Ứng dụng Microphones trong lĩnh vực biểu diễn

Chia sẻ: Trần Mạnh Hùng Mạnh Hùng | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

24
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tài liệu bàn về Micro và ứng dụng của nó khi kết hợp với ban nhạc sống, sự quan trọng của cực khi hàn dây micro, cách đặt micro cho các loại guitar ampli va bass ampli... Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Ứng dụng Microphones trong lĩnh vực biểu diễn

Công ty TNHH TM Nhạc Việt www.MusicLand.com.VN 319 ðiện Biên Phủ - Q3- Tphcm Ứng dụng Microphones trong lãnh vực biểu diễn Tác gỉa : MARTY McCANN (Kỹ sư trưởng tập ñoàn PEAVEY). Lược dịch : Vũ Bảo. Trong mục này, tôi sẽ bàn về Micro và ứng dụng của nó khi kết hợp với ban nhạc sống. Thực ra, những cách dùng micro ngày nay ñơn giản là bởi vì người này bắt chước người kia và rồi cũng làm như vậy. Có nhiều ban nhạc dùng micro cho ampli guitar bằng cách luồn dây micro xuyên qua tay cầm rồi treo micro trước loa. Cách này có thể mang lại vài kết quả thích hợp trong vài thường hợp, nhưng họ ñã không thật sự sử dụng ñúng và hết các thuộc tính ( chức năng) của micro. Tuy nhiên, có nhiều ngưòi thích chĩa micro thẳng vào mũi loa; bằng kỹ thuật này, hầu hết những tính năng của micro ñã ñược sử dụng nhưng vẫn còn một ít bí mật và kinh nghiệm nữa sẽ giúp cho bạn sử dụng ñược một cách hoàn hảo micro trong ứng dụng này (chúng tôi sẽ bàn lại vấn ñề này ở phần dưới – phần sử dụng micro cho Guitar Ampli). Một vài người trong chúng ta, sau khi tham dự một số buổi hội thảo về thu âm, có thể sẽ cố gắng bắt chước cách mà các kỹ sư thu âm ñã sử dụng trong suốt cuộc hội thảo ñó. Một số sẽ thành công với cách bắt chước ñó trong một số trường hợp ñặc biệt. Tuy nhiên, một ñiều chúng ta phải nhìn nhận rằng một buổi biểu diễn nhạc sống thì không bao giờ có những ñiều kiện hoàn chỉnh như trong phòng thu âm, nơi có ñộ vang âm thanh là lý tưởng cộng với môi trường cách âm, và mỗi micro lại ñược thu bằng một track riêng…. Vì vậy, khi chúng ta dùng micro trên sân khấu nhạc sống, bởi sân khấu không có những ñiều kiện lý tưởng như ñược tạo ra cho phòng thu mà luôn luôn thấp hơn tiêu chuẩn; lại không thể thu âm từng micro hay nhạc cụ một vào từng track thâu âm riêng ñể rồi sau ñó có thể cân chỉnh lại nên chúng ta phải cố gắng phân tách từng micro ra từng khu vực riêng biệt bằng cách : chúng ta phải phân tách hoặc cách âm giữa nhạc cụ với nhạc cụ, nhạc cụ với tiếng nói, giữa tiếng nói với tiếng nói ở chùng mực có thể thực hiện ñược. ðể mổi micro bắt ñược tín hiệu cần bắt và giảm thiểu những tín hiệu không cần hay tiếng ồn nền, chúng ta phải ñặt micro gần nguồn âm thanh mà ta cần micro bắt. Chúng ta không ñược ñể micro bắt âm thanh từ nhạc cụ mà lẽ ra nó không có nhiệm vụ bắt, cũng như không nhận âm thanh từ nguồn âm thanh của loa kiểm tra (loa monitor). Như vậy có nghĩa là nếu bạn ñánh dấu micro này là micro “piano”, ñể rồi sau ñó bạn không ñặt nó ñủ gần ñể bắt tiếng Piano, thì sau ñó bạn sẽ có ñược những âm thanh khác bên cạnh piano. Bạn có bao giờ nghe về khái niệm "càng có ít, ta lại càng ñược hưởng nhiều " ? Sử dụng micro trên sân khấu là một ví dụ rất cụ thể về vấn ñề này. Càng có nhiều mico trên sân khấu, là bạn càng làm cho hệ thống âm thanh của bạn tệ ñi : làm giảm chất lượng hệ thống âm thanh của bạn bằng cách giảm mức ñộ sạch , giảm khoảng cách giữa âm thanh nhỏ nhất và âm thanh lớn nhất (Headroom), khả năng bị hú sẽ cao hơn….. Mỗi khi bạn tăng gấp ñôi số lượng micro sử dụng cùng một lúc, là có nghĩa bạn sẽ mất 3 dB của của tỉ lệ nguồn âm thanh trên tiếng ồn, và bạn cũng ñã mất 3 dB dự trữ ñể khỏi bị hú (giả sử như hệ thống âm thanh của bạn ñang phát bình thường, và nếu bạn tăng thêm 10 dB nữa là sẽ hú, nhưng nếu bạn tăng gấp ñôi số lượng micro lên, thì bạn chỉ còn 7 db dự trữ, tức bạn chỉ cần tăng 7dB nữa, và rồi thì bạn …tiêu ñời). Do ñó yếu tố chất lượng âm thanh cũng bị giảm. Vậy thì, lúc này bạn phải là người quuyết ñịnh : LÚC NÀO THÌ MICRO NÀO ðƯỢC MỞ !!! Bạn hãy cố gắng giảm thiểu số lượng micro cần thiết phải mở bằng cách: chỉ mở những micro nào khi thấy micro ñó thực sự cần thiết phải mở. 1
Ví dụ : những người ca bè, các nhạc công thường có micro cho riêng họ, nhưng không phải lúc nào họ cũng sử dụng nếu không nói là chỉ vài ñôi lần trong một ñêm diễn. Nếu bạn không phải là người làm âm thanh chuyên nghiệp thì có thể bạn sẽ luôn luôn ñể cho những micro ñó luôn luôn mở !!! Nhưng nếu bạn là người căn âm thanh giỏi, thì tốt hơn hết, bạn tắt ngay micro nào mà bạn thấy người nhạc sĩ vừa thôi không sử dụng nữa, và lập tức mở lên lại khi thấy người nhạc công ấy có dự ñịnh muốn ca… Còn nếu bạn thấy có qúa nhiều micro ñể không thể lúc nào cũng theo dõi ñược thì bạn hãy sử dụng thiết bị Noise Gate. Thiết bị này sẽ tắt micro ngay lập tức cho bạn khi người nhạc công ấy không sử dụng micro nữa, và tự ñộng mở lên ngay lập tức khi người nhạc công vừa cất tiếng hát. Hoặc bạn có thể trang bị những loại micro mà nó có công tắc ñể nhạc công có thể tự ñộng ñiều khiển lấy micro khi họ muốn. Sau ñây, tôi xin ñưa ra một vài hướng dẫn về cách ñặt micro sao cho ñạt hiệu qủa cao nhất. Nhưng ñầu tiên, bạn hãy chú ý ñến qui tắc sau : QUI TẮC ðẶT MICRO THEO TỈ LỆ 1/3 Khi ñặt những micro gần nhau, luôn phải nhớ khoảng cách giữa hai micro luôn phải nhỏ hơn 3 lần khoảng cách từ micro ñến người biểu diễn gần nhất hay khoảng cách từ người biểu diễn gần nhất phải lớn hơn 3 lần khoảng cách giữa 2 micro. VÍ DỤ CÁCH ðẶT MICRO CHO 3 CA SĨ: Trong trường hợp này, gỉa sử chúng ta có 3 ca sĩ ñứng thành một hàng. Thường thì tôi thấy các bạn hay ñặt 2 micro với micro thứ 1 ở giữa người thứ 1 và thứ 2, còn micro 2 ñặt giữa người thứ 2 và người thứ 3. Các bạn có thể dễ dàng thấy khoảng cách giữa 2 micro không nhỏ hơn 3 lần so với khoảng cách từ micro ñến người biểu diễn gần nhất. Khi chúng ta ñã không làm ñúng qui tắc, thì ñồng nghĩa với việc chúng ta sẽ có những kết qủa ngoài mong muốn. (ðương nhiên nếu chúng ta ñặt 3 micro gần 3 ca sĩ thì là chuyện khác, lúc ñó các ca sĩ sẽ ñứng rất gần micro của mình, và rồi thì chúng ta tự nhiên ñã làm ñúng qui tắc một cách tình cờ…) Vậy thì, chúng ta nên làm sao ñây ? Chúng ta nên sử dụng kỹ thuật ñặt micro theo hình chữ thập. Theo cách này thì 2 micro sẽ ñược ñặt thật gần nhau, ñến nỗi 2 ñầu của micro ñó chạm vào nhau. Nhưng micro ở bên trái sẽ chĩa vào người bên phải, và micro ở bên phải sẽ chĩa vào người bên trái, như hình sau : Kỹ thuật ñặt micro như trên cũng có tác dụng tuyệt vời khi ñặt micro cho những người diễn thuyết. Khi diễn giả quay qua trái, qua phải, dịch người tới lui thì cách ñặt micro nhày sẽ giúp bạn không phải luôn tay ñiều chỉnh ñộ lớn của micro cho người diễn giả. Vậy thì bây giờ, tại sao bạn lại không thử một chút ñể xem hiệu qủa của kỹ thuật mới như thế nào ??? Nhân ñây, tôi cũng xin ñề cập ñến một sai sót rất lớn và rất phổ biến: tôi thấy rất, rất , rất nhiều ca sĩ và chuyên viên âm thanh luôn luôn bịt ñầu micro (bịt gần hết ñầu micro) trong lúc thử hoặc ca. ðiều này sẽ làm cho âm thanh của bạn hoàn toàn bị méo và rất dễ gây hú. Bạn hãy thử tự tìm hiểu tại sao sau ñó nêu lại câu hỏi với chúng tôi. SỰ QUAN TRỌNG CỦA CỰC KHI HÀN DÂY MICRO. Trong jack cắm canon (XLR), các bạn luôn có 3 chấu hàn 1,2,3 với 1 là nối ñất, chấu 2 cực + và chấu 3 là cực - . Bạn có bao giờ làm thử thí nghệm nho nhỏ này chưa ? Bạn lấy 2 dây micro, 1 dây hàn cực + ở chấu 2, và 1 dây hàn cực dương ở chấu 3, sau ñó bạn thử lần lượt từng micro….ñiều gì xảy ra ? Dĩ nhiên là bình thường !!! Nhưng nếu bây giờ bạn nói 1 micro rồi ñưa micro thứ 2 lại gần, gần hơn, gần hơn nữa và rồi bạn nói hai micro cùng một lúc. 2
Bạn sẽ thấy một hiệu qủa chắc chắn là : Am sắc và ñộ lớn sẽ bị dạng và giảm ñi một cách ñáng kể. Tại sao ? Vì lúc này hai micro có hai cực ñiện ngược nhau, nếu bạn nói lần lượt từng cái thì không sao, nhưng bạn nói hai cái cùng một lúc thì 2 cái sẽ triệt hạ lẫn nhau ( +X + (-X) = 0) Vậy bạn hãy luôn luôn ñể các micro có cực giống như nhau ñể không có micro nào bị triệt tiêu bởi micro nào noại trừ duy nhất một trường hợp : là khi các bạn sử dụng kỹ thuật dùng 2 micro 1 trên và 1 dưới cho trống snare (trong phần cách ñặt micro cho trống). Chúng tôi sẽ viết tiếp cách ñặt micro cho các loại ampli ñàn, trống thùng trong chuyên mục tới. Rất mong ñược tiếp nhận ý kiến phản hồi và câu hỏi của các bạn. CÁCH ðẶT MICRO CHO CÁC LOẠI GUITAR AMPLI VA BASS AMPLI. Việc ñầu tiên bạn hãy ñặt micro nằm ngay giữa khoảng cách từ vành loa ñến mũi loa. Sau ñó bạn hãy chếch ñầu micro lên mũi loa khỏang 20 ñộ. Còn nếu guitar ampli của bạn là loại có hai loa, thì bạn ñừng ñặt micro giữa 2 loa, mà hãy chọn một trong loa mà bạn ưng ý nhất (loa tốt hơn, và loa ñó phải xa các nguồn âm thanh khác gần ñó hơn là loa kia), và rồi bạn lại sử dụng cách ñặt micro như trên. Các loại micro cho ampli guitar có thể là micro ca bình thương (Như BF-812, E-825, E- 835, SM-58, 565SD, PVM-22, PVM-38i) nhưng nếu có thể ñược, bạn hãy dùng micro PVM-45 hoặc PVM-520, hai loại micro này sẽ cho bạn âm thanh guitar tuyệt vời nhất. Tuy nhiên nếu bạn sử dụng micro Sennheiser E-609, thì bạn hãy theo lối cũ mà làm, ñó là luồn dây micro qua tay nắm, rồi treo micro trước mặt loa. Sở dĩ ta có thể làm theo cách này ñối với micro này là vì E- 609 ñuợc thiết kế rất ñặc biệt, dẹp, có diapharm rất lớn và chỉ chuyên dùng cho ampli guitar. CHÚ Ý: Nếu bạn ñể ampli guitar của bạn ở dưới ñất, sẽ có rất nhiều âm dội từ dưới sàn lên micro. Vì vậy, các bạn nên cố gắng ñặt ampli lên cao so với mặt sàn khoảng 3 ñến 4 tấc thì bạn sẽ giải quyết ñược vấn ñề này. Còn Bass Ampli thì sao ? bạn cứ theo cách tên mà làm. Tuy nhiên, nếu Ampli Bass của bạn có nhiều loãi loa, thì bạn hãy ñặt micro ở loa nhỏ hơn. Bạn lo sẽ không có ñủ tiếng bass ư ? ðừng lo, bởi xung quanh micro của bạn vẫn còn hằng hà sa số âm bass sẵn sàng chui ngay vào micro của bạn. Tôi ñã chứng kiến nhiều bạn của tôi bị tiếng "um" khi ñặt micro vào loa lớn hơn. ðồng thời, khi bạn ñặt micro vào loa nhỏ hơn, tiếng bass bạn sẽ nảy và sáng hơn, tiếng vỗ bass sẽ ñược trội ra . Có một số bạn của tôi còn dùng thiết bị PEAVEY ID-1, với thiết bị này, bạn sẽ có ñồng thời 2 âm sắc, 1 từ Bass Amp và 1 từ chính cây bass guitar (dĩ nhiên bạn phải dùng 2 kênh trên mixer: 1 cho micro và 1 cho âm bass trực tiếp). Lúc này, thì bạn có thể dễ dàng trộn giữa 2 tiếng ñể tạo ra một âm thanh mà bạn ưng ý nhất, ñồng thời cũng giúp bạn dễ hiệu chỉnh ñược Equalizer theo ý của bạn mà không phải phụ thuộc vào Equalizer của người chơi bass trên sân khấu. CÁCH ðẶT MICRO CHO TRỐNG. ðiều kiện lý tưởng nhật là bạn nên có mỗi một trống một micro, 1 micro cho Hihat, 2 ñến 3 micro ñặt trên cao ñể bắt toàn bộ tiếng cymbal. Bạn bắt buộc phải có thiết bị Noise Gate cho từng kênh (model PEAVEY XG-5 có thể dùng cho 5 kênh, như vậy bạn chỉ cần có 2 bộ Noise Gate – 10 kênh – cho bộ trống bìng thường), và nếu có thể , hãy có Compressor cho trống Bass và Snare. Và nên có 1 bộ Effect (Reverb, gate reverb) cho Snare, Tom. Dưới ñây, tôi sẽ lần lượt trình bày cách ñặt micro cho từng loại trống riêng biệt. Trống bass (Kick Drum). 3
ðầu tiên bạn hãy tạo cho trống bass của bạn một âm thanh gọn, trầm, chắc bằng cách lên dây, nhét vải… Bạn hãy cắt một lỗ tròn ở mặt trước trống bass (thông thường các loại trống mới ñều có cắt sẵn), lỗ cắt ñó nên ở vị trí ngay giũa cạnh mặt trống ñến tâm mặt trống. Kế ñến, bạn hãy ñặt micro vào ngay lỗ mà bạn vừa cắt. Bạn ñừng bỏ micro vào bên trong mà hãy dùng chân micro ñể ñỡ micro. ðầu micro hướng vào bên trong nhưng không nên chĩa trực tiếp vào nơi mà trái banh gõ vào, mà nên chếch lên một ít. Micro lý tưởng nhất cho trống bass nên là : PEAVEY PVM-38, nếu có ñiều kiện hơn, thì bạn hãy cố gắng dùng model PVM-520 hoặc Sennheiser E-602. Bạn hãy cho Release Time trên Noise Gate ngắn lại ñến mức có thể ñể có tiếng Bass chắc, không bị rền và um. Bạn hãy cho threshold trên Noise Gate lên ñến mức mà không bắt ñược các tín hiệu từ Sanre, Tom… Trong các bài tới, tôi sẽ hướng dẫn các bạn chi tiết hơn về việc sử dụng Noise gate và Compressor. Trống Snare (Snare Drum). Bạn hãy dùng micro PEAVEY PVM-45 hoặc Sennheiser E-604/ BF-504 ñể có tiếng Snare tốt nhất. Với Micro ở mặt trên : bạn hãy ñặt micro ở vị trí 10 giờ và ở gần cạnh mặt trống, ñộ nghiêng của micro nên là 20 ñộ ñến 45 ñộ so với mặt phẳng song song với mặt trống ñể có hiệu qủa tốt nhất. Bạn không nên ñặt micro qúa xa mặt trống mà chỉ nên là 5 phân cho ñến một tấc (Xem hình vẽ) Nếu có ñiều kiện, bạn hãy thêm một micro ñặt ở mặt trống dưới, cách ñặt cũng giống như cách ñặt micro ở mặt trên. Nhưng, bạn phải nhớ một ñiều rất quan trọng sau ñây : BẠN PHẢI ðỔI CỰC CỦA DÂY MICRO : CHẤU 2 LÀ ÂM, CHẤU 3 LÀ DƯƠNG. Tại sao ? Vì mặt trên của Snare và mặt dưới của Snare di chuyển ñồng chiều, nhưng 2 micro của bạn lại ñặt ngược chiều, vì vậy 2 màng của 2 micro sẽ di chuyển ngược chiều, và chúng sẽ tự triệt tiêu lẫn nhau không thương tiếc. Chính vì vậy mà bạn phải ñổi cực của 2 micro bên dưới ñể ngược gặp ngược thành xuôi ! Thật là tuyệt vời nếu bạn có thể thêm reverb vào 2 kênh. Bạn hãy xử lý như sau : Kênh micro trên, bạn nên lấy tiếng snare thật với một ít reverb, còn kênh micro dưới, bạn hãy xử lý nó như là tiếng Effect. Bạn hãy cho reverb vào tương ñối, sau ñó, bạn hãy pha trộn sao ñộ lớn của hai kênh sao cho hay nhất. Với Snare, PEAVEY PVM-45 hoặc Sennheiser E-604, BF-504 là tuyệt với nhất. Tuy nhiên, bạn có thể dùng micro ca cho Snare dù rằng ñây không phải là phương án tối ưu nhất. Trống Tom . Tương tự với cách ñặt micro mặt trên của Snare, và chỉ cần một micro mà thôi. Nếu bạn muốn ñặt một micro cho 2 tom, thì vị trí ở giữa 2 tom là thích hợp nhất. Nếu bạn muốn ñặt 2 micro cho 3 tom, thì bạn hãy nhớ ñến QUI TẮC 1/3 mà tôi ñã nói ở trên, và bạn cứ ứng dụng cách ñặt 2 micro theo hình chữ thập. Chú Ý với Tom Bass (Floor Tom), bạn hãy dùng Noise Gate / Release ñể cắt bớt tiếng ồn – um bass. Với Tom, PEAVEY PVM-45 hoặc Sennheiser E-604, BF-504 là tuyệt với nhất. Tuy nhiên, bạn có thể dùng micro ca cho Snare dù rằng ñây không phải là phương án tối ưu nhất. Hi hat. Micro Peavey PVM-480, PVM- 45, hoặc BF-504 / E 604 là micro tối ưu nhất cho ứng dụng này. Bạn hãy thử ñặt micro theo 1 trong 2 cách sau ñể chọn ra cách mà bạn thích nhất. 4
Cách 1 Cách 2 Cymbal. Loại micro : tương tự như hi hat. Nếu bạn chỉ có 1 cymbal, thì bạn chỉ cần ñể micro ñó hơi gần cymbal của bạn. Nếu bạn có hơn một cymbal, bạn có thể ñể 1 micro bên trái và một micro bên phải, ở trên cao ñể bắt toàn bộ tiếng cymbal. Cuối cùng tôi xin chúc tất cả các bạn ñều thành công với những thí nghiệm mới của mình. Chúc thành công. 5