Bài giảng môn Miễn dịch học: Chương 4 - Tế bào B và đáp ứng miễn dịch dịch thể

Hệ thống miễn dịch là một mạng lưới phức tạp và năng động, trong đó các tế bào B đóng vai trò then chốt trong đáp ứng miễn dịch dịch thể. Sự hình thành và hoạt động của các kháng thể, sản phẩm chính của tế bào B, là nền tảng cho khả năng bảo vệ cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh đa dạng. Việc hiểu rõ cơ chế biệt hóa của tế bào B, cấu trúc và chức năng của các loại kháng thể khác nhau, cùng với cơ sở gen học đằng sau tính đa dạng vượt trội của chúng, là vô cùng quan trọng. Tài liệu này cung cấp một cái nhìn sâu sắc về những khía cạnh này, nhằm trang bị kiến thức nền tảng vững chắc về miễn dịch học và ứng dụng của nó.

Sinh viên các ngành sinh học, công nghệ sinh học, y học, dược học, các nhà nghiên cứu trong lĩnh vực miễn dịch học và sinh học phân tử.

Tài liệu này tập trung vào tế bào B và đáp ứng miễn dịch dịch thể, bắt đầu với quá trình biệt hóa phức tạp của tế bào lympho B, từ tế bào gốc đến các giai đoạn tiền B và tế bào B trưởng thành, bao gồm cả sự sắp xếp gen Ig trong tủy xương và các yếu tố tương tác tế bào. Tiếp theo, tài liệu đi sâu vào cấu trúc và đặc điểm của kháng thể, làm rõ vai trò của chuỗi nặng và chuỗi nhẹ, các vùng biến đổi và không biến đổi, cũng như các mảnh chức năng như Fab và Fc. Năm lớp immunoglobulin chính (IgG, IgM, IgA, IgE, IgD) được phân tích chi tiết về chức năng sinh học đặc trưng của từng loại trong hệ thống miễn dịch. Phần trọng tâm đáng chú ý là cơ sở phân tử của tính đa dạng kháng thể, giải thích cách các cơ chế như đa dạng tổ hợp gen Immunoglobulin (V-D-J-C), đa dạng kết nối thông qua việc thêm nucleotide, quá trình loại bỏ allen và chỉnh sửa thụ thể, siêu đột biến soma ở trung tâm mầm hạch lympho, và tái tổ hợp chuyển đổi lớp góp phần tạo nên kho kháng thể khổng lồ với khả năng nhận diện gần như vô hạn các kháng nguyên. Việc nắm vững các cơ chế này là thiết yếu để phát triển vắc-xin, liệu pháp kháng thể và hiểu bệnh sinh trong nhiều bệnh lý miễn dịch.