Bài giảng Lập trình tính toán khoa học kỹ thuật: Buổi 6

Buổi 6: Kiểu dữ liệu mới và xâu

Giảng viên: TS. Lê Hoàng Sơn

lehoangson@hus.edu.vn

Lập trình tính toán khoa học kỹ thuật

Nội dung chính

Kiểu Dữ Liệu Mới

Xâu

Bài tập

2/19

Lê Hoàng Sơn

1. Kiểu dữ liệu mới

trong cú pháp của C chuẩn không cung cấp

 Sử dụng khi ta muốn định nghĩa một loại dữ liệu mới mà

Ví dụ: danh sách học sinh

typedef kiểu_đã_có tên_kiểu_mới;

 Đặt lại tên kiểu dữ liệu đã có bằng câu lệnh: Ví dụ: typedef int songuyen;  Có thể định nghĩa thêm kiểu dữ liệu mới thông qua cú

pháp enum và struct.

3/19

Lê Hoàng Sơn

Cú pháp enum (tập hợp)

 enum tên_kiểu_dữ_liệu_mới { phần tử 1, …. phần tử k };  Sau khi khai báo, ta có thể sử dụng kiểu dữ liệu mới này

trong chương trình như sau: tên_kiểu_dữ_liệu_mới biến; tên_kiểu_dữ_liệu_mới hàm (đối số) { …. }

4/19

Lê Hoàng Sơn

Ví dụ: Chọn hướng đi

Định nghĩa các hướng

Sử dụng kiểu dữ liệu mới

Gọi hàm

#include #include enum huong { dong=0, tay=1, nam=2, bac=3 }; int main () { huong huongdi; puts ("Ban muon di dau: "); scanf("%d",&huongdi); switch (huongdi) { case bac: puts("Ban di ve huong bac"); break; case nam: puts("Ban di ve huong nam"); break; case tay: puts("Ban di ve huong tay"); break; case dong: puts("Ban di ve huong dong"); break; } getch(); return 0; }

5/19

Lê Hoàng Sơn

Cú pháp struct  struct tên_cấu_trúc_mới { KiểuDL_1 thành_phần_1; …. KiểuDL_k thành_phần_k; };  Sau khi khai báo, ta có thể sử dụng kiểu dữ liệu mới này

trong chương trình như sau: tên_cấu_trúc_mới biến; tên_cấu_trúc_mới hàm (đối số) { …. }

6/19

Lê Hoàng Sơn

Truy cập struct

 Sau khi khai báo biến, ta có thể truy cập các thành phần

biến. thành_phần_i  Nếu biến sử dụng cấu trúc là con trỏ, ta truy cập các thành

của cấu trúc như sau:

Ví dụ: tên_cấu_trúc_mới *biến;

phần thông qua phép toán ->

biến-> thành_phần_i

 Ta có thể khai báo một mảng cấu trúc như sau Ví dụ: tên_cấu_trúc_mới biến[100];

7/19

Lê Hoàng Sơn

Ví dụ: danh sách sinh viên

Khai báo một cấu trúc

Sử dụng cấu trúc

Gán giá trị

#include #include #include struct sinhvien { int id; char *ten; float diem; }; int main() { sinhvien sv1, *sv2; sv1.id=1; sv1.ten = "Nam"; sv1.diem = 9.5; sv2 = (sinhvien *) calloc(1,sizeof(sinhvien)); sv2 -> ten = "Huy"; sv2 -> diem = 4.0; printf("\n Ten = %s Diem = %f ", sv1.ten,sv1.diem); printf("\n Ten = %s Diem = %f ", sv2->ten,sv2->diem); getch(); return 0; }

8/19

Lê Hoàng Sơn

Nội dung chính

Kiểu Dữ Liệu Mới

Xâu

Bài tập

9/19

Lê Hoàng Sơn

2. Xâu – Chuỗi ký tự

kép. 

Ví dụ: str = “hello”;

 Chuỗi ký tự là một dãy các ký tự đặt trong cặp dấu nháy

 Chuỗi rỗng được ký hiệu bằng hai dấu nháy kép đi liền

Ví dụ: str = “”;

nhau. 

 Khai báo chuỗi ký tự:

 

char ten_chuoi[] ; char *ten_chuoi;

 Một chuỗi ký tự được cấp phát một khoảng nhớ cho một mảng kiểu char chứa các ký tự của chuỗi và chứa thêm ký tự '\0' là ký tự kết thúc chuỗi.

10/19

Lê Hoàng Sơn

Một số hàm trong

 Lấy độ dài chuỗi



int strlen(char s[])



 Sao chép chuỗi source vào chuỗi dest: strcpy(char dest[], char source[])

 Sao chép n ký tự trong chuỗi source vào chuỗi dest



strncpy(char dest[], char source[], int n)

 Nối chuỗi ch2 vào cuối chuỗi ch1



strcat(char ch1[], char ch2[])  Nối n ký tự đầu tiên của ch2 vào ch1



strncat(char ch1[], char ch2[],int n)

 Tìm lần xuất hiện đầu tiên của ký tự c trong chuỗi s, trả về địa chỉ

của ký tự này 

char *strchr(char s[], char c)

11/19

Lê Hoàng Sơn

Một số hàm trong (tiếp)

char *strstr(char s1[], char s2[])

 So sánh hai chuỗi ch1 và ch2. Nguyên tắc so sánh theo

 Tìm kiếm chuỗi s2 trong chuỗi s1, Trả về địa chỉ của lần xuất hiện đầu tiên của s2 trong s1 hoặc NULL khi không tìm thấy 

= 0 nếu chuỗi ch1 bằng chuỗi ch2 > 0 nếu chuỗi ch1 lớn hơn chuỗi ch2 < 0 nếu chuỗi ch1 nhỏ hơn chuỗi ch2 int strcmp(char ch1[], char ch2[])

kiểu từ điển. Giá trị trả về:    

12/19

Lê Hoàng Sơn

Đếm số lần xuất hiện của một ký tự trong một xâu

int i = 0,so = 0;

Xóa màn hình

Kiểm tra từng ký tự trong xâu

if (xau[i++]==ch) so++;

#include #include #include int main() { char ch, xau[128]; system("cls"); printf("\nNhap mot xau ky tu: ");gets(xau); printf("\nNhap mot ky tu: ");scanf("%c",&ch); while(xau[i]) printf("\nXau nay co %d chu %c",so,ch); getch(); return 0; }

13/19

Lê Hoàng Sơn

#include #include #include int main () { char str1[]="Xin chao“, str2[40]; char str3[40] = " lop tin hoc"; strcpy (str2,str1); puts(str2); strcat (str2,str3); puts(str2); puts(strchr(str2, 'a')); puts(strstr(str2, "lop")); if(strcmp(str2,str1) >0) puts("Chuoi 2 lon hon chuoi 1"); else puts("Chuoi 2 nho hon hoac bang chuoi 1"); getch(); return 0; }

Ví dụ: minh họa các hàm trong

14/19

Lê Hoàng Sơn

Tóm tắt bài học

Kiểu dữ liệu mới

 enum  struct Chuỗi ký tự  Khai báo  Một số hàm quan trọng

15/19

Lê Hoàng Sơn

Câu hỏi thảo luận

16/19

Lê Hoàng Sơn

Nội dung chính

Kiểu Dữ Liệu Mới

Xâu

Bài tập

17/19

Lê Hoàng Sơn

Bài tập

1. Viết chương trình nhập vào 1 chuỗi, in ra kết quả của 10 ký tự đầu tiên. Nếu chuỗi nhập không đủ 10 ký tự, thì có thông báo “ chuỗi có độ dài nhỏ hơn 10” 2. Nhập vào một chuỗi và đếm số lần xuất hiện của các

3. Nhập vào một chuỗi và loại bỏ khoảng trắng trong

ký tự trong chuỗi đó

chuỗi. In ra độ dài của chuỗi cũ và mới.

4. Nhập vào danh sách N sinh viên gồm các thông tin

sau: mã sinh viên, họ tên, ngày tháng năm sinh, điểm phẩy, quê quán, nam/nữ. In ra sinh viên có điểm lớn nhất

Bài giảng Lập trình tính toán khoa học kỹ thuật: Buổi 6 - TS. Lê Hoàng Sơn