VSA 530
Chuyeân
Phöông phaùp löïa choïn caùc phaàn töû thöû nghieäm
ñeà
Choïn toaøn boä
LAÁY MAÃU KIEÅM TOAÙN
3
vaø caùc thuû tuïc löïa choïn khaùc
Lựa chọn phaàn töû ñaëc bieät
Laáy maãu kieåm toaùn
1
2
Trình bày: Nguyễn Trí Tri
Choïn toaøn boä (kieåm tra 100%)
Choïn löïa caùc phaàn töû ñaëc bieät
- Ruûi ro tieàm taøng vaø ruûi ro kieåm soaùt raát cao.
- Caùc phaàn töû coù giaù trò lôùn hoaëc quan troïng. - Caùc phaàn töû coù giaù trò quy ñònh. - Caùc phaàn töû thích hôïp cho muïc ñích thu thaäp
thoâng tin.
- Vaãn hieäu quaû veà maët chi phí.
- Toång theå coù ít phaàn töû, giaù trò phaàn töû lôùn.
- Caùc phaàn töû thích hôïp cho muïc ñích kieåm tra
- Ñôn vò ñang bò kieän tuïng, tranh chaáp
caùc thuû tuïc. (k/tra thuû tuïc kieåm soaùt)
- Theo yeâu caàu cuûa khaùch haøng.
3
4
100%
Laáy maãu kieåm toaùn
Soá dö chi tieát TK 131 Chọn 2 khaùch haøng ñaëc bieät gửi thư xaùc nhaän?
AÙp duïng caùc thuû tuïc kieåm toaùn treân moät soá phaàn töû < 100% 2.550.000.000 toång soá phaàn töû cuûa 1 soá dö TK hay 1 loaïi NV, 3.206.500.000 sao cho moïi phaàn töû ñeàu coù cô hoäi ñeå ñöôïc choïn = 79,5%
0 o Coâng ty A 126.500.000 o Coâng ty B o Coâng ty C 650.000.000 o Coâng ty D 1.900.000.000 150.000.000 o Coâng ty E o Coâng ty F 80.000.000 300.000.000 o Coâng ty …. 3.206.500.000
Laáy maãu thoáng keâ Laáy maãu phi thoáng keâ
6
5
Trong thöû nghieäm kieåm soaùt Trong thöû nghieäm cô baûn
Laáy maãu thoáng keâ vaø phi thoáng keâ
Laáy maãu thoáng keâ vaø phi thoáng keâ
Laáy maãu phi thoáng keâ
Laáy maãu phi thoáng keâ
Laáy maãu thoáng keâ
Laáy maãu thoáng keâ Lyù thuyeát thoáng keâ, xeùt ñoaùn
Nhöôïc ñieåm
-Ñoøi hoûi xeùt ñoaùn -Thieáu khaùch quan
Côõ maãu Xeùt ñoaùn, lyù thuyeát thoáng keâ
Öu ñieåm -Khoâng yeâu caàu
Choïn maãu Ngaãu nhieân
8
7
KTV coù kieán thöùc thoáng keâ -Tieát kieäm thôøi gian
-Yeâu caàu KTV coù kieán thöùc thoáng keâ -Toán thôøi gian -Thieát keá maãu phuø hôïp -Choïn maãu ñaày ñuû -Ñaùnh giaù khaùch quan hôn
Bất kỳ pp naøo maø KTV cho raèng maãu seõ ñaïi dieän cho toång theå Ñaùnh giaù maãu Xeùt ñoaùn Keát quaû thoáng keâ xeùt ñoaùn
Laáy maãu kieåm toaùn
Các pp lấy mẫu thống kê mà KTV có thể áp dụng là:
AÙp duïng caùc thuû tuïc kieåm toaùn treân moät soá phaàn töû < 100%
toång soá phaàn töû cuûa 1 soá dö TK hay 1 loaïi NV,
sao cho moïi phaàn töû ñeàu coù cô hoäi ñeå ñöôïc choïn
+ Lấy mẫu thuộc tính (Attribute Sampling) + Lấy mẫu theo đơn vị tiền tệ (Monetary-unit sampling hay còn gọi là Probability- proportional to-size sampling (PPS) + Các phương pháp khác như: Mean-per unit (MUS), Ratio estimation, Difference estimation.
Trong phạm vi môn học, phương pháp được trình bày sẽ là lấy mẫu phi thống kê áp dụng trong thử nghiệm kiểm soát và thử nghiệm cơ bản.
Rủi ro ngoaøi maãu Rủi ro lấy mẫu
9
10
KTV ñöa ra keát luaän sai khoâng lieân quan ñeán maãu Maãu khoâng ñaïi dieän cho toång theå
Ruûi ro laáy maãu vaø ruûi ro ngoaøi maãu
Laáy maãu kieåm toaùn
x x AÙp duïng caùc thuû tuïc kieåm toaùn treân moät soá phaàn töû < 100% x x x x x x
x x x Giaûm rủi ro ngoaøi maãu Giaûm rủi ro lấy mẫu x x x x Hình 3 Hình 1 x x
? Taêng côõ maãu
x
? Laäp keá hoaïch, giaùm saùt vaø soaùt xeùt vieäc thöïc hieän
11
12
Hình 2
Quy trình laáy maãu kieåm toaùn
Quy trình laáy maãu kieåm toaùn
Laäp keá hoaïch
Thieát keá maãu
Thieát keá maãu Xaùc ñònh côõ maãu
Xaùc ñònh côõ maãu
Thöïc hieän
• Xaùc ñònh muïc tieâu cuûa thöû nghieäm
Löïa choïn caùc phaàn töû cuûa maãu Thöïc hieän caùc thuû tuïc kieåm toaùn
Ñaùnh giaù
• Xaùc ñònh sai phaïm
• Xaùc ñònh toång theå
Xem xeùt baûn chaát vaø nguyeân nhaân sai soùt Döï tính sai soùt trong toång theå Ñaùnh giaù keát quaû maãu
• Phaân nhoùm toång theå
14
13
(Không có sự khác biệt khi thiết kế mẫu giữa lấy mẫu thống kê và phi thống kê)
Laäp keá hoaïch
Xaùc ñònh muïc tieâu cuûa thöû nghieäm
Xaùc ñònh sai phaïm
Thöû nghieäm cô baûn
Thöû nghieäm cô baûn
- Sai leäch veà nghieäp vuï hay soá dö taøi khoaûn.
Thöû nghieäm kieåm soaùt Thu thaäp baèng chöùng veà tính höõu hieäu cuûa heä thoáng kieåm soaùt noäi boä.
Thu thaäp baèng chöùng veà caùc cô sôû daãn lieäu BCTC.
Thöû nghieäm kieåm soaùt - Chính saùch hay thuû tuïc kieåm soaùt khoâng höõu hieäu.
Sai phaïm thuoäc tính
Sai phaïm soá lieäu
16
15
Xaùc ñònh toång theå
Phaân nhoùm toång theå
Phaân nhoùm toång theå: giaûm tính bieán ñoäng cuûa phaàn töû
- Toång theå laø toaøn boä döõ lieäu maø töø ñoù KTV laáy maãu ñeå coù theå ñi ñeán keát luaän.
Ñôn vò: trieäu ñoàng
Phuø hôïp: muïc tieâu cuûa thöû nghieäm Ñaày ñuû: taát caû caùc phaàn töû keát luaän toång theå
- Ñôn vò laáy maãu: laø caùc phaàn töû rieâng bieät caáu thaønh toång theå
17
18
Ví duï- Thiết kế maãu trong thöû nghieäm cơ bản
Ví duï- Thiết kế maãu trong thöû nghieäm kieåm soaùt
Xaùc ñònh sai phaïm
Xaùc ñònh toång theå
Xaùc ñònh sai phaïm
Xaùc ñònh toång theå
Muïc tieâu thöû nghieäm
Muïc tieâu thöû nghieäm
?
Khoaûn phaûi thu khoâng coù thöïc
Giao haøng nhöng khoâng laäp hoùa ñôn baùn haøng.
Phaân nhoùm Soá löôïng phaàn töû Giaù trò phaân nhoùm > 1.000 5 5.500 > 100 56 8.500 < 100 281 16.000 Toång coäng 342 30.000
Taát caû caùc nghieäp vuï giao haøng ñeàu ñöôïc laäp hoùa ñôn baùn haøng.
Tính hieän höõu cuûa số dư caùc khoaûn phaûi thu taïi thôøi ñieåm cuoái nieân ñoä.
? Tổng thể là số dư chi tiết của các khoản phải thu của khách hàng cuối niên độ.
19
20
Tổng thể là tất cả các nghiệp vụ giao hàng (các phiếu giao hàng).
Quy trình laáy maãu kieåm toaùn
Xaùc ñònh côõ maãu trong TNKS
Thieát keá maãu
Nhaân toá aûnh höôûng Côõ maãu Laäp keá hoaïch
Xaùc ñònh côõ maãu
Taêng leân Möùc ñoä tin caäy maø KTV döï ñònh döïa vaøo heä thoáng KSNB taêng leân.
Giaûm xuoáng Tyû leä sai phaïm ñoái vôùi thuû tuïc kieåm soaùt maø KTV coù theå chaáp nhaän ñöôïc taêng leân
• Trong thöû nghieäm kieåm soaùt
• Trong thöû nghieäm cô baûn
Tyû leä sai phaïm ñoái vôùi thuû tuïc kieåm soaùt maø KTV döï ñoaùn seõ xaûy ra trong toång theå taêng leân *. Taêng leân
*Tyû leä sai phaïm ñoái vôùi thuû tuïc kieåm soaùt maø KTV dự tính sẽ phát hiện 22 trong tổng thể tăng lên
(Việc xác định cỡ mẫu có sự khác biệt giữa lấy mẫu thống kê và phi thống kê, tuy 21 nhiên trong phạm vi chương trình chỉ đề cập đến việc xác định cỡ mẫu theo lấy mẫu phi thống kê)
Taêng leân Rủi ro do KTV đaùnh giaù RRKS thaáp hôn thöïc teá giaûm xuoáng
Xaùc ñònh côõ maãu trong TNCB
Xaùc ñònh côõ maãu trong TNKS Phöông phaùp choïn maãu phi thoáng keâ
Ví duï: Chính saùch choïn maãu cuûa 1 coâng ty kieåm toaùn
Nhaân toá aûnh höôûng Côõ maãu
Möùc ñoä tin caäy vaøo KSNB Thaáp
Côõ maãu 10 - 15
RR kieåm toaùn taêng Taêng leân
Trung bình
20 - 35
Cao
30 - 60
Giaûm xuoáng Söû duïng thöû nghieäm cô baûn nhieàu hôn cho cuøng moät cô sôû daãn lieäu
Möùc sai soùt chaáp nhaän ñöôïc taêng leân Giaûm xuoáng
23
Nếu tổng thể phân nhóm được thì cỡ mẫu cần thiết sẽ giảm xuống 24
Taêng leân Möùc sai soùt KTV döï tính seõ phaùt hieän ñöôïc trong toång theå taêng leân
Xaùc ñònh côõ maãu trong TNCB Phöông phaùp choïn maãu phi thoáng keâ
Xaùc ñònh côõ maãu trong TNCB Phöông phaùp choïn maãu phi thoáng keâ
Giaù trò toång theå Möùc sai soùt chaáp nhaän
Côõ maãu
= × Heä soá ñaûm baûo Công thức trên được xây dựng dựa trên lý thuyết thống kê theo chọn mẫu đơn vị tiền tệ, có thể sử dụng cho lấy mẫu phi thống kê (theo AICPA)
Ruûi ro phaùt hieän
Côõ × 1.2 = 24 = $2,500,000 $125,000 maãu
Ruûi ro tieàm taøng
Gaàn möùc
vaø ruûi ro kieåm soaùt
Toái ña
Toái ña 3.0
toái ña 2.7
Trung bình 2.3
Thaáp 2.0
Gaàn möùc toái ña
2.7
2.4
2.0
1.6
25
26
Trung bình Thaáp
2.3 2.0
2.1 1.6
1.6 1.2
1.2 1.0
Khi áp dụng lấy mẫu phi thống kê trong TNCB, KTV thường xác định các phần tử quan trọng cần thực hiện thử nghiệm tách biệt vì việc xét đoán sai sót tiềm tàng từ các phần tử này có thể vượt quá mức sai sót chấp nhận, vì vậy giá trị tổng thể trong công thức này là giá trị tổng thể đã trừ đi giá trị các phần tử quan trọng được thử nghiệm riêng biệt.
Quy trình laáy maãu kieåm toaùn
Ví duï: Löïa choïn heä thoáng
Löïa choïn caùc phaàn töû cuûa maãu
Thöïc hieän caùc thuû tuïc kieåm toaùn
o Toång theå: 10.000 phieáu giao haøng o Côõ maãu: 20 o Khoaûng caùch laáy maãu: 10.000/20 = 500 o Phieáu giao haøng ñaàu tieân choïn baát kyø:
o soá 124
o Caùc phieáu giao haøng ñöôïc choïn tieáp theo seõ laø:
• Choïn maãu ngaãu nhieân (baûng soá, chöông trình…)
• Löïa choïn heä thoáng
• Löïa choïn baát kyø
o soá 624 o soá 1.124 o soá 1.624 o …
27
28
Thöïc hieän
Quy trình laáy maãu kieåm toaùn
Quy trình laáy maãu kieåm toaùn
Löïa choïn caùc phaàn töû cuûa maãu
Xem xeùt baûn chaát vaø nguyeân nhaân sai soùt
Thöïc hieän caùc thuû tuïc kieåm toaùn
Ước tính sai soùt trong toång theå
Ñaùnh giaù keát quaû maãu
• Phuø hôïp vôùi muïc tieâu thöû nghieäm
• Baûn chaát: sai soùt, gian laän
• Phaàn töû ñöôïc choïn khoâng phuø hôïp Phaàn töû thay theá
• Nguyeân nhaân: hieåu sai, caåu thaû,…
• Thuû tuïc kieåm toaùn khoâng theå aùp duïng Thuû tuïc thay theá
30
29
Thöïc hieän Ñaùnh giaù
Quy trình laáy maãu kieåm toaùn
Döï tính sai soùt trong toång theå
Trong thöû nghieäm KS Tính tyû leä sai phaïm
Trong thöû nghieäm cô baûn Xaùc ñònh sai soùt phaùt hieän
Xem xeùt baûn chaát vaø nguyeân nhaân sai soùt
cuûa maãu
cuûa maãu
Ước tính sai soùt trong toång theå
Khoâng öôùc tính tyû leä sai
Ñaùnh giaù keát quaû maãu
Öôùc tính sai soùt toång theå
soùt toång theå
• Trong thöû nghieäm kieåm soaùt
• Trong thöû nghieäm cô baûn
32
31
Ñaùnh giaù
Quy trình laáy maãu kieåm toaùn
Ñaùnh giaù keát quaû maãu
Trong thöû nghieäm kieåm soaùt:
Tyû leä sai soùt (maãu) > (döï tính): Ñieàu chænh taêng möùc RRKS
Xem xeùt baûn chaát vaø nguyeân nhaân sai soùt
Tyû leä sai soùt (maãu) < (döï tính): Chaáp nhaän RRKS ñaõ ñaùnh giaù
Ước tính sai soùt trong toång theå
Ñaùnh giaù keát quaû maãu
Trong thöû nghieäm cô baûn:
Soá tieàn sai soùt (mẫu) > (chấp nhận): Sai soùt troïng yeáu
• Trong thöû nghieäm kieåm soaùt
Soá tieàn sai soùt döï tính + sai soùt caù bieät < (chấp nhận): Xem xeùt keát luaän
• Trong thöû nghieäm cô baûn
33
34
Ñaùnh giaù
Ñaùnh giaù keát quaû lấy maãu Thöû nghieäm kieåm soaùt
Ñaùnh giaù keát quaû lấy maãu Thöû nghieäm kieåm soaùt
Giả định KTV sử dụng lấy mẫu phi thống kê, - Thủ tục 1, tỷ lệ sai phạm của mẫu là 1,6% (1/60), thấp hơn tỷ lệ sai phạm dự tính là 2%. Kết luận: Khả năng tỷ lệ sai phạm tổng thể thực tế vượt quá 6% nằm trong giới hạn rủi ro chấp nhận được là 5% (mức độ tin cậy 95%).
Thủ tục 1 Thủ tục 2 1 2 Số lượng sai phạm 60 60 Cỡ mẫu 2% 2% Tỷ lệ sai phạm dự tính 6% 6% Tỷ lệ sai phạm chấp nhận 95% 95% Mức độ tin cậy
- Thủ tục 2, tỷ lệ sai phạm của mẫu là 3,3% (2/60), cao hơn tỷ lệ sai phạm dự tính là 2%. Kết luận: Khả năng tỷ lệ sai phạm tổng thể thực tế vượt quá 6% nằm trong mức rủi ro cao không thể chấp nhận đ/chỉnh tăng mức RRKS đã đánh giá
35
36
Kết luận ?
Ñaùnh giaù keát quaû maãu Thöû nghieäm cô baûn
Ñaùnh giaù keát quaû maãu Thöû nghieäm cô baûn
Muïc tieâu thöû nghieäm: Tính hieän höõu cuûa caùc khoaûn phaûi thu. Möùc troïng yeáu phaân boå: 500 trieäu Möùc sai soùt coù theå boû qua: 100 trieäu Giaù trò soå saùch: 30 tyû ñoàng. Phaân nhoùm toång theå
Muïc tieâu thöû nghieäm: Tính hieän höõu cuûa caùc khoaûn phaûi thu. Möùc troïng yeáu phaân boå : 500 trieäu Möùc sai soùt coù theå boû qua: 100 trieäu Giaù trò soå saùch: 30 tyû ñoàng. Phaân nhoùm toång theå
Ñôn vò: trieäu ñoàng
Ñôn vò: trieäu ñoàng
Phaân nhoùm Giaù trò phaân
Giaù trò maãu
% maãu/phaân nhoùm Sai soùt
nhoùm
Cheânh leäch
Phaân nhoùm Soá löôïng
öôùc tính
phaàn töû
Giaù trò phaân nhoùm
Soá löôïng maãu
Giaù trò maãu
Giaù trò kieåm toaùn
Cheânh leäch
5.500
10
5.500
> 1.000
100%
10
> 1.000
5
5.500
5
5.500
5.490
10
8.500
20
4.500
> 100
4.500/8.500 = 53%
37.7
> 100
56
8.500
20
4.500
4.480
20
16.000
3.000
< 100
5
3.000/16.000 = 19%
26.7
< 100
281
16.000
38
3.000
2.995
5
37
30.000
13.000
Toång coäng
74.7 38
Keát thuùc chuyeân ñeà 3
Ñaùnh giaù keát quaû maãu Thöû nghieäm cô baûn
Giả định KTV sử dụng lấy mẫu phi thống kê, -
Tổng sai sót ước tính là 74.7 triệu thấp hơn mức sai sót có thể bỏ qua là 100 triệu. Kết luận: giá trị sai sót thực tế của các khoản phải thu vượt quá 500 triệu nằm trong giới hạn rủi ro thấp chấp nhận được.
- Tuy nhiên để đi đến kết luận về tính hợp lý của các khoản phải thu KTV cần xem xét thêm: sai sót định tính cũng như kết quả của các thủ tục kiểm toán khác.
40
39
