BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ
ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
VÕ TRIỀU LÝ
GIÁ TRỊ XÉT NGHIỆM Mp1p TRONG CHẨN ĐOÁN VÀ
DỰ BÁO NHIỄM NẤM Talaromyces marneffei
Ở BỆNH NHÂN AIDS
LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC
TP.HỒ CHÍ MINH - Năm 2021
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ
ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
VÕ TRIỀU LÝ
GIÁ TRỊ XÉT NGHIỆM Mp1p TRONG CHẨN ĐOÁN VÀ
DỰ BÁO NHIỄM NẤM Talaromyces marneffei
Ở BỆNH NHÂN AIDS
NGÀNH: BỆNH TRUYỀN NHIỄM VÀ CÁC BỆNH NHIỆT ĐỚI
MÃ SỐ: 9720109
LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
1. PGS. TS. CAO NGỌC NGA
2. TS. NGUYỄN VĂN VĨNH CHÂU
TP.HỒ CHÍ MINH - Năm 2021
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các kết quả nghiên
cứu được trình bày trong luận án là trung thực, khách quan và chưa từng được công bố
ở bất kỳ nơi nào.
Tác giả luận án
Võ Triều Lý
ii
MỤC LỤC
Lời cam đoan i
Danh mục chữ viết tắt v
Danh mục bảng viii
Danh mục hình x
Danh mục biểu đồ xi
Danh mục sơ đồ xii
MỞ ĐẦU .......................................................................................................................... 1
Chương 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU .............................................................................. 5
1.1. Bệnh lý nhiễm HIV và hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải (AIDS) ................ 5
1.2. Tình hình dịch HIV/AIDS tại Việt Nam ................................................................... 5
1.3. Dịch tễ bệnh do nấm Talaromyces marneffei ........................................................... 6
1.4. Đặc điểm vi nấm của Talaromyces marneffei ......................................................... 10
1.5. Cơ chế bệnh sinh của nấm T.marneffei ................................................................... 14
1.6. Đặc điểm lâm sàng bệnh do nấm T.marneffei ......................................................... 20
1.7. Kỹ thuật chẩn đoán bệnh do nấm T.marneffei ........................................................ 24
1.8. Điều trị bệnh do nấm Talaromyces marneffei ......................................................... 30
1.9. Tình hình nghiên cứu về giá trị xét nghiệm kháng nguyên Mp1p trong quản lý bệnh
do nấm T.marneffei trên bệnh nhân nhiễm HIV/AIDS ....................................... 32
1.10. Tổng quan về địa điểm nghiên cứu ....................................................................... 36
Chương 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................. 37
iii
2.1. Thiết kế nghiên cứu ................................................................................................. 37
2.2. Đối tượng nghiên cứu.............................................................................................. 37
2.3. Địa điểm và thời gian nghiên cứu ........................................................................... 38
2.4. Cỡ mẫu .................................................................................................................... 38
2.5. Biến số và định nghĩa biến số trong nghiên cứu ..................................................... 39
2.6. Kỹ thuật đo lường và phương pháp thu thập số liệu ............................................... 43
2.7. Quy trình nghiên cứu .............................................................................................. 52
 Phương pháp phân tích số liệu ................................................................................ 54
2.9. Vấn đề đạo đức trong nghiên cứu ........................................................................... 56
Chương 3. KẾT QUẢ .................................................................................................... 57
3.1. Đặc điểm của mẫu nghiên cứu ................................................................................ 58
3.2. Đặc điểm phân bố nồng độ Mp1p và xác định các yếu tố liên quan ...................... 62
3.3. Xác định giá trị chẩn đoán nhiễm nấm T.marneffei của xét nghiệm ELISA Mp1p 71
3.4. Xây dựng mô hình chẩn đoán bệnh do nấm T.marneffei ở bệnh nhân AIDS, TCD4
< 100 tế bào/mm3 ................................................................................................ 77
Chương 4. BÀN LUẬN ................................................................................................. 84
4.1. Đặc điểm của mẫu nghiên cứu ................................................................................ 84
4.2. Đặc điểm phân bố nồng độ Mp1p và xác định các yếu tố liên quan ...................... 91
4.3. Xác định điểm cắt của Mp1p trong chẩn đoán bệnh do nấm T.marneffei ở bệnh nhân
AIDS có TCD4+ <100 tế bào/ mm3 .................................................................... 96
4.4. Xây dựng mô hình chẩn đoán bệnh do nấm T.marneffei ở bệnh nhân AIDS, TCD4
< 100 tế bào/mm3 .............................................................................................. 102