Bé n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n
Ch−¬ng tr×nh Hîp t¸c n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn
n«ng th«n (CARD)
VIE 032/05: Ph¸t triÓn bÒn v÷ng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ
cho rõng trång c¸c loµi Keo cung cÊp gç xÎ
MS2: B¸o c¸o 6 th¸ng lÇn thø nhÊt
Th¸ng 10/2006
1
Th«ng tin chung
Tªn dù ¸n Ph¸t triÓn bÒn v÷ng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cho
rõng trång c¸c loµi Keo cung cÊp gç xÎ
Tæ chøc phÝa ViÖt Nam ViÖn khoa häc L©m nghiÖp ViÖt Nam
§iÒu hµnh Dù ¸n phÝa ViÖt Nam TS. Hµ Huy ThÞnh
Tæ chøc phÝa Australia Ensis
Nh©n sù phÝa Australia TS. Chris Harwood, TS. Sadanandan
Nambiar, TS. Chris Beadle, ¤ng
Khongsak Pinyopusarerk
Ngµy b¾t ®Çu 1/03/2006
Ngµy kÕt thóc (Nh− v¨n kiÖn ban ®Çu) 31/12/2008
Ngµy kÕt thóc (§Ò xuÊt)
Giai ®o¹n b¸o c¸o 1/03/2006 – 1/09/2006
Nh÷ng ®Çu mèi liªn hÖ
PhÝa Austrialia: Ng−êi ®iÒu hµnh
Tªn: TS. Chris Harwood Telephone: +61-3-62267964
Chøc vô: Nghiªn cøu viªn cao cÊp Fax: +61-3-7901
C¬ quan Ensis Email: Chris.harwood@ensisjv.com
PhÝa Australia: Liªn hÖ hµnh chÝnh
Tªn: Linda Berkhan Telephone: +61-3-95452222
Chøc vô: V¨n th− Fax: +61-3-95452446
C¬ quan Ensis Email: Linda.berkhan@ensisjv.com
PhÝa ViÖt nam
Tªn: TS. Hµ Huy ThÞnh Telephone: +84-4-8389813
Chøc vô: Gi¸m ®èc Trung t©m nghiªn cøu
gièng c©y rõng Fax: +84-4-8369722
C¬ quan ViÖn Khoa häc l©m nghiÖp ViÖt
Nam Email: rcfti@vnn.vn
2
1. Tãm l−îc Dù ¸n
Dù ¸n nµy hç trî ph¸t triÓn mang l¹i lîi Ých cho c¸c hé n«ng d©n trång rõng quy m« nhá ë miÒn
Trung ViÖt Nam, nh÷ng hé ®ang trång c¸c loµi Keo cung cÊp gç xÎ gi¸ trÞ cao cho c¸c nghµnh chÕ
biÕn gç ë ViÖt Nam. Dù ¸n x©y dùng n¨ng lùc nghiªn cøu cho c¸c c¸n bé cña ViÖn khoa häc l©m
nghiÖp ViÖt Nam vÒ chän t¹o c¸c gièng Keo ®· kh¸ phï hîp víi viÖc s¶n xuÊt gç xÎ vµ nghiªn cøu
c¸c biÖn ph¸p l©m sinh ®Ó trî gióp cho viÖc trång rõng bÒn v÷ng vµ mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ. Dù
¸n còng n©ng cao n¨ng lùc khuyÕn l©m cho c¸c nhµ trång rõng cÊp ®Þa ph−¬ng vµ cÊp vïng nh»m
tr×nh diÔn c¸c kü thuËt g©y trång tèi −u cho c¸c gièng Keo ®· ®−îc c¶i thiÖn vµ sÏ gióp ®ì c¸c
nhãm n«ng d©n trång rõng ®Çu t− hiÖu qu¶ nguån tµi chÝnh vµ lao ®éng sao cho phï hîp víi t×nh
h×nh cña ®Þa ph−¬ng m×nh. C¸c ho¹t ®éng bao gåm:
• X©y dùng b¶n h−íng dÉn kü thuËt l©m sinh phï hîp víi qu¶n lý rõng trång Keo cung cÊp gç
xÎ bÒn v÷ng.
• Chän c¸c gièng Keo phï hîp nhÊt cho rõng trång cung cÊp gç xÎ ë MiÒn B¾c vµ miÒn Trung
ViÖt Nam vµ lËp kÕ ho¹ch c¶i thiÖn di truyÒn h¬n n÷a cho c¸c gièng Keo nh»m t¨ng gi¸ trÞ gç
xÎ.
• X©y dùng c¸c ®iÓm kh¶o nghiÖm ®Ó so s¸nh c¸c biÖn ph¸p kü thuËt l©m sinh ®−îc ¸p dông
(th©m canh, qu¶ng canh) vµ x¸c ®Þnh biÖn ph¸p tèt nhÊt ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt, s¶n l−îng gç
xÎ, lîi nhuËn kinh tÕ vµ tÝnh bÒn v÷ng cho c¸c hé trång rõng.
• X©y dùng m« h×nh tµi chÝnh ®Ó gióp c¸c nhµ trång rõng ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng sinh lîi vµ chän lùa
c¸c biÖn ph¸p l©m sinh tèt nhÊt ®Ó ¸p dông.
• Tæ chøc c¸c kho¸ ®µo t¹o t¹i Aust vµ ViÖt Nam cho c¸c nhµ qu¶n lý, c¸c nhµ khoa häc, c¸c
nh©n viªn kü thuËt vµ c¸c c¸n bé khuyÕn l©m.
2. Tãm t¾t ho¹t ®éng
Dù ¸n ®ang tiÕn triÓn tèt, c¸c c¸n bé phÝa óc bao gåm TS. Chris Harwood, TS. Chris
Beadle vµ TS. Sadanandan Nambiar ®· th¨m ViÖt Nam trong th¸ng 3 vµ th¸ng 4 n¨m
2006. Cuéc häp khëi ®éng dù ¸n víi c¸c c¸n bé nghiªn cøu ViÖt nam ®· ®−îc tæ chøc
vµo 27/3, tÊt c¶ môc tiªu, ho¹t ®éng vµ ®Çu ra cña Dù ¸n ®· ®−îc th¶o luËn th«ng qua.
TS Nambiar ®· kiÓm tra s¬ bé c¸c phßng thÝ nghiÖm ë Hµ Néi (Ho¹t ®éng 5.4) vµ sÏ
x©y dùng 1 kÕ ho¹ch chi tiÕt cho nh÷ng ho¹t ®éng cho lÇn ®Õn Hµ Néi tiÕp theo vµo
th¸ng 9/2007.
Tõ 26/3 tíi 7/4/2006 TS. Harwood, TS. Beadle vµ TS. Nambiar cïng víi c¸c c¸n bé
ViÖn Khoa häc l©m nghiÖp ViÖt Nam (FSIV) ®· ®i th¨m hiÖn tr−êng c¸c ®iÓm thÝ
nghiÖm ®−îc lËp cho dù ¸n ë miÒn Trung ViÖt Nam, ®· xem xÐt c¸c ®iÓm cã thÓ kh¶o
nghiÖm l©u dµi (§Çu ra 3.4) t¹i §«ng Hµ - Qu¶ng TrÞ. Nhãm nghiªn cøu ®· x¸c ®Þnh
®−îc mét ®iÓm t¹i Trung t©m Khoa häc s¶n suÊt l©m nghiÖp vïng B¾c Trung Bé ë
§«ng Hµ trùc thuéc FSIV, trªn diÖn tÝch rõng trång Keo lai 9 n¨m tuæi, diÖn tÝch nµy
sÏ sím ®−îc khai th¸c. Sau ®ã c¸c c¸n bé FSIV ®· x¸c ®Þnh c¸c « tiªu chuÈn vµ ®µo
c¸c phÉu diÖn ®Êt t¹i diÖn tÝch nµy ®Ó kiÓm tra sù biÕn ®æi lËp ®Þa gióp cho viÖc thiÕt
kÕ thÝ nghiÖm. Tiếp ®ã TS Harwood vµ TS. Beadle ®· tiÕn hµnh ®iÒu tra x¸c ®Þnh mét
l©m phÇn cho thÝ nghiÖm tØa th−a vµ tØa cµnh §ång Híi – Qu¶ng B×nh (®Çu ra 3.1) vµ
®· bè trÝ 1ha thÝ nghiÖm tØa th−a rõng trång Keo lai 2 tuæi. Sau ®ã, «ng §Æng ThÞnh
TriÒu vµ c¸c c¸n bé FSIV ®· tiÕn hµnh thµnh c«ng thÝ nghiÖm nµy vµo th¸ng 5/2006,
theo b¶n h−íng dÉn kü thuËt cña TS. Beadle. TS Beadle vµ TS. Harwood ®· cïng víi
c¸c c¸n bé cña FSIV lµ «ng PhÝ Hång H¶i vµ «ng Vò §×nh H−ëng ®· ®i th¨m c¸c kh¶o
nghiÖm di truyÒn vµ l©m sinh, vµ thÝ nghiÖm qu¶n lý lËp ®Þa bÒn v÷ng do CIFOR x©y
dùng ë miÒn nam ViÖt Nam.
3
Kinh phÝ cho c¸c ho¹t ®éng cña Dù ¸n trong 12 th¸ng ®Çu nh− dù th¶o ng©n s¸ch cña
Dù ¸n ®· ®−îc chuyÓn tõ Ensis tíi FSIV vµo th¸ng 4/2006.
§· tæ chøc mét kho¸ tham quan häc tËp 2 tuÇn t¹i óc (®Çu ra 4.1) tõ 27/5-10/6/2006.
Bèn c¸n bé qu¶n lý khoa häc cña FSIV vµ Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n
(MARD) ®· tham gia kÕt hîp víi bèn c¸n bé qu¶n lý kh¸c cña Dù ¸n Card 033/05
“Kh¶o nghiÖm, ®¸nh gi¸ vµ ¸p dông c«ng nghÖ tiªn tiÕn vµo nh©n gièng sinh
d−ìng hµng lo¹t nh»m n©ng cao n¨ng suÊt rõng trång Th«ng cã gi¸ trÞ kinh tÕ
cao”
C¶ t¸m thµnh viªn ®· tham quan phßng thÝ nghiÖm vµ hiÖn tr−êng nghiªn cøu cã liªn
quan ®Õn c¶ hai Dù ¸n ë Tasmania, Mt Gambier vµ §«ng Nam Queensland. Trong
thêi gian tham quan hai bªn ®· tiÕn hµnh th¶o luËn vÒ thùc thi vµ qu¶n lý Dù ¸n bao
gåm c¶ viÖc x¾p xÕp lÞch tr×nh lµm viÖc t¹i ViÖt Nam cho TS Harwood, Nambiar vµ
Beadle vµo cuèi n¨m 2006. TS Harwood vµ Nambiar còng ®· lµm viÖc ë ViÖt Nam vµo
th¸ng 9/2006, chi tiÕt chuyÕn ®i sÏ ®−îc b¸o c¸o trong B¸o c¸o tiÕn ®é 6 th¸ng tiÕp
theo.
Trong suèt giai ®o¹n võa qua c«ng viÖc diÔn ra thuËn lîi, ®· tiÕn tíi viÖc ®¹t ®−îc ®Çu
ra 1 cña Dù ¸n (xem xÐt nguån vËt liÖu s½n cã tèt nhÊt cho rõng trång Keo nguyªn
liÖu) vµ ®Çu ra 2 cña Dù ¸n (X©y dùng b¶n h−íng dÉn Kü thuËt l©m sinh)
3. C¨n cø vµ giíi thiÖu
Môc tiªu dµi h¹n cña dù ¸n lµ c¶i thiÖn vµ t¨ng thu nhËp cho ng−êi trång rõng, ®Æc biÖt
lµ ng−êi nh÷ng ng−êi n«ng d©n nghÌo á miÒn Trung vµ miÒn B¾c ViÖt Nam th«ng qua
viÖc ph¸t triÓn c¸c rõng trång Keo cã gi¸ trÞ kinh tÕ cho môc ®Ých cung cÊp gç xÎ.
Dù ¸n sÏ x©y dùng b¶n h−íng dÉn kü thuËt phï hîp nhÊt cho c¸c loµi Keo phôc vô s¶n
xuÊt gç xÎ dùa trªn kinh nghiÖm cã s½n ë ®Þa ph−¬ng vµ nh÷ng quan s¸t thu thËp ®−îc.
Dù ¸n còng sÏ ®¸nh gi¸ l¹i qu¸ tr×nh c¶i thiÖn gièng Keo ë ViÖt Nam víi nh÷ng môc
®Ých cô thÓ nh− viÖc chän c¸c loµi Keo phï hîp nhÊt cho rõng trång cung cÊp gç xÎ ë
miÒn B¾c vµ miÒn Trung ViÖt Nam vµ x©y dùng chiÕn l−îc c¶i thiÖn di truyÒn lµm
t¨ng gi¸ trÞ gç xÎ Keo. ViÖc c¶i thiÖn di truyÒn sÏ phô thuéc vµo sù hiÓu biÕt vÒ yªu
cÇu chÊt l−îng cña c«ng nghiÖp chÕ biÕn gç ë ViÖt Nam, ®iÒu nµy sÏ ®¹t ®−îc th«ng
qua viÖc ®iÒu tra ë c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn gç.
C¸c kh¶o nghiÖm hiÖn tr−êng sÏ ®−îc x©y dùng ®Ó so s¸nh c¸c yÕu tè l©m sinh theo
chÕ ®é th©m canh vµ qu¶ng canh ®Ó x¸c ®Þnh c¸c biÖn ph¸p tèt nhÊt nh»m n©ng cao
n¨ng suÊt rõng trång phï hîp, s¶n l−îng vµ chÊt l−îng gç xÎ vµ c¸c lîi Ých cho ng−êi
n«ng d©n. SÏ x©y dùng mét m« h×nh kinh tÕ ®¬n gi¶n kÕt hîp chÆt chÏ c¸c hiÓu biÕt ®·
cã vµ c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu cña Dù ¸n nh»m gióp c¸c c¬ quan khuyÕn l©m vµ ng−êi
trång rõng x¸c ®Þnh ®−îc gi¸ trÞ kinh tÕ cña trång rõng Keo cho môc tiªu gç xÎ vµ lùa
chän c¸c biÖn ph¸p kü thuËt l©m sinh tèt nhÊt cho ®iÒu kiÖn cña hä.
SÏ tæ chøc mét kho¸ ®µo t¹o vµ tham quan häc tËp t¹i óc cho c¸c nhµ khoa häc vµ c¸c
nhµ qu¶n lý ViÖt Nam ®Ó t×m hiÓu m«i tr−êng qu¶n lý vµ nghiªn cøu trªn nÒn t¶ng x©y
dùng ngµnh c«ng nghiÖp gç xÎ. Mét kho¸ ®µo t¹o còng sÏ ®−îc tæ chøc ë ViÖt Nam
cho c¸c nhµ khoa häc, c¸c kü thuËt viªn vµ c¸c c¸n bé khuyÕn l©m. C¸c khãa häc nµy
sÏ tËp trung ®µo t¹o trªn hiÖn tr−êng vµ th¨m quan c¸c m« h×nh tr×nh diÔn cña Dù ¸n.
C¸c tµi liÖu cã liªn quan bao gåm b¶n h−íng dÉn, phim ¶nh còng sÏ ®−îc cung cÊp.
Nh÷ng tµi liÖu nµy sÏ ®−îc c¸c c¸n bé sö dông réng r·i ®Ó viÖc ¸p dông c«ng nghÖ
®Õn ®−îc víi ng−êi trång rõng. Trang thiÕt bÞ khoa häc cña FSIV sÏ ®−îc c¶i thiÖn
4
th«ng qua viÖc bæ sung thiÕt bÞ cho ph©n tÝch chÊt l−îng gç. SÏ cung cÊp nh÷ng h−íng
dÉn trong qu¸ tr×nh n©ng cao n¨ng lùc n¨ng lùc phßng thÝ nghiÖm cña FSIV ë Hµ Néi
phôc vô viÖc ph©n tÝch ®Êt vµ thùc vËt.
Dù ¸n còng bao gåm viÖc n©ng cao n¨ng lùc nghiªn cøu th«ng qua c¸c khãa ®µo t¹o
chÝnh thøc còng nh− th«ng qua thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc nghiªn cøu, còng trong thêi
gian nµy c¸c kh¶o nghiÖm ®· ®−îc x©y dùng sÏ lµ m« h×nh tr×nh diÔn cho c¸c c«ng
nghÖ ®· ®−îc ®Ò xuÊt, ®ång thêi trong thêi gian ng¾n cung cÊp c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu
cã gi¸ trÞ còng nh− x©y dùng kh¶o nghiÖm chÝnh vÒ c¸c nghiªn cøu l©u dµi cho trång
rõng bÒn v÷ng. SÏ tæ chøc ba kho¸ tËp huÊn cho c¸c c¸n bé l©m nghiÖp ë ®Þa ph−¬ng
vµ c¸c c¸n bé khuyÕn l©m ®Ó chuyÓn giao c«ng nghÖ trång rõng cung cÊp gç xÎ vµ c¸c
Ên phÈm, phim ¶nh còng sÏ ®−îc phæ biÕn réng r·i tíi ng−êi trång rõng trªn kh¾p ViÖt
Nam.
4. TiÕn ®é Dù ¸n
C¸c ho¹t ®éng næi bËt
Dù ¸n ®ang tiÕn triÓn tèt, c¸c c¸n bé phÝa óc bao gåm TS. Chris Harwood, TS. Chris
Beadle vµ TS. Sadanandan Nambiar ®· th¨m ViÖt Nam trong th¸ng 3 vµ th¸ng 4 n¨m
2006. Cuéc häp khëi ®éng dù ¸n víi c¸c c¸n bé nghiªn cøu ViÖt nam ®· ®−îc tæ chøc
vµo 27/3, tÊt c¶ môc tiªu, ho¹t ®éng vµ ®Çu ra cña Dù ¸n ®· ®−îc th¶o luËn th«ng qua.
TS Nambiar ®· kiÓm tra s¬ bé c¸c phßng thÝ nghiÖm ë Hµ Néi (Ho¹t ®éng 5.4) vµ sÏ
x©y dùng 1 kÕ ho¹ch chi tiÕt cho nh÷ng ho¹t ®éng cho lÇn ®Õn Hµ Néi tiÕp theo vµo
th¸ng 9/2007.
Tõ 26/3 tíi 7/4/2006 TS. Harwood, TS. Beadle vµ TS. Nambiar cïng víi c¸c c¸n bé
ViÖn Khoa häc l©m nghiÖp ViÖt Nam (FSIV) ®· ®i th¨m hiÖn tr−êng c¸c ®iÓm thÝ
nghiÖm ®−îc lËp cho dù ¸n ë miÒn Trung ViÖt Nam, ®· xem xÐt c¸c ®iÓm cã thÓ kh¶o
nghiÖm l©u dµi (§Çu ra 3.4) t¹i §«ng Hµ - Qu¶ng TrÞ. Nhãm nghiªn cøu ®· x¸c ®Þnh
®−îc mét ®iÓm t¹i Trung t©m Khoa häc s¶n suÊt l©m nghiÖp vïng B¾c Trung Bé ë
§«ng Hµ trùc thuéc FSIV, trªn diÖn tÝch rõng trång Keo lai 9 n¨m tuæi, diÖn tÝch nµy
sÏ sím ®−îc khai th¸c. Sau ®ã c¸c c¸n bé FSIV ®· x¸c ®Þnh c¸c « tiªu chuÈn vµ ®µo
c¸c phÉu diÖn ®Êt t¹i diÖn tÝch nµy ®Ó kiÓm tra sù biÕn ®æi lËp ®Þa gióp cho viÖc thiÕt
kÕ thÝ nghiÖm. Tiếp ®ã TS Harwood vµ TS. Beadle ®· tiÕn hµnh ®iÒu tra x¸c ®Þnh mét
l©m phÇn cho thÝ nghiÖm tØa th−a vµ tØa cµnh §ång Híi – Qu¶ng B×nh (®Çu ra 3.1) vµ
®· bè trÝ 1ha thÝ nghiÖm tØa th−a rõng trång Keo lai 2 tuæi. Sau ®ã, «ng §Æng ThÞnh
TriÒu vµ c¸c c¸n bé FSIV ®· tiÕn hµnh thµnh c«ng thÝ nghiÖm nµy vµo th¸ng 5/2006,
theo b¶n h−íng dÉn kü thuËt cña TS. Beadle. TS Beadle vµ TS. Harwood ®· cïng víi
c¸c c¸n bé cña FSIV lµ «ng PhÝ Hång H¶i vµ «ng Vò §×nh H−ëng ®· ®i th¨m c¸c kh¶o
nghiÖm di truyÒn vµ l©m sinh, vµ thÝ nghiÖm qu¶n lý lËp ®Þa bÒn v÷ng do CIFOR x©y
dùng ë miÒn nam ViÖt Nam.
Kinh phÝ cho c¸c ho¹t ®éng cña Dù ¸n trong 12 th¸ng ®Çu nh− dù th¶o ng©n s¸ch cña
Dù ¸n ®· ®−îc chuyÓn tõ Ensis tíi FSIV vµo th¸ng 4/2006.
Hai tuÇn tham quan häc tËp t¹i óc (®Çu ra 4.1) ®· ®−îc tæ chøc trong kho¶ng thêi gian
tõ 27/5 tíi 10/6, bèn c¸n bé qu¶n lý khoa häc cña ViÖn Khoa häc l©m nghiÖp vµ Bé
NN&PTNT ®· tham dù:
TS Ph¹m V¨n M¹ch: Vô phã Vô Khoa häc c«ng nghÖ, Bé NN&PTNT
GS. Lª §×nh Kh¶: Nghiªn cøu viªn cao cÊp, Trung t©m nghiªn cøu gièng c©y rõng,
ViÖn KHLN ViÖt Nam
5