ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC
KIM HOÀNG GIANG
XÂY DỰNG HỆ THỐNG QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG TẠI
CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHỐI NGÀNH KINH TẾ THEO TIẾP CẬN
ĐẢM BẢO CHẤT LƯỢNG
Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 9 14 01 14
TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ QUẢN LÍ GIÁO DỤC
HÀ NỘI – 2021
CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN TNH TẠI
TỜNG ĐI HỌC GIÁO DỤC, ĐẠI HC QUỐC GIA NI
Người hướng dẫn khoa học: GS. TS Nguyễn Đức Chính
TS. Trần Thị Hoài
Phản biện 1: PGS. TS Dương Thị Hoàng Yến
Phản biện 2: GS.TS Phan Văn Kha
Luận văn sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án thạc họp tại
Trường Đại học Giáo dục
Vào hồi giờ ngày tháng năm
HÀ NỘI – 2021
MỞ ĐẦU
Đối với các quốc gia trên thế giới, đặc biệt là các quốc gia đang phát triển
nền kinh tế tri thức, vấn đề nâng cao chất lượng giáo dục đại học ngày càng trở
nên bức thiết, đặc biệt hiện nay khi toàn cầu hóa đang trở thành xu thế chung
của thế giới. Chính do này, vấn đề quản chất lượng, cụ thể hơn
xây dựng hệ thống quản chất lượng tại các trường đại học khối ngành kinh tế
càng càng ý nghĩa, vai trò quan trọng trong việc đáp ứng yêu cầu hội nhập
quốc tế. Xây dựng hệ thống quản chất lượng tại các trường đại học khối kinh
tế một mặt nâng cao chất lượng đầu ra của sinh viên hoặc thoả n tốt hơn
nhu cầu của thị trường lao động của nhà tuyển dụng, mặt khác nâng cao
hiệu quả của hoạt động quản lý của chính trường đại học đó.
1. Lý do chọn đề tài
Đề tài được lựa chọn trên cơ sở những lý do chính sau:
- Xuất phát từ quan điểm chất lượng giáo dục Việt Nam khối các trường
Đại học ngành kinh tế từ trước đến nay.
- Xuất phát từ các yêu cầu hoàn thiện hệ thống luận về quản chất
lượng ở Việt Nam.
- Đảm bảo chất lượng một phương thức quản tiên tiến đã vận dụng
thành công trong nhiều lĩnh vực đã thành công trong cả lĩnh vực quản các
trường đại học trong và ngoài nước
- Xuất phát từ sự gia tăng về quy mô và yêu cầu quản lý của hệ thống các
trường đại học khối ngành kinh tế
- Xuất phát thực tế từ những tồn tại của hệ thống đảm bảo chất lượng tại
các trường đại học khối ngành kinh tế giai đoạn vừa qua.
2. Mục đích nghiên cứu
Luận án hướng đến các mục tiêu chính sau: Trên sở nghiên cứu
luận về quản chất lượng theo tiếp cận ĐBCLvà đánh giá thực trạng h thống
ĐBCL tại các trường đại học khối ngành kinh tế; luận án đề xuất hệ thống
quản chất lượng theo tiếp cận ĐBCL các biện pháp triển khai hệ thống
nhằm góp phần đổi mới phương thức quản trường đại học yếu tố quyết định
chất lượng giáo dục đại học.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
Khách thể nghiên cứu: Các trường Đại học khối ngành kinh tế.
Đối tượng nghiên cứu: Quản chất lượng các trường đại học khối
ngành kinh tế theo tiếp cận đảm bảo chất lượng.
4. Giả thuyết khoa học
Chất lượng hiệu quả của một sở giáo dục được quyết định bởi chế
quản lý. Trong những năm qua tại các trường đại học nói chung, các trường đại
học khối ngành kinh tế nói riêng chế quản hiện hữu đang giúp vận hành
quá trình đào tạo, nghiên cứu khoa học phục vụ cộng đồng của các trường
đại học dạt được những thành tưu đáng ghi nhận. Tuy nhiên trong bối cảnh
đổi mới giáo dục nói chung, hội nhập quốc tế sâu rông của giáo dục đại học nói
riêng phương thức quản lý này bộc lộ nhiều hạn chế.
nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó nguyên nhân chủ yếu các
nhà trường chưa tìm được phương thức quản phù hợp. Nếu nghiên cứu
phương thức quản chất lượng, vận dụng các nguyên tắc của bậc ĐBCL với
những đặc trưng bản của các trường đại học khối ngành kinh tế thể xây
dựng được hệ thống ĐBCL và đề xuất các biện pháp tổ chức vận hành hệ thống
3
này thì thể xác lập chế quản mới hướng dẫn kiểm soát toàn bộ các
hoạt động đào tạo, nghiên cứu khoa học phục vụ cộng đồng của nhà trường
đáp ứng yêu cầu xã hội trong bối cảnh mới..
5. Câu hỏi nghiên cứu
5.1. Cơ chế quản nhà trường khối ngành kinh tế trong bối cảnh đổi mới
giáo dục đang đặt ra cho các nhà quản lý những vấn đề gì?
5.2. thể nghiên cứu phương thức quản chất lượng theo tiếp cận
ĐBCL vận dụng phù hợp với đặc trưng của các trương đại học khối ngành kinh
tế nhằm xây dựng cơ chế quản lý mới để giải quyết những vấn đề đó không?
6. Phạm vi và giới hạn nghiên cứu
6.1. Phạm vi nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu làm luận về quản chất lượng theo
tiếp cận QLCL tại các trường đại học khối kinh tế hiện nay.
6.2. Giới hạn nghiên cứu
Về mặt không gian: đề i sẽ tiến hành nghiên cứu tại một số trường
thuộc khối các trường Đại học ngành kinh tế trên địa bàn cả nước.
Về mặt thời gian: đề tài được thực hiện từ 2015 đến 2019
Nghiên cứu thực trạng hệ thống quản chất lượng tại các trường đại
học ngành kinh tế trên địa bản cả nước;
7. Những luận điểm bảo vệ
* Quản lý chất lượng theo tiếp cận ĐBCL là một phương thức quản lý mới
đã thành công trong nhiều lĩnh vực, hoàn toàn thể vận dụng vào quản
các trường đại học.
* Để quản chất lượng theo tiếp cận ĐBCL một sở giáo dục đại học
cần xây dựng một hệ thống ĐBCL bên trong nhà trường. ng cụ để xây dựng
hệ thống này thể bộ chuẩn chất lượng sở giáo dục đại học với một vài
điều chỉnh cho phù hợp với những đặc trưng của các trường dại học khối ngành
kinh tế.
* Các biện pháp xây dựng triển khai hệ thống đảm bảo chất lượng tại
các trường đại học khối ngành kinh tế đề xuất trong luận án hoàn toàn phù hợp
và khả thi với định hướng đổi mới giáo dục đại học Việt Nam hiện nay.
8. Đóng góp mới của luận án
8.1. Về mặt lý luận
Góp phần tổng kết và hệ thống hoá cơ sở lý luận về quản lý chất lượng
tại các trường đại học, đặc biệtkhối ngành kinh tế. Cụ thể đã làm sáng tỏ một
số khái niệm: “Chất lượng”; “Quản lý chất lượng”; “Hệ thống ĐB chất lượng”.
Nghiên cứu cũng đưa ra các luận liên quan tới nội dung trường đại
học khối ngành kinh tế trong hệ thống giáo dục quốc dân cụ thể bao gồm các
thuyết về trường đại học khối ngành kinh tế; yêu cầu hội nhập quốc tế của các
trường Đại học khối ngành kinh tế.
8.2. Về mặt thực tiễn
Phân tích thực trạng quản chất lượng theo tiếp cận ĐBCL hiện nay
tại các trường đại học khối kinh tế dựa trên các dữ liệu tính chính xác cao,
góp phần cung cấp những bằng chứng chân thật nhất phục vụ cho việc đề xuất
các biện pháp khắc phục.
4
Phản ánh trung thực thực trạng hệ thống ĐB chất lượng giáo dục đại
học khối các trường ngành kinh tế.
9. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
9.1. Quy trình nghiên cứu
Hình 1: Quy trình nghiên cứu
Nguồn: Tác giả
9.2. Các phương pháp nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu luận: Phân tích, tổng hợp khái quát hóa các
tài liệu liên quan đến văn bản quy phạm pháp luật, các văn bản hướng dẫn
tài liệu có liên quan đến quản lý chất lượng giáo dục nhằm xác định nội hàm của
các khái niệm bản, xây dựng những nguyên tắc phương hướng nghiên
cứu, đồng thời hình thành các giả thuyết, suy luận khoa học, từ đó xây dựng
khung lý luận của đề tài nghiên cứu.
Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Phương pháp tổng hợp phân
tích luận, tài liệu; Phương pháp nghiên cứu điển hình; Phương pháp điều tra,
khảo sát; Phương pháp chuyên gia; Phương pháp thảo luận, chuyên đề, hội
thảo; Phương pháp khảo nghiệm, thử nghiệm; Phương pháp tổng kết kinh
nghiệm.
Nhóm phương pháp hỗ trợ: Tác giả sử dụng phương pháp thống toán học
để phân tích định lượng và định tính của các kết quả nghiên cứu.
10. Cấu trúc luận án
Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo phụ lục, luận án được
tổ chức thành 3 chương, gồm:
Chương 1: sở luận về Quản chất lượng theo tiếp cận đảm bảo
chất lượng các trường đại học khối ngành kinh tế.
Chương 2: sở thực tiễn của Quản chất lượng theo tiếp cận đảm
bảo chất lượng các trường Đại học khối ngành kinh tế.
Chương 3: Các biện pháp xây dựng và triển khai hệ thống Quản lý chất
lượng theo tiếp cận đảm bảo chất lượng tại các trường đại học khối ngành kinh
tế.
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG THEO TIẾP CẬN
ĐẢM BẢO CHẤT LƯỢNG CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHỐI NGÀNH KINH TẾ
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Lịch sử nghiên cứu sự phát triển của khoa học Quản chất
lượng
B ng 1: L ch s phát tri n c a khoa h c Qu n lý ch t l ng ượ
Trước
1900
Chất lượng một chỉ tiêu không thể thiếu trong nghề thủ
công
1900-1920 Quản lý chất lượng bởi người quản lý
1920-1940 Quản lý chất lượng dựa trên kiểm tra
1940-1960 Quản lý quy trình thống kê
1960-1980 Đảm bảo chất lượng / quản lý chất lượng toàn diện (bộ phận
chất lượng)
1980-1990 Quản lý chất lượng toàn diện
1990-nay TQM, văn hóa cải tiến liên tục, quản chất lượng toàn bộ tổ
chức
5