Bài giảng Kế toán quản trị: Chương 5

Chöông 5

ÑAÙNH GIAÙ TRAÙCH NHIEÄM QUAÛN LYÙ

5-2

Muïc tieâu

ª Bieát caùch söû duïng keá toaùn traùch nhieäm nhö moät coâng cuï ñeå ñaùnh giaù thaønh quaû quaûn lyù cuûa caùc nhaø quaûn lyù ôû caùc trung taâm traùch nhieäm khaùc nhau

ª Bieát caùch söû duïng ROI vaø RI nhö nhöõng coâng cuï ñeå ñaùnh giaù thaønh quaû quaûn lyù cuûa caùc nhaø quaûn lyù ôû caùc trung taâm ñaàu tö

ª Bieát caùch ñònh giaù saûn phaåm chuyeån giao coù lôïi nhaát trong moät toå chöùc phaân quyeàn

ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH Khoa Keá toaùn - Kieåm toaùn ©Leâ Ñình Tröïc 2010

5-3

Noäi dung

ª Keá toaùn traùch nhieäm ª Caùc coâng cuï keá toaùn khaùc ñeå ñaùnh giaù thaønh quaû quaûn lyù cuûa caùc nhaø quaûn lyù ôû caùc trung taâm ñaàu tö: Tyû leä hoaøn voán ñaàu tö (ROI) Lôïi töùc coøn laïi (RI)

ª Ñònh giaù saûn phaåm chuyeån giao

ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH Khoa Keá toaùn - Kieåm toaùn ©Leâ Ñình Tröïc 2010

5-4

Keá toaùn traùch nhieäm ?

?

Ra quyeát ñònh

Hoaït ñoäng

Ñoái töôïng söû duïng

Thu thaäp

Xöû lyù

Truyeàn ñaït

ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH Khoa Keá toaùn - Kieåm toaùn ©Leâ Ñình Tröïc 2010

5-5

Keá toaùn traùch nhieäm Coù theå kieåm soaùt ?Keá toaùn traùch nhieäm laø heä thoáng thu thaäp, xöû lyù vaø truyeàn ñaït thoâng tin cho caùc nhaø quaûn trò ñeå ñaùnh giaù traùch nhieäm quaûn lyù cuûa caùc nhaø quaûn lyù caùc caáp

Cuï theå?

ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH Khoa Keá toaùn - Kieåm toaùn ©Leâ Ñình Tröïc 2010

5-6

Trung taâm traùch nhieäm

 Trung taâm traùch nhieäm laø moät boä phaän trong moät toå chöùc maø caùc nhaø quaûn lyù cuûa noù chòu traùch nhieäm ñoái vôùi keát quaû taøi chính cuûa caùc hoaït ñoäng cuûa boä phaän

 Coù boán loaïi trung taâm traùch nhieäm:

– Trung taâm chi phí – Trung taâm doanh thu – Trung taâm lôïi nhuaän – Trung taâm ñaàu tö

ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH Khoa Keá toaùn - Kieåm toaùn ©Leâ Ñình Tröïc 2010

5-7

Trung taâm chi phí

Trung taâm chi phí laø moät boä phaän maø caùc nhaø quaûn lyù cuûa noù coù traùch nhieäm ñoái vôùi caùc chi phí phaùt sinh trong ñôn vò ñoù

ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH Khoa Keá toaùn - Kieåm toaùn ©Leâ Ñình Tröïc 2010

5-8

Trung taâm doanh thu

Trung taâm doanh thu laø moät boä phaän maø caùc nhaø quaûn lyù cuûa noù coù traùch nhieäm ñoái vôùi doanh thu ñaït ñöôïc trong ñôn vò ñoù

ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH Khoa Keá toaùn - Kieåm toaùn ©Leâ Ñình Tröïc 2010

5-9

Trung taâm lôïi nhuaän

 Trung taâm lôïi nhuaän laø moät boä phaän maø

caùc nhaø quaûn lyù cuûa noù coù traùch nhieäm ñoái vôùi lôïi nhuaän ñaït ñöôïc trong ñôn vò ñoù.  Do lôïi nhuaän baèng doanh thu tröø chi phí, neân caùc nhaø quaûn lyù cuûa trung taâm lôïi nhuaän coù traùch nhieäm caû veà doanh thu vaø chi phí phaùt sinh ôû ñôn vò ñoù

ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH Khoa Keá toaùn - Kieåm toaùn ©Leâ Ñình Tröïc 2010

5-10

Trung taâm ñaàu tö

Trung taâm ñaàu tö laø moät boä phaän maø caùc nhaø quaûn lyù cuûa noù coù traùch nhieäm ñoái vôùi lôïi nhuaän vaø voán ñaàu tö cuûa ñôn vò ñoù

ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH Khoa Keá toaùn - Kieåm toaùn ©Leâ Ñình Tröïc 2010

5-11

Sô ñoà 5.1. Sô ñoà toå chöùc nhaán maïnh ñeán

lónh vöïc saûn xuaát

Hoäi ñoàng quaûn trò

Chuû tòch Hoäi ñoàng quaûn trò

P.Chuû tòch kinh doanh

P.Chuû tòch Taøi chính

P.Chuû tòch saûn xuaát

…

GÑ saûn xuaát Khu vöïc A

GÑ saûn xuaát Khu vöïc B

…

GÑ saûn xuaát Boä phaän 1

GÑ saûn xuaát Boä phaän 2

GÑ saûn xuaát Boä phaän 3

ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH Khoa Keá toaùn - Kieåm toaùn ©Leâ Ñình Tröïc 2010

5-12

Baûng 5.1. Baùo caùo trong heä thoáng keá toaùn traùch nhieäm

ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH Khoa Keá toaùn - Kieåm toaùn ©Leâ Ñình Tröïc 2010

5-13

Baûng 5.1. Baùo caùo trong heä thoáng keá toaùn traùch nhieäm

ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH Khoa Keá toaùn - Kieåm toaùn ©Leâ Ñình Tröïc 2010

5-14

Baûng 5.1. Baùo caùo trong heä thoáng keá toaùn traùch nhieäm

ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH Khoa Keá toaùn - Kieåm toaùn ©Leâ Ñình Tröïc 2010

5-15

Baûng 5.1. Baùo caùo trong heä thoáng keá toaùn traùch nhieäm

ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH Khoa Keá toaùn - Kieåm toaùn ©Leâ Ñình Tröïc 2010

5-16

Caùc coâng cuï keá toaùn khaùc ñeå ñaùnh giaù thaønh quaû quaûn lyù cuûa caùc nhaø quaûn lyù ôû caùc trung taâm ñaàu tö

ª Tyû leä hoaøn voán ñaàu tö (ROI) ª Lôïi töùc coøn laïi (RI)

ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH Khoa Keá toaùn - Kieåm toaùn ©Leâ Ñình Tröïc 2010

5-17

Tyû leä hoaøn voán ñaàu tö (ROI)

Lôïi nhuaän

ROI =

Voán ñaàu tö

Lôïi nhuaän

Doanh thu

ROI =

Doanh thu

Voán ñaàu tö

ROI =

Tyû suaát Lôïi nhuaän/Doanh thu

Soá voøng quay cuûa voán ñaàu tö

ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH Khoa Keá toaùn - Kieåm toaùn ©Leâ Ñình Tröïc 2010

5-18

Caùc giaûi phaùp caûi thieän ROI

Caûi thieän Soá voøng quay cuûa Voán ñaàu tö

Caûi thieän Tyû suaát lôïi nhuaän/doanh thu

Kieåm soaùt toát chi phí

ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH Khoa Keá toaùn - Kieåm toaùn ©Leâ Ñình Tröïc 2010

5-19

Caûi thieän Soá voøng quay cuûa Voán ñaàu tö

Doanh thu

Voán ñaàu tö

Soá voøng quay cuûa voán ñaàu tö

Caùc giaûi phaùp caûi thieän Soá voøng quay cuûa Voán ñaàu tö:

- Taêng Doanh thu

- Giaûm Voán ñaàu tö

ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH Khoa Keá toaùn - Kieåm toaùn ©Leâ Ñình Tröïc 2010

5-20

Lôïi nhuaän

Doanh thu

ROI =

Doanh thu

Voán ñaàu tö

Taêng Doanh thu khoâng aûnh höôûng ñeán ROI ?

+ 10%

Doanh thu

100 trñ

110 trñ

Tröø Bieán phí

Soá dö ñaûm phí

70 trñ

77 trñ

Tröø Ñònh phí

+ 35%

Lôïi nhuaän

20 trñ

27 trñ

+ 35%

D =

= 3,5

+ 10%

ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH Khoa Keá toaùn - Kieåm toaùn ©Leâ Ñình Tröïc 2010

5-21

Nhöôïc ñieåm cuûa ROI?

Coù neân ñaàu tö vaøo thieát bò môùi khoâng?

ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH Khoa Keá toaùn - Kieåm toaùn ©Leâ Ñình Tröïc 2010

5-22

Nhöôïc ñieåm cuûa ROI?

Ñieàu gì seõ xaûy ra neáu caùc nhaø quaûn trò caáp treân ñaùnh giaù thaønh quaû quaûn lyù cuûa caùc nhaø quaûn lyù ôû Boä phaän cheá bieán thöïc phaåm baèng ROI?

Caùc nhaø quaûn lyù ôû Boä phaän cheá bieán thöïc phaåm coù coøn muoán ñaàu tö vaøo thieát bò môùi?

ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH Khoa Keá toaùn - Kieåm toaùn ©Leâ Ñình Tröïc 2010

5-23

Lôïi töùc coøn laïi (RI)

RI

Residual Income



= Voán ñaàu tö

Chi phí voán

Tyû suaát sinh lôøi mong muoán toái thieåu

ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH Khoa Keá toaùn - Kieåm toaùn ©Leâ Ñình Tröïc 2010

5-24

Ñieàu gì seõ xaûy ra neáu caùc nhaø quaûn trò caáp treân ñaùnh giaù thaønh quaû quaûn lyù cuûa caùc nhaø quaûn lyù ôû Boä phaän cheá bieán thöïc phaåm baèng RI?

Lôïi töùc coøn laïi (RI)

Caùc nhaø quaûn lyù ôû Boä phaän cheá bieán thöïc phaåm coù coøn muoán ñaàu tö vaøo thieát bò môùi?

ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH Khoa Keá toaùn - Kieåm toaùn ©Leâ Ñình Tröïc 2010

5-25

Nhöôïc ñieåm cuûa RI

Coù söû duïng ñöôïc RI ñeå ñaùnh giaù thaønh quaû quaûn lyù ôû caùc boä phaän coù voán ñaàu tö khaùc nhau?

ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH Khoa Keá toaùn - Kieåm toaùn ©Leâ Ñình Tröïc 2010

5-26

Ñònh giaù saûn phaåm chuyeån giao

 Saûn phaåm chuyeån giao?  Ñònh giaù saûn phaåm chuyeån giao aûnh höôûng

theá naøo ñeán thaønh quaû quaûn lyù?

 Caùc phöông phaùp ñònh giaù saûn phaåm

chuyeån giao: – Theo chi phí – Theo giaù thò tröôøng – Theo thöông löôïng

ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH Khoa Keá toaùn - Kieåm toaùn ©Leâ Ñình Tröïc 2010

5-27

Saûn phaåm chuyeån giao?

Giaù cung caáp töø beân ngoaøi: 4ngñ/sp

Coâng ty

Nhaø maùy 1

Nhaø maùy 2

Saûn phaåm A

Neân hay khoâng neân chuyeån giao?

Giaù baùn:

10 ngñ/sp

Bieán phí ñôn vò:

Soá dö ñaûm phí ñv

7 ngñ/sp

ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH Khoa Keá toaùn - Kieåm toaùn ©Leâ Ñình Tröïc 2010

5-28

Caùc phöông phaùp ñònh giaù saûn phaåm chuyeån giao

 Theo chi phí  Theo giaù thò tröôøng  Theo thöông löôïng

ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH Khoa Keá toaùn - Kieåm toaùn ©Leâ Ñình Tröïc 2010

5-29

Ñònh giaù saûn phaåm chuyeån giao theo chi phí

 Giaù thaønh ñaày ñuû  Giaù thaønh toaøn boä  Bieán phí ñôn vò  ...

ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH Khoa Keá toaùn - Kieåm toaùn ©Leâ Ñình Tröïc 2010

5-30

Ñònh giaù saûn phaåm chuyeån giao theo chi phí

 Öu ñieåm: – Ñôn giaûn  Nhöôïc ñieåm:

– Chæ coù boä phaän nhaän chuyeån giao cuoái cuøng môùi coù theå xaùc ñònh ñöôïc keát quaû kinh doanh – Khoâng khuyeán khích caùc boä phaän chuyeån giao

kieåm soùat toát chi phí

– Khoâng coù caên cöù ñeå ra quyeát ñònh chuyeån giao

ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH Khoa Keá toaùn - Kieåm toaùn ©Leâ Ñình Tröïc 2010

5-31

Ñònh giaù saûn phaåm chuyeån giao theo giaù thò tröôøng

 Nguyeân taéc xaùc ñònh giaù chuyeån giao toái

thieåu.

 Moät soá löu yù khi ñònh giaù saûn phaåm chuyeån giao theo giaù thò tröôøng.

ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH Khoa Keá toaùn - Kieåm toaùn ©Leâ Ñình Tröïc 2010

5-32

Nguyeân taéc xaùc ñònh giaù chuyeån giao toái thieåu

 Giaù chuyeån giao toái thieåu?  Nguyeân taéc xaùc ñònh giaù chuyeån giao toái

thieåu.

ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH Khoa Keá toaùn - Kieåm toaùn ©Leâ Ñình Tröïc 2010

5-33

Giaù chuyeån giao toái thieåu?

Giaù chuyeån giao toái thieåu laø giaù chuyeån giao maø beân chuyeån giao khoâng coù lôïi cuõng khoâng bò thieät haïi hôn so vôùi khoâng chuyeån giao.

ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH Khoa Keá toaùn - Kieåm toaùn ©Leâ Ñình Tröïc 2010

5-34

Nguyeân taéc xaùc ñònh giaù chuyeån giao toái thieåu

Soá

dö

ñaûm

phí

bò

ñimaát

Giaù

chuyeån

giao

Bieán

phí

ñôn

vò

tính

cho

moät

saûn

phaåm

chuyeån

giao

toái

thieåu

ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH Khoa Keá toaùn - Kieåm toaùn ©Leâ Ñình Tröïc 2010

5-35

Ví duï

Giaù cung caáp töø beân ngoaøi: 4ngñ/sp

Coâng ty

Nhaø maùy 1

Nhaø maùy 2

Saûn phaåm A

Neân hay khoâng neân chuyeån giao?

Giaù baùn:

10 ngñ/sp

Bieán phí ñôn vò:

Caàn xaùc ñònh giaù chuyeån giao toái thieåu!

Soá dö ñaûm phí ñv

7 ngñ/sp

Roài so saùnh vôùi giaù cung caáp töø beân ngoøai!

ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH Khoa Keá toaùn - Kieåm toaùn ©Leâ Ñình Tröïc 2010

5-36

Xaùc ñònh giaù chuyeån giao toái thieåu

3 ngñ/sp

Bieán phí ñôn vò saûn phaåm chuyeån giao Coäng Soá dö ñaûm phí bò maát ñi/sp chuyeån giao

(10ngñ/sp - 3 ngñ/sp) Giaù chuyeån giao toái thieåu

10 ngñ/sp

Giaù chuyeån giao toái thieåu chính laø giaù baùn?

5-37

Ví duï

Giaù cung caáp töø beân ngoaøi: 6ngñ/sp

Khoâng baùn 5 sp A

Coâng ty

Nhaø maùy 1

Nhaø maùy 2

Saûn phaåm A

10 Saûn phaåm B

Giaù baùn:

10 ngñ/sp

Giaù chuyeån giao toái thieåu?

Bieán phí ñôn vò:

Soá dö ñaûm phí ñv

7 ngñ/sp

Neân hay khoâng neân chuyeån giao?

Bieán phí ñôn vò: 2 ngñ/spB

5-38

Xaùc ñònh giaù chuyeån giao toái thieåu

Bieán phí ñôn vò saûn phaåm chuyeån giao(spB)2,0ngñ/sp Coäng Soá dö ñaûm phí bò maát ñi/sp chuyeån giao:

Toång soá dö ñaûm phí bò maát ñi:

(5 spA  (10 ngñ/spA - 3 ngñ/spA)

35 ngñ

10 spB

Chia Soá löôïng saûn phaåm chuyeån giao

Giaù chuyeån giao toái thieåu

3,5 5,5 ngñ/sp

5-39

Kieåm tra laïi

Khoâng chuyeån giao Chuyeån giao

Doanh thu

50 ngñ

55 ngñ

Tröø Bieán phí

Soá dö ñaûm phí

35 ngñ

5-40

Moät soá löu yù khi ñònh giaù saûn phaåm chuyeån giao theo giaù thò tröôøng.

Coù khi naøo Giaù chuyeån giao toái thieåu chæ baèng bieán phí ñônvò?

Giaù chuyeån giao vaø giaù chuyeån giao toái thieåu coù gì khaùc nhau?

5-41

Moät soá löu yù khi ñònh giaù saûn phaåm chuyeån giao theo giaù thò tröôøng.

 Giaù chuyeån giao toái thieåu khi saûn phaåm

chuyeån giao ñöôïc saûn xuaát töø naêng löïc saûn xuaát nhaøn roãi.

 Phaân bieät giaù chuyeån giao toái thieåu vaø giaù

chuyeån giao.

5-42

Giaù chuyeån giao toái thieåu khi saûn phaåm chuyeån giao ñöôïc saûn xuaát töø naêng löïc saûn xuaát nhaøn roãi.

 Boä phaän chuyeån giao khoâng maát cô hoäi

baùn ra ngoaøi.

 Chi phí cô hoäi cuûa phöông aùn chuyeån giao

baèng khoâng.

Giaù chuyeån giao toái thieåu =

Bieán phí ñôn vò saûn phaåm chuyeån giao

5-43

Phaân bieät giaù chuyeån giao toái thieåu vaø giaù chuyeån giao.

 Giaù chuyeån giao phaûi lôùn hôn giaù chuyeån giao

toái thieåu

 Giaù chuyeån giao phaûi nhoû hôn giaù cung caáp töø

beân ngoaøi

 5,5 ngñ/spB  Giaù chuyeån giao  6 ngñ/spB

5-44

Giaù chuyeån giao toái thieåu:

Bieán phí ñôn vò SP chuyeån giao

30ngñ/sp?

+ Soá dö ñaûm phí bò maát ñi/SP chuyeån giao:

Toång SD ñaûm phí bò maát ñi

(?x(?-?))

?

 Soá löôïng SP chuyeån giao

Giaù chuyeån giao toái thieåu

?

Giaù trò chuyeån giao toái thieåu (?x?)

?

Giaù trò mua ngoaøi (?x?)

?

Cheânh leäch lôïi nhuaän

?

5-45

Ñònh giaù saûn phaåm chuyeån giao theo thöông löôïng

Khi naøo Giaù chuyeån giao ñöôïc xaùc ñònh treân cô sôû thöông löôïng?

5-46

Ví duï

Giaù cung caáp töø beân ngoaøi: 10ngñ/sp

Coâng ty

Nhaø maùy 1

Nhaø maùy 2

Saûn phaåm A

Giaù chuyeån giao ?

Giaù baùn:

10 ngñ/sp

5-47

Ñònh giaù saûn phaåm chuyeån giao theo thöông löôïng  Giaù chuyeån giao coù theå nhoû hôn giaù thò

tröôøng, do coù theå caét giaûm moät soá khoûan chi phí: – Quaûng caùo – Vaän chuyeån – Bao bì…

 Giaù chuyeån giao seõ thöông löôïng khi giaù

cung caáp töø beân ngoøai lôùn hôn giaù chuyeån giao toái thieåu

5-48

Bài giảng Kế toán quản trị: Chương 5 - TS. Lê Đình Trực