Bài giảng Phương pháp phổ UV-­Vis - Lê Nhất Tâm

UV - VISIBLE

SPECTROPHOTOMETER

ấ

Lê Nh t Tâm – UIH­ IBF Email: lenhattam@iuh.edu.vn

ƯƠ

Ổ

PH

NG PHÁP PH  UV­VIS

ộ Các n i dung chính

ố ủ ự ấ ồ ổ ụ + Vùng ph  UV­Vis và ngu n g c c a s  h p th

ổ + Ph  UV­Vis

ệ ử ủ ấ ử ơ ự ợ ị ể + S  chuy n d ch đi n t c a các h p ch t h u c

+ Nhóm ch cứ

ế ố ả ưở ế ướ ấ ụ + Các y u t nh h ng đ n b c sóng h p th

ế ị ổ ệ ố + H  th ng thi t b  quang ph  UV­Vis

ạ ổ + Các lo i máy quang ph

Ứ ụ ự ẩ ổ +  ng d ng ph  UV­Vis trong phân tích th c ph m

ƯƠ

Ổ

PH

NG PHÁP PH  UV­VIS

ế ậ c n UV cho  đ n c n

• Vùng ph  UV­Vis là vùng n m  c sóng t

ổ ướ ừ ả ằ ở ậ  kho ng 180­1100nm. IR. Có b

• Đây là vùng ph  đã đ ề ặ ị ề

ượ ổ ề ượ ứ c nghiên c u nhi u và đ c áp

ụ ượ d ng nhi u v  m t đ nh l ng.

• Nhi u th  h  thi

ế ệ ề ế ị ệ ờ ộ t b  ra đ i, và ngày m t hoàn thi n.

• Ph

ươ ổ ượ ệ ứ ở ng pháp ph  UV­Vis còn đ c nghi n c u lĩnh

ự ế ợ v c k t h p

Ố Ủ Ự Ấ

Ồ

Ụ

NGU N G C C A S  H P TH

• Vùng ph  này th

ổ ượ ườ ng đ

ủ ế ậ

ạ c chia làm 3 vùng ch  y u:  ậ ả ế c n UV (185–400 nm), kh  ki n (400–700 nm) và c n  ồ h ng ngo i (700–1100 nm).

ủ ế

ố ủ ự ấ ủ ủ ứ ạ ớ ử

ồ ụ • Ngu n g c c a s  h p th  trong vùng này ch  y u là  ự ươ ng tác c a các photon c a b c x  v i các phân t s  t ẫ ủ c a m u.

• S  h p th  ch  xãy ra khi có s  t

ự ươ ứ

ượ ế ng các đi n t ữ ng  ng gi a năng  ệ ử ạ  t o liên k t

ệ ử ự ự ấ ượ l hay đi n t ụ ỉ ng photon và năng l  t do.

ổ

ổ ượ ượ ự ế ụ • K t qu  c a s  h p th  là có s  bi n đ i năng l ậ . Chính vì v y ph  UV­Vis đ ng  c

ả ủ ự ấ ử  c a phân t ổ ệ ử ế ệ ử ủ đi n t ọ g i là ph  đi n t

Ổ

Ồ Ố Ủ Ự  PH  UV­VIS VÀ NGU N G C C A S   Ụ H P THẤ

Ổ

Ồ Ố Ủ Ự  PH  UV­VIS VÀ NGU N G C C A S   Ụ H P THẤ

ƯỢ Ử NĂNG L NG PHÂN T

+ Er

• Ep­ năng l

Ep =  Ee + E(cid:0) ủ ử ượ ng c a phân t

ượ ệ ử ng đi n t

ượ ộ ng dao đ ng

• Ee­ năng l • E(cid:0) ­ năng l • Er­ năng l

ượ ng quay

ả ổ mà chúng ta có ph

ấ ủ ứ ạ ệ ừ ổ ổ ồ Tùy vào b n ch t c a b c x  đi n t ạ ử   ph  h ng ngo i hay ph  quay. t

Ổ

Ồ Ố Ủ Ự  PH  UV­VIS VÀ NGU N G C C A S   Ụ H P THẤ

Ổ

Ồ Ố Ủ Ự  PH  UV­VIS VÀ NGU N G C C A S   Ụ H P THẤ

Ồ

Ụ

Ố Ủ Ự Ổ  PH  UV­VIS VÀ NGU N G C C A S   H P THẤ ả ự ấ S  h p thu trong vùng kh   ki nế

Ổ

PH  UV­VIS

• S  h p th  năng l

ệ ử ng đi n t

ụ ử ượ ạ ầ

ả ế ị ể

ạ ủ ệ ử ừ ạ  t

ự ấ  trong vùng sóng   ngo i g n (190­400nm) và kh  ki n  ánh sáng t ấ ự (400­780nm) c a các ch t gây ra s  chuy n d ch  ơ ả ủ  tr ng thái c  b n sang tr ng  c a các đi n t thái kích thích.

ồ ể • Bi u đ  bi n di n s  t

ể ấ ữ ườ ấ ượ ọ ộ

c sóng c a m t ch t đ ệ ấ ấ ề ổ ộ ễ ự ươ ng đ   ng quan gi a c ủ ướ c g i là  h p thu theo b ị ủ ph  UV­Vis c a ch t  y trong đi u ki n xác đ nh

Ổ

PH  UV­VIS

ề

ổ ế ủ ứ ạ

ộ ề

ẫ ỏ

ụ

• Các quang ph  k  UV­Vis đo đ  truy n quang T hay  ộ ấ đ  h p th  A c a b c x  khi truy n qua m u l ng

ề

ộ

ượ

• Đ  truy n quang T đ

c tính:

Hay :

ộ ấ

ụ

ượ

ị

• Đ  h p th  A đ

c xác đ nh :

Ổ

PH  UV­VIS

ẫ ổ ượ c có

ạ ủ • Tùy vào tr ng thái c a m u đo mà ph  thu đ ườ ng nét khác nhau: ữ nh ng đ

Ợ

Ự

Ể

S  CHUY N D CH ĐI N T  C A CÁC H P

Ệ Ử Ủ Ử Ơ

Ấ

Ị CH T H U C

ợ ấ

c nghiên c u

ế

ầ ớ • Ph n l n các h p ch t  ứ ử ơ ượ h u c  đ trong vùng ph  UV­Vis. • Quá trình chuy n ti p bao   , π σ or

ệ ử

ổ ể ệ ử   ồ g m các đi n t   ằ  n n m trên  hay đi n t ủ các orbital c a các nguyê  ử ẹ ư t  nh  nh  H, C, N, O

Ự

Ệ Ử Ủ

Ợ

Ể

Ị Ử Ơ

Ấ

S  CHUY N D CH ĐI N T  C A CÁC H P  CH T H U C

Ứ Ể CHUY N M C σ →σ *

ế ấ ị ủ • S  chuy n v  c a e trong liên k t c a các h p ch t

•

σ ợ σ ể ự ử ơ ừ ế σ ả ế h u c  t orbital liên k t ủ  lên ph n liên k t  *.

ị ể ượ ộ

ự ậ ỏ ị ằ ử ớ ng khá l n, vì  ạ  ngo i xa

S  chuy n v  này đòi h i m t năng l ể v y quá trình chuy n v  n m trong vùng t ( UV).

Ự

Ệ Ử Ủ

Ợ

Ể

Ị Ử Ơ

Ấ

S  CHUY N D CH ĐI N T  C A CÁC H P  CH T H U C

ự

ể

ệ ử ừ

obital n lên các

σ

ị ủ • S   chuy n v  c a các đi n t orbital  * trong các nguyên t

t ử ư  nh  O, N, S .

ạ ầ  ngo i g n có c ở ộ

ủ

ở ổ ử ộ ườ  vùng ph  t • Xãy ra  ng đ  không  ự ị ể ớ  180nm cho alcol,  l n. S  d ch chuy n này dao đ ng  ố ớ ấ ẫ d n xu t halogen c a nó là 190nm. Đ i v i các amin  là 220nm

λ

ε

ụ

Ví d  :  Ete có  max= 190nm (   =2000)

λ

ε

Metanol có  max= 183nm (   =50)

λ

ε

Etylamin có  max= 210 nm (   =800)

Ứ Ể CHUY N M C n *→ σ

Ự

Ệ Ử Ủ

Ợ

Ể

Ị Ử Ơ

Ấ

S  CHUY N D CH ĐI N T  C A CÁC H P  CH T H U C

Ứ Ể CHUY N M C n *→ σ

Ự

Ệ Ử Ủ

Ợ

Ể

Ị Ử Ơ

Ấ

S  CHUY N D CH ĐI N T  C A CÁC H P  CH T H U C

Ứ Ể CHUY N M C n   *→ π

• Quá trình th

ở ứ ử ng xãy ra

phân t ử có ch a các nguyên  ệ ử  không

ử

ườ ườ ề ặ ử ứ  này ch a đi n t , trên b  m t các nguyên t t ứ ử ứ ụ ế liên k t.  Ví d  phân t  ch a nhóm ch c cacbonyl  ấ ướ  270nm­ 295nm.  (C=O) và b c sóng h p thu t ấ ấ ủ ộ ấ C ng đ  h p thu th p c a quá trình th p

• Dung môi có  nh h

ả ấ ng đ n b

ưở ế ế ộ c sóng h p thu vì nó  ử ế ướ tác đ ng đ n liên k t trong phân t .

• Ví d : Ethanal có b

ụ ướ ấ c sóng h p thu là 293nm

Ự

Ệ Ử Ủ

Ợ

Ể

Ị Ử Ơ

Ấ

S  CHUY N D CH ĐI N T  C A CÁC H P  CH T H U C

π→π Ứ Ể CHUY N M C *

• Các h p ch t đ ng phân v i  etylen ch a liên k t đôi

ứ ế ớ

ạ ấ

ấ ồ ợ ả ử  có kh  năng h p thu m nh trong  trong phân t ướ ả kho ng b c sóng 170nm

• V  trí h p thu ph  thu c vào s  hi n di n c a nhóm

ụ

ự ệ ε λ ấ ụ ị ế ệ ủ ộ th  ví d  etylen có  max= 165nm (  =16000)

ợ ữ ổ ấ ườ

ậ ấ ng có ph  h p thu  • Nh ng h p ch t không màu th ấ ứ ạ ạ ậ ử  ngo i. Khi chúng h p thu b c x   trong vùng c n t ể ể ừ ệ ử ẽ ẽ  orbital cho đi n t  s  chuy n  thì chúng s  chuy n t ơ ượ ứ ệ ử  có m c năng l ng cao h n.  lên orbital nh n đi n t

Ự

Ệ Ử Ủ

Ợ

Ể

Ị Ử Ơ

Ấ

S  CHUY N D CH ĐI N T  C A CÁC H P  CH T H U C

ƯỚ Ể Ắ TÓM T C CÁC B C CHUY N

Ự

Ệ Ử Ủ

Ợ

Ể

Ị Ử Ơ

Ấ

S  CHUY N D CH ĐI N T  C A CÁC H P  CH T H U C

ự

ứ

ể

ấ

ở

các orbital d, nh t là

• S  chuy n m c xãy ra  ạ

ở ể

ế

các kim lo i vùng chuy n ti p

ệ ử ự

• Các ph i t

do tham gia lai hóa

ố ử ữ

t ể

ệ ử

vào các

ứ

ự

ể

ặ  có c p đi n t ớ v i nh ng orbital này chuy n đi n t orbital này gây ra s  chuy n m c.

ứ

ủ

ả ứ • Màu t o ra c a các ph c làm cho ph c có kh   ả ế ướ

ạ ấ

ữ

ở

năng h p thu nh ng b

vùng kh  ki n

c sóng

Ứ Ể CHUY N M C d         d

CÁC NHÓM CH CỨ

ứ

• Nhóm ch c là nh ng nhóm nh  đ ử

c t o thành t ấ ủ ợ

ừ   ấ

ế ị

ỏ ượ ạ ữ , quy t đ nh tính ch t c a h p ch t

ề nhi u nguyên t ử ơ h u c .

ứ

các d ch

ạ ị ể

ử • T i v  trí các nhóm ch c trong phân t ổ ồ ủ

h u

ị ử ử  xãy ra, nên ph  đ  c a phân t ử ứ i các nhóm ch c trong phân t .

ệ ử chuy n đi n t ớ ơ c  liên quan t

ượ

ườ

ự

i ta đã tìm đ

ộ ấ

ấ ướ c sóng h p thu c c  c các b • Ng ự ể ự ừ ứ ừ ạ đ i cho t ng nhóm ch c.T  đó có th  d  đoán s   ứ ồ ạ ủ i c a các nhóm ch c thông qua  đ  h p thu  t n t ủ c a nó.

Ữ

NH NG Y U T   NH H

Ớ Ự NG T I S

ƯỞ Ế Ố Ả Ứ Ể CHUY N M C

•

Ả

ưở

ủ

nh h

ng c a dung môi

•

Ả

ưở

ủ ự

ợ

nh h

ng c a s  liên h p

•

Ả

ưở

nh h

ủ ng c a pH

Ữ

Ế Ố Ả

ƯỞ

Ớ Ự NG T I S

NH NG Y U T   NH H Ứ Ể CHUY N M C

Ả

ƯỞ

Ủ

NH H

NG C A DUNG MÔI

ấ ủ ợ ng đ  h p thu c a các h p

•

ườ • B c sóng h p thu và c ủ ướ ấ ị ả ưở ộ ấ ng c a dung môi. ch t ch u  nh h

ủ

ượ ử ử ạ

ữ ộ ổ  làm thay đ i m c năng l ơ ả ự  S  tác đ ng c a nh ng dung môi khác nhau lên các  ứ phân t ng gi a các tr ng  thái kích thích và c  b n.

ự ủ ộ làm sinh ra

ể ể ị ị ử • S  tác đ ng c a dung môi lên phân t ỏ :chuy n d ch xanh và chuy n d ch đ

Ữ

Ế Ố Ả

ƯỞ

Ớ Ự NG T I S

NH NG Y U T   NH H Ứ Ể CHUY N M C

Ể Ị CHUY N D CH XANH

ấ ử ấ ợ

ứ ạ ủ ơ ữ ắ

ng h p thu b c x  c a các h p ch t h u  c sóng ng n h n trong nh ng dung môi có  ự ệ ượ • Là hi n t ướ ơ c  có b tính phân c c cao

ệ ượ ấ ở ị quá trình chuy n d ch n   * → π ể

ng tìm th y  • Hi n t ủ c a nhóm cacbonyl.

• Nguyên nhân là do s  làm b n tr ng thái n c a dung

ự ủ ề ạ

môi.

Ữ

NH NG Y U T   NH H

Ớ Ự NG T I S

ƯỞ Ế Ố Ả Ứ Ể CHUY N M C

Ữ

Ế Ố Ả

ƯỞ

Ớ Ự NG T I S

NH NG Y U T   NH H Ứ Ể CHUY N M C

Ể Ị Ỏ CHUY N D CH Đ

• Là hi n t

ướ

ệ ượ ữ ơ ấ ử ơ ấ ng h p  ữ c sóng dài h n trong nh ng

ng các h p ch t h u c  có xu h ứ ạ ộ ướ ự ơ ợ thu nh ng b c x  có b dung môi có đ  phân c c cao h n

• Hi n t

ấ ở ử ử ơ ượ ng đ

ệ ượ ấ c tìm th y  ử ủ h u c  mà  ợ trong c u trúc phân t các phân t ự  c a nó có s  liên h p.

Ữ

Ế Ố Ả

ƯỞ

Ớ Ự NG T I S

NH NG Y U T   NH H Ứ Ể CHUY N M C

Ể Ị Ỏ CHUY N D CH Đ

• Nguyên nhân c a hi n t

ệ ượ ủ ng này là:

ạ ệ ứ ợ

ề ề ạ

ệ ứ π ẫ ớ i làm b n tr ng thái  *. Đi u này d n t ả ữ ẽ ẫ ớ ượ + Do khi trong m ch C có hi u  ng liên h p , hi u  ng  i  này s  d n t năng l ạ ng gi a hai tr ng thái gi m.

ử ử ơ ệ ứ ợ h u c  có hi u  ng liên h p càng dài thì

ớ + Trong phân t ấ ướ b c sóng h p thu càng l n

Ữ

Ế Ố Ả

ƯỞ

Ớ Ự NG T I S

NH NG Y U T   NH H Ứ Ể CHUY N M C

Ể Ị Ỏ CHUY N D CH Đ

Ữ

Ế Ố Ả

ƯỞ

Ớ Ự NG T I S

Ị

Ỏ Ể Ị

NH NG Y U T   NH H Ứ Ể CHUY N M C Ắ Ể TÓM T C CHUY N D CH XANH VÀ  CHUY N D CH Đ

Ữ

Ế Ố Ả

ƯỞ

Ớ Ự NG T I S

NH NG Y U T   NH H Ứ Ể CHUY N M C

•

Ả ƯỞ NH H Ủ NG C A  pH

•

Ả ưở ộ ề ủ nh h ứ ng đ  b n c a ph c

•

Ả ưở ế ự ạ ứ nh h ng đ n s  t o ph c

Ả ưở ạ nh h ng d ng t n t ồ ạ i

Ữ

NH NG Y U T   NH H

Ớ Ự NG T I S

ƯỞ Ế Ố Ả Ứ Ể CHUY N M C

ưở ủ ự ng c a s  liên nh h

Ả h pợ

ợ π π

c

π ự S  liên h p p­  hay  ­  ạ ề đ u làm cho tr ng thái kích  π ệ ử ủ ề thích c a đi n t   *  b n  ấ ượ ơ h n có năng l ng th p  ẫ ớ ướ ề ơ h n đ u này d n t i b ơ ấ sóng h p thu dài h n

Ổ Ấ

Ế

Ị

THI T B  QUANG PH  H P THU UV­VIS

Ồ

NGU N SÁNG

ồ

ệ

ấ

ả

ộ

ấ ứ ạ ươ ng thích  ồ ở c cung c p b i ngu n sáng  ng là chùm b c x  đa s c, nó bao trùm m t kho ng

ụ    Ngu n sáng có nhi m v  cung c p b c x  t ứ ạ ượ ớ v i quá trình đo. B c x  đ ắ ứ ạ ườ th ổ ủ ộ r ng c a ph .

TUNGSTEN LAMP

ộ

ổ ế

ồ

ổ

ộ ợ ả

ủ

ả

ượ

ấ

ứ ứ ạ c đ t trong th y tinh. Kho ng b c x   ế ừ 330 đ n 900 nm c dùng trong  , đ

ượ ặ

+ Đèn Tungsten Halogen , là m t ngu n sáng ph  bi n   dùng trong máy quang ph .  Đèn này ch a m t s i dây  m nh tungsteng đ mà đèn cung c p là t vùng visible.

ử ụ

ả

ờ

+Th i gian s  d ng đèn này kho ng 1200h.

ớ

ườ

+ V i U= 6v và c

ộ ấ ớ ng đ  r t l n dây

ỏ ư ầ

ị

ơ   tungten b  nung đ  đ a b u khí tr

ạ

( Neon, Argon) lên tr ng thái kích

thích và phát b c xứ ạ

Hydrogen / Deuterium Lamps

ươ ứ

ớ

ấ ứ ạ ứ ạ ừ 200 đ n ế

ng  ng v i dãi b c x  t

+ Đèn hydrogen or deuterium cung c p b c x  trong  vùng Ultraviolet t 450 nm.

ổ

ơ

ử ụ

ả

ổ

+ Trong hai đèn thì đèn Deuterium  n đ nh h n và có th i  gian s  d ng kho ng

ờ ị ụ  500h. Đây là đèn cho ph  liên t c

Hydrogen / Deuterium Lamps

Ạ Ơ Ắ

Ị Ạ

Ế

Ứ THI T B  T O B C X  Đ N S C

•

ậ ứ ạ ắ ừ đèn, và cho

ứ ạ ơ ắ Thu nh n chùm b c x  đa s c phát ra t b c x  đ n s c đi ra..

• Có hai lo i thi

ạ ế ị ổ ế ồ ử t b  ph  bi n g m lăng kính và cách t

Ạ Ơ Ắ

Ị Ạ

Ế

Ứ THI T B  T O B C X  Đ N S C

Lăng kính (Prism)

ữ ứ

ữ

ứ ẽ ị ẻ ả ỏ ạ           +  Nh ng  b c  x   có  b c  sóng  khác  nhau s  b  b  g y nh ng góc khác nhau  khi đi ra kh i lăng .

ể ượ ừ ủ c làm t th y

+  Lăng kính có th  đ ạ tinh hay th ch anh.

ộ

ể ứ

ậ ệ ữ ủ

ứ ớ

ợ ư

+  Tùy  thu c  vào  v t  li u  làm  lăng  ạ lính  mà  nó  có  th   tách  nh ng  b c  x   trong vùng nào (Lăng kinh th y tinh phù  ạ h p  v i  các  b c  x   trong  vùng  visible  ủ ở ạ nh ng lăng kính th ch anh thì bao ph     ả c  hai vùng  Ultraviolet và Visible) .

Ạ Ơ Ắ

Ị Ạ

Ế

Ứ THI T B  T O B C X  Đ N S C

Ử CÁCH T  (GRATINGS)

ớ đ

ỏ

ố ữ ệ ấ ề ặ ộ

ử ượ ấ ạ + Cách t c c u t o v i  vô s  nh ng khe r t nh  trên  ả m t di n tích b  m t kho ng  ộ ộ 200­1000 khe trên m t đ   ộ r ng 1cm

i c a

ử ề ặ ng truy n c a

ớ ủ ộ + Tùy thu c vào góc t chùm ánh sáng và b  m t  ướ ề ủ  mà h cách t ả ạ ứ ạ chùm b c x  khi ph n x   ử ề ặ  theo  trên b  m t cách t ướ ữ nh ng h ng khác nhau..

Ạ Ơ Ắ

Ị Ạ

Ế

Ứ THI T B  T O B C X  Đ N S C

Ử CÁCH T  (GRATINGS)

ử :

ủ ố

ạ ạ Phân lo i cách t ử ề + Cách t ử ả + Cách t ằ ượ  truy n su t: Đ c làm b ng th y tinh ằ  ph n  x  : Làm b ng nhôm

Ạ Ơ Ắ

Ị Ạ

Ế

Ứ THI T B  T O B C X  Đ N S C

ầ ị ạ ạ ả

ộ ươ ệ ế ồ ng ph ng g m nhi u g ầ i  ề ươ ng riêng bi t

+ Ph n b  r ch không ph n chi u ánh sáng, ph n còn l ẳ đóng vai trò m t g nhau.

ế ớ ị ạ ạ

ầ ữ ộ ẽ i ph n m  nhôm không b  r ch này s   i theo nh ng góc khác nhau tùy thu c vào

ị ướ +  Ánh sáng chi u t b  ph n x  tr  l b ạ ở ạ ả ủ c sóng c a chúng.

ễ ả ạ ớ

ướ ạ + Các tia ph n x  s  giao thoa v i nhau t o nên vân nhi u  x  có b ạ ẽ c sóng khác nhau .

ử ướ , ta thu đ ượ ở c khe ra các vân có b c

+ Khi quay cách t sóng khác nhau.

ử ả ở ữ ậ

ạ  ph n x  ánh sáng  ọ ể ỉ

ế ạ ố nh ng b c khác nhau nên  + Cách t ả ủ ậ ph i dùng kính l c đ  ch  cho ánh sáng c a b c ánh sáng  ầ ả ph n x  mong mu n đ n đ u dò

Ạ Ơ Ắ

Ị Ạ

Ế

Ứ THI T B  T O B C X  Đ N S C

ử

ổ Quan sát ph  qua cách t

Ư

Ể

Ớ

Ử

Ủ U ĐI M C A CÁCH T  SO V I  LĂNG KÍNH

ả ố ơ ộ + Cho đ  phân gi t h n i t

ự ế ắ + Cho s  tán s c tuy n tính

ộ ộ ủ ả ằ ổ +  Đ  r ng c a gi i ph  là h ng tính

ơ ế ọ ướ ả ơ ơ + C  ch  ch n b c sóng đ n gi n h n

Ứ

Ộ Ậ Ẫ

B  PH N CH A  M U(CUVETTES)

ấ ệ

ự ế ề

ạ ở ọ ướ  m i b c sóng trong vùng ả i đa là kho ng 90%

ằ ượ +  Đ c làm b ng ch t li u sao cho ánh sáng trong vùng  ộ ả  các lo i cóng đo có đ   đo ph i truy n qua (trong th c t ề ố truy n t UV­Vis)

ướ ử i 350 nm) dùng dùng c c làm ạ  ngo i (d

ả ố + Trong vùng t ạ ằ b ng th ch anh hay silica (silic dioxid) nóng ch y.

Ộ Ậ

Ứ

Ẫ

B  PH N CH A M U(CUVETTES)

ả ế ủ ằ

ặ ằ ấ ẽ (cid:0)  Trong vùng kh  ki n dùng dùng Cuvette làm b ng th y tinh  ự silicat ho c b ng ch t d o (nh a acrilic).

ộ ườ ấ (cid:0)  Quang l Cuvettes đo thông th ng nh t là 1 cm.

ế

ộ ừ  0,1 đ n 10 cm   t ế ầ ồ

(cid:0)  Ngoài ra còn có các cóng đo có quang l ợ ộ dùng cho các n ng đ  thích h p mà không c n pha loãng ti p  theo.

Ậ

Ế

Ế

Ị

THI T B  NH N BI T(DETECTORS)

ụ

ị ấ ậ ứ ạ ệ ừ  sau khi b  h p th  và  ệ ụ ể ượ ả + Có tác d ng c m nh n b c x  đi n t ứ ạ chuy n l ng b c x  này thành dòng đi n.

ớ ườ ậ c là t ỷ ệ  l thu n v i c ng

ộ ườ ộ ứ ạ ậ ệ ề ặ ượ  +  C ng đ  dòng đi n thu đ đ  b c x  đ p vào b  m t catot.

ữ ệ ệ

ế ị ử ụ Ố ệ ị + T  bào quang đi n hay  ng  nhân quang đi n là nh ng  thi ế t b  h u d ng trong vi c đo xác đ nh

Ậ

Ế

Ế

Ị

THI T B  NH N BI T(DETECTORS)

ế ệ T  bào quang đi n

Ậ

Ế

Ế

Ị

THI T B  NH N BI T(DETECTORS)

Ố

ư ố Ệ ầ ế NG NHÂN QUANG ĐI N  n Nguyên t c ho t đ ng g n gi ng t

ạ ộ bào quang nh ng có  ạ ộ ế ạ  bên trong làm cho lo i này có đ  nh y

ơ ơ

ạ ộ ắ thêm b  khu ch đ i ớ l n h n trên thang ph  r ng h n.  n  Ánh sáng gây ra s  b c x  photon t

ổ ộ ự ứ ạ ư ư ế photocathod,  ượ ắ ế ừ  bào quang nh ng anod đ gi ng ố c s p x p thành t

ừ ể nh  trong dãy dynod có th  tăng lên không ng ng.

ị ộ ệ n . B n ch t c a nguyên li u làm cathode là xác đ nh đ

ả ạ ủ ấ ủ ổ nh y c a ph .

Ậ

Ế

Ế

Ị

THI T B  NH N BI T(DETECTORS)

Detector silicon diod (Silicon diode)

ộ

ắ

ệ

ữ

ơ ố

ệ ế

ể

t x p đ t k  nhau trên tinh th  silicon tuy n

ượ ố ớ

ầ

ỗ

c n i v i dòng đ u ra

đi n và đ

(cid:0)  Có hi u năng cho toàn b  thang đo r ng, v ng ch c,  ộ ộ ề đ  thô cao h n  ng nhân quang và không tiêu hao nhi u  ệ đi n năng. (cid:0)  Chu i diod là m t t p h p các detector photodiod  ợ ỗ ộ ậ ế ặ ề riêng bi ậ ạ tính trong ma tr n t o nên.  (cid:0)  M i diod có m t t ộ ụ ệ ắ ộ ằ b ng m t cái ng t.

Ậ

Ế

Ế

Ị

THI T B  NH N BI T(DETECTORS)

ị ệ

ấ

ộ

ụ ệ ượ  đi n đ

c tích m t giá tr  đi n nh t

(cid:0)  Đ u tiên t ầ ị đ nh.

ể ả ụ ệ

ậ ạ

(cid:0)  Khi photon th m nh p vào silicon, nh ng ph n  ấ ự ệ mang đi n tích t

do t o thành đ  x  t

ầ ữ  đi n.

ỳ ặ

i đ

ệ ở ữ  nh ng chu k  đ c  ỳ ỗ

ụ ệ ạ ượ ỳ

(cid:0)  T  đi n l c tích đi n  ố ớ ư tr ng cho chu k  đo đ i v i m i chu k  quét.

Ậ

Ế

Ế

Ị

THI T B  NH N BI T(DETECTORS)

ụ ệ ỉ ệ ớ ố

đi n t  l

ệ ầ ệ

ể ạ ở

ỗ

(cid:0)  L ượ ng đi n c n đ  n p cho t ượ ton đ ớ ườ v i c

v i s  pho  ỉ ệ   c phát hi n b i m i diod hay nói cách khác t  l ộ ng đ  sáng.

ượ ằ

ườ

ự

ổ

c b ng cách đo l

ng s  thay đ i

ướ ứ

(cid:0)  Ph  h p thu thu đ ổ ấ ườ ả ộ ng đ  sáng trên toàn kho ng b c c sóng. Thông  ườ ng detector chu i photodiod ch a 1024 detector  th photodiod riêng bi

ỗ t.ệ

Ạ

Ổ

CÁC LO I MÁY QUANG PH

ộ

ộ

ượ ơ ầ c phát minh ra đ u

ẫ ộ ạ Có hai lo i : Máy m t chùm tia và hai chùm tia Máy m t chùm tia ổ   + Máy quang ph  chùm tia đ n là đ tiên, và toàn b  ánh sáng đi qua m u.

ẻ ơ ạ ượ ế ế ả ơ + Lo i này là r  h n vì nó đ c thi t k  khá đ n gi n

Ạ

Ổ

CÁC LO I MÁY QUANG PH

ộ

ấ ượ ng

Máy m t chùm tia Ư ể ộ ủ u đi m c a máy m t chùm tia : Giá thành th p, thông l ứ ạ b c x  đi qua cao và nh  v y đ  nh y cao.

ư ậ ạ ộ

ể ế

ẩ ả ệ ư ẩ c đi m: là có kho ng l ch th i gian khi ti n hành đo  ấ ậ

ữ

ề ế ị ệ ữ

ể ế ị ủ t b  c ,  ị ổ ổ ộ ữ ắ ậ ờ ị ớ t b  hi n đ i v i nh ng tính năng cao và  n đ nh đã  c đi m này. Vì v y máy quang ph  m t chùm

ượ ữ ứ ụ ẫ ượ Nh ữ gi a các chu n cũng nh  m u xác đ nh, vì v y có th  có v n  ề ớ ộ đ  v i đ  trôi. Đi u này đã xãy ra v i nh ng thi ạ ớ nh ng thi ể ụ kh c ph c nh tia v n có nh ng  ng d ng cao trong các phòng thí

Ạ

Ổ

CÁC LO I MÁY QUANG PH

Ổ

MÁY QUANG PH  DIODE  ARRAY

Ạ

Ổ

CÁC LO I MÁY QUANG PH

Double beam ế ị

ằ ụ ắ

ườ ộ t b  đo hai chùm tia nh m m c đích kh c ph c đ  trôi  ng

ộ ề

ệ ả

ự ự ấ ấ ồ ớ

ệ ụ ộ + Thi xãy ra trong quá trình đo. Nguyên nhân gây ra đ  trôi là c ổ ườ ườ ị ấ đ  ánh sáng b  m t đi trên đ ng  ng truy n, do thay đ i đ ươ ể ạ ng  đi, do ph n x , do s  chuy n hóa thành dòng đi n khi t ẫ tác v i detector. S  m t đi này không đ ng nh t khi đo m u  ẫ blank và m u đo riêng bi t.

ế ị ớ ng  ng   v i

ẫ ẫ

ộ ằ ộ ươ ứ t b  hai chùm tia có hai v  trí đo, t ớ ượ c phân tách  i đ ng đ  b ng nhau, m t chùm đi qua

ẫ ẫ ộ ị + Trong thi m u blank và m u đo. Chùm tia sáng t ườ thành hai chùm có c m u blank và m t chùm đi qua m u đo.

Ạ

Ổ

CÁC LO I MÁY QUANG PH

Double beam

Ạ

Ổ

CÁC LO I MÁY QUANG PH

Double beam

•

Ư ể ủ ế ị u đi m c a thi t b  hai chùm tia

ộ

ừ ể ẫ

•

ể  Cho đ  chính xác cao vì trong quá trình đo máy có th   ượ ượ ki m soát đ  đó  c l ể ế ượ chúng ta có th  bi ng ánh sáng đi qua m u đo, t c có chính xác không. t đ

ượ ể ấ ấ ạ

ộ c đi m là giá thành cao, đ  nh y th p do c u trúc  ọ ứ ạ ấ ậ ộ ơ Nh ơ quang h c ph c t p h n, đ  tin c y th p h n.

Ứ

Ụ

Ự

Ẩ

Ổ NG D NG PH  UV­VIS TRONG  TH C PH M

• Phân tích protein

• Phân tích Carbonhydrat

• Phân tích hàm l

ượ ự ẩ ạ ng kim lo i trong th c ph m

• Phân tích m t s  ch  tiêu n

ộ ố ỉ ướ c

ậ

ị

Đ nh lu t Lambert­ Beer

ậ

ị

Đ nh lu t Lambert­ Beer

ậ

ị

Đ nh lu t Lambert­ Beer

ộ ố

ệ

Ɛ

M t s  sách ký hi u K’ là

Ệ

Ỉ

HI U CH NH

Một số điều kiện cần nhớ khi áp dụng

• Ánh sáng phải là ánh sáng đơn sắc

• Nồng độ chất tan nhỏ

• Dung dịch không được phát huỳnh quang

hay lân quang

• Chất tan trải qua phản ứng quang hóa

• Chất tan không phản ứng với dung môi

Ệ

SAI L CH TRONG ĐL LAMBERT ­ BEER

ữ

ớ

ồ

ỉ

ị

• Đ nh lu t ch  đúng v i nh ng dung d ch có n ng

ậ ấ

ị ộ đ  là th p

ậ

ẫ

ướ

ể

ơ ắ • Do ngu n sáng không th t là đ n s c nên có l n  ậ c sóng lân c n nhi m vào.

ồ ứ ạ i  A= lg I/I0 không đúng

ữ nh ng b c x  có b ẫ ớ D n t