Bài giảng Kiểm toán 1: Chương 6 - ĐH Kinh tế TP.HCM

Chöông 6

Hoaøn thaønh kieåm toaùn

Prepared by DVH-UEH

Muïc tieâu

 Hieåu ñöôïc khaùi nieäm vaø noäi dung baùo caùo

kieåm toaùn

 Hieåu ñöôïc caùc loaïi yù kieán treân baùo caùo kieåm

toaùn

 Hieåu ñöôïc hình thöùc cuûa baùo caùo kieåm toaùn

Prepared by DVH-UEH

Noäi dung

1. Ñaùnh giaù toång theå tröôùc khi laâp

Chuaån bò

baùo caùo kieåm toaùn

2. Baùo caùo kieåm toaùn

 Khaùi nieäm

 Noäi dung cô baûn cuûa baùo caùo

 Caùc loaïi yù kieán

Thöïc hieän

Prepared by DVH-UEH

Hoaøn thaønh

1

Ñaùnh giaù toång theå tröôùc khi laäp BCKT

1. AÙp duïng thuû tuïc phaân tích 2. Ñaùnh giaù söï ñaày ñuû cuûa baèng chöùng kieåm toaùn 3. Ñaùnh giaù toång hôïp nhöõng sai soùt chöa ñieàu chænh

Prepared by DVH-UEH

4. Raø soaùt laïi hoà sô kieåm toaùn 5. Yeâu caàu ñôn vò cung caáp giaûi trình baèng vaên baûn 6. Kieåm tra caùc coâng boá treân thuyeát minh baùo caùo 7. Xem xeùt caùc thoâng tin khaùc trong taøi lieäu coù BCTC ñaõ ñöôïc kieåm toaùn.

Baùo caùo kieåm toaùn Khaùi nieäâm

Báo cáo kiểm toán là văn bản do kiểm toán viên lập và công bố để thể hiện ý kiến chính thức của mình về báo cáo tài chính của một đơn vị đã được kiểm toán.

Prepared by DVH-UEH

Baùo caùo kieåm toaùn Vai troø

Nhaø ñaàu tö

BCKT

Prepared by DVH-UEH

KTV Nhaø quaûn lyù

2

Baùo caùo kieåm toaùn Noäi dung cô baûn cuûa BCKT

1. Soá hieäu & tieâu ñeà BCKT 2. Ngöôøi nhaän BCKT 3. Môû ñaàu cuûa BCKT 4. Traùch nhieäm cuûa BGÑ ñoái vôùi BCTC 5. Traùch nhieäm cuûa KTV

Prepared by DVH-UEH

6. YÙ kieán cuûa KTV 7. Caùc traùch nhieäm baùo caùo khaùc 8. Chöõ kyù cuûa KTV 9. Ngaøy laäp Baùo caùo kieåm toaùn 10. Teân vaø ñòa chæ cuûa DNKT

Ñoaïn môû ñaàu

Prepared by DVH-UEH

 Teân ñôn vò coù BCTC ñaõ ñöôïc kieåm toaùn;  Caùc BCTC ñaõ ñöôïc kieåm toaùn;  Tieâu ñeà cuûa töøng baùo caùo caáu thaønh boä BCTC;  Tham chieáu ñeán phaàn toùm taét caùc chính saùch keá toaùn quan troïng vaø caùc thuyeát minh khaùc;  Ngaøy keát thuùc kyø keá toaùn hoaëc kyø keá toaùn cuûa töøng baùo caùo caáu thaønh boä baùo caùo taøi chính;  Ngaøy laäp vaø soá trang cuûa baùo caùo taøi chính ñaõ ñöôïc kieåm toaùn.

Ví duï veà ñoaïn môû ñaàu

Prepared by DVH-UEH

• Chuùng toâi ñaõ kieåm toaùn baùo caùo taøi chính keøm theo cuûa Coâng ty ABC, ñöôïc laäp ngaøy..., töø trang... ñeán trang..., bao goàm Baûng caân ñoái keá toaùn taïi ngaøy 31/12/20x1, Baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh, Baùo caùo thay ñoåi voán chuû sôû höõu (neáu coù), Baùo caùo löu chuyeån tieàn teä cho naêm taøi chính keát thuùc cuøng ngaøy vaø Baûn thuyeát minh baùo caùo taøi chính.

3

Traùch nhieäm cuûa KTV

Traùch nhieäm KTV laø ñöa ra yù kieán. Ñeå ñöa ra yù kieán, caàn neâu roõ:  Chuaån möïc kieåm toaùn ñöôïc aùp duïng  Cuoäc kieåm toaùn ñaõ ñöôïc laäp keá hoaïch vaø thöïc hieän  Caùc coâng vieäc ñaõ thöïc hieän  Phöông phaùp kieåm toaùn  Ñaùnh giaù vieäc tuaân thuû chuaån möïc vaø cheá ñoä keá toaùn

hieän haønh

 Ñaùnh giaù caùc öôùc tính keá toaùn  Ñaùnh giaù vieäc trình baøy toång theå baùo caùo taøi chính  Giaûi thích roõ vieäc xem xeùt KSNB

 Lieäu KTV coù tin töôûng raèng caùc baèng chöùng kieåm toaùn laø

Prepared by DVH-UEH

ñaày ñuû vaø thích hôïp

Ví duï ñoaïn moâ taû veà traùch nhieäm KTV

Prepared by DVH-UEH

• Traùch nhieäm cuûa chuùng toâi laø ñöa ra yù kieán veà baùo caùo taøi chính döïa treân keát quaû cuûa cuoäc kieåm toaùn. Chuùng toâi ñaõ tieán haønh kieåm toaùn theo caùc chuaån möïc kieåm toaùn Vieät Nam. Caùc chuaån möïc naøy yeâu caàu chuùng toâi tuaân thuû chuaån möïc vaø caùc quy ñònh veà ñaïo ñöùc ngheà nghieäp, laäp keá hoaïch vaø thöïc hieän cuoäc kieåm toaùn ñeå ñaït ñöôïc söï ñaûm baûo hôïp lyù veà vieäc lieäu baùo caùo taøi chính cuûa Coâng ty coù coøn sai soùt troïng yeáu hay khoâng.

Ví duï ñoaïn moâ taû veà traùch nhieäm KTV (tieáp theo)

• Coâng vieäc kieåm toaùn bao goàm thöïc hieän caùc thuû tuïc nhaèm thu thaäp caùc baèng chöùng kieåm toaùn veà caùc soá lieäu vaø thuyeát minh treân baùo caùo taøi chính. Caùc thuû tuïc kieåm toaùn ñöôïc löïa choïn döïa treân xeùt ñoaùn cuûa kieåm toaùn vieân, bao goàm ñaùnh giaù ruûi ro coù sai soùt troïng yeáu trong baùo caùo taøi chính do gian laän hoaëc nhaàm laãn. Khi thöïc hieän ñaùnh giaù caùc ruûi ro naøy, kieåm toaùn vieân ñaõ xem xeùt kieåm soaùt noäi boä cuûa Coâng ty lieân quan ñeán vieäc laäp vaø trình baøy baùo caùo taøi chính trung thöïc, hôïp lyù nhaèm thieát keá caùc thuû tuïc kieåm toaùn phuø hôïp vôùi tình hình thöïc teá, tuy nhieân khoâng nhaèm muïc ñích ñöa ra yù kieán veà hieäu quaû cuûa kieåm soaùt noäi boä cuûa Coâng ty. Coâng vieäc kieåm toaùn cuõng bao goàm ñaùnh giaù tính thích hôïp cuûa caùc chính saùch keá toaùn ñöôïc aùp duïng vaø tính hôïp lyù cuûa caùc öôùc tính keá toaùn cuûa Ban Giaùm ñoác cuõng nhö ñaùnh giaù vieäc trình baøy toång theå baùo caùo taøi chính.

Prepared by DVH-UEH

4

Caùc loaïi yù kieán

YÙ kieán khoâng phaûi chaáp nhaän toaøn phaàn

YÙ kieán chaáp nhaän toaøn phaàn

 YÙ kieán kieåm toaùn ngoaïi tröø  YÙ kieán kieåm toaùn traùi ngöôïc  Töø choái ñöa ra yù kieán

Prepared by DVH-UEH

“Vaán ñeá caàn nhaán maïnh” vaø “Vaán ñeà khaùc”

YÙ kieán chaáp nhaän toaøn phaàn

Khi baùo caùo taøi chính ñöôïc laäp, treân caùc khía caïnh troïng yeáu, phuø hôïp vôùi khuoân khoå veà laäp vaø trình baøy baùo caùo taøi chính ñöôïc aùp duïng:  Thu thaäp ñaày ñuû baèng chöùng thích hôïp veà BCTC  Moïi thay ñoåi veà chính saùch keá toaùn vaø caùc taùc ñoäng cuûa chuùng ñaõ ñöôïc xem xeùt, ñaùnh giaù ñaày ñuû vaø ñaõ ñöôïc coâng boá trong thuyeát minh baùo caùo taøi chính,  Khoâng coù nghi ngôø ñaùng keå veà giaû ñònh hoaït ñoäng

Prepared by DVH-UEH

lieân tuïc cuûa ñôn vò.

Ví duï veà yù kieán chaáp nhaän toaøn phaàn

Prepared by DVH-UEH

• Theo yù kieán chuùng toâi, baùo caùo taøi chính ñaõ phaûn aùnh trung thöïc vaø hôïp lyù, treân caùc khía caïnh troïng yeáu tình hình taøi chính cuûa Coâng ty ABC taïi ngaøy 31/12/20x1, cuõng nhö keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh vaø tình hình löu chuyeån tieàn teä cho naêm taøi chính keát thuùc cuøng ngaøy, phuø hôïp vôùi Chuaån möïc keá toaùn, Cheá ñoä keá toaùn (doanh nghieäp) Vieät Nam vaø caùc quy ñònh phaùp lyù coù lieân quan ñeán vieäc laäp vaø trình baøy baùo caùo taøi chính.

5

YÙ kieán khoâng phaûi chaáp nhaän toaøn phaàn

Prepared by DVH-UEH

 BCTC xeùt treân toång theå vaãn coøn sai sot troïng yeáu  Bò giôùi haïn veà phaïm vi kieåm toaùn: KTV khoâng theå thu thaäp ñaày ñuû baèng chöùng kieåm toaùn thích hôïp ñeå ñöa ra keát luaän raèng baùo caùo taøi chính, xeùt treân phöông dieän toång theå, khoâng coøn sai soùt troïng yeáu

YÙ kieán khoâng phaûi chaáp nhaän toaøn phaàn

Nguyeân nhaân

Prepared by DVH-UEH

YÙ kieán khoâng phaûi chaáp nhaän toaøn phaàn

Löïa choïn yù kieán phuø hôïp

YÙ kieán ngoaïi tröø

YÙ kieán traùi ngöôïc

Prepared by DVH-UEH

 Baûn chaát cuûa vaán ñeà: Baùo caùo taøi chính coù sai soùt troïng yeáu hay khoâng theå thu thaäp ñaày ñuû baèng chöùng kieåm toaùn thích hôïp; Töø choái ñöa ra yù kieán  Möùc ñoä aûnh höôûng: troïng yeáu, lan toûa

6

Löïa choïn yù kieán kieåm toaùn khoâng phaûi laø yù kieán chaáp nhaän toaøn phaàn (Materially/Pervasively)

Tính chất lan tỏa của các ảnh hưởng hoặc ảnh hưởng có thể có của vấn đề được xem xét Bản chất của vấn đề được xem xét Trọng yếu và lan tỏa

Prepared by DVH-UEH

Trọng yếu nhưng không lan tỏa Ý kiến kiểm toán ngoại trừ Ý kiến kiểm toán ngoại trừ Ý kiến kiểm toán trái ngược Từ chối đưa ra ý kiến Báo cáo tài chính có sai sót trọng yếu Không thể thu thập được đầy đủ bằng chứng kiểm toán thích hợp

YÙ kieán ngoaïi tröø

 Caùc sai soùt, xeùt rieâng leû hay toång hôïp laïi, coù aûnh höôûng troïng yeáu nhöng khoâng lan toûa ñoái vôùi baùo caùo taøi chính; hoaëc

Prepared by DVH-UEH

 Khoâng theå thu thaäp ñöôïc ñaày ñuû baèng chöùng kieåm toaùn thích hôïp ñeå laøm cô sôû ñöa ra yù kieán kieåm toaùn, nhöng caùc aûnh höôûng coù theå coù cuûa caùc sai sot chöa ñöôïc phaùt hieän (neáu coù) coù theå laø troïng yeáu nhöng khoâng lan toûa ñoái vôùi baùo caùo taøi chính.

YÙ kieán kieåm toaùn traùi ngöôïc

Prepared by DVH-UEH

• Khi caùc sai soùt, xeùt rieâng leû hay toång hôïp laïi, coù aûnh höôûng troïng yeáu vaø lan toûa ñoái vôùi baùo caùo taøi chính.

7

Töø choái ñöa ra yù kieán

Prepared by DVH-UEH

KTV khoâng theå thu thaäp ñöôïc ñaày ñuû baèng chöùng kieåm toaùn thích hôïp ñeå laøm cô sôû ñöa ra yù kieán kieåm toaùn vaø nhöõng aûnh höôûng coù theå coù cuûa caùc sai soùt chöa ñöôïc phaùt hieän (neáu coù) coù theå laø troïng yeáu vaø lan toûa ñoái vôùi baùo caùo taøi chính.

Hình thöùc BCKT khoâng phaûi yù kieán chaáp nhaän toaøn phaàn

1. Boå sung ñoaïn moâ taû cô sôû cuûa yù kieán kieåm toaùn khoâng phaûi laø yù kieán chaáp nhaän toaøn phaàn

Prepared by DVH-UEH

2. Söûa ñoåi tieâu ñeà vaø noäi dung cuûa ñoaïn yù kieán kieåm toaùn: töø “YÙ kieán cuûa kieåm toaùn vieân” (trong baùo caùo kieåm toaùn vôùi yù kieán daïng chaáp nhaän toaøn phaàn) söûa thaønh “YÙ kieán kieåm toaùn ngoaïi tröø”, “YÙ kieán kieåm toaùn traùi ngöôïc” hoaëc “Töø choái ñöa ra yù kieán”. 3. Söûa ñoåi ñoaïn moâ taû veà traùch nhieäm cuûa kieåm toaùn vieân

Boå sung ñoaïn moâ taû cô sôû cuûa yù kieán kieåm toaùn khoâng phaûi laø yù kieán chaáp nhaän toaøn phaàn

 Phaûi trình baøy veà nguyeân nhaân daãn ñeán vieäc ñöa ra yù kieán khoâng phaûi laø chaáp nhaän toaøn phaàn.

Prepared by DVH-UEH

 Ñoaïn naøy ñöôïc ñaët tröôùc ñoaïn yù kieán kieåm toaùn trong baùo caùo kieåm toaùn vôùi tieâu ñeà laø “Cô sôû cuûa yù kieán kieåm toaùn ngoaïi tröø”, “Cô sôû cuûa yù kieán kieåm toaùn traùi ngöôïc” hoaëc “Cô sôû cuûa vieäc töø choái ñöa ra yù kieán” moät caùch thích hôïp.

8

Ví duï ñoaïn moâ taû cô sôû

töø choái ñöa ra yù kieán kieåm toaùn

• Khoaûn ñaàu tö cuûa Coâng ty vaøo Coâng ty lieân doanh DEF (taïi nöôùc X) ñang ñöôïc ghi nhaän treân Baûng caân ñoái keá toaùn vôùi soá tieàn laø XXX VND, chieám hôn 90% giaù trò taøi saûn thuaàn cuûa Coâng ty taïi ngaøy 31/12/20x1. Chuùng toâi ñaõ khoâng ñöôïc pheùp tieáp caän vôùi Ban Giaùm ñoác vaø kieåm toaùn vieân cuûa Coâng ty DEF cuõng nhö taøi lieäu, hoà sô kieåm toaùn cuûa kieåm toaùn vieân Coâng ty DEF. Do ñoù, chuùng toâi khoâng theå xaùc ñònh ñöôïc lieäu coù caàn ñieàu chænh ñoái vôùi: (1) phaàn taøi saûn cuûa Coâng ty trong taøi saûn cuûa DEF maø Coâng ty coù quyeàn ñoàng kieåm soaùt; (2) phaàn nôï phaûi traû Coâng ty trong caùc khoaûn nôï phaûi traû cuûa DEF maø Coâng ty phaûi cuøng chòu traùch nhieäm; (3) phaàn sôû höõu cuûa Coâng ty trong thu nhaäp, chi phí cuûa DEF trong naêm; (4) caùc khoaûn muïc trong Baùo caùo thay ñoåi voán chuû sôû höõu (neáu coù) vaø Baùo caùo löu chuyeån tieàn teä.

•

Prepared by DVH-UEH

Ví duï veà söûa ñoåi ñoaïn Traùch nhieäm cuûa kieåm toaùn vieân

Prepared by DVH-UEH

Traùch nhieäm cuûa chuùng toâi laø ñöa ra yù kieán veà baùo caùo taøi chính döïa treân keát quaû cuûa cuoäc kieåm toaùn ñöôïc thöïc hieän theo caùc chuaån möïc kieåm toaùn Vieät Nam. Tuy nhieân, do vaán ñeà moâ taû taïi ñoaïn “Cô sôû cuûa vieäc töø choái ñöa ra yù kieán”, chuùng toâi ñaõ khoâng theå thu thaäp ñöôïc ñaày ñuû baèng chöùng kieåm toaùn thích hôïp ñeå laøm cô sôû ñöa ra yù kieán kieåm toaùn.

Ví duï veà yù kieán daïng ngoaïi tröø

Prepared by DVH-UEH

• Theo yù kieán chuùng toâi, ngoaïi tröø nhöõng aûnh höôûng cuûa vaán ñeà neâu trong ñoaïn cô sôû cuûa yù kieán kieåm toaùn ngoaïi tröø, baùo caùo taøi chính ñaõ phaûn aùnh trung thöïc vaø hôïp lyù, treân caùc khía caïnh troïng yeáu tình hình taøi chính cuûa Coâng ty ABC taïi ngaøy 31/12/20x1, cuõng nhö keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh vaø tình hình löu chuyeån tieàn teä cho naêm taøi chính keát thuùc cuøng ngaøy, phuø hôïp vôùi Chuaån möïc keá toaùn, Cheá ñoä keá toaùn (doanh nghieäp) Vieät Nam vaø caùc quy ñònh phaùp lyù coù lieân quan ñeán vieäc laäp vaø trình baøy baùo caùo taøi chính

9

Ví duï veà töø choái ñöa ra yù kieán

Prepared by DVH-UEH

Do taàm quan troïng cuûa vaán ñeà neâu taïi ñoaïn “Cô sôû cuûa vieäc töø choái ñöa ra yù kieán”, chuùng toâi khoâng theå thu thaäp ñöôïc ñaày ñuû baèng chöùng kieåm toaùn thích hôïp ñeå laøm cô sôû ñöa ra yù kieán kieåm toaùn. Do ñoù, chuùng toâi khoâng theå ñöa ra yù kieán kieåm toaùn veà baùo caùo taøi chính ñính keøm.

Ví duï veà yù kieán traùi ngöôïc

•

Theo yù kieán cuûa chuùng toâi, do taàm quan troïng cuûa vaán ñeà neâu taïi “Cô sôû cuûa yù kieán kieåm toaùn traùi ngöôïc”, baùo caùo taøi chính hôïp nhaát ñaõ khoâng phaûn aùnh trung thöïc vaø hôïp lyù, treân caùc khía caïnh troïng yeáu tình hình taøi chính cuûa Taäp ñoaøn (Toång Coâng ty) ABC taïi ngaøy 31/12/20x1, cuõng nhö keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh vaø tình hình löu chuyeån tieàn teä cho naêm taøi chính keát thuùc cuøng ngaøy, khoâng phuø hôïp vôùi chuaån möïc keá toaùn, cheá ñoä keá toaùn (doanh nghieäp) Vieät Nam vaø caùc quy ñònh phaùp lyù coù lieân quan ñeán vieäc laäp vaø trình baøy baùo caùo taøi chính hôïp nhaát

Prepared by DVH-UEH

Những vấn đề khác về ý kiến kiểm toán trái ngược và từ chối đưa ra ý kiến

Prepared by DVH-UEH

Bảng cân đối kế toán: Ý kiến trái ngược hoặc từ chối đưa ra ý kiến Nhưng…. Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh: ý kiến chấp nhận toàn phần!

10

Những vấn đề khác về ý kiến kiểm toán trái ngược và từ chối đưa ra ý kiến

Prepared by DVH-UEH

Số dư đầu kỳ? Bảng cân đối kế toán: Ý kiến chấp nhận toàn phần Nhưng…. Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh và lưu chuyển tiền tệ: Ý kiến kiểm toán ngoại trừ hoặc từ chối cho ý kiến

“Vaán ñeà caàn nhaán maïnh” & “Vaán ñeà khaùc”

Prepared by DVH-UEH

Đoạn “Vấn đề cần nhấn mạnh” trong báo cáo kiểm toán

Vấn đề đó là đặc biệt quan trọng để người sử dụng hiểu được BCTC

Cần phải thu hút sự chú ý của người sử dụng đối với một vấn đề đã được trình bày hoặc thuyết minh trong BCTC

Đã thu thập đầy đủ bằng chứng kiểm toán thích hợp cho thấy vấn đề đó không bị sai sót trọng yếu

Prepared by DVH-UEH

11

Các trường hợp có thể trình bày đoạn “Vấn đề cần nhấn mạnh”

Ví dụ về các trường hợp kiểm toán viên có thể thấy cần phải trình bày đoạn “Vấn đề cần nhấn mạnh”, bao gồm:

– Sự không chắc chắn liên quan tới kết quả trong tương lai của các vụ kiện tụng hoặc các quyết định của cơ quan quản lý;

– Việc áp dụng một chuẩn mực kế toán mới trước ngày có hiệu lực (nếu được phép) mà việc áp dụng đó có ảnh hưởng lan tỏa đối với báo cáo tài chính;

– Một biến cố lớn đã ảnh hưởng hoặc tiếp tục có ảnh

hưởng đáng kể đến tình hình tài chính của đơn vị.

Prepared by DVH-UEH

Ví duï veà vaán ñeà caàn nhaán maïnh

Prepared by DVH-UEH

Chuùng toâi löu yù ngöôøi ñoïc ñeán Thuyeát minh X trong Baûn thuyeát minh baùo caùo taøi chính, trong ñoù moâ taû söï khoâng chaéc chaén lieân quan ñeán keát quaû cuûa vuï kieän maø Coâng ty bò Coâng ty DEF kieän. YÙ kieán kieåm toaùn ngoaïi tröø cuûa chuùng toâi khoâng lieân quan ñeán vaán ñeà naøy.

Đoạn “vấn đề khác” trong báo cáo kiểm toán

Cần phải trao đổi về một vấn đề khác ngoài các vấn đề đã được trình bày hoặc thuyết minh trong BCTC

Vấn đề đó là thích hợp để người sử dụng hiểu rõ hơn về cuộc kiểm toán, về trách nhiệm của kiểm toán viên hoặc về báo cáo kiểm toán

Pháp luật và các quy định cũng không cấm

“Vấn đề khác” Prepared by DVH-UEH

12

Các trường hợp có thể cần trình bày đoạn “Vấn đề khác”

 “Vấn đề khác” thích hợp để người sử dụng hiểu rõ

hơn về cuộc kiểm toán.

 “Vấn đề khác” thích hợp để người sử dụng hiểu rõ hơn về trách nhiệm của kiểm toán viên hoặc về báo cáo kiểm toán.

 Báo cáo kiểm toán về hai báo cáo tài chính trở lên.  Hạn chế việc cung cấp hoặc sử dụng báo cáo kiểm

toán.

Prepared by DVH-UEH

Ví duï veà vaán ñeà khaùc

Prepared by DVH-UEH

Baùo caùo taøi chính cuûa Coâng ty ABC cho naêm taøi chính keát thuùc ngaøy 31/12/20x0 ñaõ ñöôïc kieåm toaùn bôûi kieåm toaùn vieân vaø doanh nghieäp kieåm toaùn khaùc. Kieåm toaùn vieân naøy ñaõ ñöa ra yù kieán chaáp nhaän toaøn phaàn ñoái vôùi baùo caùo taøi chính naøy taïi ngaøy 31/03/20x1.

Thank you for listening

Prepared by DVH-UEH

13