Báo cáo Định hướng chiến lược năng lượng

Nhóm Ngân hàng Thế giới<br /> <br /> Báo cáo Định hướng<br /> Chiến lược Năng lượng<br /> (Bản dịch tham khảo)<br /> <br /> Mạng lưới phát triển bền vững<br /> <br /> Tháng 10/2009<br /> <br /> Mục lục<br /> Danh sách các từ viết tắt .....................................................................................................<br /> Báo cáo định hướng Chiến lược Năng lượng của Ngân hàng Thế giới ..............................<br /> Bối cảnh ..............................................................................................................................<br /> Các diễn tiến mới nhất và triển vọng ..................................................................................<br /> Chiến lược và hiệu quả ngành năng lượng của Ngân hàng Thế giới trong những năm gần<br /> đây .......................................................................................................................................<br /> Mục tiêu và Phương pháp ...................................................................................................<br /> Phạm vi ...............................................................................................................................<br /> Đề xuất lĩnh vực hoạt động .................................................................................................<br /> Lĩnh vực triển khai ..............................................................................................................<br /> Các bước xây dựng chiến lược ...........................................................................................<br /> Tham vấn ý kiến các bên ....................................................................................................<br /> Phụ lục 1: Phạm vi hoạt động của ngành năng lượng .........................................................<br /> Phụ lục 2: Các nội dung ưu tiên của ngành năng lượng của các nước đối tác của Ngân<br /> hàng thế giới và đề xuất lĩnh vực tập trung của Ngân hàng Thế giới .................................<br /> Phụ lục 3: Đề cương phát triển năng lượng ........................................................................<br /> Phụ lục 4: Các nghiên cứu tổng quan .................................................................................<br /> Tài liệu tham khảo ..............................................................................................................<br /> <br /> Hình minh họa<br /> Hình 1 Hoạt động liên quan đến năng lượng của Ngân hàng Thế giới<br /> Hình 2 Thất bại trong hoạt động của Ngân hàng Thế giới trong Năm tài khóa 03-09 tính<br /> theo viện nghiên cứu ...........................................................................................................<br /> Hình 3 Khung Chiến lược năng lượng ................................................................................<br /> Hình 4 Tiếp cận Điện và Khí thải CO2...............................................................................<br /> Hình 5 Số giờ mất điện .......................................................................................................<br /> <br /> Bảng<br /> Bảng 1 Khung thời gian của chiến lược năng lượng .........................................................<br /> <br /> Danh sách các từ viết tắt<br /> CAS<br /> CEIF<br /> CIF<br /> CO2<br /> CTF<br /> DCCSF<br /> EI<br /> EITI<br /> FFT<br /> FY<br /> GDP<br /> GEF<br /> GHG<br /> IBRD<br /> IDA<br /> IEA<br /> IEG<br /> IFC<br /> INFRA<br /> MIGA<br /> OECD<br /> QAG<br /> SIAP<br /> SREP<br /> WBG<br /> <br /> Chiến lược hỗ trợ quốc gia<br /> Khung đầu tư năng lượng sạch và phát triển<br /> Quỹ đầu tư khí hậu<br /> các-bon đi-ô-xít<br /> Quỹ công nghệ sạch<br /> Phát triển và biến đổi khí hậu: Khung chiến lược cho Ngân hàng Thế giới<br /> công nghiệp khai khoáng<br /> Sáng kiến Minh bạch trong các ngành công nghiệp khai khoáng<br /> Nhiên liệu của tương lai<br /> năm tài khóa<br /> tổng sản phẩm quốc nội<br /> Quỹ Môi trường Toàn cầu<br /> khí gây hiệu ứng nhà kính<br /> Ngân hàng Tái thiết và Phát triển Quốc tế<br /> Hiệp hội Phát triển Quốc tế<br /> Cơ quan Năng lượng Quốc tế<br /> Nhóm Đánh giá Độc lập<br /> Công ty Tài chính Quốc tế<br /> Chương trình Khôi phục Cơ sở hạ tầng và Tài sản<br /> Tổ chức Bảo lãnh Đầu tư Đa phương<br /> Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế<br /> Nhóm Đảm bảo Chất lượng<br /> Chương trình Hành động vì Cơ sở hạ tầng Bền vững<br /> Chương trình Phát triển các Nguồn năng lượng Tái sinh ở các nước đang phát<br /> triển<br /> Nhóm Ngân hàng Thế giới<br /> <br /> Báo Cáo Định hướng Chiến Lược Năng Lượng<br /> Nhóm Ngân Hàng Thế Giới<br /> Báo cáo định hướng này hình thành nên cơ sở cho việc tham vấn để xây dựng chiến lược<br /> ngành năng lượng của Ngân Hàng Thế Giới (WBG) mà được dự kiến sẽ được trình bày<br /> trước Ban giám đốc điều hành WBG vào đầu năm 2011. Tiến trình tham vấn, dựa trên<br /> báo cáo định hướng này, sẽ được bắt đầu hoạt động liên tục vào tháng 5 năm 2010. Các ý<br /> kiến về báo cáo định hướng này được đưa ra sẽ hướng dẫn cho việc xây dựng chiến lược<br /> này.<br /> <br /> Bối cảnh<br /> 1.<br /> Năng lượng là thiết yếu cho sự phát triển kinh tế và giảm nghèo. Cung cấp<br /> dịch vụ năng lượng, đặc biệt là cho người nghèo, góp phần vào thành tích đạt được các<br /> Mục tiêu thiên niên kỷ. Không có năng lượng, các nền kinh tế không thể tăng trưởng và<br /> đói nghèo chẳng thể giảm được. Năng lượng là một đầu vào quan trọng cho tất cả các<br /> ngành kinh tế, cung cấp nhiên liệu cho việc vận chuyển hàng hóa và người và cung cấp<br /> điện cho ngành công nghiệp, thương mại, nông nghiệp, và các dịch vụ xã hội quan trọng<br /> như giáo dục và y tế. Tuy nhiên, nhiều nước đang phát triển đối mặt với sự thiếu nguồn<br /> cung điện, gây cản trở hoạt động kinh doanh và giảm tăng trưởng. Hàng trăm triệu hộ gia<br /> đình tiếp tục dựa vào việc sử dụng truyền thống các nhiên liệu rắn để nấu ăn và đốt nóng,<br /> thiếu sự tiếp cận điện, hoặc chịu đựng cả hai trạng. Những hộ gia đình này- và đặc biệt là<br /> các phụ nữ và trẻ em của những hộ này- chịu mức độ khói độc hại cao gây nguy hiểm và<br /> mất đi các cơ hội nâng cao thu nhập.<br /> 2.<br /> Việc cung cấp điện không đủ và không đáng tin cậy tác động tới nhiều nước<br /> đang phát triển, đặc biệt là các nước ở khu vực Châu Phi hạ Sahara và Nam Á. Hậu quả<br /> là làm giảm năng suất, tính cạnh tranh và việc làm của doanh nghiệp, và hạn chế nghiêm<br /> trọng đối với hoạt động và tăng trưởng kinh tế. Có lượng dân số lớn không được tiếp cận<br /> với điện ở các nước nghèo hơn thuộc khu vực Châu Á và Châu Mỹ La tinh, cũng như ở<br /> các khu vực nông thôn và cận nông thôn của các nước có thu nhập trung bình như Pê-ru<br /> và Phi-líp-pin. Nghèo năng lượng ở khu vực Châu Phi hạ Sahara đặc biệt trầm trọng: tính<br /> bình quân đầu người, công suất phát điện trong khu vực này chỉ bằng khoảng 1/10 công<br /> suất ở các khu vực có thu nhập thấp khác. Không ngạc nhiên, khoảng 30 nước Châu Phi<br /> đang chịu các giai đoạn thiếu điện thường xuyên và sa thải phụ tải. Để cân bằng cung và<br /> cầu, mở rộng truyền tải qua biên giới phục vụ cho hoạt động thương mại khu vực, và tăng<br /> 10% tỷ lệ điện khí hóa, Châu Phi hạ Sahara cần một khoản đầu tư trị giá 40 tỷ Đô la Mỹ<br /> tương đương với 6,4% tổng sản phẩm quốc nội (GDP). Hiện nay, khu vực mới chỉ đầu tư<br /> khoảng 11 tỷ Đô la Mỹ hàng năm, tương đương với ¼ so với yêu cầu thực tế, để lại lỗ<br /> hổng tài chính hàng năm khoảng 30 tỷ Đô la Mỹ. Có nhiều người ở Nam Á cũng không<br /> tiếp cận được điện như ở Châu Phi hạ Sahara, hầu hết trong số họ ở Ấn Độ. Tiệu thụ<br /> điện trên đầu người ở Nam Á là thấp nhất chỉ sau Châu Phi hạ Sahara. Thiếu nguồn cung<br /> đã dẫn đến việc nhiều công ty tự mình phát điện. Chính Phủ Ấn Độ trước đó đã đặt ra<br /> mục tiêu điện khí hóa trên cả nước vào năm 2012, nhưng mục tiêu này dường như không<br /> thể đạt được vì sự trì hoãn việc bổ sung công suất mới – nước này chỉ mới lắp đặt thêm<br /> <br /> một nửa công suất điện so với mục tiêu trong ba (03) kế hoạch năm năm liên tiếp từ năm<br /> 1992 đến năm 2007- và vì những nút thắt cổ chai chưa được tháo gỡ. Thiếu điện không<br /> chỉ ảnh hưởng đến các nước có thu nhập thấp mà còn ảnh hưởng đến nhiều nước có thu<br /> nhập trung bình, bao gồm Ai Cập, Kazakhstan, Paraguay, và Nam Á.<br /> 3.<br /> Một thách thức chủ yếu mà các chính phủ ở hầu hết các nước đang phát<br /> triển phải đối mặt là làm thế nào để nâng cao tính đáng tin cậy và khả năng cung<br /> cấp đủ năng lượng trong khi đưa ra các dịch vụ năng lượng hiện đại mà tất cả<br /> người dân có thể tiếp cận và có khả năng tài chính để chi trả (phụ lục 1-3). Dựa trên<br /> nhu cầu năng lượng lớn chưa được đáp ứng và kinh nghiệm gần đây về sự thay đổi giá<br /> năng lượng, đảm bảo việc cung cấp năng lượng ở các mức giá hợp lý đã tạo thành một<br /> giai đoạn trọng tâm trong việc hoạch định chính sách năng lượng. Vượt qua được thách<br /> thức này sẽ cần có sự huy động vốn- để làm tăng cơ sở cung cấp và nâng cao hiệu quả<br /> cung cấp và sử dụng năng lượng- trên quy mô mà nhiều nước đang phát triển chưa thể<br /> huy động cho tới nay. Giải quyết vấn đề thiếu công suất cung cấp là cơ sở hạ tầng năng<br /> lượng hoạt động tốt sau vòng đời thiết kế của chúng và cần thay thế khẩn cấp.<br /> 4.<br /> Tăng trưởng kinh tế liên tục-cần thiết cho giảm nghèo- và nhu cầu năng lượng kéo<br /> theo sẽ có kết quả mang tính toàn cầu. Nền kinh tế thế giới được đặt mục tiêu tăng trưởng<br /> gấp bốn (04) lần đến năm 2050 và, nếu không có những thay đổi mang tính chuyển hóa<br /> cả về nhu cầu năng lượng và sự thải khí CO2 liên quan đến năng lượng sẽ gấp hơn hai<br /> (02) lần (IEA 2008). Người nghèo ở các nước đang phát triển sẽ chịu tác động trước tiên<br /> và nhiều nhất từ sự biến đổi khí hậu, trong khi họ lại chỉ là những người gây ra và có thể<br /> giải quyết sự biến đổi đó ít nhất. Có một sự xác nhận ngày càng rõ ràng rằng các chính<br /> sách tiết kiệm năng lượng và năng lượng có sự thải khí gây hiệu ứng nhà kính (GHG)<br /> thấp là cần thiết để đáp ứng được các nhu cầu năng lượng trong tương lai một cách bền<br /> vững (phụ lục 4). Các biện pháp này, thông qua việc giải quyết các nguồn năng lượng<br /> không đủ và đang bị ô nhiễm, nói chung là cũng giúp giảm nhẹ các vấn đề môi trường địa<br /> phương liên quan đến việc sử dụng năng lượng. Bên cạnh đó, tăng thu nhập sẽ làm tăng<br /> sức ép đối với việc làm giảm dần các nguồn năng lượng, tăng chi phí cung cấp năng<br /> lượng.<br /> 5.<br /> Đáp ứng các nhu cầu năng lượng của các nước đang phát triển và ngăn chặn<br /> sự nóng lên toàn cầu đòi hỏi có sự hành động và sự hợp tác tăng cường toàn cầu.<br /> Dựa trên bằng chứng khoa học hiện có về tốc độ biến đổi khí hậu, thì sự chuyển đổi sản<br /> xuất và tiêu thụ năng lượng toàn cầu là một mệnh lệnh. Các nước phát triển, đã góp phần<br /> lớn vào số lượng hiện nay của GHG, cần phải đi đầu và làm giảm sự thải khí GHG đáng<br /> kể. Tiêu thụ năng lượng và sự thải GHG liên quan đến năng lượng trên đầu người ở thế<br /> giới đang phát triển là các phần của những hoạt động này ở những nước có thu nhập cao.<br /> Tuy nhiên, sau một thời gian dài, IEA dự đoán rằng, nếu các chính sách hiện nay vẫn tiếp<br /> tục được duy trì, thì việc thải khí CO2 liên quan đến năng lượng tại các nước không phải<br /> là thành viên của OECD – hiện đang ngang hàng với việc thải khí của các nước thuộc<br /> OECD- sẽ gấp hai (02) sự thải khí ở các nước OECD vào năm 2030. Thậm chí nếu tất cả<br /> các hoạt động thải khí từ các nước phát triển chấm dứt, thì một sự thay đổi về đường<br /> cong thải khí của thế giới đang phát triển vẫn sẽ cần làm cho ổn định nồng độ GHG toàn<br /> cầu ở mức được cho là Ủy ban liên chính phủ về biến đổi khí hậu có thể quản lý được.<br /> <br />