ im c hù hcMíỉ h o ặc c ả n iỉ ÍỊÌÍU) li Í1 li Li sẽ g i ao h à m; c ho niỊirời c h u y ên c hứ l ại

c áu c á n íi dể n » ười c h u y ên c hớ h ốc dỡ l èn l ầ u. Di) d ó, kể lừ k hi l ầu

n h ận

l i ì nm

lui c ẩu

cá li li h o ặc l ại m ội địa đ iểm mà lừ dó h ì u i íi d ược b ốc lên (án t hì n g h ĩa vụ c h ăm s óc li hi IU

t h u ộc về n g i r ì íi c h u y ên

c l i ớ. T r o ng l úc t h um h óc h à ng

l ên l ầu mà bị m ưu

( hì In

ri Ve h ôi

I i í ỉ i i ửi c h u y ến c hở p h ải l ạm

I i í ỉư ng l àm h à n" vít l ộp t ức c he mưa c ho I i à i i í ỉ. N ếu k h ó nu cú

phươnu Iiị'11 c l K' mưa ( hì c oi n hư l ầu k l i ô nu có đủ k há n ă ng đi

b i ển và li Ị! ười c h u y ên c hở

phải c h ịu (rách n h i ệ m. N ếu un phironu, l i ên nin k l i ô nn c he c h ắn (hì nuười c h u y ên c hớ

c ũ im p h ái c h ịu ( r á ch n h i ệm vì k hỏi i íi c h ăm s óc h áo q u ản h à ng h o a.

T r o ng I r ưì nm h ợp h à nu dã dược b ốc

lên b o o ng l ầ u, c h ua k ịp d ua vào h ẩm l ầ n.

k h o a i ) !! l ầu mà l)ị mưa ươi do dó l ớn ì ỉ Ì rú 111 ì (lù áp d ụ ng bai kỳ luật nào n g ười c l i u y On

c hớ c ũ ng phải c h ịu h á ch n h i ệ m. N ếu n u i r òi đ i u y Cn c hờ đớ l ại n h ữ n iĩ k i ện l ù i nu in Vi 111 ì

n g u ôi u ứi h à i i íỉ có q u y ên d õi n g ười c h u y ên c h ó' b ồi t h ườ n |> vì k hi

l i à im v ào l i iy mi in vi

c h u y ên c hớ thì h à ng hoa chưa hề bị n ớ i. T r ườ n" họp ni>liĩa vụ h ốc h à nu

lèn l im

I h n ộc

vớ người gửi h à ng ( n hư ( r o ng ví d ụ) thì Iráclì n h i ệm vớ h à nn ươi I n r ớc lúc cliĩii lún l im

l l i u ục về người ỊỊỈri h à n u. K hi h à ng dược n g u ôi

í>ửi b ốc lên b o o ng l ầu dể x ốp vin Ì 11 rĩ ì li

l ần lliì h i m" (1(1 nằm ( r o ng p h ạm vi h á ch n h i ệm ảm người

chuyên c h ớ. N ' ' ưì ỉi đ i u v in

kliông yêu cáu che mưa cho liìtng. cả hai nguyên nhan này tiều do lỗi của ngiríyi chuyên

c hờ phái có (rách nhiệm c h ăm sóc h à n g. H à n" bị ươi ( r o ng l l i ời đ iểm n ày có liu? do I mi nguỵCn n h a n: h o ặc là l ổn k h ô ng có p h ư i n i iỉ l i ệu c he m ưa h o ặc có n h ư ng t h u y ên t r ướ ng

c h ờ. Do v ây người c h u y ên c hờ p h ải c h ịu h á ch n h i ệ m.

chịu trách nhiệm vì hàng VÃI1 còn dang nầm hòng phạm vi Irácli nliiCin cua DíỊirííi

* Tại vàn lị (lỡ liàiii; K hi dược d ua ra k h ói h ám t ẩ u, k h o a ng l á u, h à ng d a ng c òn ở trôn b o o ng l àu mà bị ươi d ẩn l i ến l ổn thai l l iì (.lù ai dữ hàng, n g ười c l u i y ôn c hờ V ÀM p h ái

che mưa (ù lầu, hoặc không che dể hàng bị ƯƠI thì người nhân hàng tự lĩánh chịu lổn thất

c h u y ên c h ở. N ếu l áu k h ổ ng có phương liệu c he m ưa l l iì l ầu bị c oi là k h ô ng dù k h i! n ă ng di b i ể n, n ếu có mà k h ô ng che (hì n g u i íi c h u y ên c hở m ắc l ỗi k h ô ng c h ăm sóc h à n g. K hi người n h ân h à ng lự dỡ h à ng hoặc lliuO người khác dữ mà l ại k h ô ng y êu c ầu phương l i ên

do m ưa g í iy r a. T r ườ ng h ợp h à ng đã dược dưa x u ố ng c áu c ả ng bị m ưa trơi. T h eo q uy l ắc ì l a g u c- V i s b y, k l ii h à ng dã dược d ua x u ố ng c áu c ả nn mà bị m ưa n ới (hì n m r ời c h u y ên c hở k h ô ng c h ịu (ních n h i êm vì h ỉ me k h ô ng c òn n ầm t r o ng p h ạm vị h á ch n h i ệm

cùa người c h u y ên c hở nữa. T h eo q uy lắc Ì Ỉ M D i l n i rg 1 9 7 8, h à ng đã dược dưa x u ố ng c ẩu c ả ng và g i ao cho người n h ạn h à ng h o ặc cho I1»IIỪÌ thứ ba n h ân lliiiy c ho n m r ời n h ạn h à ng t hì người c h u y ên c hò k h ô ng c h ịu ( n í ch n h i ệm vổ l ổn l l i ấl do mưa n ới u ây r a. N ếu h à ng dược dưa x u ố ng c ầu c ả ng n h ư ng người uhuyCn c hở chưa giao c ho n g ười n h ân liíìiií'

mà bị ươi do m ua t hì người c h u y ên c hở p h ải c h ịu t r á ch n h i ệm vì t r á ch n h i ệm c ùa n g ười chuyên chở dối với hàng cliưa kết Ihúc.

T h eo Bộ luật H à ng h ài V i ệt n am ( d i êu 1 0 8 ), người c h u y ên c hở có n g h ĩa vụ c h ăm sóc h à n !! và c h ịu [ r á ch n h i ệm về l ổn tliAÌ do hư h ó n g, m ất m ái lừ l úc n h ộn h à ng l èn (rìu c ho đến k hi g i ao h ò ng c ho người n h ận h à i i íi n ếu k h ô ng c h ứ ng m i nh dược r ầ ng m ì nh khôniỉ có l ỗ i. N hư vạy, nếu hàng lổn (hái do m ua (rong lúc b ốc do liímg mà k l i ò i i íi p h ái do l ỗi c ủa người c h u y ên c hờ 11lì người c h u y ên c hờ k h ô ng c h ịu t r á ch n h i ệ m. Ở d ây người c h u y ên c hờ có t hể c h ứ ng m i nh l ỗi t h u ộc vú nturííi h ốc h à ng l ên t ầu h o ặc người dỡ h à ng

k hỏi l ầ u.

người chuyên chớ phải láp dược biên bản xác nhân hàng bị nới do mưa với HiỊirời bốc

dỡ.

N ếu n g h ĩa vụ b ố c, dỡ h à ng t h u ộc về i m u ời t h uê l ầu mà ( r o ng q uá t r ì nh b ốc dỡ h à ng bị n ới vì m ưa t hì người c h u y ên c hở sẽ k h ô ng c h ịu t r á ch n h i ệm n l i i r nu v ới d i ều k i ện

không trực liếp bốc dữ.

T ri HIU ví dụ nêu trên, lẽ ra (lách nhiệm thuộc vổ người gùi hàn!! nluiìm vì thuyền

K hi n g h ĩa vụ b ốc đỡ h à ng h oa theo h ợp dồng t h uê l ầu t h u ộc về n g ười c h u y ên c hở (lù l ổn t h ái do m ưa sẽ do n m rừi c h u y ên c hở m i nh c h ịu kể cả k hi ni>ười c h u y ên c hở

(rương c ấp v ận d on sạch c ho n h ữ ng b ao dirò'11" dã bị ướt n ên ns;ười c h u y ên c hớ p h ái c h ịu

trách nhiệm bổi thường tổn (hất. Còn tron ù dường hợp người chuyên chờ liu to mội

người khác dể bốc dỡ hàni> (hì khi có lổn lliâì do mưa ƯƠI (hì người chuyên chờ VÂM chịu

trách nhiệm Inrức nguôi Ihuổ lầu. Sau đó nmrời chuyên chỏ có quyên đòi lại ở li IM ri ri hốc xép. Dưới cliìy là mội sự việc cụ thổ về Iriiẩíiíỉ h()'p này.

Thực hiện mội hợp dồng lliuô tầu chuyến, còng ly Far East Hongkoniỉ cho lẩu

hích chờ 74.430 bao (chứa 3.571.300 T) chui lương lẩ Daircn đốn Hải phòng. Khi lầu

đến Cííní> vìì dỡ xong IÙII1ÍI Ihì phái hiện lũ híìniỉ bị ướt, hư hại nặng. Niíiiyổn nhiìn một

phần là vì rtniỉ nưức của lầu bị V(~y, phẩn vị bị ni; ấm nước mưa trong lúc dỡ hàn ti. Người

nhận hàng đòi Far Easl hai khoản bồi lluiờim:

* Ì .93S.46 Nhíìn dân (Ọ cho lui hại vì IU rức mưa

* 22.127.13 Nhân dân tệ cho hư hại vì ống nước vỡ.

Sau đó Far Easl (rả lòi là đã hỏi ý kiến I lội Rảo trự và Bồi thườn" và dồng ý nhện

(rách nhiệm khoản hư hại vì ống nước vỡ nluiniỊ chí bổi thưởng 19.229.47 Nhân dan lẹ

mà khôniỉ uiíii Ihícli vì sao và lẩ chối (rách nhiệm cho thiệt hại vì nước mưa vì chu đó lì)

sơ suất của nguôi (hầu bốc dỡ.

Trong Irưíín" hợp này chủ lầu lập luận như vậy IÌI bãi

hợp lý. Chủ láu dã nhận trách nhiệm về khoản Ihiệl hại do ống nước vỡ gây ra thì phái

bồi thường (láy đù trẩ khi cố lý do xác dáng.

Tàu khổng tranh chấp nước mua có

phủi là bái khả kháng liay không mà chỉ nêu là do lồi của người tháu bốc dỡ. về điếm

này người thầu bốc dỡ Ironu khi làm việc ở đuối lầu coi như người làm công cho lẩu VÌ!

người chuyên chở phải chịu Irách nhiệm về hành dộng cùa họ. Nếu người (hầu bốc (lỡ

không có biện pháp hợp lý dể bảo vệ hàng (hì thuyên trưởng phải kháng nghị với họ dể

dâm hào quyên lợi của mình. Do đó lầu phái hồi (hường lổn lliất cho chủ hàng rồi truy

dôi người bốc dỡ sau.

V. T R A NH CHẤP VẾ CÁCH T Í NH THỜI (HAN X ÍT DỠ VẢ THƯỞNG PHẠT

X ÍT DỠ.

1. Tranh chấp về mốc lính thời siiiii xúp dỡ.

Mội hợp tlổniỊ chuyên chỏ Ì li ườn li dề cập tiến mốc (inh (hời gian xếp hàng hay dỡ

hàng (laylimc) phụ thuộc vào việc NOR dược trao và chấp nhạn khi nào.

Trước nam

1990, mội số trọng lài Anh cho phép NOR níu dược Iran sớm sẽ có hiệu lực sau dó. Tuy

nhiên, theo quyết dinh của Tua Thượng thẩm (Com! of Appeal) năm 1950, chí khi có

thông báo san sàng xếp/ dỡ hàm; hợp lệ mà đáp ứng lấl cả những diêu kiện Iroiiíi hợp

dồn" (huê (ẩu mới có thổ lính Ihời gian xốp him". Chảng hạn thời gian làm hàng sẽ được

lính lẩ đầu hếu NOU được trao khi con lần dã sim sànii đổ xếp hàng nliưnu không phải ở

vị trí quy định như ironu hợp dồng lluiC tầu hoặc khi con lầu đốn vị trí dược quy định

tron" hợp dồn!! muộn hon.

Tàu "Agamcmnon" tlirợc ký kêì dể chuyên chở hàng hoií (heo mấu Cìcncon vào 4/10/1995, hành trinh nì Balon Rouge - mội càng ở hôn sông Mississipi - lới Brishiincc. Auslralia.

Theo diêu

sẽ dược lính như là (hời gian xếp hàng/clỡ liànii" Vít theo diều 32 "khi mội diu cảm: không sẵn sàng và con lấn clĩi ở dó hay ở gần cảng như nó dược phép, lliuyền (rương có thổ gửi NOR lừ vặ trí đó và thời gian làm hìtiiiĩ sẽ hai dầu như thể con lầu dã ờ Ironiỉ cáu cảng;

Tàu "Agamcmnon" tin ờ Soulh Wcsi l'ass - kim vực đế lầu đợi vào sông Mississipi - vào lúc 23 giờ nnày 5/10 và (huyên trưởng trao NOR lù vặ (rí này. Mặc dù

Soulh Wcsl Pass theo lập quán là khu vực dể (.lợi lẩu vào sông Mississipi nhưng nó cách

cảng xếp hàng Riiton Rougc khoảng 170 dặm.

Con lầu đốn Baton Rouge lúc lo giò 25 phiu ngày 7/10 nhưng thuyên trướng không hao thêm mội NOR nào khác nữa. Vì cẩu càng mà con lầu dược phép dậu (lã cú

mội lầu khác chờ xốp hàng rồi nên con tầu này mãi lới 2()giờ 30 phút ni"ày 8/10 mới cập cầu cảng VÌ! phải lới 15 giúi H í i í iy 9/10 mới biíl ilíiu xếp hàng.

Về vấn dề thời gian làm hàng dược lính khi nào? Chủ lầu cho ràng mặc dù SoiKli

Wcsl Pass khỏiiiỉ phải là điổni gán với Balon kougc, nhưng bằng việc lùn lliõntỉ háo sẩn

sàniỉ xốp hàng vào thời điểm dó vào ngày 5/10, thuyên trường dã (hực hiện dược mục

(lích của bản (hông báo (Puinilcd the purposc oi'(he Nolicc). • lủ tẩu eũnii cho rằng khi

người thuê lẩu thường xuyên liên họ với lầu trong SUỐI hành (lình CÚM làu lới sồng

Mississipi, niỊiiừi IhuC lầu nôn chấp nhận N()R dã (rao trước dó như mội thông háo cú

hiệu lực khi con trìu đốn Bíilon Kougc vào imìiy 7/10. Do dỏ llico chủ tàu. lliííi nian làm

hàn" hái dần lính vào ngày 7/10.

Người (huê lầu phản dối. Họ lập luẠn nin" NOK được trao vào ngày 5/7 là khôiiiỉ

cổ hiệu lực vì nó không dược (rao ở điểm nần nhái Bát ôn Rouge như quy đặnh tron" hợp

dồniỉ thuê lầu. Theo họ, (hời "lan làm liàim hái dầu klii lầu bái đẩu xốp hàng vào ngày

9/10 vì (huyền nường không Hao lliông báo sẩn sàng mới lừ Ralon Routic. Khi vụ việc

trôn dược đưa ra toa, loa cho rằng thời gian làm hàm; bái chui "chí khi" một lliôim háo

sẵn sàng có hiệu lực được trao (heo những diều kiện (rong hợp dồng (huê lầu.

Theo loa, hợp clổniỉ dùi hỏi mội NOR dược trao íl nhài là lừ điểm gần Balon

Rouge nhái và do dó NOK dược trao lừ Soulh VVcsl Pass khôn" Ịhoà mãn diều kiện này.

Do dó thời gian làm hàng chí bắt đẩu lừ lúc lOiặiờ 15 phút tiuày 9/10 khi mà việc Xên

hàniĩ dược thực sự bắt dầu.

40

T oa òũiìg IÍCH hệ (ới m ội q u y ết clịnh n ăm 1 9 7 0, ( r o ng (ló c hỉ ni l l i u y òn nìiiL' I m ử ng nên " l i ếp l ục trao N O N" đổ k h ô ng ai có I hổ n ói m u ốn hơn", " n ếu t h u y ền I n r ờ i i Ị: đã Iran N OR r ồi thì l a y l i mc sẽ dược bắt đầ u ".

M ặt k h á c, q u an l oa lộp l u ân l ở ng lo ra l l u i y ồn d ưỡ ng l ẩu " A g a m e m n o n" (In cú thổ dề d à ng trao N OR lần 111 lì' 2 đổ bắt đẩu l a y l i mc ở B a l on K o i i ị ỉc v ào n i ỉ ỉ iy 7 / 10 n h ư ng Irên thực lố l ại k h ô ng l àm n hư v ạ y.

2. T r a nh c h ấp về c á ch t í nh t h òi g i an x ếp dỡ

" C h ú ng ta (hường g ặp t r o ng các h ợp dồ li lí I h uỏ l ầu c h u y ến q uy đị nh m ức x ốp dỡ là n g ày l àm v i ệc t h ời l i ếl l ố t . . ." ớ d ây k h ái n i êm " t h ời tiết l ô i" k h ô ng dược q uy (.lịnh cụ t h ế. c hi HỐI ờ hất kỳ m ột văn bán n à o, n úi c á ch k h á c, n g ười la k h ô ng t hể lượng h oa được thuật n gũ " n g ày l àm v i ệc l l ù ri l i ết l ố i ". T h eo t h ô ng lệ h à ng hải q u ốc l ố, " n g ày l àm v i ệc ( h ối tiết l ố i" là n g ày k h ô ng có m ư a, bão h ay n iu l o, c ho p h ép các h ổn t i ến h à nh c ổ ng việc x ốp dữ h à ng h o a. T uy n h i ên d ôi k hi vãn x ay ra [ r a nh c h ấp vổ k h ái n i ệm n à y, c hẳng h ạn g ió ở c ấp độ nào t hì dược gọi là g ió l o, l i ệu có m ột q uy l ắc c h u ng q uy d i nh sức g ió ờ m ội c ấp nhất đị nh sẽ dẫn đốn v i ệc n gừng x ếp dỡ h à ng h oa và l i ệu [ h ời g i an l àm h ố ng t r o ng t h ời g i an dó cú dược trừ đi h ay k h ổ n g. T h eo q u an đ iểm của t rọng lài h à ng hải L u ân đ ô n, g ió c ũ ng g i ố ng n hư m ư a, t u y ế t . .. là m ội [ r ạ ng l l i ái c ùa ( h i ên n h i ên có ( hể c ho phép người t h úc l ần có q u y ên nì h o ãn (hời g i an l àm h à ng n ếu hợp d ồ ng ( h uê l ầu d i ều c h ỉ nh có chứa d i ều k h oản liên q u an đốn vấn dề n à y, ví d ụ: " n i Ị í ìy l àm v i ệc 24 giờ l i ên l ục thời HỐI l ố i" (vvealher v v o r k i ng d ay o i' 24 c o n s c c u t i ve h o u r s ), h o ặc " t h ời HỐI c ho p h é p" (vvcalhcr p c r m i l l i n g ). T uy n h i ên v ấn dề là k h ô ng có l i êu c h u ẩn k h á ch q u an n ào dể

do sức g ió n ày dể lừ dó c ho phép người thuê l ầu có t hể v in v ào đ iểu k h o án m i ền Irìr do thời tiết (wcalhiT exccption).

C ũ ng có n hững cảng dưa ra n hững q uy lắc an l o àn q uy đị nh r ở ng k hi sức g ió virựl quá m ội m ức đọ n h ất d i n h, v i ệc l àm h à ng phái dược t rì h o ãn dể đ àm bảo an l o à n. T ài l i ệu của BI Meo có n ói đến v ấn dồ n à y: v i ệc l àm h à ng có t hổ bi l am n í iừng k hi sức ti ló vượn quá m ức I 5 m / i » i f l y. BI Meo CĨÍI1U đun ra các l i êu c h u ẩn h ợp lý khííc dể xáo d i nh k hi nào người (huê l ầu có (hể v ận d ụ ng d i ều k h o án m iễn trừ do g i ó. Ví d ụ: n íu v i ệc l àm h à n !! bị l ạm n i ĩ ì r ng vì các nhà chức t r á ch c ùa cáns> v à/ h o ặc n hững q uy đị nh của c á i i íỊ k ếl luẠn rởng m ột sức g ió nhất d i nh sẽ g ây n g uy h i ểm c ho v i ệc x ếp h à n g, k hi đó n g ười tlinO (ầu dược q u y ển áp d ụ ng đ iều k h oản m iễn ( lừ do (hời t i ết n hư k hi m ội h ợp đồ ng t h uê t ầu cú (ịiiy đị nh cụ I h ổ. T r a nh c h ấp vổ c á ch l í nh (hời í>ian x ếp dỡ rái t h ườ ng x u y ên x ây ra có I hổ là do hai hên k h ô ng h i ểu rõ q u an đ iểm của n h a u, đù vô l ì nh h ay cố ý. Tranh c h ấp sau d ây là m ội m i nh c h ứ n g:

4ị

G iũ tầu " U" d ó ng ở t h à nh p hố Mồ C hí M i nh l l i oả (liuẠn c ho m ội l l n r ơ im n h ím " S"

ờ ! l o n i ; k ( ) ng Ihtiê l ổn c hở 5 2 0 0 MT gỗ I r ùn lừ K n n g o on l ới I l i i í i n ị ỉ p t i, T r u ng

( Ị i i ô i '. (heo

dó:

- T ìm p h ái đến c ả ng x ếp h à ng và sẩn sàng c ho v i ửc x ốp h ì l n iỉ

lír n g ày

!S

liến

1 5 / 2 / 1 9 92 ( t h ời g i an t ầu đến c ả ng x ếp h à n g ).

- T h ời g i an l àm h à n g: lo W W D S H E X EU

- T h ưở ng phai x ếp t h ì: 1500 U S D / 3 0 00 ị I S D / n g ày

T àu R đến R a n g o on vào t hú 6 n g ày 1 2 / 2 / 1 9 92 và t r ao N OR lúc 17 g iờ lo p h ứ t.

T h eo d i êu k h o ản thời g i an l àm h à ng t r o ng hợp d ồ ng l l u iô l ầ u, l l ù íi g i an sô l í nh lir I gùi

c h i ều n g ày t hử 7. C hủ l ầu gửi đ iửn h òi người t h uê l ẩu x em h à nn h oa cin sẩn sàii!> (.lề x ếp

h ay chưa vì) vì c h im có sự Iní lời c ùa ngưừi Ihuò l i ì t i, c hủ l ẩu dã h ói thú lý CÙM họ (•( Uiiiic

R a n g o o n, c hủ l ầu n g hi n gờ lít người t h úc l ần k h ô ng t hổ có đủ số l ượ ng h ì i nu nlitr h ợp

đổ ng q uy đị n h.

Vì lliííy n g ười (huê l ẩn l i ếp l ục im l ạ n g, c hù l ẩu đã đợi c ho t i ến k hi tlùvi

Ịĩiiin l àm

h à ng dã hốt vào n g ày 2 7 / 3 / 1 9 92 và g ửi c ho người l l i uô l ầu m ột ( c l cx ( h ô ng báo c ho họ

ràn li n ếu c hủ l ẩu k h ô ng n h ộn dược (rả lời cún người (huê l ẩu h ò ng

Iiuày h ôm di) Xilc

n h ận r à ng người (huê l ầu sê x ếp số gồ như hợp d ồ ng q uy đị nh lên t à u, c hù l ẩu sẽ b u ộc

phái kết l u ân r ằ ng người ti

Ì nõ (liu k h ổ ng Hú? xép h à ng l ỏn l áu và c oi n hư n g ười l iu lõ (ẩu

đã không man HÙI hợp dồng, khi (lú chủ lầu sẽ lái (ầu đi.

vẫn k h ô n !; có (rả lời lừ phía người

I h uẽ l ẩ u. Do đó t r o ng n g ày l i ếp t h en c hù l ẩu

đã gửi m ột l c l cx xác n h ận r ằ ng họ c h ấp n h ận thái độ c ủa n g ười t h úc l ầu n hư là sự vi

p h ạm h ợp d ồ ng và u iừ d ây c hú l ẩu dược q u y ền lái l ầu d i. San dó d ũi l ầu dã c hớ m õi

I I C M.

c h u y ến h à ng U rỏ t h ay t hế và tiến n g ày 1 2 / 3 / 1 9 92 l àu K lừ L h ok I n d o n e s ia di T I'

C hù

táu k h i ếu n ại đ ùi người

t h uê hiu n ộp l i ền p h ai x ếp dỡ c h ạm k l i o í i im

7 0 0 0 U SD ( n g o ài l i ền cước k h ố ng và các c hi p hí k h ác p h ái s i n h ).

N g ười (huê l ẩu p hủ n h ận r à ng họ tin vi p h ạm h ợp d ồ n g. T r ái

l ại họ c òn k hắn i!

d i nh r à ng c hù l ầu dã thực h i ửn k h ô ng (.lúng hợp d ồ ng I h uô l ầu b à ng c á ch l ái l áu di k hi

n m r ời (huê l ầu chưa b ao g iờ (hổ h i ửn r ằ ng họ sẽ k h ổ ng thực h i ửn h ợp d ồ ng n ày và vì t hố

người lluiC l ẩu d ôi c hủ l ầu b ồi thường tin lột h ạ i.

T r ọ ng l ài c ho r ằ ng l i ên thực lố c hủ trìu k h ô ng có q u y ên s uy l u ận từ sự im

lặnụ

cửa người t h uô l áu là họ k l i ô t iu lliực li

i ọ li họ'|) (.lổng. Do dó b àn l l i ó ng báo c ủa L'liú trìu

gửi vào i m ày 28 và 2 9 / 2 / 1 9 92 k h ô ng có lĩ ì

xí trị u i. T uy n h i ôn t r ọ ng l ài dã l ìm ra l i ằ nu

chứni> xác đị nh r ằ ng v ào n g ày 2 9 /2 - k hi c hủ t ẩu c h ấm d úi h ợp d ổ nu t h uê l ầu -

Iiỉ!irời

I h uỏ l ầu h o àn l o àn k l i ô nu có dù h à ng h oa đổ bốc h à ng l ên t ầ u.

42

3. T r a nh chấp về thòi gian tẩu chò'dụi

N m r ời ( h uê l ẩu c ũ ng k h ô ng t hổ ch l i m: m i nh dược k l iả n a ng (hực h i ện h ợp ( l ồ m! ciìii m ì nh n ước k hi v i ệc c h ấm dứt h ợp clổnu Xiív r a. H ơn nữa n g ười ihuO l áu (in k h ô ng lliố d ua ra n h ữ ng lài liệu c ẩn (MỐI c h ứ ng ló hụ Ihực sự có yOu CÀU chuyên chờ h à ng lidií. Do đó H ọ ng tài dã k ết l u ân t r o ng vụ n ày c hặ l ầu dã t h á ng k i ện và dược q u y ền d ùi (ÍCH phai x ốp dữ c h âm trước k hi h ợp đổ ng c h ấm d ứ t.

uiiin x ếp dữ h ay k h ổ n g. Vấn dề n ày l ũy t h u ộc v ào các d i ều k h o ản In mu h ợp (.lồm; l l i ué

về v i ệc t h ời g i an t ẩu đến e ít li li mà h à m: T r o ng (hực lố đã có n h i ều t r a nh c h ấp c h ua có dể x ốp h o ặc lìa các sự cố khác (hì t h ời íỉian l ầu p h ải c hờ đợi có được l í nh Ni 11 Ít vi

tầu và l ũy vào l ừ ng sự c ố, Hun ven n h ân cụ thể.

Dưới d ây là m ội sô ví t iu m i nh h oa c ho v ấn dề n à y:

tị. Án lự ì

H ã ng l ầu A l l a n l ic S h i p p i ng n h ện c hờ h à ng lừ c ả ng ("nen đến l l o u s l on (ren t un hiu L o u c as N. T ại c ả ng x ếp l ẩu p h ải c hờ m ãi I Iinày 9 g iờ 15 p h ú t. T ại c á nu ( l o n. l an phiii c hù 49 HỉỊiìy lo u iờ 30 pluíl do cônt* n h ân ( l ì nh c ồ n g.

Đ iều 5 và đ iều 6 c ặa h ợp d ồ ng q uy d i nh "llicìi g i an l ầu c hờ c ần ở c ả m; x ép ( lỡ c oi n hu l l i ời lỉiiin x ốp đố h à n g"

D i ều 20 - (liời nian l àm h à ng q uy đị nh Cii x ốp và dỡ IÌI 14 n i ỉ ì i y, m ỗi i m ày 2 I » iờ liên l ụ c, n n ày l ề, c hặ n h ài k l i ó nn l í n h.

Đ iều 39 về d i nh c ô ng q uy đị nh n ếu vì d i nh c ô ng mà h à ng h oa k h ù ng x ếp h ay dữ dược (hì I h ời g i an x ếp dỡ k h ô n ii l í nh t r o ng k hi d i nh c ô ng đ a ng t i ếp d iễn.

N g ười c h u y ên c hở y êu c ẩu người (huê l àu l í nh ( h ời g i an táu c hờ đợi v ào t h ời g i an l àm h à ng và h ổi thương k h o ản ( l i i ệl hiu c ho người c h u y ên c h ở. T r ước y êu Ciìn dó người l l i uè l ầu v i ện chín d i ều 5,6 vít 39 Ì r o ng h úp d ồ ng và l ạp l uận rằnu l l i ời í>ian l ần ù cáng l l o u s l dn là vì c ô ng n h ân đì nh c ô n g, do d i nh c ô ng k éo d à i. Dù l ầu có v ào c ầu di c h í i ng nữa t hì c ũ ng k h ổ ng tho l i ến h à nh l àm l ù ng dược n ôn đ ùi tíỉu k h ô ng t hổ bái n » i r ời l l i uù c h ị u.

Vụ v i ệc dược dưa ra T oa án A nh và l oa phan l í ch rằn lĩ d i ều í và 6 nói vẽ l l i ời g i an làu c hờ d ại k h ô ng liên q u an gì l ới d i ều 3<) n ói về d i nh c ô n g. M ội k hi l ầu đ ùi đợi (hì phái l í nh lừ l úc bái d ầu c hờ c ho đến k hi c h ím d ứ t. Đ iều 39 n ói về d i nh c ô ng m u ốn ám c hỉ l ì nh h ì nh sau k hi l ầu dã l i ến và sẩn sàng l àm h à n g. Đ iều k h o an n ày c hi m iễn t r á ch c hứ k h ô ng ( hể áp d ụ ng c ho k h o ản c ho người (huê k hi c ô ng v i ệc x ếp dỡ đ a ng l i ến h à nh (hời g i an Hước k hi l ầu v ào c ần c ả ng và sẩn sàng x ốp d ỡ. Do dó c hỉ áp d ụ ng d i ều 5 và 6 dể xót xứ.

4}

h. Án lệ 2:

C u ối c ì i ng (oà q u y ếl đị nh (hời g i an m ất m át vì c hờ c ầu p h ải dược c oi n hư t h ời gian x ếp dỡ và k h ô ng m i ễn t rù c ho người (huê l ầ u.

C ô ng ly A thuê l ầu F i nx c hở n gũ c ốc lù R i v er P l a lc di N a m po ( li lổn l i ê n ). D i ều 48 c ủa h ọp đổ ng q uy d i nh t h ời g i an dỡ h à ng l í nh lù 13 g iờ n ếu N Ok dưa b u ổi Siíim, l í nh f rĩ ti lít 8 g iờ sáng h ổm sau n ếu N OR đưa v ào b u ổi c h i ê u. Đ iều 6 q uy đị nh t l ù íi u lim c hờ đợi ở cáu c ả ng ( B c i ì h) l í nh n hư l l i ời g i an dỡ h à n g. T ốc dô dỡ h à ng là 1000 l ấn / i i í ỉ ày ( 24 g iờ l i ên l ụ c, (hời l i ốl l ố i ), c hù n h ạ i, n g ày lề k h ô ng t í nh chì có l à m.

17 g iờ n g ày 17/6 l ầu đốn nơi dỡ l i à nn là d i êm (hưởng dỡ h à ng b à ng c h u y ận l á i. 18 í ỉ iờ 30 l ầu Hao N O R. X g iờ n g ày 11/6 N OR dược c h ấp n h â n. 13 g iờ c ù ng i m ì iy biil dán t í nh thời g i an l àm h à ng n h ư ng k h ô ng dỡ dược h à n g. T àu p h ải c hờ đốn 23 g iờ n g ày 5/7. Từ đó c ho tiến Ì v}b n g ày 6/7 l áu c h u y ên c hỗ d ậu lừ s ô ng v ào c ẩu đổ dỡ h à n g. V i ệc dỡ h à ng h o àn l l i à nh vào lúc 17 g iờ n g ày 2 1 / 7.

T h eo người l l i uô l ầ u, l l i ời g i an l àm h à n" bắt d ầu l í nh lìr 13 g iờ n g ày 11/6 và hoi h ạn n g ày 4 / 7. N hư v ậy số l i ền phạt là 5 4 . 0 00 Ư S D. N g ười ( h uê k h ô ng c h ấp n h ạn I l i ời gian c hờ d ại (rước 13 g iờ n g ày 11/6 và t r o ng I h ời g i an lừ 11/6 l i ến 4 /7 k h ô ng được l í nh n h ũ n !; n u ày nt>hỉ và n g ày m ư a.

C hủ l ầu lập l u ận r ằ n g, d i ều 6 bái đầu có h i ệu lực nì lúc t ẩu đốn c á ng và k h ù ng m i ền trù n g ày n g hỉ và n g ày m u a. Do dó (hời g i an l àm h à ng hết h ạn lừ n g ày 2 5 /6 n hư v ậy người t h uê p h ải b ổi thường 7 4 . 0 00 U S D.

V ấn đổ dược d ại ra ở d ây là đ i êu 6 có áp d ụ ng c ho m ội c h u y ến l ẩu dã đến k h ô n g ' .'

L u ật h à ng h ải A nh q uy d i nh t h ời g i an chờ c ầu l í nh r i ê ng và k h ô ng l i ên q u an l ới t h ời g i an l àm h à n g. Do d ó, n íu t r o ng hợp d ỏ ng q uy đị nh " t h ời g i an c hờ c ầu được l í nh n hư thời g i an x ố p / dỡ h à n g" ( T i mc losl in vvailing I br b c r lh lo c o u nl as l o ; u l i n g/ cliscliarging l i m c) thì n h ữ ng (hời g i an dược m i ễn l í nh t r o ng (hời g i an l àm h à ng k h ô ng áp d ụ ng được m i ễn l í nh c ho người t h uê t r o ng thời g i an c hờ c ầ u. N hư v ậy ờ d ây lài) l u ận c ủa c hủ l ẩu là h ợp l ý.

Đậ dược m i ễn l í nh n h ữ ng t h ời g i an m i ền hừ t r o ng t h ời g i an l àm h à ng ( l a y l i m c) d ối với t h ời g i an x ốp dỡ h à ng ( L o a d i n g / D i s c h a r g i ng l i m e) t hì t r o ng h ợp dồng pliiii (|iiy đị nh rằng " ( h ời g i an c hờ đợi c ẩu dược l í nh như t h ời g i an l àm h à n g" ( T i mc losl in v v a i l i nụ l o i' b c r l li lo c o u nl as l a y l i n c ).

N hư v ậy h ằ ng c á ch nào thì t r o ng h ợp dồng p h ải q uy đị nh (lựu rõ r à ng d i ều k h o ản n à y. vì HỔM phai c hờ đợi l í nh lù c hi p hí m ội n g ày l ầu t r o ng h ạ ch l o àn k i nh d o a n h. T àu c ù n" l ún vổ t r ọ ng l ải (hì c hi p hí c à ng lớn và Iríinli c h ấp n ày (hường x u y ên x ây ra ( r o ng hợp dồi i íỉ Ihuê l ẩ u.

44

Từ hai án lệ trôn có the thấy rằng vấn đổ làu chờ đợi là mội vấn dề lương (lói

phức lạp nong việc lính (hời gian làm hàng. Vì vậy trong hợp dồng (huê VẦU càn phải

quy định cụ thổ và rõ ràng dể tránh nhẩng tranh chấp trong quá trình (hực hiện hợp dung

và sau này.

4. Tranh chấp về thuổng phạt xếp dó.

Nhìn chung trong lai cà các mẫu hợp dồng thuê lẩu đổi! có quy định cụ (hể diêu

khoản Ihờiiỉiiin làm hàng và (hưởng phai xốp dỡ. Theo quy dinh của diều khoan nỉiy (hì khi niỉirời Ihuũ làu xốp dỡ hàng muộn hơn (hời gian quy định thì sẽ bị phai liền xốp dỡ chạm (clcmurniiie), và nếu M i i i r ợc lại thì sẽ dược (hưởng khoản liền xếp tin nhanh (dispalch). Tuy nhiên việc lính loàn các khoán này còn phụ thuộc vào nhiều yếu lô như

mức (hưởng'phai, thời gian (số ngày, giờ) thường phạt ... Do dó, (hực lố day là vấn dề

phức lạp và dỗ phái sinh tranh chấp.

ti. Tranh cliấp vê tltưửiiiỊ xếp (ít? nhanh (Dispatch)

Nuìiy 26/7/2000, Cônuly Vcdan Việl nam ký hợp đồng thúc lẩu thuê CÔI1U ly

Bharal Impcx (lổ chở 30.000 MT muối công nghiệp lừ cảng vSikka - Án độ vổ cảng ( ìn

Gia - VŨI11Ỉ trìu. Theo hợp clổnn, lô hàng này dược chở trôn lầu Winlcc. Troniỉ hợp tlồiiu

quy định:

- Mức xếp/ dỡ mỗi ngày làm việc Men lục lì) 3.000 MT/WWDSHEXEU

- Mức phai xếp do chạm là 6.000 USD/MT

- Mức (hường xếp dó nhanh là 3.000 USD/MT

Tàu Wintcc dã cập cảng Gò Gia và Hao NOR vào lúc 14 giờ ngày 4/8/2000.

Người thuê tầu bát dầu dỡ hàng vào lúc 22 giờ cùng ngày. Sau dó, người thuê làu yêu

cầu người chuyên chở thưởng xếp dỡ nhanh. Người chuyên chờ đổng ý và tính liền

lliướnu như sau:

- Mái dầu dỡ hàng: 22,00 giờ ngày 4/8/2000

- Dỡ hàng xong: 4,30 giờ ngày 11/8/2000

- Tổng (hời líian dỡ hàng: 150,50 giờ

- Nuày mưa: 11,17 giờ

- Thời !>ian dỡ hàng (hực sự (sau khi lài nuày mưa): 139,33 íiiờ. urơiìiỉ lìirơim với

5,SI ngày.

•leo quy dinh của hợp dồng:

- Lượng hàng dỡ: 30.000 MT

- Tỷ lệ dỡ: 3.000 MT/ngày

4>

- Thời gian dỡ quy đinh: 240 giờ lúc lo ngày

Theo đó:

- Thời gian được thưởng dỡ nhanh: I()()h67' lức 4,19 ngày

- Tiền thưởng dỡ hàng nhanh: 4,19 ngày X 3.000 = 12.570 USD

Tuy nhiôn, người'thúc lầu không đồng ý và lập luân rằng: (heo quy (lịnh CÚM hợp

đồng (liờigian dỡ là lo ngày làm việc tốt trời, khônglính ngày lỗ và chù nhại ngay cả khi

có (.lùng. Bắt đỐu dỡ hàng lù 22h()() ngày 4/X/2000. Nếu lính lừ ngày đó cho lo ngay làm

việc Hôn lục (ỐI (rời (hì lliời gian hoàn (hành sẽ là 9 h l 7' ngày 16/8 vì trong (hời giiin dó

có I chủ nhại và 11,17 giờ mưa. Nhung nhờ dỡ hàng nhanh, lỐu có lliể rời cảng vào lúc

4h3() ngày 11/8/2()()(). Như vậy khoảng (hời íỉiitn dược thưởng phải lính (hôm một ngày

(ngày chủ nhại). Hai bên đã (ranh cãi khá lâu về vấn đề này và về sau, trọng lài phán

quyết phán iháníí thuộc về người chuyên chờ.

Sở dĩ có tranh chấp như trên là vì d o m; hợp dồng thuê làu chí quy dinh mức

lliirởniỉ mà không ghi rõ thưởng cho lliời gian nào: loàn bộ

gian liếl kiCm tlươc (for

all li me savcd) hay chỉ lliời gian làm việc hối kiệm được (for working limc savccl). Nếu

hợp đồniỉ C|UV (.lịnh thưởng cho (hời gian MỐI kiệm dược thì yêu cầu cúi! 111»iríyi thuê lầu là

hợp lý. NHƯỢC lại, người chuyện chở sẽ thắng nếu quy định [hưởniỉ cho (hời giíỊTƯàni

viêc liôì kiôm clirơc. Như vậy nếu ni>ay lù lúc ký kết hợp dung (huê (ầu, hai bôn (hoi)

llinẠn và quy định rõ vấn dồ này Ihì (ranh chấp dã không xảy ra và hai bên liếl kiệm

dược khoản chi phí kiện lụng, (hời gian và sức lực.

Theo quy dinh của hợp dồng, nếu ngirìíi thuê lầu xếp dỡ hàng hoa muộn hon thời

gian quy định thì sẽ bị phạt mọi khoản liền uọi lì) liên phạt xốp dỡ chậm.

Tron? Ihực liễn cổng lác thuê lầu có mội nguyên lý dược giới chủ táu thừa nhân

và áp dụng trong việc lính (oán lliườnt> phạt là mội khi bị phạt thì luôn luôn bị phạt

(Oileo OI) clcmurragc iilvvnys ôn dcmurragc). Diêu này có nghĩa là klii khoảng lliời nian

cho phép (liiylimc) quy dinh IroniỊ hợp ilồnii ti ù li u dđ xếp hoặc dỡ hàng dã liếl (hì nguôi

(huê phái (rả liền phạt cho chủ lầu cho n h ũ n" ngày chậm trỗ liếp theo. Những ngày này

bao gồm cả nuày chủ nhạt, nnày lễ, ngày mưa mà lẽ ra trong laylimc được miều (lừ.

Nlur vậy người Ihuô phái trả liền phai cho lai cả mọi lliời gian lần bị lưu giũ kéo

dài dể hoàn (hành việc xốp dỡ hàng. Ví dụ laviimc quy định (rong hóp dồng cho việc

xốp và dỡ hàng là !2 ngày. .Số ngày này t in dược sử dụng hối cho việc xép hàng và như

vậy laytimc ở cáng dỡ liàníỉ tin hết. Do dó nuay klii láu đến cảng dỡ hàng là dã bị phai,

và khi dã bị phạt (hì không cần trao thông dại ( N O R) nữa.

46

b. Tranh chấp về phạt xếp (lỡ chậm (DciiiiimiịỊc)

T r o ng Ihinmg m ại hàng hải, q u an điểm n ày rất p hổ b i ến và trong (lụrc lố XÓI xứ tranh chấp, nliiều (oà án Ihươnn m ại và h ội i l ồ nu d ọ ng tài c ũ ng v ận chum n hư v ây (lổ XÓI xử. D ưới dây x in g i ới t h i ệu m ột số trường h ợ p:

C ô ng ty N a v i e ra lluiê c ủa hãng t ầu L u o is c h i ếc l ầu D i as đổ c hở b ội mì lừ c ả ng P h i a l d c l p h ia đi c ả ng H s i n g k a n g: H ợp ( l ổ m; lliuô l ầu ký (heo m ẫu B a l l i m o re B c r th G r a i n, ( r o ng dó có d i ều 15 q uy định l ại c ả ng dụ hàng n g ười lluiô có q u y ền h un s ấy các h ổm tàu h o ặc hàng h o a. C hi phí li tin s ấy do n g ười thuê chịu, t h ời g i an sử đụ ng đổ l um s ấy k h ổ ng lính vào l a y t i m c. Ngoài ra h ợp đổ ng c ũ ng q uy d i nh t h u y ền Irirôrng p h ải h ợp lác v ới n g ười lliuè l ầu để các công v i ệc này d ược l i ến hành trôi c h ả y. Đ iều 13 cùa h ợp đổ ng l ốc độ dụ hàng là 1.500 l ấn m ỗi ngày làm v i ệc l ối h ời Môn t ục 24 g iờ đồ nu h ồ, c hủ n h ại và ni>ày lỗ k h ô ng lính dù có làm. T h ời g i an dụ hàng sẽ bái t h iu lính vào lúc 13 g iờ c ù ng ngày níu lliông d ại đ ược t r ao vào b u ổi sáng h o ặc lính vào 8 g iờ 30 phút n g ày h ôm s au nếu (hông d ại d ược t r a i) vào b u ổi c h i ề u. C òn (heo điểu 14 c ủa h ợp đổ ng thì t h ời g i an c hờ cầu, di c h u y ển l ẩu d ược c oi n hư t h ời g i an dụ hàng. N ếu l ầu dụ ở c ả ng t hứ h ai (hì I h ời g i an làm hàng sẽ lính n g ay sau k hi l ầu t i ến c ả nu b ai kể dã vào cáu h ay chưa. Đ iều 16 q uy định m ức thường là 7.500 U SD và m ức phai là 3.750 U S D.

2 7 . 7 00 l ấn b ội mì d ược x ếp l en l ẩu

D i i is l ại P h i l a d e l p h ia và n g ày 3/10/1993 t ổn đến c ả ng H s i k a n g. T ầu d ậu l ại k hu v ực t l n r o nn m ại c ả ng n g ay s au k hi đế n. Do v ậy lừ ngày 3/10/1993 l ầu đã t h ực sự đủ điêu k i ện đổ c oi n hư m ột a r r i v ed s l i i p. L a y l i me b ắt

thiu d ược lính lừ I 3h ngày 4/10/1993. T h eo h ợp d ồ n g, L a y l i me l ổ ng c ộ ng ( h eo q uy định là IX imìiy, I {gùi 12 phút và sẽ hít h ạn vào lúc 0 g iờ 12 phút n g ày 2 6 / I 0 / I 9 93 n h ư ng lúc này l ẩu v ẫn p h ải đợi ngoài p h ao c hờ vào CẦU. Từ ngày 9 đến n g ày 2 5 / 1 1 / 1 9 9 3, n g h ĩa l i ến hành h un s ấy hàng, đến là I r o nq vòng Kí n g ày 6 giò', đủi h à ng

t h ời điểm n ày l ổn

vẫn chưa đ ược vào cáu. C u ối cùng đốn ngày 6 / I 2 / 1 9 93 t ầu m ới d ược vào c ầu dụ h à ng và

đốn nuày ì ()/12/1993 v i ệc dụ hàng đ ược hoàn (hành.

C hủ làu dôi n g ười IhuO p h ải trả l i ền phạt là 3 3 8 . 6 35 U SD c ho l ổ ng số t h ời g i an bị

p h ai hì 45 ngày 3 u iừ 38 phú!. T uy nhiên i m u ời thúc l ập l u ận r ằ ng t r o ng t h ời g i an p h ai p h ủi l o ại t rừ n hững n g ày h un s ấy hàng là 16 ngày 6 g i ờ. Do đó t i ền p h ạt là 2 1 6 . 7 60 USD. T h eo n g ười Ihuô t ầu sờ dĩ n hư vây là vì t h eo d i ều 15 c ủa h ợp d ồ n g, t h ời g i an d ù ng dể h un s ấy hàniỉ p h ải d ược l o ại trù' k hỏi (hòi n i an x ếp dụ hàng. N g ược l ại c hủ l ẩu l ập luân rànỉỊ vì l a y l i mc dã h ối k hi l i ến h à nh h un sấy, do v ậy d i ều 15 lúc này k h ổ n iỉ còn giá

trị nữa.

Vụ [ r a nh c h ấp l ấn k éo dài và g iữa 2 hôn k h ù ng

l l iể di đốn h oa g i ải dược. C u ối g i ải q u y ế t. T oa dã híp luân r ằ ng m ội cùng vụ v i ệc d ược d ua ra T oa án (hương m ại A nh v ốn dề lương đối rõ ràng l i o im pháp l u ậl lù n ếu t r o ng m ội h ợp đổ ng (huê l ầu cú q uy d i nh

(In vi

m ội t h ời ui an nào dó c ho v i ệc x ốp d ụ, k hi thòi g i an dó dã hốt mà n g ười thuê x ốp dụ c h ưa XOI!" thì c oi nhít n g ười lluiè dã vi p h àm h ợp d ồ ng về t h ời g i an x ếp d ụ. M ội k hi

47

p h ạm h ợp d ồ ng t hi k h ô ng đ ược h ưở ng b ất kỳ miên t rừ nào và p h ải chịu m ọi hâu quà. Chính d ay là cơ sở cùa pháp ( h u y ết " M ọt k hi t in bị phạt thì k h ổ ng m ội sự m i ền liìr n ho có t hổ ngăn càn v i ệc p h ai dó l i ếp l ục Irír k hi h ọp đổ ng có q uy định khííc".

T r o ng vụ t r a nh c h ấp nói trên v ấn dồ d ược d ại ra là l i ệu l ời văn d ù ng ( r o ng d i ều 15 cểa h ợp d ồ ng có rõ ràng k h ô ng và có m i ễn t rừ c ho n g ười lliuô v i ệc n ộp phạt t h eo m ức 7.500 U S D / n g ày kể lừ ngày 26/10 k hi t h in ti, í un làm hàng dã hết c ũ ng n hư c ho ( h ời g i an h un s ấy hàng ( lừ ngày 9 đến 25/11/1993) h ay không.

N g ười (huê l ẩu đã v ận d ụ ng c ụm lừ " ai a ny l i m e" t r o ng đ oạn " ai (he d i s c h a r g i ng

p o r i, (he C h a r t e r cr h a vc (he o p l i on ai a ny li me lo l u m i g a le ai ( l i c ir c x p c n sc s l i i p 's liolcl and/ OI' c a r go antl l i mc lo usccl n oi lo c o u n l" de k h ước lừ (rách n h i ệ m. T oa bác bó l ập

luận này và nói r ằ ng các c ụm lừ " ai Huy l i m c" và " a ny l i me lo used n oi lo c o u n l" có n mi

ý áp d ụ ng c ho ( h ời g i an làm hàng c hứ k h ô nu p h ải c ho trường h ợp dã bị phạt. T h òm n ữ a. n h ũ ng câu c hữ này chỉ áp d ụ ng k hi I h ừi g i un làm hàng đang còn c hứ k h ô ng p h ải n hu t r o ng n ườ ng h ợp này. V ới lạp l u ận n hư vậy, l oa dã b u ộc n g ười thuê làu p h ải Irá loàn bộ l i ền phạt c ho n g ười chuyên c hờ k h ổ ng đ ược m i ền Irù m ội ngày nào cả.

N hu v ậy ở dây l oa đã áp d ụ ng nguyên lắc " M ột k hi dã bị p h ai Ihì luôn luôn bị p h a i ". H ay nói m ội cách khác k hi t h ời g i an làm hàng k h ổ ng còn n ữa thì n h ữ ng ngày l i ếp sau dó bai kể lù m ưa h ay n ắ n g, ngày nghỉ, ngày lễ (hì n g ười l l u iũ v ẫn p h ai ( ni l i ền p h a i. V i ệc áp dụniỊ q uy tắc này có phân nghiêng về q u y ền l ợi cùa chù lầu. Tuy nhiên dây là q uy định dã d ược hình thành lù lâu và d ược lnẠl c ểa n h i ều n ước q uy d i n h.

T r o ng Rộ luật hàníỉ h ải V i ệt n am l ại d i ều 71 m ục Ì g ọi t h ời g i an sau k hi t in hối l l i ời g i an làm hàng là t h ời g i an dôi n h ạ i. M ục 2 và m ục 3 d i ều 71 q uy li i nh l ằ ng n ến v i ệc thưởng phai xốp dỡ k h ô ng d ược q uy định Iroiiíỉ h ợp đồ ng lliì sẽ áp d ụ ng l ập quán địa phương. T r ưở ng h ợp l ập quán địa phương khồníỉ q uy ước (hì k h o ản l i ền phạt se tính trôn lổniỉ c hi phí t h ực lố dể d uy trì l ẩu và ( h u y ền bộ ( r o ng ( h ời g i an dôi n h ạ i. T h ời g i an lầu bị lưu l ại c ả ng xốp hàng sau k hi l l i ời g i an xốp hàng đã hốt và thời g i an dôi nhạt do n g ười thuê láu này ra g ọi là t h ời g i an lưu lầu. N g ười chuyên c hở có q u y ền dôi b ổi thườn" các l l i i ệl h ại phát s i nh do lưu l ẩ u.

Đ iều 91 Bộ Ì nạt H à ng h ải V iẹi n am c ũ ng q uy định áp

d ụ ng lương lự các v ấn đổ trên d ay đối v ới v i ệc dỡ hàng và (rả hàng ờ c ả ng đích. Q u an điểm này rõ ràng n g h i C ng về q u y ển l ợi c ểa nguôi chuyên c hờ và d ược hình lliànli dã hìiniỉ m ím n ăm n a y . T uy nhiên, t r o ng n h ữ ng n ăm gần dây cán c an l ực lượng ÍỊÌŨÌI chù lầu và n g ười thuê l ẩu dã có nhiêu t h ay d ổ i, vì v ạy nên sửa d ổi q uy (lịnh này sao c ho h ợp lý

hon. T h ực ra k hi lầu c hờ d ại kéo dài ngoài t h ời nhìn làm hàng thì k h ô n" p h ải chỉ cú đùi làu bị l l i i ci mà b ản thân n g ười IhtiO c ũ ng bị (hiệt r ai n h i ề u. N hư v ậ y, l ối l um hôi nên t h oa t h u ận t r o ng h ọp đồ ng là t h ời g i an dôi n h ại này sẽ đ ược c h ia h a i. mỗi bên chịu m ội nửa. N ếu k h ổ ng ( h oa (huân d ược n hư v ậy thì I h ời g i an làm hàng nôn đ ược q uy d i nh lính

lừ k hi lầu thòng'háo san sàng làm hàng.

4N

Qua các ví dụ (ròn la nhạn thấy rằng vấn đổ lính loàn thưởng phai xốp dỡ In vấn

dề không don giản và rất dỗ phái sinh tranh chấp. Do dó khi Ui ne lẩu, người di thui- nên

cố gắng quy dinh chạ! chẽ và IhươníỊ thao sao cho có lợi cho mình nhằm (lánh bị thiệt

thòi khi bị phạt

VI. T R A NH C H ẤP VỀ N G H ĨA vụ S AN X ẾP VẢ H ẢO Q U ẢN

H À N (Ỉ H OA

T R ÊN T ẦU

Hai bên ký họp đổng (huê lầu chở lạc, theo đó người thuê lẩu có nghía vụ bốc

hiu ì Li lòn lầu VÌ! san xốp hàng. Khổng hiu S im khi rời cảng xốp hàng, mội số bao lạc bị xê

dịch làm trìu nghiêng sang phải 12 độ và ti ổ lại một khoảng Irống rộng Im dọc ( h en

cạnh cùa khoang láu. Thời l ỉ ỐI lại thời điểm dó không thuận lọi nhưnu khònsi thuộc

(rường họp miễn trừ. Tẩu phải quay lại cáng xốp hàng để sắp xếp lại hàng hoa nhàm

chim bàu an loàn cho hành trình cùa con (liu. NiỊirời thuê láu đòi trừ khỏi liền thuê lầu

chi phí sáp dại lại hàng và các chi phí nhiên liệu phái sinh. GHI lẩu đã dua vụ việc này

ni Họng lài XÓI sử (lể dùi lại số liền liên. Người ihuC tầu lấy lý do (rong điều IIA cùi!

họp đồng có quy dinh: "Trong (rường họp hư hỏng (hân tầu hoặc lai nạn khác gây càn

trở hoặc ngăn cản hoạt dộng của con tầu Vít kéo dài hơn 12 giờ liên lục người (huê hiu

sẽ không (ri* liền thuê lẩu đối với Ihời ÍỊÌHI1 bị m í t ".

Theo diêu 36: " N ếu lầu di chệch hươu" hoặc quay lại Ironiĩ khi chum liên hìinli

trình vì bãi cứ m ội

hòng n h ũ n" lý do nào dưọc nêu ở đ i êu 11A lầu sẽ khôn lĩ (lưoc Ì rá

liền Ihuò dối'vói (hời gian bị mất. Oii phí nhiên liệu phái sinh sẽ bị (lừ khói số liền lliuú

lầu".

Theo lhôii!> lệ quốc lố "lai n ạ n" là mội sự kiện ngẫu nhiên xay ru ngoài nhũn!"

diều hiến lliổniỉ lluiừng. Hiển nhiên nlũrim ui xảy ra trong trường họp này là m ội "lai

nạn".

dinh

Tuy nhiên vấn đề văn chưa đưọc khép lại ừ dây vì diều 1 IR còn quy

|IK'HI:"TIOIIÍ; Irưùtng họp tầu dưọc dưa vào cáng do ảnh hưởng của thời l ĩ ốt hoặc nập lai

nạn dối với liànn hoa, bất cứ sự lưu giữ nào dối với lầu lại cảng và/hoặc các chi phí phái

sinh thuộc trách nhiệm của nturời thuê l ầ u ".

Sự kiện xây ra trong trường họp trên khổng phải là " m ội lai n ạ n" d ối với

h i m i!

hóa (cùa lầu). Mặc dù dỏ là " m ội lai

nạn", nhìn chung là m ội lai nạn dối với tầu và lất

nhiên cổ liên quan đến hànu hoa nhưng dó khôn!} phải là một tai nạn dối với liìnm lioá.Tronu irườnu họp này, con lầu cũng khum; dưọc "dưa vào cảiiíí do ảnh hườn" của

thời tiết". Tẩu tin quay lại cảiiií vì m ội lai nạn "ủy ra bởi sự k ít họp í>iffii 111 Tí ĩ HỐI xấu và

cách sáp xốp li án ti hóa trước khi lầu rời cántỉ, nhưng điều này không dãn tiến sự kiện tin

xảy ra li leo như nội dúm; của diều 11B.

4

N hư vậy, d ựa vào diêu NA và ti ít? li 36. t h o ại nhìn n g i i ừi I li I lô lít li d ược plióp Irir

l i ền thuê láu và c hi phí nhiên l i ệu phái s i n h. T uy nhiên, n ếu sự v i ệc này lít lìa sự vi p h ạm cùa nguôi thúc l ầu h ay lừ sự v i ệc mà a nh l i! p h ải chịu trách n h i ệm t h eo h ợp d ồ n" 11 lì n g ười Ihuê l ầu sẽ mài q u y ền dó. Chính vì v ậ y, cán p h ải cân n h ắc Ì ĩ ọ 11 có sự vi p h ạm n ào t r o ng trường h ợp này h ay không.

T ai n ạn x ảy ra là diu sự dịch c h u y ển c ủa các b ao h à ng do ( h ời ( l ối x ữ u. ì h um h o i!

l o ại này n ếu d ược s ắp d ạt t ối ( n g h ĩa là sắp d ại cán t h ậ n, c h ắc c h ắ n) sẽ k h ổ ng ( hổ bị xê dịch t r o ng l l i ời Môi x ữu đốn m ức làm c ho l ầu n g h i ữ ng 12 độ và đổ l ại m ội k h o ả ng n ố ng r ộ ng Im ( h eo c ạ nh k h o a ng l ầ u. Vì vậy, có t hổ đi tiến g iả l l i i ốl hàng h on k h ổ ng d ược s ắp dại d ù ng cách, c ẩn t h ậ n. Hàiiiỉ h oa d ược sắp d ại l ỏi là n g u y ên n h an xác ( h ực n h ai íiAy ra

lai n ạn trên. V ây thì ai p h ải chịu n á ch n h i ệm d ối v ới v i ệc s ắp d ại h à n g/

Điền ỉ3 nhi họp (ìthui /huê tần quy định:

" N g ười thuê t ần chịu (rách n h i ệm đối v ới n h ữ ng t ổn (hữt m ữt mái d ối v ới láu h o ặc

đối v ới c hủ h iu do v i ệc x ốp hàng, sắp đại hàng h o ặc dỡ h à ng k h ô ng thích h ợp h ay k h ô ng

cẩn t h ậ n, h o ặc hài kỳ m ội hành độ ng k h ô n" thích h ợp h ay b ữt cán cùa

n g ười [huê l ầu

hay n g ười làm c ồ ng c ủa h ọ. H à ng h oa phái d ược x ốp lên

l ẩ u, s ắp d ặt và dỡ ra k h ỏi l ầu

d ưới sự uiám sái cùa thuyên trưởng".

D ựa vào n h ữ ng d i ều trích chín ở liên, ( r o ng h ườ ng h ợp này, nmùíi (huê t ẩu p h ủi chịu H á ch n h i ệm và do v ậy k h ù ng có q u y ền t rừ l i ền thuê l ầ u. V ữn dể d ại ra t i ếp ( h eo lít l i ệu q uy d i nh đ ược in d ậm ở liên có ánh h ướ n i! l i ến q u y ết đinh này h ay k h ô n ".

Đã có q uy định lừ rữt l au là trách n h i ệm b an đầu đối v ới v i ệc x ếp hàng l ẽn l ẩu

t uy h ợp d ồ ng q uy định, ngoài ra (huyên trưởng còn

sắp d ại hàng t h u ộc vổ n g ười thuê l ầ u, còn ( h u y ền trưởng có li lực sự CHU t h i ệp vào h o ại d ộ ng x ếp dỡ hàng h oa h ay k h ô ng là phái có trách n h i ệm g i ám sái v i ệc x ốp dỡ hàng, s ắp d ại h à ng t r o ng p h ạm vi c ủa m ì n h.

T h eo các c h ứ ng cứ có d ượ c, H ội d ỏ nu h ọ ng lài dã thùa nhân rằng (huyên In rớm; tin làm n h ữ ng v i ệc mà m ội n g ười t h u y ền trườn" có t hổ và c ần p h ải làm ( l ức hì dã có sự t r o ng d i ều k i ện có l l iổ rằng h à ng h oa dã d ược s ắp d ại c h ắc cần mẫn h ợp lý) dể đảm b ảo c h ắ n, CẢU t h ận và do v ậy t h u y ền trưởng dã hoàn thành trách n h i ệm ti Am h ảo tình Iran!* (ỐI c ủa c on Lầu. Do v ậy kliônu t hể k ết l u ận n um hành d ộ ng c ủa thuyên Irưởnu dã uâv ra sự cố nói liên, níu có ả nh h ưở ng c ũ ng chí ở m ội m ức độ n h ữt định. C ũ ng t h eo h ợp dồn!! này. t h u y ền trưởng k h ô ng p h ải chịu trách n h i ệm t u y ệt đối d ối v ới v i ệc giám sái x ếp hàng lên l ầu và s ắp d ặt h à ng đổ đảm b ảo

rằng l ầu có đủ k hả năng đi h i ển k hi t ầu k h ởi

hành.

N h ư ng li " Ười (huê tẩn

t in bác lại rằn í! t h u y ền trưởng dã khôn!! có sự CÀU m ãn h ợp lý ( m ím h o ại clộiiiỉ s ắp d ại hìiníỊ l ẽn l ầ u. N g u ôi IhuC táu nói rằiìíi a nh la dã c u ng cáp c ho t h u y ền trưởng n h ữ ng chỉ chín rõ ràng lừ dó c h ắc c h ắn ( h u y ền trưởng phái h i ểu d ược líínu

50

hàng hoa phải dược sắp đại chắc chắn và sái vào thành tẩu. Người thuê lầu di đốn kếl

luân r ằ ng t h u y ên I r i i ủ ng dã k h ổ n g, thực h i ện I h co n h ữ ng c hi d ãn d ó.

Tuy nhiên, rõ ràng là thuyền trưởng hiểu rõ những chị dãn dó và tin làm những ỊỊÌ

có thổ dể dám bào rằng cổng ni Ì An bốc vác là người làm thuê cho người ihuC lần viì (rách

nhiệm chính trong việc xốp hàng lên lầu và sắp dại hàng là llniộc vò người thuê lần.

Quyền của người thuê lẩu được căn cứ vào diều 11A và diêu 36 cho dù có uiiì trị

nhơn" vẫn bị bác bó vì theo phần thú' 2 cũn điêu 13, người thuê tầu phải chịu (rách

nhiệm [rước chủ lẩu vổ những tổn i MÌ Hây ra dối với chủ lầu, và do dó, khiếu I i. ii C ÚM

người I li ne lầu dùi giảm liền thúc lầu sẽ bị bác hà.

Cuối cùng chủ lầu dã tháng kiện còn người (huê lầu thua kiện.

Rõ ràng trách nhiệm san xếp hàng và chăm sóc bảo quản hàng hoa khi hàiiiị tlanu

dược vận chuyển hôn lầu là thuộc về người chuyên chở nhưng không phải là nghìn vụ

tuyèì d ố i, có nghĩa là nếu lổn (hất của hàim IM KÍ là do hành dộng không thích hợp hoặc

do lỗi cùa người (huê trìu (mím việc bốc xếp hàng hoa ban dẩn thì niiirời chuyên chở

dược thoái trách nhiệm. Điều này càng dùng dối với những mại hàng siêu

HƯƠU" siêu

Irọiiíĩ hay hàng niịiiy li

lổm.

Năm 1981 người thúc lầu thuê lầu định hạn đổ chờ (han mỡ lù Ncvv Orlcans di

Đài Loan. Tẩu rời bốn Ncw Orlcans và dự dinh sẽ lấy dầu ở Long Rciich. Klti lần lliíi

neo dậu ngoài khơi Long Rcacli đổ lấy chui, (huyên Irơởng nhận dược diện cùn D ội

phòng vệ duyên hái Hoa Kỳ nhắc nhở phái dặc biệt thận trọng vì theo kinh nghiệm lúi

ni Ihì các trìu lấy (han lừ Ncvv Orlcans đi hòng Ihừi gian gán dấy hàng chớ liên lầu có

khá năng (ự phái nhiệt bốc cháy. Khi dó chù lầu dã cử ngay các chuyên gia xuốiií! lạn

hẩm hàng mang (heo nhiệt kết diện lử đổ do nhiẹi dỏ Ì rên bổ mại hàng hoa.

K11 ĩ lới Long Bcaeli người la phái hiện lít là llian mỡ chở trên lầu dã lự hốc min tị

ử nhiệl dọ c a o, vì vậy liìu dã phin dỡ hàng xuốiiíi và rối

c u ộc phải xếp hìinu liếp lon mọi

cluiyốn trìu khác dể liếp lục hành trình. Chủ I rì li dã dôi người (huê lẩu phải trả các khi nin

chi phí dỡ hànii ở Long Beaeli và các chi phí sứa chữa những chỗ lầu bị hít hại chi hàng

hoa phái nin lột hốc nóng gây nôn.

Theo diều 3 trong hợp dồng thuê trì LI có C|uy định người thuê phái " b ốc hàn>j 10 li

l ẩ u, Sim cào h à n i ị, đỡ h à ng x u ố ng l ầu và c h ịu các c hi p hí p h ái s i n h, t h u y ền ( r ướ m: ị ì l i ải

giám sái và chịu (rách nhiệm hòng khi Min hành các cổng việc nói l i ê n " . Đ iều khoán 12

quy dinh ràng "thuyền Irưởnc phải cần mẩn mội cách hợp lý (rong việc chăm sóc hàng

hoa Hôn l á u ". Còn ti í ồ li 34 quy dinh là " láu phái (lược sử dụng đổ chuyên chớ hàiiíị hoa

hợp pháp nhưng loại Irịr những hàng hoa niuiy hiểm và/hoặc hàng hoa dóc h ạ i ".

51

Căn cứ vào diều X chủ lẩu khiếu nại dùi người Ihuổ lầu phải bồi Ihirímg Ihiệl hại

vì người lluiỗ trùi dã vi phạm diêu 34.

Vào thời điểm vào năm 1981 người la cho rằng (rong quá trình vân chu ven liànu

than, có khả năng xảy ra 3 rủi ro: mội là, liànu hoa sinh sản ra khí môtan và (lãn đen

phái nổ dữ d ộ i; hai là, hàng hoa có thể lự phái nhiệt bắc cháy; ba là, lìàniỉ hoa có thổ bị

xô lắc, di (lộng.

Theo phán quyết cùa họng lài, việc thuyền [rường phải làm nlifriif> thao lác nhu

người Ihuê tầu gợi ý là m ội nành nặng trách nhiệm quá mức. Thật vô lý là người IhuO

lầu phát lệnh xếp lô hàng đặc hiộl dó lên lầu rồi lại bảo rằng thuyền Iniửng phiii phái

hiện dược lính chất của lô hàn" đó.

Luậri điểm của người chile Lẩu phô phán (huyền trưởng tin khônu do nliiệl độ theo

dùng yêu cầu (lức là do nhiệt dọ ở 3 điểm nồm nhũng điểm ở dấy lẩu và nlũrniỉ điểm ở

sâu giữa lũ hàng) cũng bị bác bó. Thực lắ thuyền trưởng dã làm clíínu " q uy c hí phòng

chắng lai n ạ n" của nước mà láu đang ký treo ái.Người lliuê tầu lại viện cớ rằng lẽ ì ít

thuyền (rường không nên cho (hông gió hàng hoa. Tuy nhiên, lập luận này cũniỉ bị bác

bỏ vì vào lúc xảy ra sự cắ thì thuyền Inrởniỉ hước hết phải xét đến khả nã im hài!!! hoa

sinh sản ra khí môlan là mội l ủi ro lớn hơn rai nhiêu so với kha năng lự phái nhiệt bắc

cháy là đúng đắn. Ngay cả trong trường hợp thuyền trưởng có dược (hông háo cho biết

là hàng hoa có khá năng lự phát nhiệt bắc cháy đi nữa thì ỏng la vẫn có lý và có quyển

liếp lục cho [hổng uió hàng hoa.

Nuuời thuê táu cho rằng khi lẩu dâu ở Long Rcach nếu thuyên trưởng dã cho xe

san ủi những chỗ (han dày dặc thì nhiệt độ hàng hoa đã giảm XMắnu và do dó lầu dã

tránh dược việc phải do hàns> xuắng. T hế nhưng rõ ràng là ở Long Bcach vào lúc đó

chẳng có ai là im ười thực sự biết cách đắi phó với những vấn dồ ấy ra sao. Vào (hời

điểm năm 1981 (hì lính chái quan trọng của công việc phải dồn chãi hàng hoa đổ loại

hít không khí bên trong ra nsjoài và san b ằ n" hàng hoa dể giảm bới diện tích liếp xúc

với khônu khí không phải là dã được lất cả những người làm nghề xếp hàm; và vận (ái

mại hàng than nhất trí.

Tổn 111 ất và hư hại mà chủ lầu phải dành chịu rõ ràng là hậu quá trực liếp cùa

lệnh cho xắp loại hàng đổ lên lầu. V ậy chính người Ihuê lầu phải chịu Irách nhiệm bồi

thường như dã cam kết trong hợp đồng (huê tần. T ổn thất và hư hại uây ra cho lầu tin

phái sinh do lính chái khác (hường và nguy hiểm của hàng hoa chứ không phái do có

khuyết điểm , (hiếu SÓI trong khâu bắc hànu lèn lầu và san cào hàng. Và lại, dây chính

là một loại "hànlĩ nguy h i ể m" (heo đúng niilíia dã nói ở điều khoản 13 của hợp đổng thúc

lẩu này.

T óm lại, chù lẩu dã thắng, kiện.

VU. TRANH CHẤP LIÊN QUAN MẾN VIỆC T ÂU m C H Ệ CH M!'ỜN(Ỉ

52

Chù lầu có nghĩa vụ cho lổn chạy (heo lốc độ bình thường, (heo luyến (lường

thông thường mà lẩu đó vãn di. Tuy Iiliiôn trong mội số trường hợp dặc hiệt, lầu vẫn

dược phép di chệch (.lường. Theo lộp quán hàniỉ hải, khi (đu di chệch clirờnu dể cứu hoặc

cố "ịng cứu sinh mạng hay lài sản liên biển, hoặc vì bất cứ lý do chệch thrímiỉ chính

dánu nào thì sự chệch dirờnu chính đáng này sẽ không bị coi lít vi phạm họp clồnụ, và

chù lầu sẽ kliôniỉ chịu trách nhiệm về bái kỳ mài mái hoặc hu hỏng nào phát sinh lù' sự

chệch clưìyng dó. Tuy

nhiên nếu lầu đi chệch đường vì. mục đích xốp hàng hay dỡ

hàng hoặc hành khách thì bị coi là "chứniỉ cứ (lẩu liên" của việc di chệch đường không hợp lý.

Trong (hực liễn hàng hải ngày nay, các hợp đổng mẫu in sần (hường có diều

khoán cho phép lầu di chệch dường trong mội số trường hợp nhài định trong đó co việc di chệch dường cứu người và/hoặc tài sán, chẳng hạn hợp dồng mẫu GHNCON.

CONTINENT GRAIN C/]\ CUBA SUGAR (1973), thậm chí hợp đổng NOKTỈI

AMERICAIVI GRAIN c/p 1973 còn quy dinh chủ tầu khổng chịu trách nhiệm dền bù

nhũng (hiệt hại, mái mái do lầu đi chệch (lươn" hợp pháp gây ra. TAI nhiên khi ký kè!

hợp đổng có sử dụng điêu khoán đó và sử (.Inh" đốn mức độ nào còn mỹ thuộc vào Ý chí

cùa dồi hèn. Táu Olympias di chệch đường quy định (rong hợp dồn u dể nín li i lí Ị) môi

lầu khác đang bị nạn, nhưng không dơn Ihuíỉn cứu thuyền viên. Tổn cố kéo làu bị nạn

vào mội cảng khác và trong khi thực hiện cong việc lai dịt này, chính lầu Olympiiis lại

bị mịc cạn và bị lổn thất cùng với số hàng hoa liên lầu.Toa xử rằng chủ lẩu phải chịu

trách nhiệm bổi (hường (hiệt hại về hàng ho;í tiu lầu đi chệch dường không hợp pháp

(unjusliri;ible). Chủ lẩu cũng khổng dược vận dụng điêu khoản miên trừ Irách nhiệm

trong trương hợp "hiếm hoa của biển quy định dong liợp đồng.

Việc lầu di chệch dirờng quy dinh (rong hợp đồng vì mục đích cứu sinh mạng

con người đung gặp nạn trên biển là hành dộng hợp pháp xuất phái lừ lính nhan dạo cùa con nniiủi và cũniỉ là "nghĩa vụ bịt buộc" dối với các lầu thuyền khác khi nhân dược líu hiệu cấp cứu. Tài nhiên phải hiểu ràng dù lầu di chệch điiừiiíỉ hợp pháp, chù lầu vần có

nghĩa vụ (hực hiện liếp hợp dồng chuyên chở và chịu trách nhiệm Ì ri rức chú him!! về

nlnìnn lổn (hãi mất mái đối với hàng hoa, dtronu nhiên do tính hợp pháp của nó. chú hiu

có lliổ vận dụntỉ điều khoản miễn Irìr trách nhiệm trong trường hợp "hiểm hoa CÚM biến" dã dược quy định. Ngược lại nếu lầu đi chệch dường với mục đích duy nhất là cứu lài

sán gồm (ầu, hàng và C ƯỚC phí thì khôníi phái bao giờ cũng dược coi là hợp phá Ị) và

được hiiửng dặc An nói nôn trừ phi Irong hợp ilồnn có quy định cụ (hể.

Mặc dù dã clưực quy dinh rõ trong trườn" hợp nào lầu dược phép di chệch dường.

nhưniỉ liên thực lố việc dó vẫn xảy ra "mội cách ngẫu nhiên" ngoài dụ kiến hoặc cũn!!

có thổ do ý dồ riêng của chủ lầu. Điêu dó (hường dưa lại nhũn" (ranh chấp phúc híp,

nhái kì tròm; Irưừnu hợp xảy ra lổn thất về lầu và/hoặc về hàntỉ khi quyền lợi vại chất

5 .ỉ

Mỗi hoàn cảnh di chệch dường dồn cổ nguyên nhân và hoàn cảnh riêng. Để xác (lịnh

lính hợp pháp của nó, ngoài việc căn cứ vào lập quán hàng hải quớc l í. cẩn phải xem XÓI

t h u ộc vổ n h i ên bôn n hư các c hù h à n g, n h ữ ng n g ười b ảo h i ểm l ầu và li im tỉ. vỉì c hú líiti.

rõ ý đổ c ùa h à nh d ộ ng đó t h ô ng q ua d i ên b i ến (hực lớ c ùa sự v i ệc có p hù h ợp v ới h ợp d ồ ng và t h u ộc p h ạm vi c ủa d i ều k h o ản q uy đị nh vổ v i ệc di c h ệ ch úitĩmv, h ay k h ô n g, cán lưu ý ( l i êm r ằ ng b ên c ạ nh h ợp d ồ n g, v ận d on là m ội h ằ ng c h ứ ng p h áp lý q u an In lim dể t h am c h i ếu n ếu v ận d on c h ứa d ự ng d i ều k h o ản lương lự q u y . đị nh vổ v i ệc d ó.

T rở l ại h o àn c ả nh r i ê ng c ủa vụ n ày n hư s a u: l ầu O l ỵ m p i as đ a n iỉ (ren cliiờim c hở b ội m ỹ, lù C r o n s d a dt đi Địa T r u ng H ả i, c h ọi g ập m ội l áu bị n ạn t r o ng v ù ng h i ển Mác. T h ời l i ếl l úc đó rất đẹp và l ổn O l y m p i as clồniỊ ý k eo l ẩu bị n ạn t ới T c x cl đổ lít')' m ội k h o ản l i ền 1 0 00 b ả ng A n h. T r o ng k hi llụrc h i ện h ợp đồ ng lai dắt n ày liiu O l v m p i ns bị mắc c ạn (ròn c ồn c ái và k ết q uà là l ầu bị l ổn (hất l o àn b ộ. Mặc dù đủi hiu (|Uíi (Ịi i y ớl r ằ ng t ổn (hất dó là m ột h i ểm h ọa ở b i ên dã dược l o ại t rừ t r o ng h ợp d ồ n g, p h ía c hù h à ng v ần d ôi c hù t ầu b ồi thường t h i ệt h ại về h à ng h oa vì t ẩu đi c h ệ ch đường k h ô ng h ợp p h á p, bời lẽ h ợp d ồ ng k h ổ ng c ho phép l ầu đi c h ệ ch (.lường đổ c ứu l ài s ả n.

I I X. TRANH CHẤP vít C ƯỚC PHÍ VẢ THANH TOÁN C ƯỚC PHÍ

1. Vấn dề cước không

K ết q u ả, t oa đã xử là v i ệc táu di c h ệ ch dường n hư n ói ở (rên là sự vi p h ạm h ợp d ồ ng và do đó c hủ l ầu p h ải c h ịu trách n h i ệm d ồn bù g iá (rị h à ng h oa bị l ổn Hưu.

Cước k h ớ ng là l i ền cước mà người c h u y ên c hờ có q u y ền đòi t h a nh t o án k hi n g ười thuê t ẩu k h ô ng có h à ng h oặc ( h i ếu h à ng dế x ếp lên t ầu n hư đã q uy ( l ị nh t r o ng h ọp d ồ ng thuê l ầu sau k hi dã k h ấu trừ k h ói p h ần cước k h ô ng n h ữ ng c hi p hí mà c hú l áu p h ái c h ị u.

• lẳng h ạn n hu H i u) h ọp d ồ ng p h ải háo đảm x ớp 1000 l ấn h à ng n h ư ng n g ười t h úc c hi xớp được 8 00 l ấn (hì người c h u y ên c hở có q u y ên đòi l i ền cước c ho 2 00 l ấn c òn ( h i ếu h ay c ùn g ọi là phạt CƯỚC k h ớ i i iỊ.

(huê Iriiức khi tổn hành trình. Trong trường họp này Ihì người chuyên chở có quyền dôi

bổi Ihưònu mội nửa sớ liền cước cùa hợp d ồ n ".

Việc phạt CHỨC khớng còn áp dụng dới với việc huy hợp dồng thuộc phía người

T h ực lớ víu dồ cước k h ớ ng là v ấn dề rới phức l ạp vì t h ô ng ( h ườ n" n g ười I h nc k h ô ng d ồ ng ý (hanh l o àn cước k h ớ ng v ới n h i ều lý do k h ác n h a u. C h í nh vì v ây t r o ng (hực lớ dã có n h i ều vụ t r a nh c h ấp về v ấn đề n à y.

tỉ. Án lệ ì

con lầu Poclison chở d ầu (hô lừ Trung Quớc vè Indonesia. Hợp dỏng quy d i nh liền eirức

dược người (huê (rá trọn gọi (lumpsum) là 307.500 USD. Người thuê yên can trìu phái

54

Mội công ly X ký hợp dồng thúc lẩu với Công ty vận lải di tòng hiển Y dể thuê

l í iu n h ận íl n h ai 6 0 0 . 0 00 t h ù ng dàn (lít") l ại m ội d ìu càng n ổi n g o ài k h ói X i j i i i i i ! i. K hi P o t l i s on l i ến c ả ng X i j i a ng t hì (hời liẾI đã rối x ấu n h ư ng (ầu v ãn được p h ép b u ộc (lay c ập c ầu và n h ạn h à n g. T uy n h i ên c hỉ vài g iờ sau » ió t h ổi m ạ nh với l ốc độ 35 h ái l ý/ g i ờ. sóng d â ng cai) 5 i n. Sau vài g i ờ, l ốc dọ g ió lên đốn 40 h ải l ý / g i ừ, s ó ng CHO đốn 6 m. 'Ìvin k h ù ng I hể n h ận h à ng nữa và dược lựnh (háo d â y, di c h u y ển ra xa c ầu c á n g. K hi đó tàu c hỉ m ới n h ận được 4 0 0 . 0 00 t h ù ng d ầ u.

K hi t h a nh t o án cước, người t l u iô c hí mi c ho người c h u y ên c hở I 8 1.332 usu t í nh lương ứng với số h à ng mà l ầu thực c h ờ. N m r ời c h u y ên chờ k h ô ng đồ ng ý và y êu CÀU t h a nh l o àn l o àn bộ l i ền cước. T r ước y êu c àu d ó, người (huê l ẩn c ho ni nu n ếu họ ui (rà p h ần cước c òn lại t in họ c ũ ng b u ộc c hủ l ầu p h ải c h ịu t i ên p h ai do đủi l ầu dã k h ô ng x ốp đầy đù và t o àn bộ lô h à n g. N g ười l l i uô l ầu v i ựn d ãn d i êu Ì c ủa h ợp đồ m; t h uê l á u. t h en dó l ầu p h ải x ếp d ầy l o àn bộ chiu (ho h o ặc d ầu t h à nh p h ẩm t h eo li lí nu c hí Hụ CÚM n g ười (huê l ổ n . Vụ v i ực di rực d ua ra t r ọ ng lài đổ p h an xử. T r ọ ng l ài c ho r ằ ng li lực lố c hủ l ầu (In c u ng cắp m ội c on l ầu có dù k hả n ă ng di b i ển Vít có đủ k hả n ă ng x ếp d ẩy và l o àn bộ lõ h à n g. Do đ ó, c hủ l ầu p h ải được n h ạn l o àn bộ p h ần cước c òn t h i ếu và k h i ếu n ại cùa n g u ôi (huê l áu bị t r ọ ng lài bác b ỏ. Phán q u y ết như (rên c ủa t r ọ ng lài và (oà iín lít h o àn toàn h ợp l ý. V i ực người (huê v i ực dãn d i ều I cùa h ợp đồ ng t h uê trìu dể q ui t r á ch n h i ựm c ho người c h u y ên c hở là k h ô ng đ ú n g. Đ iều I cùa h ợp đổ ng n ày k h ô ng p h ái là m ội n g h ía vụ l u y ựl d ối mà là m ột n g h ĩa vụ lương hỗ ( m u l u al o b l i g a ( i o n) c ủa n g ười c h u y ên dùi và người thuê l ầ u. T h eo d ó, người c h u y ên c hở p h ải n h ận h à ng lên l ầu và n g ười (huê hiu rực (rách n h i ựm phái c u ng c ấp d ầy dù và l o àn hộ h à n g. C hú lầu k h ổ ng t hể thực h i ựn đi x ốp d ẩy và l o àn bộ h à ng n íu n » u ừi (huê l ẩn k h ô ng c u ng c ấp đù h à n g.

Xiịinng dể c h ạy vò

T r on lí t r ườ ng h ợp n à y, v i ực c h í nh q u y ền c ả ng X i j i a ng bắt n g ư nu v i ực x ốp h ì um chí dơn t h u ần là vì lý chi I h ời l lốt c hứ k l i ô n iỉ liên q u an gì l ới b àn di An c on l á u. H on n ữ a, lựnh c ho l áu rời v ù ng nước g án c ả ng c h í nh người thúc l ầu đã I n d o n e s ia dể dữ h à ng ( r o ng k hi có l l iổ y êu c ầu l ầu chí* đợi và l i ếp l ục nhẠii l ù m !! k hi (hời MỐI l ối h o n. N h u' v ậ y, v i ực k h ôn tỉ. x ếp d ày h à n !: k h ô ng p h ải lỗi c ủa c hú trìu và c hủ l ầu h o àn l o àn k h ò m: vi p h ạm h ợp đồ n g.

N u i r ời l l i uê có t r á ch n h i ựm c u ng c ấp h à ng d ẩy đủ n hư đã l l i ô i i íi h á o. K hi hiu đ en

n h ận h à ng mà c hủ h à ng k h ò m; g i ao đủ h à ng (heo số lượng t h ô nu b áo thì c hủ l ầu vẫn có t hể l í nh CƯỚC c ho lương liàiiíỉ k h ô ng dược g i ao Hụi là cước k h ố nu ( D c i i il 1'rciỉiltl).

Về phía tiíỊirừi c h u y ên c h ở, I r o n iỉ Ì r ơi um h ợp l ầu k h ôn u c hở h ối số h à n iỉ được giai) t h eo như q ui đị nh thì p h ái c h ịu t o àn bộ c hi p hí c ho lượng h à ng k h ô ng c hừ lừ (kít l i ền đến c á ng c ũ ng n hư c hi p hí lưu k h o, lưu hãi cùa lượng h à ng k h ổ n ii c hờ h ổi l ại Ciínii.

h . Án lự 2

S5

N g ày 22/02/1997, công ly c hế h i ến và k i nh d o a nh ( h an miên N am ký h ợp đố ng

thúc t ẩu số 8 5 / T MN v ới công ly T N I I II vạn T ải B i ển M c k o ng v ứi n ội ti im e n hu síiu:Công ly (han m i ền N am (huê c ồ ng ly M c k o ng v ạn c h u y ển 20.000 l ấn than (hí 1*5'% ) bằng táu b i ển T h a nh Bình có m ơn nước l(),22m và t r ọ ng l ải 22.140 (ấn . C ă ng x ốp IÌI câng C ám Phả, c ả ng dỡ là cáng T ân T h u ậ n. T h ời g i an láu sỉn sàng x ếp hhìíi là (ừ 1/3/1997 đến 10/3/1997, dơn giá cước là 70.000 d ồ n g / l ấ n. C ó ng ly than m i ền N am phù í đảm hào c u ng c ấp dù hàng, n ếu không đù phải hả cước k h u ng c ho c ổ ng ly M e k o i i iỉ như dự l i m.

Q uá (rình thực h i ện h ợp đồ ng d i ễn ra n hu sau:

N g ày 14/3/1997, l ầu đốn cảng cẩm Phả và x ếp hàng lừ 19/3/1997 tiến 22/3/1997, số lượng hàng x ốp dược l ại c ầu c ả ng lừ 23/3 tiến 28/3. T r o ng k h o ả ng ( h ời g i an này, t h u y ền (rường'(.in (hông báo ba liỉn b ằ ng Fax c ho công ly Hum m i ền N am v ới n ội (.lung yêu c ầu c hủ hàng c h u y ển l ải và x ếp dù hìuiíỉ theo h ợp đổng, l ầu c hờ chỉ thị c ủa chù

hàng để k h ởi hành s ớm nhưng k h ổ ng nhân dược trả lời . N g ày 29/3, l ầu k h ởi .hành t h eo lệnh c ủa c hủ hàn lị và về đến Ciíní; vào ni>ày 12/4.

Nuìiy 15/4, l ẩu b ắt d ẩn dỡ hàng tiến Iiuìiy 5/5. Sau dó C ô ng ty T h an m i ền N am khòm; C.IỔI1U ý llianh loàn cước k h ố ng theo y ếu c ẩu c ủa c hủ l ầ u. C ô m; ly M c k o nu l ạm uiũ lại Irên láu m ội số (han. NiỊirời chuyên c hở yêu cáu người Ihuê lẩu Ihanli toán t i ền cước k h ố ng c ho loàn hộ sổ lượng hàng h()ií còn (hiếu so v ới h ợp đổníí. N g ười llitiê l ầu

k hỏim dổniỉ ý V(Vi yêu c ầu liên vít lập luân rằng người chuyôn c hở dã vi p h ạm ( h ời ụian lầu sẩn sàn" để làm híiniỊ nên không có q u y ền đòi phai cước k h ố n g. Do Ciíc hon k h ổ ng lliirơníỉ lượng d ược v i ệc (hanh loàn cước kliốntỉ nên vụ v i ệc d ược đưa lên T on K i nh tế T A ND T l\ H CM T òa K i nh Tế dã l i ến hành h oa giải nhưng không thành. Côniỉ ly T h an m i ền N am không c h ấp n h ận trả cước klirtniỉ v ới số liên 178 t r i ệu clồnu như CỎI1U ly M c k o nn dã yêu cẩu. T oa án tia phân lích ràiin n ếu l ầu T h a nh Rình c ập càng cẩm Phả (rong k h o ả ng thời g i an lừ OI tiến 10/01/97 dể san sàng làm hàng, Ihì vào im hy có m ức nước l l u iỷ t r i ều l ớn nhất là nu ày 6 và 7/03/97 l ầu ciinií chỉ có khá nã nu n h ạn d ược lượim

hàng h oa là 18.213 l ấn tại c ầu cảng cẩm Phá. N íu như c hủ hàng c ần v ận c h u y ển lượng

hàng h oa l ối thiểu ( h eo h ợp đồ ng là 19.000 lấn thì bắt b u ộc p h ải c h u y ển tái 7 87 tấn lir cầu cảng ra vị trí lầu n eo d ậu an toàn. V i ệc c h u y ển l ải dã không d ược l i ến hành Sim k hi thuyên Irirởniỉ cliĩ (hòng báo d on chù hàng b ằ n" l'ax. Do dó , l oa án q u y ết (.lịnh n um yêu

cẩu thanh loàn cước k h ố ng c ủa C ô m; ly V ận lái b i ển M e k o ng chí d ược c h ấp n h ận m ội

phẩn c ho số lượng hàng h oa 7 87 l ấn I h co dơn n ia cước v ận c l u i y ển ( r o ng h ợp đón!' là 70.000 d ồ n g/ lấn. T ổ ng số l i ền cước k h ố ng yêu c ầu đ ược c h ấp n h ận là 55.09().(KK) d ồ n g.

Qnyíl d i nh nliư vây c ủa l oa án là hoàn loàn h ợp lý vì t r o ng trường h ợp kliỏniỉ có sự vi p h ạm c ủa c hủ l ẩu về ( h ời h ạn sỉn sànn làm hàng thì c hủ t ẩu sẽ d ược q u y ền lính liên C H ÓC k h ố ng liên số lượn ù 2.344 lấn. ở dây, do l ần đến hễ và làm h à m; vào lút nước

m ím nên c hi d ược t h a nh toán m ột p h ần c u ốc k h ố ng c ho số lượm>

I I Ì H IU h oa hái Inirtc

56

phải c h u y ển l ải dù l ầu có thực h i ện d ù ng l l i ời g i an q uy đị nh c ủa hợp d ồ n g. L ập l u ận cun C ô ng ly T h an M i ền N am c ho rằng C ổ ng ly M c k o ng vi p h ạm h ợp d ồ ng vồ d i êu k h o ản (hòi hạn sần sàng .làm h à ng nôn h o àn l o àn k l i ô im c h ịu cước k h ố ng là k h ô ng p hù hợp với sự t h ỉa t h u ận n o ng hợp đổ ng và với llụrc lố d i ễn ra. về phía C ô ng ly M c k o n g. y êu cíỉu C ô ng ly T h an M i ền N am phải t h a nh toán l o àn bộ l i ền cước k h ố ng l ấn số lượng c òn t h i ếu so với h ợp ( l ổ ng vì c ho r ằ ng c hù liànsỉ k h ô ng có đủ h à ng dể x ếp x u ố ng l ầu là k h ổ ng có cơ sờ. N hữ v ậ y, m ỗi bôn p h ải c h ịu m ội p h ần t r á ch n h i ệm n hư l i ê n.

Q ua v i ệc phan l í ch các sự v i ệc thực lố tin x ảy r a, có (hổ đi đến k ít luân r ằ ng v ấn dề cước k h ố ng là m ột v ấn dề phức l ạp và rất lliường x ảy ra (ranh c h ấ p. Do d ó, k hi ký k ê! hợp đ u n" thuê l ầ u, các hên c ẩn phái h ôi sức lưu ý.

g iữ h à ng 2. T h a nh t o án C H ÓC p hí - Cầm

V ấn dề l l i a n li l o àn cước c ũ ng là m ội vấn đổ q u an t r ọ ng và khá rắc r ối ( r o ng quá h ì nh sử ti liu u hợp d ồ ng l l i uổ I rĩ li c h u y ế n.

V i ệc thanh l o àn cước thuê lầu c h u y ến có t hổ dược l i ến h à nh t h eo m ội t r o ng ba cách sau:

- T i ên cước trả (rước ( F r e i g hl P r c p a k l)

- T i ên cước Irií ÍÌHII (Frcij>hl lo C o l l c c l)

- T i ền CƯỚC trả Inrức m ội phần và trá Sim m ội phần

T r o n iỉ (hực l i ễn thươnu m ại h à ng h i u, có trường h ợp (rèn h ợp d ồ ng (huê L UI và vận d on ỉ* li ĩ cước dã (rả n h ú m; c hủ l ầu c ám li ĩ ũ h à ng k h ô ng g i ao c ho n u u ời n h ân h à m; với lý do ni>ưìíi lluiO c h ua (hanh l o àn h ay c h ua t h a nh l o àn h ôi l i ền cước. K hi h à ng bị bái là rất l ớ n. T r ườ ng h ợp n ày IhườniỊ x i iv t i iỮ như v ậ y, chi phí và t h i ọi hại c ho người (huê ra k hi các d o a nh n g h i ệp V i ệt N am là n g u ôi m ua rin, n á ch n h i ệm (huê l ẩu ( b u ộc người hán.

Đ u ôi d ây là m ội Irưừiiị! hợp c ẩm g iữ h à ng cụ t h ổ:

C u ối D ăm 1994, l ổ ng c ô ng ly vsc V i ệt N am n h ập c ủa h ã im H uy ớ C h ím Ân 1.470 lấn thép góc. Ị l à ng m ua (heo C1F - I n c o i c r ms 1990 c ả ng H ải P h ò i i u. K oy l l i uè l ẩu G i úi c ủa h ã ng C l i cr ở c l i ân Âu sang V i ệl N a m. T r ên h ợp d ồ ng t h úc (iìu g hi lõ C ƯỚC l úi trước. V ận d on cùa C h a- c ấp c ho vsc n hi luậl (.liêu c h ỉ nh q u an hẹ g i ữa c hủ n iu và ngiríri n h ận h à ng kì C ô ng ước Q u ốc Tố về vận d on 1924 và sửa d ổi 1968 ( Q ui lắc ì In;'ne - V i s l i y ).

X I U ÌÌ t r ì nh v ận d on và các

L I I Ú Ì I ÍỈ

cước mặc dù v ận chín ghi rõ cước đã trả (rước theo n hư yêu cầu cún người g i ao hàiiL'

Ì)n

K hi t ẩu đến c ả nn H ái P h ò n g, c ỉ m; ly Y SC lù hợp lệ dể n h ân h à ng n h ư ng c hù l ầu lù c h ối u i i io (làng với lý do họ chưn ni tận clirọv l i ền

57

đó Choi' quyết dinh bái giữ toàn bộ 1.470 lân Hiếp cùa vsc lại Hái Phòng và yêu CÀU vsc trả loàn bộ liền cước lliì m ới dược nhận hàng.

Theo điêu SI, khoản 2 Bộ Luật Màng Mái Việt N am và qui lắc Haguc - V i s by cũng như U C P 5 00 và Incoterms 1990, kể lù khi nhận vân dơn, vsc là người hoàn loàn có sở hữu, sử dụng và định đoài số hàng liên. V ới hành dộng bắt giữ như vây, chù líiu lia mắc phải m ội sai l ủm nghiêm trọng vì theo thông lẹ hàng hải quốc lố một khi vạn don tin ghi rõ cước dã l ải và dã được chuyển giao cho người mua thì c hủ trìu không có quyền nói là cước chưa trả (dù liên (hực (ế chủ láu có thổ chưa thu dược c ùm ), do vậy không được phép bíu giữ hàng.

Vấn dồ ở dây là vấn dề quan hẹ uiữa người lliuô lủu (trong trường hợp này là nguôi bán CIF) vói người chuyên chở. T r o ng vụ việc này, người chuyên chi* dã phạm sai kìm là mặc dù người thúc chưa thanh loàn C ƯỚC như llioả thuận trong hợp dồng nhưng niỉirời chuyên c hở vẫn thực hiên hợp dồng và lại ghi vào vận đon là cước dã trả. Do vậy người chuyên c hờ phải hoàn loàn chịu trách nhiệm và không dược q u y ền bắt giữ hàng cùa người nhạn hàng tại cảng đốn. Rõ ràng người thúc đã không thực hiện ứútìỊỊ hợp đồn" vổ diều khoản (hanh (oán cước và n»ười chù tủu đã làm sai nmiyên tắc khi xác nhận cuốc tin trả vào vận đơn nôn đã dẫn đến tranh chấp trôn.

Nhu vậy. diều khoản thanh loàn cước củn dược qui (lịnh rõ làng và chặt chẽ (mi!"

hợp dồng thuê lủu và một khi đã qui định nhu thố nào lliì Ciíc bên phải (hực hiện t h i n" vậy, không nên vi phạm đổ dãn tiến nhỡn" tranh cấp và việc bái giữ hàng khùng nhu dáng có như (lên.

IX. TRANH CHẤP vít QUYỀN C ÂM GIỮ HẢNG

Q u y ền củm giữ hàng chí được (hực hiện khi:

+ M ón nợ phải là liền cước, phí hay những khoản liên khát CÚM chính lò liàim

đan" chõ trôn lủn.

+ Củm ỊỊÌữ khi hàng dang trôn lủu, hoặc hàng đã dỡ xuống k ho Ciinu nhún" vủn

CÒM nằm trong sự k i ểm soái của người chuyên chờ.

Những (rường hợp nằm ngoài hai (liều kiện kể (rên, c hủ lủu kliônu dược áp (.lụng diều khoan củm giữ hàng cho dù hợp clồnu hay vận dơn có dề cập tiến điều khoản c ám giữ hàm; hay không. Ta hãy xem XÓI m ội Irường hợp được đưa lới Mội clồim trọng lài Ngoại lliihAiiỉ V i ệl N am giữa m ội công ly nước ngoài A kiện một côm; ly vận lải hiển V iỌI Nam vào n ăm 1991 như Sim: Công ly A bán cho công ly xuất nhập khẩu R cùa V i ọi N am 11000 MT Ưrê dược chuyên c hở liên lủu của cổng ly vận lái hiển nói tròn dã cập cảm; Sài Gòn. L ấy lý du công ty nước imoìii A này còn nợ 84000 USL) liền cước VÌ! liền phạt xếp dỡ chăm ỏ' T h um Quốc lừ n ăm 1990, cổng ly vận lái biển giũ lại 3000 NÍT

58

LI rê nhừ cảng vụ, hải quan cảng Sài Gòn giũ iỊÌííp và cam kết chịu mọi (rách nhiệm, chi

phí hay khiếu nại lừ phía chủ hàng, người nhạn hàng và cơ quan trọng lài (rong mọi

trường hợp phát sinh. Đổ giải phóng hàng, cũng (y A dồng ý thanh toán số tiền còn thiếu

và thoa thuận bằng hợp dồng độ công ly vận lải biộn chuyộn 3000 MT Urê cho công ly

R. Thời ui an cầm giữ hàng trôn cảng Sài Gòn là 12 ngày, cộng (hôm.mội ngày chuyộn

hàn" liếp lù cảng. Trọng thời gian này, do ảnh hưởng của bão, lo xà lan chở 3(MK)M'I

li ro bị (lôi dại đAm va lẫn nhau và va cả vào những công trình (rốn sông của nhan chín.

Phía nước ngoài kiện công ly vận tải biộn Việt Nam phải bổi thường lliiệl hại do hàng bị

hỏn lí vít mất (rong quá trình dôi dại cùng các lliici hại dã đền bù cho chủ các phương

liên CÔM" trình tlẽn sồng bị hóng. Nguyên dơn lấy lý do rằng vì hành dộng cám giữ hàng

của cônu ly vân lải biộn Việ( Nam là bất hợp pháp làm cho hành trình vãn chuyộn hi

chẠin trỗ dãn đến khi có bão hàng vãn chua tiến được cảng đích quy định dong hợp

đồn" và dẫn tiến những (hiệt hại như trên.

Khi dưa ra XỐI xử, Irọnn lài lập luận liiniỉ việc chủ lầu cùa công ly vận tái biộn

Việt Nam thực hiện quyền cầm giữ hàng trong trường hợp này là trái pháp ĩ HẠI vì liền cước CÔI1U ly A nợ là của mội lô hàng khác ở Tnnm Quốc lừ năm 1990 chứ không phái

cùn chính lô hànií (.1i\nt> chở Hòn con lẩu dó. Vì vi phạm điều khoán cẩm giữ hàng. cỏnu

ly vận lải biộn ViỌI Nam phải hồi thường nliũiiíỊ Li"!lột hại phá! sinh do hành tlộim cám

giữ sai Hủy nên.

Trong (hực lố chủ làu cũng có quyền, nếu muốn, chỉ lựa chọn cầm liiũ một số

hàm; vừa dù de làm vật bảo dám cho loàn họ liền cước mà người thuê lầu phải lia. Điều

2 khoản a Nghị định 55/ 1998 NĐ- CH ngày 22/7/1998 của Chính phủ Việt Nam cũng

thộ hiện linh Ihiìn này. Nếu cùng mội lô liànu mà phai hành nhiều vân don lliì việc cẩm

giũ' hàng riOng rẽ dó chí liên quan đến liền

CHỨC cùa lừng vận đon. Nhu' vậy chú lồ li

khòm; thộ cám nùi hàng của ỏng X đã chuyên nhượng lại cho ông Y độ làm vạt bảo đảm

dôi thanh loàn số liền cước mà ổng X còn nợ. Nếu người xốp hàng dã chuyộn nhiKíim tai

cả các vận đơn dộ đòi liền cước thuộc về lãi cả các vận don ấy miễn hì các vận dơn ấy

tin phát hành dùng nhu' (hoa thuận giữa người xốp hàng và chủ tẩu.

Khi hợp dồng Ihuê lần quy (.lịnh liền cước phải được tra trong vòng mội vài ngày

sau khi ký vân don (hì người xếp hàng hoặc nuuời lluiô tầu có (hổ dõi thuyền Ì rương

phái hành vận don có xác nhận là cước dã trá (mức (Preighl Prcpaicl) ngay sau khi hốc

hànn xom; lên láu dù cho lúc dó họ chưa trá liền cước và cũng chưa đèn lúc phái trả.

Nếu thuyên trưởng làm theo yêu cầu của n«iiừi xốp hàng hoặc người lliuè lầu mà phái

h à nh v ận d on v ới x ác n h ân

là c ước dã

l ia HƯỚC t hì dã

t ước bỏ q u y ền c ủa c hủ

t i iu d ược

cầm giữ hàng hoa đổ dôi liên cước khi lúi thời hạn thanh loạn mà cước vẫn chu;) dược

(rà. TrontỊ lnrờniỉ hợp này, chù lầu khòm; dược phép cẩm ui tí Ỉ1ÌII1U của nguôi nhận

(Rcccivcr), ỉ)ời vì họ là người dã mua hànu theo vận dơn nin căn cứ VÍU) xác nhận tron

5<;

vận dơn thì họ sẽ không phải (lả cước khi nhận hàng. Nếu thuyền Inrờng lừ chối khổng

chịu phát hành vân đơn với xác nhận "cước dã mi (rước" theo yêu cầu cùa người xếp hàng thì người (huê lầu hoặc người xếp hìtnii có thể gay khó dỗ khi trìu làm thù lục rời

bến. Đổi khi thuyền trưởng cũng có Ihể làm vân dơn (heo yêu cầu của người xốp hàng bệng cách thuyên trưởng cứ ký vận dơn với xác nhận "cước đã mí Irirức" nhưng lại ra

lệnh cho dại lý lầu giữ lại và chí giao vận đơn này cho người xốp hàng khi nào họ dã mi

hết liền CƯỚC. Mội giải pháp khác cũng có thổ (hực hiện dược là : thuyền l rường đòi phái

có niííln hàng hảo đảm mới ký vận dơn. Nếu không (hể giải quyết dược theo các giíii

pháp kể liên thì chủ lầu phải chỉ thị cho thuyên trưởng là không được phái hành vận don

với xác nhận là "cước phí dã trả (rước" nhu yêu cầu cùa người xếp hàng. Nếu người xếp

hàn Ì; hay người thuê lầu cố lình không chấp nhạn, làm cho tẩu bị chạm (rễ khởi hành (hì

họ sẽ phải chịu trách nhiệm vồ mọi hậu quà xảy ra.

ở một số nước, quyền cầm hàng hoa không dược hộ chống pháp luật công nhạn

và chu phép, ví dụ nhu ờ những nước mà việc nhập khẩu bàng hoa dền do Chính phù

hoặc nhũn" cơ quan dịch vụ của Chính phũ chim nhân. ở những nước này, hàng hoa là

thuộc sở hữu của Nhà nước, chủ lầu khó thực hiện được quyền cầm nin hàng hoa.

Tron" vụ láu "SINOE" lại loa thượng thám (Appeal oi' Courl) Luân Đôn, Ihíỉm

phán dã quyết định là chủ lầu không có khá năng (hực hiện quyền cầm giữ một lô hàng

xi mănu iỊỈri cho Chính phù Pakistan dỡ ở cánu CTiitlagon, vì d í nh phú Pakistan khôiiLí

chì) phép việc chù lần (hực hiện việc cầm niữ hùng.

Tóm lại, khi thực hiện quyên cầm yiũ hàng, phải căn cứ vào tình hình cụ thổ ớ

nơi định (hục hiện việc cám giữ dể xử lý. Mồi nước có những luật lệ, Hủi tục khác nhau,

do dó có nơi có thổ thực hiện dược việc cầm lỉiữ hàng lương dổi don gián dỗ dàng nhưng

c ri li tỉ có nơi khổng lliể (hực hiện dược việc dỏ hoặc lliực thiện dược nhưng phải thông

qua thủ tục loi) án phúc lạp hon. Khi nào nạp khó khăn về vấn dề cấm uiữ hàng lum thì

trước hôi nên tham khảo ý kiến của Hội bào (rợ chủ lầu(P&I club) vì Hội P&I thường có

những chuyên gia nghiCn cứu thông hiểu nlũrnu vấn đề liên quan đến (hũ lục cẩm ÍỊÌỮ

hàm; ở các cảm; liên lliế giới.

X. TRANH CHẤP ví; QUYỂN BẮT GIỮ TẦU

Bái giữ lẩu luôn là một việc làm phức tạp vì phải tuân (hù nlũrniỉ (lủi lục chạt chẽ

và những luật lệ nghiêm ngãi.

Còng ly UNM của Việt Nam bán cho hãng PAL nước ngoài 10000 lấn gạo theo

điều kiện CFR ro giao hàng ở một cảng ở Địa Trung Hải. Thực hiện nghía vụ của mình

UNM thuê lầu ARS của hãng AN Singapore dể chở hàng. Cuối lliániỉ 1/1998 lầu lới Tp

Hổ Chí Minh.

Với quãng dường này, thông thường chỉ nin tối (la 40- 45 nụìiy là

lầu dã có thổ cập cảng đích dể (rả hàng, lliế nhưng dã lới cuối Ihiíng 3/1W8 mìi Ui! Ì 'AI

60

và U NM đều k h ô ng hề n h ận dược m ôi t h ố ng (in nào về c on t ầu c ả. U NM n h i êu l ẩn g ửi d i ện t h úc g i ục t hì AN trả lời là do k hó k h ăn về lài c h í nh d a ng n ằm à k ê nh Súc/, và d ắ ng HỢM d ồn n g hị U NM hỗ trợ ( h ôm 30()()()() U SD đớ l ầu l i ếp l ục h à nh H ì n h. U NM bác bó y êu sách p hi lý n ày vì thực lố họ đã trà 1 0 0% l i ền cước c ho AN sau k hi x ếp h à ng x o ng ỏ Tp Hổ C hí M i n h. T r o ng v ận dom do t h u y ền trưởng ký p h ái c ũ ng dã g hi rõ "cước dã trá t r ướ c" và n g ười n h ận h à ng là P AL ( n hư v ậy v ận đ on n ày là v ân đ ơn đ í ch d a n h ). Sau vài l ần trả lời b â ng q u ơ, AN b i ến m á i.

T h ực lố AN đã t h uê ( l ị nh h ạn c on (ầu n ày c ủa m ội c hủ t ầu T OR ờ m ột nước Bác Âu n h ư ng nì 2 / 1 9 98 đã q u ỵ! l i ên t h uê d i nh h ạn c ùa c hù t á u. Rõ r à ng lít cả U N M. P AL và T OR dã bị AN lừa đả o. T r ước l ì nh h ì nh trôn T OR t h ô ng b áo c ho U NM n ếu m u ốn hiu t i ếp l ục h à nh ( r ì nh p h ải l àm m ột b ào l ã nh n g an h à ng In g iá 4 t r i ệu U SD và n g ười n h ận h à ng c am k ết k h ô ng bái u iữ l ầu k hi l àu t i ến c ả ng đ í c h. N g o ài ra họ y êu c àu Ư NM p h ái bù đắp c ho họ 8 0 0 . 0 00 U SD mà AN c òn n ợ, d ồ ng t h ời p h ải c h ịu c hi p hí q ua k ê nh đ áp Súc/, c ù ng với l i ên d ầu de tầu t i ếp l ục c h u y ến đ i. Lẽ dĩ n h i ên U NM k h ổ ng ( hớ n ào c hấp n h ận các y êu sách vô lý n à y. T h ô ng q ua luẠl su c ủa m ì n h, U NM lia p h an l í ch c ho T OR t hấy rõ là v ận đ ơn áp d ụ ng luật A n h. T h eo d ó, k hi t h u y ên t r ưở ng ( h ay m ại c hủ l ầu ký v ận đ on thì các d i ều k i ện và đ iều k h o ản t r o ng dó r à ng b u ộc k l i ô n si n h ữ ng i m ười c h u y ên c hờ mà cả c hủ l ầu nưa. Số g ạo trôn l ầu c ủa P A L, T OR h o àn l o àn k h ô ng có q u y ên b ái g iữ h à ng đẻ trừ n ợ. U NM y êu c ầu T( )R đưa h à ng đến c ả ng đ í ch n g a y, sau đó k h i ếu n ại t r uy d ôi AN b ồi t h ườ ng IhiCI h ạ i. Sau h à ng loạt fax t r ao q ua d ổi l ạ i, T OR v ãn g iữ y êu Sííuli p hi lý c ùa m ì nh và c u ối c ù ng họ ( u y ên bố là k h ô ng n ói c h u y ện v ới U NM nữa mà c hỉ n ói c h u y ện v ới ai là người c ầm g iữ v ận d o n, đồ ng t h ời họ c ũ ng lặi iỉỉ lẽ c ho tầu rời Súc/, di d âu k h ổ ng r õ.

U NM đổ n g hị P AL với lư c á ch là người n h ận h à ng và c hù sở h ữu h ợp p h áp c ủa lò T O I* y êu c ầu n h a nh c l i ó nu dưa h à ng l ới c ả ng đích, và n ếu T OR lú ra h à ng đấu t r a nh với ì n ại p h áp ( h ư ơ ng m ại n g o an cố (hì p h ải bắt g iữ l ẩu đổ b u ộc T OR l àm d ù ng I h ô ng lệ h à ng h ại q u ốc tố. R ãi t i ếc là l ' AL dã xử sự t h i ếu h ợp tác và x ây d ự n í i. Họ k hẳng đị nh l à ng r ủi ro và q u y ên sờ h ữu h à ng h oa chưa c h u y ớn sang họ và r ằ ng U NM p h ải c h ịu m ọi đ í c h. t r á ch n h i ệm chi) l ới k hi P AL n h ận h à ng x o m; l ại c ả ng

T h eo ( h ổ ng lẹ q u ốc l ố, U NM đã l àm đủ n g h ĩa v ụ, t r á ch n h i ệm c h í nh c òn l ại là ở P A L. T uy n h i ên c ũ ng có m ội số ý k i ến c ho n um U NM p h ải l i ến h à nh bắt i>iĩr l áu và I(.lài pháp q u ốc lố c ho p h ép U NM l àm dược v i ệc d ó.

T h eo I n c o l e r ms 1 9 9 0, bán h à ng h eo d i ều k i ện C &F có n g h ĩa là l úi ro vổ hu h ỏ ng m ài m ái h à ng h oa sẽ c h u y ớn lừ n g ười b án sang n g ười m ua k hi h à ng đã q ua lan c an (ầu ớ c ả ng x ốp h à n g. N hư v ậ y, c hỉ có P AL ( c hứ k l i ô n íỊ p h ải U N M) m ới có q u y ền hắt (ĩiữ l ầ u. Vì v ận d on là m ội c hứng lừ sớ h ữu ( D o e u m e nl o i' T i l l e ), n g ười la có (hớ m un h án v ân d on n hư m ua b án h à ng h o a. V i ệc c h u y ớn Siiíio v ận (lơn c ho n m r ời m un có iiiihTíi là (lã

61

chuyển uiao lài sản hàng hoa cho họ. Với các quy định trong vận don, người mua có thổ

yêu cầu người chuyên chờ, chủ lầu bổi thường nếu họ dã vi phạm các điều kiên ghi

trong dó và gây thiệt hại. Từ dây có thể khẳng định chỉ có PAL mới là người có quyên

bắt líiộ líỉụ. Điều này cũng có nghĩa trong trường hợp cụ thể này là UNM dã hành dộng

chít)" và làm tròn mọi nghía vụ của mình llico luật pliííp và thông lọ quốc lố.

Sau nhiêu ngày bào Hiu, bám giộ lập (mừng sai trái của mình, cuối cùng PAL dã

phải thế quyền cho hãng bảo hiểm ờ Luân Đôn chí dinh'luật sư bắt giộ tàu tại cáng G vùng Địa Trung Hải. Song hàng hoa đã không còn trên lẩu nộa. Rõ ràng nếu PAL hành

động đúng ngay từ đầu tức là lliực hiện quyên cầm giộ hàng cùa mình thì kết cục chắc

không đốn nỗi như vậy.

Việc hái giộ lẩu là đổ dám bảo việc thực hiện trách nhiệm pháp lý cùa người có

liên quan đến tranh chấp. Nhung nếu món nợ dó là của người kinh doanh khai Ihííc lầu

chứ không phải là của chủ trìu thì có quyền thục hiện quyền hắt giộ lẩu hay khổng?

Theo phán quyết mới đây của (oà phúc (hẩm dối với tầu Guiscppc, mội người khai thác

lầu có thể dược xem như là mội người thuê lầu định hạn trơn (barebisl chaiìcr). Con lầu

Guiscppc dược mội doanh niihiệp ở OdcssM khai thác. Cuộc bán dấu liiá lẩu do TI lốn ù

chế Hải quân thực hiện có liến quan đốn món nợ 220000 USD mà Rlasco nợ công ty

Briclge Oil do việc nhận nhiên liệu. Quy lắc "lluiè tầu trơn" dã bác bỏ sự kiện hộ CÚM

Ucraina là: Blasco không phải là chủ lầu do đó lầu của Ucraina không thổ bị bắt uiộ do

món nợ cùa Blasco. Nhưng đạo luật 1981 CÚM lon án lối cao Anh quốc dã quy dinh rằng

mội con lẩu (cho dù không cùng mội chủ sở hộu) vẫn có thổ bị bắt giộ nếu người chủ

lầu tạm Ihừi của nó hay ngưííi thuê lẩu định hạn (rem có trách nhiệm pháp lý liên quan

đến hàng hoa dã cung cấp cho hoại động của con lầu. Theo đạo IHẠI thì con lầu có thổ

dược xem là "người (huê lầu định hạn trơn" niỊHy cả khi khônií có hợp dồng với chủ lổn.

Tròm; (hục tế nhiều hợp dồnu là đối lượng được diêu chỉnh bởi luật cua ai quan lu pháp

Anh. Hai dạo lnậl khônu đề cáp đến nlũrniỉ chủ nợ nước ngoài của Blasco, lức là nhộng

chù nợ mà Blsisco dã nợ 220.000 USD. Rricluc OM đã bai nin tầu Guiscppc, liến hành

định giá và bán (ầu. Chính phủ Ucraina dã yêu cầu giải phóng con lẩu và khiếu nại 1'iìniỊ

Blasco không phải là chủ lẩu và do đó cổng ty Bridge Oil không có quyền bái giộ lầu vì

mún nợ của Blasco. Thẩm phán Toa án Hài quân dã lừ chối việc ti ĩ í»ĩ phóng con tàu.

()n<4 In cho rằng Bia seo vừa là chủ lầu lạm thời vừa là người lluiô lầu dinh hạn trơn do

dó Blasco phải có Irácli nhiệm trong trirìín lí hợp này. Sau dó, loa phúc thẩm dã di ấp

nhận Ucraina là chủ sở hộu lẩu và không chịu (rách nhiệm pháp lý dối với nhũn" lầu

chở nhiên liệu Blasco mua. Nhưng Chánh án dã không chấp nhận quan điểm "chuyển

giao tổn Ihâì". Ong cho rằng Blasco là mội doanh nghiệp nhà nước và là một dơn vị trực

thuộc Bi) íiiai) lliònu vận lải Ucraina. Giành ;ÍI1 núi rằng: "Mội người khổng phái là chú

62

lầu (hì k h ô n" thổ sớ hữu hay kiểm soái con láu (rù khi chủ sở hữu lần là nhà tun Vu.

Kháng cáo của Ucraina dã bị bác bỏ.

XI. TRANH CHẤP M ÊN QUAN ĐẾN VẬN Đ ƠN THEO HỢI* l)ỐN(; I Hin": T ẨU

Quy tắc cự bản đổ phân biệt giới hạn hiệu lực của hợp clỉnị! (C/P) và vặn don

(R/L) dược l úi gọn như sau: hợp đổng điều chỉnh mối quan hên giũa chú liiu

(Shipinviicrs) và người Ihuô lầu (Charlcrcrs), dù người lluiC lầu là nnirời nắm vân chín.

Vận don lại diều chính nhũn tỉ quan hệ của nmiửi vận chuyển (Canicis) và người nắm

vạn đơn khóm; phải là người lluiữ lầu. Nếu Iroim hóp đỉng có viện dần vạn (len và (rong

vận don cổ viện (lẫn các diều kiện của hợp d ỉ n" thì mội vài diều khoản của vân

dược họp nhất vào hợp đổng và ngược lại. Ý imhĩa của loại viện dãn này là ở chỗ có thể

rút ra những diều kiện có lliố chấp nhận được từ mội lài liệu nhài định mà tránh việc lạp

lại chùn" h o m; lài liệu khííc.

Thường (li ườn tỉ Ironiĩ hợp clổniỉ có diều khoản về việc thuyền l

rướn ù ký vạn don

kèm theo mội sô diều kiện nhài dinh. Điều khoán này dược diễn dại là: "(huyền trườn"

phái ký vận don đúng như dược đưa ra nluniiỉ kliôntĩ phương hại đến hợp đỉng n à y" (íis

prcscnlcd vviilioul prcịuclicc lo Ihis charlcr piirly) lioặc "(heo mức C H ÓC (.lược chi I roi lí:

vện thín" (ni such ralc oi ừcigh as prcscnlccl vviihout prcjudicc lo (his cliiirtcr parly).

Vói diều kiện "không phương hại liến họp dỏng này", chủ lầu nhằm háo vệ

ri 11 n 11 Lĩ quyên lợi của mình. bao dám an loàn cho họ trong trườn ù hợp có thể có nliíinu

(liêu trái với các (liều kiện cu- hoặc C&F, chủ lầu trở thành chủ thể của hiìi môi qiiíin họ

pháp lý khác nliiiu. M ội mại rhniỊ buộc chủ lầu với người í I mo lần. Mặt khik', (lòi VI Vi

niiưòi nắm vận t li "in khôiiíỉ phái lì) người (huê trìu, chủ lầu chở lliànli niiiròi chuyên chó'.

qiìycn hạn và ì rách nliiệm của các chủ lliể (mím mối quan họ pháp lý này dược xác (.lịnh

bằm.', vận don. Khi có sự trái ngược giữa các diều kiện của hợp đỉ m; và các (.Hỗn kiên

cún vận (lơn thì chù lầu - Iiỉỉười chuyên chở (nvvncrs- carricrs) có Ihe pliải Uiínli (ních

nhiệm nạnu nổ hon. Điều khoản dược nêu cho phép tránh dược điều dó.

Về hiện lực của diều khoản này, l ròn lĩ li lực liễn xét xử ở A nh đã dua ra những

(Ịtiiin (liếm khác nhau. Trước Ì lót điều khoản này (liioc loa ấn A nh íỉiải Ihícli theo ý niỉhĩii

In iiiỊirìíi lliuê phải dua cho llmyền trưởng ký vân đon mà các cliều kiên Ironn di) khòm:

dược Iníi ngược vói hợp dỉng. Nến trái V(VÌ (.liều dó, (huyền trưởng có quyền lừ chối ký

vận don. T uy nhiên, nếu thu vỉn trưởng vần ký vận dơn, ví dụ do sự nhầm lãn I li Ì có

nghía là nguôi (huê lầu iliĩ vi phạm các (liều khoản cùa hợp dỉng, n mà vi thuê lầu phải

chịu hách nhiệm bổi Ihiiừng cho chủ lẩu nhỡn" IhiỌI hai xảy ra cho viêc ký vân (lơn trên

CÙM (huyền hườn!". Ví dụ, t r o i !" vụ Krugcr kiện Mocl Tryvan Ship Cu. ( l

( ) 7 7 ). h(Yp (lỉm;

có quy dinh về miền (lách cho chủ lầu do sự so' suất (ncgliiicncc) C ÚM thuyền i n i n i H'

f)3

Thuyên trưởng ký vận dơn do người IhuC láu dưa ra dã nhàm lẫn tưởng rằng diồu khoán

dó (rong hợp dồng đã có trong vận dơn. Hàng hoa sau dó bị mất do sự thiếu cản (hạn

này của thuyên trưởng.

Sau khi bồi thường lliiệl hại cho nguôi cầm vận đơn, chủ lầu dã phái don kiện

nguôi thuê tẩu về sọ liền đã phải bồi thường thiệt hại trôn. Toa án (lã chấp nhăn đơn

khiếu nại của chủ tầu vVngười thuê tầu dã khổng llụrc hiện trách nhiệm của họ phái dim

cho thuyền Inrởng ký vân don phù hợp với các diều kiện cùa hợp đổng.

Cách giải thích khác về điều khoản này dược tóm lắt như sau: Thuyền (rường

phải ký vận đơn mà các điều kiện trong dó không dược trái với hợp đổng (việc nì chọi

ký vận don xảy ra khi và chỉ khi thuyền trưởng không biết rõ hàng hoa dã được xếp lên

lầu hay chưa, khi vận don ghi ngày tháng không dùng hoặc có những ghi chú không

đúnu). Dù vận dơn không thọng nhất với hợp dồim cũng khổng làm lliay dổi các diều

kiện của hợp dồng ràng buộc người thuê lầu và chủ lầu. Vì vậy, nếu do việc ký vận đơn

mà chù lẩu phải gánh chịu trách nhiệm nặng hơn là đã (hoa thuận dong hợp (.lồng thì

người llniê lầu phải bồi thường lại (hiệt hại cho chủ lầu.

Tuy khác nhau nong cách giải (hích diêu khoản l i ê n, n h ú n" hiệu lực của nó

khòm; lliiiy dổi. Rán chài của điều khoản này là ở chỗ nổ giành cho chú lầu khá năng

tránh khói (lách nhiệm nặntỊ hơn là dã được quy định trong hợp đồ n ", chuyển trách

nhiệm dó saniỊ phía nguôi thuê lầu. Đọi vói điền kiện ký vận don kliônu plurơim hại tiến

họp (.Mím Ihcu mức cuọc (ralc oi' IVciglil) uhi trong vện đem dược kèm (heo mội diều

kiện là. nếu như liên cước ghi trong vận don tháp hơn liền CƯỚC (in (lược (hoa thuận

tron" họp clổiiií, thì phân chênh lệch phải dược chi há cho (huyền trườn" (Điêu y của

hợp clồim G E N C O N ), hoặc là nia cước ghi trong vận đơn không dược thấp hơn mức quy

định trong hợp dồng (Dòng 9 1- 92 của Canibbean vSugar Charlcr Parlv). Việc dưa vào

hợp đồn 1» những diều khoản như vậy nhàm đảm báo hơn cho chủ lầu không phải c h ịu

nhiìim Ihlọi hại vồ sự chênh lệch giá cước của hợp dồng và vận don. Ngoài ra Irontỉ họp

(.lúng (huê lầu thường nạp diều khoản quy định rằng sọ liệu vổ lượm; hàng hoa chi liên

vện don dược coi là (lã dược dưa vào hợp tlồniỉ và là bằng cliínm khôniỉ thể bác bi)

(conclusivc cviclcncc) như: " sọ lượng bao nhi (rong vân dơn là bằng chứng quyết dinh

chọng lại chù lầu khi xác định lổng sọ bao hàng dã dược xếp lèn lầu (Dòng 28-29 của

Suuar Cuba C/P; Dòng 37-39 của Carribbcan Sui>ar Qiartcr ịiai l y ) .ớ Cìarbis năm 1982

xảy ra tranh cliấp liên quan d íu hợp dổniỊ (huê lầu cluiyọn tron!? cl(í Ihuyén (rường lừ

chọi ký vận don (heo mẫu dua cho mình, két quá lầu dã phái đợi ở cảng xọp hàng cho

đến khi việc bổi (hường được quy định. Tranh chấp phát sinh là ai sẽ phải gánh chịu lổn

(hãi vổ sự chậm (rỗ ở cảng xọp?

T r o n" họp dồng thuê lầu có diều khoan 6 như sau:

"Niiơời (huê lẩn chấp nhận sự I>iảm SÙI nào dó về mầu sắc của lô híinu dầu mó snch vìì

ni>ười thúc lẩu cũniỊ chấp nhận rằng phần dầu mỏ sạch dã được bơm vào hai hầm Min

64

b u ng k eo c hế l ạo lù nhựa d ườ n g ". H ợp đổ ng t h uê t ẩu c ũ ng q uy đị nh d ôi v ới m ãn v ạn

đơn sử d ụ ng n hư sau: " T h eo n hư y êu c á u, t h u y ền trường ký v ạn đ on v ới m àu dưới (lây

d ối v ới lai cả các h à ng h oa dược c h u y ên c hờ n h ư ng k h ô ng g ây l l i i ệl h ại c ho q u y ên lợi

của chù lầu và người thuê láu theo các diều khoán của hợp đổng này. vạn đơn dược XUM

(lình phải hợp với mẫu được nêu ra trong hợp dỉng lluiê tầu nhưng người thuê mù không

c ho p h ép t h u y ền Hưởng g hi t h òm v ào t r o ng v ận đ ơn n g ày c ủa h ợp d ỉ ng t h uê t ầu vỉ) t ên

c ủa các b ô n " . T I ụ i y ỉn trưởng cứ n h ất đị nh d ua v ào t r o ng v ân đ ơn d i ều k h o án mà (in có

t r o ng h ợp ( l ổ ng t h uê l ầu - dó là d i ều 6 ờ t ấ n. Dù t hế n ào l l iì n g ười thuê l ầu v an k h ô ng

c h ấp n h ận dỉ n i ỉ l iị c ủa t h u y ền trưởng vì d i ều k h o ản g hi v ào dó sẽ ả nh hường đến l í nh

chãi có t hổ t h a nh l o àn được c ủa v ân d ơ n. Q u an t oa đã q u y ết đị nh là ( h u y ền t r ưở ng b u ộc

p h ải ký v ận d ơn ( h eo m ẫu ở c u ối h ợp d ỉ ng thuê l ầu n h ư ng k h ô ng để k h o á ng t r ố n g. C ho

nên thuyền Irưỏìig lít chối ký vận đơn chưa (.lầy đủ là đúng, chừng nào các chi (lối dã

dược dưa v à o. M ại k h á c, q u an l oa c ũ ng q u y ết đị nh r à ng v i ệc t h u y ền h ưở ng k h a n" k h a ng

d im d i ều k h o ản số 6 v ào v ận d on là s a i. Q u an l oa đã n ói r ằ ng các Ciícli d i ên d ại k h ái

q u ái (.lược dưa v ào r ộ ng rãi ( r o ng v ận d on phái dù dể b ao h àm t r o ng v ận d ơn các d i ều

c ủa h ợp đỉni> t h uê l ầu mà liên q u an đến v i ệc x ếp h à n g, v ận c h u y ển

k h o án d i ều k i ện

h à n" và dỡ h à ng t r o ng dó có cả d i ều k h o ản 6. C ho n ên về v i ệc n ày t h u y ên l r ườ ng d ôi

đưa d i ều 6 c ùa h ợp d ỉ ng v ào v ận d ơn là sai lẽ ra t h u y ên t r ườ ng p h ải ký v ận d on " h o àn

h á o"

XU. TRANH CHẤP VK VẤN HỂ TRỌNíỉ TẢI VẢ LUẬT XÚT xử

Vỉ mặt lý t h u y ết CŨIIỈỈ n hư l i ên thực t ế, đ iều k h o ản Họng l ài t h ô ng t h ườ n !! n gắn

cọn vì nó chí Xiíc dinh đước ý định của hai bên về việc giải quyết tranh chấp biiniỉ Irọnịí

lài c hứ chưa x ác (.lịnh dược l o ại h ì nh và b ản chất c ủa H a nh c h ấp dó là " ì. T h ò m: I h u ờ n i í.

đ iều k h o án Ì m ím l ài có vị In n hư m ội

đ iều k h o án c ùa h ợp d ỉn íĩ lluiO l áu n l u r n iỊ nó d ộc

lận với h óp t l ỉ nu l l u iỏ l ầu d ó. Nó n ằm I r o nu h ợp d ỉ ng l l u iô l ầu và gắn l i ền v ới h ợp d ỉĩ iu

thuê l ầu t in c hứ k h ô ng p h ải IÌI n ội d u ng c ùa q u an hộ trái vụ I r o n iỉ h ợp clỉnu. D i ều (lú LO

ý i m h ĩa là (hóa t h u ận t rọng l ài và q u an hệ (rái vụ dược c am k ết I r o im h ợp t l ổ nu lì\ hiii

q i i ím hệ d ộc l ập mặc dù cổ c ù ng cơ sờ p h áp lý là h ợp d ỉ ng t h uê l ầ u. Từ dó về m ại

p h áp

lý m ội số v ấn dỉ l i ên q u an tiến g iá In p h áp lý c ủa d i êu k h o ản t rọn" l ài được (.lại lít

n h ư : N íu n ảy s i nh n hững v ấn đổ l i ên q u an đốn sự l ổn l ại

c ủa d i ều k h o án n ày l l iì l í nh h ợp

pháp c ùn nó sẽ (.lược p h áp luật I>iải q u y ết ra sao? T r ưở ng h ợp có v ấn đổ sê (lược sửa chưn

n hư thê nào? Đ i êu n ày p h ải d ựa v ào p h áp luật I rọn tỉ l ài t h ư ơ ng m ại ở nơi xét xứ de l ìm

câu l oi l ờ i. Đối v ới

d i ều k h o ản t rọng l à i, v ấn dề n g h i êm t rọng là ở c hỗ n ếu k h ô n !; c ẩn

thân v ới nó (hì v i ệc xử lý sẽ l âm v ào c hỉ bố lắc. M ột số d o a nh n g h i ệp V i ệt N um nu lam

k hi kí dược m ội d i ều k h o ản t rọng l ài n hư sau " Mọi

t r a nh c h ấp phát s i nh lừ h oặc ái l i ên

N ếu

q u an đến h ợp d ổ i i íi n ày trước h ối sẽ dược hiii bèn g i ải q u y ết b ằ ng l l u r o nụ l ượ m :.

T ài ( l u ốc

l l i ư oĩ t iỉ lirợnu kliônu t h à n h, t r a nh c h ấp sẽ dược c h u y ển tiến T r u n ii T r ùn T r o ng

65

Tế Việt Nam (VIAC) XÓI xử (heo Qui Tắc về hoa giải và Trọng tài cùi! Phòng Thương Mại Quốc Tế 1CC ở Pais". Họ yôn lâm vì dã có mội điêu khoản chế tài và tin Ihiing lợi tron tí thương lirựng nhằm đua tranh chấp ra Irọng lài Việt Nam và giải quyốl lại Việt

Nam. Tuy nhiên, việc chọn VI ÁC đổ XỔI xử nhưng lại áp dụng qui lắc (ố lụng của lo?) án

họng lài (buộc ícc

là điêu bai hợp lý. Điều khoản này không thực hiện dược vì qui lác

củi) ICC có mội số qui đểnh cơ bản khổng niống với qui đểnh trong qui lắc cùa VIAC.

Nếu áp dụng qui tắc ICC (hì việc dầu tiên của nguyên đơn là phải nộp don kiện (ới ban

llur ký của trọng tài ICC, nộp phí dăng kí thụ lý vụ kiện cho ICC ((heo qui lắc lố lụng

cùa ICC). Điểu đó cũng có nghĩa là mặc dù chọn VIAC đổ XÓI xử nhưng thực lố VIAC

sẽ bể loại ra ngoài. Cũng lươn li lự như vậy, vói mội diều khoản rai chung chung với nội

clunu như sim: "mọi tranh chấp sẽ được giải quyết bời trọng lài Việt Nam". ĐÍCH khoán

này có trong hợp (lổng mà cũng như kliôiiíi có bởi lẽ: không qui dinh rõ hình thức (rụng

lài (irọniỉ tài qui chê hay trọn!" lài Ad- Hoe), nếu trọng lài qui chế thì tổ chức nào

(TruiiiỊ tâm (lọng lài Quốc lí Việl Nam, các lổ chức (rạng lài kinh tố thuộc các lính và

thành phô của Việt Nam hay là mội lổ chúc trọng lài Quốc lè khác nlur ICC, SI ÁC,

HKIAC,...). Qui đểnh "tại Việt Nam" trên dây dược hiểu là điểm XỔI xử của (rong lài mà

lliúi. NiỊirời la hay gọi diều khoản trọng lài là điều khoản "nửa đêm" (Mitlnighl Clausc)

vì cả ngày lo đấu giá về giá cước, llnrởng phai, thời gian làm hàng,

Mãi đến cuối

cùn" mới nhớ đến diều khoản trọng tài, đến lúc dó lại quy dinh qua quýt và hâu quả là

be' lắc khòm; phương thức cứu chữa khi cú tranh chấp xảy ra. Trường hợp sau day có

thổ minh hoa cho vấn đổ này. Đầu năm 2000, Công ly TACC ớ Việt Nam cho thương

nhân nước ngoài Tsung (huê lầu LvS chở lô hàm; nòng sản từ Việt Nam (li càng Musan- Hàn Quốc. Hợp dồng thuê lầu quy đểnh nmrííi (huê phải đảm bảo càu cáng dỡ an loàn.

ĐÍCH khoán trọng lài của hợp đồng ghi rõ: "Nếu có tranh chấp bằng trụng lài sẽ liến

hành ở Sinuaporc và áp dụng luật Anh" (Arbilration in Singaprc ancl English lavv lo

apply).

Trên hành trình, khi lổn vào cảim ở Busíin, chẳng may cầu bốn không an loàn làm

cho làu lliiệl hại lổng số liền 12.000 UvSD. Chủ lầu lập lức bào lưu khiếu nại và đòi

Tsuim bổi (hườn". Tsunu (rả lời qua quýt bằng lax nói mình khổng có lồi gì ai VÌI cuối

cùng lù im lặnu. TACC cảnh báo nếu người thuê không cổ thiện chí (hì chủ lầu sẽ dua

vụ kiện ra trọng lài Singapore. Tsung vãn im lặng và TACC không làm tlựoc ui hon vì

hợp dồng kliônu ghi rõ Ì rọ ni: lài nào ở Siimaporc. Rất tiếc là điều khoản trọng tài nói

liên có Ironi; hợp dồng mà coi như bằng khỏim vì theo thông lệ Quốc lè' (Diều 2 khoản 3

Cò nu ước Ncvvyork 1658), diều khoán liụiiií lài như trôn m>i là diều khoán trọng lài

không Ihể Ihục hiện dược vì dong diêu khoản này lliiốu cả hai yếu lố cần lliiốl là lên dĩa

chỉ IrọniỊ lài dó và quy (ắc lố lụng sẽ áp d ụ li ỉ> dể lỉiài CỊtiyếl.

66

Q ua vụ v i ệc [ r ên có t hổ n ói r ằ ng v ấn dè

lựa c h ọn và q ui đị nh l oa án g i ai

C|uy01

t r a nh c h ấp là k h ô ng d on g i ả n. Rõ r à ng t r o n iỉ [rường h ợp t r ôn p h ía V i ệt N am bị t h i ệt h ại

rãi n h i ều n h ư ng v ẫn k h ô ng (.lược luật p h áp báo vệ h ay k h ô ng l ìm dược sự b ảo đ àm c ủa

pháp luật do n h ữ ng n g u y ên n h an cơ b ản sau:

- Đ iều k h o ản d ọ ng lài và luật xét xớ k h ô ng rõ r à n g.

- X em n họ và k h ô ng h i ểu được ý n g h ĩa pháp lý c ủa v i ệc lựa c h on cơ q i i i in

tíu

phán.

- C h ọn thám quyền xét xớ là T oa án mội nước nhưng lại yêu cáu phái UiAn (hú

pháp luật của mội nước khác.

- C h ọn t h ẩm q u y ên x é! xớ là l oa án nước n ày n l u r hg l ại c h ọn v i ệc xót xớ c h u ng

t h ẩm là ớ m ội nước k h á c.

C h í nh vì v ậy đã l ạo ra m ột sự x u n iỉ d ội p h áp l u ậ t, x u ng d ội t h ảm q u y ền l ài p h án

n ụ ay ( r o ng d i ều k h o ản t r ọ ng l ài và luật xét xứ c ủa h ợp đồ n g. Từ d ó, bên có q u y ền l ại bị

m ài q u y ề n, có q u y ền n h ư ng k h ô n íỊ được

Ì HẠI p h áp h ảo v ệ . . ..

C h í nh sự lựa c h ọn co' q u an l ài phán m ội c á ch dỗ d à ng và k h ô n ii t h ận t r ọ ng tia l ao

diều kiện cho nliữnti kè lừa lí ạt, vồ trách nhiêm dùng các thủ đoạn linh vi, Irốn tránh

trách n h i ệm h o ặc lợi đụn ti n h ữ ng k he hở c un luật p h áp dể l àm g i án bài c h í nh t r òn sự l ổn

c l ổ n i Ị, các d o a nh n g h i ệp

t h ài c ủa n g ười k h á c. Do đ ó, k hi t h am g ia d ám phán ký k ết h ợp

phải (hại (hận ( r ọ nn trong diều khoản irọniĩ lài và Ì Li Ạt XÓI xớ dể lự báo vệ mình V Ì! Ironụ

hất kỳ Irườnu hợp nào cũng dược pháp luậl bào vệ chínli dáng, khônu bị dối phin'ne vổ

h i ệu hoa b ằ ng d i ều k h o ản n à y.

Ntíoìii ra, vấn đồ xác dinh thám quyên XÓI xớ và giải quyếl tranh chấp cũn" là

vấn dồ phức lạp. K hi lim lý mội vụ kiện dân sự IhiKíng mại hànii hải có yếu ló nước

nuoài, mội dong những co' sở pháp lý dể loi) iín mỗi nước xác dinh (hổm quyền XÓI xớ

cú ít m ì nh là p h ái x em xét x em hên nào dã (hực t hi q u y ên lực thực lố dể k hởi k i ện ( ví tiu

bôn nào clĩi x in b ái ti

í ũ lầu, vị t rí h i ện l ại c ủa l ài sản đ a ng t r a nh c h ấ p, nơi x ảy ra l ổn

( h á i . . . . ).

T h ực lố ố V i ệt N am tin có n h ư ng (rirờníỉ h ợp k hi x ảy ra t r a nh c h ấ p, các c hú

Ilì0

n in Ve n út >;"i í k h ô n iỉ C Í Ổ I 1 ÍỊ ý gitii C|iiyố( s ự ' v i ệc l ại V i ệt N am h ay k h ôn Lĩ. c h ấp n h ận l ệ nh c ủa

t r ọn ti l ài h o ặc l oa án V i ệt N am vì họ v i ện dần q uy đị nh c ủa h ợp

dồ nu dể lập l u ậ n.

Cụ Ilít? n hư s a u: C u ối n ăm 1 9 9 4, lầu I G DI c ủa h ã ng tầu B L SC c hở m ội số sắt d i ên

tầu là c ô m; ly xu

ỐI k h ẩu X T r ước

d íu H ải 1'hòniỉ (heo h ợp d ồn u Ihuô lầu với n u u ni (huê

khi kế! thúc việc dỡ hàniỊ, chú tẩu dã plioim l()ií và cầm «iữ khoảng 370 lấn liàníỉ không

u i no c ho n m rời n h ạn vì lý do họ chưa l im cluov

C ƯỚC c ủa t o àn hộ lổ h a m; m ặc (.lù v ận

d on iílii là " c ước tia n ả ". Là người m ua và n h ận h à ng V I N A M E T AL

tin h ì nh l i i iy rũ lũ

67

hàng dược mun theo diều kiện CIF Mải PhòntỊ, nghĩa vụ trả in lức là cùa ngirừi bán chứ

không phái họ. a ủi lầu vãn bất chấp và không chịu giao hết hàng. V I N A M E T A I, kiện lên Toa án Hải Phòng đổ xin dược giải loa hàng. Khi dó chủ (íỉti lạp luận rồng nêu chú

hànti muốn kiỌn phải'theo (.lú nu hợp đổng (huê lầu và vân đơn là "Mọi tranh chíip liên

(Ịiinn (líu hợp (lồng Ihuê lẩu này phin (lược xem XÓI và giải qnyốl li!inji Trọng lài liíìng

hải Moseovv llico ì li Ạt Nga". Toa án Hải Phòng dã bác bỏ lập luân này và ra quyết định

C ƯỠ I 1 1Ỉ chế chù lầu phải giao số hàng còn lại cho người nhận.

Tương lự. tháng 8/1995, lầu Ascna (reo cờ Panama của chủ lầu Koray Shipping

cho lum 21.000 tấn xi mãng dóng bao lù Triều l iên lối Đà Nâng. Khi (lèn nơi. mọi số lượng lớn xi mãng bị ướt do nước hiển và nước mưa do tầu khóim có tiu khả nang di

hiền. Vói tu cách chủ hùng VÌ! là người mua, Arlcxporl đã (huê giám định và dôi chủ (rìu bổi thường (hích đáng. Chủ hiu lổn tránh (ních nhiệm và vì vậy chú hàng khởi kiện lại

lòi! án Quản" Nam - Đà Nang yêu cáu bái giữ lầu. Ngay lập lức, chú I rĩ li phán ứng vì

cho num loa án Việt Nam khôn!" có thám quyền xét xử vì vận don và hợp dồn" thuê lầu

dền qui (lịnh rồm; mọi tranh chấp sẽ được XÓI xử lại trọng lài Lonclon và (heo Luậl Anh.

Do chù lầu khônn chịu ký quỹ hảo lãnh láu, (oà án Quảng Nam - Đà Nắng dã cho hán

đấu íỉiá côim khai trìu này và các bên dã dược hù đắp thích đáng.

Từ lý kiện và (hực liễn (rên, di Ún tí ta cần kliẵníỊ định mặc dù vận don VÌ! hợp

dồn tí Ui nè" (ầu khônn quy dinh quyên lài pliiín (liuộc (oà án Việt Nam. sonu căn cứ VÍU) pháp ì nại Việl Niim, nhai là Bộ luẠ( dân sụ và Pháp lỌnli thù lục lố Hum chín sự. Irọim tìii và loa liu Việt Nam hoàn loàn có quyền xé! sứ các vụ kiện có nội thum lirơnu tự. Diều

này núp phần bảo vệ chính (lá nu các chù hàim Việt Nam và bái các chú lầu nước nuoíii

phải lỏn trọnsí pháp luật Việt Nam cũng như lliòniỉ lệ Quốc lố....

Tóm lại, qua việc phân lích những (ranh chấp phái sinh (rong (bục lố liên C|ư;in

đến hợp (.lổn ti Ihuẽ tầu chuyến ớ (ròn, chúiiii la 111 ấy liing các (ranh chấp có the phái sinh lừ íiiin như ì Ai cả các khía cạnh của hóp đồm; và do nhiều nguyên nít An khác nhím. Dù

kliỏim Ihế (hể hiện mội cách hao quái và loàn diện vấn dề nhúm; nhữim pliiìn lích (ren

pliiìn nào dã (ho liĨỌ-I1 dược thực trạng quá trinh ký kít và thực hiện hợp clồnu Iliuo lầu

chuyến (')' H ƯỚC la CŨIIÍỊ nhu' Iròn thế niới. Chính lừ thực trạng như vạy, việc lìm hiểu

nhồm dua ra mội số biện pháp nhồm níìnu cao hiệu quả hoại c1ộni> In'li 12 nuìnth thút (im

mại hiìĩiiỉ

híìi là vấn dề rất CỊUÍIII (lọng và c ẩn l l i i è l.

68

C H Ư Ơ NG IU

N H Ữ N <; ( M ẢI P H Ả I* N H ẰM H ẠN C H Í; VÀ

<; ì À ì Q U Y ỂT T R A NH C H ẤP P H ÁT

S I NH T R O NC Q UÁ I R Ì NH

1 H ỤC H I ỆN H ỢP Ĩ )Ổ N (J I H UÊ T ÀU C H U Y ẾN

Hợp đồng Iluiô làu chuyến là cơ sớ pháp lý ràng buộc (rách nhiệm giữa những n g ười t h am nin ký kết (niủiiừi lliuô c hở - c hú h à ng và n g ười c h u y ên c hờ - c hủ tàu h ay n g ười c h u y ên chở). K hi (làm phán ký kết h ợp d ồ n g, nhìn c h u ng các b ồn (.lổn m o ng m u ốn hợp đổ ng đ ược t h ực h i ện m ội cách suôn sẻ dể đại d ược n h ữ ng h i ện q uả ( r o ng k i nh d o a n h. vSong t r o ng quá (rình t h ực h i ện h ợp d ồ ng do bị lác độ ng và c hi p h ối h ời n h i ều yếu lố n en n h ữ ng t r a nh c h ấp phái s i nh khôn!! SiK) (lánh khói. N h ữ ng h a nh c h ấp xây ra t r o ng quá trình t h ực h i ện h ợp d ồ ng thuê làu c h u y ến thường lất da d ạ ng do n h i ều n m i y ên nhiìn khác n h a u. V ấn dẻ q u an t r ớ ng nhài là (')' c hỗ làm t hế nào để h ạn c hế n h ữ ng t r a nh c h ấp có lliổ phái sinh và k hi phải đ ư ơ ng ti rì 11 vói các tranh c h ấp thì phải giải quyết n hư t hế nào dể b ào vệ đ ược

q u y ền l ợi c ủa m ì nh h ước n h ữ ng n g ười khác có liên q u a n.

ì - N G U Y ÊN N H ÂN P H ÁT S I NH C ÁC T R A NH C H ẤP T R O NG Q UÁ T R Ì NH

T H ỰC H I ỆN H ỢP Í ) Ố N (Ỉ T H UÊ T ÀU C H U Y Ế N.

H ợp d ồ ng l l u iũ tàu c h u y ến là l o ại h ợp d ồ ng có n ội d u ng khá p h ức lạp, vì v ậy t r o ng quá trình ( h ực h i ện thường có n h ữ nu ( r a nh c h ấp x ảy ra. N g u y ên n h ân t h in đốn Iranh c h ấp rai thi dạng, SOI11ủ về cơ bản c h ú im la có thổ p h ân thành hai loại n hư sau:

Ì - N g u y ên n h ân k h á ch q u a n.

Niiiiyên n h an khách .quan là n h ữ ng niiiiyên n h ăn x ảy ra n ằm imoài ý m u ốn chù

q u an c ủa c on n u i r ờ i. N úi m ột cách khác c on n g ười khônií lường Irước và k i ểm soát dược. Trên t h ực tế rất n h i ều t r a nh c h ấp phái s i nh t r o ng quá trình t h ực h i ện h ợp d ồ ng

lliuè làu g i ữa Iiíỉirời thuê và i m u ời c ho thúc IỈI do n g u y ên n h ân k h á ch quan, đó là ihiOn

lai. lai nạn bối ngừ, cức h i ện lương chính In xi! h ội h oặc các trường hợp bAÌ k há k h á n g.

t h eo đúng

t h ời g i an q uy định cùa

Ví d u: -I- T àu k h ô ng đốn đ ược cảiií? x ếp hàng

hợp d ồ ng do l ấn đ ườ ng h à nh (rình đốn cản!! làu u ặp b ão p h ải g hé vào c ả ng lánh n ạ n.

+ T àu t in đến cản*! làm hàntỊ, llióim háo sẩn sàng n h ân h à ng dể x ếp c ủa làu đã (rao và d ược li"nơi u ửi h à ng c h ấp n h ận n h u im n u u ừi g ửi hàng k h ô ng l i ến h à nh v i ệc x ốp hàniỉ d ược n g u y ên n h ân do Ihừi tiết xấu.

+ T àu d a ng h à nh (lình bị va p h ải đá i m ầm dẫn l ới làu liónu, h à ng hỏn g; h o ặc tàu

hi mắc c ạn do sóng lo gió

l ố n.

+ H à ng h oa k l i ỏ ng the g i ao c ho thu dược do lệnh c ấm củi! chính phù d ối v ới hàng

hổi! dó.

Tài cả n h ữ ng t r a nh c h ấp phái s i nh lừ n h ữ ng vụ v i ệc trôn dây d ồn xuất phái

từ n h ữ ng nguyên nhân cú tính khách q u an và (hường dược q uy định t r o ng n ội d u ng c ủa hợp đồ ng thuê tàu c h u y ến ( r o ng điều k h o ản trách n h i ệm và m i ựn trách.

N hư v ậy m u ốn thoái trách n h i ệm (hì các bôn p h ải có nghĩa vụ c h ứ ng m i nh nguyên nhân khách q u an c ủa n h ữ ng vụ v i ệc và sụ lích c ực cùa mình ( r o ng v i ệc lìm b i ện pháp ngăn ngùn và h ạn c hế soni> không t hế khắc phục dược"hâu q uả c ủa sự v i ệ c.

T r o ng các nguyên nhân khách q u an thì các trường h ợp bai k hả kháng (hường phức lạp hơn cả. BAI k hả kháng là n h ữ ng Irirímg h ợp bất n gờ x ảy ra, c on n g ười c ũ ng kliônu lường trước dược, không k h ắc p h ục dược.

T h u ật n gữ bài k hả kháng b ao g ồm m ội ý nghĩa khá r ộ n g, ví dụ như: K h ổ ng x in

dược g i ấy phép xuất n h ập k h ẩ u, hàng hóa không thực h i ện xuất nháp d ược do lệnh cùa chính q u y ề n, c h i ến t r a n h, d i nh công, n ổi loạn h ay lệnh cùa l oa án bái 1ỊÌÍÍ... Và m ội k hi dã dược công nhân là bai k hả kháng (hì các hèn Nôn q u an có q u y ền h uy h ợp đồng. K hi hợp d ổ nn bị h uy thì l l i i ọi hại l i ến v ới bên nào bẽn ấy sẽ (ự g i ải q u y ế t.

M o ng m u ốn kết luận m ội trường h ợp nào dó là bất k hả kháng h ay không

p h ải là bai k hả kháng phải căn cứ VÍU) lình hình cụ thổ c ủa các sự v i ệc d i ựn ra. Trên thực lố c ũ ng có n h ữ ng truí/nu h ợp t r o ng hoàn cảnh này thì (.lược c oi là bất k hả kháng nhưng t r o ng d i ều k i ện và hoàn cảnh khác lại k h ó m; dược c oi là trường h ợp bất khá kháng.

Ví dụ: C ù ng là m ội sự việc m áy làu bị hóng trên đ ườ nn hành hình s o ng có thổ có

hai Irưừnu h ợp X i | y r a;

+ Trước lúc hành trình, k h ởi độ ng m á y, m áy c h ạy an loàn nhưng d ọc d ườ ng gặp

m ội sự cố hất HUƠ nào dó d ần l ới hóng m á y. T r ườ ng h ợp này có (hổ c oi là trường h ợp bất

khá kháng. 1

+ Trước lúc hành (rình k hi k h ởi d ộ ng m áy n g ười ta dã n h ạn t h ấy cỏ t i ế ng kêu

khác lạ s o ng l ại không k i ểm (ra vẫn c ho làu hành trình đổ dẫn đến m áy bị hònu d ọc

đường. T r ườ ng h ợp này lại không t hể c oi là Irường h ợp bất k ha kháng (lược.

Nhu' v ậy k hi có t r a nh c h ấp mà nguyên nhân t r ực t i ếp là do bất k hả kháng gây r a,

các hên phải Mui thập đầy tiu các c h ứ ng cứ de c h ứ ng m i nh rằng sự v i ệc dã x ảy ra quá b ất ngìí k h i ến m ì nh không lường trước dược vù dù đã cố g ắ ng lìm m ọi b i ện pháp c ũ ng k h ổ ng k h ắc p h ục đ ược h ậu qua. T uy nhiên c ũ ng dồ phòng trường h ợp các bên có t hổ l ợi d ụ ng v ấn dề bất k hả khánq dể cố lình t r ốn tránh nghĩa vụ c ủa m ì nh ironiỊ v i ệc (hực h i ện

hợp đồng.

2 - N g u y ên n h ân c hủ (|iian.

70

N ếu n u t i y ỏn nliAn k h á ch q u an là n h ũ n" l i ườ im h ợp x ảy l í! bất n g ừ, k h ô ng lường Inrức dược Vít li Hoài sự k i ểm soái c ủa c on người thì n g u y ên nhAn c hù q u an l ại I'I n h ữ ng t r u ò ng h ợp x ảy ra do c l i í n li bàn t ay c on n g u ô i, t r o ng l ẩm k i ểm soái c ủa c on n g ườ i.

T r o ng q uá ( l ì nh thực h i ện h ợp d ồ ng (huê l àu c h u y ến n g o ài n h ữ ng I r a nh di Áp phát s i nh do n h ữ ng n g u y ên n h ăn k h á ch q u an đít H ì nh b ày (hì p h ẩn l ởn n h r n i iộ li a nh c h ấp c òn lại do n h ữ ng n g u y Cn n h ím c hù q u an g ây n ê n. T h ực lố c ho ( b ấy n h ữ ng t r a nh c h ấp x u í ìl p h ái lừ n g u y On n h ân c hủ q u an t h ườ ng rất phức l ạp k hi g i ải q u y ết vì ở dó có y ếu lố c on n g ườ i.

Các n g u y ên n h ân c hù q u an c ũ ng rất (IM d ạ n g, có t hể do n g ười IhuO l àu h o ặc i m i r ời c h u y Cn c hở c hủ d ộ ng vi p h ạm h ợp đồ n g. Có (hể do cả h ai b ên (lều cố ý vi p h ạm h o ặc có y ếu lố lừa đả o. Và c ũ ng có ( hể do h ợp ( l ổ ng k h ó m; q uy đị nh h ay Cịtiy đị nh k l i ô n iộ d ầy d ù, k h ổ ng rõ r à n g. H o ặc di) t r ì nh đọ n g h i ệp vụ h ay k i ến (hức p h áp lý c ủa n g ười l l i am g ia ký kết h ợp d ồ n g . ..

(/ - Dí) iìíỊifời thuê tàn hoặc nạiíòi clmyriì chở chù động vi phạm hợp đồng.

Các t r a nh c h ấp p h ái s i nh lừ n g u y ên n h ân c hù q u an the h i ện n hu s a u:

XÓI vé m ại c hù q u an thì sự k h ác b i ệl vổ q u y ên lợi g i ữa n g ười ( h uê t àu và n g ười c h u ỵ C ii c hở c h í nh li) n g u y ên nliAn ai hàn dể n ày s i nh H a nh c h ấp g i ỡn I mi hen. N h ữ ng gì có lợi c ho n g ười thúc l àu (hì rái có t hổ sẽ bất lợi c ho người c h u y ên c hở và n g ược l ạ i. K hi ký k ết h ợp d ồn ù, các b ôn t i ều m o ng m u ốn d ại dược h i ệu q uả c ao n h ấ t, h à ng h oa được

VẠM chuyển un loàn, nlinnli chóng, liền CƯỚI- (lược lliiinh loàn cliiy (lũ. (lúng hạn nhưng

/; - Ui) hư/) (ỉổní> thuê làn khôiiíỊ quy (lịnh dầy chi rỡ ràiìiỊ các điều khoản.

n h i ều k hi vì m ội m ục đ í ch r i ê i i íộ nào đó các hên sẵn sàng vi p h ạm n g l i iã vụ dã c am k ết và k h ổ ng n g i ìn n g ại l àm linh hưởng đến q u y ền lợi c ùa p h ía b ôn k i a. Ví dụ n hư n u ười h i i n ụ, người t h uê c hở k h ô ng g i ao h à ng h ay c h u y ên c hờ k h ô ng d ua l àu l i ến c ả ng n hận g i ao h à ng sai q uy c á c h, n m r ừi c h u y ên c hờ hão q u ản h à ng k h ô ng l ố i, b ốc h à ng k h ổ ng cẩn t h â n . .. T r o ng n h ữ ng In rí »11» h ợp n hư t hố thì c h í nh các b ôn ký k ết dã c hủ d ộ ng vi p h ạm h ợp d ồ n !" Uíìy nôn t r a nh c h ấ p.

T h ực l ế l l u rơ ng m ại h à nn h ải c ho t h ấy n h i ều k hi t r a nh c h ấp phát s i nh do các đ iều k h o án c ủa h ợp d ồ ng t h uê tàu k h ô ng được q uy d i nh rõ r à n g, d ầy d ù.

C hẳn iộ h ạn d i ều k h o án t h ời g i an x ố p/ dỡ q uy d i n h: " T h ời g i an x ố p / t lỡ là 30 n g ày tốt Hời k h ô ng kể n g ày lỗ và c hủ n hật cả k hi có l àm v ào n g ày n ày c ũ ng k h ô ng l í n h ", l àm v i ệc 8 g i ờ. Đến n h ư ng l ại k h ò m; n ói rõ là Iiuày l àm v i ệc 24 " lờ l i ên l ục h ay n g ày k hi l i ến h à nh xốp/clỡ h à n g, n m r ời l l i uô l àu l í nh t h eo n g ày l àm v i ệc 24 g iờ Hôn l ục c òn n g u ôi c h u y ên c hờ l ại l í nh (heo n g ày l àm v i ệc X g i ờ, vậy là p h ái s i nh t r a nh c h ấ p.

71

(• - Do hạn chế về trình độ nghiệp rít vờ trình (lộ pháp lý nhi nlìiĩììiỊ ntỊiỉởi

thum

íỊÌti kỷ kết hợp dniiiỊ.

M ội VÍ dụ k h á c, (.liều k h o ản T r ọ ng lài (|iiy đị n h: " C ác t r a nh c h ấp p h ái s i nh ( n ếu c ó) sẽ được XỔI xử l ại T r u ng l am t r ọ ng tài q u ốc l ố" nhưng l ại k h ổ ng n ói rõ (ló là T r u ng ra d ùi h ói g i ải l âm t r ọ ng l ài n ào và (heo I ti ẠÌ p h áp nước nho. Đốn k hi ( r a nh c h ấp xây q u y ết (hì l ại n áy s i nh x u ng d ội m ới vổ luật d i êu c h í nh h ợp d ồ n g. N ếu (heo luật nước c h ị u, n ếu t h eo Ì li ạt nước n g ưứi c h u y ổn c hỏ ngưứi t h uê l àu (hì n g ưứi c h u y ên c hở k h ô ng c h ị u, c òn n ếu t h eo luật nước t hứ ba thì c ũ ng k h ô ng ( h ố ng thì ngưứi t h úc l àu c ũ ng k h ổ ng nhất dược SŨ c h ọn l u ậl nước n à o . .. C h í nh vì (hố ( r o ng q uá . ( l ì nh đ àm p h án ký k ết h ợp đổ n g, các b ên p h ải cố g ắ ng q uy d i nh m ội c á ch rõ r à n g, d ầy đủ các d i êu k h o ản do l ạo t h u ận lợi c ho v i ệc t h ực h i ện và n h ằm l o ại bó b ói các t r a nh c h ấp do h i ểu s a i, h i ểu k h ù ng hối n h ữ ng q uy đị nh của h ợp đổ ng g ây ra.

thõng thạo vổ thị trưứng thuê tàu nên các chú làu ngoại (hương tin l i r ứ im uy thác Irách

H ạn c hế về t r i nh ( lộ c h u y ên m ô n, n g h i ệp v ụ, ( r ì nh độ p h áp lý c ủa n h ữ ng n m r ứi t h am g ia ký k ế! h ợp đổ ng h ước hết ảnh h ưứ ng đến v i ệc l ìm h i ểu đối l á c. Do k h ô ng

n h i ệm n ày c ho d ại lý h o ặc m ôi g i ới và k h ú m; ít t r ưứ ng h ợp đã lluiO p h ải l àu g i à, l àu k h ô ng dù k hả n ă ng di b i ển h o ặc tàu n ia dẫn đến m ất cả h à ng h óa lẫn l i ền cước p hí đ i u y &i c h ở.

h i ệu gì của ngưứi nhân chủ làu quay sang thúc 1ỊÌỊIC ngưứi thuê tàu về việc dỡ hàiUỊ và

Đ iển h ì nh là vụ lùa d áo n ăm 1979 mà ( l ội d i êu l ia k hu vực V i ỏn D ô ng ( F I - ; U I T) đã c ô ng b ố. M ội c on l àu cũ nát dược sửa s a n" l a i, m ua b ảo h i ểm hốt m ức và cú dẩy đủ g i ấy c h ứ ng n h ận h ợp p h áp về k i nh d o a nh c h u y ên c hở h à ng h o a. C hủ h à i i ii X dã (huê c on làu n ày để c hở l i ì t n iỊ v ới d i ều k h o ản cước p hí ( h a nh l o àn (rước. T h u y ền t r ưở ng ( n g ưứi t h ô ng đồ ng v ới c hủ l àu h o ặc c h í nh là c hù ( i m) chay vì đưa l àu đến c ả ng dữ h à n iỉ q uy đị nh dã đ em l àu đốn m ội n ơi k h ác và lẩu l án l o àn bộ lô h à n g, sau dó c ho l ìm ra k h ơi c h ạy t r ốn và l ại l ạo n ên m ội bi k ị ch đắm l àu h òn lí t r ục l ợi lừ n g ưứi b ảo h i ể m. d úi h à ng lúc n ày vừa m ất h à n g, vừa m ất l i ền cước p hí v ận c h u y ển n h ư ng đ à nh bó l ay vì c hẳng biết c hủ l àu ở d âu mà k i ệ n. M ội t r ưứ ng h ợp khác x ảy ra với c hủ l àu là do k h ô ng l ìm h i ểu kỹ vổ n g ưứi t h uê l àu mà c h u y ên c hở p h ái h à ng m ua đi b án l ại n ón r ốt c u ộc k h ổ ng t hu dược cước p hí c h u y ên c h ở, dẫn đến t r a nh c h ấ p. Cụ t hể n hư s a u: N g ưứi m ua h à ng c ùa N ga ký h ợp đổ ng t h uê l àu c h u y ến c h u y ên c hở Hiếp t h a nh đ en S i n g a p o r e. T àu đốn c ả ng S i n g a p o re d ù ng t h ứi h ạn và g i ao ( h ổ ng b áo san sàng dỡ h à ng c ho n g ưứi n h ận có Hôn q u an t r o ng v ân d on đến n h ân h à n g. N h u m; n h i ều t u ần t r ôi q ua mà k h ô ng t h ấy có d ấu

t h a nh l o àn l i ền cước s o ng c ũ ng k h ô ng t h ấy trá l ứ i. Sau n ày q ua d i êu tra c ủa các c h u y ên gia luật h à ng h ải S i n g a p o re m ới b i ết n g ưứi m ua N ua m ua số t h ép n ày đổ b án l ại số t h ép n ày c ho m ột c ô ng ly c ùa S i n g a p o re t h eo d i ều k i ện C &F c ả ng S i n g a p o r e. Họ đã n úm dược h à n g, l ấy dược v ận đ ơn và h o àn ( h à nh hết t r á ch n h i ệm c ùa m ì n h. C òn v i ệc ngưứi

72

mua Singapore không đèn nhận hàng khổng pliiii là lỗi của họ nên họ không chịu mích nhiệm. Trước lình hình dó, chủ làu buộc phái cầm g iữ lô hàng để giải quyết vụ việc. Qua hai ví dụ (ròn, la lliấy (huê tàu chuyến là m ội nghiệp vụ vô cùng phức lẫp, đòi h ỏi trình độ chuyên m ôn nghiệp vụ và pháp lý cao. Cả người chù hàng lẫn người lluiê làu phải có kiến thức và am hiểu về lai lịch cùa tàu. Không nên quá tin tưởng giao phó cho dẫi lý thực hiện nghĩa vụ thuê làu lù A tiến 7, mà phải giám sái họ đổ họ khổng lẫm dụng quyền hẫn dẫi lý mà ký sai, ký ẩu li Áy thiệt hẫi cho mình. Rên cẫnh dó, cũng phái chú Irọng nâng cao trình độ chuyên m ón và trình độ pháp lý cho các cán bộ đ àm nhận trách nhiệm thuê làu nhằm giảm bớt tranh chấp không dáng có

l i. N H Ũ NG ( H ẢI P H ÁP N H ẰM H ẠN C H Í; T R A NH C H ẤP P H ÁT S I NH T R O NG Q UÁ T R Ì NH T H ỤC H IỆN HỢP D O NG T H UÊ T ÀU

Trong kinh doanh có lẽ khòm; ai muốn những phiền loài đến với mình. Ký hợp đổng ai cũng muốn h ọp dồng đó được thực hiện suôn sẻ đảm bảo lợi ích của mình. Trong thuê làu chở hàng cũng như vậy dể tránh những tranh chấp cổ thể phái

sinh cẩn quan lâm đến những vấn đổ cư bàn sau dây.

1. T ìm hiếu và lựii chọn đôi tác tin cậy dể ký hợp đổng

Uy líu của các chủ (hể trong hợp clổim thuê làu chuyến là yếu lố quan trọng dầu liên quyết định đốn khả nănu thực hiện hợp dỏng (huê làu chuyến. Hợp dồng dược thực hiện thuận lợi hay không, lợi ích của các hên (ham gia có đảm bảo hay không phụ thuộc rái nhiều vào uy líu của các chủ thể tham HĨM ký kết. Thực tố cho thấy cho dù nội dụng cún hợp dồng có chãi chẽ, dầy dù đến dâu diiiniỉ nữa nhung m ội trong các bên (ham g ia ký kết không có thiện chí, không có linh thím hợp lác , hay có ý dồ lừa dào (hì hợp dồng dó cũng khổng thổ hoàn thành và kết lliiíc lỏi dẹp dược. Nói cách khác, uy líu củ í! chủ thổ hợp dổiiiỊ là yếu lố quan trọng hàng (.lầu li Kíp cho việc hẫn c hế các tranh chấp phái sinh sau này hòng quá trình llụrc hiện hợp clồnu. Vì vây việc lìm hiểu và lựa chon dôi lác dể ký kết hợp dồng thuê làu là vấn đề tối quan trọng.

Hon nữa đối v ới Việt Nam phán lớn các chủ hàng dồn chưa có nhiều kinh

nghiệm trong lĩnh vực llurơnii mẫi hàng hải lẫi quan hệ với các doanh nghiệp, các hãne làu nước ngoài dày dẫn kinh nghiệm kinh doanh cũng như luật lệ kinh doanh, ơiínli vì vẫy, trước khi ký kế! hợp đồn li (huê làu thì phái lựa chọn m ội hãng tàu có uy tín dể (liuC nhằm hẫn chế phát sinh tranh chấp và tránh hi lùa đào. Trước khi ký hợp đổng thuê làu, người thuê tàu cần phải lìm hiển cặn kẽ về dối lác. Sụ cẩn trọng dầu tiên và mấu chối là phải có dược những chi liíl dăng ký rõ num và vị trí thực sự của công ly. Việc này khô nu chí giúp tránh được sự lộn xộn giữa các công ly có tên trùng nhau mà còn (ỊÌiip kiểm l ia dược sự gian lận. Ngoài ra khi có minh chấp, những chi liếl này còn có thể giúp ngirìíi (huê có hành dộng nhanh gọn và chính xác đổ.bảo vô quyền lợi của mình. Kể

73

l ìm h i ểu vổ

t ì nh

I r í Ị i ig

l ài c h í nh c ún d ối

l ác đổ m i nh

t h uê n ú ng n h ữ ng c on

đến cẩn p h ải

tìm " m a" h o ặc g ặp n h ữ ng c ổ ng ly đ a ng sắp phi! sản d ãn đến v i ệc m ất cả h à ng h oa c ũ ng n hư t i ền cước h ay p h ải g i ải q u y ết n h ữ ng t r a nh c h ấp p h i ên t o á i.

Các d o a nh n g h i ệp cú ( hổ sử d ụ ng các n g u ồn sau đổ k i ểm tra ( h ỏ ng t in vổ đối lác: - Các b àn c hỉ d ãn cùa U o yđ

- Các bin' d ạn c ủa H ội B ảo h i ểm P &I

- N h ữ ng ( h am k h ảo t h ư ơ ng m ại được c u ng c ấp b ởi các n hà k h ai l l i á c, các lố c h ức li l ư ơ ng m ại

- P h ò ng t h ư ơ ng m ạ i, d ại lý tín chum

- Các H i ệp h ội H à ng h ải

- Các tổ c h ứ c, cá n h ân có I h am g ia i r o n iỉ l ĩ nh vực t h ư ơ ng m ại h à ng h ả i . ..

N ói c h u ng c hủ h à ng p h ải b i ết lựa c h ọn người c h u y ên c hở mà m ì nh t in l ườ ng n h á i. T r o ng số dó p h ải kể t i ến n h ữ ng c ô ng ly m ạ nh c ủa q u ốc g i a, n h ữ ng l ập đ o àn n ổi l i ế ng c ùa t hế u i ớ i, d ặc Hiệt là n h ữ ng c ô n !' ly có l àu v ào c ả ng b i ển V i ệt N am t h ườ ng x u y ê n, n h ữ ng c ô ng ty có v ăn p h ò ng đại d i ện h ay c hi n h á nh l ại V i ệt N a m.

T r o ng trưìvng h ợp d o a nh n g h i ệp chưn có n h i ều k i nh n g h i ệm t r o ng l ĩ nh vực (huê làu (hì n ôn dể n g ười m ôi g i ới l ìm k i ếm g i úp m ọi d ối lác d á ng t in c ây và có uy l í u. L àm như v ậy sẽ đảm h ảo h ơ n.

K hi dã c h ọn dược d ối lác d á ng t in c ậy dể ký h ợp đồ n g, các b ồn c án dặc h i ệt lưu ý các c h ứ ng lừ phát s i nh t r o ng q uá t r ì nh t h uê l ìm n hư h ợp d ồ ng (huê l àu và v ân d ơn vì d ay là nlifrni> c h ứ ng lừ t r ục l i ếp c hi p h ối h o ạt đụ n iỉ c ủa các b ên t r o ng t h ư ơ ng vụ d ó.

2 - C h ọn m ạu h ọp đổ ng k hi ký k ết và l ưu ý ho s u ng s ửa đổi n h ữ ng v ân đề c ần t h i ế t. Sau k hi lựa c h ọn dược d ối lác d á nu l iu c ậy de dạt m ối q u an h ệ, v ấn đổ l i ếp t h eo IÌI ký k ít h ợp d ồ n g. K hi ký kết h ợp d ồ ng (huê l à u, các bèn c ần p h ải lựa c h ọn m ạu h ợp i l ổ n iỉ p hù h ợp với đối l ượ ng c h u y ên c h ở.

K hi c h u y ên c hở h à ng b á ch h oa nôn lựa c h ọn m ạu h ợp d ồ ng G c n c o n. Đ ây là m ạu hợp đổ ng dược ti ù n tỉ p hổ b i ến n h ài c ho h à n" hách h oa và có h ì nh (hức c ũ ng n hư n ội t l u n iỉ k há rõ r à n g.

K hi c ần t h uê l àu c h u y ên chờ các h à m; h oa n hư d ầ u, t h a n, q u ặ n g, n gũ c ố c, xi m ă i m . .. nên sử d ụ ng các m ạu hợp d ồ ng c h u y ên d ụ ng được s o ạn t h ảo r i ê ng c ho t ừ ng l o ại h à n g. Sớ dĩ n ên lựa c h ọn n hư v ậy là vì l l i ô im (hường các m ạu dược s o ạn sán có n h ữ ng c hi tiết p hù h ọp c ho l ừ ng l o ại h à ng n ên sẽ c h ãi che h ơ n. Đ iều n ày sẽ g i úp h ạn c hế dược p h án n ào v i ệc p h ái s i nh t r a nh c h ấp t r o ng quá ( r ì nh sử (.lụng h ợp ( t à n g. T h òm n ữ a, v i ệc sử

d ụ ng m ẫu h ợp d ồ ng sẵn có như v ậy sẽ giúp các bèn llốt k i ệm dược n h i ều (hời g i a n. công sức và l i ền bạc.

Nói như v ậy k h ổ ng có nghĩa là phải I li An t hủ loàn bộ (heo h ợp d ồ ng m ẫ u, k hi ký

kết, các bôn nên điều chỉnh Vít bổ s u ng sao c ho h ợp đổ ng dó phù h ợp nhọt v ới d ối lượng

chuyên c hở và v ới n g u y ện v ọ ng c ủa các bôn.

3 - C ác q uy định trung h ợp đồ ng phái đầy đủ, cụ

t hể và rõ ràng.

Ngoài h ai v ọn dề liên, m ội v ọn đồ k h ổ i iu k ém p h ần q u an t r ọ ng là phải d ăm b ảo lọt cả các điêu k h o ản q uy định t r o ng h ợp đồni> (huê làu phải cụ t hể và rõ ràng, dặc M ỌI là các điều k h o ản không có sần ( r o ng mẫu.

Tài cả các (ranh c h ọp phái sinh từ h ợp (.lổng thuê làu đồn liên q u an đến m ột h ay

m ội vài điều k h o ản cụ the nào dó cùa h ợp c1ồni>. T h ô ng (hường k hi có l ổn t h ai xây r a, các bôn thường d ựa vào q uy d i nh cùa các diêu khoăn t r o ng Hợp đồ ng đổ bắt l ỗi bôn k ia

và b u ộc bôn k ia p h ải b ồi thường.

niêm nữa, lọt cả n hững người ký kết hóp đổ ng mà không có (lilộn ý, có c hủ ý vi p h ạ m, lừa đảo (hường lìm n hững k he h ờ, nhữiiíỉ chõ q uy d i nh khôiiíỉ chãi ché cùa h ợp d ồ ng đổ làm phương h ại đến q u y ền l ợi cùa hen d ối lác.Ngoài ra, m ột h ợp d ọ ng thuê lìm d i ều k i ện t h u ận l ợi c ho n hững c h u y ến cổ n hững q uy định rõ ràng và chãi c hẽ sẽ l ạo người có liên q u an thực h i ện h ợp đổ ng m ột cách n h a nh g ọ n, dỗ dàng và ( h ố ng nhai.

N hư vậy, k hi ký h ợp đổ ng thuê làu, các bên nên bằng

k i ến li lức n g h i ệp vụ và Hình ( lộ am h i ểu pháp luật c ủa mình c ũ ng như t h am k h ảo ý k i ến cùa các chuyên g ia đổ soạn thảo d ược m ội h ợp d ồ ng v ới các điêu khoán cụ t h ổ, rõ ràng và chặt chẽ. cần Ì rành

lẫn h o ặc h àm c h ứa nhiêu

dua vào h ợp (.lồng n hững q uy định không rõ n u m, dỗ gữy n hẩm ý nghĩa khác n h an vì như v ậy sẽ dãn đến t r a nh c h ọp sau này.

D ặc biệt cân chú ý n hững v ọn dồ sau:

- Về c hủ (hổ: c ần g hi rõ ràng và d ầy t iu lên và địa chí n g ười chuyên chò n hằm hành lình trạng họ (huê làu q ua n h i ều l ầ n" nọc n u ng g i an đến k hi x ảy ra r ủi r o, lẩn mò dược n g ười chịu (rách n h i ệm lliì đã hôi t h ời h i ệu lố l ụ ng h o ặc (lịa c hi mù mờ khó xác định ai là n g ười chuyên c hở 111 ực sự chịu trách n h i ệm g i ải q u y ết các l ổn l l i ọ l. Kiông v ới

các c hủ tàu Thái L a n, B a n g l a d e s h, Pakistan thì c ần phải (hận t r ọ n g.

phạt g i ao hàng c h ạm và t h ời h ạn h uy h ợp

- C ần q uy định khoảniỉ thời gian l ối da HÌ cáng b ốc hàng tiến c ả ng dỡ liàng là b ao nhiêu ngày. Ví dụ từ c ả ng B o m b ay đến cám; Sài G òn m ai l ối da là 20 ngày t rừ trường hợp bai k hả kháng. C ũ ng cần q uy ước m úc d ổ nu và l i ền b ổi thường.

- Về t u ổi làu nên q uy định l ối da không quá \5 t u ổi như Nutiị D i nh 14/CP ngày

25/2/1994 c ủa Chính phù. T r ườ ng h ợp tàu n h i ều lu

ổi hơn phải d i ều l ia

cẩn thân n ếu

75

hằm k h ổ ng kín, hẹ t h ố ng (hông gió t o i.

k h ô ng hàng h oa sẽ dỗ bị hư h ỏ ng do tàu già, n ắp các hầm hàng có độ ẩm cao...

T ỐI nhất lít HƯỚC khi ký hợp đổng lliuô lìm, Ciíc hữu

cần liên hẹ v ới các c h u y ên g ia luệt p h áp c ủ i! P h ò ng T h ư ơ ng m ại và C ô ng n g h i ệp V i ệt

N am ( V C C I ), các c h u y ên g ia l u ệ t, h à ng hài... dể n hò k i ểm Im l ại n ội d u ng h ợp d ồ n g.

M ồi d i ều cân t h i ết đ ược g hi n hớ ở dây kì nên ( h ạn t r ọ ng n ước k l ii hạ b ứt ký.

4 - L im ý đặc biệt điều k h o ản t r ọ ng tài và luệt xét xử.

Dù c ho các bôn có c ẩn thân và

tỉ mi đốn dâu thì c ũ ng k h ô ng t hổ dự k i ến d ược t ất cả n h ữ ng v ấn d ồ, lình h u ố ng có t hể phát s i nh t r o ng t hực tế. Do dó c ần p h ải bổ s u ng c ho h ợp d ồ ng m ột cơ sờ p h áp lý cụ t hể bẵng cách lựa c h ọn n g u ồn p h áp lý áp dụng c ho h ợp

tlồníỊ đ ó.

T h ai vây, sự v i ệc sẽ t rớ nôn p h ức l ạp níu c h ú ng ta sơ x u ấ t, k h ô ng t h ảo luân h o ặc

q uy định m ội v ấn dồ c ần ( h i ốl nào đổ lroii!ỉ h ợp đồ n g, d ặc b i ẹi là k h ô ng q uy d i nh vổ

diêu k h o ản luệt áp dụng đổ có t hổ s ửa c h ữa đìu sự sơ x u ất đó.

t r a nh c h ấp (hì sẽ (lược

B èn c ạ nh dó, t r o ng h ợp d ồ ng c ũ ng c ẩn q uy định rõ n ếu có

g i ai q u y ết b ởi I r ọ ng lài n ào Ví) xót xù t h eo luệl nào.

C ác d o a nh n g h i ệp V i ệt N am nên cố Iỉắni> (hương lượng để dẫn c h i ếu đốn Rộ luệt

hàim hái V i ệt N am và q uy định XÓI xử l ại THIU lí t am t r ọ ng lài Q u ốc lố bèn c ạ nh P h ò ng T h ư ơ ng m ại và r ô ng n g h i ệp V i ệt N a m. N ếu d ược n hư v ệy (lù l ợi d iu c ho bèn V i CI N am là rãi n h i ều vì d i ều k i ện l i ếp c ệ n, lìm h i ểu vỏ luệt q u ốc g ia c h ắc c h ắn là rõ ràng h on và vấn đề " c hủ n h à" dôi k hi CŨI1U g óp p h ần khônii k ém q u an t r ọ ng t i ến quá trình g i ải q u y ết t r a nh c h ấ p. N g o ài r a, n ếu XỔI xử t ại V i ệt N am lliì sẽ r ất t h u ện liên và sẽ tiết k i ệm đ ược rái n h i ều c hi phí, t hời g i an cũntỉ n hư l i ền bạc.

T uy nhiên, đổ thương lượng d ược n hư vệy (hì bôn

V i ệt N am p h ải có ưu ( b ế so v ới

bên đối lác n en k h ỏ nu thì rái k hó dạt đ ược quy d i nh n hư v ệy t r o ng h ợp d ồ n g.

T r o ng trường h ợp h ai bên kliôni; n h an n h ượ ng thì có t hổ đồ n g hị c ù ng

lựa c h on

T r ọ ng lài và L u ệt XÓI xử c ủa m ội n ước t hứ ba. T r ước k hi đề x u ất l u ệt c ủa m ội n ước t hứ ba nào đó thì b ản thân ch lí im la p h ải am h i ểu luệt n ước đó. T r o ng (rường h ợp c h ưa cổ d i ều k i ện lìm h i ểu luệt c ủa các n ước liên q u an Ihì t ối n h ất là n hờ các c h u y ên g ia h o ặc cố vân pháp lý. Đổ là d i ều q u an H ọ ng lý g i ải l ại Sin) n h ữ ng n g ười h o ại d ộ ng t r o ng lĩnh vực k i nh lố d ối n g o ại nói c h u ng và thương m ại h à ng h ải nói riêng ngoài các d i ều k i ện n hư

giói ní>oại n g ữ, v ữ ng trình độ n g h i ệp vụ còn p h ải am h i ểu luệt p h áp c ủa các n ướ c, d ặc

biôl là ỉ LI Ạt c ủa các n ước h ay cổ q u an hệ

g i ao (.lịch.

T r o ng ( hực lố các d ối lác n ước ngoài thường r ất c n g ại về v i ệc c h ọn L u ệt H à ng

h ải V i ệt N am làm luệt XÓI xử vì ( h eo họ Rộ L u ệt H à ng h ải V i ệt N am c h ưa t h ệt sự d ầy đù, c h ưa h o àn chính và còn n h i ều v ấn đề bát c ệ p. G i ới k i nh d o a nh liànụ hài n ước ngoài

76

cho rằng Việt Nam còn (hiếu nhiều văn bản dưới luật đề cập (ới những vấn đổ quan

trọng tron? hàng hải như: "cầm cổ (hố chấp làu b i ể n ", "bái giữ làu và giải phóng t à u" và

"cách tính thời gian làm hàng thưởng phạt"...

Nhiều người cho rằng chúng ta chưa hiểu dầy đủ các độnh c hế (rong Luật Hàng

hải vổ "dam va cùng có l ỗ i ", " l ỗi về diều khiển và quản trộ tàu", "cảng án toàn", "những

nguyên lắc phạt lưu l à u" c ũ n" như mội số độnh chế vồ tổn thất chung... nôn trong nhiêu

vụ tranh chấp xảy ra lại Việt Nam quá (rình li ĩ íV ĩ quyết còn khó khăn và kéo dài, (hậm

chí mội số quyết dinh dùng đắn của họng lài Việt Nam cũng chưa có khả năng cưỡng

chế thi hành.

Vấn dề giói hạn li ách nhiệm dân sự chù tàn theo lấn dung lích cũng chưa dược

ti ĩ ít í thích bằng văn bản pháp lý. N ói chum! lĩiới hạn trách nhiệm dân sự của đ ùi làu

trong Bộ Luật Hàng hài Việt Nam đã phán ánh lời văn và linh thẩn của Công ưức

Brussels. Tuy nhiên, vì ngân hàng nhà nước la chưa quy độnh về tỷ giá chính (hức giữa

đồn í! Franc vànu với đồng Việt Nam nên việc lính toán các giới hạn dược đổ cập (rong

diều 196,197 còn nhiêu khó khăn.

Do đó, đổ Rộ Luật Hàng hải Việt Num (.lược áp dụng rộng rãi, phổ biến nhằm tạo

lợi (hố cho các doanh nghiệp Việt N a m, Nhà nước la nên xem XÓI, lưu ý sửa d ổ i, diều

chỉnh những vân đề bối cập vít hổ sung nhữnu vấn đề chưa đầy dù.

5 - Các bên ký kết hợp đổng thuê tìm chuyến phải nghiêm túc thục hiện hợp

đồng.

Khi các hên dồng ý ký kế! hợp đổnu Ihtiò làu nuhĩa là các hen dã nhân thây khả

năn!; dổi bèn cùng có loi lừ hợp dồng, niỊirời chuyên chờ sẽ lim dược liền cước và người

(huê làu sẽ vân chuyển dược hàng hoa đến noi cần đến. Tuy nhiữn, bèn cạnh dó. trong

hợp đồng lliuô làu cũng nhu bất kỳ m ội loại hợp (lổng nào khác, còn có sự đối láp vổ

quyên lợi giữa các bèn. Người chuyên chờ cũ nu như người (huê lậu đồn lurớnỉ" lới liĩỌn

quà kinh doanh khi ký kèì hợp đồm;. M ục liêu lợi nhuận là vấn dề cuối cùng của các

bèn. Do dó ( T O I I ÍỈ quá hình thực hiện hợp d ồ n ", dôi khi các bên cố lình thực liiCn khòm:

nghiêm lúc và dó chính là lý do dần đến các tranh chấp.

Trong thục tố, các tranh chấp phái sinh uiĩra người tluiỏ tàu và người chuyên chở

IĨI do cả nguyên nhan chủ quan và khách quan, trong đó các nguyên nhân chủ quan

chiếm lý lệ khôim nhỏ.

d í nh vì vậy, muốn hạn chế các tranh chấp phái sinh thì các bên ký kết hợp đồiiíí

và các bôn liên quan phải nghiêm lúc thực hiện họp dồng. Ngoài ra, n íu có vấn dồ phái

sinh, các liên nen cùng nhau lìm ra các biện pháp lối ưu đổ tháo uỡ, không nên bô mão

dối lác khi có khó khăn.

77

N ói l òm l ạ i, một hợp đổng lliuô làu chuyến cíìng như bất kỳ loại hợp đóng nào

khác, dù cổ được soạn (hảo kỹ lưỡng, chãi chẽ (lốn dAu cũng khổng (he' lliực hiên dược

có 11 ĩ Ọ li quả nếu Cik c hủ thổ CÚM hợp đổng khòm; có thiện ý và (inh thắn hợp lác.

6. C ần t hú t r ọ ng đến yêu tố con ngưậi và yếu tô thông t i n.

* Yến tô con nqiíởi.

Đổ ký kết dược m ội hợp đồng chãi chẽ, rõ ràng và việc thực hiện các nghiệp vụ

dua ra (.lược liên hành nhanh chóng, yếu lò cần thiết (.lầu Môn là phải có lực lượng nhân

lực uiói và am lưậng. Do vậy, các doanh nghiệp cần chú trọng dào lạo, nang cao nghiệp

vụ cho nhân viên dể cổ dược những ngưậi li ĩ c*> ĩ nghiệp vụ và ngoại ngữ, am hiên pháp

luậl quốc gia .cũng như pháp luật cùa các nước khác cùng các điều ước, công ước và tạp

quán quốc lố. Ngoài ra dội imũ nhân viCn dó phải am hiểu sâu rộniỉ ve llụrc liên Việt

Nam ở mọi lĩnh vực. Cổ như vậy thì mới có thể có được ưu thế trước dối lác và ký kết

dược những hợp dồng chặt chẽ, rõ ràng, háo vệ dược quyền lợi chính đáng cùa các

doanh nghiệp Việt Nam.

* Yến tò lììòiiíỊ

tin.

Yếu lố lliônn tin dóm; vai trò cực kỳ quan Irọnu và quyêì định tính hiệu quá cũng

như hạn chế bớt. rủi ro của hợp dồng. Có dược những thông (in chính xác, đáng tin cậy

thì mới có (hể lựa chọn dược dối lác tối và soạn thái) được m ội hợp dồng (huê tàu chặt

chẽ.

Để có dược nguồn thông tin đáng tin cậy phục vụ cho quá trình soạn (hảo và ký

kết hợp dồng thuê làu chuyến, cẩn có mội số liiái pháp sau:

- Q ui dộng lìm hiểu thong tin qua các nguồn dáng tin cậy như: các bản chỉ dãn

của L l o y d, Hội

Phòng Thương m ạ i, Đại lý lín dụng, các chuyên íỊÌa (hương mại và

hàng hải...

- Trao dổi thông tin lẫn nhau giữa các doanh nghiệp cùng ngành, cùng hiệp hội

liên kết với nhau nhằm tránh (rưậng hợp các dối tác nước ngoài khổng có (hiện chí và cố

lình vi phạm hợp đổng hay lừa dào.

K hi những ngưậi tham gia ký kết hợp dồng thuê tàu có trình đọ và hiểu biết đồng

thòi (.láy tiu những thông liu cẩn Ì li í ỐI thì chile chắn nội dung của hợp đồng thuê làu sẽ

chặt chẽ. M ội hợp đổng thuê tàu bao gồm rãi nhiêu nội dung khác nhau đổng Ihậi Hôn

qua lới nhiều yếu tố khách quan cũng nhu chú quan. Do đó hợp đổiiỉỉ ký kết càng chi

Hổi, càng chạt chẽ thì trong quá trình thực hiện hợp dồng khả năng xảy ra tranh chấp

càng íl di.

Nói chung danh chấp phái sinh trong quá trình thực hiện hợp dồng (huê làu

chuyến là diêu không lliổ tránh khỏi mặc clìi sử dựng hợp dồng mầu. Nlũrnụ hiến cố xảy

78

ra khổng thổ lường hối dược. T uy nhiên những hiện pháp nêu nôn sẽ dóng góp m ội phan khá quan t r ọ n" n h ằm hạn c hế đốn mức l ối chi nhũng h a nh chấp có lliể phát sinh từ h ợp đồng thuê làu chuyến.

IU - CÁC GIẢI P H ÁP GIẢI QUYẾT CÓ HIỆU QUẢ NHỮNG TRANH CHẤP PHÁT SINH THONG QUẢ TRÌNH THỰC HIỆN HỘP DỎNG

TI ì UÊ TÀU c li UYÊN.

N hư dã phân lích ờ trốn, c hủ thể của hợp đồng dù có cố gảng bao nhiêu đi chăng nữa thì trong quá trình thực hiện hợp d ồ ng [huê làu c h u y ến cũng k h ổ ng thổ tránh k h ỏi những tranh chấp phát sinh. Phải có những biện pháp n h ằm hạn c hế tranh chấp phái sinh là hối sức cẩn thiết bời vì "phòng" bao g iờ cĩiníi hơn "chữa", nhưng m ội k hi không tránh khói thì việc lìm giải pháp dể giải quyết tranh chấp có hiệu q uả càng có ý nghĩa hơn. Qua thực tế giải quyết các tranh chấp phái sinh lừ h ợp d ồ ng thuê tàu c h u y ến chúng ta cổ thể dưa ra các giải pháp cơ bán sau dây:

1. X ác định đ ú ng nguôi đ ú ng việc t r o ng k h i ếu n ại k i ện t ụ n g.

Nguyên nhân phái sinh những tranh chấp trong quá trình thực hiện h ợp đồnu thuê tàu chuyến có nhiều và rất da dạng. Có the nói (ranh chấp phái sinh bai cứ lúc nào và trong bất cứ nội d u ng nào c ủa hợp đồng thuê làu chuyến. H ơn (hố nữa n h ữ ng vụ việc xây ra k h ổ ng phải chí Hôn quan tới m ột bèn mà có thổ liên quan và thuộc Irácli n h i ệm của nhiều nguôi. Chính vì v ậy k hi có tranh chấp phái sinh q u y ền k h i ếu nại, k i ện lụng, diều hết sức quan trọng là phái xác d i nh ti ú 11 li I1ÍỊƯỜÌ đúng việc. Đ ây là điều k i ện liên quyết khẳng định sự thành công h ay thất bại của m ội vụ k h i ếu nại h ay k i ện lụng. Q u y ổn lợi cùa mình bị phương hại do cái gì gây nên'.' thuộc trách n h i ệm c ủa ai? Và được q uy (lịnh ờ dâu?... T h ực lố c ho Ihấy trong k h i ếu nại k i ện lụng nếu không xác định dược chính xác đối tượng k h i ếu nại kiện lụng hoặc vụ việc x ảy ra lại không thuộc (rách n h i ệm của người bị k h i ếu nại kiện lụng thì người khiếu nại cũng khônn the bảo vệ dược q u y ền lợi c ủa mình. N ổi cách khác k h i ếu nại k i ện lụng sẽ không thành c ổ ng nếu không dùng dối lượng.

- Ví dụ: ì làng hoa vận c h u y ển theo hợp d ồ ng thuê tàu c h u y ến bị l ổn thất, trách

n h i ệm C ÚM nlũrniỊ người Hôn quan lới lổn thái dược xác d i nh như sau:

+ N ếu l ổn thất thuộc nách n h i ệm ảm người chuyên c hỏ thì người chuyên c hở

phải bổi thường.

+ N ếu hàng dã m ua bào h i ểm l ổn 1I1AÌ llmộc trách n h i ệm c ủa người bảo h i ểm thì

người bào h i ểm phải hồi thường.

Ví dụ hàng hoa bị l ổn (hai do thiên lai huy lai nạn bai n gờ í>ây ra.

7<;

l ại vừa

+ Níu hàng hoa bị lổn thất vừa I li HỘC trách nhiệm người chuyên c hở thuộc trách nhiệm người bảo hiểm thi trước hối người bảo hiểm phải bồi (hường sau dó

thố quyển người được bảo hiểm đòi lại ở những người khác có hôn quan.

Ví dụ hàng bị lổn thầt do di rú xốp, hảo quản trong chuyên chở...

- Nếu hàng bị tổn thài không thuộc trách nhiệm của người chuyên chờ cũng

khổng thuộc trách nhiệm của người bảo hiểm thì (rường hợp này chủ hàng phải lự gánli

chịu.

Ví dụ hàng bị lổn thầt do đóng gói, bao bì không phù hợp với hàng hoa và không

phù hợp với chuyên chở...

Tóm lại, khi cổ tranh chầp xảy ra muốn khiếu nại hay kiện lụng có kít quả, việc

dầu tiên phải xác định được đúng dối lượm*. Trên thực tế nhiều tranh chầp phát sinh lừ

hợp đồniỉ thuê làu không giải quyết được vì dối tượng khiếu nại kiện num không đúng,

hoặc dùng thì vụ việc diễn ra lại ngoài phạm vi nách nhiệm của người bị khiếu nại hay

kiện lụng.

2 - Tham khảo ý kiến của các chuyên gìn để có huống giiii quyết đúng đắn.

Kinh nghiệm liên thế ỊỊÌứi cũng như ớ Việt Nam cho thầy, khi xảy ra tranh chầp

các bôn nên tham khảo ý kiên lư vần của các chuyên gia để có giải pháp giải quyết cho

clúnu và phù hợp.

Ví dụ ờ Việt Nam có thể tham khảo ý kiến của Trung lâm trọng tài quốc lố hên

cạnh Phòiiiỉ Tlnrơim mại và Công nghiệp Việl Nam, các chuyên gia thương mại và hàng

hải, các chuyên gia về pháp luật...

Việc tham khảo ý kiến lư vần của rác chuyên nia dể lìm ra hướng giải quyết cho

hợp lý trong khiếu nại và kiện lụng là việc làm hối sức cần thiết. Các cluiyCn gia (hường

là nhũng người am hiểu và có kinh nghiệm hòng việc giải quyết các hanh chầp phái

sinh. Giải quyết tranh chầp phát sinh có nhiều biện p h á p: (hương lượng hoa g i ải trực liếp

hay thông qua môi giới; dùng áp lực hay mềm mỏng; đền bù dẩn hay tức (hì; chi đinh

I LI ẠI sư khởi lố hay chua... Nhìn chung lũy lừng (rường hợp mà áp (hum biện pháp này hay biện pháp khác, đồi khi lại áp dụng dồng (hời các biện pháp nhằm dạt dược mục

đích của mình khi tranh chầp xảy ra. ý kiến lư vần của các chuyên gia thường rối quý

biíti (rong việc giải quyết những tranh chầp phái sinh trong khiếu nại kiện lụniỉ nổi

chung và khiếu nại kiện lụng trong lĩnh vực llurơniỉ mại và hàng hải nói riOrm. Các

chuyên gia có thổ giúp những người có liên quan lìm ra những biện pháp hợp lý với thòi

gian nnắn nhầt dể giải quyốl tranh chầp có hiệu quà nhầt.

3 - Giải quyết tranh chấp bằng hoi) giải, hạn chế đưa ra trọng tài hay toa án.

SO

K hi có (ninh chấp xảy ra giữa ngưííi lliuê tàu và nguôi chuyên c hỏ cliổu quan

trọng đầu Môn là các hên phái nghiêm lúc kiếm ha xem XÓI loàn bộ sự việc dế lìm cho

(lược nguyôn nhan do đâu và ờ khau nào. TAI nhiên xác định nguyên nhân và nguồn gốc

gAy ra tranh chấp khổng phải là việc dễ chum. nhiều trường hợp đã phải sặ dụng chuyên

nia, cố vấn pháp luật hoặc nmiừi giám định kỹ thuật. Từ đó xác định dùng đối lượng cần

trao đổi đổ giải quyết tranh chấp. Trước những vụ việc phái sinh hai hôn cẩn đánh giá

hối sức khách quan, nghiêm lúc mức độ lồi CÚM mình và mức độ lỗi của đối phương, đầu

liên cần hoa giải, (hổng qua llnrcyng lượng đổ uiíii quyết tranh chấp (khiếu nại). Giải

quyết lranh chấp bằng con dường thương lượm; hoa giải bao giờ cũng hì giải pliiíp lối

nhài, ít lốn kem nhất. Ngay ca khi hai bôn dã kiện lụng nhau ra (rạng lài hay loa tín (hì

xu hướng chung của các Irọnii lài, loa án cũntĩ là sự phân lích phải trái sau dó khuyên

bảo hai hôn hãy lự llurơníỊ lượng và quyết dinh cụ thổ trách nhiệm đối với nhau. G iỉ (rù

phi các bôn không lự hoa giải được lliì trọng lài, loa án mới phân xặ phán quyết.

Thực lố dã cho thấy dể đòi dược mội dồng trong khiếu nại không phái là dỗ,

phưoTiỉỉ chàm lỉiải quyết khiếu nại là Ihà dược mội phần còn hơn mất lất cả. M ột thương

nhím nổi liếng dã nói: " A nh còn nợ lôi $100. nhưng nếu anh chi có khả năng (rả dược

50'/ì

thì lôi CĨÍI1ỈỊ kliônt; phàn đố i ". Núi nhu vậy nghĩa là khiếu nại, thương lượng hoa

giải vần là phương pháp hữu hiệu nhài h o n" lãi cả các phương pháp niải quyết Iranli

chấp. Khổng mềm dẻo kiên trì troniỉ khiêu nại, vội vã dưa nhau ra trọng lài, loa án XÓI

xặ thường rái mấl (hời gian. lốn kém chi phí và thường kết quà đại được không cao.

Nhiều vụ kiện cát) san mội (hời gian hầu (oà quá mọt mỏi các bên lại phải quay lai bái

lay nhau hoa uiiii thương lirựniỉ. Sau dây lí! những ví dụ minh chứng:

+ Vụ làu M. R A - X C O - VA gay đắm xà lan 788 trong vùng nước cảng Hài Phòng

năm 1988.

Cuối năm 1988, làu M. RA- X C Ô - VA dâm vào đoàn làu lai làm đắm xà lan 7X8

kéo (heo loàn bộ hàng hoa chờ trôn xà lan bị (hiệt hại cùng với hai l li li Ỷ thù thiệt mạng.

[heo phan lích dành giá của các nhà chuyên môn lliì nguyên nhan chính gay lai nạn là

do đoàn làu liii ịỉặp khó khăn (rong điêu dỏng (lẫn lới vi phạm quy (.lịnh qua lại trong

luồim làu lỏn ni vào, Ị>Ay lai nạn là khòm; (hể hành khỏi.

Sự việc xây ra, gia dinh nạn nhan và co' quan lư pháp có (hẩm quyền địa phương

khùng dại ra vấn dề truy cứu mích nhiêm hình sự dối với thuyền trường hai làu. Cảng vụ

Hái Phòng chỉ xặ lý hành chính dối với hai hèn phương tiện đổng thời chủ (lì cho những

cuộc (hương lượm; của họ (dại diện làu lai và dại diện làu M. R A- xen-

V A)

Thương lượng tuy không diễn ra gãy gắt nhưng các bên đều cố gắng lìm cách

chúng minh cho mình phạm lỗi nhẹ hơn. Tàu M. R A - X CỒ- VA dôi hói những văn bản

HI

cụ (he về pháp luật V i ệt N am và l l iổ lệ cáng I lải P h ò ng áp d ụ ng t r o ng h à ng h ải riêng d ối

với (rườm; họp này.

Cảng Hải phòng đã liến hành diều l ia và kết luân trách nhiêm chính gay ra lai

nạn thuộc vổ đoàn tàu lai. Cuộc llurơng Im.mu nhanh chóng kết Ihííc với sự lliông cảm,

lương trự cho nhau về sự "mai mát" dã dưa liến một kết quả khá tối đẹp. Cuộc (hương

lượng chí diên ra trong 4 ngày, cụ lliổ làu M. RA- X C Ở- VA đồn hù hỉu như loàn bộ

t h i ệt h ại do đ âm va g Ay ra ke cả g ia đình n ạn nhăn c ho đ o àn làu l a i.

Đây là mội trường hợp hiếm có, làu lai phải chịu trách nhiệm chính trong việc

gây lai nạn nhưng lại được dền hù hỉu như loàn bộ thiệt hại mà mình đã mất. Kít quà

giải quyết này chỉ có con đường thương lượng, hoa giải, cảm lliông mới đại được.

+ Vụ làu M O L A V E N T U RE dam va làu G A R N ET ngày 9/12/1981 lại vùng neo

chừ vào kênh Súc/,.

Có lõ'đây là vụ lai nạn Hây (hiệl hại lớn nhất từ trước đốn nay đối với ngành hàng

hải Việt Nam.

Tàu M O L A V E N T U RG dâm làu G A R N ET tại vùng neo chờ vào kênh Súc/. Tàu

G A R N ET của Việt Nam đã bị đắm là mất loàn bộ hàng hoa, lài sản trên tàu và mội lliự

máy bị Lít lội mạnn.

Sau khi gây lai nạn, làu M O L A V E N T U RE bó chạy. Chủ làu G A R N ET phải

thuê hai luật sư người A nh dể (heo dõi hành hình của tàu M O L A V E N T U R E. Đỉu n ăm

1982 làu M O L A V E N T U RE bị bái lại m ội cảng của Mỹ theo yêu cẩu của chủ làu

GARNET. Đổ giải phóng làu, phía tàu M O L A V E N T U RE đã phải ký tiền bào lãnh 5 t li Ọ li UvSD ( g i ới h ạn c ao n h ất về Irách n h i ệm d ân sự c ủa c hủ làu c ủa tàu

M O L A V E N T U R E ). Chủ hàng và chủ lau G A R N ET dô đơn kiện làu M O L A V E N T U RE

lên (oà án l ối cao Anh. Phía làu M O L A V E N T U KE cũng thuê luật SƯ để bào chữa cho

mình. Hai bên xúc tiến việc lập hổ sơ vụ kiện. Họ đã bay qua bay lại nhiều nơi nhu: Việt

Nam, Bangkok, Hongkong, Singapore, Cairo, Porsaid, Roslock, NevvYork, London... để l ấy l ời k h ai c ùa các n h ân c h ứ n g, d i ều I ra k há n ă ng an loàn c ủa tàu G A R N E T, bằng c ấp

và khá năng chuyên m ôn của thuyền trirờim, sì quan và lluiỷ llủi trên làu.

N ăm 1985, làu G A R N ET được trục VỚI dể lấy bằng chứng cụ the về tốc dụ cùa

làu M O L A V E N T U KE lúc đâm va cũng nhu' chất lượng tàu G A R N E T.

Ngày 23/3/1986, (oà án Porlsaid mở phiên sơ thẩm, X ÓI xử trách nhiệm hình sự

dối với thuyền trưởng hai làu. Thuyền trường làu M O L A V E N T U RE bị kết án 6 tháng

lù, thuyền trưởng làu G A k N ET dược (uyên bố vô lôi. Thuyên trưởng làu

M O L A V E N T U RE kháng án. loa phúc thám Ai cập dã xử và y án sơ (hám của loa

Porlsaid.

82

Tiếp những ngày sau dó hai bôn vãn liếp lục lao vào con dường lìm kiếm chứng

cứ mong giành thắng kiên. Song lới gán ngìiy ra loa, cả hai mới nhân ra rằng khó khăn,

phức tạp hòng hanh chấp ngày càng nhiều, mại khác dược thua chưa MỐI ru sao nhưng

án phí dự kiến mỏi hên sẽ phải nộp khoáng 250.000 bảng Anh (lương dương

480.000USD). Cho nõn lừ dởu năm 1987 dôi bên đã gặp nhau Iran dổi, thương lượng...

rãi liếc lại không mang lại kết quả gì.

Ngày 12/1/1988, toa án Anh mở phiên toa XÓI xử vụ kiện, dự kiến phiên loa kéo

dài 8 mởn. Phiên loa mới bước qua ngày thứ 5, dôi bôn dã thấy nhúc nhối mội mỏi vì

nlũrntỉ lý lẽ buộc lội nhau xem ra không suôn sỏ và vũng vàng gì cho lắm, các bổn cũng

dã lự dành giá dược yếu điểm của mình nliấl là làu GARNET. Vì vậy hai bôn dã bắt lay

nhau lúi kiện dể liếp lục nuối với nhau (hương lượng. Kết quả thương lượng là phan

dược lỗi cho mồi hên đổ chịu hách nhiệm đồn bù Hi lội hại. Phía làu GARNETcliịu 57%

(lúc đởu dự kiến 25%-3<)%), phía làu MOLAVENTURE chịu 43%.

Phiên loa liếp lục XÓI (.lơn kiện làu M( )LAVENTURE của các đủi hàng có hàng

chở liên tàu GARNET. Sau 4 ngày trước (oà vừa đau dởu vừa lốn kém mà cũng chẳng

(in là có kết quả tốt dẹp. Cho nên các liên cũng lại bắt lay nhau lời bỏ phiên toa để

llurơnn lượng. RỐI quả di đốn thoa thuận hồi thường cho chủ hàng một cách nhanh

1

chòm;.

Qua tranh chấp liên (lây chúng ta lliấy vụ việc quá phức lạp. Vụ kiện hai bên theo

đuổi kéo dài 6 năm mới chấm dứt. Việc giải quyết (ranh chấp có thổ có những kết CỊUii khác nhau lũy (heo lừng phương pháp giải quyết. Song kết quả đại được qua (hương

lượng vởn là kết quả nhanh nhất và chấp nhãn dược lù cả hai phía.

Tóm lại, qua các dẫn chứng nêu liên thì kít quà do thương lượng hoa giải tin núi

lòn dởy chì ý nghĩa của nó, nghĩa là các bôn dã hàng lòng với việc là của mình. Cho rằng

IroniỊ dền bù (hiệt hai cho nhau có thiệt hon ÍI nhiều nhưng dôi bôn dã lư chấp nhăn vổ

mình pliíin trách nhiệm gíiy ra. Giải quyết danh chấp bằng giải pháp thương lượng đã

vưựl qua được những thủ tục rườm rà, rắc rối và cũng có thể vạch ra lỗi cùa các bèn rõ

ràn", cụ lliổ hon, nhưng lại không khái khe với lỗi dã phạm mội cách CIÍÌ1U nhắc cố

chấp. Do dó kế) quả của thương lượng cũng có (hổ lối đẹp hơn bất cứ mội phán quyết

nào cùa dọng lài, loa án kể cả về mại ý nghía vì) mặt thực (ế.

Việc giải quyết (ranh chấp bằng khiêu nại đơn giản hơn rất nhiều so với kiện

lụn". Nhum; dể việc khiếu nại có hiệu quá cởn lưu ý những vấn dề sau dây:

* Xác định dúntị vụ việc khiêu nại.

Trong quá trình (hực hiện hợp dồng thuê làu chuyến rất nhiều (ranh chấp có kha

năng phái sinh. Có thổ chủ hàng khiếu nại người chuyên chở và cũng có thể người

chuyên chở khiếu nại chủ hàng...

K.1

Chủ hàng có the khiếu nại người chuyên c hở trong các trường hợp như:

- Hang bị (hiếu hụi, đỏ vỡ... mà biên bản giám định dã kết luân là do qiiií trình

xốp dỡ vận chuyển gây nôn.

- Người chuyên chở vi phạm hợp dổniĩ lliuê làu trong việc không diều làu hoặc

diều làu đến cảng chậm hơn so với thời gian quy định gfly (hiệt hại cho chù hàng.

- Tàu khổng dù khả năng di biển gây thiệt hại cho hàng hóa.

- Giao nhận hàng không đúng như lình trạng hàng hóa ghi (ròn vận don.

- Cổng nhận hay khống công nhân lổn thai chung.

N g ười chuyên c hở cũng cổ thể khiếu nại chủ hàng trong nhựng Irưừng hợp sau:

- Thời gian làu chờ cẩu để thực hiện công việc xếp hàng.

- Tàu đến không có hàng đổ xếp hay xốp khổng đủ hàng.

- X ếp hàng chậm hon so với thời gian quy định.

- ì lành trình cùa hàng không đúng như cam kết trong hợp dồniỊ.

- Cảng khổng an loàn cho việc làu ra vào làm hàng...

Nhìn chung [ranh chấp phái sinh rất da dạng vì vậy Irtrức khi khiếu nại phải tìm cho dược nguyên nhân dồng thời thu tháp dầy dù các chứng từ, giấy lờ cần thiết dể chứng minh lỗi nhằm quy (rách nhiệm dùi bổi thường.

* Chuẩn hi đầy đủ cúc chửiiíỊ lử Iroiiịị hô hồ sơ khiến nại.

Trong khiếu nại nói chung và khiếu nại tranh chấp phái sinh trong quá trình thực hiện hợp dồng (huê làu chuyến nói riêng (hường hộ hồ sơ khiếu nại yêu C ÀU phái dẩy đủ và hợp lẹ.

Các chứng lừ (hường dùng [rong khiếu nại phát sinh lừ hợp đồng thuê tàu như sau:

- Đ ơn (hu khiếu nại.

- Các chứng lừ liên quan lới hành (rình, ví dụ: hợp đổng (huê làu, vận đon đường biển, nhạt ký làu, kháng nghị hàng hải.

- G io chứng lừ liên quan tới làu, ví dụ như giấy chưn li nhận khả năn? đi biển

biổn chế thuyền viên, giấy chứng nhận đăng ký làu...

- Các chứng từ Men quan tới hàng: hoa don thương mại, sơ đồ xốp liànu phiến

kiểm đốm, các giấy chứng nhận của hànu hóa...

R4

- Các chúng lừ liên quan tới vụ việc (ranh chấp nhu: biên bản l ổn thất, biên bàn

thiêu kiện, M ôn bản kết toán với làu, g i ấy báo lại cùa cảng, biên bản giám định...

T uy theo lừng trường hợp cụ thổ mà người k h i ếu nại phải chuẩn bị bộ hồ sơ k h i ếu nại. Các c h ứ ng lù t r o ng bộ hổ sơ k h i ếu nại phải có giá trị thuyết phục t r o ng việc c h ứ ng m i nh và q uy trách n h i ệm đối v ới vụ việc tranh chấp.

* Bộ hổ sơ khiến nại phải được qírí tròm; thời Ỉ1ỤIÌ khiếu nại.

T h ời hạn k h i ếu nại phát sinh t r o ng quá Hình thậc hiện h ợp đổng thuê làu c h u y ến có thể (lược q uy d i nh ngay trong hợp đồng (huê tàu hoặc dãn chiếu liến luật h ay l ạp quán hímtĩ hải. Chính vì vậy phải liến hành khiếu nại t r o ng lliời hạn k h i ếu nại đã dược quy dinh. T r o ng thời gian khiếu nại đã q uy dinh nếu người k h i ếu nại không liến hành khiêu nại hay k h i ếu nại c h âm sẽ mãi quyên khiếu nại và tất nhiên mãi luôn q u y ển di kiện.

M ội SỐ q uy định vổ (hời gian khiếu nại (rong các n g u ồn luật liên quan ((Vi quá

trình thậc hiện hợp dồng (huê làu c h u y ến như sau:

- Luật Hàng h ải V i ệt N am q uy định (hối hạn k h i ếu nại t r o ng các n g u ồn luật liên quan l ỏi hợp đổng thuê làu c h u y ến là I n ăm lính lù ngày llianli loàn liền C ƯỚC vân chuyển (Điêu 65). Các q uy định trôn thậc lổ'dược áp dụng bao Hổm cả llùti hiôu lổ lụng vì Luật Hàng hài V i ệt N am khòm; đề cập l ới (hời hiệu lố lụng.

- Công ước Rrusscls 1924 q uy d i nh thời hiệu lố lụng là m ột n ăm tính từ ngày giao hàng x o ng (Điều 3 khoản 6). T r o ng thậc hành người la h i ểu lliời hiên (rên bao g ồm cả thòi hiệu khiếu nại.

- Q uy lắc V i s by 1968 q uy định thời hiệu lố lụng có t hổ kéo dài hơn mỹ thoa

thuận, song khônu quá 15 tháng sau k hi két thúc dỡ hàng.

- Q uy lắc H a m b u rg q uy (lịnh (hời hiệu lố lụng là 2 n ăm kế lừ ngày giao hàng

hoặc lừ ngày hàng dáng lẽ phái dược giao. T h ời hiệu này dược h i ểu bao g ồm cá lliời hiệu khiếu nại.

N hư vậy Inại dẫn chiếu đến khác nhau, (hời hạn k h i ếu nại q uy d i nh có khác nhau nên k hi có tranh chấp x ảy ra các bôn cần chú ý (ới (hời h ạn k h i ếu nại đổ việc k h i ếu n ại kịp thời và nhanh chóng theo q uy định.

4 - K h i ếu k i ện ra t r ọ ng tài, t oa Ún.

T r o ng các phương pháp giải quyết Hanh chấp phát sinh lừ h ợp đổng (huê làu thì (hương lượng hoa giải là phương pháp d ại hiệu quà cao nhất, (lôi k i ệm được (hời gian cũng như c hi phí... Song có liên c ho rằng COM dường (hương lưọìiíí để " l ải quyết (ranh chấp phái sinh lừ hợp dỏng (huê làu là hon hái cứ m ột phán quyết nào LÚM (mím lài liiiv

sai d ối v ới n h ữ ng trường h ợp ( r a nh c h ấp có thê

l oa án h ay k h ô n g? N ói n hư v ậy k h ô ng cùng n h au ( h oa t h u ận n g ồi V Í U) bàn thương lượng và (hương lượng d ại k ết q u ả. N h u ng còn các trường h ợp ( r a nh c h ấp k h ô ng t hể g i ải q u y ết b ằ ng thương lượng t hổ h i ện n hư p h ải g i ải q u y ết k h ước lù thương lượng h o ặc (hương lượng k h ô ng đại k ết q uả (hì b u ộc ( h ủ ng q ua xét xử cùa t r ọ ng lài h ay l oa án. P h án q u y ết c ủa t r ọ ng lài, l o i) án t r o ng trường

h ợp này là cơ sờ d uy n h ất đổ c h ấm d ứt n h ữ ng t r a nh c h ấp phát s i n h. T ai nhiên s au phán quyết cùa Họng lài còn có nhiêu phiền toái dối với các bên: H o ặc hài lòng vì thắng kiỌn; hoặc chua Ihoà m ãn với phán quyết; hoặc tự dày vò m ì nh vì khổng đủ khá năng chứng m i nh đổ íỉiành p h ần t h ắ ng h ay g ả im n hẹ l ỗi h o ặc thoát trách nhiệm... N h ư ng k h ổ ng c òn c on d ườ ng n ào khác, đ ây là h i ện p h áp c u ối c ù ng để g i ai q u y ết t r a nh c h ấp kể cả trường

h ợp kliáníỉ án..

K hi g i ải q u y ết t r a nh c h ấp b ằ ng p h ư ơ ng pháp thương lượng, h oa g i ải k h ô ng thành công lliì k h ô ng còn cách nào khác là n g ười k h i ếu n ại sẽ p h ải chỉ d i nh l u ật sư đổ k h ởi

k i ện d ối p h ư ơ ng trước t r ọ ng lài n h àm b ảo vệ q u y ên l ợi chính đ á ng c ủa m ì n h. N h u ng di k i ện ở dâu, b ản lliân n g ười k h i ếu n ại c ần cân n h ắc kỹ đồ ng t h ời p h ải lìm h i ểu t h ấu d áo lập quán, l u ật lệ n o ng lố l ụ ng ở nơi m ì nh đốn k i ệ n. T r o ng lĩnh vực llurơng m ại và h à ng

hải q u ốc lê k hi có ( r a nh c h ấp phái s i n h, các bên thường di k i ện l ại các h ội d ồ ng ( r o ng tài. N g ười la tin t h ố ng kê có ( ới gằn 8 0% các vụ t r a nh c h ấp x ảy ra t r o ng lĩnh vực llurtíng m ại và hàiiỉỉ hài q u ốc lố do cấc h ội đổ ng Irụniĩ lài q u ốc (ố t hụ lý và g i ải q u y ế t.

l ui t r o ng g i ải

ưu (.Hổm củi) v i ệc k i ện l ụ ng l ại Ciíc h ội d ồ ng t r ọ ng lài IM g iữ đ ược bí m ại k i nh d o a nh c ủa cả h ai bên, ( hủ l ục đ ơn g i ả n. Đặc M ọi là m ặc dù dã k h i ếu k i ện n h au l ại t r ọ ng lài n h ư ng k hả năng h oa g i ải vẫn t ổn l ại c ho đến n g ày xét x ử, dỗ thoái q u y ết t r a nh c h ấ p, có t h ời g i an lìm k i ếm t h êm cơ h ội dể d u ng h oa n h àm tránh b ới m âu t h uẫn, t h i ếu t h i ện chí t r o ng h ợp lác, k i nh d o a n h.

li - Kiện tiuiiỊ ra trọng tài:

T r ọ ng lài g i ải q u y ết các t r a nh c h ấp I r o im thương m ại và h à ng h ải q u ốc tế là t r ọ ng lài quốc lố. M ỗi nước dồn có lổ chức Irọng lài này dưới dạng lổ chức phi chính phù hoại lề có liên q u a n. ủ V i ệt N a m, ( r u ng độ nu t h eo luật sở l ại và các c ô ng ước điều ước q u ốc

lâm Irọiiiỉ lài q u ốc lố V i ệt N am (hôn c ạ nh P h ò ng T h ư ơ ng m ai và C ô ng nuhiôp V i ệt N a m )- VI Á C, là cơ q u an lliưímg ( l ui lý và g i ai q u y ết các [ r a nh c h ấp phát s i nh t r o n" các lĩnh vực k i nh lố đối n g o ại n h u: x u ất n h ập k hẩu, v ận c h u y ể n, b ảo h i ể m, d ầu lư...

T h eo l ặp q u án và luâl lệ q u ốc l ố, lrọni> (ái chỉ có t hẩm q u y ền xét xử k hi d o ng d i n h. Đ iều k h o ản

h ợp d ồ ng q uy d i nh h o ặc t r o ng các điêu ước q u ốc (ố liên q u an q uy ( r ụ ng lài t r o ng h ợp d u ng q uy d i nh t r ọ ng lài q u ốc lố n ào đ ược xử thì d ọ ng lài n ước dó sẽ xử. N ếu irontỊ h ợp đồ ng k h ổ ng q uy định thì phái d ược

h ai bôn n h ất ui c hi (lịnh thì t r ọ ng

86

lài dó m ới dược H ụi lý xét xử. P h án quyết cùa trọng lài sau khi XỔI xử mang lính chất

c h u ng {hẳm.

lài và luật XÓI xử và diều khoản này phải được quy dinh rõ ràng và cụ thể trong hợp

Đ ây lý do l ại sao I r o nu h ợp d ồ ng Hi nô l àu c h u y ến l ại p h ải có đ iổu k h o an vổ H ọ ng

li - Khởi kiệu ra toa án.

d ồ ng thuê l à u.

phương hại lới quyền lợi của các bôn nếu khổniữ giải quyết dược bằng p h ư ơ ng pháp hoa

T r o ng quá t r ì nh thực h i ện h ợp đổ ng t h uê l àu c h u y ến n ếu có t r a nh c h ấp p h ái s i nh

g i ải n g u ôi la l l i i r ì mu k i ện l ụ ng n h au l l i ổ n ií q ua t r ọ ng t à i, n h u ng c ũ ng k h ô ng íl n ườ ng hợp k i ện l ụ ng n h au t h ô ng q ua l oa á n.

Các b ôn k i ện l ụ ng n h au t h ô ng q ua l oa án t r o ng n h ữ ng t r ườ ng h ợp s a u:

+ T r o ng h ợp đổ ng t h uê l àu d i êu k h o ản (oà án và l u ật xét xử dược q uy đị nh r õ.

lụniữ thì các bên có thể phát đơn kiện lại loa án cụ thể đó trừ (rường hợp hai hên có sự

K hi đã q uy đị nh l oa án và Ì n ại xét xú cụ l l iổ ( r o ng h ợp đồ ng n ếu có p h ái s i nh k i ện

n h ái t rí t h ay đổi b ằ ng v ãn b à n.

+ T r ườ n !" h ợp trong h ợp đồ ng k h ô n !; có sự t h oa t h u ận c ủa các b ên về t r ọ ng l ài và toa án xét xử thì k hi có p h ái s i nh [ r a nh c h ấp các b èn có li lổ k i ện l ụ nu n h au t h ô ng q ua l oa án.

(lọn" tài hoặc loi* án XÓI xử...

+ K hi p h ái s i nh v ấn đồ k i ện l ụ ng các ben cỏ sự n h ai t rí v ới n h au h ò ng v i ệc c h ọn

T h ô ng I h t r ờ im k hi pliiii k i ện l ụ ng n h ím q ua l oa á n, n g u ôi di k i ệ n- n g u y ên đ ơn p h ải c h u ẩn bị hổ sơ d ầy chì. Hổ sơ k i ện l ụ ng hao lị lờ c ũ ng p h ải có (lơn k i ện và các c h ứ ng cứ k èm t h e o. Đ on k i ện c h í nh là b àn k h ai t r ì nh sụ v i ệc có t u y ên t h ệ. N ội d u ng c ủa đ on k i ện I h t i ử nu b ao n ồ m: T ên loi) á n; l ên và d ịu c hí c ủa n g ười đi k i ệ n; l ên địa c hữ c ùa n g ười bị k i ệ n; k i ện về v i ệc g ì; y êu sách đe n g hị g i i ii q u y ế t . .. N g ười di k i ện c ần p h ải t ìm h i ểu kỹ n ội (.lung và h ì nh l l i ức cùa d ơn k i ện k hi sú chum. N ội d u ng và h ì nh l l n íc c ủa d on k i ện phiíi t h eo đ ú ng q uy đị nh c ủa I LI Ạt lố l ụ ng nước ((là án xét x ử.

khiếu nại và sẽ dược bổ xu MU những gì toa án yên cẩu trong (hời gian Hụi lý hổ sơ.

Các c h ứ ng lừ k èm t h eo d on k i ện là n h ữ ng c h ứ ng từ được l ập ra t r o ng bộ hồ sơ

hợp dồng thuê làu và các điều ước cú liên quan hoặc sự nhất trí thoa thuận của hai hổn

V i ệc c h ọn l oa án n ào dể g ửi d on k i ệ n, n g ười di k i ện p h ải c ăn cứ v ào q uy d i nh c ủa

thường người la chọn loa án nơi xảy ra (ranh chấp, bởi vì các chúng lừ đổ phúc vu cho

T r ườ ng h ọp k h ô ng có q uy đị nh (hì v i ệc lựa c h ọn l oa án c ũ ng là v ấn dề p h ức l ạ p. T h o ng

v i ệc g i i íi q u y ết ( n i nh c h ấp dược l ập n ên (ừ d ó. H o ặc n g ười ta c ũ ng có t hể c h ọn l oa án n ơi

S7

người di kiện có lại sở chính dang ký kinh doanh. Hoặc phải dùng biện pháp chõ lài bát

nợ trước rồi di kiện sau như viôc bái giữ làu (Men vcssel) hoặc bái giũ hàng (liên cargo).

Toi! án nát) ra lệnh bái giữ thì có thổ di kiện lại loa án đó. Việc áp dụng luật XÓI xứ cho

phù hợp vói vụ kiện là quyển của loa án XÓI xọ.

(' - NlìữiiiỊ vấn dề cần lún ý khi kiện tụng nhan qua trọng tài hoặc toi) líu.

Đổ vấn dề xét xọ những tranh chấp phái sinh (rong quá (rình li lực hiện hợp dồng

thuê làu chuyến thông qua Irọng lài hoặc (oà án có hiệu quả, khi kiện tụng các bên cán

lưu ý những vân dề sau:

* Xác (lịnh (tuntỉ trọiìíỊ

lời hoặc tót) ớn có thẩm quyền để nộp dơn kiện cho kịp

Việc xác dinh dùng nơi kiện lụng, dám hảo Ihừi gian kiện lụng là việc làm dầu

tiên hối sức quan trọng và có ý nghĩa dối với người đi kiện. Mội đơn kiện chỉ có giá trị

và được trọng lài hay toa án chấp nhận XÓI xọ khi níỊười đi kiện gọi dùng nơi, (lúng lúc

cùa hợp dồng thúc làu và các diều ước có liên quan. Nếu đơn kiện gọi lói trọng lài hay

lóa án khỏnii có thẩm quyền XÓI xọ hoặc don kiện gọi qui) muộn so với thời gian quy

định Ihì cũng chẳng có Irọim lài, loa án nào chấp nhận giải quyết, hoặc trọng lài, loa án

cú chấp nhận XÓI xọ thì kết quả phán quyết cũng sẽ bị bác bõ hay khó dược các bẽn thi

hành.

Đối với những tranh chấp phát sinh lù hợp dồng thuê làu chuyến, khổng giải

quyết dượt; bằng phương pháp hoa giải, llnrờnn các bên sẽ kiện lụng nhau Ihỏnii qua các

Irọiiíi lài hay loa án như sau:

- Níu tron!; hợp dồng (huê làu, trọng lài hay loa án XÓI xọ dược quy định cụ thể

thì dó chính là nơi các hên sẽ nùi đơn kiện.

- Nếu (rong hợp đổng thuê làu khônii quy định trọng lài hay loa án XÓI xọ khi có

Iranli chấp xảy ra thì chọn dọng lài hay loi! tín nào là do hai bên nhài trí chỉ dinh.

Tlurcmn các bên chọn (rong lài hay loa án nước bị cáo hay toa án, trọng tài nước thứ ba

(rung lạp.

- Níu trong hợp đổng thuê làu kliônu, quy dinh trọng lài hay loa án XÓI xít mà hai

bên lại không nhài trí dược việc chỉ định Irọnu lài hay (oà án nào, trương hợp này người

di kiện có thể kiện lại loa án nơi xảy ra tranh chấp....

Nhìn chung, khi thụ lý mội vụ kiện dân sự thương mại hàng hái cổ yếu lổ nước

ngoài, mội Ironu những co sở pháp lý đổ Irọniỉ lài hay toa án mỗi nước xác định (hẩm

quyền XÓI xọ cùa mình là phải xem xét bên nào dã thực thi quyền lực thực lí do khởi

kiện (người xin bắt niữ làu- hàng...) hoặc nơi mà lài sản đang dược tranh chấp ả nước

mình hay nước khác và nơi xảy ra hư hóm; lổn Ihaì ờ đâu... Cũng cẩn phải lưu ý côniỉ

8S

thời.

việc xác dinh thẩm quyền XÓI xử vụ kiên có yếu lố nước ngoài khác hẳn với việc xác

định hệ thống pháp luật được áp dụng đổ diều chỉnh các quan hẹ dân sự có yếu lố nước

ngoài. M ội bên dựa vào các dấu hiệu dược pháp luật (rong nước hoủc diều ước quốc lê

quy định để quy định thẩm quyền xét xử cùa (oà án nước mình. M ội bên căn cứ vào sự

lệ thuộc của quy phạm xung dội pháp luật dể lìm ra các hệ thống pháp luật của nước có

liên quan nào dược áp dụng. Việc xác dinh thẩm quyển xét xử là hành vi lố lụng luôn

dược thục hiện trước khi giải quyết xung d ộ i.

* Vấn đề trọn? tài, toa án quy định troni> hợp đổng thuê tàu chuyến và vận dơn

theo hợp (ÍỒIIÍỊ

thuê tàn chuyến.

Khi cliuyôn chở hàng hoa bằng tàu chuyến chúng ta cần phân hiọi hợp đổng IhuC

tàu (Cliaiìcr pàrly) với vận đon theo hợp dồng (huê làu (Bin o i ' L a d i ng to Charler Party).

Hai loại chứng lừ này đều Môn quan lới hàng hóa chuyên chở nhưng lại có sự khác nhau.

Theo lliông lệ hàng hải quốc lố và bộ luật hàm; hải Việt Nam (Điều 61-1) hợp đồng tluiO

làu là co' sỏ pháp lý xác định (rách nhiệm và nghĩa vụ giữa người thúc làu và người

chuyên chờ. Theo luật hàng hải quốc lố cũng như diều 8 1 -3 Bộ luật hàng hải Việt Nam

thì vận đơn là cơ sở pháp lý điều chỉnh quan hệ giữa người chuyên chờ và người nhân

hàn" ở cảng đến.

Nhu vậy khi hàng hoa (lược dược bán theo diêu kiện CIF hoủc CFR; nhân trách

nhiệm vận chuyển hàng hoa, người chuyên chờ sẽ (lở thành chủ thổ củi Ì hai mối quan họ

pháp lý khác nhau và dộc lập với nhau. Người nhân hàng nhận vận don từ người bán

hàne, trên vận (.lon có quy định trách nhiệm cùa người chuyên chở (ngirìíi phái hành vân

don) với người nhận hàng ở cáng đến (người cầm giữ vận đơn). Vận don này dộc lạp với

hợp clồnu thúc làu, trù trưởng hợp hai bôn quy dinh rõ trong vận đon có ghi chú và dưa

nội dung hợp đỏm; (huê làu vào dó. Vì vây, mủc dù người cầm giữ vện đơn có thỏ' nhân

biết qua vận don rằng có lổn tại một hợp đồníỊ thuê tàu như lliế, nhưng khi vận don dã

chuyển cho người nhận hàng thì nó sẽ lạo ra mội hợp dồng mới ràng buộc người chuyên

chở và niíirời có vận đơn (heo các điều kiện dã ghi trên vân đơn.

Thôn!" IhưìmiỊ líong hợp dồng thuê làu chuyến quy định nếu có Hanh chấp sẽ giải

(|iiyố( lai trọng lài hay loa án nước nào; ngược lụi trong vận dơn cũng có diêu khoản nói

rõ khi có Hanh chấp sẽ giải quyết ở dâu và theo luật nào. Nhu vậy không thể lấy diều

khoán trọng lài hay loa án trong hợp đồng lluiê làu đổ giải quyết phái sinh từ vận dơn

hoủc nuirợc l ạ i, Hừ trường hợp vận đon cỏ quy dinh áp dụng diều khoản trọng lài hay loa

án của hợp dổnii Ihuê làu. Vì diêu khoản Irọnn lùi hay (oà án trong hai chứng cứ pháp lý

này diều chỉnh hai loại quan hệ và chủ lliể pháp lý khác nhau.

Gán dây, ngày càng có nhiều vụ tranh chấp phát sinh từ hợp dồng lliuC tàu

chuyến iiiữa chủ hànu Việt Nam với chủ làu nước ngoài được khởi kiên tại toi) án Việt

89

Nam. Nhiều chủ làu nước ngoài cho rằng loa án Viẹi Nam không đủ Ihíỉm quyên XÓI xử

vì liên các vận đơn do họ phái hành đêu in sẩn diều khoản tài phán (.ĩuriscliclion clansc)

rằng: "Tranh chấp nếu cổ phái sinh lừ vận đon sẽ dược giải quyết bằng (lụng tài hoặc

toa án nơi ngưệi chuyên chở có trụ sở kinh doanh chính", vạy toa án Việt Nam có du

thẩm quyên XÓI xử khổng?

Chúng la (lổn biết, vận dơn là do các hãng tàu in thành mẫu đổ sử dụng (rong

kinh doanh. Nội dung vận đơn được quy dinh sắn nôn mang lính đem phương và áp dặt.

Điều khoản tài phán quy định như vậy đã (hổ hiện sự dộc quyển. Mục đích nhằm giành

quyên XÓI xử cho loa án nơi mà chủ làu có lại sớ và gạt bỏ thẩm quyên của (oà án nước

khác mà lõ ra (heo luật lệ cùa nước dó họ cũng có lliẩm quyên XÓI xử đổ giải quyết các

hanh chấp từ-vận đơn (heo hợp đồng (huê làu. Ngày nay, xu hướng nói chung của các

nước, kể cả nhũng nước có chế dinh luật hàng hài lâu đệi như Anh, Pháp, Mỹ... cũng

đều cho rằng cách quy định như vây sẽ làm phương hại tới quyền lợi chính dáng của chủ

hàntỉ khi mua hàng theo điều kiện CIF, CUI-" vì họ không phải là ngưệi (rực liếp ký kết

hợp đổnn thuê làu với chủ làu.

Từ lý luận cũng nhu lliực liễn những vụ kiện dã dược XÓI xử lại Việl Nam cho

(hay, mặc thì vận đơn của các chủ làu quy định đơn phương quyên lài phán, song toa án

Việt Nam căn cứ vào luật pháp Việt Nam, nhài là bộ luật dân sự và pháp lệnh thù lục lố

Hum chín sự hoàn loàn có thẩm quyền XÓI xử các vụ kiện phái sinh lừ hợp dồng thuê tàu

ki Ì ĩ (.liều khoải) tài phán vận don khôiiíỊ dẫn chiêu lới.

* Hổ sư khiến kiện phới dược chuẩn bị chí ý (ỈU rà theo (ííuiiỊ quy định cùa quy chớ'

iiọmi

tủi hay Un) thì nơi sẽ liến hành việc xét xử.

Mồ sơ khiếu kiện chính là cơ sở dể Irọng lài hay toa án xét xử, vì vậy việc chuẩn

bị dẩy liu và H Í CH dùng quy dinh cùa quy chế họng lài hay loa án nơi XÚI xử là việc làm

không t li ố thiếu được, nó đàm bảo cho việc giai quyết cổ hiệu quả những tranh chấp.

Một bộ hổ sơ khiếu kiện nếu thiếu chứng lù sẽ không đủ bằng chứng chứng minh cho

các yêu sách của ngưệi đi kiện, do vậy các yêu sách cùa ngưệi đi kiện cổ thể bị bác bỏ

và việc giải quyết sẽ không mang lại kết quà cho ngưệi đi kiện.

Ví dụ: Rộ hổ sơ khiếu kiện ngưệi chuyên chệ về tổn lliấl đến vói hàng hoa trong

quá (rình xếp dữ và vân chuyển thì ngoài don khiếu kiện, các chứng lừ liên quan đốn

hàng đến làu... dứt khoái phái cổ các chứng lừ như: Vận đơn hoàn hào (Clcan RÌU oi'

Latling); Biên bản hàng lổn (hất được lập với làu (Cargo Oullurn Report); Biên bản giám định hàng lổn lliất (Survcy Reporl)...

Hoặc bộ hổ sơ khiếu kiện ngưệi (huê làu về việc chậm giao hàng so với (liííi gian

quy định của hợp dồng thuê tàu thì ngoài các chứng từ theo quy định dúi khoái phải có

các chúng lừ là bàng chứng chứng minh sự chạm trỗ của ngưệi thuê làn như: Giây báo

90

tàu đốn (Noticc oi' arrival); thông báo sẩn sàng nhân hàng để xếp (Nolice oi' Keadincss

lo loát!) dã được trao và chấp nhân; Biên bàn sự kiện (Slatement oi" 1'acls); Bàng tính thời

gian xếp dỡ (Time Shcct)...

Đổ lập dược bộ hổ sơ chúng lừ khiếu kiện đầy dù làm cơ sờ cho việc giải quyết

nanh c h ấp phát sinh từ hợp (lổng thuê làu, các bên cần phải Hui thập'lất cả các tin liệu,

giấy lờ, chứng lừ, hiên bản... dã được lưu giớ trong quá trình thực hiện hợp dồng. M ột

bộ hổ sơ khiếu kiện đầy đủ phải lập bao gồm nhớng chứng lừ gì là lũy thuộc vào nội

dung (ranh chấp cũng như các yCu sách dược dưa ra trước trọng tài hoặc loa án.

Để đảm bào sự dầy đù và lính chính Xííc của các chứng lừ (rong bộ hổ sơ khiếu

kiện, trước khi lập, người di kiện phải tìm hiển kỹ và nắm chắc nhớng quy định của quy

chế trọng lài, luật lố lụng của loa án nơi XÓI xử.

Trong hồ sơ khiếu kiện (hông qua trọng lài hay loa án để giải quyết nhớng tranh

chấp phái sinh lừ hợp đổng thúc làu chuyến, chúng ta thưởng gặp nhớng loại chứng từ

sau:

- Đon kiện.

- Hợp dồng Ihuê tàu.

- Vân don (heo hợp clồnu thuê làu.

- Các eluínu lừ liên quan đến hàng hoi') chuyổn chờ như: hoa thín (hưctng mại,

biiiiíỉ kè khai chi MỐI hàng, các giấy chứng nhận phẩm chài, số lượng, trọng lượng, xuất

xứ...

- Các chứng lù Môn quan lới vận chuyển, xếp dỡ hàng hoa nhu: Biên bản kiểm

đốm; sơ đổ hẩm làu, sơ dồ xếp hàng; biên bán két loàn giao

nhận...

- Các chứng lừ liên quan đến tàu như: uiấy clúrng nhăn cấp hạnu; nhại ký tàu;

danh sách (huyên viên...

- Các chứng lừ có Môn quan đốn d anh chấp...

* Thận trọiiiỊ

troiiíỊ việc lựa chon trọiiíỊ tài viên và luật su' hào chữa.

Khi phải giải quyết các tranh chấp phát sinh trong quy trình thực hiện hợp dồng

(huê làu chuyến thông qua trọng lài hoặc (oà án, việc lựa chọn trọng lài viên, tìm kiếm

luật sư bào chớa (mức hội dồng trọng lài và loa án là vấn đề hối sức cẩn lliiốt cùa cả

nguôi đi kiện và người bị kiện. M ội họng lài viên vô lư, thông (bạo pháp luật và nghiệp

vụ Hôn quan lới vụ kiện; mội luật sư bào chớa có uy tín, sắc sảo, cú kinh nghiệm trong

xứ trí lình huống... sẽ có ảnh hưởng rất lớn lới quá trình XÓI xử cũng như kết quả XÚI xử.

Thực tế XÓI xử qua trọng lài hoặc toa án ở Việt Nam cíínq như trên l l iế giới cho

thấy nhiêu vu kiện lụnií dã phái kéo dài khôn" lliể chấp nhân dược và cũng có nhớng vụ

91

Irọng lài và loa án dã phải thất bại trước việc xét xử. về nguyên nhan (hì có nhiều song

trong các nguyên nhan dãn lới lình Irạng (rên có nguyên nhân do sụ yếu kém của trọng

tài viên, luật sư bào chữa và cà các thẩm phán (rong xét xử.

Sau dây là những ví dụ minh hoa qua khảo sái:

- Mội chủ hàng tranh chấp với chú làu vì hàng hoa bị lổn lliấl (rong quá trình

chuyên chở dã đưa ra trọng lài kinh tờ nhà nước dể xét xử đòi bồi (hường. Mội trọng lài

viên dã bác bỏ khiếu nại của chù hàng và (uyên bờ "vì chủ hàng không cấp vận dơn cho

lô hàng dó nén khiếu nại bị bác bỏ".

- Khi (huê làu chuyến chờ hàng hoa, hầu như các nước đều sử dụng mẫu hợp

đồng GENCON nong dó có Việt Nam. Vì vậy khi thúc làu, chù làu và chủ hàng chí cẩn

thoa thuận nhũng diều khoán

chù yếu còn các diều khoản khác ghi "theo họp dồng

GENCON". Mội chủ làu và chủ hàng có h anh chấp lừ hợp đồng đã dưa nhau ra trọng lài

kinh lờ xin phán xử song trọng lài lại tuyên bờ "Việt Nam không áp dụng bộ Ì HẠI

GENCON".

- Mội làu chở lô hàng than gáo dừa cùniỊ cao su lấm do thuyền Irưởng chời xếp

tồi dãn đờn hàng bị cháy. Khi đưa nhau ra trọng lài thì trọng lài lại phán dây là hàng nguy hiểm dỗ cháy nên chủ hàng phải bồi llnrìmg cho chủ tàu.

ViỌc bái giữ làu ở Việt Nam khônu phải lí! chuyện mới, song có một (oà án (hay

vì ra lệnh bái giữ làu , lại ra quyết (.lịnh "Kê biên bảo (lủi lài sản". Lẽ ra chi cẩn ra quyOÌ (lịnh ngắn gọn "Lệnh bái giữ làu- Writ oi" arrcst".

Những ví dụ trôn đây dã phản ánh trình dọ yếu kém của trọng lài viên, của Ihíỉm

phán về chuyên môn trong việc (hụ lý vì) XÓI xử kiện. Theo ý kiến cùa luật sư Nguyền

Văn Chiến (Đoàn luật sư Hà Nội) dăng (rên háo Thanh niôn sờ 60 ngày 1/3/2002 thì

"...Trình dọ cùa các thẩm phán (rong xét xử án kinh lờ rất đáng phải bàn. Tý lệ sửa án và

huy án kinh tế lít lớn nhất trong các loại án huy sửa. Tôi biết một sờ thám phán có lý lẹ

án bị huy đại đờn ...100%". Có những vụ kiện, chua núi lới sự đúng sai trong phán quyết

cùa các cơ quan XÚI xử, chí (bấy sự kéo dài quy trình tờ lụng hiện hành dã khiến người

di kiện, người bị kiện ngán ngẩm. Điển hình ớ Việt Nam là vụ xử kiện giữa DASACO

(Còng ly Sim xurtì- kinh doanh Sài Gòn Dakla) với Bảo Minh liên quan lới con tàu Komaslika chớ bội mì lừ cảng Bombay vé Sài Gòn 1/1996, lai loa kinh lờ loa án nhan

dân thành phờ Hồ Chí Minh. Đầu 1997, DASACO phái đơn kiện, cuời tháng 10/1999

loa sơ [hẩm mới dược mở, ngày 11/7/2001 có phán quyết cuời cùng cùa loa phúc thẩm.

Rồi bản án cũng lại khổng dược thi hành do có quyết định "hoãn thi hành" cùa viên

kiểm soái nhân thin lời cao de "xem XÓI vụ án theo hình tự giám dóc lliíỉm". Chưa hoi

vừa ti ÚI thời hạn ĩ lliáiig thì lại có quyết dinh (hom 3 tháng nữa của loa án nhan thin lời

cao... Mội vụ kiện nữa cũng dáng ghi nhạn lại loi) tin lời cao Anh có liên quan lới chù

92

tàu và chù hàng Việt Nam như đã đề cập ở chuông l i, đó là vụ tàu MOLAVENTUKE đâm va tàu GARNET của Việt Nam. Vụ kiện kéo dài lới 6 năm (1982- 1988) mới chấm

dứt nhưng lại không dại dược kết quà qua XÓI xử mà lại qua (hương lượng giữa hai bồn

vì cá hai đã quá một mói.

Tóm lại hình độ trọng tài, luật sư, thẩm phán ặnh hưởng rất lớn lới kết quá XÓI

xử, vì vậy các hèn khi khiếu kiện cần thận trọng dong việc tìm kiếm, lụa chọn.

Kinh n.ghiệm cho thấy (rong suốt quá trình XÓI xử cùa trọng lài hoặc loi! án việc

cú mại cùa những người có liên quan (nguỵũn cáo- bị cáo) cũng có ặnh lurớng lới két

qiiỉí của việc XÓI xử. Trong xét xử muốn buộc tội dược nhau hai bôn hoặc luật sư của hai

bôn phặi thổ hiện dược chính kiến cùa mình qua phái biểu, tranh cãi, lập luận... Nếu

khóm; có mại dây chính là diêu bài lợi khi xét xử và nhiều (rường hợp phái nành chịu

những (ních nhiệm khôiin có hoặc quá lớn so với (hực lố tranh chấp (.liền ra. Theo táp

quán CĨÍI11> nhu luật lố tụni; các nước dồn cho phép trọng lài hoặc (oà án có quyền xử

tời hay toi) (hi (lược mở, các hên- lìỊỊtiửi đi kiên nliìỊỊ * Khi phiên xét MỈ CHU trọ/)(Ị nhu niỊiíửi bị kiện ( lỉu phải có mặt hoặc uy (/uyên cho luật sít đờ phái hiểu. ti linh cãi hảo vệ (/UỴCH lợi chính điiiìiỊ cho mình.

Víins; mãi nếu dã có !>iấy mòi mà các (.lươn" sự khòm; có mặt nhơn ù không có lý do.

Tron" XÓI xử rãi nhiều lình tiết phái sinh ngoài dụ kiến của cặ trọng lài, loa án cũn" như những nmiối có MỎM quan dùi hói các bôn phi!ì cung cấp thêm chứng cứ. Nhiều Iniờnu hợp I r ọ n iĩ lài, lon Ún phặi chìm; xét xử để diều lia liếp khi có xuất hiện những (ình Ì ĩ ốt mới.

Tóm lại (rong quá trinh xét xử sự có mật cùa các bên cặ người di kiện cũn!! như

người bị kiện lái có lợi cho chính bặn (hân mình, ngoài ra còn lạo những diều kiện thuận

lợi cho trụng lài hay loa án thực hiện việc XÚI xử, đặm bặo nâng cao dược hiệu quá cho

việc XÓI xử, bặo vệ (lược quyền lợi cùa các hèn trước trọng tài và loa án.

K ẾT L U ẬN

Hợp đổiiii chua làu chuyến là loại hợp tlồntí phức tạp nó bao uỏm rất nhiêu diều khoán khác nhau. Đặc biệt trong quá trình Mi ực hiện hự đồng thuê tàu chuyến còn chiu

ặnh hưởng bởi nhiều yếu lố khách quan cũ im như chủ quan, chính vì vậy thường xuyên

phái sinh (ranh chấp giữa chú làu với người (huê làu chuyên chở. Có những tranh chấp

chí Nôn qua lới người thuê và người cho thuê (các chù thổ của hợp dầm; (huê lìm

chuyến) nhưng cũng có (ranh chấp liên quan lới người chuyên chở với người nhạn hàng

ờ nơi đốn (người phái hành vận dơn và nguôi cẩm giữ vận dơn). Lại có những tranh chấp Hổn quan lới nhiều người như: Người chuyên chờ, người lluiô chở. li "trời cám ui ũ vân

93

d o n, người bảo h i ể m . .. C h í nh vì v ậ y, để l ạo d i ều k i ện t h u ận lợi c ho h o ại d ộ ng h à ng h ải q u ốc l ố, các h ã ng l àu l ớ n, các q u ốc g ia dã n g h i ên cứu và phái h à nh m ẫu hợp d o ng (le d ù ng t r o ng thuê tàu c h u y ến vân c h u y ển h à ng h o a. Xu hướng c ủa m âu h ợp d u ng t l n iỏ tan c h u y ến là đơn g i ản vồ h ì nh thức n h ư ng chặt c hẽ vự n ội d u ng n h ằm h ạn c hế t r a nh c h ấp phát s i n h. Song (rên thực lố m ặc dù sử d ụ ng hợp d ồ ng m ẫu n h ư ng c ũ ng k h ự ng h ạn c hỏ dược n h i ều tranh c h ấp phái sinh k hi (hực h i ệ n.

G i ải q u y ết các t r a nh c h ấp phát sinh lừ h ợp đự ng t h uê l à u, c hủ h à ng thường là những người (hiệt hơn cả. Vì v ây đự tránh hoặc !>iảm n h ữ ng t r a nh c h ấp người la (hường c h ọn những đối lác l iu lường, có uy tín dể ký hợp đự ng t h uê c h ở, c h ọn m ầu hợp d ồ ng k hi ký c ho chãi c h ẽ. N ắm và h i ểu sâu các đ iều k h o ản q uy đị nh t r o ng h ợp d ồ n g. Đặc biệt k hi cự tranh c h ấp x ảy ra phải l ìm c ho được i m u y ôn nhân đự từ đó lựa c h ọn phương p h áp giải q u y ết t r a n h ' c h ấp c ho t h í ch h ợp vừa g iũ dược uy tín vừa bào vệ dược q u y ền lợi c h í nh đ á ng c ủa m ì nh ( r o ng k i nh d o a n h.

T óm l ạ i: T r a nh c h ấp phát sinh t r o ng quá t r ì nh (hực h i ện h ợp d ồ ng thuê l àu c h u y ến iỉiữa n h ữ ng người có Môn q u an lít d i ều k h ò m: (hự tránh k h ỏ i. V ấn dồ dặt ra là l àm t hế nào đự tránh hoặc hạn c hế tranh c h ấ p, vít m ôi k hi t r a nh c h ấp dã x ảy ra thì phái l ìm dược những g i ải pháp g i ải q u y ết c ho (hích h ợ p, đó là v ấn dề cần thiết d ối với các nhà k i nh d o a nh thương m ại c ũ ng như h à m; hải q u ốc lố h i ện n a y.

94

TÀI L I ỆU T H AM K H ẢO

ì - TẤT L I ỆU T R O NG N ƯỚC

* Rộ luật hàng hải Việt Nam- 1990.

* Luâi Tinh mu mại Việt Nam- 1997.

* Luật 11 í 111 u hải- Nhữiiíỉ vấn dề cơ bản.

Nguyên Chúng- Nhà xuất bản Đổntĩ Nai- 2000.

* Tranh chấp lừ hợp dồng xuất nhập khẩu án lệ trọng tài và kinh nghiệm.

PGS, TS Hoàng Ngọc Thiết- Nhà xu rú han Chính trị quốc gia- 2002.

* Thuậl ngữ (huê làu và hàng hải: TS. Huỳnh Tấn Phái- N XB GTVT- 1999.

* Hưạng chín vận don dường biển dong lliươniỉ mại và hàng hải quốc lố.

Tí). Nguyền Như Tiến- N X B G T V T- 2000.

* Các lạp chí Thương mại - Hàng hài - Visahíi Timc.

* Rủi ro kinh doanh.

TS. Ngô Thị Ngọc Huyền - NXB-Thống Kè -

2001.

* I lương dần sử dụni> hợp đồn" thuê làu chuyền.

Đề lài nghiên cứu khoa học cấp hộ - Chủ nhiệm đề lài: TS. Iloìtim Van OliAu-

1999.

* Mầu họp đổng GENCON 1976 -1994.

TI TÀI L I ỆU N ƯỚC NGOẢI.

* Btisincss antl Lavv loi' (he Ship masler.

F. N. IIOPKINS

NI. K. insl. NAY.

* Chailcriniỉ ancl ShippiniỊ Tcinis - .I.Bcs.

* Slti|i|)iim Lavv - Chorlcy ancl Gilcs.

95

lú) G I ẢO D ỤC VẢ D À O . T ẠO

THUYẾT MINH ĐÊ TÀI

NGHIÊN CỨU KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ CÁP BỘ

2. MÃ SÔ

ì. TEN ĐE TAI ì. TEN ĐE TAI

./,0-0?

' Va /ưìcị/Lýỳ/ỉrựỳicu/e/^ ' Va /ưìcị/Lýỳ/ỉrựỳicu/e/^

4. LOẠI HÌNH NGHIỀN c ứu Cơ bản Úng dụng Triển khai Tự Kỹ Nông Y M ôi 3. LĨNH VỤC NGHIÊN c ứu Giáo Xã hội nhiên Nhan vãn- đúc lliuât L â m - N gu Dươc trường

EO

•

• 0 • • • • •

5. THỎI GIAN THÚC HIỀN Từ tháng 3 íiùm2ùũA đến thánR AẤ. năm zoo 2-

>.//>>!

,

vtyayv///$qu

6. Cơ QUAN CHÙ TRÌ J~ , )— . r , , 1 Ten co quan" Địa chỉ: /^lỉptâỉẦKđ- i^ơàỷú/k - /rà:/lọi Điện thoai: %. 5^5'. 35*0 Fax:fcL£^ốớ5~E-mail:

7. C HÙ NHIỆM ĐỂ TÀI o. _y , / ^_

-6?ể-p-/7i/^mtáíỉìÀ^ỹ~ ^tnỷy^ổ/Jyy.-Ì^^ý-cÁ - /?sữla/'

Họ và tên: /^ựỷ&yVẢíìw}c/V Học vị, chức danh K H: 7:5 Chức vu: 0/a.ứự/ék

E-mail:

(ýỵýT^k ỵich

C^Lỳlhư. ựf<£ỵi

Địa chi: Điên thoai C Ọ: ỈÌM-^êOĂ Fax: Điện thoại NR: £3503^5" 8. DANH SÁCH NHỮNG N G ƯỜI C HÙ CH T THỰC HIỆN ĐỂ TÀI Đ ơn vi công tác Ho và lòn N h i ệm vu đươc piao C h ký

Mkl.doc

Ì

9. Đ ƠN Vị PHÔI HỢP CHÍNH Họ và lẻn người dại diện

N ội 'lung phối hợp

CUíHtỊđy* 'éÁĩnỷ Vùi

Tên (lun vi [rom: và ngoài nước Ị

iaìúLUỉò

mvÃ<2AÌfỊắmfi

ị 10. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ SÀN P H ÀM TRONG, N G O ÀI N ƯỚC LIÊN QUAN TRỰC TIẾP ĐẾN ĐỂ TÀI ( G hi cụ thế một số bài báo, tài liêu, nghiên cứu triỦn khai....trong 5 năm gần đay)

— MbySẩỉi -cJ rì s>flxị /ải) ýĩĩy -tét/ c/(ẤLỷ/<ềi'> . '•òPỉàíCAP-ềky ''AIvề (ttanyùi)

-

CẠC 4ãì • -ổn® trề. émựcs&Y^ìý ì Ẵtĩ ék?)

li. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI

#w Oi vỉ éìvrâ -ứítỊc. Ít -£ị 0 /Ọp ^ ~ỀđiLỈ ^?£Ỉéơ(ỉĩẢ

ĩ yj?J*_ní , V- ^v ì V

í

\j\íiky ầhní(eÁJipýiâA {kệ,,, ? vậềí-ĩ nêu ĂtíAệ s]ùửa u.ụề)~7uh \

Ị 3. TÓM TẮT NÔI DUNG CỦA ĐỂ TẢI VÀ TIẾN ĐỔ THỤC HIỆN (ghi cu thể)

Ố

/ẲỒO±

- 7/féỂ 17Ĩ Ậiìh ú &ĨÍ I -Ả

'ứíA Ẩ>7ỈAMù i ế ai^ềuMih- Mi TỈìếMỷ

Dự kiến kết quà Nội dung T h ời gian thúc hiỗn

- UI ĩ lì úc i-áẽií cái? CAI

- GÚi)Ợai'ãiy<~J~ /' ú hy

14. Dự KIẾN SẢN PHẨM VÀ ĐÌA CHỈ ỨNG DỤNG • Loại sản phẩm:

M UI (l

15 KINH PHÍ THỰC HIỆN ĐẼ TÀI

Kinh phí sự nghiệp khoa học cũng nchệ: ẴẨ>

Các nguồn kinh phí khác: c

Nhu cáu kinh phí lừng năm:

- Năm 2Jro Ạ: AO-ì~r*

- Năm 2ửD - /í 0 TR-

Dự trù kinh phí theo các mục chi:

Tong kinh phí: SjO.tr. Ti ong dó:

4Z

3 TỈt/ca

•Bs^-inệ. tis CÀ?AU HÀ Mun. •Átĩđeă . ùiJi~?7 /S^TCĨẢXAỸIẢ

N g à y/ tháng ^ năm 200/

Cơ quan chù trì (Ký lép, đóng dấu)

Npày JL> Ihánc J năm 2004. Chù nhiệm để lài ( Họ và lên, ký) „•--1 /ỉ/ "

'75. Nữuyè*Nkừ ~&Yo/l

/7-

Ngày

năm 200..

Iháng Cơ quan chủ quản

.- ( Kf tên, đóng dấu)

TS... ;«/,r'

GA/ c//w: Ì Các mục cán phi dẩy dù, chính xác, lõ làng, khóiiỊ; lảy xoa

0'"!

2. Chữ ký, ilónp dấu đúnp !liù liu

Mui (loe-