I.
Ặ Ấ Ề Đ T V N Đ
ữ ứ ệ ệ ộ ế ứ
Truy c u trách nhi m pháp lí là m t trong nh ng vi c làm h t s c
ọ ứ ệ ạ ậ
ư ể ơ ườ ề ế ẩ ả ộ
quan tr ng trong vi c truy c u các hành vi vi ph m pháp lu t trong cu c
ử ố
s ng cũng nh đ c quan có th m quy n gi i quy t tìm đúng ng i và x
ộ ư ử ườ ộ ằ ồ ờ đúng t i cũng nh không x oan cho ng i vô t ả
i, đ ng th i là nh m b o
ế ộ ệ ợ ả ộ ướ ề ợ ủ ệ
v ch đ xã h i, b o v l i ích n c nhà, quy n, l i ích c a nhân dân,
ệ ậ ự ậ ạ ữ ề ệ ủ ổ ứ
c a t ả
ch c, b o v tr t t
ướ ề ả ả ỉ ể
ộ
h i phát tri n đúng h ệ
pháp lu t, t o đi u ki n cho nh ng quan h xã
ậ
ng, đ m b o cho quá trình đi u ch nh pháp lu t
ượ ế ườ ệ ệ ể ả đ c ti n hành bình th
ố ộ ớ ứ ệ ệ ộ t có tác đ ng t ế
ế
ng và có hi u qu . Vì th , vi c tìm hi u các y u
ầ
i truy c u trách nhi m pháp lí là m t vi c làm vô cùng c n
ế ử ủ ơ ề ẩ ộ thi
ế ố ấ ủ ể ệ t cho quá trình xét x c a c quan có th m quy n. Hay nói m t cách
ộ
c u thành c a m t khác, đó là vi c chúng ta đi tìm hi u ý nghĩa các y u t
ạ ủ ể ậ ể ủ ạ
ệ
vi ph m pháp lu t đ làm rõ trách nhi m pháp lí c a ch th vi ph m pháp
lu t.ậ
ế ố ấ ủ ề ọ
Đây chính là lí do tôi ch n đ tài: “ý nghĩa c a ác y u t
ậ ố ớ ủ ể ứ ệ ệ ạ c u thành vi
ạ
ph m pháp lu t đ i v i vi c truy c u trách nhi m pháp lí ch th vi ph m
pháp lu t”.ậ
II.
1. Các khái ni mệ
Ả Ấ Ề Ế
GI I QUY T V N Đ
ệ ạ ậ
1.1. Khái ni m vi ph m pháp lu t
ạ ậ ặ ộ ộ Vi ph m pháp lu t là hành vi (hành đ ng ho c không hành đ ng)
ậ ỗ ủ ể ệ trái pháp lu t và có l
ự ệ ạ ộ ượ ệ ộ th c hi n, xâm h i các quan h xã h i đ ự
i do ch th có năng l c trách nhi m pháp lí
ủ ậ
c pháp lu t xã h i ch
ệ
ả
nghĩa b o v .
1.2. Khái ni m trách nhi m pháp lí
ệ ệ
ượ ự ự ể ệ
Trách nhi m pháp lí đ c hi u theo hai nghĩa – tích c và tiêu c c.
ệ ượ ổ ể ự
Theo nghĩa tích c c, trách nhi m pháp lí đ
ụ ự ộ ơ ổ ứ nghĩa v , thái đ tích c c và vai trò cá nhân, c quan, t ậ
c hi u là b n ph n,
ệ
ch c trong vi c
ự ệ ậ th c hi n pháp lu t.
ệ ướ ướ ự
Theo nghĩa tiêu c c, trách nhi m pháp lí tr c tr c tiên là nghĩa v ụ
ướ ụ ượ ề ệ ậ ắ ớ tr c pháp lu t; nó g n li n v i nhi m v đ ớ ậ
ắ
c giao và g n v i h u
ả ấ ợ ả ả ữ ậ ượ qu b t l i khi có h u qu x y ra do nh ng nguyên nhân đ c pháp
ậ ấ ủ ạ ộ lu t, khi xu t phát t ừ ợ
l
ậ ả
i ích c a xã h i và khi có vi ph m pháp lu t x y
ự ể ệ ằ ra. Cũng có quan đi m khác cho r ng: “trách nhi m pháp lí là s gánh
ả ấ ợ ề ậ ủ ữ ấ ặ ầ ị ậ
ch u nh ng h u qu b t l ủ ể
i v v t ch t ho c tinh th n c a ch th vi
ậ ạ ơ ướ ề ẩ ặ ph m pháp lu t, do c quan nhà n c có th m quy n ho c cá nhân có
ụ ề ệ ẩ ưỡ ấ ừ ế th m quy n đã áp d ng bi n pháp c ạ
ng ch có tính ch t tr ng ph t
ủ ể ệ ưỡ ượ ố ớ
đ i v i ch th đó, mà bi n pháp c ế ấ
ng ch y đ ị
c quy đ nh trong
ủ ế ạ ầ ậ ph n ch tài c a quy ph m pháp lu t”.
ệ ệ ứ
1.3. Khái ni m truy c u trách nhi m pháp lí
ứ ủ ể ạ ộ ủ ệ
ạ ộ ướ ề ế ẩ Truy c u trách nhi m pháp lí là ho t đ ng c a các ch th có
ụ
c ti n hành các ho t đ ng áp d ng th m quy n, nhân danh nhà n
ế ị ự ệ ệ ậ ằ ả ả
pháp lu t nh m quy t đ nh và đ m b o th c hi n các bi n pháp
ưỡ ướ ố ớ ủ ế ạ ậ c ế
ng ch nhà n c đ i v i ch th vi ph m pháp lu t.
ế ố ấ
ạ
ậ
2. Các y u t
c u thành vi ph m pháp lu t
ế ố ặ ể ấ ạ ậ ổ C u thành vi ph m pháp lu t là t ng th các y u t ư
đ c tr ng th
ậ ả ủ ệ ệ ầ ấ ạ ộ hi n đ y đ tính ch t xâm h i cho quan h xã h i mà pháp lu t b o v ể
ệ
ệ ủ ả ạ ặ ậ ầ ộ ế ệ ị ho c b o v c a m t vi ph m pháp lu t và c n thi t cho vi c xác đ nh
ớ ữ ạ ậ ranh gi i gi a các vi ph m pháp lu t.
ủ ấ ạ ậ ặ ồ ặ
C u thành c a vi ph m phám lu t bao g m: m t khách quan, m t
ủ ể ủ ể ạ ậ ch quan, ch th và khách th vi ph m pháp lu t.
ủ ặ ạ ậ
2.1. M t khách quan c a vi ph m pháp lu t
ữ ủ ể ệ ặ ạ ậ M t khách quan c a vi ph m pháp lu t là nh ng bi u hi n ra bên
ế ố ủ ạ ộ ậ
ngoài c a vi ph m pháp lu t hay đó là toàn b các y u t bên ngoài th ế
ớ ườ ậ gi i khách quan mà con ng ể
i có th nh n bi ế ượ
t đ ữ
ồ
c. nó g m nh ng
ế ố
y u t sau:
ơ ả ủ ệ ấ ấ ứ
Th nh t là
ặ
hành vi trái pháp lu tậ . đây là d u hi u c b n c a m t
ả ủ ủ ạ ậ ị khách quan và c c a vi ph m pháp lu t. Là hành vi xác đ nh c a con
ườ ệ ướ ạ ủ ị ị ể ự
i, có th th c hi n d ớ
i d ng xác đ nh, trái v i quy đ nh c a pháp
ng
lu t. ậ
ể ệ ở ỗ ủ ậ ớ ủ ể ị
Hành vi trái v i quy đ nh c a pháp lu t th hi n
ậ ấ ệ ậ ộ ệ
vi c pháp lu t c m, không làm vi c mà pháp lu t bu c làm, làm v ch , ch th làm
ượ
t
ề ậ qua đi u pháp lu t cho phép.
ự ệ ạ ủ ậ
h u qu t h i c a xã h i ứ
Th hai là ả hay s thi ộ do hành vi trái pháp
ữ ậ ấ ậ ộ ổ lu t gây ra cho xã h i: là nh ng t n th t mà hành vi trái pháp lu t gây ra.
ứ ộ ổ ậ ấ ỗ ộ ộ ệ ạ M i m t hành vi trái pháp lu t gây ra m t m c đ t n th t, thi t h i cho
ộ ề ậ ứ ộ ể ấ ặ ầ
ậ ượ ụ ấ ộ ị ủ
xã h i v v t ch t ho c tinh th n là khác nhau. M c đ nguy hi m c a
ứ ộ c xác đ nh ph thu c vào tính ch t và m c đ hành vi trái pháp lu t đ
ệ ạ ự ế ặ ạ ơ ộ thi t h i th c t ho c nguy c gây h i cho xã h i mà hành vi đó gây ra.
ả ữ ệ ậ ố ậ
m i quan h nhân qu gi a hành vi trái pháp lu t và h u ứ
Th ba là
ứ ở ỗ ự ệ ố ả qu mà nó gây ra cho xã h i ộ . m i quan h này căn c ch s thi ệ ạ
t h i
ứ ể ả ậ ộ ủ
c a xã h i ph i do chính hành vi trái pháp lu t gây ra. Căn c đ xác
ệ ậ ố ướ ậ ị
đ nh m i quan h này là hành vi trái pháp lu t gây ra tr c h u qu ; s ả ự
ệ ạ ả ấ ế ủ ự ế ậ ệ ạ thi t h i là k t qu t t y u c a hành vi trái pháp lu t và s thi t h i là
ả ự ế ủ ế ậ k t qu tr c ti p c a hành vi trái pháp lu t.
ượ ể ệ ở ề ệ ặ
Ngoài ra, m t khách quan còn đ c th hi n các đi u ki n bên
ậ ồ ủ ạ ngoài c a vi ph m pháp lu t g m:
ươ ố ượ ữ ệ ạ Công cụ (ph ng ti n) vi ph m là nh ng đ i t ng đ ượ ử ụ
c s d ng
ệ ậ ể ự
đ th c hi n hành vi trái pháp lu t.
ự ệ ể ậ ờ ờ
Th i gian là th i đi m th c hi n hành vi trái pháp lu t.
ự ệ ơ ị
Đ a đi m ậ
ể là n i th c hi n hành vi trái pháp lu t
ế ố ụ ể ả ờ Tuy nhiên thì các y u t ị
công c , th i gian, đ a đi m không ph i là
ổ ế ọ ấ ế ị ủ ệ ấ
d u hi u ph bi n, không có ý nghĩa quy t đ nh c a m i c u thành vi
ậ ạ ph m pháp lu t.
ủ ặ ạ ậ
ủ
2.2. M t ch quan c a vi ph p pháp lu t
ặ ủ ủ ủ ạ ậ ộ
ườ ứ ễ ậ ạ ị ạ ộ
M t ch quan c a c a vi ph m pháp lu t là toàn b ho t đ ng
ồ
i vi ph m. Bao g m ộ
di n ra bên trong (thái đ , nh n th c, ý đ nh) ng
ế ố ữ nh ng y u t :
ứ ấ ủ ể ố ớ ỗ ộ Th nh t là ộ
i.ỗ L i là thái đ tiêu c c c a ch th đ i v i xã h i.
ự ủ
l
ộ ủ ủ ệ ắ ấ ặ ỗ ồ ỗ ố Đây là d u hi u b t bu c c a m t ch quan. L i bao g m l i c ý và
ỗ l i vô ý.
ỗ ố ạ ỗ ố ự ế ứ ủ ể ế L i c ý chia ra hai lo i là l i c ý tr c ti p t c ch th bi
ả ả ư ể ẫ ậ ậ ố đó là trái pháp lu t nh ng v n làm đ mong mu n h u qu x y ra; l t hành vi
ỗ
i
ủ ể ế ế ư ậ ố
c ý gián ti p cũng là hành vi ch th bi ẫ
t đó là trái pháp lu t nh ng v n
ủ ể ế ậ ể ặ ả ả ư ả làm, ch th bi t h u qu x y ra nh ng đ m c cho nó x y ra.
ỗ ỗ ự ủ ể ế L i vô ý chia ra l i vô ý vì qua t tin nghĩa là ch th bi t đó là trái
ủ ể ế ậ ể ả ự ư ệ ẫ ậ ả pháp lu t nh ng v n th c hi n và ch th bi t h u qu có th x y ra
ư ố ượ ỗ ả nh ng không mong mu n vì tin là ngăn đ c; l ẩ
i vô ý do c u th là l ỗ
i
ủ ể ế ủ ể ự ệ ẫ ậ mà ch th không bi t là trái pháp lu t nên v n th c hi n và ch th này
ế ẽ ả ả ấ ậ cũng không bi t hành vi s x y ra h u qu x u.
ỗ ỗ ố ự ế ặ ấ ỗ Trong các l i trên thì l i c ý tr c ti p là n ng nh t và l i vô ý do
ẹ ấ ả ẩ
c u th là nh nh t.
ứ ự ẩ ộ ơ ộ ườ ộ
đ ng c Th hai là ơ. Đ ng c là đ ng l c thúc đ y ng ự
ạ
i vi ph m th c
ệ ệ ậ ả ấ ắ ộ ộ
ơ
hi n hành vi trái pháp lu t. Đ ng c không ph i là d u hi u b t bu c
ạ ậ ủ
c a vi ph p pháp lu t.
ứ ụ ụ ế ả m c đích Th ba là ố
. M c đích là k t qu cu i cùng mà trong suy nghĩ
ườ ạ ượ ạ ố ự ụ ệ ng i vi ph m mong mu n đ t đ c khi th c hi n hành vi. M c đích
ớ ỗ ố ự ế ế ả ề
ắ
g n li n v i l i c ý tr c ti p. Tuy nhiên không ph i lúc nào k t qu ả
ự ế ủ ể ụ ạ ớ trong th c t ố
cũng trùng v i m c đích mà ch th vi ph m mong mu n
ạ ượ
đ t đ c.
ủ ể ủ ạ ậ
2.3. Ch th c a vi ph m pháp lu t
ủ ể ủ ặ ổ ứ ạ ậ Ch th c a vi ph m pháp lu t là cá nhân ho c t ch c có năng
ệ ệ ậ ộ ự
ự
l c trách nhi m pháp lí và đã th c hi n m t vi pham pháp lu t.
ủ ể ả ườ ự N u ế ch th là cá nhân thì đó ph i là ng i có năng l c trách
ộ ủ ệ ả ậ ứ
nhi m pháp lí (có kh năng nh n th c ý nghĩa xã h i c a hành vi và kh ả
ạ ộ ổ ậ ị ể ề ộ ỏ
năng đi u khi n hành vi theo đòi h i xã h i) và đ t đ tu i lu t đ nh
ố ớ ừ ạ ạ ị (quy đ nh khác nhau đ i v i t ng lo i vi ph m).
ủ ể ạ ượ ự ch c N u ế ch th là t ổ ứ thì vi ph m đ c xây d ng khi có hành vi
ả ấ ậ ậ ộ trái pháp lu t đã gây ra h u qu x u cho xã h i.
ể ủ ạ ậ
2.4. Khách th c a vi ph m pháp lu t
ể ủ ữ ệ ạ ậ Khách th c a vi ph m pháp lu t là nh ng quan h xã h i đ ộ ượ
c
3.
ệ ư ậ ả ậ ạ ị ạ
pháp lu t b o v nh ng b hành vi vi ph m pháp lu t xâm h i
ế ố ấ
ủ
Ý nghĩa c a các y u t
ậ ố
ạ
c u thành vi ph m pháp lu t đ i
ứ
ệ
ớ ệ
v i vi c truy c u trách nhi m pháp lí
ế ố ấ ậ ạ ộ Các y u t c u thành vi ph m pháp lu t là m t trong hai c s ơ ở
ụ ể ứ ứ ệ ể
đ làm căn c truy c u trách nhi m pháp lí. C th đó là ơ ở ự
c s th c
ứ ệ ả ố ti nễ . Hay nói cách khác, mu n truy c u trách nhi m pháp lí ph i có vi
ậ ả ề ấ ệ ể ề ạ ph m pháp lu t x y ra. Mà vi c tìm hi u v ý nghĩa v c u thành vi
ứ ứ ệ ậ ạ ệ
ph m pháp lu t cũng chính là vi c đi tìm căn c truy c u trách nhi m
pháp lí.
3.1. Ý nghĩa c a các y u t
ế ố ủ ố ớ ệ ủ ặ c a m t khách quan đ i v i vi c truy
ệ ứ
c u trách nhi m pháp lí
ế ố ắ ạ ậ ộ Hành vi vi ph m pháp lu t chính là y u t ạ
b t bu c trong vi ph m
ế ố ể ủ ể ậ ạ ậ ị pháp lu t vì đây là y u t đ xác đ nh ch th có vi ph m pháp lu t hay
ủ ể ế ậ ộ ừ ệ
không, hay đó chính là vi c k t lu n ch th có t i hay không. T đây
ơ ể ề ề ẩ
ủ ể ứ ệ ậ ả ị ớ ế ụ
các c quan có th m quy n m i ti p t c đi tìm hi u v vi phàm pháp
ớ
lu t và truy c u đúng trách nhi m pháp lí mà ch th ph i gánh ch u v i
ủ ể ủ ế ạ ủ
hành vi c a mình. Vì n u hành vi c a ch th là không vi ph m pháp
ậ ộ ể ề ẩ ơ lu t, không có t i thì các c quan có th m quy n cũng không th tìm
ể ủ ể ứ ệ ộ
ế ố ể ơ ượ ề ẩ hi u kĩ hành đ ng đó mà truy c u trách nhi m pháp lí cho ch th đó
ứ
đ c quan có th n quy n có truy c u c. Hay hành vi chính là y u t đ
ủ ể ố ớ ệ ạ trách nhi m pháp lí đ i v i ch th có vi ph m hay không.
ứ ộ ậ ự ả ạ ậ D a vào m c đ h u qu mà hành vi vi ph m pháp lu t gây ra mà
ế ị ứ ớ ứ ủ ệ ơ
c quan có ch c năng quy t đ nh t i hình th c trách nhi m c a ch th ủ ể
ẹ ị ặ ạ ạ ưở vi ph m là n ng hay nh , b ph t án đi tù hay h ng án treo…
ệ ự ụ ể ệ ờ ị ị
ứ ể ứ ủ ể ậ ạ Vi c xác đ nh công c , th i gian, đ a đi m th c hi n hành vi trái
ậ
ằ
pháp lu t là căn c đ ch ng minh r ng ch th đó có vi ph m pháp lu t
ủ ệ ề ả ị và ph i ch u trách nhi m pháp lí v hành vi c a mình.
3.2. Ý nghĩa c a các y u t
ế ố ủ ố ớ ủ ủ ệ ặ c a m t ch quan đ i v i vi c truy
ệ ứ
c u trách nhi m pháp lí
ế ố ắ ủ ủ ả ặ ộ ộ ỗ
L i là y u t b t bu c ph i có c a m t ch quan hay trong m t vi
ạ ậ ủ ư ậ ặ
ủ ể ủ ể ỗ ủ ệ ệ ị ị ph m pháp lu t. Cũng nh hành vi trái pháp lu t c a m t khách quan thì
ạ
i c a ch th cũng là vi c xác đ nh ch th có vi ph m vi c xác đ nh l
ậ ừ ế ị ứ ơ pháp lu t hay không và t ứ
đó c quan ch c năng quy t đ nh có truy c u
ủ ể ệ ệ ớ ỗ trách nhi m pháp lí v i ch th đó hay không. Vi c phân chia l i ra thành
ạ ỗ ố ự ế ố ố ế ỗ ự ỗ ố
b n lo i: l i c ý tr c ti p, l i c ý gián ti p, l i vô ý vì quá t tin và l i vô
ứ ể ứ ả ẩ ạ ạ ộ ộ ủ ủ ể ý do c u th là căn c đ phân lo i m c đ ph m t i c a ch th . Nó
ứ ộ ệ ỉ ị ạ không ch có ý nghĩa trong vi c xác đ nh hình th c t i tr ng mà ch th
ế ố ể ệ ả ặ ả ị ph i gánh ch u mà còn là y u t đ xem xét vi c tăng n ng hay gi m nh ủ ể
ẹ
ộ ạ t ủ ể
ủ
i tr ng c a ch th .
ả ế ố ắ ủ ủ ộ ơ ộ Đ ng c tuy không ph i y u t ặ
b t bu c trong m t ch quan c a vi
ế ố ậ ạ ệ ị ph m pháp lu t, tuy nhiên y u t
ệ ấ ặ ẹ ộ ạ ủ ể ả ch t hành vi, đó là vi c tăng n ng hay gi m nh t này có ý nghĩa trong vi c xác đ nh tính
ả
i tr ng mà ch th ph i
ư ủ ể ế ấ ờ ị ỉ ả ủ ượ gánh ch u. Vì n u nh ch th ch nh t th i không làm ch đ
ủ ể ấ ẽ ượ ự ệ ậ mà th c hi n hành vi trái pháp lu t thì ch th y s đ c b n thân
ể ả
c xem xét đ gi m
ế ứ ủ ể ể ự ế ệ ạ ả ộ
ể ệ ủ ủ ứ ự ệ ấ ộ m c án. N u ch th đó lên k ho ch m t cách bài b n đ th c hi n hành
ườ
i vi c a mình, mà hình th c th c hi n hành vi y th hi n ch là m t ng
ủ ể ấ ệ ạ ữ
chuyên nghi p trong hành vi ph m pháp này thì ch th y không nh ng
ủ ứ ấ ầ ạ ị ị ế
ch u m c án cao nh t trong ph n ch tài c a quy ph m đã quy đ nh mà còn
ể ị ặ ộ ạ có th b tăng n ng t i tr ng.
ớ ỗ ố ự ế ụ ụ ề ắ M c đích g n li n v i l ệ
i c ý tr c ti p nên vi c xem xét m c đích
ẹ ệ ặ ả ế ủ cũng có ý nghĩa trong vi c tăng n ng hay gi m nh tình ti ạ
t c a vi ph m
ủ ể ụ ế ậ ặ ậ ớ ỉ pháp lu t ch th gây nên. M c dù v y, n u m c đích m i ch trong suy
ủ ể ể ệ ủ ư ỗ nghĩ c a ch th mà ch a th hi n ra thành hành vi có l ủ ể
i thì ch th cũng
ấ ứ ộ ệ ế ả ị không ph i ch u b t c m t trách nhi m pháp lí nào h t.
3.3. Ý nghĩa c a y u t
ủ ế ố ủ ể ố ớ ứ ệ ch th đ i v i vi c truy c u trách
ệ nhi m pháp lí
ớ ủ ể ủ ạ ậ ệ
Vi c xem xét t
ệ ấ ộ ủ ể ủ ạ ậ vi c c u thành nên t i ch th c a vi ph m pháp lu t có ý nghĩa trong
ứ
i danh c a ch th vi ph m pháp lu t hay có truy c u
ủ ể ệ ớ ả ượ ủ ể trách nhi m pháp lí v i ch th đó hay không. Ch th ph i đ
ự ệ ươ ườ c xem xét
ạ ộ ổ
i năng l c trách nhi m pháp lí và đ t đ tu i trong hai ph ệ
ng di n là ng
ế ề ả ậ ộ ị ế
theo quy đ nh c u pháp lu t. N u thi u m t trong hai đi u này thì ch th ủ ể
ị ế ộ ủ ậ không b k t t i cho hành vi c a mình dù hành vi đó là trái pháp lu t hay có
ỗ ố ữ l ự ế
i c ý tr c ti p đi n a.
ế ộ ườ ủ ộ ổ ủ ậ Vì n u m t ng ư
ị
i đ đ tu i theo quy đ nh c a pháp lu t nh ng
ệ ự ắ ệ ể
ộ ệ ứ ấ ặ ả ậ ặ ả ầ
ộ
th c hi n hành vi nguy hi m cho xã h i trong khi đang m c b nh tâm th n
ề
ho c m t b nh khác làm m t kh năng nh n th c ho c kh năng đi u
ể ủ ệ ị
ữ ệ ườ ụ ệ ế ả ắ ộ ự ố ớ
ả
khi n hành vi c a mình, thì không ph i ch u trách nhi m hình s ; đ i v i
ư ộ
i này, ph i áp d ng bi n pháp b t bu c ch a b nh. Hay n u nh m t ng
ườ ạ ườ ườ ỉ ng ầ
i có tr ng thái th n hoàn toàn bình th ư
ng, nh ng ng
ổ ườ ố ơ ế ườ 13 tu i, thì dù ng i này có c tình hay s ý gi t ng ớ
i đó m i ch có
ả
i thì cũng không ph i
ự ị ệ
ch u trách nhi m hình s nào.
3.4. Ý nghĩa c a y u t
ế ố ủ ể ố ớ ứ ệ khách th đ i v i vi c truy c u trách
ệ nhi m pháp lí
ạ ộ ườ ệ ệ
Trong quan h tình b n thì m t ng ạ ế
i khác xâm h i đ n quan h tình
ườ ề ạ ạ ả ộ ị ạ
b n này thì ng i xâm h i tình b n này không h ph i ch u m t trách
ệ ệ ệ ạ ạ ạ nhi m pháp lí nào cho vi c xâm h i tình b n đó, vì quan h tình b n không
ượ ể ủ ề ệ ệ ế ậ ả ỉ đ c pháp lu t đi u ch nh và b o v . vì th , vi c tìm ra khách th c a vi
ệ ậ ạ ớ ỗ ị ph m pháp lu t cùng v i vi c tìm ra l ậ
i và xác đ nh hành vi trái pháp lu t
ủ ể ủ ể ệ ể ả ị ủ
c a ch th là đ xem xét ch th đó có ph i ch u trách nhi m pháp lí hay
không.
ế ố ừ ể ệ ậ Tùy vào t ng quan h pháp lu t mà khách th còn là y u t có ý
ứ ộ ủ ể ạ ậ ị ể
nghĩa đ xác đ nh m c đ nguy hi m c a hành vi vi ph m pháp lu t.
Ậ Ế
III. K T LU N
ư ậ ướ ế ứ ệ ệ ằ Nh v y, vi c truy c u trách nhi m pháp lí tr
ạ ố ớ ủ ể ừ ậ ả ọ ộ ụ
c h t là nh m m c
ị
ạ
đích tr ng ph t đ i v i ch th vi ph m pháp lu t, bu c h ph i gánh ch u
ả ấ ợ ữ ậ ữ ệ ưỡ ế ượ nh ng h u qu b t l i, nh ng bi n pháp c ng ch đ ị
c quy đ nh trong
ứ ụ ệ ạ ậ các quy ph m pháp lu t. Truy c u trách nhi m pháp lí còn có tác d ng răn
ấ ả ủ ể ữ ế ề ế ả ọ ữ đe t t c nh ng ch th khác khi n h ph i ki m ch , gi
ổ ứ ọ ụ ạ mình không vi
ậ
ứ
ch c và cá nhân ý th c tôn tr ng pháp lu t, ậ
ph m pháp lu t, giáo d c các t
ướ ế ế ớ ẩ ệ ượ ạ ậ ạ ừ
t ng b c h n ch ti n t i đ y lùi hi n t ỏ
ng vi ph m pháp lu t ra kh i
ộ ờ ố
đ i s ng xã h i.
ể ự ệ ượ ụ ữ ủ ứ ệ Đ th c hi n đ
ủ ệ ế ố ấ ậ nhi m pháp lí thì ý nghĩa c a y u t c nh ng m c đích này c a vi c truy c u trách
ấ
ạ
c u thành vi ph m pháp lu t là r t
ủ ể ệ ả ọ ị ỉ ị quan tr ng. Nó không ch xác đ nh ch th đó có ph i ch u trách nhi m pháp
ẹ ớ ủ ệ ặ ị lí không, ch u trách nhi m n ng hay nh v i hành vi c a mình mà nó chính
ơ ở ự ễ ố ớ ứ ệ ệ ủ ể
là c s th c ti n trong vi c truy c u trách nhi m pháp lí đ i v i ch th vi
ậ ạ ph m pháp lu t.
Ụ
Ả
Ệ
DANH M C TÀI LI U THAM KH O
1. Tr
ườ ạ ọ ậ ộ ậ ướ Lí lu n nhà n c và pháp ng đ i h c lu t Hà N i, Giáo trình “
lu tậ ”, NXB Công An nhân dân, 2010.
2. PGS. TS. Nguy n Văn Đ ng, Giáo trình “
ễ ộ ề ậ ướ Lí lu n v nhà n c và
ụ pháp lu tậ ”, NXB Giáo D c, 2008.
3. “B lu t Hình S c a n
ộ ậ ự ủ ướ ủ ộ ệ ộ
c C ng Hòa xã h i Ch nghĩa Vi t Nam”,
ố ị
NXB Chính Tr Qu c gia, 2003.
Ụ
Ụ
M C L C
Trang
I.
ề…………………………………………………. 1
ặ ấ
Đ t v n đ
ả
II.
ề………………………………………….. 1
Gi
ế ấ
i quy t v n đ
1.
ệ Các khái ni m…………………………………..………… 1
1.1. Khái ni m vi ph m pháp lu t………….................... 1
ạ ậ ệ
1.2. Khái ni m trách nhi m pháp lí…..………………… 1
ệ ệ
1.3. Khái ni m truy c u trách nhi m pháp lí……..…….. 2
ứ ệ ệ
2.
ế ố ấ ạ ậ Các y u t c u thành vi ph m pháp lu t………..………… 2
2.1. M t khách quan c a vi ph m pháp lu t..................... 2
ủ ặ ậ ạ
ủ ủ ặ ậ ạ
2.2. M t ch quan c a vi ph m pháp lu t……..………... 3
2.3. Ch th c a vi ph m pháp lu t………..……………. 4
ủ ể ủ ạ ậ
2.4. Khách th c a vi ph m pháp lu t…..………………. 4
ể ủ ạ ậ
3.
ế ố ấ ậ ố ớ ạ ủ
Ý nghĩa c a các y u t c u thành vi ph m pháp lu t đ i v i
ứ ệ ệ vi c truy c u trách nhi m pháp lí…………...……………... 4
3.1. Ý nghĩa c a các y u t
ế ố ủ ố ớ ủ ệ ặ c a m t khách quan đ i v i vi c
ứ ệ truy c u trách nhi m pháp lí……..……….…………. 5
3.2. Ý nghĩa c a các y u t
ế ố ủ ố ớ ủ ủ ệ ặ c a m t ch quan đ i v i vi c
ứ ệ truy c u trách nhi m pháp lí…..……………………. 5
3.3. Ý nghĩa c a y u t
ủ ế ố ủ ể ố ớ ứ ệ ch th đ i v i vi c truy c u trách
ệ nhi m pháp lí..………….…………………..…….… 6
3.4. Ý nghĩa c a y u t
ủ ế ố ể ố ớ ệ ứ
khách th đ i v i vi c truy c u
ệ trách nhi m pháp lí…..………………………….… 6
ế
ậ
III. K t lu n……………………..…………………………….. 7
Ụ
Ả
Ệ
DANH M C TÀI LI U THAM KH O