1
Bieân soaïn: Ñaëng Vaên Thaønh
BAØI TAÄP ÖÙNG DUÏNG
LYÙ LUAÄN CHUNG VEÀ MAÙY
ÑIEÄN XOAY CHIEÀU
2
BAØI TAÄP 1
Veõ sô ñoà traûi daây quaán 3 pha daïng ñoàng khuoân taäp trung (1 lôp) cuûa maùy
ñieän coù toång soá raõnh Z = 12; 2p = 4 ( veõ cho 1 pha, ñieàn vò trí ñaàu cuoái cuûa 2 pha
coøn laïi)?
BAØI GIAÛI
Böôùc 1: Ñeå veõ sô ñoà traûi daây quaán, caàn tính toaùn caùc thoâng soá cô baûn cuûa boä
daây quaán nhö sau:
Böôùc cöïc:
=
p2
Z
=
4
12
= 3 (raõnh).
Soá raõnh moät pha / moät böôùc cöïc: q =
m
=
3
3
= 1 (raõnh).
α = P360/z = 2.360/12 =600 , chon y = τ =3( ranh)
Böôùc 2: Laäp baûng phaân boá
Böôùc 3: Caáu taïo daây quaán
Böôùc 4: veõ SDTDQ (kyù hieäu, keát noái 2p=4)
BAØI TAÄP 2
Veõ sô ñoà traûi daây quaán 3 pha daïng ñoàng khuoân taäp trung (1 lôp) cuûa maùy
ñieän coù toång soá raõnh Z = 36; 2p = 4 ( veõ cho 1 pha, ñieàn vò trí ñaàu cuoái cuûa 2 pha
coøn laïi)? Tính heä soá daây quaán Kdq?
pha B vaø C.
BAØI GIAÛI
Böôùc 1: Ñeå veõ sô ñoà traûi daây quaán, caàn tính toaùn caùc thoâng soá cô baûn cuûa boä
daây quaán nhö sau:
Böôùc cöïc:
=
p2
Z
=
4
36
= 9 (raõnh).
Soá raõnh moät pha / moät böôùc cöïc: q =
m
=
3
9
= 3 (raõnh).
Böôùc 2:
Veõ caùc ñoaïn thaúng song song (36 raõnh), phaân boá 4 böôùc cöïc
vaø veõ caùc boái
daây cuûa pha A treân caùc raõnh 1, 2, 3, 10, 11, 12, 19, 20, 21, 28, 29, 30, choïn caùch
noái daây cöïc giaû ñeå ñaûm baûo soá cöïc 2p, töông töï cho 2 pha B vaø C ñeå hình thaønh sô
ñoà khai trieån nhö sau:
3
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 2 3 4 5 6 7 8 9 20 1 2 3 4
5 6 7 8 9 30 1 2 3 4 65
A Z B C YX
1 2 3 4 5 6
Sô ñoà daây quaán ba pha, daïng ñoàng khuoân taäp trung (Z = 36, 2p = 4).
Nghi chuù: Caùc soá thöù töï töø 1ñeán 6 laø soá chæ soá thöù töï cuûa nhoùm boái.
Ñöôøng ngaên caùch giöõa caùc böôùc cöïc.
Böôùc 3:
Boä daây quaán coù 2 nhoùm boái / pha, 6 boái / pha, soá raõnh moät pha / böôùc cöïc = q
= 3.
Ñeå taïo ra 4 cöïc, boä daây quaán ñaáu cöïc “giaû”.
Soá maïch nhaùnh song song trong moät pha baèng 1.
14
AX
35
BY
46
CZ
Pha A
Pha B
Pha C
Qui öôùc beân traùi cuûa boái daây laø ñaàu ñaàu vaø beân phaûi cuûa boái daây laø ñaàu cuoái.
BAØI TAÄP 3
Veõ sô ñoà traûi daây quaán 3 pha daïng ñoàng taâm phaân taùn ñôn giaûn cuûa maùy
ñieän coù toång soá raõnh Z = 36; 2p = 4.
BAØI GIAÛI
Böôùc 1:
Ñeå veõ sô ñoà traûi daây quaán, caàn tính toaùn caùc thoâng soá cô baûn cuûa boä daây
quaán nhö sau:
Böôùc cöïc:
=
p2
Z
=
4
36
= 9 (raõnh).
Soá raõnh moät pha / moät böôùc cöïc: q =
m
=
3
9
= 3 (raõnh).
Böôùc 2:
Xaùc ñònh soá nhoùm boái phaân taùn trong pha A nhö sau:
Do q leû neân nhoùm soá boái daây trong moãi nhoùm laø:
Nhoùm ñaàu tieân:
2
1q
=
2
13
= 2 (boái).
Nhoùm coøn laïi:
2
1q
=
2
13
= 1 (boái).
4
Töông töï cho pha B vaø C. Toång soá nhoùm boái / pha = 4.
Böôùc 3:
Veõ caùc ñoaïn thaúng song song (36 raõnh), phaân boá 4 böôùc cöïc
vaø veõ 4
nhoùm boái daây cuûa pha A treân caùc raõnh 1, 2, 3, 10, 11, 12, 19, 20, 21, 28, 29, 30;
choïn caùch ñaáu daây cöïc thaät thöïc hieän töông töï cho pha B vaø pha C hình thaønh sô
ñoà khai trieån nhö sau:
4
1
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 2 3 4 5 6 7 8 9 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 30 1 2 3 4 65
A Z B C X Y
a
b
c
d
e
f
g
h
k
l
a
b
c
d
e
f
g
h
k
l
Sô ñoà daây quaán 3 pha, daïng ñoàng taâm phaân taùn vôùi Z = 36, 2p = 4.
Ñöôøng ngaên caùch caùc böôùc cöïc
2
3
5
6
10
8
9
11
7
12
Soá thöù töï trong voøng troøn chæ soá thöù töï boái daây
Ñaëc ñieåm boä daây quaán:
Boä daây quaán coù 4 nhoùm boái/pha (2 nhoùm 2 boái vaø 2 nhoùm 1 boái), 6 boái / pha,
soá raõnh moät pha / böôùc cöïc laø q = 3.
Ñeå taïo ra 4 cöïc, boä daây quaán ñaáu cöïc “thaät”.
Soá maïch nhaùnh song song trong moät pha 2a = 1 bieåu dieãn nhö sô ñoà sau:
Pha A
Pha B
Pha C
14
AX
710
25
BY
811
36
CZ
912
Qui öôùc beân traùi cuûa boái daây laø ñaàu ñaàu vaø beân phaûi cuûa boái daây laø ñaàu cuoái.
BAØI TAÄP 4
5
1/ Veõ sô ñoà traûi daây quaán 3 pha daïng daây quaán xeáp 2 lôùp cuûa maùy ñieän coù
toång soá raõnh Z = 24; 2p = 4 (veõ cho 1 pha, ñieàn vò trí ñaàu cuoái 2 pha coøn laïi.
2/ Tính heä soá daây quaán Kdq khi khi y =5(<τ) vaø khi y= τ?
3/ Choïn y ñeå trieät tieâu soùng haøi baäc 3?
BAØI GIAÛI
1/ Thieát laäp sdtdq theo trình töï sau:
Böôùc 1:
Caùc thoâng soá cuûa boä daây quaán xeáp 2 lôùp:
Böôùc cöïc:
=
p2
Z
=
4
24
= 6 (raõnh).
Soá raõnh moät pha / moät böôùc cöïc: q =
mp.m.2
Z
=
3
6
= 2 (raõnh).
Goùc leäch veà ñieän giöõa hai raõnh keá tieáp nhau:
o
ñ
180
=
6
180o
=
o
30
Böôùc 2:
Böôùc 3:
Veõ caùc ñoaïn thaúng song song töông öùng 24 raõnh, phaân boá soá böôùc cöïc
vaø veõ caùc boái daây cuûa pha A theo böôùc daây quaán toång hôïp y = 5, choïn caùch
noái daây (ñaáu cöïc thaät) ñeå ñaûm baûo soá cöïc 2p = 4. Thöïc hieän töông töï cho 2 pha B
vaøC. Sau khi thöïc hieän xong, sô ñoà traûi daây quaán troâng nhö sau:
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 2 3 4 5 6 7 8 9 20 1 2 3 4
ab
c
de
f
g
h
k
ab
c
d
e
f
g
h
k
A Z B C YX
Daây quaán 3 pha daïng xeáp 2 lôùp vôùi Z = 24, 2p = 4
1 2 3 4 5 6 78 9 10 11
12
Ñöôøng kyù hieäu thanh daãn cuûa boái daây lôùp döôùi
Ñöôøng kyù hieäu thanh daãn cuûa boái daây lôùp treân
Ghi chuù caùc voøng troøn bieåu thò soá thöù töï caùc boái daây
Ñaëc ñieåm boä daây quaán: