Bài giảng Kế toán quản trị: Chương 1 - Vũ Hữu Đức

CHƯƠNG 1

Kế toán, ngôn ngữ của kinh doanh và cơ sở ra quyết định quản lý

Vũ Hữu Đức 2016

Mục tiêu

Sau khi học xong chương này, học viên có thể:  Gỉai thích được bản chất của kế toán, đối tượng phục vụ và sự phát triển

của kế toán.

 Phân biệt kế toán tài chính, kế toán quản trị và kế toán thuế.  Nắm được các quy định pháp lý về kế toán ảnh hưởng đến công tác quản

trị doanh nghiệp

 Giải thích được vai trò của kế toán quản trị đối với việc ra quyết định

quản lý

2

Vũ Hữu Đức MBA-2016

Nội dung

 Bản chất của kế toán  Kế toán tài chính – Ngôn ngữ kinh doanh  Kế toán quản trị - Cơ sở cho việc ra quyết định

quản lý

3

Vũ Hữu Đức MBA-2016

Bản chất của kế toán

 Bản chất kế toán

 Các lĩnh vực phát triển của kế toán

Lược sử phát triển

 Thời kỳ ban đầu  Luca Pacioli và sự phát triển của kế toán kép  Sự phát triển của kế toán hiện đại

o Kế toán phục vụ cho các nhà đầu tư o Kế toán phục vụ cho nhà quản trị o Kế toán trong môi trường máy tính o Hội tụ kế toán quốc tế o Kế toán trong DNVVN

5

Vũ Hữu Đức MBA-2016

Bản chất của kế toán

Quyết định

Các hoạt động kinh tế

Người ra quyết định

Dữ liệu

Thông tin

Hệ thống kế toán

6

Vũ Hữu Đức MBA-2016

Người ra quyết định

 Người quản lý  Nhà đầu tư  Chủ nợ  Nhà nước  Khách hàng  Nhân viên…

7

Vũ Hữu Đức MBA-2016

Các lĩnh vực phát triển

Kế toán tài chính

KẾ TOÁN

Kế toán quản trị

Kế toán thuế

Kiểm toán

8

Vũ Hữu Đức MBA-2016

Kế toán tài chính

 Thông tin kế toán cung cấp chủ yếu cho chủ sở hữu và

các đối tượng bên ngoài để ra quyết định kinh tế

 Cung cấp dưới hình thức các báo cáo tài chính  Người quản lý chịu trách nhiệm tổ chức và duy trì sổ

sách kế toán

9

Vũ Hữu Đức MBA-2016

Các báo cáo tài chính

 Bảng cân đối kế toán  Báo cáo kết quả HĐ kinh doanh  Báo cáo lưu chuyển tiền tệ  Báo cáo về sự thay đổi vốn chủ sở hữu  Bản thuyết minh báo cáo tài chính

10

Vũ Hữu Đức MBA-2016

Kế toán quản trị

 Thông tin kế toán cung cấp cho người quản lý để đưa ra

các quyết định kinh tế

 Do DN tự tổ chức phù hợp với đặc điểm của mình

11

Vũ Hữu Đức MBA-2016

Kế toán quản trị

 Tính toán chi phí/giá thành sản phẩm  Lập dự toán và kiểm soát chi phí  Đo lường và đánh giá kết quả hoạt động các bộ phận…

12

Vũ Hữu Đức MBA-2016

Kế toán thuế

 Tính toán và lập báo cáo về nghĩa vụ thuế của doanh

nghiệp

 Thuế giá trị gia tăng  Thuế thu nhập doanh nghiệp  Các loại thuế khác  Tham gia hoạch định thuế

13

Vũ Hữu Đức MBA-2016

Kiểm toán

 Xác định sự phù hợp của thông tin với các tiêu chuẩn

của thông tin

 Kiểm toán báo cáo tài chính  Kiểm toán tuân thủ  Kiểm toán hoạt động  Đánh giá các quy trình

14

Vũ Hữu Đức MBA-2016

Kế toán tài chính – Ngôn ngữ kinh doanh

 Kế toán và nguồn cung cấp tài chính cho DN

 Khuôn khổ pháp lý

 Các chuẩn mực

 Nghề nghiệp kế toán

 Các nhân tố ảnh hưởng

Kế toán và nguồn cung cấp tài chính

Đầu tư nguồn lực

Nhà quản lý

Nhà đầu tư/ Chủ nợ

Trách nhiệm giải trình

Yêu cầu báo cáo về việc sử dụng nguồn lực

16

Vũ Hữu Đức MBA-2016

Khuôn khổ pháp lý

 Sự can thiệp của Nhà nước  Bảo vệ lợi ích xã hội  Bảo vệ quyền lợi Nhà nước

17

Vũ Hữu Đức MBA-2016

Chuẩn mực kế toán

 Các nguyên tắc kế toán làm cơ sở cho quá trình lập và

trình bày báo cáo tài chính

 Do Nhà nước/Tổ chức nghề nghiệp/ Ủy ban độc lập ban

hành

 Bảo đảm chất lượng thông tin của báo cáo tài chính  Vấn đề hệ thống kế toán thống nhất.

18

Vũ Hữu Đức MBA-2016

Nghề nghiệp kế toán

 Sự hình thành kế toán chuyên nghiệp và ảnh hưởng đến môi

trường kế toán

 Khái niệm kế toán chuyên nghiệp  Tổ chức nghề nghiệp  Ưu thế của kế toán chuyên nghiệp (professional accountant)  Vai trò của Nhà nước  Sự gia tăng vai trò của kế toán

19

Vũ Hữu Đức MBA-2016

From Ledger to Leader

Kế toán Việt Nam

 Những nhân tố ảnh hưởng

o Sự phát triển của nền kinh tế thị trường o Sức ép hội nhập  Quá trình đổi mới

o Hệ thống kế toán 1990 o Hệ thống kế toán 1996 o Hệ thống kế toán 2006 o Hệ thống kế toán 2014

21

Vũ Hữu Đức MBA-2016

Các văn bản hướng dẫn

Chế độ kế toán DN, HCSN

Các Luật và quy định liên quan

Hệ thống chuẩn mực kế toán

Luật Kế toán

Luật kế toán

 Luật Kế toán 2003

o Thừa nhận những điểm mới của nền kinh tế thị trường o Vai trò của người đại diện theo pháp luật và kế toán trưởng o Hành nghề kế toán  Luật Kế toán 2015

o Có hiệu lực 1.1.2017 o Đưa thêm khái niệm giá trị hợp lý, kiểm soát nội bộ o Quy định chi tiết đối với hành nghề kế toán

23

Vũ Hữu Đức MBA-2016

Các chuẩn mực kế toán VN

 Do Bộ Tài chính ban hành  Dựa trên các chuẩn mực quốc tế  Quy định các nguyên tắc cơ bản nhằm xử lý các vấn đề

kế toán.

 Đã ban hành được 26 chuẩn mực

24

Vũ Hữu Đức MBA-2016

Chế độ kế toán doanh nghiệp

 Ban hành theo Thông tư 200/2014/QĐ-BTC, áp dụng từ

năm 2015.

 Ngoài ra, còn một hệ thống kế toán dành cho doanh

nghiệp vừa và nhỏ, ban hành theo Quyết định 48/2006/QĐ-BTC ngày 14.9.2006 (được bổ sung bằng Thông tư 138/2011/TT-BTC)

25

Vũ Hữu Đức MBA-2016

Kế toán quản trị– Cơ sở cho việc ra quyết định quản lý

 Thông tin và quá trình ra quyết định

 Từ kế toán chi phí đến kế toán quản trị

 Hệ thống kiểm soát quản lý

Thông tin và quá trình ra quyết định

Kế toán quản trị

Nhu cầu Kinh doanh

Dữ liệu

Thông tin

Tri thức

Quyết định

Sự kiện Kinh doanh

Vị trí kế toán quản trị trong chuỗi giá trị thông tin

Nguồn: IMA, SMA: Definition of Management Accounting, 2008

27

Vũ Hữu Đức MBA-2016

Sự thâm nhập kế toán và quá trình ra quyết định

Value chain of information

Robert Elliott, KPMG partner and current chairman of the AICPA (2000)

28

Vũ Hữu Đức MBA-2016

Thông tin và việc ra quyết định

Dữ liệu

Thông tin

Tri thức

Quyết định

Nhu cầu Kinh doanh

Quyết định marketing

Quyết định hoạt động

Quyết định đầu tư chiến lược

Sự kiện Kinh doanh

Hệ thống kiểm soát quản lý

29

Vũ Hữu Đức MBA-2016

Quyết định marketing

 Trả lời các câu hỏi sau:

o Khối lượng sản phẩm cần thiết để duy trì khả năng sinh

lợi?

o Xác định giá bán bao nhiêu? o Khách hàng, sản phẩm, kênh phân phối nào mang lại khả

năng sinh lợi trong mỗi phân khúc thị trường?

30

Vũ Hữu Đức MBA-2016

Quyết định hoạt động

 Trả lời các câu hỏi sau:

o Chi phí ở bộ phận nào cần/có thể cắt giảm o Cơ cấu sản phẩm tối ưu? o Các quyết định ngắn hạn: Mua hay thuê? Chấm dứt một bộ

phận? Sản xuất trong điều kiện nguồn lực hạn chế?

31

Vũ Hữu Đức MBA-2016

Quyết định đầu tư dài hạn

 Trả lời các câu hỏi sau:

o Đánh giá một dự án đầu tư o Lựa chọn giữa những dự án đầu tư khác nhau

32

Vũ Hữu Đức MBA-2016

Từ kế toán chi phí đến kế toán quản trị

Kế toán chi phí

Kế toán quản trị

• Lập dự toán cho tương lai để hoạch

• Tính toán số liệu quá khứ • Dựa trên quan điểm tài

định và kiểm soát

chính

• Chủ yếu dùng thước đo tài

chính

• Dựa trên quan điểm quản trị • Tiếp cận tư duy chiến lược • Mở rộng thước đo phi tài chính • Mở rộng cho tổ chức phân quyền • Mở rộng cho doanh nghiệp dịch vụ

33

Vũ Hữu Đức MBA-2016

Hệ thống kiểm soát quản lý

• Quá trình thúc đẩy các thành viên thực hiện trách nhiệm

trong tổ chức để đạt được mục tiêu của tổ chức. Quá trình này do các nhà quản lý thực hiện, bao gồm:

• Cơ cấu tổ chức dựa trên kế toán trách nhiệm

• Quy trình vận hành dựa trên hệ thống lập dự toán và kiểm soát.

34

Vũ Hữu Đức MBA-2016

Cơ cấu tổ chức và Kế toán trách nhiệm

Trung tâm đầu tư

Trung tâm doanh thu

Trung tâm lợi nhuận

Trung tâm chi phí

Quy trình vận hành và Hệ thống dự toán & kiểm soát

Chieán löôïc

Laäp kế hoạch

Döï toaùn

Baùo caùo vaø phaân tích

Ñieàu haønh vaø ñaùnh giaù