HỘI NGHỊ KHOA HỌC ĐIỀU DƯỠNG QUỐC TẾ LẦN THỨ IV - BỆNH VIỆN TRUNG ƯƠNG THÁI NGUYÊN
324
YẾU TỐ LIÊN QUAN ĐẾN KIẾN THỨC, KỸ NĂNG GIÁO DỤC SỨC KHỎE
CỦA ĐIỀU DƯỠNG BỆNH VIỆN PHỤ SẢN THIỆN AN NĂM 2022
Phan Thị Dung1
TÓM TẮT38
Đặt vấn đề: Tư vấn giáo dục sức khỏe là
một trong những nhiệm vụ chính và quan trọng
của điều dưỡng. Người điều dưỡng đi hỏi cần
có cả kiến thức và kỹ năng tư vấn giáo dục sức
khỏe tốt nhằm đáp ứng nhu cầu tư vấn giáo dục
sức khỏe của người bệnh nói chung và người
bệnh nội trú nói riêng. Có nhiều yếu tố có thể ảnh
hưởng đến kiến thức, kỹ năng tư vấn của điều
dưỡng. Nhằm giúp Ban Lãnh Đạo bệnh viện Phụ
Sản Thiện An có bằng chứng về các yếu tố ảnh
hưởng đến kiến thức, kỹ năng tư vấn giáo dục
sức khỏe từ đó có biện pháp nâng cao kiến thức,
kỹ năng của đội ngũ điều dưỡng, hộ sinh. Chúng
tôi tiến hành nghiên cứu này với mục tiêu: Mô tả
một số yếu tố liên quan đến kiến thức, kỹ năng tư
vấn giáo dục sức khỏe của điều dưỡng hộ sinh tại
bệnh viện Phụ Sản Thiện An năm 2022.
Đối tượng và phương pháp: Nghiên cứu
mô tả cắt ngang có phân tích trên toàn bộ 15 điều
dưỡng, hộ sinh đang chăm sóc người bệnh nội trú
trong thời gian từ tháng 4/2022 - 7/2022. Sử
dụng bộ công cụ phát vấn nhằm thu thập thông
tin chung, đánh giá kiến thức, đánh giá kỹ năng
tư vấn giáo dục sức khỏe của điều dưỡng, hộ
sinh.
Kết quả: Trong nghiên cứu này không tìm
1Bệnh viện Phụ Sản Thiện An
Chịu trách nhiệm chính: Phan Thị Dung
SĐT: 0972612888
Email: phanthidzungvd@gmail.com
Ngày nhận bài: 04/6/2024
Ngày phản biện khoa học: 14/6/2024
Ngày duyệt bài: 25/7/2024
thấy sự khác biệt có ý nghĩa thống kê về điểm
trung bình kiến thức giáo dục sức khỏe giữa các
nhóm điều dưỡng, hộ sinh dưới và trên 30 tuổi,
đã kết hôn và độc thân, cao đẳng và đại học,
thâm niên dưới và trên 3 năm cũng như vị trí
công tác điều dưỡng so với hộ sinh. Về các yếu
tố liên quan đến kỹ năng: điểm trung bình kỹ
năng giáo dục sức khỏe của nhóm điều dưỡng, hộ
sinhtrên 30 tuổi cao hơn nhóm dưới 30 tuổi.
Nhóm đã kết hôn cao hơn nhóm độc thân. Nhóm
đại học cao hơn nhóm cao đẳng. Các sự khác biệt
này có ý nghĩa thống kê với p < 0,05.
Kết luận: Một số liên quan đến kỹ năng giáo
dục sức khỏe của điều dưỡng, hộ sinh tại cơ sở
nghiên cứu là trẻ tuổi, cn độc thân, trình độ cao
đẳng. còn lại không tìm thấy sự khác biệt có ý
nghĩa thống kê về trung bình điểm kiến thức, kỹ
năng với các yếu tố khác.
Từ khóa: Kiến thức; kỹ năng; tư vấn giáo
dục sức khỏe, yếu tố liên quan.
SUMMARY
FACTORS RELATED TO
KNOWLEDGE AND SKILLS RELATED
TO HEALTH EDUCATION AMONG
NURSES AT THIEN AN HOSPITAL OF
OBSTETRICS AND GYNECOLOGY
IN 2022
Introduction: Health education counseling
is one of nurses’ main and important tasks.
Nurses are required to have good knowledge and
skills in health education counseling to meet the
needs of health education counseling for patients
in general and inpatients in particular. Various
factors can affect nurses’ knowledge and
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 543 - THÁNG 10 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024
325
counseling skills. We conducted this study with
the objective of describing some factors related
to the knowledge and skills of health education
counseling of nurses and midwives at Thien An
Maternity Hospital in 2022. The findings of this
study are expected to provide the leadership of
Thien An Maternity Hospital with evidence on
such factors, thereby taking measures to improve
the knowledge and skills of the nursing and
midwifery team.
Study participants and methods: This
cross-sectional descriptive and analytical study
was conducted with the participation of all 15
medical professional, including nurses and
midwives, caring for inpatients from April 2022
to July 2022. A survey instrument was used to
collect general information about the
partiipations, assess their knowledge, and
evaluate their health education counseling skills.
Results: The study found no statistically
significant differences in the average health
education knowledge scores across various
participant groups. This included comparisons by
age (under 30 vs. over 30 years old), marital
status (single vs. married), education level
(college degree vs. university degree), years of
seniority (under 3 years vs. over 3 years), and
position (nurses vs. midwives). However, the
analysis of skill-related factors revealed some
statistically significant differences. The average
health education counseling skill scores were
higher for the group of nurses and midwives over
30 years old compared to those under 30. The
married participants also scored higher on
counseling skills than the single participants.
Additionally, the university degree group had
higher counseling skill scores than the college
degree group. All of these skill-related
differences were statistically significant at the p
< 0.05 level.
Conclusion: Younger age, single marital
status, and college-level education are factors
related to the health education counseling skills
of nurses and midwives at the study site. No
statistically significant differences were found in
the average knowledge and skill scores across
other factors examined.
Keywords: Knowledge; skills; health
education counseling; related factors.
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Tư vấn giáo dục sức khỏe là một trong
những nhiệm vụ chính của người điều
dưỡng. Tại các bệnh viện Phụ Sản, bên cạnh
điều dưỡng thì nữ hộ sinh cũng cần có kiến
thức, kỹ năng tư vấn giáo dục sức khỏe cho
người bệnh. Giáo dục sức khỏe giúp người
bệnh thay đổi các hành vi sức khỏe có hại và
thay vào đó là những hành vi sức khỏe có lợi.
Đối với cơ sở y tế nói chung và bệnh viện
nói riêng, hoạt động tư vấn giáo dục sức
khỏe cho người bệnh cần được nâng cao.
Đây là một trong những tiêu chí quan trọng
quyết định chất lượng cơ sở y tế. Quyết định
4858 QĐ-BYT ngày 3/12/2013 về bộ tiêu chí
đánh giá chất lượng bệnh viện. Trong 83 tiêu
chí thì có 13 tiêu chí liên quan đến tư vấn
giáo dục sức khỏe cho người bệnh…[2].
Bệnh viện Phụ Sản Thiện An được thành lập
hơn hai năm. Đây là bệnh viện chuyên khoa
Phụ Sản hạng III trực thuộc Sở Y Tế Hà Nội.
Mỗi ngày bệnh viện có khoảng 25 người
bệnh điều trị nội trú. Các hoạt động chăm sóc
người bệnh nội trú tại bệnh viện đã được
thực hiện ngay từ khi mới thành lập theo
thông tư Hướng dẫn công tác điều dưỡng về
chăm sóc người bệnh trong bệnh viện [1].
Tuy mới được thành lập nhưng hoạt động
đào tạo về tư vấn giáo dục sức khỏe cho đội
ngũ nhân viên ý tế nói chung và điều dưỡng,
HỘI NGHỊ KHOA HỌC ĐIỀU DƯỠNG QUỐC TẾ LẦN THỨ IV - BỆNH VIỆN TRUNG ƯƠNG THÁI NGUYÊN
326
hộ sinh trực tiếp chăm sóc người bệnh nói
riêng đã được bệnh viện quan tâm chú ý. Tuy
nhiên hoạt động tư vấn, giáo dục sức khỏe là
một trong những nhiệm vụ khó khăn của
người điều dưỡng. Người điều dưỡng cần có
kiến thức, kỹ năng đủ tôt để công tác tư vấn
giáo dục sức khỏe đạt hiệu quả cao. Trong
một số nghiên cứu trước đây đã chỉ ra có một
số yếu tố liên quan, ảnh hưởng tới mức độ
kiến thức, kỹ năng của người tư vấn giáo dục
sức khỏe như trình độ, thâm niên, kinh
nghiệm… Để trả lời cho câu hỏi các yếu tố
nào ảnh hưởng tới mức độ kiến thức, kỹ năng
tư vấn giáo dục sức khỏe của điều dưỡng, hộ
sinh tại đây? Chúng tôi tiến hành nghiên cứu
này nhằm mục tiêu: Mô tả một số yếu tố liên
quan đến kiến thức, kỹ năng tư vấn giáo dục
sức khỏe của điều dưỡng hộ sinh tại bệnh
viện Phụ Sản Thiện An năm 2022. Từ kết
quả của nghiên cứu này giúp ban lãnh đạo
Bệnh viện có căn cứ xây dựng chiến lược để
góp phần vào công tác chăm sóc người bệnh
toàn diện, nâng cao chất lượng khám chữa
bệnh và đáp ứng sự hài lòng của người bệnh.
II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1. Thiết kế nghiên cứu: Mô tả cắt
ngang có phân tích
2.2. Địa điểm, thi gian: Tại bệnh viện
Phụ Sản Thiện An từ 01/4/2022 đến
30/10/2022
2.3. Đối tượng nghiên cứu: Điều dưỡng
viên, hộ sinh đang làm việc toàn thời gian và
trực tiếp chăm sóc, giáo dục sức khỏe cho
người bệnh điều trị nội trú trong thời gian
nghiên cứu.
2.4. Cỡ mẫu và phương pháp chọn
mẫu: Cỡ mẫu toàn bộ 15 điều dưỡng viên,
hộ sinh đang làm việc tại bệnh viện. Phương
pháp chọn mẫu thuận tiện đến khi hết đối
tượng nghiên cứu.
2.5. Phương pháp thu thập thông tin:
Đối tượng nghiên cứu được giải thích về mục
tiêu, nội dung nghiên cứu và đồng ý tham gia
vào nghiên cứu một cách tự nguyện. Sau đó
điều tra viên sẽ phát vấn điều dưỡng, hộ sinh
dựa trên bộ câu hỏi phát vấn.
2.6. Bộ công cụ và thang đo: Phiếu phát
vấn gồm 03 phần: Phần 1 là thông tin chung,
phần 2 là kiến thức liên quan đến kỹ năng
giáo dục sức khỏe chia 7 mục gồm 30 câu
hỏi (Bộ câu hỏi đạt hệ số tin cậy thang đo
Cronbach’s Alph = 0.885). Trả lời đúng đủ =
2 điểm, chưa đủ = 1 điểm, không trả lời/trả
lời sai = 0 điểm. Điểm tối thiểu 0 điểm, tối
đa 60 điểm. Phần 3 đánh giá kỹ năng gồm 8
câu hỏi, đánh giá theo thang 5 mức độ từ 1
rất không tự tin đến 5 rất tự tin. Điểm tối
thiểu là 0 điểm, tối đa là 40 điểm. Điểm càng
cao thì kiến thức và kỹ năng thực hành càng
tốt và ngược lại.
2.7. Phân tích số liệu: Số liệu được thu
thập, làm sạch, nhập liệu bằng phần mềm
Epidata 3.1 và phân tích bằng phần mềm
SPSS 20.0. Thống kê mô tả (tỷ lệ phần trăm,
tỷ lệ trung bình, giá trị lớn nhất-giá trị nhỏ
nhất) được sử dụng để mô tả các biến số của
nghiên cứu. Kiểm định t-test và ANOVA
được sử dụng để so sánh các giá trị trung
bình giữa các nhóm độc lập. Hệ số Pearson
được sử dụng để tìm hiểu mối liên quan giữa
các biến số. Mức ý nghĩa thống kê được sử
dụng là 0,05.
2.8. Đạo đức nghiên cứu: Nghiên cứu
này là một phần nằm trong đề tài cấp cơ sở
và đã được nghiệm thu theo Quyết định số
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 543 - THÁNG 10 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024
327
10 /QĐ-BVPSTA ngày 06 tháng 01 năm
2023 của Bệnh viện Phụ Sản Thiên An.
Thông tin của đối tượng nghiên cứu được
đảm bảo bí mật và 100% đối tượng nghiên
cứu tham gia vào nghiên cứu hoàn toàn tự
nguyện.
III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Bảng 1. Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu
Đặc điểm
Số lượng
T lệ (%)
Tình trạng hôn nhân
Độc thân
9
60,0
Đã kết hôn
6
40,0
Thâm niên công tác
1 năm
5
33,3
2 năm
3
20,0
≥3 năm
7
46,7
Trình độ
Cao đẳng
10
66,7
Đại học
5
33,3
Vị trí công tác
Điều dưỡng
9
60,0
Hộ sinh
6
40,0
Tuổi trung bình
28,3 ± 5,7 (23-43)
Nhn xét: Bảng 1 cho thấy, tuổi trung bình của điều dưỡng, hộ sinh trong nghiên cứu này
là 28,3 ± 5,7 (23-43) tuổi. Tỷ lệ điều dưỡng là 60%, nữ hộ sinh là 40%; tỷ lệ điều dưỡng, hộ
sinh có thâm niên công tác 1 năm là 33,3%; 2 năm là 20,0% và từ 3 năm trở lên là 46,7%;
40,0% điều dưỡng, hộ sinh đã lập gia đình, 60% cn độc thân.
Bảng 2. Điểm kiến thức, kỹ năng gio dục sức khỏe của điều dưỡng, hộ sinh
Mức độ
Kiến thức
SL (%)
Kỹ năng
SL (%)
Tốt
9 (60,0%)
2 (13,3%)
Khá
3 (20,0%)
5 (33,3%)
Trung bình
3 (20,0%)
8 (53,3%)
Yếu
0 (0,0%)
0 (0,0%)
Tổng
15 (100%)
15 (100%)
Điểm trung bình
49,8±7,06 (38-58)
28,2±3,97 (24-40)
Nhn xét: Kết quả bảng 2 cho thấy, trung
bình kiến thức giáo dực sức khỏe của điều
dưỡng, hộ sinh trong nghiên cứu này là 49,8
(±7,06)/60 điểm (38/60 - 58/60 điểm). Điểm
trung bình 08 kỹ năng giáo dục sức khỏe của
điều dưỡng, hộ sinh trong nghiên cứu này là
28,2(±3,97)/40 điểm.
Tỷ lệ NVYT có kiến thức liên quan đến
kỹ năng giáo dục ở mức tốt là 60,0%; mức
khá là 20,0% và mức độ trung bình là 20,0%.
Tỷ lệ NVYT có kỹ năng giáo dục sức khỏe ở
mức tốt là 13,3%; mức khá là 33,3%; trung
bình là 53,3% và không có NVYT nào ở mức
yếu.
HỘI NGHỊ KHOA HỌC ĐIỀU DƯỠNG QUỐC TẾ LẦN THỨ IV - BỆNH VIỆN TRUNG ƯƠNG THÁI NGUYÊN
328
Bảng 3. Một số yếu tố liên quan đến kiến thức giáo dục sức khỏe của điều dưỡng, hộ
sinh
Điểm trong bình
TB±SD
P (T-test)
Tuổi
<30 tuổi
49,4±6,6
0,707
Từ 30 tuổi trở lên
51.0±9,2
Tình trạng hôn nhân
Độc thân
49,0±6,6
0,61
Đã kết hôn
51,0±8,1
Trình độ
Cao đẳng
49,1±7,8
0,616
Đại học
51,2±5,7
Thâm niên
<3 năm
49,4±5,9
0,814
≥3 năm
50,3±8,6
Vị trí công tác
Điều dưỡng
52,2±6,3
0,105
Hộ sinh
46,2±7,0
Nhn xét: Kết quả nghiên cứu bảng 3 cho thấy trong nghiên cứu này không tìm thấy sự
khác biệt có ý nghĩa thống kê về điểm trung bình kiến thức giáo dục sức khỏe giữa các nhóm
nhân điều dưỡng, hộ sinh dưới và trên 30 tuổi, đã kết hôn và độc thân, cao đẳng và đại học,
thâm niên dưới và trên 3 năm cũng như vị trí công tác điều dưỡng so với hộ sinh.
Bảng 4. Một số yếu tố liên quan đến kỹ năng gio dục sức khỏe của điều dưỡng, hộ
sinh
Điểm trung bình
TB±SD
P (T-test)
Tuổi
<30 tuổi
26,8±1,5
0,019
Từ 30 tuổi trở lên
32,0±6,3
Tình trạng hôn nhân
Độc thân
26,3±1,2
0,019
Đã kết hôn
31,0±5,0
Trình độ
Cao đẳng
26,6±1,7
0,021
Đại học
31,4±5,4
Thâm niên
<3 năm
27,2±1,4
0,340
≥3 năm
29,3±5,6
Vị trí công tác
Điều dưỡng
26,9±1,8
0,120
Hộ sinh
30,2±5,5
Nhn xét: Kết quả nghiên cứu ở bảng 4
cho thấy, điểm trung bình thực hành giáo dục
sức khỏe của nhóm điều dưỡng, hộ sinh trên
30 tuổi cao hơn nhóm dưới 30 tuổi. Nhóm đã
kết hôn cao hơn nhóm độc thân. Nhóm đại
học cao hơn nhóm cao đẳng. Các sự khác
biệt này có ý nghĩa thống kê với p < 0,05.
Ngoài ra kết quả không tìm thấy sự khác biệt
có ý nghĩa thống kê về điểm trung bình thực
hành giáo dục sức khỏe của nhóm nhân viên
y tế có thâm niên trên và dưới 3 năm, giữa
nhóm điều dưỡng và hộ sinh.