MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 2
CHƯƠNG 1 ........................................................................................................................ 3
TỔNG QUAN VỀ KỸ THUẬT CHUYỂN MẠCH ........................................................ 3
1.1 Vai trò của trung tâm chuyển mạch trong mạng viễn thông ........................... 3
1.2 Quá trình phát triển của kỹ thuật chuyển mạch ............................................... 4
CHƯƠNG 2 ........................................................................................................................ 8
KỸ THUẬT CHUYỂN MẠCH KÊNH ........................................................................... 8
2.1 Cơ sở kỹ thuật chuyển mạch kênh ......................................................................... 8
2.2 Trường chuyển mạch không gian số ...................................................................... 9
2.3 Trường chuyển mạch thời gian số ....................................................................... 16
2.4 Trường chuyển mạch ghép ................................................................................... 25
CHƯƠNG 3 ...................................................................................................................... 35
BÁO HIỆU TRONG MẠNG VIỄN THÔNG ............................................................... 35
3.1 Tống quan ............................................................................................................... 35
3.2 Nội dung báo hiệu .................................................................................................. 36
3.3 SS7 ........................................................................................................................... 42
3.4 R2 ............................................................................................................................ 46
ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP ..................................................................................................... 51
LỜI MỞ ĐẦU
Học phần “Kỹ thuật chuyển mạch tổng đài” là học phần chuyên ngành dành cho
sinh viên bậc đại học ngành điện tử gồm hai tín chỉ lý thuyết. Để phục vụ cho quá trình
dạy và học học phần này cho giảng viên và sinh viên, việc biên soạn tập Bài giảng Kỹ
thuật chuyển mạch tổng đài theo đúng chương trình đào tạo đã được xây dựng là rất cần
thiết.
Nội dung tập Bài giảng Kỹ thuật chuyển mạch tổng đài được chia làm các
chương có liên kết chặt chẽ giúp sinh viên tiếp thu được kiến thức đồng thời hình thành
thái độ, kỹ năng khi học.
CHƯƠNG 1
TỔNG QUAN VỀ KỸ THUẬT CHUYỂN MẠCH
1.1 Vai trò của trung tâm chuyển mạch trong mạng viễn thông
Mạng viễn thông là tất cả những trang thiết bị kỹ thuật được sử dụng để trao đổi
thông tin giữa các đối tượng trong mạng.
Cùng với sự phát triển của xã hội, nhu cầu thông tin liên lạc ngày càng tăng. Nhiệm
vụ thông tin liên lạc được mạng lưới bưu chính viễn thông đảm nhiệm. Để đáp ứng nhu
cầu thông tin thì mạng phải ngày càng phát triển.
Quá trình phát triển của mạng đã trải qua nhiều giai đoạn. Ban đầu là mạng điện
thoại tương tự, dần dần điện báo, telex, facsimile, truyền số liệu...cũng được kết hợp vào.
Thiết bị đầu cuối:
Là thiết bị của người sử dụng để giao tiếp với mạng cung cấp dịch vụ. Hiện nay có
nhiều chủng loại thiết bị đầu cuối với nhiều hãng sản xuất khác nhau phụ thuộc loại hình
dịch vụ cung cấp. Thiết bị đầu cuối thực hiện chức năng chuyển đổi thông tin cần trao đổi
thành tín hiệu điện và ngược lại, đồng thời cung cấp giao diện cho người sử dụng
Thiết bị chuyển mạch:
Là thành phần cốt lõi trong mạng viễn thông có chức năng thiết lập đường truyền
giữa các đầu cuối.
Trong hệ thống PSTN, thiết bị chuyển mạch là các tổng đài. Tùy theo vị trí của
tổng đài trong mạng, người ta phân loại tổng đài quốc tế, tổng đài chuyển tiếp liên tỉnh và
tổng đài nội hạt.
Bao gồm hai nhiệm vụ:
+ Xử lý tin (CSDL): xử lý, cung cấp tin tức
+ Chuyển mạch
Node chuyển mạch hay tổng đài là nơi nhận thông tin rồi truyền đi. Tùy theo loại
tổng đài mà ta có thể thâm nhập trực tiếp hay gián tiếp vào nó.
Ví dụ: với tổng đài nội hạt, thuê bao có thể trực tiếp thâm nhập vào tổng đài còn
đối với tổng đài chuyển tiếp thì không, nó chỉ nhận tín hiệu rồi truyền đi từ tổng đài này
sang tổng đài khác. Cũng có loại tổng đài vừa là chuyển tiếp vừa là nội hạt.
Bộ phận chính của node chuyển mạch là trường chuyển mạch. Với một sự điều
khiển thì bất kỳ đầu vào của trường chuyển mạch có thể nổi tới bất kỳ đầu ra của nó, điều
này đảm bảo bất kỳ một thuê bao nào trong mạng có thể giao tiếp với bất kỳ một thuê
bao khác đang rỗi.
Thiết bị truyền dẫn:
Để nối các thiết bị đầu cuối hay giữa các tổng đài với nhau và truyền tín hiệu một
cách nhanh chóng, chính xác.
Thiết bị truyền dẫn được phân loại thành thiết bị truyền dẫn thuê bao, nối thiết bị
đầu cuối với một tổng đài nội hạt, và thiết bị chuyển dẫn chuyển tiếp nối giữa các tổng
đài. Dựa vào môi trường truyền dẫn, thiết bị truyền dẫn có thể được phân loại thành thiết
bị truyền dẫn hữu tuyến và thiết bị truyền dẫn vô tuyến.
Thiết bị báo hiệu
Thiết bị quản lý, bảo dưỡng mạng
Các thiết bị phụ trợ khác
1.2 Quá trình phát triển của kỹ thuật chuyển mạch
Kỹ thuật chuyển mạch có những loại sau:
Chuyển mạch phân kênh không gian: cấu trúc các mắt (các tiếp điểm) chuyển
mạch là các linh kiện điện tử hai trạng thái: đèn điện tử, transistor hay IC. Loại này hiện
nay vẫn đang sử dụng.
Chuyển mạch phân kênh theo thời gian: đang được sử dụng.
Chuyển mạch phân kênh theo tần số: hiện thời không sử dụng trong viễn thông.
Chuyển mạch phân kênh theo bước sóng (chuyển mạch quang): đang nghiên cứu
để sử dụng trong tương lai.
Chuyển mạch gói: sử dụng nguyên lý PCM. Đây là phương thức rất phù hợp cho
hệ thống thông tin hợp nhất và đa dịch vụ, hệ thống thông tin số, truyền sổ liệu. Xét về
mặt kinh tế và kỹ thuật thi trong giai đoạn hiện nay đây là phương thức ưu việt nhất.
Trong mạng điện thoại công cộng, chuyển mạch được thực hiện bằng các tổng đài
để nhiều người có thể thực hiện trao đổi thông tin với nhau theo nhu cầu kết nối cụ thể.
Lịch sử phát triển của tổng đài:
Năm 1878, hệ thống tổng đài đầu tiên được thiết lập, đó là một tổng đài nhân công
điện từ được xây dựng ở New Haven. Đây là tổng đài đầu tiên thương mại thành công
trên thế giới. Những hệ tổng đài này hoàn toàn sử dụng nhân công nên thời gian thiết lập
và giải phóng cuộc gọi là rất lâu, không thỏa mãn nhu cầu ngày càng tăng của xã hội.
Để giải quyết điều này, năm 1889, tổng đài điện thoại không sử dụng nhân công
được A.B Strowger phát minh. Trong hệ tổng đài này, các cuộc gọi được kết nối liên tiếp
tuỳ theo các số điện thoại trong hệ thập phân và do đó gọi là hệ thống gọi theo từng bước.
EMD do công ty của Đức phát triển cũng thuộc loaị này. Hệ thống này còn gọi là tổng
đài cơ điện vì nguyên tắc vận hành của nó, nhưng với kích thước lớn, chứa nhiều bộ phận
cơ khí, khả năng hoạt động bị hạn chế rất nhiều.
Năm 1926, Erisson phát triển thành công hệ tổng đài thanh chéo. Được đặc điểm
hoá bằng cách tách hoàn toàn việc chuyển mạch cuộc gọi và các mạch điều khiển. Đổi
với chuyển mạch thanh chéo, các tiếp điểm đóng mở được sử dụng các tiếp xúc được dát
vàng và các đặc tính của cuộc gọi được cải tiến nhiều. Hơn nữa, một hệ thống điều khiển
chung để điều khiển một số chuyển mạch vào cùng một thời điểm được sử dụng. Đó là
các xung quay sổ được dồn lại vào các mạch nhớ và sau đó được kết hợp trên cơ sở các
số đã quay được ghi lại để chọn mạch tái sinh. Thực chất, đây là một tổng đài được sản