CHƯƠNG 3
KẾ TOÁN TRONG NGÂN HÀNG VÀ CÁC TỔ CHỨC TÀI CHÍNH THUỘC NGÂN HÀNG
www.themegallery.com
NỘI DUNG
3.1. Khái quát về hệ thống ngân hàng
3.2. Kế toán trong ngân hàng thương mại
3.3. Kế toán trong công ty quản lý tài sản
3.4. Tình huống ứng dụng
3.1. Khái quát về hệ thống ngân
hàng
3.1.1. Đặc điểm hệ thống ngân hàng
3.1.2. Nguyên lý hoạt động của ngân hàng và các tổ
chức tài chính thuộc ngân hàng
3.2.1. Khái quát về hệ thống ngân hàng
Đặc điểm chung của hệ thống ngân hàng Vai trò, chức năng Các loại hình NH hoạt động Nguyên lý hoạt động của ngân hàng
3.2. Kế toán trong ngân hàng thương mại
3.2.1. Đặc điểm ngân hàng thương mại
3.2.2. Khung pháp lý cho kế toán
3.2.3. Kế toán các hoạt động kinh tế chủ yếu trong
ngân hàng thương mại
3.2.1.Đặc điểm ngân hàng thương mại
Đặc điểm chung Vai trò, chức năng của NHTM Các loại hình NHTM Các dịch vụ của NHTM
3.2.2.Khung pháp lý cho kế toán NHTM
Luật kế toán, Luật các tổ chức tín dụng Chuẩn mực kế toán Chế độ kế toán do NHNN ban hành Các quy định pháp lý khác
3.2.3. Kế toán các hoạt động kinh tế chủ yếu trong ngân
hàng thương mại
Nguyên tắc kế toán Đặc điểm kế toán Kế toán một số hoạt động cơ bản
Huy động vốn Tín dụng Thu nhập Chi phí Kết quả hoạt động
Các hình thức huy động vốn • Tiền gửi
• Tiền gửi tiết kiệm – Không kỳ hạn – Có kỳ hạn
• Phát hành các GTCG (kỳ phiếu, trái phiếu)
– Phát hành ngang giá – Phát hành có chiết khấu – Phát hành có phụ trội
• Vốn đi vay
– Không kỳ hạn – Có kỳ hạn
71
– Vay tại thị trường liên ngân hàng – Vay của NHNN – Vay của nước ngoài
Sơ đồ hạch toán tiết kiệm có kỳ hạn Loại trả lãi trước:
TK Chi phí trả lãi
TK TG tiết kiệm của KH
TK CP chờ phân bổ
1011
Loại trả lãi sau:
Tiền mặt
TK Lãi phải trả TK Chi phí trả lãi
TK TG tiết kiệm của KH/Kỳ hạn mới
TK TG tiết kiệm của KH
72
Các phương thức cấp tín dụng
• Cho vay: từng lần; theo hạn mức tín dụng;
theo dự án đầu tư; cho vay hợp vốn; theo hạn mức tín dụng dự phòng.
• Cho thuê tài chính • Bảo lãnh • Các phương thức khác: chiết khấu thương
phiếu và các giấy tờ có giá,…
8/29/2022
73
Quy trình kế toán cho vay từng lần
•
Tính và hạch toán lãi – Tính lãi theo món = Số tiền gốc cho vay * Lãi suất (tháng) – Thời hạn thu lãi
• Nếu thu lãi hàng tháng: không sử dụng TK Lãi phải thu • Nếu thu lãi theo kỳ hoặc thu một lần khi đáo hạn: sử dụng TK Lãi
phải thu
TK Tiền mặt, Tiền gửi của khách hàng
TK Thu lãi cho vay
TK Lãi phải thu từ hoạt động tín dụng
8/29/2022
74
74
Sơ đồ kế toán xử lý lãi phải thu
TK Thu lãi cho vay
TK Chi phí
TK Lãĩ phải thu từ hoạt động tín dụng
(2)
(1) TK CPDP TK Dự phòng rủi ro
TK thích hợp
8/29/2022
75 75
Kế toán nghiệp vụ cho thuê tài chính
• Khái niệm
– Thời gian thuê: Chiếm ít nhất = 60% thời gian để khấu hao tài sản – Kết thúc hợp đồng: người thuê có thể trả lại tài sản hoặc được mua lại tài sản với giá thoả thuận (thông thường nhỏ hơn giá thị trường của tài sản tại thời điểm mua lại)
– Định kỳ: trả tiền thuê từng kỳ bao gồm cả gốc và lãi thuê
• Tính khấu hao: Bên cho thuê không phải trích khấu hao tài
sản
• Tiền thuê trả từng kỳ:
– Trả gốc đều đặn, lãi tính trên cơ sở số gốc còn lại đầu kỳ – Trả cả gốc và lãi đều đặn theo số tiền cố định
• Xác định lãi suất
8/29/2022
76
76
TK Thu lãi cho thuê tài chính
TK thích hợp
TK Lãi phải thu từ cho thuê TC
(3)
(4)
TK thích hợp
TK Cho thuê TC
TK Đầu tư vào các thiết bị cho thuê TC
(2a)
(1a)
(5a)
TK CP CTTC
(2b) CÓ TK TS dùng để cho thuê TC đang quản lý tại công ty
(1b) NỢ TK TS dùng để cho thuê TC đang quản lý tại công ty
TK TS khác
(2c) NỢ TK TS dùng để cho thuê TC đang giao cho khách hàng thuê
(5b)
(5c) CÓ TK TS dùng để cho thuê TC đang giao cho khách hàng thuê 8/29/2022
77
77
Kế toán phòng ngừa rủi ro tín dụng
• Các loại rủi ro trong kinh doanh ngân hàng:
– Rủi ro tín dụng: phát sinh khi 1 hoặc các bên tham gia hợp đồng tín dụng không có khả năng thanh toán cho các bên còn lại.
8/29/2022
78
– Rủi ro lãi suất – Rủi ro thanh toán: tính lỏng của tài sản Có thấp hơn tài sản Nợ – Rủi ro hối đoái: do biến động của tỷ giá hối đoái – Rủi ro khác: rủi ro môi trường, rủi ro về công nghệ,…
Kế toán thu nhập của ngân hàng TM
– Thu từ hoạt động kinh doanh:
• Thu nhập từ hoạt động tín dụng: lãi tiền gửi, lãi cho vay, lãi từ đầu tư
chứng khoán, lãi cho thuê tài chính, bảo lãnh,…
• Thu nhập phí từ hoạt động dịch vụ: dịch vụ thanh toán,, ngân quĩ, tư vấn,
bảo quản tài sản, ủy thác và đại lý, tư vấn, chiết khấu,…
• Thu nhập từ hoạt động kinh doanh ngoại hối: kinh doanh ngoại tệ, vàng,
công cụ tài chính phái sinh tiền tệ
• Thu nhập từ hoạt động kinh doanh khác: chứng khoán, mua bán nợ,.. • Thu lãi góp vốn, mua cổ phần
– Thu khác: nhượng bán, thanh lý TSCĐ, tiền phạt do khách hàng vi
phạm hợp đồng, mua bán nợ,…
• Nội dung thu nhập:
• Nguyên tắc kế toán
Kế toán thu nhập trong ngân hàng TM
• Hạch toán thu trực tiếp • Hạch toán dự thu • Hạch toán qua doanh thu chờ phân bổ
Kế toán các khoản chi phí của ngân hàng TM • Nội dung:
giấy tờ có giá, lãi thuê TC,…
1. Chi hoạt động tín dụng: trả lãi tiền gửi, tiền vay, lãi phát hành
2. Chi phí hoạt động dịch vụ: thanh toán, ngân quĩ, ủy thác và đại
lý, dịch vụ tư vấn, hoa hồng môi giới 3. Chi phí hoạt động kinh doanh ngoại hối 4. Chi phí nộp thuế và các khoản phí, lệ phí 5. Chi phí hoạt động kinh doanh khác: kinh doanh chứng khoán,
cho thuê tài chính, mua bán nợ,…
• Nguyên tắc kế toán
6. Chi phí cho nhân viên: lương và phụ cấp, trợ cấp,… ......
Kế toán chi phí
• CP trực tiếp • CP dự trả • CP chờ phân bổ
Kế toán kết quả kinh doanh
• Nguyên tắc kế toán • Kế toán kết chuyển doanh thu, thu nhập, chi phí • Kế toán xác định và kết chuyển kết quả hoạt động
3.3. Kế toán trong công ty quản lý tài sản
• 3.3.1. Đặc điểm công ty quản lý tài sản
• 3.3.2. Khung pháp lý cho kế toán
• 3.3.3. Kế toán các hoạt động kinh tế chủ yếu
trong công ty quản lý tài sản
Công ty quản lý tài sản
- Chức năng - Nhiệm vụ - Định chế pháp lý hoạt động - Cơ chế quản lý tài chính - Chế độ kế toán do NHNN ban hành
Khung pháp lý cho kế toán
• Luật Kế toán, Luật các tổ chức tín dụng. • Chuẩn mực kế toán • Chế độ kế toán áp dụng cho công ty, quy định về chế độ tài chính đối với Công ty quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam,..
Kế toán tại công ty quản lý tài sản
• Kế toán chi phí
– CP mua nợ xấu: theo giá thị trường, mua bằng trái
phiếu – CP khác
• Kế toán doanh thu, thu nhập
– Bán/thu hồi nợ xấu – Tính trên số dư nợ gốc còn lại cuối kỳ của khoản
nợ mua bằng trái phiếu đặc biệt,...
• Kế toán kết quả hoạt động và phân phối lợi
nhuận
3.4. Tình huống ứng dụng
• Ngân hàng thương mại
