ng 7

ươ Ữ

Ậ Ơ Ả

Ch NH NG QUY LU T C B N C A PHÉP BI N CH NG DUY V T Ệ

Ứ

Ủ

Ậ

Ậ

7.1. QUY LU T LÀ GÌ 7.1.1. Đ nh nghĩa ị

ố ệ ả ấ ấ ặ

c u ữ

t nhiên, ph bi n và l p ổ ế ế ố ấ ng. l ạ thành, các thu c tính c a s v t, hi n t Quy lu tậ : m i liên h b n ch t, t i gi a các s v t, hi n t ự ậ ộ ng, gi a các y u t ữ ệ ượ

ữ ệ ậ

ấ ố

ộ ẫ

ệ ượ ủ ự ậ "Khái ni m quy lu t là m t trong nh ng giai đo n c a s ạ ủ ự ộ i v tính th ng nh t và v liên nh n th c c a con ng ề ườ ề ứ ủ ậ h , v s ph thu c l n nhau và tính ch nh th c a qúa ệ ề ự ụ ể ủ ỉ i". trình th gi ế ớ

ế

ộ

ơ

(V.I.Lenin, Toàn t pậ , NXB.Ti n b , Mátxc va, 1981, tr.159-160 )

ng 7

ươ Ữ

Ậ Ơ Ả

Ch NH NG QUY LU T C B N C A PHÉP BI N CH NG DUY V T Ệ

Ứ

Ủ

Ậ

7.1.2. Phân lo i quy lu t ậ ổ ế ứ ộ

ạ Căn c vào trình đ tính ph bi n: - Quy lu t riêng: tác đ ng trong m t ph m vi nh t đ nh, ộ ấ ị ậ ạ ộ

nh ng s v t cùng lo i. ự ậ ữ ạ

- Quy lu t chung: tác đ ng trong ph m vi r ng h n, nhi u ề ậ ạ ộ ộ ơ

lo i.ạ

nhiên, - Quy lu t ph bi n: tác đ ng trong m i lĩnh v c (t ộ ự ọ ự

ổ ế duy). xã h i, t ậ ộ ư

ng 7

ươ Ữ

Ậ Ơ Ả

Ch NH NG QUY LU T C B N C A PHÉP BI N CH NG DUY V T Ệ

Ứ

Ủ

Ậ

7.2. QUY LU T CHUY N HÓA T NH NG S THAY Ể Ậ Ự

Ừ Ữ NG THÀNH NH NG S THAY Đ I V Đ I V L Ổ Ề Ự Ữ Ổ Ề ƯỢ C L I CH T VÀ NG ƯỢ Ạ Ấ 7.2.1. M t s khái ni m ệ ộ ố

ể ỉ ệ ượ t h c dùng đ ch tính quy đ nh khách ấ

ả

L

t h c dùng đ ch tính quy đ nh khách ng, ng, bi u th s l ị ị ố ượ ể

Ch tấ : ph m trù tri ế ọ ạ ị quan v n có c a s v t và hi n t ng, là s th ng nh t ự ố ủ ự ậ ố h u c các thu c tính làm cho nó là nó mà không ph i là ộ ữ ơ cái khác. ngượ : ph m trù tri ể ỉ ế ọ ạ quan v n có c a s v t và hi n t ệ ượ ủ ự ậ ố quy mô, trình đ , nh p đi u, k t c u. ế ấ ộ ệ ị

ng 7

ươ Ữ

Ậ Ơ Ả

Ch NH NG QUY LU T C B N C A PHÉP BI N CH NG DUY V T Ệ

Ứ

Ủ

Ậ

ấ ượ Độ: s th ng nh t l

ấ ng đ i nh ng ch t ch a đ i. ượ

ng-ch t, là kho ng gi ổ i đó l ng đ i d n đ n ch t i h n mà t i h n (gi a hai ữ ớ ạ ư ổ ấ ế ổ ẫ ả ư ượ ấ ạ ớ ạ

B ạ ả : giai đo n chuy n hóa v ch t do nh ng thay ề ấ ữ ể

ự ố đi m nút) mà trong đó l ể Đi m nút : đi m gi ể ể đ i.ổ ướ đ i v l ng gây ra. c nh y ổ ề ượ

ng 7

ươ Ữ

Ậ Ơ Ả

Ch NH NG QUY LU T C B N C A PHÉP BI N CH NG DUY V T Ệ

Ứ

Ủ

Ậ

ng và s ự ổ ề ượ ệ ữ ự

i ự 7.2.2. M i quan h gi a s thay đ i v l ố thay đ i v ch t ổ ề ấ S thay đ i d n d n v l ổ ầ ầ ề ượ ạ ớ

ế ự ế ấ ướ

ộ ớ ng nút i d ng m t đ

ng (trong đ cũ) khi đ t t ộ đi m nút s d n đ n s bi n đ i đ t bi n v ch t, thông ế ề ấ ổ ộ ể ẽ ẫ c nh y, ch t cũ chuy n thành ch t m i (đ m i). qua b ớ ấ ể ả Có th hình dung s phát tri n d ể ộ ườ ể ướ ạ ữ

i s thay đ i c a ự nh ng quan h v đ . ệ ề ộ Sau khi ra đ i, ch t m i có tác đ ng tr l ớ ấ ở ạ ự ổ ủ ờ ộ

ng. l ượ

ng 7

ươ Ữ

Ậ Ơ Ả

Ch NH NG QUY LU T C B N C A PHÉP BI N CH NG DUY V T Ệ

Ứ

Ủ

Ậ

Mô hình hóa quy lu t l ậ ượ ng-ch t ấ

ộ

Đi m nút/B c nh y Đ cũ Đ m i ộ ớ ả ướ ể

--------------------------*---------------------------*----------> L ượ ng cũ/Ch t cũ L ấ ng m i/Ch t m i ớ ượ ấ ớ

ng 7

ươ Ữ

Ậ Ơ Ả

Ch NH NG QUY LU T C B N C A PHÉP BI N CH NG DUY V T Ệ

Ứ

Ủ

Ậ

7.2.3. Các hình th c c a b c nh y ứ ủ ướ ả

ấ

ộ ầ ế ầ

ổ ề ấ

Căn c v th i gian và tính ch t có: ứ ề ờ - B c nh y đ t bi n. ả - B c nh y d n d n. ả Căn c quy mô thay đ i v ch t có: - B c nh y toàn b . ộ ả - B c nh y c c b . ả ụ ộ ướ ướ ứ ướ ướ

ng 7

ươ Ữ

Ậ Ơ Ả

Ch NH NG QUY LU T C B N C A PHÉP BI N CH NG DUY V T Ệ

Ứ

Ủ

Ậ

t m t s khái ni m ệ ệ ộ ố

ự

nhiên. ộ

ộ

ọ ỹ ậ

7.2.4. Phân bi : Ti n hóa ế - Ti n hóa t ế - Ti n hóa xã h i. ế Cách m ngạ : - Cách m ng xã h i. ạ - Cách m ng khoa h c k thu t. ạ ộ . C i cách xã h i . Đ o chính ả ả

ng 7

ươ Ữ

Ậ Ơ Ả

Ch NH NG QUY LU T C B N C A PHÉP BI N CH NG DUY V T Ệ

Ứ

Ủ

Ậ

7.3. QUY LU T TH NG NH T VÀ Đ U TRANH C A Ủ Ấ Ấ

ệ

M tặ : khái ni m mang tính khái quát, bao g m thu c tính s ự ộ ồ

Ố Ậ CÁC M T Đ I L P Ặ Ố Ậ 7.3.1. M t s khái ni m ộ ố ệ ộ ự ậ ộ ệ ố

ặ

i l n ạ ng bi n đ i trái ng ổ ượ ộ

v t/m t s v t/m t h th ng s v t. ự ậ ậ ặ ố ậ : ph m trù dùng đ ch nh ng m t có khuynh M t đ i l p ể ỉ ữ h ế ướ nhau, t n t ồ ạ c nhau, tác đ ng qua l ạ ẫ i bên c nh nhau trong m t ch nh th . ể ộ ạ ỉ

ng 7

ươ Ữ

Ậ Ơ Ả

Ch NH NG QUY LU T C B N C A PHÉP BI N CH NG DUY V T Ệ

Ứ

Ủ

Ậ

ữ ệ ữ ặ ố ậ

ố ặ ố ậ

ề

ấ i c a m t này ph i l y m t kia làm c s ), n i m t cách th ng nh t, là ti n đ cho nhau (s ự ng ặ ộ ặ ơ ở ươ 7.3.2. M i quan h gi a nh ng m t đ i l p ự ậ ố ả ấ

ng bài tr ph đ nh ướ ừ ủ ị

ộ

Các m t đ i l p trong s v t/nhóm s v t ự ậ - v à t n t ề ư ồ ạ t n t ồ ạ ủ t a l n nhau, ự ẫ ừ ấ nhau, tác đ ng qua l ạ ứ ẫ

i và phát tri n, cái m i thay th cái - v a đ u tranh v i nhau theo xu h ớ i l n nhau, ạ ẫ >t o thành mâu thu n bi n ch ng. ệ Là đ ng l c c a s t n t ự ủ ự ồ ạ ể ớ ế

ộ cũ.

ng 7

ươ Ữ

Ậ Ơ Ả

Ch NH NG QUY LU T C B N C A PHÉP BI N CH NG DUY V T Ệ

Ứ

Ủ

Ậ

7.3.3. Phân lo i mâu thu n ạ

ẫ Căn c vào quan h gi a các m t đ i l p: Mâu thu n bên ặ ố ậ ệ ữ ứ ẫ

ơ ả

Căn c m c đ tác đ ng: Mâu thu n c b n/không c b n. Căn c m c đ tác đ ng trong m t giai đo n nh t đ nh: Mâu ẫ ơ ả ạ ấ ị ộ

Căn c tính ch t l ộ ộ ứ ế i ích: Mâu thu n đ i kháng/không đ i ố ẫ ố ấ ợ

ng đ i. trong/bên ngoài. ứ ứ ộ ứ ứ ộ thu n ch y u/th y u. ẫ ủ ế ứ kháng. L u ý: s phân bi ự ư ệ t trên ch có tính t ỉ ươ ố

ng 7

ươ Ữ

Ậ Ơ Ả

Ch NH NG QUY LU T C B N C A PHÉP BI N CH NG DUY V T Ệ

Ứ

Ủ

Ậ

Ủ Ị

7.4. QUY LU T PH Đ NH C A PH Đ NH Ủ Ị ệ Ủ ặ ủ ị ư ủ

7.4.1. M t s khái ni m. Đ c tr ng c a ph đ nh bi n ch ng Ậ ộ ố ứ ệ

ệ

7.4.1.1. M t s khái ni m ộ ố : bác b , không. ỏ

ệ

thân i s ra đ i ờ

Ph đ nh ủ ị ứ : qúa trình t Ph đ nh bi n ch ng ủ ị ự phát tri n, là m t khâu trên con đ ắ ể c a cái m i, ti n b h n so v i cái b ph đ nh. ế ộ ơ ủ thân ph đ nh, t ự ủ ị ng di n t ễ ớ ự ườ ị ủ ị ớ ớ

ng 7

ươ Ữ

Ậ Ơ Ả

Ch NH NG QUY LU T C B N C A PHÉP BI N CH NG DUY V T Ệ

Ứ

Ủ

Ậ

ặ ệ ủ ủ ị ứ

ư ơ ả 7.4.1.2. Đ c tr ng c a ph đ nh bi n ch ng ặ

ể

liên h gi a cái m i và cái cũ. ớ

Có hai đ c tr ng c b n: ư Mang tính khách quan, là đi u ki n c a s phát tri n. ệ ủ ự ề Mang tính k th a, là nhân t ệ ữ ố ế ừ Quan đi m siêu hình: ph đ nh s ch tr n. ơ ủ ị ể ạ

ng 7

ươ Ữ

Ậ Ơ Ả

Ch NH NG QUY LU T C B N C A PHÉP BI N CH NG DUY V T Ệ

Ứ

Ủ

Ậ

ố ủ ủ ị ủ ứ

7.4.2. Ph đ nh c a ph đ nh. Hình th c xoáy c c a ủ ị s phát tri n ể ự

7.4.2.1. Ph đ nh c a ph đ nh

ố ậ

ủ Ph đ nh l n th nh t: cái cũ chuy n thành cái đ i l p. Ph đ nh l n th hai: cái đ i l p ti p t c b ph đ nh, cái ố ậ ủ ị ể ế ụ ị ủ ị ủ ị ứ ấ ứ

ủ ị ủ ị m i ra đ i. ớ ầ ầ ờ

7.4.2.2. Hình th c xoáy c c a s phát tri n ố ủ ự ể

S phát tri n d ng nh quay tr l ự ứ ư

m i, và k th a ở ạ ữ

s cao h n. Cái m i mang nh ng nhân t ớ ở có ch n l c nh ng nhân t cũ còn phù h p. ữ ố i cái cũ, nh ng trên c ơ ư ố ớ ế ừ ợ ể ườ ơ ọ ọ

ng 7

ươ Ữ

Ậ Ơ Ả

Ch NH NG QUY LU T C B N C A PHÉP BI N CH NG DUY V T Ệ

Ứ

Ủ

Ậ

Ậ

Ứ Ệ

ứ ủ ự ấ : cách th c c a s phát tri n c a s ể ủ ự

 Quy lu t l v t, hi n t ậ

KHÁI QUÁT V BA QUY LU T Ề C A PHÉP BI N CH NG Ủ ng-ch t ng.

ẫ : đ ng l c c a s phát tri n c a s ể ủ ự ự ủ ự ộ

v t, hi n t ậ

: xu h ng.  Quy lu t ph đ nh c a ph đ nh ủ ị ủ ị ướ ng c a s phát ủ ự

ng. ậ ượ ệ ượ  Quy lu t mâu thu n ậ ệ ượ ậ ể ủ ự ậ ủ tri n c a s v t, hi n t ệ ượ

ủ ọ

Aufhebung - v a th tiêu v a nâng lên, giáo s Phan Ng c ừ ừ ti ng Nga - t g p”, ta v n quen d ch, có l ượ ộ ẫ ị

ư t ẽ ừ ế ủ ị ủ

g i là “v ọ Закoн “Отрицание oтрицания” - là “ph đ nh c a ph ủ đ nh”) ị