Hong Bang International University Journal of Science ISSN: 2615-9686
41
Tạp chí Khoa học Trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng – Số Đặc biệt: Hội nghị Khoa học Tuổi trẻ Lần thứ 1 - 5/2024
DOI: https://doi.org/10.59294/HIUJS.KHTT.2024.005
XÁC ĐỊNH NỒNG ĐỘ BETA-2-MICROGLOBULIN HUYẾT TƯƠNG Ở
BỆNH NHÂN SUY THẬN MẠN CHẠY THẬN NHÂN TẠO
TẠI BỆNH VIỆN THỐNG NHẤT
Lê Thị Kim Cương1,, Lê Minh Khoa2, Cao Thị Vân1, Nguyễn Thị Thanh Phương1,
Nguyễn Như Phương3 và Lê Thị Thúy4
1Bệnh viện Thống Nht,
2 Trường Đại hc Quốc Tế Hồng Bàng,
3Bệnh Viện Gaya Việt Hàn,
4Trường Đại hc Kỹ thuật Y Dược Đà Nẵng
TÓM TẮT
Đặt vn đề: Ngày nay tỉ lệ mắc bệnh thận càng ngày càng tăng, biến chng những bệnh nhân sau lc
thận là vn đề cn quan tâm, bệnh nhân lc máu kéo dài dễ xut hiện các biến chng liên quan. Thoái
hoá dạng tinh bt do tăng nồng đ beta-2-microglobulin (β2-M) là biến chng thường gặp ở bệnh
nhân suy thận giai đoạn cuối. Mục tiêu: Khảo sát nồng đ ca β2-M huyết tương suy thận đang chạy
thận nhân tạo, và đánh giá mối tương quan ca beta-2-microglobulin với canxi và CRP, phosphor.
Đối tượng và phương pháp nghiên cu: Nghiên cu mô tả cắt ngang, với 171 bệnh nhân suy thận
mạn đang chạy thận lc máu chu kì tại Bệnh viện Thống Nht, được xét nghiệm các chỉ số β2-M,
canxi, CRP trên máy sinh xét nghiệm sinh hóa tự đng Olympus AU5800 ca hãng Beckman Coulter.
Kết quả: Tui trung bình ca nhóm nghiên cu 64 ± 14 tui, giá tr trung bình chỉ số β2-M là 22.8 ±
4.2 (mg/L), chỉ số canxi là 2.1 ± 1.1 (mM), chỉ số CRP là 8.9 ± 14.7 (mg/L). Có mối tương quan
nghch mc đ vừa giữ nồng đ β2-M với nồng đ canxi (r = -0.52, p < 0.001, CRP có mối tương
quan thuận mc đ yếu giữa nồng đ β2-M với CRP (r = 0.47, p < 0.005). Có mối tương quan thuận
mc đ vừa giữa nồng đ B2-M với phosphor (r = 0.43, p < 0.0001).
Từ khóa: suy thận mạn giai đoạn 5, beta-2-microglobulin (β2-M), canxi, CRP, phosphor
STUDY THE PLASMA BETA-2-MICROGLOBULIN CONCENTRATIONS
IN CHRONIC RENAL FAILURE PATIENTS TREATED WITH DIALYSIS
THERAPY AT THONG NHAT HOSPITAL
Le Thi Kim Cuong, Le Minh Khoa, Cao Thi Van, Nguyen Thi Thanh Phuong,
Nguyen Nhu Phuong and Le Thi Thuy
ABSTRACT
Background: Currently, there is a rising trend in the prevalence of kidney disease. The presence of
complications individualspost-dialysis is a significant area of worry. Those who undergo extended
periods of dialysis are at a heightened risk of experiencing associated complications. Amyloidosis,
which is often linked to elevated levels of beta-2-microglobulin (β2-M), is a prevalent issue among
patients suffering from end-stage renal failure. Aims: To investigate the concentration of β2-M in
renal failure plasma during hemodialysis, and evaluate the correlation of β2-M with calcium and
CRP indices. Material and methods: Cross-sectional descriptive study, with 171 chronic nephro-
failure patients undergoing hemodialysis at Thong Nhat Hospital, conducted the tests for β2-M and
calcium, CRP indices using the Olympus AU5800 (Beckman Coulter) automatic biochemical
analyzer. Results: The mean age of the study group was 66±16 years old, the average value of indices
of β2-M: 22.8 ± 4.2 (mg/L), calcium: 2.2 ± 1.1 (mM), CRP concentration: 8.9 ± 14.47 (mg/L). There
Tác giả liên hệ : Lê Th Kim Cương, Email: kimcuonglee1988@gmail.com
(Ngày nhận bài: 10/03/2024; Ngày nhận bản sửa: 10/4/2024; Ngày duyệt đăng: 20/4/2024)
ISSN: 2615-9686 Hong Bang International University Journal of Science
42
Tạp chí Khoa học Trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng – Số Đặc biệt: Hội nghị Khoa học Tuổi trẻ Lần thứ 1 - 5/2024
was a moderate negative correlation between β2-M value and calcium value (r = -0.52, p < 0.001,
mild positive correlation correlation between β2-M concentration and CRP concentration (r = 0.47,
p < 0.005) and mild positive correlation correlation between β2-M concentration and phosphor
concentration (r = 0.43, p < 0.001).
Keywords: chronic kidney failure - stage 5, beta-2-microglobulin (β2-M), calcium, CRP, phosphor
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Hiện nay trên thế gii tỷ lệ mắc bệnh thận ngày càng gia tăng. Theo số liệu thống kê của Hi Thận
hc Thế gii, ưc tnh thế gii đang c khoảng 850 triệu người c các vấn đ v bệnh l mn tnh
thận. Khoảng 2.5 triệu người bệnh trên thế gii đang sống nhờ các biện pháp thay thế như lc máu,
ghp thận. Tác giả Võ Tam và cng sự khi nghiên cứu ti cng đồng cho thấy t lệ bệnh thận mn
trong dân là 0.92% [1]. Bệnh nhân lc máu ko dài dễ xuất hiện các biến chứng liên quan như suy
tim mn tnh, bệnh l xương khp, trong đ phải k đến các biến chứng do ứ đng beta-2-
microglobulin (β2-M). Thoái hoá dng tinh bt do tăng nồng đ beta-2-microglobulin là biến chứng
thường gặp  bệnh nhân suy thận giai đon cuối, n sẽ ảnh hưng đến các chức năng của khp và hệ
vận đng [2 - 4]. Đây cng là l do mà chúng tôi nghiên cứu đ giúp bác sĩ tm hiu rõ hơn v nồng
đ β2-M trong bệnh thận mn. Ở Việt Nam, nghiên cứu v β2-M cn t, và đ thực sự hiu hơn v
n, chúng tôi tiến hành nghiên cứu “Xác đnh nồng đ beta-2-micoglobulin huyết tương  bệnh nhân
suy thận mn chy thận nhân to ti Bệnh viện Thống Nhất”.
2. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1. Đối tượng nghiên cứu
Nghiên cứu trên 171 bệnh nhân suy thận mn giai đon 5 đang lc máu chu k, đến khám và điu
tr ti Bệnh viện Thống Nhất. Tiêu chun chn mẫu: bệnh nhân ≥ 18 tui b suy thận, bệnh nhân
đồng nghiên cứu. Tiêu chun loi ra: bệnh nhân mắc bệnh kèm theo nguyên nhân suy tim nặng,
suy gan, ung thư, nhiễm khun nặng. Kim soát sai lệch chn lựa. Nghiên cứu ch chn các trường
hợp đúng vi tiêu ch chn vào, loi ra và chn đúng bệnh dựa trên các chn đoán của bác sĩ điu
tr ghi trong hồ sơ.
2.2. Phương pháp nghiên cứu
2.2.1. Thiết kế nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả, cắt ngang.
Cỡ mẫu, chọn mẫu:
n = (Z1-α/2)2
2
2
d
- n: Cỡ mẫu nhỏ nhất hợp l.
- α: Mức  nghĩa thống kê (0.05).
- Z1-α/2: Giá tr Z thu được t bảng Z ứng vi giá tr được chn. Vi mức nghĩa α = 0.05, giá tr
Z1-α/2 tương ứng là 1.96.
- σ: Đ lệch chun nồng đ β2-M t nghiên cứu của tác giả Nguyễn Hữu Dng trên 326 bệnh nhân
suy thận mn giai đon cuối đang lc máu chy thận chu k ti Bệnh viện Bch Mai. C giá tr trung
bnh của nồng đ β2-M là 64.7 ± 21.1 mg/L [5].
- d: sai số ưc tnh , trong nghiên cứu này chúng tôi chn d = 0.1.
T công thức trên tnh ra cỡ mẫu tối thiu là: n = 171.
Địa điểm và thời gian nghiên cứu: thời gian nghiên cứu t tháng 8/2023 - tháng 01/2024. Lấy số
liệu ti Khoa Ha sinh Bệnh viện Thống Nhất.
2.2.2. Kỹ thuật và tiêu chuẩn sử dụng trong nghiên cứu
Nồng đ β2-M bng phương pháp miễn dch đo đ đục, nồng đ canxi, CRP, phosphor được thực
hiện trên máy xt nghiệm tự đng sinh ha AU 5800 trên hệ thống Beckman Coulter. Xt nghiệm
Hong Bang International University Journal of Science ISSN: 2615-9686
43
Tạp chí Khoa học Trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng – Số Đặc biệt: Hội nghị Khoa học Tuổi trẻ Lần thứ 1 - 5/2024
được thực hiện ti Khoa Ha sinh Bệnh viện Thống Nhất.
Bệnh nhân được khám lâm sàng, lấy máu tĩnh mch cho vào ống heparin lithium 2mL máu, mẫu máu
được phân tch ti Khoa Ha sinh. Thu thập số liệu bệnh nhân suy thận mn giai đon 5, c các ch
số nồng đ β2-M và canxi, phosphor, CRP trên phn mm HSoft.
Các đặc đim lâm sàng được đánh giá vào thời đim bệnh nhân nhập viện, tui, gii được ghi vào hồ
sơ đy đủ.
2.3. Xử lý phân tích số liệu
Số liệu được xử l và phân tch bng phn mm thống kê y hc MEDCAL ver12.5. Sử dụng các thuật
toán: tnh tỷ lệ phn trăm, tnh giá tr trung bnh, dng php kim đnh Anova đ kim đnh, sự khác
biệt c  nghĩa thống kê khi p < 0.05, mối tương quan Pearson.
2.4. Đạo đức nghiên cứu
Nghiên cứu được sự chấp thuận của Hi đồng Y Đức trong nghiên cứu Y sinh hc của Bệnh viện
Thống nhất, theo văn bản số 113/BVTN-HĐYĐ, ban hành ngày 30/11/2023. Nghiên cứu thực hiện
v quyn lợi của bệnh nhân, các thông tin của bệnh nhân được đảm bảo b mật.
3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
3.1. Đặc điểm chung ở nhóm đối tượng nghiên cứu
Bảng 1. Đặc đim chung  nhm đối tượng nghiên cứu (n = 171)
Bảng 1 cho thấy nhm tui mắc bệnh tập trung t 50 tr lên chiếm 83.6%. Tỷ lệ mắc bệnh  nam là
96 người chiếm 56.1%, nữ 75 người là 43.9 %. Trong nghiên cứu của chúng tôi tỷ lệ nam mắc bệnh
thận cao hơn nữ. Tui trung bnh trong nhm nghiên cứu: 64 ± 14 tui, trong đ tui nhỏ nhất là 23
tui và ln nhất là 98 tui. Bệnh thận c th mắc  lứa tui nhỏ hơn nhưng Bệnh viện Thống nhất là
bệnh viện lo khoa nên lứa tui mắc bệnh dưi 18 tui không được thống kê.
3.2. Nồng độ β2-M huyết tương ở bệnh nhân suy thận giai đoạn 5 đang chạy thận nhân tạo
Bảng 2. Nồng đ β2-M, Canxi trong nhm đối tượng
N
171
Tui
64 ±14
Nồng đ β2-M (mg/L)
22.8 ± 4.2
Nồng đ canxi (mmol/L)
2.1 ± 0.36
Nồng đ CRP (mg/L)
8.9 ± 14.47
Nồng đ phosphor (mmol/L)
2.2 ± 1.1
Theo Bảng 2 ta thấy nồng đ trung bnh của beta-2-microglobulin 22.8 ± 4.2 mg/L, 100% bệnh nhân
suy thận mn đu tăng β2-M,  người bnh thường (0.8 - 2.2 mg/L),  bệnh nhân suy thận mn nồng
Yếu tố
Giới
Tuổi
Nam
Nữ
18 - 30
1
2
31 - 40
6
7
41 - 50
4
8
51 - 60
21
8
61 - 70
31
20
71 - 80
16
19
> 80
17
11
Tuổi trung bnh: 64 ± 14 tui
ISSN: 2615-9686 Hong Bang International University Journal of Science
44
Tạp chí Khoa học Trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng – Số Đặc biệt: Hội nghị Khoa học Tuổi trẻ Lần thứ 1 - 5/2024
đ cao gấp 10 - 15 ln so vi bnh thường. Các chuyên gia cho rng sự tch ly β2-M trong mt thời
gian dài là điu đáng lo ngi.
3.3. Nồng độ β2-M huyết tương theo giới
Bảng 3. Nồng đ β2-M huyết tương theo gii
Nồng đ β2-M (mg/L)
Nam
22.31± 4.59
Nữ
23.41 ± 3.73
Không c sự khác biệt nồng đ β2-M giữa nam và nữ. Trong nghiên cứu này không c sự khác biệt
nồng đ β2-M theo gii.
3.4. Mối tương quan của β2-M huyết tương với canxi và CRP
Hình 1. Mối tương quan của ch số β2-M vi ch số canxi
Hnh 1 cho thấy c mối tương quan nghch mức đ va giữ nồng đβ2-M vi nồng đ canxi (r = -0.52,
p < 0.0001).
Hình 2. Mối tương quan ch số β2-M vi ch số CRP
Hnh 2 cho thấy CRP c mối tương quan thuận mức đ va giữa nồng đ β2-M vi CRP (r = 0.47,
p < 0.0001).
Hong Bang International University Journal of Science ISSN: 2615-9686
45
Tạp chí Khoa học Trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng – Số Đặc biệt: Hội nghị Khoa học Tuổi trẻ Lần thứ 1 - 5/2024
Hình 3. Mối tương quan ch số β2-M vi ch số phosphor
Hnh 3 cho thấy C mối tương quan thuận mức đ va giữa nồng đ B2-M vi phosphor (r = 0.43,
p < 0.0001).
Kết quả: Tui trung bnh của nhm nghiên cứu 64 ± 14 tui, nồng đ trung bnh của β2-M: 22.8 ± 4.2
mg/L, nồng đ canxi: 2.1 ± 0.36 mmo/L, nồng đ CRP: 8.9 ± 14.47 mg/L, nồng đ phosphor: 2.2 ± 1.1
mmol/L. C mối tương quan nghch mức đ va giữ nồng đ β2-M vi nồng đ Canxi (r = -0.52,
p < 0.0001), CRP c mối tương quan thuận mức đ va giữa nồng đ β2-M vi CRP (r = 0.47,
p < 0.0001). C mối tương quan thuận mức đ va giữa nồng đ β2-M vi phosphor (r = 0.43, p < 0.0001).
4. BÀN LUẬN
Theo nghiên cứu của chúng tôi thấy 100% đu tăng β2-M n ph hợp vi nghiên cứu của tác giả
Hunh Minh Âu nghiên cứu nồng đ β2-M  bệnh nhân suy thận mn tnh [6]. Tui trung bnh trong
nhm nghiên cứu: 64 ± 14 tui, trong đ tui nhỏ nhất là 19 tui và ln nhất là 94 tui, ph hợp vi
mt số nghiên cứu của các tác giả trong nưc. Không c sự khác biệt nồng đ β2-M v tui và gii
tnh trong nghiên cứu này n cng ph hợp vi mt số nghiên cứu của mt số tác giả trưc đây. Như
theo nghiên cứu của Nguyễn Như Nghĩa nghiên cứu trên 80 bệnh nhân suy thận mn ti Bệnh viện
Đa khoa Cn Thơ [7], cng không c sự khác biệt nồng đ β2-M v tui và gii. Nồng đ β2-M trong
nghiên cứu của nhm chúng tôi c kết quả gn như tương đương vi kết quả của nhm nghiên cứu
của tác giả Nguyễn Như Nghĩa [7] và thấp hơn so vi nghiên cứu của tác giả Nguyễn Thanh Minh.
Theo nghiên cứu của tác giả Nguyễn Hữu Dng (2013), nghiên cứu 326 BN LMCK và 48 người
khỏe mnh làm chứng, kết quả cho thấy: 100% BN c tăng β2-M. Cmối tương quan thuận mức
đ chặt, c nghĩa giữa β2-M vi TGLM (r = 0.64, p < 0.01); vi CRP máu (r = 0.51, p < 0.01)
[5]. Theo nghiên cứu của tác giả Phan Ngc Tam nghiên cứu ti Bệnh viện Trung ương Huế cng
ch ra nồng đβ2-M cng tăng cao trong bệnh nhân suy thận và c tương quan vi ch số ure,
creatinin, CRP máu [8], nghiên cứu của chúng tôi tương đương vi tác giả Phan Ngc Tam. Canxi
trong bệnh nhân thận giảm, trong nghiên cứu này canxi tương quan nghch vi β2-M. phosphor
tương quan thuận vi beta-2-microglobulin. Khi nồng đ phosphor trong máu tăng sẽ hnh thành các
tinh th canxi-phospho lắng đng ti các mô mm, sẽ c nguy cơ gây co cứng mch máu tnh trng
này liên quan đến các biến chứng tim mch, gây cường cận giáp, ảnh hưng đến nguy cơ tử vong
bệnh nhân mắc bệnh thận mn. Cho nên việc tm soát canxi, phosphor, beta-2-microglobulin
bệnh nhân suy thận mn rất cn thiết cho bệnh nhân.
Cn xt nghiệm β2-M bệnh nhân suy thận mn đ bác sĩ đánh giá mức đ của n, β2-M được m
ha bi gen β2-M nm bên chuỗi α3 trên b mặt tế bào [9 - 10]. Cơ chế sinh bệnh của bệnh l
Amyloidosis vẫn chưa rõ, beta-2-microglobulin dng tự do là chất không c hot tnh sinh hc, khi
tăng n sẽ kết hợp li vi nhau to thành chuỗi β2-M dài lắng đng các khp vi nhau, giai đon đu