Bài giảng Lập trình cơ bản - Chương 2: Biến và kiểu dữ liệu

ữ ệ ữ ệ

ế ế

ể ể Bi n và Ki u D Li u Bi n và Ki u D Li u

ươ

Ch

ng 2

ụ

ụM c Tiêu M c Tiêu

ượ ệ ế variables) ằ

c bi n ( ế t bi n và h ng (constants) ử ể ữ ệ t kê các ki u d li u khác nhau và s ươ ng trình C d ng chúng trong ch

Lập trình cơ bản C/Chương 2/ 2 of 22

 Hi u ể đ  Phân bi  Li ệ ụ ể ử ố ọ  Hi u và s d ng các toán t ử ụ s h c

Bi nếBi nế

B nhộ ớ

ữ ệ D li u

15 ữ ệ D li u trong b ộ nhớ

ộ ớ

ỗ ị

ấ M i v trí trong b nh là duy nh t

ỗ ị

ộ

ế

ấ

ớ

Bi n cho phép cung c p m t tên có ý nghĩa cho m i v trí nh

Lập trình cơ bản C/Chương 2/ 3 of 22

Ví dụVí dụ

BEGIN DISPlAY ‘Enter 2 numbers’ INPUT A, B C = A + B DISPLAY C END

trên ớ

ầ

ệ ấ

ệ

ộ

ớ

ố

ế

ị ụ ể

ộ

ớ

ế ủ

• A, B và C là các bi n trong đo n mã gi ả ạ ế • Tên bi n giúp chúng ta truy c p vào b nh mà không c n dùng ế ộ ậ ỉ ủ ị đ a ch c a chúng • H đi u hành đ m nhi m vi c c p b nh còn tr ng cho ả ệ ề ữ nh ng bi n này • Ð tham chi u đ n m t giá tr c th trong b nh , chúng ta ộ ế ể ế ỉ ầ ch c n dùng tên c a bi n

Lập trình cơ bản C/Chương 2/ 4 of 22

Khai báo Khai báo

ể ữ ệ ế ị • [=]

•Ví d : ụ

Lập trình cơ bản C/Chương 2/ 5 of 22

int a = 3; int b; int a=3, b=4; char c = ‘A’;

H ngằH ngằ

ộ

 M t ộ h ngằ (constant) là m t giá tr không bao ờ ờ ổ ị ồ ạ ủ i c a nó. thay đ i trong th i gian t n t gi

ử ụ ị ừ  Đ nh nghĩa h ng: s d ng t ằ khóa const

ể ữ ệ ằ

Lập trình cơ bản C/Chương 2/ 6 of 22

const = ị

H ngằH ngằ

Các ví dụ

ố nguyên

ằ

ằ c b t đ u b ng 0x.

ụ

ắ ầ ằ ằ

ụ

 const int a= 5; h ng sằ  const float x = 5.3; h ng sằ ố th cự ự  const char c = ‘1’; h ng ký t  H ng trong h 16 đ ượ ắ ầ ệ ằ Ví d : 0xa5 = 1016 + 5 =165.  H ng trong h 8 b t đ u b ng 0. ệ Ví d : 0345 = 364+4*16+5=229

Lập trình cơ bản C/Chương 2/ 7 of 22

ị

ịĐ nh danh Đ nh danh

ế

 Tên c a các bi n (variables), các hàm (functions), các nhãn (labels) và

ườ

ọ

ị

ng khác nhau do ng

i dùng đ nh nghĩa g i là đ nh danh

ị

 Ví d v các đ nh danh đúng

ị

 Ví d v các đ nh danh sai

ợ ệ

Không h p l

!

ủ ố ượ các đ i t ụ ề  arena  s_count  marks40  class_one ụ ề  1sttest  oh!god  start... end

 Các đ nh danh có th có b t c chi u dài nào theo quy ướ ị ượ

ề ệ

ự

ở

ố ư ấ ứ c, nh ng s ổ ậ c nh n di n b i trình biên d ch thì thay đ i

ị ộ trong m t bi n đ

ể ế ký t theo trình biên d chị

ị

ệ

ữ ườ

ữ

 Các đ nh danh trong C có phân bi

t ch hoa và ch th

Lập trình cơ bản C/Chương 2/ 8 of 22

ị ị

ắ ặ ắ ặ Các nguyên t c đ t tên đ nh danh Các nguyên t c đ t tên đ nh danh

ộ

ả ắ ầ ự ầ ự alphabet ự ữ ố ch , s

ế ặ ừ ằ ế Tên bi n ph i b t đ u b ng m t ký t ể đ u có th là các ký t Theo sau ký t … Nên tránh đ t tên bi n trùng tên các t khoá

ế ủ Tên bi n nên mô t ả ượ đ c ý nghĩa c a nó

ự Tránh dùng các ký t ẫ ầ gây l m l n

ướ ặ ẩ ế c đ t tên bi n chu n khi

Lập trình cơ bản C/Chương 2/ 9 of 22

ụ Nên áp d ng các quy ậ l p trình

ị

ịĐ nh danh Đ nh danh

Lập trình cơ bản C/Chương 2/ 10 of 22

ừ

ừT khóa T khóa

ấ ả ữ ộ : T t c các ngôn ng dành m t

 T khóa ừ ố ừ ấ ị s t  Nh ng t ữ này có m t ý nghĩa đ c bi

ừ ữ ả ủ

ộ ế ừ

ụ nh t đ nh cho m c đích riêng ệ ặ ộ t ữ ụ ể ộ trong ng c nh c a m t ngôn ng c th khóa và tên ụ ừ integer cho tên ả ngay c khi mà

Lập trình cơ bản C/Chương 2/ 11 of 22

 S không có xung đ t n u t ẽ ế bi n khác nhau. Ví d t ợ ệ ế bi n thì hoàn toàn h p l ừ int khóa là t

ừ

ừT khóa T khóa

Lập trình cơ bản C/Chương 2/ 12 of 22

ể ữ ệ ể ữ ệ Ki u d li u Ki u d li u

ố

ượ ư  Các ki u d li u khác nhau đ ữ ệ ữ c l u tr

Ví d : 10 hay 178993455

ố ự • S th c.

Ví d , 15.22 hay 15463452.25

ố ươ

ụ ng

• S d • S âmố

ụ  Tên. Ví d : John ị ậ  Giá tr lu n lý : ụ Ví d : Y hay N

Lập trình cơ bản C/Chương 2/ 13 of 22

ể ế trong bi n là: ố  S (Numbers) • S nguyên. ụ

ể ữ ệ ể ữ ệ

Ki u d li u (tt.) Ki u d li u (tt.)

ể ả ạ ữ ệ ẽ ượ ư  Ki u d li u mô t ữ ệ lo i d li u s đ c l u

trong bi nế

ế ặ

ứ ể  Tên bi n đ t sau ki u d li u ể ữ ệ  Ví d : tên bi n “varName” đ ng sau ki u d ữ ế

ệ ụ li u “int”

ể

ki u d li u

ữ ệ tên bi nế

int

varName

Lập trình cơ bản C/Chương 2/ 14 of 22

ể ữ ệ ơ ả ể ữ ệ ơ ả Ki u d li u c b n Ki u d li u c b n

ể ữ ệ ơ ả Ki u d li u c b n

int

float

char

void

double

Lập trình cơ bản C/Chương 2/ 15 of 22

ố

Ki uểKi uể s nguyên (int) ố s nguyên (int)

 L u tr d li u s ữ ữ ệ ố int num; ể ư ữ ấ ứ ể ữ ệ  Không th l u tr b t c ki u d li u

ặ nào khác nh ư “Alan” ho c “abc”

ớ nguyên trong ạ ph m vi

ố i 32767

Lập trình cơ bản C/Chương 2/ 16 of 22

 Chiếm 16 bits (2 bytes) b nhộ  Bi u di n các s ễ ể ớ 32768 t  Ví d ụ : 12322, 0, 232

ể ố ự ể ố ự

Ki u s th c (float) Ki u s th c (float)

ữ ữ ệ ố ứ ư ậ ầ  L u tr d li u s ch a ph n th p phân

ộ ớ i 6 con s

ươ ớ (10 mũ d ng 38)

Lập trình cơ bản C/Chương 2/ 17 of 22

float num;  Có đ chính xác t ố  Chiếm 32 bits (4 bytes) b nhộ  3.4E38 đ n 3.4E+38 ế  Ví d ụ : 23.05, 56.5, 32

ể ố ự double) ể ố ự double) Ki u s th c ( Ki u s th c (

ầ

ậ

 L u tr d li u s ch a ph n th p phân

ữ ữ ệ ố ứ double num;

ớ

ộ

ố

i 10 con s

ộ

 Có đ chính xác t  Chiếm 64 bits (8 bytes) b nh ớ  1.7E308 đ n 1.7E+308 ế  Ví d ụ : 23.05, 56.5, 32

Lập trình cơ bản C/Chương 2/ 18 of 22

ể ể

Ki u ký t Ki u ký t

ự char ự

char ) )

( (

ữ ộ ư  L u tr m t ký t ự ơ đ n

char gender; gender='M';

ộ

Lập trình cơ bản C/Chương 2/ 19 of 22

 Chi m ế 8 bits (1 byte) b nh ớ  Ví dụ: ‘a’, ‘m’, ‘$’ ‘%’ , ‘1’, ’5’

Ki u ểKi u ể voidvoid

ư ấ ứ ữ ệ

Không l u b t c d li u gì Báo cho trình biên d ch không có giá tr tr ị ả ị

Lập trình cơ bản C/Chương 2/ 20 of 22

về

ữ ữ

ẫ ẫ

ấ ể ữ ệ ấ ể ữ ệ Nh ng ki u d li u d n xu t Nh ng ki u d li u d n xu t

B b t

ể ữ ệ ẫ

ấ Ki u d li u d n xu t

ể ữ ệ Ki u d li u ơ ả c b n

ộ ổ ừ (Modifiers) ể ữ ệ ki u d li u

unsigned

int

ỉ

unsigned int ố ươ ) ng

(ch là s d

short

int

ộ ớ ơ

ế

short int (chi m ít b nh h n int

)

Long int /longdouble

ế

(chi m nhi u

ộ ớ ơ ề b nh h n

long

int/double

int/double)

Lập trình cơ bản C/Chương 2/ 21 of 22

ể ữ ệ ể ữ ệ

Các ki u d li u signed và Các ki u d li u signed và unsigned unsigned

ế ộ ỉ

unsigned int varNum; varNum=23123; ượ ấ

ỉ ị ươ ể ể ậ  Ki u unsigned ch rõ r ng m t bi n ch có ằ ng th nh n giá tr d

c c p phát 2 bytes

ể ượ ể unsigned có th đ ớ c dùng v i ki u

ỗ ợ ữ ệ ạ  Ki u unsigned int h tr d li u trong ph m

Lập trình cơ bản C/Chương 2/ 22 of 22

ế  varNum đ  B t ổ ừ ữ ệ d li u int và float ể ừ vi t 0 đ n 65535

ữ ữ

ể ữ ệ ể ữ ệ Nh ng ki u d li u long (dài) Nh ng ki u d li u long (dài) và short (ng n) ắ và short (ng n) ắ

 short int chi m gi

i 127

ế ố  Cho phép s có ph m vi t

 2,147,483,648 và 2,147,483,647  long double chi m ế 128 bits (16 bytes)

Lập trình cơ bản C/Chương 2/ 23 of 22

ế ữ 8 bits (1 byte) ừ ớ ạ 128 t ữ 32 bits (4 bytes)  long int chi m gi

ể ữ ệ ể ữ ệ

ạ ạ

ị ị Ki u d li u & ph m vi giá tr Ki u d li u & ph m vi giá tr

Ki uể

ạ Ph m vi

ngượ Dung l ằ tính b ng bit

ớ

char

i 127

128 t ớ

Unsigned char

0 t

i 255 ớ

signed char

128 t

i 127 ớ

int

i 32,767

32,768 t ớ

unsigned int

0 t

i 65,535

ư ể

ố

signed int

Gi ng nh ki u int

ư ể

ố

short int

Gi ng nh ki u int

ớ

unsigned short int

0 t

i 65, 535

Lập trình cơ bản C/Chương 2/ 24 of 22

ể ữ ệ ể ữ ệ

ạ ạ

ị ị

Ki u d li u & ph m vi giá tr (tt.) Ki u d li u & ph m vi giá tr (tt.)

Ki uể

ạ Ph m vi

Dung ngượ l tính b ng ằ bit

ố

signed short int

ư ể Gi ng nh ki u short int

ớ

long int

2,147,483,648 t

i 2,147,483,647

ớ

signed long int

0 t

ố

unsigned long int

i 4,294,967,295 ư ể Gi ng nh ki u long int

float

ố ậ 6 con s th p phân

double

long double

128

ố ậ 10 con s th p phân ố ậ 10 con s th p phân

Lập trình cơ bản C/Chương 2/ 25 of 22

ụ ề ụ ề

ế ế

Ví d v cách khai báo bi n Ví d v cách khai báo bi n

main () {

/*abc of type character */ char abc; /*xyz of type integer */ int xyz; float length; /*length of type float */ double area; /*area of type double */ long liteyrs; /*liteyrs of type long int */ short arm; /*arm of type short integer*/

Lập trình cơ bản C/Chương 2/ 26 of 22

}

ử ố ọ (Arithmetic Operators) ử ố ọ (Arithmetic Operators)

Các toán t Các toán t

s h c s h c

ứ

1 ử

Ch c năng

2 ử

Ch c năng

Toán t ngôi

ố ố

ấ

L y đ i s Tăng 1 Gi m 1ả

ầ

C ngộ Trừ Nhân ấ L y ph n dư Chia ấ ố L y s mũ

Lập trình cơ bản C/Chương 2/ 27 of 22

Bài giảng Lập trình cơ bản - Chương 2: Biến và kiểu dữ liệu

ữ ệ ữ ệ

ế ế

ể ể Bi n và Ki u D Li u Bi n và Ki u D Li u

ươ

Ch

ng 2

ụ

ụM c Tiêu M c Tiêu

Bi nếBi nế

ữ ệ D li u

15

15

ữ ệ D li u trong b ộ nhớ

ộ ớ

ỗ ị

ấ M i v trí trong b nh là duy nh t

ỗ ị

ộ

ế

ấ

ớ

Ví dụVí dụ

Khai báo Khai báo

H ngằH ngằ

H ngằH ngằ

ố nguyên

ằ

 const int a= 5; h ng sằ  const float x = 5.3; h ng sằ ố th cự ự  const char c = ‘1’; h ng ký t  H ng trong h 16 đ ượ ắ ầ ệ ằ Ví d : 0xa5 = 10*16 + 5 =165.  H ng trong h 8 b t đ u b ng 0. ệ Ví d : 0345 = 3*64+4*16+5=229

ị

ịĐ nh danh Đ nh danh

ợ ệ

Không h p l

!

ị ị

ắ ặ ắ ặ Các nguyên t c đ t tên đ nh danh Các nguyên t c đ t tên đ nh danh

ị

ịĐ nh danh Đ nh danh

ừ

ừT khóa T khóa

ừ

ừT khóa T khóa

ể ữ ệ ể ữ ệ Ki u d li u Ki u d li u

ể ữ ệ ể ữ ệ

Ki u d li u (tt.) Ki u d li u (tt.)

ể

ki u d li u

ữ ệ tên bi nế

int

varName

ể ữ ệ ơ ả ể ữ ệ ơ ả Ki u d li u c b n Ki u d li u c b n

ể ữ ệ ơ ả Ki u d li u c b n

int

float

char

void

double

ố

Ki uểKi uể s nguyên (int) ố s nguyên (int)

ể ố ự ể ố ự

Ki u s th c (float) Ki u s th c (float)

ể ố ự double) ể ố ự double) Ki u s th c ( Ki u s th c (

ể ể

Ki u ký t Ki u ký t

ự char ự

char ) )

( (

Ki u ểKi u ể voidvoid

ữ ữ

ẫ ẫ

ấ ể ữ ệ ấ ể ữ ệ Nh ng ki u d li u d n xu t Nh ng ki u d li u d n xu t

ể ữ ệ ẫ

ấ Ki u d li u d n xu t

ể ữ ệ Ki u d li u ơ ả c b n

ộ ổ ừ (Modifiers) ể ữ ệ ki u d li u

ỉ

unsigned int ố ươ ) ng

ộ ớ ơ

ế

ế

 const int a= 5; h ng sằ  const float x = 5.3; h ng sằ ố th cự ự  const char c = ‘1’; h ng ký t  H ng trong h 16 đ ượ ắ ầ ệ ằ Ví d : 0xa5 = 1016 + 5 =165.  H ng trong h 8 b t đ u b ng 0. ệ Ví d : 0345 = 364+4*16+5=229