TẬP ĐOÀN BƯU CHÍNH VIỄN THÔNG
HỌC VIỆN CÔNG NGHỆ BƯU CHÍNH VIỄN THÔNG
 
Bài giảng
QUẢN LÍ MẠNG VIỄN THÔNG
(Lưu hành nội bộ)
HÀ NỘI - 2009
HỌC VIỆN CÔNG NGHỆ BƯU CHÍNH VIỄN THÔNG
 
Bài giảng
QUẢN LÍ MẠNG VIỄN THÔNG
Biên soạn: TS. Nguyễn Tiến Ban (chủ biên)
ThS. Hoàng Trọng Minh
ThS. Nguyễn Thị Thu Hằng
ThS. Dương Thị Thanh Tú
KS. Nguyễn Đình Long
HÀ NỘI - 2009
Quản lí mạng viễn thông Lời nói đầu
Bộ môn Mạng Viễn thông-Khoa Viễn thông 1- PTIT i
LỜI NÓI ĐẦU
Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của các giải pháp công nghệ hạ tầng mạng
truyền thông, hàng loạt các yêu cầu mới được đặt ra đối với các vấn đề khai thác và
triển khai hệ thống trong môi trường mạng thực tiễn. Bài toán quản lí mạng viễn thông
luôn là mối quan tâm hàng đầu và là một trong những vấn đề quan trọng nhất cần giải
quyết của các nhà khai thác viễn thông. Tùy thuộc vào các giải pháp công nghệ và các
ứng dụng triển khai mà các nhà khai thác lựa chọn và xây dựng các hệ thống quản lí
mạng thích hợp để nâng cao hiệu quả vận hành và khai thác mạng. Vì vậy, các giải
pháp quản lí mạng luôn là một bài toán mang tính động và sát với công nghệ mạng
lưới. Nhằm cung cấp cho học viên những kiến thức cơ bản trong quản lí mạng viễn
thông, bài giảng này cung cấp cho sinh viên những kiến thức cơ bản về quản lí mạng
viễn thông để qua đó hiểu được các cơ chế, kĩ thuật cũng như giao thức quản lí và
giám sát mạng viễn thông.
Với mục tiêu đặt ra như vậy, nội dung của tài liệu được chia thành 4 chương.
Chương 1 giới thiệu các vấn đề cơ bản nhất của quản lí mạng, bao gồm các
khái niệm, yêu cầu và kiến trúc của các mô hình quản lí mạng.
Chương 2 cung cấp các đặc tính, ứng dụng và phương thức hoạt động của giao
thức quản lí mạng đơn giản SNMP nhằm đưa tới người đọc các kiến thức nền tảng của
giao thức quản lí mạng trong môi trường hội tụ trên nền IP.
Chương 3 trình bày các nguyên tắc giám sát mạng thông dụng với các nguyên
lí giám sát và điều khiển mạng từ xa.
Chương 4 trình bày các giải pháp quản lí mạng thực tiễn đối với một số công
nghệ điển hình đang được triển khai trên thế giới cũng như ở Việt nam, các nguyên tắc
và phương pháp này sẽ giúp người đọc có được những kiến thức tiếp cận với thực tiễn
quản lí mạng viễn thông hiện nay.
Quản lí mạng viễn thông là một nội dung rất quan trọng, cần được nghiên cứu
kĩ lưỡng để nâng cao hiệu quả vận hành và khai thác mạng. Yêu cầu đối với học viên
sau khi học xong môn học này là phải nắm bắt được các yêu cầu chung về quản lí
mạng, các thực thể vật lí cũng như các thực thể chức năng trong mạng quản lí viễn
thông, các giao diện và chức năng quản lí, cách thức quản lí và điều hành mạng thông
qua các giao thức quản lí khác nhau.
Tài liệu được biên soạn trong khoảng thời gian tương đối ngắn nên không
tránh khỏi còn nhiều thiếu sót. Nhóm tác giả rất mong nhận được các ý kiến đóng góp
của độc giả và những người quan tâm.
Những ý kiến đóng góp xin gửi về :
Bộ môn Mạng viễn thông- Khoa Viễn thông 1- Học viện Công nghệ Bưu chính viễn thông
ĐT: 84-4-33515484 Fax: 84-4-33511405
Hà Nội, tháng 12 năm 2009
Quản lí mạng viễn thông Mục lục
Bộ môn Mạng Viễn thông-Khoa Viễn thông 1- PTIT ii
MỤC LỤC
LỜI NÓI ĐẦU ........................................................................................................................ i
THUẬT NGỮ VIẾT TẮT ..................................................................................................... iv
CHƯƠNG 1........................................................................................................................... 1
TỔNG QUAN VỀ QUẢN LÍ MẠNG .................................................................................. 1
1.1 GIỚI THIỆU CHUNG ............................................................................................... 1
1.2 CÁC YÊU CẦU QUẢN LÍ MẠNG............................................................................ 3
1.2.1 Các kịch bản quản lí mạng .................................................................................. 4
1.2.2 Các chức năng quản lí mạng ............................................................................... 6
1.3 CÁC CÁCH TIẾP CẬN TRONG QUẢN LÍ MẠNG ............................................. 12
1.3.1 Các phương pháp tiếp cận quản lí mạng .......................................................... 12
1.3.2 Quan điểm quản lí Manager – Agent ................................................................ 20
1.3.3. Mô hình quan hệ Manager-agent ..................................................................... 20
1.4 KIẾN TRÚC QUẢN LÍ MẠNG............................................................................... 22
1.5 MẠNG QUẢN LÍ VIỄN THÔNG ........................................................................... 24
1.5.1 Giới thiệu chung ................................................................................................ 24
1.5.2 Kiến trúc chức năng .......................................................................................... 24
1.5.3 Kiến trúc vật lí ................................................................................................... 26
1.6 TỔNG KẾT CHƯƠNG 1 ......................................................................................... 31
CHƯƠNG 2......................................................................................................................... 32
GIAO THỨC QUẢN LÍ MẠNG ĐƠN GIẢN SNMP ....................................................... 32
2.1 GIỚI THIỆU CHUNG VỀ SNMP ........................................................................... 32
2.2 QUẢN LÍ TRUYỀN THÔNG TRONG SNMP ....................................................... 34
2.2.1 Bộ phận quản lí (manager) ........................................................................... 34
2.2.2 Agent .............................................................................................................. 35
2.2.3 Cơ sở thông tin quản lí - MIB ....................................................................... 36
2.2.4 Mô hình giao thức SNMP ............................................................................. 36
2.3 CẤU TRÚC VÀ ĐẶC ĐIỂM NHẬN DẠNG CỦA THÔNG TIN QUẢN LÍ MIB 40
2.4 CƠ SỞ THÔNG TIN QUẢN LÍ MIB ...................................................................... 41
2.4.1 Cấu trúc của MIB .............................................................................................. 41
2.4.2 Truy nhập thông tin quản lí MIB ................................................................. 44
2.4.3 Các đối tượng của MIB ................................................................................. 46
2.5 SNMPv2 .................................................................................................................... 51
2.5.1 Cấu trúc bản tin SNMPv2............................................................................. 52
2.5.2 Cơ sở thông tin quản lí MIB trong SNMPv2 ............................................... 56
2.5.3 Nguyên tắc hoạt động của SNMPv2 ............................................................. 57
2.6 SNMPv3 ................................................................................................................... 60
2.6.1 Khuôn dạng bản tin SNMPv3 ....................................................................... 62
2.6.2 Các ứng dụng nội bộ của SNMPv3 ............................................................... 65
2.6.3 Nguyên tắc hoạt động của giao thức SNMPv3 ............................................. 65
2.6.4 Hỗ trợ bảo mật và nhận thực trong SNMPv3 .............................................. 67
2.6.5 Ứng dụng thực tiễn của SNMPv3 ................................................................. 72
2.7 TỔNG KẾT CHƯƠNG 2 ......................................................................................... 74
CHƯƠNG 3 ........................................................................................................................ 78
3.1 NGUYÊN LÝ CHUNG ............................................................................................ 78
3.2 CÁC PHƯƠNG PHÁP GIÁM SÁT MẠNG ........................................................... 79
3.2.1 Giám sát mạng bị động ...................................................................................... 79
3.2.2 Giám sát mạng chủ động .................................................................................. 80
3.3 GIÁM SÁT TỪ XA RMON .................................................................................... 82
3.3.1 Giới thiệu chung ................................................................................................ 82
3.3.2 Các thành phần của RMON .............................................................................. 85
Quản lí mạng viễn thông Mục lục
Bộ môn Mạng Viễn thông-Khoa Viễn thông 1- PTIT iii
3.3.3 Điều khiển thiết bị RMON ................................................................................ 86
3.4 TỔNG KẾT CHƯƠNG 3 ......................................................................................... 96
CHƯƠNG 4......................................................................................................................... 97
QUẢN LÍ CÁC MẠNG THỰC TIỄN ............................................................................... 97
4.1 QUẢN LÍ MẠNG IP ................................................................................................ 97
4.1.1 Lựa chọn phương pháp quản lí ......................................................................... 97
4.1.2 Lựa chọn phương pháp cấu hình ...................................................................... 97
4.1.3 Truy nhập và thể hiện dữ liệu tiêu chuẩn hóa .................................................. 99
4.1.4 Một số vấn đề thách thức của quản lí mạng IP .............................................. 100
4.2 QUẢN LÍ MẠNG MPLS ....................................................................................... 103
4.2.1 Các ứng dụng cơ bản của MPLS ..................................................................... 103
4.2.2 Các đối tượng quản lí trong MPLS ................................................................. 104
4.3 QUẢN LÍ MẠNG QUANG ................................................................................... 109
4.3.1 Khung làm việc của quản lí mạng quang ........................................................ 109
4.3.2 Giao diện và các dịch vụ lớp quang ................................................................ 110
4.3.3 Quản lí lỗi và hiệu năng mạng quang ............................................................. 112
4.3.4 Mạng truyền thông dữ liệu và báo hiệu .......................................................... 115
4.4.2 Các module MIB của GMPLS ........................................................................ 117
4.4 TỔNG KẾT CHƯƠNG 4 ...................................................................................... 122
TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................................. 124