g

äp

ï g

g p

g q

• Trong nhieàu vaán ñeà giaûi toaùn döïa treân tri thöùc ta thöôøng ñeà caäp ñeán caùc ñoái töông khaùc nhau vaø moãi ñoái töôïng coù caáu truùc bao goàm moät soá thuoäc tính vôùi nhöõng quan heä nhaát ñònh giuùp ta thöïc hieän söï suy dieãn, tính toaùn

g

ä

• Caáu truùc ñoái töôïng treân moät soá haønh vi giaûi toaùn

ï g nhaát ñònh ñeå taïo ra moät ñoái töôïng

ï

• Nhieàu baøi toaùn khaùc nhau coù theå ñöôc bieåu dieãn

döôùi daïng maïng caùc ñoái töôïng

1

2

– Xaùc ñònh bao ñoùng cuûa moät taäp hôïp thuoäc tính A

à

á

⊂ Attr(O) ⊂ Attr(O)

ã

• Moät danh saùch caùc thuoäc tính Attr(O) = {x1, x2,..., xn} trong ñoù moãi thuoäc tính laáy giaù trò trong moät mieàn xaùc ñònh nhaát ñònh, vaø giöõa caùc thuoäc tính ta coù caùc quan heä theå hieän qua caùc söï kieän, caùc luaät suy dieãn hay caùc coâng thöùc tính toaùn

– Xaùc ñònh tính giaûi ñöôïc cuûa baøi toaùn suy dieãn tính

toaùn coù dang A → B vôùi A ⊂ Attr(O) vaø B ⊂ toan co daïng A → B vôi A ⊂ Attr(O) va B ⊂ Attr(O) – Thöc hieän caùc tính toaùn Thöïc hieän cac tính toan – Xem xeùt tính xaùc ñònh cuûa ñoái töôïng, hay cuûa

• Caùc haønh vi lieân quan ñeán söï suy dieãn vaø tính toaùn treân caùc thuoäc tính cuûa ñoái töôïng hay treân caùc söï kieän nhö :

3

4

ä ä ï moät söï kieän

ï

,

;

g

g

, β, γ;

• baøi toaùn {a,B,C} ⇒ S • cung caáp moät lôøi giaûi goàm 3 böôùc sau :

á

û

à

á

– Böôùc 1: Xaùc ñònh A bôûi coâng thöùc A = π -B-C; – Böôùc 2: Xaùc ñònh b bôûi coâng thöùc b = a.sin(B)/sin(A); – Böôùc 3: Xaùc ñònh S bôûi coâng thöùc S = a.b.sin(C)/2;

• Caáu truùc tam giaùc goàm caùc yeáu toá nhö : 3 caïnh a, b, c; 3 goùc töông öùng vôùi 3 canh : α, β, γ; 3 g , ñöôøng cao töông öùng : ha, hb, hc; dieän tích S cuûa tam giaùc, v.v … cuøng vôùi caùc coâng thöùc lieân heä giöõa chuùng seõ trôû thaønh moät ñoái töôïng tính toaùn khi ta tích hôïp caáu truùc naày vôùi caùc haønh vi xö ly lien quan ñen vieäc giai bai toan tam giac xöû lyù lieân quan ñeán vieäc giaûi baøi toaùn tam giaùc cuõng nhö caùc haønh vi xem xeùt moät söï kieän naøo ñoù lieân quan ñeán caùc thuoäc tính hay chính baûn ño lien quan ñen cac thuoäc tính hay chính ban thaân ñoái töôïng.

(cid:206) Ñoái töôïng tam giaùc

g

g

5

6

á

• Attrs = { GocA, GocB, GocC, a, b, c, ha, hb, hc, ma, mb, mc, pa, pb, pc, S, p, R, r, ra, rb, rc }

(Attrs, F, Facts, Rules) • Attrs laø taäp hôïp caùc thuoäc tính cuûa ñoái töôïng û • F laø taäp hôïp caùc quan heä suy dieãn tính toaùn • Facts laø taäp hôïp caùc tính chaát hay caùc söï kieän

• F = { GocA + GocB + GocC = Pi, a*sin(GocB) = b*sin(GocA),

vo co cua ño töôï g voán coù cuûa ñoái töông

• vaø Rules laø taäp hôïp caùc luaät suy dieãn treân caùc

Rules { {GocA GocB}⇒ {a

sö kieän lieân quan ñeán caùc thuoäc tính cuõng söï kieän lien quan ñen cac thuoäc tính cung nhö lieân quan ñeán baûn thaân ñoái töôïng

7

8

• a^2 = b^2 + c^2 - 2*b*c*cos(GocA), . . . } } • a^2 = b^2 + c^2 2*b*c*cos(GocA) • Facts = {} • Rules = { {GocA = GocB}⇒ {a = b}, b}, {a = b} ⇒ {GocA = GocB}, {a^2 = b^2+c^2}⇒{GocA=pi/2}, {GocA=pi/2} ⇒ {a^2 = b^2+c^2, b ⊥ c}, ...}

MOÂ HÌNH TRI THÖÙC CAÙC ÑOÁI TÖÔÏNG TÍNH TOAÙN

• Attrs = { a, b, c, d, c1, c2, GA, GB, GC, GD, . . .} • F = { GA + GB + GC + GD = 2*Pi, a+b+c+d = p, F { GA + GB + GC + GD 2*Pi +b+ +d

à

2*S = a*d*sin(GA)+ b*c*sin(GC), 2 S = a b sin(GB)+ c d sin(GD), . . . } } 2*S = a*b*sin(GB)+ c*d*sin(GD)

• Moãi loaïi ñoái töôïng tính toaùn khi xeùt rieâng bieät chæ theå hieän ñöôc moät phaàn tri thöùc coù tính chaát chæ the hieän ñöôïc moät phan tri thöc co tính chat cuïc boä trong öùng duïng trong khi kieán thöùc cuûa con ngöôøi veà moät lónh vöïc hay moät phaïm vi kieán thöùc naøo ñoù thöôøng bao goàm caùc khaùi nieäm vaø caùc loaïi ñoái töôïng khaùc nhau vôùi nhöõng moái quan heä höu cô quan heä höõu cô

• Facts = {} • Rules = { {a // c} ⇒ {GD=Pi-GA, GB=Pi-GC, • Rules = { {a // c} ⇒ {GD=Pi-GA GB=Pi-GC

, [ ] , , ,

• Ví duï: caïnh a cuûa moät tam giaùc laø moät thuoäc tính cuûa ñoái töông tam giaùc khi xeùt nhö moät ñoái cua ñoi töôïng tam giac, khi xet nhö moät ñoi töôïng ñoäc laäp thì noù laø moät “ñoaïn thaúng”, laø moät loaïi ñoái töôïng coù nhöõng luaät rieâng cuûa noù.

g

g

g

9

10

GOC[A,B,D]=GOC[C,D,B], GOC[C,A,B]=GOC[A,C,D]}, ]}, [ {GOC[C,A,B]=GOC[A,C,D]} ⇒ {a // c}, {a=c, b=d} ⇒ {a // c, b // d}, ...}

MOÂ HÌNH TRI THÖÙC CAÙC ÑOÁI TÖÔÏNG TÍNH TOAÙN

(C, H, R, Ops, Rules) (C H R Ops Rules)

• Moâ hình tri thöùc veà caùc ñoái töôïng tính toaùn laø mo hình cho moät daïng cô sô tri thöc bao gom moâ hình cho moät dang cô sôû tri thöùc bao goàm caùc khaùi nieäm veà caùc ñoái töôïng coù caáu truùc cuøng vôùi caùc loai quan heä vaø caùc coâng thöùc tính toaùn vôi cac loaïi quan heä va cac cong thöc tính toan lieân quan.

• Moät taäp hôp C caùc khaùi nieäm veà caùc C-Object • Moät taäp hôp H caùc quan heä phaân caáp giöõa caùc loaïi i l ä h H ù h ä h â i õ á ù

• Moät taäp hôp R caùc khaùi nieäm veà caùc loaïi quan heä h ä i ä l i à ù

M ä ñoái töôïng M ät t ä hô R ù kh ùi treân caùc C-Object

11

12

• Moät taäp hôp Ops caùc toaùn töû • Moät taäp hôp Ops cac toan tö • Moät taäp hôp Rules goàm caùc luaät ñöôïc phaân lôùp

ö thi át l ä

h â

th

ù

• Moãi khaùi nieäm laø moät lôùp C-Object coù caáu t truc va ñöôïc phan cap theo söï thiet laäp cua û á ø ñöô caáu truùc ñoái töôïng:

• Caáu truùc beân trong cuûa moãi lôùp ñoái töôïng goàm

– Kieu ñoi töôïng Kieåu ñoái töông – Danh saùch caùc thuoäc tính Quan heä tren cau truc thiet laäp – Quan heä treân caáu truùc thieát laäp – Taäp hôïp caùc ñieàu kieän raøng buoäc treân caùc thuoäc tính – Taäp hôïp caùc tính chaát noäi taïi lieân quan ñeán caùc thuoäc tính

h

cuûa ñoái töôïng

i ö ki ä kh ù

di ã

h

ät

l

t

l

ù

ù

ù á t tí h th ä ki å ät ä à

– Taäp hôïp caùc quan heä suy dieãn - tính toaùn T ä hô – Taäp hôïp caùc luaät suy dieãn treân caùc loaïi söï kieän khaùc nhau â lieân quan ñeán caùc thuoäc tính cuûa ñoái töôïng hay baûn thaân ñoái töôïng

13

14

[1] C ù bi á [1] Caùc bieán thöïc, nguyeân â [2] Caùc ñoái töôïng cô baûn coù caáu truùc roãng hoaëc coù caáu truùc goàm moät soá thuoäc tính thuoäc kieåu ù á th thöïc [3] Cac ñoi töôïng C-Object cap 1 [3] Caùc ñoái töông C Object caáp 1 [4] Caùc ñoái töôïng C-Object caáp 2

ù

ø

l

i ñ ái

û

ä

ä

• Treân taäp hôïp C ta coù moät quan heä phaân cap theo ño co the co moät so khai nieäm caáp theo ñoù coù theå coù moät soá khaùi nieäm laø söï ñaëc bieät hoùa cuûa caùc khaùi nieäm khac, chang haïn nhö moät tam giac can khaùc chaúng han nhö moät tam giaùc caân cuõng laø moät tam giaùc, moät hình bình haønh cung la moät tö giac. cuõng laø moät töù giaùc

• Moãi quan heä ñöôïc xaùc ñònh bôûi vaø caùc loaïi ñoái töôïng cuûa quan heä. h ä h ä • Quan heä coù theå coù moät soá tính chaát trong g Q caùc tính chaát sau ñaây: tính chaát phaûn xaï, tính chaát ñoái xöùng, tính chaát phaûn xöùng tính chat ñoi xöng, tính chat phan xöng vaø tính chaát baéc caàu.

h ä h â

l ø

t

á

â

• Coù theå noùi raèng H laø moät bieåu ñoà Hasse khi khi xem quan heä phaân caáp treân laø moät ät quan heä thöù töï treân C.

15

16

Taäp hôp Rules goàm caùc luaät ñöôïc phaân lôùp

• Caùc toaùn töû cho ta moät soá pheùp toaùn treân

õ

h

h

ù bi á

â

ki ä

ki ä

ø

ù

ù

ø

• Moãi luaät cho ta moät qui taéc suy luaän ñeå ñi ñ á ñeán caùc söï kieän môùi töø caùc söï kieän naøo ùi ño.

caùc bieán thöïc cuõng nhö treân caùc ñoái ù ñ ái töôïng, chaúng haïn caùc pheùp toaùn soá hoïc vaø tính toaùn treân caùc ñoái töôïng ñoaïn vaø ï goùc töông töï nhö ñoái vôùi caùc bieán thöïc g

g

ï

• Phaàn giaû thieát vaø phaàn keát luaän ñeàu laø cac taäp hôïp söï kieän tren cac ñoi töôïng caùc taäp hôp sö kieän treân caùc ñoái töông nhaát ñònh. • r : {sk1, sk2, ..., skn} ⇒ { sk1, sk2, ..., skm } • r : {sk1 sk2 skm }

skn} ⇒ { sk1 sk2

17

18

– Phaùt bieåu veà söï xaùc ñònh cuûa moät thuoäc tính hay moät

ñoái töôïng thoâng qua moät bieåu thöùc haèng. • Ví duï: ñoaïn AB = 2*m^2 + 1, goùc B = π / 3.

• Moãi söï kieän laø moät phaùt bieåu khaúng ñònh moät tính chat ve moät hay moät so ñoi töôïng tính tính chaát veà moät hay moät soá ñoái töông tính toaùn. ÔÛ ñaây chuùng ta xem xeùt 6 loaïi söï kieän khac nhau : khaùc nhau : – Phaùt bieåu veà loaïi (hay tính chaát) cuûa moät ñoái

töôïng. töông

• Ví duï: Ob laø moät tam giaùc

– Söï kieän veà söï baèng nhau giöõa moät ñoái töôïng hay moät thuoäc tính vôùi moät ñoái töông hay moät thuoäc tính khaùc. thuoäc tính vôi moät ñoi töôïng hay moät thuoäc tính khac. • Ví duï: Ví duï: thuoäc tính a cuûa ñoái töôïng Ob thuoäc loaïi tam giaùc = ñoaïn CD, ñoái töôïng Ob1 = ñoái töôïng Ob2. Sö kieän veà sö phu thuoäc cuûa moät ñoái töông hay cuûa – Söï kieän ve söï phuï thuoäc cua moät ñoi töôïng hay cua moät thuoäc tính theo nhöõng ñoái töôïng hay caùc thuoäc tính khaùc thoâng qua moät coâng thöùc tính toaùn

• Ví duï: O1.a = O2.a + 2*O2.b • Ví du: O1 a O2 a + 2*O2 b

– Söï kieän veà moät quan heä treân caùc ñoái töôïng hay treân

caùc thuoäc tính cuûa caùc ñoái töôïng AB

Ví d

– Phaùt bieåu veà tính xaùc ñònh cuûa moät ñoái töông (caùc – Phat bieu ve tính xac ñònh cua moät ñoi töôïng (cac thuoäc tính coi nhö ñaõ bieát) hay cuûa moät thuoäc tính Ví duï: Gia sö ñoaïn AB trong tam giac ABC • Ví du: Giaû söû ñoan AB trong tam giaùc ABC ñöôïc cho tröôùc

ñ • Ví duï: ñoaïn AB song song vôùi ñoaïn CD, CD ùi ñ ñieåm M thuoäc ñoaïn AB.

19

20

• Caùc khaùi nieäm veà caùc ñoái töôïng goàm:

hì h h

ù h å ñ

• Phaàn kieán thöùc veà caùc tam giaùc vaø caùc töù i ù giaùc trong hình hoïc phaúng coù theå ñöôïc h ú bieåu dieãn theo moâ hình tri thöùc veà caùc ñoái töôïng tính toaùn.

– Ñieåm, ñöôøng thaúng Ñoaïn thang, Goc. – Ñoan thaúng Goùc – Caùc loaïi tam giaùc vaø caùc loaïi töù giaùc.

21

22

• Caùc quan heä phaân caáp giöõa caùc loaïi ñoái töôïng:

• Caùc quan heä giöõa caùc loaïi ñoái töôïng ñ ái ä

– Quan heä thuoäc veà cuûa 1 ñieåm ñoái vôùi moät

û 1 ñi å

ùi

à

ä

h ä h Q ñoaïn thaúng.

– Quan heä trung ñieåm cuûa moät ñieåm ñoái vôùi

û

å

á

å

moät ñoaïn thaúng.

ú

– Quan heä song song giöõa 2 ñoaïn thaúng. – Quan heä vuoâng goùc giöõa 2 ñoaïn thaúng. – Quan heä baèng nhau giöõa 2 tam giaùc.

23

24

ù h ø

ù d

á h

ô

t

ù

ø

õ

á

• Caùc toaùn töû C ù – Caùc toaùn töû soá hoïc vaø caùc haøm sô caáp cuõng aùp duïng töû ñoái vôùi caùc ñoái töïng loaïi “ñoaïn thaúng” vaø caùc ñoái töôïng loaïi goc . töông loai “goùc”.

• Caùc luaät

Cac luaät the hieän cac ñònh ly hay qui tac suy dien – Caùc luaät theå hieän caùc ñònh lyù hay qui taéc suy dieãn treân caùc loaïi söï kieän khaùc nhau

• Taäp tin “Objects.txt” • Taäp tin “RELATIONS.txt” • Taäp tin “Hierarchy.txt” • Caùc taäp tin vôùi teân taäp tin coù daïng “.txt” ñeå löu tröõ caáu truùc cuûa eä C Object>.t t ñe öu t ö cau t uc cua loaïi ñoái töôïng

• Ví duï: Moät tam giaùc ABC coù 2 caïnh AB vaø AC baèng nhau

thì tam giac laø tam giaùc caân taïi A.

Vôùi 3 ñoaïn thaúng a, b vaø c, neáu a // b vaø a ⊥ c thì ta coù b

• Taäp tin Operators.txt • Taäp tin “Operators txt” • Taäp tin “RULES.txt”

⊥ c.

25

26

27

28

begin_Relations

á

á

begin_Objects á ...

end_Objects end Objects

[, , , ... ], {, , ...} [, , , ... ], {, , ...} ... end_Relations end Relations

29

30

Caáu truùc taäp tin “.txt”

begin_object: [caùc ñoái töôïng neàn]

begin_Hierarchy

á

d

i

[, ] [, ] ... end_Hierarchy end Hierarchy

: ; … begin_variables end_variables begin_constraints end_constraints begin_properties end_properties begin_computation_relations end_computation_relations begin rules begin_rules end_rules end_object

31

32

ä â ki å begin_computation_relations

begin_relation begin relation

g _

`bi å f begin_variables : ; í h h : ; ... end_variables begin_constraints ... end_constraints begin_properties flag=<0 hoaëc 1> Mf={caùc thuoäc tính} rf=1 vf={ghi thuoäc tính keát quaû neáu flag = 0} expf= bieu thöc tính toan ù ` tí h t thöù cost =

end relation end_relation ...

33

34

begin_Operators

end_computation_relations ... end_properties end properties

begin_rules begin_rule begin rule

[, [cac kieu toan haïng], , [caùc kieåu toaùn hang] ] [, [caùc kieåu toaùn haïng], , ]

kind_rule = ""; hypothesis_part: hypothesis part:

...

{caùc söï kieän giaû thieát cuûa luaät}

end_Operators

goal_part: goal part:

35

36

{ caùc söï kieän keát luaän cuûa luaät hoaëc laø "Object"} end_rule _ ... end_rules

_

ù

ki å ñ ái

ñ ái

begin_rules begin_rule g _ kind_rule = ""; : ; : ; ... hypothesis_part: hypothesis part: {caùc söï kieän giaû thieát cuûa luaät} goal_part: { caùc söï kieän keát luaän cuûa luaät hoaëc laø "Object"}

begin Objects begin_Objects DIEM DOAN TIA DUONG THANG DUONG_THANG GOC TAM_GIAC _ TAM GIAC CAN TAM_GIAC_DEU TAM_GIAC_VUONG TAM_GIAC_VUONG_CAN TU_GIAC TU GIAC HINH_THANG HINH_THANG_CAN HINH_THANG_VUONG HINH_BINH_HANH HINH_CHU_NHAT HINH_THOI HINH_VUONG HINH VUONG

end_rule end_rules end rules

end_Objects

37

38

begin_Hierarchy

begin_Relations

_

,

end_Hierarchyy

[THANG, DIEM, DIEM, DIEM], {"doi_xung"} [THANG DIEM DIEM DIEM] {"d i "} [THUOC,DIEM,DOAN], {} [NTHUOC DIEM DOAN] {} [NTHUOC,DIEM,DOAN], {} [TRUNGDIEM,DIEM,DOAN], {} [TRONG,DIEM,TAM_GIAC],{} ],{} , [ [SSONG,DOAN,DOAN], {"doi_xung", "truyen"} ……………….. end_Relations

39

40

TAM_GIAC_CAN, TAM_GIAC TAM GIAC CAN TAM GIAC TAM_GIAC_DEU, TAM_GIAC_CAN TAM_GIAC_VUONG, TAM_GIAC HINH_BINH_HANH, TU_GIAC HINH_VUONG, HINH_BINH_HANH

begin_constraints

begin_object: TAM_GIAC[A,B,C];

S > 0; p > 0; R > 0; r > 0; r > 0;

GocA : GOC[C,A,B]; GocB : GOC[A B C]; GocB : GOC[A,B,C]; GocC : GOC[B,C,A]; a : DOAN[B,C]; b : DOAN[A,C]; c : DOAN[A,B]; ha,hb,hc,ma,mb,mc,pa,pb,pc : DOAN; ha,hb,hc,ma,mb,mc,pa,pb,pc : DOAN; S,p,R,r,ra,rb,rc : real;

end_variables

end_constraints begin_properties end_properties

41

42

begin_computation_relations

begin_rules begin_rule 1

kind_rule = ""; hypothesis_part: {GocA = GocB} end_hypothesis_part end hypothesis part goal_part: {a = b} end_goal_part end goal part

begin_relation 0 0 flag flag = 0 Mf ={GocA,GocB,GocC} rf =1 vf ={} {} f expf =` GocA + GocB + GocC = Pi ` cost=2 end_relation

end_rule

begin_rule 2

g _ kind_rule = ""; hypothesis_part: {a = b} end_hypothesis_part goal_part: {GocA = GocB } end_goal_part l

d end_rule

43

44

begin relation 1 begin_relation 1 flag = 0 Mf ={a, b, c, GocA} rf rf =1 1 vf ={a} expf =` a^2 = b^2 + c^2 - 2*b*c*cos(GocA)` cost=19 end_relation

A, B, C : DIEM; A, B, C : DIEM; begin_variables

begin_object: HINH_VUONG[A,B,C,D]

begin_constraints

A, B, C, D : DIEM;

begin_variables begin variables

S > 0; S > 0; p > 0;

,

a : DOAN[A,B]; # canh b : DOAN[B,C]; # canh c : DOAN[C,D]; # canh c : DOAN[C D]; # canh d : DOAN[D,A]; # canh c1 : DOAN[A,C]; # duong cheo c2 : DOAN[B,D]; # duong cheo g ]; [ GA : GOC[D,A,B]; # goc GB : GOC[A,B,C]; # goc GC : GOC[B,C,D]; # goc GD : GOC[C,D,A]; # goc S , p : real; end_variables

end constraints end_constraints begin_properties

45

46

GA = Pi / 2; GB = Pi / 2; GC = Pi / 2; GD = Pi / 2; b = a; c = a; d = a; ["VUONG", a, b]; ["VUONG", b, c]; ["VUONG" b ] ["VUONG", c, d]; ["VUONG" d a]; [ VUONG , d, a]; ["SSONG", a, c]; ["SSONG", b, d]; ["VUONG", c1, c2];

end_properties

û b øi t

• Thích hôïp cho vieäc thieát keá moät côù sôû tri thöùc vôi cac khai nieäm co the ñöôïc bieu dien bôi vôùi caùc khaùi nieäm coù theå ñöôc bieåu dieãn bôûi caùc C-Object.

V á ñ à 1 X ùt tí h i ûi ñöô • Van ñe 1: Xet tính giai ñöôïc cua bai toan GT ⇒ ù GT ⇒ KL, trong ñoù GT vaø KL laø caùc taäp hôïp nhöõng söï kieän treân caùc thuoäc tính cuûa ñoái töôïng

• Cau truc töông minh giup de dang thiet ke • Caáu truùc töôøng minh giuùp deã daøng thieát keá

caùc moâñun truy caäp cô sôû tri thöùc.

• Tieän lôïi cho vieäc thiet ke cac mo ñun giai bai • Tieän lôi cho vieäc thieát keá caùc moâ ñun giaûi baøi

toaùn töï ñoäng.

• Vaán ñeà 2: Tìm moät lôøi giaûi cho baøi toaùn GT ⇒ KL, trong ñoù GT vaø KL laø caùc taäp hôïp nhöõng söï kieän tren cac thuoäc tính cua ñoi töôïng treân caùc thuoäc tính cuûa ñoái töông

• Vaán ñeà 3: Thöïc hieän tính toaùn caùc thuoäc tính trong taäp hôïp KL töø caùc söï kieän trong GT trong tröôøng hôp baøi toaùn GT ⇒ KL giaûi ñöôc trong ñoù GT vaø hôïp bai toan GT ⇒ KL giai ñöôïc, trong ño GT va KL laø caùc taäp hôïp nhöõng söï kieän treân caùc thuoäc tính cuûa ñoái töôïng. à á á

• Thích hôp cho vieäc ñònh ra moät ngoân ngöõ khai • Thích hôïp cho vieäc ñònh ra moät ngon ngö khai baùo baøi toaùn vaø ñaëc taû baøi toaùn moät caùch töï nhieân.

47

48

• Vaán ñeà 4: Xeùt tính xaùc ñònh cuûa ñoái töôïng döïa treân moät taäp söï kieän cho tröôùc treân caùc thuoäc tính cuûa ñoái töôïng ï g

• Ví duï veà caùc söï kieän hôïp nhaát vôùi nhau

ã

° “söï hôïp nhaát” cuûa caùc söï kieän. ° moät böôùc giaûi laø moät böôùc suy ra söï kieän môùi töø moät soá söï kieän ñaõ bieát thuoäc moät trong caùc daïng suy luaän nhö: suy dieãn maëc nhieân, aùp duïng luaät suy dieãn, aùp duïng quan heä tính toaùn, giaûi heä phöông trình….

û

49

50

1

DOAN[A,B] vaø DOAN[B,A]. DOAN[A B] ø DOAN[B A] TAM_GIAC[A,B,C]. a vaø DOAN[B,C]. Ob a = (m+1)^2 vaø Ob a = m^2 + 2*m + 1 Ob.a = (m+1)^2 va Ob.a = m^2 + 2*m + 1. Ob1 = Ob2 vaø Ob2 = Ob1. a^2 = b^2 + c^2 vaø b^2 = a^2 – c^2. “a song song b” vaø “b song song a”.

• Ví duï veà caùc böôùc giaûi:

π

=

, , GocB

GocA

=

−

•⇒

GocC

π GocB

1 1 2

2 2 +

+

GocA GocB GocC π =

=b2

if

π

=

−a2 =a2

c2 +b2

GocA

1 2

π

=

•⇒

GocA

⇒

π

GocC

c2 then 1 2

⇒

1 = 6

51

52

• Ví duï: Xeùt baøi toaùn GT ⇒ KL treân ñoái töôïng

,

“TAM_GIAC”, vôùi

=

π

GocB GocB

{ {

{ {

GocB G B

} }

4 S

1 4

• GT = {a, b=5, GocA = m*(b+c), GocA = 2*GocB,

π

GocC

{

}

• 4. Suy ra töø töø • 5. Suy ra töø

a^2=b^2+c^2}, KL = { GocB, GocC}.

} } 1 = 4

=

π

=

{

GocA

,

π •vaø }

GocB

1 1 2

}

1 1 4 = =

+ +

+ +

GocA =a 2 2

= +b2 2

2 GocB c2 2 }

{ {

π

=

GocA GocB GocC π GocA GocB GocC π GocC

{

}

• 6. Suy ra töø

GocC

}

{

=

1 4

• Lôøi giaûi: GocB { • 1. Suy ra töø GocA { • 2. Suy ra töø • 3. Suy ra töø GocB {

1 = GocA } 2 1 1 π = } 2 1 π } 4 4

π

GocA

{

GocB

GocA ,

}

1 = 2

1 = 2

53

54

IV. Maïng caùc C-Object

1. Mo hình 1. Moâ hình

é

û

é

• Ñoái vôùi moät CO-Net (O, F), khi chuùng ta phaûi xem xeùt moät taäp söï kieän muïc tieu G va muon khao sat nhöng moät taäp sö kieän muc tieâu G vaø muoán khaûo saùt nhöõng vaán ñeà suy dieãn vaø tính toaùn (hay giaûi toaùn) caùc söï kieän trong G töø maïng thì ta noùi raèng ta coù moät baøi toaùn treân CO-Net. Baøi toaùn naày seõ ñöôïc kyù hieäu laø: à

• (O, F) ⇒ G

(cid:131)

á

á

Giaû söû coù moät moâ hình COKB = (C, H, R, Ops, Rules). Moät maïng caùc C-Object trong moâ hình COKB, vieát vaén taét bôûi CO-Net, laø moät boä (O, F) vôùi: (cid:131) O laø moät taäp hôïp caùc C-Object (hay caùc ñoái töôïng), moãi ñoái töông coù moät teân cu theå vaø thuoäc moät khaùi moi ñoi töôïng co moät ten cuï the va thuoäc moät khai nieäm ñöôïc bieát trong COKB. F laø moät taäp hôïp söï kieän, moãi söï kieän theå hieän moät tính chaát hay moät lieân heä naøo ñoù treân caùc ñoái töôïng hay treân caùc thuoäc tính cuûa caùc ñoái töôïng.

55

56

Baøi toaùn coù theå bieåu dieãn döôùi daïng (O, F) ⇒ G nhö sau:

} O = { O1, O2, O3

Trong ñoù O1 laø hình bình haønh ABCD, O2 laø tam giaùc ABM vaø O3 laø tam giaùc CDN (ñöôïc xaây döïng treân caùc ñieåm A, B, C, D, M vaø N).

F = { O2.b = O3.b (caïnh AM = caïnh CN),

M ∈ AC, N ∈ AC, O c O a (canh AB canh AB) O2.c = O1.a (caïnh AB = caïnh AB), O3.c = O1.a (caïnh CD = caïnh CD) }

{

} }

G = { O2 = O3

3

2

58

57

Ví du: Cho hình bình haønh ABCD. Giaû söû M vaø N laø Ví duï: Cho hình bình hanh ABCD. Gia sö M va N la 2 ñieåm treân AC sao cho AM = CN. Chöùng minh raèng tam giaùc ABM baèng tam giaùc CDN.

(cid:153) Thöïc hieän phöông phaùp suy dieãn tieán/luøi keát hôïp vôùi

moät soá qui taéc heuristic. kh â ù

ãi b

i ûi

ù d

hæ

l

ù

ä

(cid:153) Ô moãi böôùc giaûi ta khoâng chæ aùp duïng caùc luaät suy (cid:153) ÔÛ dieãn maø coøn thöïc hieän caùc tính toaùn thích hôïp vaø aùp duïng cac ñoi töôïng. dung caùc ñoái töông.

(cid:153) Söû duïng caùc daïng suy luaän khaùc nhau coù theå phaùt sinh ñöôïc caùc söï kieän môùi töø caùc söï kieän ñaõ bieát döïa treân vieäc xem xeùt söï hôïp nhaát cuûa caùc söï kieän.

59

Phöông phaùp giaûi baøi toaùn