M C L C: Ụ Ụ
M đ u……………………………………………………………….2 ở ầ
N i dung……………………………………………………………..2 ộ
I. Ph ươ ng pháp ph ng v n ấ ỏ
1. Th c ch t c a ph
ng pháp ph ng v n………………………2 ấ ủ ự ươ ấ ỏ
2. Các lo i ph ng v n……………………………………
………2 ạ ấ ỏ
3. Trình t
d n d t cu c ph ng v n……………………………...2 ự ẫ ắ ấ ộ ỏ
4. Đánh giá v ph
ng pháp ph ng v n…………………………5 ề ươ ấ ỏ
II. Ph ng pháp anket ươ
1. Th c ch t c a ph
ng pháp anket……………………………7 ấ ủ ự ươ
2. Phân lo i anket……………………………………………….8
ạ
3. Các nguyên t c xây d ng b ng anket………………………...8
ự ắ ả
4. Trình t
n i dung c a phi u anket……………………………9 ự ộ ủ ế
5. Đánh giá v ph
ng pháp anket……………………………...9 ề ươ
III. Ý nghĩa c a các ph ủ ươ ng pháp này đ i v i ố ớ
lĩnh v c pháp lu t…………………………………………10 ự ậ
ng pháp ph ng v n……………………… …….10
1. Đ i v i ph ố ớ
ươ ấ ỏ
ng pháp anket……………………………… ….11
2. Đ i v i ph ố ớ
ươ
K t lu n………………………………………………………… ..12 ế ậ
1
M Đ U: Ở Ầ
Trong xã h i h c pháp lu t t là trong các ph ộ ọ ậ đ c bi ặ ệ ươ ậ ng pháp thu th p
thông tin thì không th thi u ph ng pháp ph ng v n và ph ng pháp ể ế ươ ấ ỏ ươ
anket. V y n i dung chính c a các b ủ ậ ộ ướ ủ ậ c c a giai đ n ti n hành thu th p ế ạ
ủ thông tin trong đi u tra xã h i h c nh th nào? Và ý nghĩa th c ti n c a ư ế ộ ọ ự ễ ề
các ph ng pháp này đ i v i lĩnh v c pháp lu t là gì? Qua bài này em xin ươ ố ớ ự ậ
đ ượ c làm rõ v n đ đó. ấ ề
N I DUNG: Ộ
I. Ph ng pháp ph ng v n: ươ ỏ ấ
1. Th c ch t c a ph ng pháp ph ng v n: ấ ủ ự ươ ỏ ấ
Ph ng v n là cu c nói chuy n đ ệ ượ ấ ỏ ộ c ti n hành theo k ho ch nh t đ nh ế ấ ị ế ặ
thông qua cách th c h i- đáo tr c ti p gi a ng ỏ ự ữ ứ ế ườ i ph ng v n và ng ấ ỏ ườ i
cung c p thông tin (ng c ph ng v n ), trong đó ng ấ i đ ườ ượ ấ ỏ ườ ấ i ph ng v n ỏ
nêu lên các câu h i cho đ i t i và ố ượ ỏ ng c n kh o sát, l ng nghe ý ki n tr l ắ ả ờ ế ầ ả
ghi nh n k t qu vào phi u đi u tra ( vi c ghi nh n thông tin có th đ ể ượ c ế ế ề ệ ậ ả ậ
ti n hành b i chính đi u tra viên, tr ề ế ở ợ lí c a ng ủ ườ ằ i ph ng v n ho c b ng ấ ặ ỏ
cách ghi âm).
2. Các lo i ph ng v n: ỏ ạ ấ
Ph ng v n th ng đ c chia thành các lo i nh sau: ấ ỏ ườ ượ ư ạ
a, ph ng v n tiêu chu n hóa và ph ng v n không tiêu chu n hóa ấ ẩ ấ ẩ ỏ ỏ
- Ph ng v n tiêu chu n hóa: là cu c ph ng v n di n ra theo trình t ộ ễ ấ ẩ ấ ỏ ỏ ự ấ nh t
c v ch s n nh nhau cho m i ng i. Ng đ nh v i cùng n i dung đ ị ớ ộ ượ ư ạ ẵ ọ ườ ườ i
ph ng v n ti n hành thu th p thông tin theo b ng h i đã đ c so n s n t ế ấ ậ ả ỏ ỏ ượ ạ ẵ ừ
tr c. Trình t h i đáp ph i đ c tuân th nghiêm ng t theo trình t ướ ự ỏ ả ượ ủ ặ ự ủ c a
c tùy ti n thay đ i n i dung hay b ng h i. Ng ỏ ả ườ i ph ng v n không đ ấ ỏ ượ ổ ộ ệ
trình t câu h i, không có quy n đ a thêm ph ự ư ề ỏ ươ ợ ng án b xung hay g i ý ổ
2
câu tr l i bên ngoài b ng h i. Cu c ph ng v n lo i náy r t ti n x lí trên ả ờ ấ ệ ử ả ấ ạ ỏ ộ ỏ
máy vi tính vì các ch báo mang tính t p trung và đã đ c mã hóa t tr ậ ỉ ượ ừ ướ c.
ứ Đ c đi m c a ph ng v n lo i này là tính ch t gò bó, khô khan và c ng ủ ể ấ ặ ạ ấ ỏ
nh c c a nó. ắ ủ
- Ph ng v n không tiêu chu n hóa (ph ng v n t ấ ự ấ ẩ ỏ ỏ do): là cu c đ i tho i t ộ ạ ự ố
do đ c ti n hành theo ch th đ c v ch s n. Ng ượ ủ ể ượ ế ạ ẵ ườ i ph ng v n tùy theo ấ ỏ
tình hu ng c th có th tùy ti n s d ng câu h i không nh t thi ệ ử ụ ụ ể ể ấ ố ỏ ế ả t ph i
tuân theo trình t nào, có th đ a ra nh n xét c a mình, trao đ i ý ki n qua ự ể ư ủ ế ậ ổ
l i nh m thu đ c nh ng thông tin mong mu n. ạ ằ ượ ữ ố
ng và ph ng v n sâu: b, Cu c ph ng v n th ỏ ấ ộ ườ ấ ỏ
- Ph ng v n th ng là cu c ph ng v n đ ấ ỏ ườ ấ ộ ỏ ượ ộ c th c hi n trên quy mô r ng ự ệ
ng tr l i. v i nhi u đ i t ề ớ ố ượ ả ờ
- Ph ng v n sâu là ph ng v n l y ý ki n chuyên gia ho c đi sâu vào tìm ấ ấ ế ấ ặ ỏ ỏ
hi u v n đ kinh t ề ể ấ ế ố ớ , chính tr hay xã h i ph c t p nào đó. Yêu c u đ i v i ứ ạ ầ ộ ị
ph ng v n sâu là ph i có nhi u kinh nghi m, trình đ h c v n cao và am ộ ọ ề ệ ấ ả ấ ỏ
ch nghiên c u cũng nh trình đ điêu hi u sâu s c v lĩnh v c c n đ ề ự ể ắ ầ ươ ứ ư ộ
luy n và thành th o ngh thu t ph ng v n. ệ ệ ạ ậ ấ ỏ
i các Đ đ m b o s thành công c a cu c ph ng v n sâu c n chú ý t ủ ả ự ể ả ấ ầ ộ ỏ ớ
nguyên t c sau: ắ
i sao?”. Trong th c t b t kì + Th nh t ứ ấ : ngh thu t đ t câu h i “t ậ ặ ệ ỏ ạ ự ế ở ấ
cu c ph ng v n nào, n u nhà nghiên c u ch l ng nghe m t cách th đ ng, ụ ộ ỉ ắ ứ ế ấ ộ ỏ ộ
i c a ng c ph ng v n thì r t d xa vào các đ n thu n các câu tr l ơ ả ờ ủ ầ i đ ườ ượ ấ ễ ấ ỏ
chi ti ế ạ t lan man, thi u tr ng tâm ho c b l c đ . Đ kh c ph c tình tr ng ị ạ ụ ế ề ể ặ ắ ọ
trên c n đ m b o các yêu c u sau: ầ ả ả ấ
các khía c nh đ c đ a ra đ h i ph i đ
• M t làộ
ạ ượ ể ỏ ả ượ ắ c s p x p theo ế ư
tr t t rõ ràng, chính xác. ậ ự
• Hai là n i dung câu h i ph i c th , hi u theo m t nghĩa, tránh
ả ụ ể ể ộ ỏ ộ
bên trong. nh ng câu h i m p m , bao hàm nhi u nghĩa ờ ữ ề ậ ỏ ở
3
• Ba là các câu h i đ t ra ph i vô t
nh , tránh d d t ng ỏ ặ ả , t ư ế ẫ ắ ị ườ ả ờ i tr l i
theo ý mu n ch quan c a mình. ủ ủ ố
• B n làố
ố ch nên h i t ng câu h i m t và chú ý đ n nh ng manh m i ỏ ừ ữ ế ỏ ộ ỉ
đã đ i ch a mu n th ượ c nói ra hay còn b che gi u mà ng ị ấ i tr l ườ ả ờ ư ố ổ
.ộ l
, ngh thu t l ng nghe. Đây là ngh thu t nó ph i đ c rèn + Th hai ứ ậ ắ ả ượ ệ ệ ậ
luy n và phát tri n qua th c ti n. Nh ng ng ự ữ ể ễ ệ ườ ứ i ph ng v n c n nh n th c ầ ấ ậ ỏ
rõ r ng bi ằ ế ậ t cách nghe đúng là công vi c h t s c khó khăn vì theo quy lu t ế ứ ệ
tâm lí thông th i nghe th ng m c ph i nh g sai l m vô ườ ng, nh ng ng ữ ườ ườ ừ ắ ả ầ
ng nôn nóng mu n bi th c, h hay r i vào tr ng thái b đ ng ho c th ạ ị ộ ứ ặ ọ ơ ườ ố ế t
ngay s th t. Vi c l ng nghe m t cách ch đ ng, sáng t o đòi h i ph i có ự ậ ệ ắ ủ ộ ạ ả ộ ỏ
duy, k t h p v i tr c giác và c m giác m t cách s nh y c m cao trong t ự ạ ả ư ớ ự ế ợ ả ộ
chíng xác. Khi l ng nghe c n chú ý nh ng đi m sau: ầ ữ ể ắ
ch đ ng đ ng c m v i ng i nói, t ra chăm chú bi u th
• M t làộ
ủ ộ ả ồ ớ ườ ỏ ể ị
i nói. kh năng có th th u hi u nh ng ý nghĩ hành đ ng c a ng ữ ể ấ ủ ể ả ộ ườ
• Hai là ph i bi
ả ế t suy lu n và ch t l c nh ng ch báo v nh ng gì ữ ắ ọ ữ ề ậ ỉ
ng i nói đã tin ườ i nói còn băn khoăn, lo l ng ho c nh ng gì mà ng ắ ữ ặ ườ
t ưở ng và kh ng đ nh. ẳ ị
• Ba là ng
i ph ng v n ph i hi u đ c ý nghĩa c a t ng chi ti t khi ườ ể ấ ả ỏ ượ ủ ừ ế
ng i tr l ườ ả ờ i do d , im l ng hay có nh ng bi u hi n khác nhau khi ữ ự ể ệ ặ
tr l ả ờ i câu h i nào đó. ỏ
ng i tr l
• B n làố
ph i bi ả ế t cách kh i g i, khích l ơ ợ ệ ườ ả ờ i nói th t, nói ậ
ng ng h t nh ng đi u sâu kín mà thông th ế ữ ề ườ ườ ộ i ta không mu n b c ố
ra. l ộ
+ Th baứ cu c ph ng v n là quá trình đi u tra sáng t o. Ph ng v n luôn ề ấ ạ ấ ộ ỏ ỏ
luôn đòi h i ph i ti n hành h m t quá trình linh ho t, ság t o. Chính ả ế ư ộ ạ ạ ỏ ở
đây có th s d ng cách khéo léo các câu h i ch c năng và câu h i cs ể ử ụ ứ ỏ ỏ
tính tâm lí xen k vào b ng h i nh m kh c ph c nh ng hàng rào tâm lí, ằ ụ ữ ẽ ả ắ ỏ
nh ng kho ng cách, s m c c m hay ch a th c s c i m trong khi tr ự ặ ả ự ự ở ư ữ ả ở ả
4
i các câu h i c a ng l ờ ỏ ủ i đ ườ ượ ấ c ph ng v n. Mu n cho cu c ph ng v n ấ ỏ ố ộ ỏ
thu đ c k t qu t ượ ả ố ư ấ i u thì trong m i tình hu ng c a cu c ph ng v n ố ủ ế ọ ộ ỏ
luôn đòi h i ph i có ng s sáng t o. Cu c ph ng v n t ử ứ ả ạ ấ ỏ ộ ỏ ố ộ t là cu c
ph ng v n không khiên c ấ ỏ ưỡ ệ ng, nó nh là cu c t a đàm, cu c trò chuy n ộ ọ ư ộ
nh nhàng song hi u qu c a thông tin thu đ i r t cao. ả ủ ẹ ệ c l ượ ạ ấ
c, Ph ng v n cá nhân và ph ng v n nhóm xã h i: ấ ấ ỏ ỏ ộ
c s d ng ph bi n còn ph ng v n nhóm ít Ph ng v n cá nhân đ ấ ỏ ượ ử ụ ổ ế ấ ỏ
đ c s d ng. Ph ng v n nhóm là cu c nói chuy n đã đ ượ ử ụ ệ ấ ỏ ộ ượ ạ c k ho ch ế
hóa, trong đó nhà nghiên c u mu n kh i g i s tranh lu n t p th trong ơ ợ ự ậ ậ ứ ể ố
nhóm.
d, Ph ng v n qua đi n tho i: ệ ấ ạ ỏ
Đ c ph ng v n trong các tr ượ ấ ỏ ườ ế ng h p c n thu th p nhanh ý ki n ầ ậ ợ
c d lu n quan tâm. c a nhi u ng ủ ề ườ ề ấ i v v n đ xã h i nào đó đang đ ộ ề ượ ư ậ
3. Trình t ự ẫ d n d t cu c ph ng v n. ộ ỏ ắ ấ
V n đ này nh m t ng b c đ a ng ừ ề ấ ằ ướ ư i đ ườ ượ c ph ng v n tham gia ấ ỏ
vào câu chuy n, t o l p b u không khí d ch u và kh i g i s h ng thú ơ ợ ự ứ ạ ậ ễ ị ệ ầ
i theo k ho ch đã đ nh. Thông th ng, trình t c a ng ủ i tr l ườ ả ờ ế ạ ị ườ ự ẫ ắ d n d t
c sau: cu c ph ng v n g m nh ng b ấ ữ ộ ỏ ồ ướ
t l p s ti p xcs b c đ u mà m c đích là t o không Th nh t ứ ấ : thi ế ậ ự ế ướ ụ ầ ạ
c tiên đi u tra viên gi khí thân thi n, c i m cho câu chuy n. Tr ở ệ ệ ở ướ ề ớ i
thi u v mình, c quan công tác…mà ch a đ c nói v n i dung chính ư ượ ệ ề ơ ề ộ
i có th ng c nhiên v vi c h đ c a cu c ph ng v n. Ng ỏ ủ ấ ộ i tr l ườ ả ờ ề ệ ọ ượ c ể ạ
i, t l ch n tr ọ ả ờ ừ ặ ch i cu c nói chuy n v i lí do b n công vi c ho c ệ ệ ậ ố ộ ớ
khuyên nên g p ng i kia bi ặ ườ i n ng ọ ườ ế ừ t rõ v n đ h n. Tùy t ng ề ơ ấ
tr ng h p mà đi u tra viên ph i bi ườ ề ả ợ ế ứ t ng s linh ho t. Ví d : Đ hâm ạ ử ụ ể
nóng b u không khí t nh t ban đ u đi u tra viên có th đ c p đ tài ầ ẻ ể ề ậ ề ề ạ ầ
5
v th i ti ề ờ ế ớ t, các tin t c th i s h p d n ho c nh ng tin t c th thao m i ờ ự ấ ữ ứ ứ ể ẫ ặ
nh t…ấ
C ng c vi c ti p xúc b ng nh ng câu h i đ u tiên theo k Th hai: ứ ố ệ ỏ ầ ữ ủ ế ẵ ế
ho ch ph ng v n nh nh ng câu h i bình th ư ữ ạ ấ ỏ ỏ ườ ng v cu c s ng, sinh ộ ố ề
ho t, các m i quan tâm…C n kh ng đ nh v i ng ạ ầ ẳ ố ớ ị i tr l ườ ả ờ ằ ữ i r ng nh ng
thông tin nh n đ h s r t lí thú, h p d n. c t ậ ượ ừ ọ ẽ ấ ấ ẫ
ữ Th baứ : chuy n qua các câu h i chính c n ph ng v n, c n có nh ng ể ầ ấ ầ ỏ ỏ
i l l ờ ẽ ẫ d n d t câu chuy n, ti p t c kh ng đ nh t m quan tr ng c a câu ẳ ế ụ ủ ệ ắ ầ ọ ị
chuy n. Đi u tra viên c n chú ý t i vi c tr l ề ệ ầ ớ ả ờ ệ ứ ạ i nh ng câu h i ph c t p ữ ỏ
b ng bi n pháp thuy t ph c: ánh m t chăm chú, thái đ c i m và c ằ ộ ở ụ ế ệ ắ ở ử
t mà đi u tra viên không đ ng tình, ch thân thi n…N u có nh ng chi ti ế ữ ệ ỉ ế ề ồ
nghe ch a rõ ho c phát hi n nh ng mâu thu n trong câu tr l ữ ư ệ ặ ẫ ả ờ ủ i c a
ng i d ườ ượ c ph ng v n thì c n linh ho t đi u ch nh ho c ki m tra l ạ ề ể ấ ầ ặ ỏ ỉ ạ i
b ng nh ng ti u s o kĩ thu t m t cách t ằ ể ả ữ ậ ộ ế nh . ị
Th t r t quan tr ng trong ngh thu t ph ng v n là :ứ ư m t y u t ộ ế ố ấ ệ ậ ấ ọ ỏ
i cu c nói chuy n. Trong tr c n nhanh chóng thi ầ t l p l ế ậ ạ ệ ộ ườ ng h p nó b ợ ị
ng t quãng gi a ch ng vì nh ng lí do nào đó. Ng ữ ữ ừ ắ i tr l ườ ả ờ i vì nh ng lí ữ
do nào đó có th t i các câu h i ho c b t đ u tr l i lan ể ừ ố ch i vi c tr l ệ ả ờ ặ ắ ầ ả ờ ỏ
ạ man l ch tr ng tâm. Lí do c a v n đ này cũng r t đa d ng, ch ng h n ủ ấ ề ệ ấ ạ ẳ ọ
do ng i tr i không đ a ra ho c không nh đ c nh ng thong tin ườ l ả ờ ớ ượ ư ặ ữ
t; do không hi u đ c n thi ầ ế ể ượ ấ ủ c m c đích c a câu h i ho c tính ch t c a ỏ ụ ủ ặ
câu tr l c mong đ i; do không mu n tr l i đ ả ờ ượ ả ờ ợ ố ứ i ho c không hào h ng ặ
i đó…Trong m i tr ng h p, đi u tra viên ph i bi v i câu tr l ớ ả ờ ọ ườ ề ả ợ ế ừ t d ng
l i đúng lúc, bi t g i ý, khích l ho c chuy n qua câu h i khác. ạ ế ợ ệ ể ặ ỏ
: k t thúc cu c nói chuy n. Đ k t thúc đi u tra viên có Th nămứ ể ế ệ ề ế ộ
th quay tr l i v i m t vài câu h i mà tr c đó ch a đ c tr l ở ạ ớ ể ộ ỏ ướ ư ượ ả ờ ộ i m t
cách đ y đ , đính chính l i m t vài chi ti i tr l ầ ủ ạ ộ ế t nào đó; đ ngh ng ề ị ườ ả ờ i
ấ cung c p nh ng thong tin v b n thân nh l a tu i, trình đ h c v n, ộ ọ ề ả ư ứ ữ ấ ổ
6
ụ đ a bàn c trú…(c n ph i kh ng đ nh là ch đ s lí các s li u vì m c ị ị ỉ ể ử ố ệ ư ầ ả ẳ
đích khoa h c)ọ
Cu i cùng đi u tra viên có l i c m n, m t l n n a kh ng đ nh giá ề ố ờ ả ơ ộ ầ ữ ẳ ị
tr và t m quan tr ng c a nh ng thong tin đ c cung c p, nh ng thong ữ ủ ầ ọ ị ượ ữ ấ
tin đó s đ ẽ ượ ử ụ c s d ng đúng m c đích đ t ra mà không ph c v b t kì ặ ụ ụ ấ ụ
m c đích nào khác. ụ
4. Đánh giá v ph ng pháp ph ng v n. ề ươ ỏ ấ
a, u đi m: Ư ể
- Ph ng v n là ph ấ ỏ ươ ng pháp nghiên c u đ nh tính c b n. Do ng ị ơ ả ứ ườ i
ng kh o sát ti p xúc tr c ti p v i nhau nên ph ng v n và đ i t ấ ố ượ ỏ ự ế ế ả ớ
ph ng pháp ph ng v n cho phép thu th p đ c nh ng thong tin ươ ậ ấ ỏ ượ ữ về
th c t i cũng nh các thông tin v suy nghĩ, tâm t ự ạ ư ề ư ố , tình c m c a đ i ủ ả
ng. t ượ
ng pháp ph ng v n, các thông tin thu đ c có ch t l - B ng ph ằ ươ ấ ỏ ượ ấ ượ ng
cao, tính chân th c và đ tin c y c a thông tin có th ki m nghi m đ ậ ủ ể ể ự ệ ộ ượ c
trong quá trình ph ng v n. ấ ỏ
b, Nh ượ c đi m: ể
- ng pháp ph ng v n đòi h i ng i đi ph ng v n ph i là chuyên ph Ở ươ ấ ỏ ỏ ườ ả ấ ỏ
ự gia có trình đ cao, có kĩ năng x lí các tình hu ng, am hi u lĩnh v c ử ể ộ ố
nghiên c u, bi t cách ti p c n đ i t ứ ế ố ượ ế ậ ng ph ng v n. Vì v y, ph ấ ậ ỏ ươ ng
pháp ph ng v n khó đ c tri n khai trên quy mô l n. ấ ỏ ượ ể ớ
- Ti p c n đ i t ế ậ ố ượ ng ph ng v n là vi c t ấ ệ ươ ỏ ng đ i khó. ố
II. Ph ng pháp anket. ươ
1. th c ch t c a ph ng pháp anket. ấ ủ ự ươ
Anket là ph ng pháp thu th p thông tin xã h i s c p đ ươ ộ ơ ấ ậ ượ ử ụ c s d ng
r t r ng rãi trong đi u tra xã h i h c. Ph ề ấ ộ ộ ọ ươ ấ ng pháp anket v th c ch t ề ự
7
là hình th c h i- đáp gián ti p d a trên b ng câu h i (phi u tr ng c u ý ứ ỏ ự ư ế ế ả ầ ỏ
c so n th o tr ki n) đ ế ượ ả ạ ướ ỏ c. Đi u tra viên ti n hành phát b ng h i, ề ế ả
h ng dân th ng nh t cách tr l c h i t đ c các ướ ả ờ ấ ố i câu h i; ng ỏ i đ ườ ượ ỏ ự ọ
câu h i trong b ng h i r i ghi cách tr l ỏ ồ ả ờ ủ ỏ ồ i c a mình vào b ng h i r i ả ả ỏ
i cho đi u tra viên. g i l ử ạ ề
ng pháp anket là ng Đ c tr ng c a ph ư ủ ặ ươ ườ ỏ i ta ch s d ng b ng h i ỉ ử ụ ả
đã đ c quy chu n, dung đ h i chung cho t ượ ể ỏ ẩ ấ ả t c nh ng ng ữ ườ ằ i n m
ng ng i h i và ng trong m u đi u tra. Thông th ề ẫ ườ ườ ỏ i tr l ườ ả ờ ế i không ti p
xúc tr c ti p v i nhau mà thông qua c ng tác viên. ự ế ớ ộ
2. Phân lo i anket. ạ
a, Theo n i dung và c u t o các câu h i đ t ra trong phi u anket. ấ ạ ỏ ặ ế ộ
- Phi u anket m : là lo i phi u mà ng i t do bày toe nh ng ý ế ế ạ ở i tr l ườ ả ờ ự ữ
ki n c a mình theo các câu h i đ t ra. ế ủ ỏ ặ
- Phi u anket đóng: là lo i phi u mà t t c các ph ng án tr i đã ế ế ạ ấ ả ươ l ả ờ
đ c xác đ nh t c theo t ng câu h i. ượ ị tr ừ ướ ừ ỏ
b, Ph ng pháp phát- thu phi u anket. ươ ế
- G i phi u qua b u đi n đ n ng ư ử ệ ế ế i đ ườ ượ c h i và đ i phi u đ ợ ế ỏ ượ ử c g i
quay tr l i đ a ch nhà nghiên c u: theo ph ở ạ ị ứ ỉ ươ ng th c này c n ph i phát ầ ứ ả
ế phi u d ra theo nh ng nhóm xã h i có kh năng không g i đ s phi u ử ủ ố ế ư ữ ả ộ
cho nhà nghiên c u. S d đó là bao nhiêu tùy thu c vào t ng kinh ố ư ừ ứ ộ
nghi m c a nhà nghiên c u nh ng nhìn chung sai s trong tr ứ ư ủ ệ ố ườ ợ ng h p
này t ươ ng đ i l n. ố ớ
- Phát phi u anket t ế ạ i ch qua đ i ngũ c ng tác viên: trong tr ộ ỗ ộ ườ ợ ng h p
này các c ng tác viên s là ng i tr c ti p phát phi u và thu phi u v ẽ ộ ườ ự ế ế ế ề
nh ng phi u đã đ c tr l i. ữ ế ượ ả ờ
ng ng i tr i tham gia: Có c, Theo cách th c ti p c n và s l ứ ố ượ ế ậ ườ l ả ờ
anket theo t ng nhóm t p trung 30- 40 ng i tr ừ ậ ườ l ả ờ i cùng m t lúc và ộ
anket theo t ng cá nhân (phát phi u cho t ng ng i riêng l ). ừ ừ ế ườ ẻ
8
3. Các nguyên t c xây d ng b ng anket. ự ắ ả
- Không đ c nh m l n logic c a các câu h i v i logic c a vi c xây ượ ỏ ớ ủ ủ ệ ầ ẫ
. d ng phi u anket ế ự
- Khi xây d ng phi u anket luôn ph i chú ý t i nh ng đ c đi m v văn ự ế ả ớ ữ ể ề ặ
hóa, phong t c t p quán ho c tâm lí xã h i c a c ng đ ng ng ộ ủ ộ ụ ậ ặ ồ ườ ả ờ i tr l i.
Đi u này ph i đ c quán tri t trong toàn b c u trúc c a b ng anket. ả ượ ề ệ ủ ả ộ ấ
- Cùng nh ng câu h i nh nhau nh ng n u s p x p theo trình t khác ư ư ữ ế ế ắ ỏ ự
nhau thì thông tin thu đ ượ ỏ c cũng khác nhau. Nhìn chung, nh ng câu h i ữ
b ph n có nh ng ti u ti ộ ữ ể ậ ế t nên đ t lên tr ặ ướ c, sau đó m i đ n nh ng câu ớ ế ữ
h i có tính khái quát, đánh giá s ki n. ỏ ự ệ
- Nên s p x p câu h i theo trình t d đ n khó, t t ế ắ ỏ ự ừ ễ ế ừ ơ ế đ n gi n đ n ả
ph c t p. ứ ạ
4. Trình t n i dung c a phi u anket. ự ộ ủ ế
- Ph n m d u: N i dung c a ph n này là gi i thi u c quan ti n hành ở ầ ủ ầ ầ ộ ớ ế ệ ơ
nghiên c u; m c đích nghiên c u; gi i thích m t s thu t ng ; cách ghi ứ ứ ụ ả ộ ố ữ ậ
phi u anket; cách th c thu l ứ ế ạ ủ i phi u; kh ng đ nh tính khuy t danh c a ế ế ẳ ị
cu c đi u tra. ề ộ
ạ - Ph n nh ng câu h i có tính ti p xúc, nh p cu c: Nh ng câu h i lo i ữ ữ ế ầ ậ ỏ ộ ỏ
i tr này có tác d ng g i s quan tâm c a ng ợ ự ủ ụ ườ l ả ờ i khi n h tham gia ọ ế
vào công vi c. Trong ph n này ch nen đ a ra nh ng câu h i ti p xúc ỉ ỏ ế ữ ư ệ ầ
làm quen, nh ng câu h i đ n gi n; không nên đ a ra nh ng câu h i lien ỏ ơ ữ ư ữ ả ỏ
quan đ n lí l ch, ti u s khi n ng i ta ng i không mu n tr l ể ử ế ế ị ườ ả ờ ả i b ng ạ ố
h i n a. ỏ ữ
ố - Ph n câu h i chính theo nôi dung đ tài: các câu h i n i dung nên b trí ề ỏ ộ ầ ỏ
ỏ xen k v i các câu h i l c, câu hoi tiép xúc, câu h i ki m tra và câu h i ỏ ọ ẽ ớ ể ỏ
ch c năng. Các câu h i m nên đ gi a b ng h i và ch nên dung t ể ở ữ ả ứ ỏ ở ỏ ỉ ừ
m t đ n hai câu. ộ ế
9
- Ph n câu h i v nhân kh u- xã h i: Nh ng câu h i lo i này đ ỏ ề ể ở ữ ầ ẩ ạ ộ ỏ ầ ph n
cu i b ng h i. Đó ch là nh ng câu h u nh nhàng t nh , đ ngh ng ố ả ữ ẹ ỏ ỏ ỉ ế ị ề ị ườ i
tr i cho bi i tính, đ ng tính, n i c trú, l ả ờ ế t đôi đi u v l a tu i , gi ề ứ ề ổ ớ ơ ư ả
trình đ h c v n, ngh nghi p… ộ ọ ấ ệ ề
- Ph n k t lu n: Th ế ậ ầ ườ ng là m t l n n a c m n s h p tác, giúp đ và ữ ả ơ ự ợ ộ ầ ỡ
tham gia c a ng i. ủ i tr l ườ ả ờ
5. Đánh giá v ph ng pháp anket. ề ươ
a, u đi m: Ư ể
- Ph ng pháp anket là ph ng pháp nghiên c u đ nh l ươ ươ ứ ị ượ ủ ế ng, ch y u
thu th p các thông tin v s ki n, hành đ ng. Anket cho phép tri n khai ề ự ệ ể ậ ộ
nghiên c u trên quy mô r ng nên thu đ c ý ki n c a nhi u ng i cùng ứ ộ ượ ế ủ ề ườ
m t th i đi m. ờ ể ộ
- Các ch báo trong phi u anket thông th ng đã đ c mã hóa, đ c quy ế ỉ ườ ượ ượ
chu n chung cho t i tham gia nên r t ti n cho khâu s ẩ ấ ả t c nh ng ng ữ ườ ấ ệ ử
lí b ng máy tính. ằ
b, Nh ượ c đi m: ể
Ph ng pháp này đòi h i đ u t ươ ỏ ầ ư ờ ộ ả th i gian đ so n th o ra m t b ng ể ạ ả
câu h i th c s công phu, khoa h c, phù h p v i đ i t ng. Vì v y nó ớ ố ượ ự ự ỏ ợ ọ ậ
ch c nghiên c u ph i là chuyên gia có h c v n cao, đòi h i ng ỏ i t ườ ổ ứ ứ ấ ả ọ
ẫ nhi u kinh nghi m lí lu n cũng nh th c ti n. Yêu c u v chon m u ư ự ề ễ ề ệ ầ ậ
đ i di n cũng hét s c nghiêm ng t. ạ ứ ệ ặ
ng pháp ph ng v n v i ph II. Ý nghĩa th c ti n c a ph ự ủ ễ ươ ỏ ớ ấ ươ ng
pháp anket đ i v i lĩnh v c pháp lu t. ố ớ ự ậ
1. Ý nghĩa c a ph ng pháp ph ng v n đ i v i lĩnh v c pháp lu t. ủ ươ ấ ố ớ ự ỏ ậ
N i dung c a các ph ng pháp ph ng v n có ý nghĩa vô cùng quan ủ ộ ươ ấ ỏ
tr ng trong lĩnh v c pháp lu t nh : ư ự ậ ọ
10
- Ph ng v n tiêu chu n hóa thích h p đ i v i đ i t ng tr l i là các ố ớ ố ượ ấ ẩ ỏ ợ ả ờ
quan ch c, các cán b lãnh đ o qu n lí các c p vì đây là nh ng ng i đã ữ ứ ạ ấ ả ộ ườ
và đang tri n khai th c hi n pháp lu t, đ a pháp lu t vào đ i s ng xã ờ ố ư ự ể ệ ậ ậ
t và kinh nghi m th c ti n pháp lu t; dung đ h i nên có nhi u hi u bi ộ ề ể ế ự ễ ệ ậ ể
tìm hi u các chính sách pháp lu t, đ nh h ng xây d ng pháp lu t. ể ậ ị ướ ự ậ
- ph ng v n không tiêu chu n hóa th ấ ẩ ỏ ườ ọ ng áp d ng r ng rãi cho m i ộ ụ
ộ ố ch th pháp lu t, cho phép tìm hi u quan ni m, nh n th c, thái đ đ i ể ủ ể ứ ệ ậ ậ
v i pháp lu t c a các nhóm xã h i; đánh giá v hi u l c và hi u qu ộ ớ ề ệ ự ậ ủ ệ ả
th c t ự ế ủ ộ c a các b lu t, đ o lu t trong quá trình tri n khai vào cu c ộ ậ ể ạ ậ
ng pháp này cho s ng. Trong lĩnh v c nghiên c u v t ự ố ề ộ ứ i ph m, ph ạ ươ
i, thái đ d i v i h u qu phép tìm hi u c a thân nhân ng ủ ể ườ i ph m t ạ ộ ộ ố ớ ậ ả
i. c a hành vi ph m t ủ ạ ộ
- ph ng v n th ng đ ấ ỏ ườ ượ c th c hi n v nh ng v n đ thông th ữ ự ệ ề ề ấ ườ ng
c a đ i s ng pháp lu t- xã h i. ủ ờ ố ậ ộ
- Ph ng v n sâu dùng đ thu th p quan đi m, ý ki n, đánh giá c a các ủ ể ể ế ấ ậ ỏ
nhà khoa h c, chuyên gia pháp lu t v s ki n, hi n t ng pháp lu t, đi ậ ề ự ệ ệ ượ ọ ậ
sâu tìm hi u các v n đ chính tr - pháp lu t có tính ch t ph c t p. Và ứ ạ ể ề ấ ậ ấ ị
ng i đi u tra ph i am hi u sâu s c v pháp lu t. Đ c bi ườ ể ề ề ả ắ ậ ặ ệ ậ t ngh thu t ệ
t cho các nhà đ t câu h i t ặ ỏ ạ i sao và ngh thu t l ng nghe r t c n thi ậ ắ ấ ầ ệ ế
làm lu t.ậ
- Ph ng v n nhóm xã h i là cu c nói chuy n đ ệ ấ ỏ ộ ộ ượ c k ho ch hóa, ạ ế
trong đó nhà nghiên c u mu n h ng t i s kh i g i tranh lu n t p th ứ ố ướ ớ ự ậ ậ ơ ợ ể
trong nhóm xã h i v m t v n đ , s ki n pháp lu t đang thu hút quan ộ ề ộ ấ ề ự ệ ậ
i tâm, chú ý c a nhi u ng ủ ề ườ
- Ph ng v n qua đi n tho i thu th p nhanh đ ệ ấ ạ ậ ỏ ượ ề c ý ki n c a nhi u ủ ế
ng i v m t v n đ , s ki n pháp lu t nào đó đang đ ườ ề ộ ấ ề ự ệ ậ ượ ư ậ c d lu n
quan tâm và qua đó đo đ c thai đ tình c m pháp lu t c a công chúng. ượ ậ ủ ả ộ
2. Ý nghĩa c a ph ng pháp anket đ i v i lĩnh v c pháp lu t. ủ ươ ố ớ ự ậ
11
- Phi u anket m cho phép thu th p nhi u ý ki n, quan đi m cá nhân ậ ể ế ề ế ở
v các v n đ , s ki n pháp lu t c n nghiên c u. ề ề ự ệ ậ ầ ứ ấ
- V u đi m c a phi u anket ch y u thu th p các thông tin v s ủ ế ề ư ề ự ủ ế ể ậ
ki n pháp lu t, hành vi pháp lu t v i quy mô r ng. ậ ớ ệ ậ ộ
- Ph ươ ớ ộ ng pháp anket đòi h i so n th o ra câu h i phù h p v i n i ả ạ ỏ ợ ỏ
dung v n đ pháp lu t đ ề ậ ượ ấ ế c kh o sát. Đ c s d ng đ thu th p ý ki n ượ ử ụ ể ậ ả
c a các t ng l p xã h i v th c tr ng các quan h xã h i đang c n có ạ ủ ộ ề ự ệ ầ ầ ớ ộ
pháp lu t đi u ch nh, v n i dung các d án chu n b trình Qu c h i, thu ố ộ ề ộ ự ề ậ ẩ ị ỉ
th p ý ki n ph n h i t d lu n xã h i (ph n bi n xã h i) v các b ồ ừ ư ậ ệ ề ế ậ ả ả ộ ộ ộ
lu t, đ o lu t đã ban hành, phát hi n các khe h , khi m khuy t c a các ệ ế ủ ế ạ ậ ậ ở
ệ văn b n pháp lu t. Cho phép nghiên c u các nguyên nhân và đi u ki n ứ ề ả ậ
c a vi c th c hi n hành vi ph m t ệ ủ ự ệ ạ ộ i, tâm lý và thái đ tình c m c a các ộ ủ ả
i ph m; hi u qu c a các bi n pháp ngăn n n nhân b t n công b i t ị ấ ạ ở ộ ả ủ ệ ệ ạ
ch n; trình đ hi u bi ộ ể ặ ế t pháp lu t và thái đ đ i v i pháp lu t c a các ộ ố ớ ậ ủ ậ
t ng l p nhân dân trong xã h i. ầ ớ ộ
Đ c bi t khi nhà n c xây d ng và ban hành Lu t tr ng c u ý dân ặ ệ ướ ậ ư ự ầ
thì ph ng pháp anket s tr thành ph ươ ẽ ở ươ ệ ng pháp ch đ o trong vi c ủ ạ
tri n khai đ o lu t này vào th c ti n cu c s ng. ự ễ ộ ố ể ậ ạ
K T LU N: Ậ Ế
Qua tìm hi u n i ding chính c a ph ộ ủ ể ươ ng pháp ph ng v n và ph ỏ ấ ươ ng
pháp anket ta th y đ c ý nghĩa quan tr ng c a các ph ấ ượ ủ ọ ươ ề ng pháp đi u
tra xã h i h c đ i v i lĩnh v c pháp lu t và t đó áp d ng vào vi c xây ộ ọ ố ớ ự ậ ừ ụ ệ
t h n trong đ i s ng xã h i. d ng và th c hi n các đ o lu t t ệ ự ậ ố ơ ờ ố ự ạ ộ
12
TÀI LI U THAM KH O: Ả Ệ
1. Tr ườ ng Đ i h c lu t Hà N i, Ng văn Nhân (ch biên), T p bài ọ ạ ọ ủ ậ ậ ộ
gi ng xã h i h c, Nxb. CAND, Hà N i, 2009. ộ ọ ả ộ
ộ 2. Ng Văn Nhân, Xã h i h c pháp lu t, Nxb. T pháp, Hà N i, ộ ọ ư ậ ọ
2010.
3. B giáo d c và đào t o, Xã h i h c đ i c ng, Nxb. Th ng kê, ộ ọ ạ ươ ụ ạ ộ ố
Hà N i, 2004. ộ
4. http://www.levada.ru/
