Bài giảng Xạ trị ung thư nhi khoa - TS.BS. Võ Văn Xuân

Chia sẻ: Lavie Lavie | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:42

Thêm vào BST

Báo xấu

116
lượt xem 14
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Xạ trị ung thư nhi khoa do TS.BS. Võ Văn Xuân biên soạn giúp các bạn nắm bắt được những kiến thức về đại cương xạ trị ung thư nhi khoa; nguyên tắc xạ trị; chỉ định xạ trị; xạ trị một số bệnh ung thư trẻ em; tác dụng phụ, biến chứng và xử trí khi xạ trị ung thư nhi khoa.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Xạ trị ung thư nhi khoa - TS.BS. Võ Văn Xuân

Xạ trị ung thư nhi khoa TS.BS- Võ Văn Xuân Trưởng khoa Xạ trị tổng hợp Tam Hiệp Bệnh viện K
Nội dung  Đại cương  Nguyên tắc xạ trị  Chỉ định xạ trị  Xạ trị một số bệnh ung thư trẻ em  Tác dụng phụ, biến chứng và xử trí
Đặt vấn đề • Ung thư là một bệnh ít gặp ở trẻ em • Nhờ phát hiện, chẩn đoán sớm, nên có khả năng điều trị triệt để (2/3 bệnh ung thư trẻ em đã được chữa khỏi) • Điều trị đa mô thức: PT - HT – XT • Xạ trị ung thư trẻ em thường phối hợp với các phương pháp khác • XT sử dụng trường chiếu nhỏ, khu trú khối u, hạch nguyên phát
Đặt vấn đề • UT đối với trẻ em, gia đình và xã hội là rất nặng nề • Chăm sóc trẻ em bị ung thư là một công việc hết sức cần thiết về mặt bệnh lí và cả tâm lí. • Có nhiều tác dụng phụ và các biến chứng có thể xẩy ra trong quá trình xạ trị, • Điều trị các biến chứng và xử trí các tác dụng phụ cần được phối hợp tốt giữa thầy thuốc, gia đình và bệnh nhi.
Ng uy ên tắc x¹ trị • Chủ yếu sử dụng xạ trị ngoài. • Xạ trị trường chiếu khu tró kh ối u, h ạc h nguyên phát. • XT phối hợp hóa trị và phẫu thuật • Cố định bệnh nhi rất c Çn thiÕt, ®Ó tr¸nh di lệch trường chiếu trong quá trình xạ trị. • An thần hoặc gây mê (trẻ em < 4 - 5 tuổi)
Ng uy ên tắc x¹ trị • Sử dụng máy gia tốc photon 6 MV hoặc chùm Electron từ 9 đến 12 MeV. • Đáp ứng tốt cho độ sâu của hạch và các khối u sâu và chế tổn thương da. • Suất liều phải đảm bảo xạ trị trong thời gian ngắn cho mỗi trường chiếu
Chỉ định xạ trị  Xạ trị triệt căn  Xạ tri trước mổ  Xạ trị sau mổ  Xạ trị phối hợp với hoá trị  Xạ trị triệu chứng
M¸y x¹ trÞ
C¸c thÓ tÝc h x¹ trÞ • X¸c ®Þnh c ¸c thÓ tÝc h XT: theo ICRU 50 ThÓ tÝch khèi u th« ThÓ tÝch bia l©m sµng ThÓ tÝch lËp kÕ ho¹ch x¹ trÞ ThÓ tÝch ®iÒu trÞ ThÓ tÝch x¹ trÞ
Xạ trị triệt căn  Ch ỉ đ ịnh • MBH thÓ đáp ứng tốt với xạ trị, • Chè ng c hØ ®Þnh phẫu thuật, ho ¸ trÞ • Trường chiếu xạ: bao gồm khối u nguyên phát, toàn bộ hạch vùng và những vị trí có nguy cơ cao bị lan trµn ung thư.  Liều XT • 50 - 60 Gy
Xạ trị tiền phẫu  Chỉ định • Ung thư mô mềm > 5 cm • Khối u di động hạn chế (xâm lấn tổ chức xung quanh, xương, mạch máu, thần kinh…vv). • Khối u xâm lấn rộng • U Wilms  Liều XT • 18 - 24 Gy
Xạ trị hậu phẫu  Chỉ định: • Các ung thư mô mềm ít nhạy cảm với hoá trị  Mục đích xạ trị: • Tiêu diệt các tổn thương còn sót lại, hạn chế tái phát tại chỗ.  Thể tích xạ trị: • Đáy khối u, đường mổ, các lỗ dẫn lưu  Liều xạ trị và kĩ thuật • Xạ trị tiền phẫu: Nâng liều diện u đủ 60 Gy • Xạ trị sau PT: 50 Gy cho toàn bộ thể tích xạ trị, tăng liêug 15 Gy vào đáy khối u • Kĩ thuật: Electron 9 - 16 MeV
Xạ trị phối hợp với hoá trị  Nguyên tắc • Phối hợp hoá - xạ trị thực tế đã mang lại hiệu quả tốt hơn trong điều trị bệnh nhi. • Một số loại thuốc hoá chất sẽ làm tăng sức chiụ đựng của tế bào lành, do vậy có thể nâng liều xạ trị để điều trị triệt để khối u ung thư.  Chỉ định • XT khi khè i u, h ạc h ng uyªn ph¸t > 5 c m • Hạc h c o n s ó t lại s au HT • Ho a x ạ trị đ ồng th ời
Xạ trị triệu chứng  XT c hè ng c hÌn Ðp • Chèn ép trung thÊt • ChÌn Ðp t¹ng • ChÌn Ðp tuû s è ng .  XT c hè ng c h¶y m¸u • Khối u vỡ loét gây chảy máu: xạ trị liều cao 300 cGy/ngày x 7 ngày  Xạ trị giảm đau • U xâm lấn xương, thần kinh
Tác dụng phụ và biến chứng Xạ trị có thể gặp một số tác dụng phụ và các biến chứng không mong muốn: 3.1 Các phản ứng sớm 3.2 Biến chứng muộn
Biến chứng sớm Xạ trị có thể gặp một số tác dụng phụ và các biến chứng không mong muốn: • Mệt mỏi, chán ăn Các phản ứng sớm • Phản ứng da và niêm mạc tuỳ thuộc vào vị trí, liều lượng và thời gian xạ trị, đỏ da, xạm da, viêm da khô, viêm da ướt hoặc loét da bội nhiễm • Rối loạn tiêu hoá • Viêm đường tiết niệu, sinh dục • Máu và cơ quan tạo máu
Biến chứng muộn Xạ trị có thể gặp một số tác dụng phụ và các biến chứng không mong muốn: Biến chứng muộn • Về lâu dài, các tổ chức phần mềm vùng xạ trị có thể bị xơ teo, ảnh hưởng đến thẩm mĩ và sự phát triển của cơ thể bệnh nhi. • Xạ trị quá liều có thể gây hoại tử tổ chức.
Chăm sóc dụng phụ và biến chứng  Chăm s ãc tríc vµ tro ng x ạ trị • CÇn ph©n nhãm bÖnh nhi the o lø a tuæ i: Nhãm 6 tuæ i trë xuè ng vµ nhãm trªn 6 tuæ i • Tríc XT: CÇn phè i hîp tè t g i÷a g ia ®×nh BN, BS , §D vµ VHV x¹ trÞ • Tro ng XT: g i¶i thÝc h c ho c ¸c BN tro ng qu¸ tr×nh XT: Cho Bn xe m h×nh ¶nh tríc mµn h×nh Came ra, ®Ó c ¸c BN yªn t©m .  C¸c biÕn c hø ng tro ng qu¸ tr×nh XT BiÕn c hø ng s ím : • §á da, x¹m da: CÇn híng dÉn g ia ®×nh BN b«i c ¸c thuè c c hè ng báng s ím
Chăm sóc tác dụng phụ và biến chứng • Hạ bạch cầu và thiÕu m¸u nặng: phải ngừng xạ trị, nâng cao thể trạng và sử dụng các thuốc nâng bạch cầu, hồng cầu. Truyền máu khi cần thiết. Bảo vệ tốt các cơ quan tạo máu. • Viªm phæ i, bé i nhiÔm phæ i: Kh¸ng s inh dù phßng , h íng dÉn BN vËn ®é ng , tËp thë , vç rung lång ng ùc . • Viªm bµng quang , rué t: Khi xạ trị vào vùng tiểu khung cần hướng dẫn bệnh nhi uống nhiều nước, t thÕ XT ®Çu thÊp, vệ sinh sinh dục tốt. • Rè i lo ¹n tiªu ho ¸: §¸nh g i¸ l¹i ®é c tÝnh, th¶i ®é c , bæ s ung me n tiªu ho ¸.
Chăm sóc tác dụng phụ và biến chứng • Ch¸y da, lo Ðt da: Ng õ ng XT, ®iÒu trÞ lo Ðt, kh¸ng s inh c hè ng bé i nhiÔm, Co rtic o ide liÒu thÊp. • X¬ ho ¸ tæ c hø c : CÇn tÝnh to ¸n liÒu x¹ hîp lÝ, phô c håi c hø c n¨ng s ím. B¶o v Ö c ¸c c ¬ q uan träng y Õu • Các cơ quan như: mắt, thanh quản, tuỷ sống, buồng trứng, tinh hoàn, khi bị tổn thương do xạ trị khó hồi phục. Cần chú ý bảo vệ tốt.