BÍ QUYẾT 6: ®Þnh luËt b¶o toµn khèi l¦îng

I. c¬ së lý thuyÕt.

Néi dung: “Tæng khèi l­îng c¸c chÊt tham gia ph¶n øng b»ng khèi l­îng s¶n phÈm”.

VÝ dô trong ph¶n øng A + B  C + D. Ta cã: mA + mB = mC + mD 1. HÖ qu¶ 1: Gäi mT lµ tæng khèi l îng c¸c chÊt tr íc ph¶n øng Gäi mS lµ tæng khèi l îng c¸c chÊt sau ph¶n øng Dï cho ph¶n øng x¶y ra võa ®ñ hay cã chÊt d , hiÖu suÊt ph¶n øng nhá h¬n 100% th× vÉn

lu«n cã: mS = mT 2. HÖ qu¶ 2: Khi cation kim lo¹i kÕt hîp víi anion phi kim ®Ó t¹o ra c¸c hîp chÊt (nh oxit, hi®roxit, muèi…) th× ta lu«n cã: m hîp chÊt = m kim lo¹i + m anion 3. HÖ qu¶ 3: Khi cation kim loai kÕt hîp víi anion t¹o ra hîp chÊt míi, sù chªnh lÖch kh«I l îng gi÷a 2 hîp chÊt b»ng sù chªnh lÖch vÒ khèi l îng gi÷a c¸c cation. 4. HÖ qu¶ 4: Tæng khèi l îng cña mét nguyªn tè tr íc ph¶n øng b»ng tæng khèi l îng cña nguyªn tè ®ã sau ph¶n øng. 5. Trong ph¶n øng khö oxÝt kim lo¹i = CO, H2, Al… th×:

+ ChÊt khö lÊy oxi cña oxÝt t¹o ra CO2, H2O, Al2O3. BiÕt sè mol CO, H2 ,Al tham gia ph¶n øng hoÆc sè mol CO2, H2O, Al2O3. BiÕt sè mol CO, H2, Al tham gia ph¶n øng hoÆc sè mol CO2, H2O, Al2O3 t¹o ra. Ta tÝnh ® îc l îng oxi trong oxÝt (hay hçn hîp oxÝt) vµ suy ra l îng kim lo¹i (hay hçn hîp kim lo¹i).

+ Khi khö oxÝt kim lo¹i, CO hoÆc H2 lÊy oxi ra khái oxÝt. Khi ®ã ta cã:

nO(trong oxit) = nCO =

¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi l îng tÝnh khèi l îng hçn hîp oxÝt ban ®Çu hoÆc khèi

l îng kim lo¹i thu ® îc sau ph¶n øng.

II. Bµi to¸n ¸p dông

Bµi to¸n 1: Cho 24,4g hçn hîp Na2CO3, K2CO3 t¸c dông võa ®ñ víi dung dÞch BaCl2. Sau ph¶n øng thu ® îc 39,4g kÕt tña. Läc t¸ch kÕt tña, c« c¹n dung dÞch thu ® îc m gam muèi clorua, gi¸ trÞ m gam lµ: A: 28,6 gam D: 66,2 gam C: 26,6 gam B: 68,2 gam

Bµi gi¶i:

¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi l îng:

 m = 24,4 + 0,2 . 208 - 39,4 = 26,6gam  C ®óng Ph©n tÝch bµi to¸n:

NÕu ch a thµnh th¹o th× ta cÇn viÕt ph ¬ng tr×nh ®Ó nhËn xÐt:

NÕu  m = 24,4 + 0,4.208 - 39,4 = 68,2  B sai

http://megabook.vn 1

Bµi to¸n 2: Hoµ tan 10.14 gam hîp kim Cu, Mg, Al b»ng mét l îng võa ®ñ dung dÞch HCl thu ® îc 7.84 lÝt khÝ X (®ktc) vµ 1.54 gam chÊt r¾n Y vµ dung dÞch Z. C« c¹n dung dÞch Z thu ® îc m gam muèi. Gi¸ trÞ m gam lµ: A. 21.025 gam B. 33.45 gam C. 14.8125 gam D. 18.6 gam

Bµi gi¶i:

¸p dông ®inh luËt b¶o toµn khèi l îng:

= 8,6 + 24,85 = 33,45(g)  B ®óng

Ph©n tÝch bµi to¸n: Cu kh«ng t¸c dông víi HCl, cßn Mg vµ Al t¸c dông víi HCl, t¹o ra khÝ H2 cã sè mol = 0,35mol + NÕu  m = (10,14 - 1,54) + 0,35.35,5 = 21,025g  A sai

+ NÕu  m = (10,14 - 1,54) + 0,175. 35,5 = 14,81255g C sai

Bµi to¸n 3: Hoµ tan hoµn toµn 8 gam hçn hîp Mg, Fe trong dung dÞch HCl d thÊy t¹o ra 4,48 lit khÝ H2 (®ktc) c« c¹n dung dÞch sau ph¶n øng thu ® îc m gam muèi khan: Gi¸ trÞ m gam lµ: A. 13.55 gam B. 15.7 gam C 22,2 gam D. 11.775 gam

Bµi gi¶i:

Ph ¬ng tr×nh ph¶n øng:

mµ ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi l îng:

 mmuèi = 8 + 0,2 .71 = 22,2 (g)  C ®óng

Ph©n tÝch bµi to¸n:

+ Kh«ng viÕt ph ¬ng tr×nh, nÕu thµnh th¹o th× ta ¸p dông

+ NÕu tÝnh nhÇm sè mol sÏ dÇn tíi kÕt qu¶ kh¸c.

+ NÕu ¸p dông:  mmuèi = 17,1 gam

nh ng thêi gian tÝnh to¸n l©u h¬n. Bµi to¸n 4: Trén 5.4 gam Al víi 6 gam Fe2O3 råi nung nãng ®Ó thùc hiÖn ph¶n øng nhiÖt nh«m (trong ®iÒu kiÖn kh«ng cã kh«ng khÝ), biÕt hiÖu suÊt ph¶n øng lµ 80%. Sau ph¶n øng thu ® îc m gam hçn hîp chÊt r¾n. Gi¸ trÞ m gam lµ: A. 11.4 gam B. 9.12 gam C. 14.25 gam D. 8,12 gam

Bµi gi¶i: Ph©n tÝch bµi to¸n: Ta kh«ng quan t©m ®Õn hiÖu suÊt lµ bao nhiªu, do trong b×nh kÝn kh«ng cã kh«ng khÝ nªn:  A ®óng

Chó ý: + NÕu kh«ng t duy, suy luËn th×: gam  B sai

+ NÕu gam  C sai

http://megabook.vn 2

Bµi to¸n 5: Cho 0.51 gam hçn hîp 2 kim lo¹i Mg, Al tan hoµn toµn trong dung dÞch H2SO4 lo·ng d thu ® îc 0.56 lÝt khÝ ®ktc. Khèi l îng muèi sunfat thu ® îc lµ: A. 1.24 gam

C. 2,91 gam B. 6.28 gam D. 3.4 gam.

Bµi gi¶i:

C¸c ph ¬ng tr×nh ph¶n øng xÉy ra

¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi l îng:

 C ®óng

Bµi to¸n 6: Cho 2.81 gam hçn hîp A gåm 3 oxit kim lo¹i MgO, ZnO, Fe2O3 hoµ tan võa ®ñ trong 300 ml dung dÞch H2SO4 0.1 M . C« c¹n dung dÞch sau ph¶n øng, khèi l îng gam c¸c muèi sunfat khan thu ® îc lµ: A. 5.21 gam D. 4.55 gam C. 5.14 gam B. 4.25 gam

Bµi gi¶i:

Ph ¬ng tr×nh ph¶n øng:

¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi l îng:

  A ®óng

Bµi to¸n 7. Thæi mét luång khÝ CO d qua èng sø ®ùng m gam hçn hîp gåm CuO, FeO, ZnO, Fe2O3, nung nãng thu ® îc 2.5 gam chÊt r¾n. Toµn bé khÝ tho¸t ra sôc vµo n íc v«i trong d thÊy cã 15 gam kÕt tña tr¾ng. Gi¸ trÞ m gam lµ: A. 5.6 gam B. 4.6 gam C. 6.5 gam D. 4.9 gam

Bµi gi¶i:

C¸c ph ¬ng tr×nh xÉy ra trong hçn hîp hçn hîp:

moxit = 2,5 + 0,15 .16 = 4,9 gam  D ®óng Bµi to¸n 8: Chia 1.24 gam hçn hîp 2 kim lo¹i cã ho¸ trÞ kh«ng ®æi thµnh 2 phÇn b»ng nhau: - PhÇn 1 bÞ oxi ho¸ hoµn toµn thu ® îc 0.78 gam hçn hîp oxit. - PhÇn 2 tan hoµn toµn trong dung dÞch H2SO4 lo·ng thu ® îc V lÝt khÝ H2 ®ktc. C« c¹n dung dÞch thu ® îc m gam muèi khan.

http://megabook.vn 3

B. 0.224 C. 0.112 D. 0.448.

1. Gi¸ trÞ V lÝt lµ: A. 2.24 2. Gi¸ trÞ m gam lµ: A.1.58 gam B. 1.1 gam C.2.54 gam D. 1.24 gam.

Bµi gi¶i:

1) Ta cã: Khi kim lo¹i t¸c dông víi oxi vµ H2SO4 th× sè mol O2- b»ng

hay Tõ PhÇn 1 theo §LBTKL:

 V = 0,01. 22,4 = 0,224 lÝt  B ®óng

 A sai 2)

Ph©n tÝch bµi to¸n: + B¶n chÊt cña bµi to¸n lµ ph¶i biÕt khi kim lo¹i t¸c dông víi oxi vµ H2SO4 th× sè mol O2- b»ng sè mol . V×

+ NÕu tõ PhÇn 1:  V = 0,05. 22,4 = 0,112 lÝt  C ®óng

+ NÕu tõ PhÇn 1:  V = 0,448 lÝt  D sai

+ T ¬ng tù nh PhÇn 2:  B sai

 C sai

Bµi to¸n 9: Hoµ tan hoµn toµn 29,8 gam hçn hîp Zn vµ Fe vµo dung dÞch HCl d thÊy cã 11.2 lÝt khÝ tho¸t ra ®ktc vµ dung dÞch X , c« c¹n dung dÞch X th× ® îc m gam muèi khan. Gi¸ trÞ m gam lµ: A.37.75 gam B. 55.5 gam C. 46,68 gam D. 65,3 gam.

Bµi gi¶i:

;

=> D ®óng

Bµi to¸n 10: Hoµ tan hoµn toµn m1 gam hçn hîp 3 kim lo¹i A, B( ®Òu ho¸ trÞ II), C (ho¸ trÞ III) vµo dung dÞch HCl d thÊy cã V lÝt khÝ tho¸t ra ®ktc vµ dung dÞch X , c« c¹n dung dÞch X th× ® îc m2 gam muèi khan. BiÓu thøc liªn hÖ gi÷a m1, m2, V lµ: A. m2 = m1 + 71V C. m2 = m1 + 35.5V B. 112 m2 = 112 m1 +355V D. 112 m2 = 112m1 + 71V

http://megabook.vn 4

Bµi gi¶i:

Ph©n tÝch bµi to¸n: Ba kim lo¹i ®Òu t¸c dông víi ® îc víi axÝt v× kh«ng cã chÊt r¾n kh«ng tan:

¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi l îng:

 B ®óng

Chó ý: Nh vËy nªu tÝnh khèi l îng muèi th× ta ¸p dông: mmuèi = mKL + mgèc axÝt Bµi to¸n 11: Hoµ tan 58.6 gam hçn hîp gåm Fe, Cu, Cr vµo dung dÞch HCl d thÊy cã 14,56lÝt khÝ tho¸t ra ®ktc, dung dÞch X vµ chÊt r¾n kh«ng tan cã khèi l îng 23,6 gam, c« c¹n dung dÞch X th× ® îc m gam muèi clorua khan. Gi¸ trÞ m gam lµ: A.104.75 gam B. 61.675 gam D. 81,15 gam. C. 78.6 gam

Bµi gi¶i:

ChÊt r¾n kh«ng tan cã khèi l îng 20gam chÝnh lµ Cu (do Cu kh«ng t¸c dông HCl) nªn

¸p dông §LBTKL: m=mCr + Fe + mCl- = (58,6-23,6) + 0,65.71 = 81,15 gam  D ®óng Bµi to¸n 12: Cho tan hoµn toµn 8 gam hçn hîp X gåm FeS vµ FeS 2 trong 290 ml dung dÞch HNO3 thu ® îc khÝ NO vµ dng dÞch Y. §Ó t¸c dông hÕt víi c¸c chÊt trong dung dÞch Y cÇn 250 ml dung dÞch Ba(OH)2 1M. KÕt tña t¹o thµnh ®em nung ngoµi kh«ng khÝ ®Õn khèi l îng kh«ng ®æi ® îc 32.03 gam chÊt r¾n Z. 1.

Khèi l îng FeS vµ FeS2 lÇn l ît lµ: A. 3.6 gam vµ 4.4 gam C.2.2 gam vµ 5.8 gam B. 4.4 gam vµ 3.6 gam D. 4.6 gam vµ 3.4 gam.

C. 3.36 B. 2.24 D. 6.72.

2. ThÓ tÝch lÝt khÝ NO ®ktc thu ® îc lµ: A. 1.12 3. Nång ®é mol cña dung dÞch HNO3 ®· dïng lµ: A. 0.5 M C. 1.5 M B. 1 M D. 2 M.

Bµi gi¶i:

§èi víi bµi nµy ¸p dông rÊt nhiÒu ph ¬ng ph¸p: BTKL, BTNT, BT E 1. ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè ®èi Fe vµ S. Ta cã: xmol - FeS vµ y mol FeS2  0,5(x + y)mol Fe2O3 vµ (x + 2y)mol BaSO4

 B ®óng mFeS = 88x = 88 . 0,05 = 4,4g;

http://megabook.vn 5

2. ¸p dông §LBT E:

 D ®óng

3: . §Ó lµm kÕt tña hÕt l îng Fe3+ cÇn 0,24 mol OH- hay 0,12mol

Ba(OH)2, kÕt tña (x + 2y) = 0,11 mol cÇn 0,11 mol Ba2+ hay 0,11mol Ba(OH)2,

®· dïng = 0,11 + 0,12 = 0,23 < 0,25mol Cßn: 0,25 - 0,23 = 0,02mol Ba(OH)2 trung hoµ 0,04 mlol HNO3 d

 D ®óng

Bµi to¸n 13: Thæi 8.96 lÝt khÝ CO (®ktc) qua èng sø ®ùng 16 gam FexOy, nung nãng thu ® îc m gam chÊt r¾n. Toµn bé khÝ tho¸t ra sôc vµo n íc v«i trong d thÊy cã 30 gam kÕt tña tr¾ng. Gi¸ trÞ m gam lµ: A. 9.2 gam D. 11.2 gam B. 9.6 gam C. 6.5 gam

Bµi gi¶i:

;

  CO d cßn FexOy hÕt

¸p dông §LBTKL ta cã:

16 + 28. 0,3 = mFe +0,3 . 44  mFe = 11,2g  D ®óng Ph©n tÝch bµi to¸n: NÕu ta ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi l îng ngay:

 mFe = 16 + 28 . 0,4 - 0,4. 44 = 9,6  B sai

Khèi l îng gam cña FexOy vµ Al trong hçn hîp X lµ:

B. 5.04 gam vµ 4.62 gam D. 4.26 gam vµ 5.4 gam.

Bµi to¸n 14: Thùc hiÖn ph¶n øng nhiÖt nh«m víi 9.66 gam hçn hîp X gåm Fe xOy vµ Al thu ® îc hçn hîp r¾n Y. Cho Y t¸c dông víi dung dÞch NaOH d thu ® îc dung dÞch D, 0.672 lÝt khÝ ®ktc vµ chÊt r¾n kh«ng tan Z. Sôc CO2 ®Õn d vµo dung dÞch D läc lÊy kÕt tña vµ nung ®Õn khèi l îng kh«ng ®æi ® îc 5.1 gam chÊt r¾n. 1. A. 6.96 gam vµ 2.7 gam. C. 2.52 gam vµ 7.14 gam

http://megabook.vn 6

2. C«ng thøc cña oxit s¾t lµ: A. FeO D. c«ng thøc kh¸c. B. Fe2O3 C. Fe3O4

Bµi gi¶i:

Ph©n tÝch bµi to¸n: Bµi cã nhiÒu ph ¬ng tr×nh ph¶n øng, ®ßi hái n¾m v÷ng kiÕn thøc vÒ kim lo¹i, tÝnh to¸n phøc t¹p nªn cÇn lµm tõng b íc vµ ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi l îng, b¶o toµn nguyªn tè,… ®Ó lµm. 1)

NhËn xÐt: TÊt c¶ l îng Al ban ®Çu ®Òu chuyÓn hÕt vÒ Al 2O3 (4). Do ®ã ¸p dông ®Þnh luËt b¶o

toµn nguyªn tè Al:

 A ®óng  mAl = 0,1 . 27 = 2,7 (g) 

2) sè mol Al ph¶n øng víi =0,1-0,02=0,08 mol

Bµi to¸n 15: Khö hoµn toµn 32 gam hçn hîp CuO vµ Fe2O3 b»ng khÝ H2 thÊy t¹o ra 9 gam H2O vµ m gam hçn hîp kim lo¹i. Gi¸ trÞ m gam lµ: A. 24 gam B. 16 gam D. 32 gam. C. 8 gam

Bµi gi¶i:

V× H2 lÊy oxi cña oxit kim lo¹i: H2 + O2-H2O nªn

 mO = 0,5 . 16 = 8g

¸p dông §LBTKL: mKL = moxit - moxi = 32 - 8 = 24  A ®óng Chó ý: NÕu  mKL = 32 - 16 = 16g  B sai

Bµi to¸n 16: Thæi mét luång khÝ CO d qua èng sø ®ùng m gam hçn hîp gåm CuO, Fe3O4, nung nãng thu ® îc 2.32 gam hçn hîp kim lo¹i. KhÝ tho¸t ra sôc vµo n íc v«i trong d thÊy cã 5 gam kÕt tña tr¾ng. Gi¸ trÞ m gam lµ: A. 2.39 gam D. 3.93 gam. C. 3.92 gam B. 3.12 gam

Bµi gi¶i:

Ph ¬ng tr×nh ph¶n øng xÉy ra

http://megabook.vn 7

¸p dông §LBTKL: moxit = mKL + mO (trong oxÝt) moxÝtKL = 2,32 + 0,05 . 16 = 3,12 g  B ®óng Chó ý: + NÕu moxÝt = 2,32 + 0,05 . 32 = 3,92  C sai + B¶n chÊt lµ CO chiÕm lÊy oxi trong oxÝt kim lo¹i  CO2

D. 0.06 mol B. 0.04 mol C. 0.075 mol

B. 7.84

B. 46,4 gam và 2,24 lÝt D. 78.6 gam và 1,12 lÝt

C. 2.46 gam C. 6.35 gam B. 3.48 gam

B. 44.8 gam D. 19.4 gam C. 63.6 gam

D. 4.48 lÝt .

III. bµi to¸n tù gi¶i. Bài 1.. (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H Khèi A 2007) Hoà tan hoà n toà n hỗn hợp gåm 0.12 mol FeS2 vµ a mol Cu2S và o axit HNO3 (võa ®ñ), thu ® îc dung dịch X (chØ chøa hai muèi sunfat) và khÝ duy nhÊt NO. Gi¸ trÞ cña a mol là : A. 0.12mol Bài 2. (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H Khèi B 2007) Nung hỗn hợp bét 15.2 gam Cr2O3 và m gam Al ë nhiÖt ®é cao. Sau khi ph¶n øng hoà n toà n thu ® îc 23.3g hỗn hợp r¾n X. Cho toà n bé hỗn hợp X ph¶n øng víi axit HCl d tho¸t ra V lÝt khÝ H2 ®ktc. Gi¸ trÞ V lÝt là : C. 10.08 A. 4.48 D. 3.36 Bài 3. Cho 21gam hỗn hợp gåm 3 kim lo¹i Fe, Zn, Al tan hoà n toà n trong dung dÞch H2SO4 0.5M, thu ® îc 6.72 lÝt khÝ H2 (ë 00C, 2atm). Khèi l îng gam muèi khan thu ® îc sau khi c« c¹n dung dịch và thÓ tÝch lÝt dung dịch axit tèi thiÓu cÇn dïng là : A. 78.6 gam và 1.2 lÝt C. 46,4 gam và 1.2 lÝt Bài 4. Cho mét luång khÝ clo t¸c dông víi 9.2 gam kim lo¹i sinh ra 23.4g muèi kim lo¹i ho¸ trÞ I. Muèi kim lo¹i ho¸ tri I là : A. LiCl B. KCl C. NaCl D. AgCl Bài 5. (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H Khèi A 2007) Hoà tan hoà n toà n 3.22 gam hỗn hợp X gåm Fe, Mg và Zn b»ng mét l îng võa ®ñ dd H2SO4 lo·ng, thu ® îc 1.344 lÝt khÝ Hidro (®ktc) và dung dÞch chøa m gam muèi. Gi¸ trÞ m gam là : A. 8.98 gam B. 9.52 gam C. 10.2 gam D. 7.25 gam Bµi 6. Hoà tan hoà n toà n 3.34 gam hỗn hợp hai muèi cabonat kim loaÞ ho¸ trÞ II và ho¸ trÞ III b»ng dung dịch HCl d ta thu ® îc m gam dung dịch A vµ 0.896 lÝt khÝ bay ra ®ktc. Gi¸ trÞ m lµ: A. 3.78 gam Bµi 7. Khö m gam hỗn hợp A gåm c¸c oxit CuO, FeO, Fe3O4 và Fe2O3 b»ng CO nhiÖt ®é cao, ng êi ta thu ® îc 40 gam hỗn hợp chÊt r¾n X và 132 gam khÝ CO2. Gi¸ trÞ m gam lµ: A. 50,6 gam Bµi 8. Hoà tan m gam hỗn hợp 2 muèi cacbonat cña kim lo¹i ho¸ trÞ I vµ kim lo¹i ho¸ trÞ II b»ng dung dịch HCl d thu ® îc dung dịch A và V lÝt CO2 (®ktc). C« c¹n dung dịch A thu ® îc (m + 3.3) gam muèi clorua khan. Gi¸ trÞ V lÝt lµ: A. 6.72 lÝt C.3.36 lÝt B. 2.24 lÝt Bµi 9. Cho mét luång khÝ CO ®i qua èng sø ®ùng m gam hỗn hợp gåm Fe, FeO, Fe3O4 và Fe2O3 thu ® îc 64 gam hỗn hợp chÊt r¾n vµ khÝ X. Cho khÝ X léi qua dung dịch n íc v«i trong thu ® îc 40 gam kÕt tña. Gi¸ trÞ m gam là : A. 80.4 gam B. 70.4 gam C. 96.4 gam D. 75.8 gam

http://megabook.vn 8

D. 47.8 gam.

B. 18.76 gam C. 14,56 gam D. 16.8.

B. 57 ml.

D. 0.560. B. 0.112

D. 46,26 gam

D. 35,58 gam

D. 11,40 gam

D. 2,91 gam.

Bµi 10. Cho 14.5 gam hỗn hợp gåm Mg, Zn, Fe t¸c dông hÕt dung dịch H2SO4 lo·ng thu ® îc 6.72 lÝt khÝ H2 (®ktc). C« c¹n dung dịch sau ph¶n øng thu ® îc m gam chÊt r¾n. Gi¸ trÞ m gam lµ: A. 43.9 gam B. 33.4 gam C. 54.3 gam Bµi 11. Trén 16.8 gam bét Al víi 26.7 gam gam oxit s¾t tõ, råi thùc hiÖn ph¶n øng nhiÖt nh«m trong b×nh kÝn kh«ng chøa kh«ng khÝ. Sau ph¶n øng thu ® îc m gam chÊt r¾n. HiÖu suÊt ph¶n øng ®¹t 80 %. Gi¸ trÞ m gam là : A. 34.8 gam B. 43.5 gam C. 54.375 gam D. 27.5 gam. Bµi 12. §Ó khö hoà n toà n 20.5 gam hỗn hợp X gåm Fe, FeO, Fe2O3, Fe3O4 cÇn dïng 0.1 mol CO. Khèi l îng gam Fe thu ® îc lµ: A. 18.9 gam Bµi 13. §Ó t¸c dông hÕt 4.64 gam hỗn hợp gåm FeO, Fe2O3, Fe3O4 cÇn dïng võa ®ñ 160 ml HCl 1M. NÕu khö 4.64 gam hỗn hợp trªn b»ng CO th× thu ® îc m gam Fe. Gi¸ trÞ m gam lµ: A. 3.36 gam B. 2.52 gam C. 2,8 gam D. 3,08 gam. Bµi 14. (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H Khèi A 2008). Cho 2.13 gam hçn hîp X gåm 3 kim lo¹i Mg, Cu vµ Al ë d¹ng bét t¸c dông hoµn toµn víi oxi thu ® îc hçn hîp gåm c¸c oxit cã khèi l îng 3.33 gam. ThÓ tÝch dung dịch HCl 2M võa ®ñ ®Ó ph¶n øng hÕt víi Y lµ: C. 75 ml. D. 90 ml. A. 50 ml. Bµi 15. (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H Khèi A 2008) Cho V lÝt hçn hîp khÝ ë ®ktc gåm CO vµ H2 ph¶n øng víi mét l îng d hçn hîp r¾n gåm CuO vµ Fe3O4 nung nãng. Sau khi ph¶n øng xÉy ra hoµn toµn . Khèi l îng hçn hîp r¾n gi¶m 0.32 gam. Gi¸ trÞ cña V lÝt lµ : A. 0.448 C. 0.224 Bµi 16. Cho 24,4 gam hỗn hợp Na 2CO3, K2CO3 tác dụng vừa đủ với dung dịch BaCl2. Sau phản ứng thu được 39,4 gam kết tủa. Lọc tách kết tủa, cô cạn dung dịch thu được m gam muối clorua. m có giá trị là: A. 29,8 gam B. 32,6 gam C. 26,6 gam Bµi 17. Hòa tan 10,14 gam hợp kim Cu, Mg, Al bằng một lượng vừa đủ dung dịch HCl thu được 7,84 lít khí A (đktc) và 2,64 gam chất rắn B và dung dịch C. Cô cạn dung dịch C thu được m gam muối, m có giá trị là : A. 32,35 gam B. 43,25 gam C. 23,98 gam Bµi 18. Hòa tan hoàn toàn 8 gam hỗn hợp Mg và Fe trong dung dịch HCl dư thấy tạo ra 4,48 lít khí H2 (đktc). Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được gam muối khan. Khối lượng muối khan thu được là: A. 18,8 gam B. 22,2 gam C. 13,42 gam D. 16,8 gam Bµi 19. Trộn 5,4 gam Al với 6,0 gam Fe 2O3 rồi nung nóng để thực hiện phản ứng nhiệt nhôm. Sau phản ứng ta thu được m gam hỗn hợp chất rắn. Giá trị của m là: A. 12,24 gam B. 19,40 gam C. 10,20 gam Bµi 20. Cho 0,51 gam hỗn hợp 2 kim loại Mg và Fe tan hoàn toàn trong dung dịch H2SO4 loãng, dư thấy có 0,56 lít khí thoát ra (đktc). Khối lượng hỗn hợp muối sunfat khan thu được là A. 2,68 gam B. 2,4 gam C. 3,9 gam

http://megabook.vn 9

BÍ QUYẾT 7: Ph¦¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi L¦îng

I. c¬ së lý thuyÕt

1. Dùa vµo sù t¨ng gi¶m khèi l îng khi chuyÓn tõ chÊt nµy sang chÊt kh¸c ®Ó x¸c ®Þnh khèi l îng hçn hîp hay mét chÊt. 2. Dùa vµo ph ¬ng tr×nh hãa häc t×m sù thay ®æi vÒ khèi l îng cña 1mol chÊt trong ph¶n øng (A  B) hoÆc x mol A, y mol B (víi x, y lØ lÖ c©n b»ng ph¶n øng).

3. TÝnh sè mol c¸c chÊt tham gia ph¶n øng vµ ng îc l¹i. 4. ph ¬ng ph¸p nµy th êng ¸p dông gi¶i bµi to¸n v« c¬ vµ h÷u c¬ tr¸nh ® îc viÖc lËp nhiÒu ph ¬ng tr×nh, tõ ®ã sÏ kh«ng ph¶i gi¶i nh÷ng hÖ ph ¬ng tr×nh phøc t¹p

II. Ph¹m vi ¸p dông

+ Khi gÆp c¸c bµi to¸n thÊy cã nhiÒu ph¶n øng hãa häc xÉy ra thuéc ph¶n øng nhiÖt ph©n, ph©n huû, ph¶n øng gi÷a kim lo¹i m¹nh kh«ng tan trong n íc (®øng tr íc trong d·y ®iÖn ho¸) ®Èy kim lo¹i yÕu ra khái dung dÞch muèi ph¶n øng. + Khi ch a biÕt râ ph¶n øng ®ã x¶y ra hoµn toµn hay kh«ng th× ¸p dông ph ¬ng ph¸p t¨ng

gi¶m khèi l îng nµy. III. c«ng thøc tÝnh nhanh.

¸p dông khi gÆp bµi to¸n cã ph ¬ng tr×nh rót gän: nA + mBn+  nAm+ + mB (Trong ®ã: n, m lÇn l ît lµ ®iÖn tÝch cña kim lo¹i B vµ A) th× ta ¸p dông ph ¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi l îng. Khèi l îng t¨ng hay gi¶m mét l îng ® îc

tÝnh theo c«ng thøc trÞ tuyÖt ®èi sau ®ã dùa vµo d÷ kiÖn cña ®Ò ra ®Ó tÝnh to¸n.

VÝ dô: Nhóng mét thanh kim lo¹i A hãa trÞ a ( kh«ng tan trong n íc) nÆng m 1 gam vµo V lÝt dung dÞch B (NO3)b xM. Sau mét thêi gan lÊy thanh A ra vµ c©n nÆng m 2 gam. Khèi l îng m gam kim lo¹i B tho¸t ra sÏ lµ: Bµi gi¶i:

Ph ¬ng tr×nh ph¶n øng: bA + aBb+  bAa+ + a.BTheo ph ¬ng tr×nh th× cø b mol A sÏ

t¹o ra a mol B nh vËy khèi l îng t¨ng hoÆc gi¶m . Theo bµi ra th× n mol B

khèi l îng t¨ng hoÆc gi¶m 

IV. Bµi to¸n ¸p dông

Bµi to¸n 1: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H – C§ Khèi A 2008) Cho V lÝt hçn hîp khÝ (®ktc) gåm CO vµ H2 ph¶n øng víi mét l îng d hçn hîp r¾n gåm CuO vµ Fe3O4 ®un nãng. Sau khi c¸c ph¶n øng xÈy ra hoµn toµn, khèi l îng hçn hîp r¾n gi¶m 0,32 gam. Gi¸ trÞ V lÝt lµ: A. 0,448 lÝt D. 0,112 lÝt B. 0,224 lÝt C. 0,560 lÝt

Ph ¬ng tr×nh ph¶n øng xÉy ra: Bµi gi¶i:

http://megabook.vn 10

CuO + H2  Cu + H2O Fe3O4 + 4H2  3Fe + 4H2O CuO + CO  Cu + CO2 Fe3O4 + 4CO  2Fe + 4CO2 Ta cã: khèi l îng hçn hîp r¾n gi¶m 0,32 gam chÝnh lµ khèi l îng oxi trong oxÝt mµ H2 vµ

CO ®· lÊy ®Ó t¹o H2O vµ CO2 (ph ¬ng tr×nh ph¶n øng trªn).

 Vhh = 0,02  22,4 = 0,448lÝt A ®óng

Chó ý: + NÕu Ýt  B sai

Bµi to¸n 2: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H – C§ Khèi A 2008) Cho hçn hîp bét gåm 2,7 gam Al vµ 5,6 gam Fe vµo 550 ml dung dÞch AgNO3 1M, sau khi c¸c ph¶n øng xÈy ra hoµn toµn thu ® îc m gam chÊt r¾n, gi¸ trÞ m lµ ( biÕt thø tù trong d·y thÕ ®iÖn hãa: Fe 3+/ Fe2+ ®øng tr íc Ag+/Ag). A. 59,4 gam B. 64,8 gam D. 54,0 gam

C. 32,4 gam Bµi gi¶i:

nAl = 0,1mol; nFe= 0,1mol;

Ph ¬ng tr×nh ph¶n øng x¶y ra: Al + 3Ag+  Al3+ + 3Ag  mAg = 108. 0,3 0,1 0,3 0,1 0,3

Fel + 2Ag+  Fe2+ + 2Ag  mAg = 108. 0,2 0,1 0,2 0,1 0,2

Fe2+ + Ag+  Fe3+ + Ag+  mAg = 108. 0,05 0,05 0,05 0,05 0,05

 m = 108 . 0,55 = 59,4g  A ®óng Chó ý: + Ph¶n øng x¶y ra hoµn toµn nªn ta ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè b¹c:

,  A ®óng

+ NÕu mAg = 108 . 0,5 = 54g  D sai

Bµi to¸n 3: Hßa tan 14 gam hçn hîp 2 muèi ACO3 vµ B2(CO3)3 b»ng dung dÞch HCl d thu ® îc dung dÞch X vµ 0,672 lÝt khÝ ®ktc. C« c¹n dung dÞch X th× thu ® îc m gam muèi khan. Gi¸ trÞ m gam muèi khan lµ: A. 14,33 gam C. 15,32 gam B. 25,00 gam D. 15,80 gam

Bµi gi¶i:

¸p dông ®Þnh luËt t¨ng gi¶m khèi l îng: NÕu kü n¨ng vËn dông ch a thµnh th¹o th× ta

viÕt ph ¬ng tr×nh ph¶n øng x¶y ra nh sau:

Khi ®ã nh×n vµo ph ¬ng tr×nh ph¶n øng (1) vµ (2) ta cã:

Cø 1 mol muèi  2 mol Cl- + 1 mol CO2 l îng muèi t¨ng

http://megabook.vn 11

,Theo ®Ò ra th×:

 A ®óng th× khèi l îng muèi t¨ng 11. 0,03 = 0,33gam. VËy : mmuèi clorua = 14 + 0,33 = 14,33(g)

 B sai + NÕu m = 14 + 11 = 25 g + NÕu m = 14 + 0,03  44 = 15,32 g  C sai + NÕu m = 14 + 0,03 60 = 15,80 g  D sai

Chó ý: + Cã thÓ ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi l îng nÕu dung dÞch HCl võa ®ñ. Bµi to¸n 4: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H – C§ Khèi B 2008) Cho mét l îng bét Zn vµo dung dÞch X gåm FeCl2 vµ CuCl2, khèi l îng chÊt r¾n sau khi c¸c ph¶n øng xÉy ra hoµn toµn nhá h¬n khèi l îng bét Zn ban ®Çu lµ 0,5 gam. C« c¹n phÇn dung dÞch sau ph¶n øng thu ® îc 13,6 gam muèi khan. Tæng khèi l îng c¸c muèi trong X lµ: C. 19,5 gam A. 13,1 gam B. 17,0 gam D. 14,1 gam

Bµi gi¶i:

(1) (2)

mZn + mX = mr¾n + mmuèi mr¾n + 0,5 = mZn

¸p dông ph ¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi l îng vµ ®Þnh luËt b¶o toµn khèi l îng Tõ (1) vµ (2)  mX = mmuèi - 0,5  mX = 13,6 - 0,5 = 13,1 g  A ®óng Bµi to¸n 5: Cho hßa tan hoµn toµn a gam Fe3O4 trong dung dÞch HCl, thu ® îc dung dÞch D. Cho D t¸c dông víi dung dÞch NaOH d , läc kÕt tña ®Ó ngoµi kh«ng khÝ ®Õn khèi l îng kh«ng ®æi n÷a, thÊy khèi l îng kÕt tña t¨ng lªn 3,4 gam. ®em nung kÕt tña ®Õn khèi l îng kh«ng ®æi ® îc b gam chÊt r¾n. Gi¸ trÞ cña a, b lÇn l ît lµ: A. 48 gam vµ 46,4 gam C. 32 gam vµ 69,6 gam B. 69,6 gam vµ 32 gam D. 46,4 gam vµ 48 gam

Bµi gi¶i:

Ph ¬ng tr×nh ph¶n øng: Fe3O4 + 8HCl  2FeCl3 + FeCl2 + 4H2O FeCl2 + 2NaOH  Fe(OH)2 + 2NaOH FeCl3 + 3NaOH  Fe(OH)3 + 3NaOH 4Fe(OH)2 + O2 + 2H2O  4Fe(OH)3

2Fe(OH)3 Fe2O3 + 3H2O Ta cã:

1mol Fe(OH)2  1mol Fe(OH)3 thªm 1mol OH khèi l îng t¨ng lªn 17g 0,2mol Fe(OH)2  0,2mol Fe(OH)3 thªm 1mol OH khèi l îng t¨ng lªn 3,4g

a = 232 . 0,2 = 46,4 gam; b = 160 . 0,3 = 48gam  D ®óng Bµi to¸n 6: Nhóng mét thanh nh«m nÆng 45 gam vµo 400ml dung dÞch CuSO4 0,5 M. Sau mét thêi gian lÊy thanh nh«m ra c©n nÆng 46,38 gam. Khèi l îng gam Cu tho¸t ra lµ: A. 0,64 gam B. 12,80 gam C. 1.92 gam D. 1,38 gam

Bµi gi¶i:

http://megabook.vn 12

Kim lo¹i m¹nh ®Èy kim lo¹i yÕu ra khái dung dÞch muèi (ph¶n øng thÕ bëi kim lo¹i) 2Al + 3CuSO4  Al2(SO4)3 + 3Cu 2Al + 3Cu2+  2Al3+ + 3Cu (rót gän)

¸p dông ph ¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi l îng ta cã:

Cø 2 mol Al ®· t¹o ra 3 mol Cu nh vËy khèi l îng t¨ng: ( 3. 64 - 2. 27) = 138g

Theo bµi ra th× x mol Cu khèi l îng t¨ng: 46,38 - 45 = 1,38g

  C ®óng

Chó ý: + NÕu mCu = 0,01 . 64 = 0,64g  A sai + NÕu mCu = 0,5 . 0,4 . 64 = 12,8  B sai + NÕu mCu = 46,38 - 45 = 1,38g  D sai ¸p dông khi gÆp bµi to¸n cã PT rót gän: nA + mBn+  nAm+ + mB (Trong ®ã: n, m lÇn l ît lµ ®iÖn tÝchcña kim lo¹i B vµ A) th× ta ¸p dông ph ¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi l îng. Khèi

l îng t¨ng hay gi¶m mét l îng ® îc tÝnh theo c«ng thøc trÞ tuyÖt ®èi sau ®ã

dùa vµo d÷ kiÖn cña ®Ò ra ®Ó tÝnh to¸n Bµi to¸n 7: Nhóng mét thanh kim lo¹i A hãa trÞ a ( kh«ng tan trong n íc) nÆng m 1 gam vµo V lÝt dung dÞch B (NO3)b xM. Sau mét thêi gan lÊy thanh A ra vµ c©n nÆng m 2 gam. Khèi l îng m kim lo¹i B tho¸t ra lµ:

A. B. b.MA

C. D.

Bµi gi¶i:

Ph ¬ng tr×nh ph¶n øng: bA + aBb+  bAa+ + a.B

Theo ph ¬ng tr×nh th× cø bmol A sÏ t¹o ra amol B nh vËy khèi l îng t¨ng hoÆc gi¶m

. Theo bµi ra th× n mol B khèi l îng t¨ng hoÆc gi¶m

  A ®óng

Chó ý: §Ó lµm nhanh kÕt qu¶ chÝnh x¸c ta cÇn ghi nhí c«ng thøc tÝnh ë trªn. Bµi to¸n 8: Hßa tan 5,94 gam hçn 2 muèi clorua cña 2 kim lo¹i A, B (®Òu cã hãa trÞ II) vµo n íc ® îc dung dÞch X. §Ó lµm kÕt tña hÕt ion Cl- cã trong dung dÞch X ng êi ta cho dung dÞch X t¸c dông víi dung dÞch AgNO3 thu ® îc 17,22 gam kÕt tña. Läc bá kÕt tña thu ® îc dung dÞch Y. C« c¹n Y ® îc m gam hçn hîp muèi khan. Gi¸ trÞ m gam lµ: B. 9,12 gam A. 11,28 gam D. 13,38 gam

C. 12,30 gam Bµi gi¶i:

¸p dông ph ¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi l îng (tù viÕt PT nÕu ch a thµnh th¹o) Cø 1mol MCl2  1mol M(NO3)2 vµ 2mol AgCl th× khèi l îng t¨ng: 2. 62 - 71 = 53

http://megabook.vn 13

th× khèi l îng t¨ng mµ:

 mmuèi nitrat = mhh + m(t¨ng) = 5,94 + 3,18 = 9,12g  B ®óng

Chó ý:

+ NÕu m = 17,22 - 5,94 = 11,28g + NÕu m = 5,94 + 6,36 = 12,30g + NÕu m = 5,94 + 2  62 = 13,38g  A sai  C sai  D sai

Bµi to¸n 9: Mét b×nh cÇu dung tÝch 448 ml ® îc n¹p ®Çy oxy råi c©n. Phãng ®iÖn ®Ó ozon hãa. Sau ®ã n¹p thªm cho ®Çy oxi råi c©n. Khèi l îng trong hai tr êng hîp chªnh lÖch nhau 0.03 gam. BiÕt c¸c thÓ tÝch n¹p ®Òu ë (®ktc). Thµnh phÇn % vÒ thÓ tÝch cña ozon trong hçn hîp sau ph¶n øng lµ: A. 4,69% B. 40,00% C. 13,49% D. 9,375%

Bµi gi¶i:

ThÓ tÝch h×nh kh«ng ®æi, do ®ã khèi l îng chªnh lµ do sù ozon ho¸ cø 1mol oxi ® îc thay

b»ng 1mol ozon khèi l îng t¨ng 16gam .

VËy khèi l îng t¨ng 0,03 am th× sè ml ozon (®ktc) lµ 

 D ®óng.

Chó ý:

 A sai + NÕu

 B sai + NÕu

Bµi to¸n 10: Hßa tan hoµn toµn 4 gam hçn hîp MCO3 vµ M’CO3 vµo dung dÞch HCl thÊy tho¸t ra V lÝt khÝ (®ktc). Dung dÞch thu ® îc ®em c« c¹n thu ® îc 5,1 gam muèi khan. Gi¸ trÞ cña V lÝt lµ: A. 2,24 lÝt D. 4,48 lÝt B. 1,12 lÝt

C. 3,36 lÝt Bµi gi¶i:

lÝt  A ®óng 

Bµi to¸n 11: Cho 1,26 gam 1 kim lo¹i t¸c dông víi dung dÞch H2SO4 lo·ng t¹o ra 3,42 gam muèi sunfat. Kim lo¹i ®ã lµ: A. Cr D. Al B. Fe

C. Zn Bµi gi¶i:

¸p dông ph ¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi l îng

http://megabook.vn 14

Cø 1mol kim lo¹i t¸c dông t¹o thµnh muèi sunf¸t khèi l îng t¨ng lªn 96 gam. Theo bµi ra khèi l îng t¨ng 3,42 - 1,26 = 2,16 gam

 sè mol kim lo¹i M lµ

VËy  M lµ Fe  B ®óng

Chó ý: Ta cã thÓ ¸p dông ph ¬ng ph¸p kh¸c vÉn ra kÕt qu¶, nh ng mÊt nhiÒu thêi gian h¬n. VÝ dô cã thÓ viÕt ph ¬ng tr×nh råi tÝnh to¸n th«ng th êng. (1) 2M + n H2SO4  M2(SO4)3 + n H2

 M = 56  B ®óng

Bµi to¸n 12: Hßa tan hoµn toµn 12 gam hçn hîp 2 kim lo¹i X vµ Y b»ng dung dÞch HCl ta thu ® îc 12,71 gam muèi khan. ThÓ tÝch lÝt khÝ H2 thu ® îc(®ktc) lµ: A. 0,224 lÝt B. 0,448 lÝt C. 0,112 lÝt D. 2,24 lÝt

Bµi gi¶i:

¸p dông ph ¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi l îng: Cø 1mol Cl - sinh ra sau ph¶n øng khèi l îng

muèi t¨ng lªn 35,5 theo ®Ò t¨ng 0,71 gam do ®ã sè mol Cl - ph¶n øng lµ 0,02 mol.

 V = 0,224  A ®óng

Chó ý: + NÕu  V = 0,448  B sai

+ NÕu  V = 0,112  C sai

Bµi to¸n 13: NhiÖt ph©n m gam Cu(NO3)2 sau mét thêi gian, sau ®ã c©n thÊy khèi l îng cßn (m- 0,54) gam. Khèi l îng gam muèi Cu(NO3)2 ®· bÞ nhiÖt ph©n lµ: A. 1,08 gam D. 0,80 gam C. 0,54 gam B. 0,94 gam

Bµi gi¶i:

Ph ¬ng tr×nh ph¶n øng: Cu(NO3)2 CuO + 2NO2 + O2 (1)

¸p dông ph ¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi l îng : Cø 188g Cu(NO3)2 ph©n huû thµnh CuO lµm khèi l îng chÊt r¾n gi¶m 188 - 80 = 108g. (Khèi l îng gi¶m chÝnh lµ khèi l îng NO2 vµ O2). Bµi ra th× khèi l îng chÊt r¾n gi¶m 0,54g th× khèi l îng Cu(NO3)2 ph©n huû lµ

 B ®óng

Bµi to¸n 14: Ph©n hñy 66,2 gam Pb(NO3)2 thu ® îc 55,4 gam chÊt r¾n. HiÖu suÊt ph¶n øng ph©n hñy lµ: A. 50% B. 100% D. 25%

C. 75% Bµi gi¶i:

Pb(NO3)2  PbO + 2NO2 + O2

http://megabook.vn 15

¸p dông ph ¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi l îng: Cø 331 gam Pb(NO3)2 ph©n huû thµnh 223 g PbO lµm khèi l îng chÊt r¾n gi¶m 331- 223=108gam, theo bµi ra th× khèi l îng chÊt r¾n gi¶m

66,2 - 55,4 = 10,8g th× khèi l îng Pb(NO3)2 ph¶n øng lµ:

VËy  A ®óng

Bµi to¸n 15: NhiÖt ph©n hoµn toµn 9,4 gam muèi nitrat kim lo¹i trung b×nh thu ® îc 4 gam oxit r¾n. C«ng thøc muèi ®· ®em nhiÖt ph©n lµ: A. Pb(NO3)2 D. AgNO3

B. Hg(NO3)2 C. Cu(NO3)2 Bµi gi¶i:

Ph ¬ng tr×nh ph¶n øng nhiÖt ph©n:

2M (NO3)n M2On + 2nNO2 + O2

¸p dông ph ¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi l îng: Cø 2(M + 62n)g ph©n huû thµnh M2On lµ khèi l îng chÊt r¾n gi¶m: (2M + 124n) - (2M + 16n) = 108n gam Theo bµi ta khèi l îng gi¶m: 9,4 - 4 = 5,4gam th× khèi l îng M(NO3)2 ph©n huû lµ

 M = 32n

 n = 2  M = 64  C«ng thøc muèi: Cu(NO3)2  C ®óng Bµi to¸n 16: §Ó 2,7 gam mét thanh nh«m ngoµi kh«ng khÝ, mét thêi gian sau ®em c©n thÊy thanh nh«m nÆng 4,14 gam. PhÇn tr¨m khèi l îng thanh nh«m ®· bÞ oxi hãa bëi oxi cña kh«ng khÝ lµ: A. 65,21% B. 30% D. 60%

C. 67,5% Bµi gi¶i:

Khèi l îng cña oxit tham gia ph¶n øng víi thanh nh«m lµ:

4,14 - 2,7 = 1,44 gam 

 D ®óng

Chó ý:

 C sai + NÕu

B sai + NÕu

+ NÕu  A sai

Bµi to¸n 17: Cho dßng khÝ CO qua mét oxit s¾t ë nhiÖt ®é cao, sau khi ph¶n øng xÉy ra hoµn toµn khèi l îng chÊt r¾n gi¶m ®i 27,58 %. C«ng thøc oxit s¾t ®· dïng lµ: A. FeO D. Fe4O3. C. Fe2O3 B. Fe3O4

http://megabook.vn 16

Bµi gi¶i:

¸p dông ph ¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi l îng: Khèi l îng chÊt r¾n gi¶m ®i 27,58% chÝnh lµ oxi.

C«ng thøc oxit s¾t: FexOy:  Fe3O4 B ®óng

Chó ý : + A: FeO: (kh«ng tho¶ m·n)

(tho¶ m·n d÷ kiÖn) + B: Fe3O4:

(kh«ng tho¶ m·n) + C: Fe2O3:

(kh«ng tho¶ m·n) + D: Fe4O3:

Bµi to¸n 18: Hßa tan hoµn toµn 3,34 gam hçn hîp 2 muèi ACO3 vµ B2(CO3)3 b»ng dung dÞch HCl d thu ® îc dung dÞch X vµ 0,896 lÝt khÝ Y ®ktc. Khèi l îng gam muèi trong dung dÞch X lµ: A. 4,33 gam D. 5,80 gam C. 3,78 gam B. 5,00 gam

Bµi gi¶i:

NÕu HCl kh«ng d th× ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi l îng song HCl d nªn ¸p dông

ph ¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi l îng:

PT ph¶n øng xÉy ra: ACO3 + 2HCl  ACl2 + CO2 + H2O (1) (2) B2(CO3)3 + 6HCl  2BCl3 + 3CO2 + 3H2O

 ,

Cø 1mol muèi  2mol Cl- + 1mol CO2,

 C ®óng

khèi l îng muèi t¨ng: 71 - 60 = 11g. VËy khèi l îng hçn hîp muèi t¨ng lªn: 11.0,04=0,44 gam. VËy mX = 0,44 + 3,34 = 3,78 g Bµi to¸n 19: Cho 2,81 gam hçn hîp gåm 3 «xit: Fe2O3, MgO, ZnO tan võa ®ñ trong 300ml dung dÞch H2SO4 0,1 M th× khèi l îng muèi sunfat khan t¹o ra lµ: B. 5,21 gam A. 5,33 gam C. 3,52 gam D. 5,68 gam

Bµi gi¶i:

+ ¸p dông ph ¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi l îng: Cø 1mol H2SO4 ph¶n øng, ®Ó thay thÕ O

(trong oxit) b»ng trong c¸c kim lo¹i th× khèi l îng t¨ng: 96 - 16 = 80 gam.

Theo bµi ra ph¶n øng lµ 0,03 th× khèi l îng t¨ng 2,4g

VËy khèi l îng muèi khan thu ® îc lµ: 2,81 + 2,4 = 5,21g  B ®óng

+ Cã thÓ gi¶i c¸ch kh¸c nh : ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi l îng: B¶n chÊt th× 2H+ cña axit sÏ chiÕm lÊy 1 oxi trong oxÝt kim lo¹i ®Ó t¹o H2O 2H+ + O2-  H2O 

http://megabook.vn 17

 2,81 + 0,03  98 = mmuèi + 18. 0,03  m = 5,21 gam  B ®óng Bµi to¸n 20: Cho 8 gam hçn hîp A gåm Mg vµ Fe t¸c dông hÕt víi 200ml dung dÞch CuSO4 ®Õn ph¶n øng kÕt thóc, thu ® îc12,4 gam chÊt r¾n B vµ dung dÞch D. Cho dung dÞch D t¸c dông vãi dung dÞch NaOH d , läc vµ nung kÕt tña ngoµi kh«ng khÝ ®Õn khèi l îng kh«ng ®æi thu ® îc 8gam hçn hîp gåm 2 «xit. 1.

Khèi l îng Mg vµ Fe trong hçn hîp A lÇn l ît lµ: A. 2,4 gam vµ 5,6 gam C. 1,2 gam vµ 6,8 gam B. 5,2 gam vµ 2,8 gam D. 3,6 gam vµ 4,4 gam.

2. Nång ®é mol/lÝt cña dung dÞch CuSO4 lµ:

A. 0,15 mol/lÝt C. 0,30 mol/lÝt B. 0,75 mol/lÝt D. 0,25. mol/lÝt

3. ThÓ tÝch NO tho¸t ra khi hßa tan B trong dung dÞch HNO3 d lµ:

A. 2,24lÝt C. 3,36 lÝt B. 6,72 lÝt D. 1,12lÝt.

Bµi gi¶i:

1) Ph ¬ng tr×nh ph¶n øng:

Dung dÞch D gåm MgSO4 vµ FeSO4 , chÊt r¾n B bao gåm Cu vµ Fe d MgSO4 + 2NaOH  Mg(OH)2 + Na2SO4 FeSO4 + 2NaOH  Fe(OH)2 + Na2SO4

Mg(OH)2 MgO + H2O

2Fe2O3 + 4H2O 4Fe(OH)2 + O2 Gäi x, y lµ sè mol Mg vµ Fe ph¶n øng, sù t¨ng khèi l îng tõ hçn hîp A (gåm Mg vµ Fe)

5x + y = 0,55 (I) Khèi l îng c¸c oxÝt MgO vµ Fe2O3:

 hçn hîp B (gåm Cu vµ Fe cã thÓ d ) lµ: (64x + 64y) - (24x + 56y) = 12,8 - 8 = 4,4 hay m = 40x + 80y = 8, hay x + 2y = 0,2 (II) Tõ (I) vµ (II) tÝnh ® îc x = 0,1; y= 0,05  A ®óng mMg = 24. 0,1 = 2,4 g; mFe = 8 - 2,4 = 5,6 gam

2)  B ®óng

3) Hçn hîp B Cu vµ Fe d : nCu = 0,15mol; nFe = 0,1 - 0,05 = 0,05mol Khi t¸c dông víi dung dÞch HNO3, theo ph ¬ng ph¸p b¶o toµn e: - ChÊt khö lµ Fe vµ Cu:

3a = 0,15 + 0,3  a = 0,15mol

- ChÊt oxi ho¸ vµ HNO3: N5+ + 3e  N2+ (NO) 3a a (a)  VNO = 0,15 . 22,4 = 3,36 lÝt  C ®óng

http://megabook.vn 18

B. Fe D. Al

V. bµi to¸n tù gi¶i Bµi 1: Hßa tan 20 gam hçn hîp 2 muèi MCO3 vµ N2(CO3)3 b»ng dung dÞch HCl d− , thu ®− îc dung dÞch A vµ 0,672 lÝt khÝ (®ktc). C« c¹n dung dÞch A th× thu ®− îc m gam muèi khan. m cã gi¸ trÞ lµ: A. 20,33 gam B. 20,46 gam C. 15,26 gam D. 18,43 gam Bµi 2: Hßa tan 5,94 gam hçn hîp 2 muèi clorua cña 2 kim lo¹i A, B (®Òu cã ho¸ trÞ II) vµo n− íc ®− îc dung dÞch X. §Ó lµm kÕt tña hÕt ion Clo cã trong dung dÞch X ng− êi ta cho dung dÞch X t¸c dông víi dung dÞch AgNO3 thu ®− îc 17,22 gam kÕt tña. Läc bá kÕt tña, thu ®− îc dung dÞch Y. C« c¹n Y ®− îc m gam hçn hîp muèi khan. m cã gi¸ trÞ lµ: A. 8,36 gam B. 12,6 gam C. 10,12 gam D. 9,12 gam Bµi 3: Hoµ tan hoµn toµn 0,4 gam hçn hîp XCO3 vµ YCO3 vµo dung dÞch HCl thÊy tho¸t ra V lÝt khÝ (®ktc). Dung dÞch thu ®− îc ®em c« c¹n thu ®− îc 0,51 gam muèi khan. Gi¸ trÞ cña V lµ: A. 0,1344 lÝt B. 0,168 lÝt C. 0,224 lÝt D. 0,448 lÝt Bµi 4: Cho 2,52 gam mét kim lo¹i t¸c dông víi dung dÞch H2SO4 lo·ng t¹o ra 6,84 gam muèi sunfat. Kim lo¹i ®ã lµ C. Mg A. Zn Bµi 5: Hßa tan hoµn toµn 24 gam hçn hîp hai kim lo¹i X vµ Y b»ng dung dÞch HCl ta thu ®− îc 25,42 gam muèi khan. ThÓ tÝch khÝ H2 thu ®− îc(®ktc) lµ A. 0,224 lÝt B. 0,224 lÝt C. 0,336 lÝt D. 0,448 lÝt. Bµi 6: Cho hoµ tan hoµn toµn x gam Fe3O4 trong dung dÞch HCl, thu ®− îc dung dÞch A, cho A t¸c dông víi dung dÞch NaOH d− , läc kÕt tña ®Ó ngoµi kh«ng khÝ ®Õn khèi l− îng kh«ng ®æi n÷a, thÊy khèi l− îng kÕt tña t¨ng lªn 3,4 gam. §em nung kÕt tña ®Õn khèi l− îng kh«ng ®æi ®− îc y gam chÊt r¾n. Gi¸ trÞ cña x, y lÇn l− ît lµ: A. 46,4 vµ 48,0 gam C. 42,9 vµ 48,0 gam

B. 46,4 vµ 68,4 gam D. 36,2 vµ 44,4 gam

D. 0,896 lÝt. C. 1,344 lÝt B. 0,336 lÝt

B. 0,224 lÝt C. 0,560 lÝt D. 0,112 lÝt

Bµi 7: Cho 10,8 gam hçn hîp gåm 3 oxit Fe2O3, MgO, ZnO tan võa ®ñ trong 300 ml dung dÞch H2SO4 0,1M th× khèi l− îng hçn hîp c¸c muèi sunfat khan t¹o ra lµ: A. 13,2 gam B. 14,8 gam C. 15,2 gam D. 14,8 gam Bµi 8: Cho 8,8 gam hçn hîp gåm 3 oxit FeO, MgO, Al2O3 tan võa ®ñ trong 100 ml dung dÞch H2SO4 0,3M th× khèi l− îng hçn hîp c¸c muèi sunfat khan t¹o ra lµ: A. 10,2 gam B. 12,8 gam C. 11,2 gam D. 14,4 gam Bµi 9:Cho 22,8 gam hçn hîp gåm 3 oxit Fe2O3, CuO, FeO tan võa ®ñ trong 100 ml dung dÞch H2SO4 0,5 M th× khèi l− îng hçn hîp c¸c muèi sunfat khan t¹o ra lµ: A. 26,8 gam B. 24,8 gam C. 25,2 gam D. 32,8 gam Bµi 10: Cho V lÝt hçn hîp khÝ (®ktc) gåm CO vµ H2 ph¶n øng víi mét l îng d hçn hîp r¾n gåm CuO vµ Fe3O4 ®un nãng. Sau khi c¸c ph¶n øng xÈy ra hoµn toµn, khèi l îng hçn hîp r¾n gi¶m 0,64 gam. Gi¸ trÞ V lÝt lµ: A. 0,448 lÝt Bµi 11: Cho V lÝt hçn hîp khÝ (®ktc) gåm CO vµ H2 ph¶n øng víi mét l îng d hçn hîp r¾n gåm CuO, FeO vµ Fe3O4 ®un nãng. Sau khi c¸c ph¶n øng xÈy ra hoµn toµn, khèi l îng hçn hîp r¾n gi¶m 0,16 gam. Gi¸ trÞ V lÝt lµ: A. 0,448 lÝt Bµi 12: Cho hçn hîp bét gåm 0,1 mol Al vµ 0,1mol Fe vµo 1lÝt dung dÞch AgNO3 0,55 M, sau khi c¸c ph¶n øng xÈy ra hoµn toµn thu ® îc m gam chÊt r¾n, gi¸ trÞ m lµ: ( biÕt thø tù trong d·y thÕ ®iÖn hãa: Fe3+/ Fe2+ ®øng tr íc Ag+/Ag).

http://megabook.vn 19

D. 54,8 gam B. 54,8 gam C. 59,4 gam

D. 16,2 gam B. 17,4 gam C. 29,2 gam

D. 14,88 gam B. 28,92 gam C. 12,30 gam

A. 42,4 gam Bµi 13: Cho mét l îng bét Zn vµo dung dÞch X gåm FeCl2 vµ CuCl2, khèi l îng chÊt r¾n sau khi c¸c ph¶n øng xÉy ra hoµn toµn nhá h¬n khèi l îng bét Zn ban ®Çu lµ 1,4 gam. C« c¹n phÇn dung dÞch sau ph¶n øng thu ® îc 14,8 gam muèi khan. Tæng khèi l îng c¸c muèi trong X lµ: A. 13,4 gam Bµi 14: Hßa tan 11,7 gam hçn 2 muèi clorua cña 2 kim lo¹i A, B (®Òu cã hãa trÞ II) vµo n íc ® îc dung dÞch X. §Ó lµm kÕt tña hÕt ion Cl- cã trong dung dÞch X ng êi ta cho dung dÞch X t¸c dông víi dung AgNO3 thu ® îc 17,22 gam kÕt tña. Läc bá kÕt tña thu ® îc dung dÞch Y. C« c¹n Y ® îc m gam hçn hîp muèi khan. Gi¸ trÞ m gam lµ: A. 12,28 gam

http://megabook.vn 20

BÍ QUYẾT 8: ph¦¬ng ph¸p sö dông c¸c gi¸ trÞ trung b×nh

I. Néi dung ph ¬ng ph¸p

- Ph ¬ng ph¸p sö dông c¸c gi¸ trÞ trung b×nh dïng ®Ó biÖn luËn t×m ra nguyªn tö khèi

hoÆc ph©n tö khèi hay sè nguyªn tö trong ph©n tö hîp chÊt.

- Dïng khèi l îng mol trung b×nh lµ khèi l îng cña 1mol hçn hîp.

< M2 víi : M1 < II. Ph¹m vi sö dông:

¸p dông cho bµi to¸n hçn hîp c¸c chÊt: cã thÓ hçn hîp nhiÒu kim lo¹i, oxit kim lo¹i, hçn

hîp c¸c muèi clorua, muèi cacbonat…. III. Bµi To¸N ¸p dông: Bµi to¸n 1: Cho 14,88 gam hçn hîp X gåm hai kim lo¹i A, B n»m kÕ tiÕp nhau trong cïng mét ph©n nhãm chÝnh nhãm I hoµ tan hoµn toµn vµo dung dÞch HCl thu ®− îc 5,376 lÝt hi®ro (®ktc). A, B lµ: A. Li, Na B. Na, K C. K, Li D. Rb, Na Bµi gi¶i.

§Æt c«ng thøc chung cña A vµ B lµ R 2R + 2HCl → 2RCl + H2 0,48 mol 0,24 mol

VËy 2 kim lo¹i lµ Na (23) vµ K (39),®¸p ¸n ®óng lµ B

Bµi to¸n 2: Cho 300 ml dung dÞch AgNO3 0,8 M vµo dung dÞch chøa 17,6 gam muèi natri halogenua cña hai nguyªn tè X vµ Y (thuéc hai chu kú liªn tiÕp trong b¶ng tuÇn hoµn). X vµ Y lÇn l ît lµ : A: Clo, br«m B: Clo, Flo D: Clo vµ Ièt C: Brom, ièt Bµi gi¶i:

Ta cã:

Khèi l îng mol trung b×nh cña hai muèi lµ

 hai halogen lµ Cl (35,5) vµ Brom (80), §¸p ¸n ®óng lµ A

Bµi to¸n 3: Cho 30 gam hçn hîp muèi cacbonat vµ hi®rocacbonat cña kim lo¹i kiÒm M t¸c dông hÕt víi dung dÞch HCl (d ), sinh ra 5,6 lÝt khÝ ë (®ktc). Kim lo¹i M lµ: A: Li B: Na D: Rb

C: K Bµi gi¶i:

Ph ¬ng tr×nh ph¶n øng xÉy ra. M2CO3 + 2HCl  2MCl + CO2 + H2O (1) MHCO3 + HCl  MCl + CO2 + H2O (2)

http://megabook.vn 21

Tõ (1) vµ (2) ta cã:

 30 < M < 59  M lµ Kali (39)  ®¸p ¸n C ®óng

Bµi to¸n 4: Hoµ tan hÕt hçn hîp 2 kim lo¹i Ca vµ Ba vµo n íc, thu ® îc 6,72 lÝt khÝ H2 (®ktc) vµ dung dÞch X. ThÓ tÝch dung dÞch HCl 0,4 M cÇn dïng ®Ó trung hoµ võa ®ñ dung dÞch X lµ: A: 1,5 lÝt D: 0,12 lÝt B: 0,30 lÝt

C: 0,60 lÝt Bµi gi¶i:

 VHCl cÇn = 0,6 : 0,4 = 1,5 lÝt  A ®óng

Bµi to¸n 5: Hoµ tan hoµn toµn 4,68 gam hçn hîp muèi cacbonat cña hai kim lo¹i X vµ Y kÕ tiÕp trong nhãm IIA vµo dung dÞch HCl thu ® îc 1,12 khÝ CO2 ë ®ktc. Hai kim lo¹i X vµ Y ®ã lµ: A: Be, Mg D: Mg , Ba B: Mg, Ca C: Ca, Sr

Bµi gi¶i:

§Æt lµ nguyªn tö khèi trung b×nh cña hai kim lo¹i X vµ Y:

CO3 + 2HCl  Cl2 + CO2 + H2O 0,05mol 0,05mol

, ;

X <

< Y  Hai kim lo¹i ®ã lµ: Mg = 24 vµ Ca = 40 Chó ý: Ngoµi ph ¬ng ph¸p nµy chóng ta còng sö dông nhiÒu ph ¬ng ph¸p kh¸c còng cho ra kÕt qu¶ chÝnh x¸c nh : ph ¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi l îng, ph ¬ng ph¸p b¶o toµn khèi l îng…. Bµi to¸n 6: Hoµ tan 5,94 gam hçn hîp hai muèi clorua cña hai kim lo¹i A vµ B (thuéc ph©n

trong dung dÞch X nhãm chÝnh nhãm II) vµo n íc ® îc dung dÞch X. §Ò lµm kÕt tña hÕt ion ng êi ta cho t¸c dông víi dung dÞch AgNO3 thu ® îc 17,22g kÕt tña. C«ng thøc cña hai muèi clorua lÇn l ît lµ:

A: BeCl2 , MgCl2 C:CaCl2, SrCl2 B: MgCl2, CaCl2 D: SrCl2, BaCl2

Bµi gi¶i:

§Æt lµ c«ng thøc chung 2 muèi:

= 99 - 71 = 28  hai kim lo¹i lµ Mg = 24 vµ Ca = 40  B ®óng 

Chó ý:

http://megabook.vn 22

Ta cã thÓ ¸p dông ph ¬ng ph¸p kh¸c nh : ph ¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi l îng, ph ¬ng

B: Clo, Brom C: Brom, ièt D: Clo vµ Ièt ph¸p b¶o toµn khèi l îng…. Bµi to¸n 7: Cho 150 ml dung dÞch AgNO3 0,4 M vµo dung dÞch chøa 4,4 gam muèi natri halogenua cña hai nguyªn tè X vµ Y (thuéc hai chu kú liªn tiÕp) X vµ Y lÇn l ît lµ : A: Clo, ièt Bµi gi¶i:

Ta cã:

Khèi l îng mol trung b×nh cña hai muèi lµ

 hai halogen lµ Cl (35,5) vµ Brom (80) §¸p ¸n ®óng lµ B

D: 3,6 vµ 4,9 C: 3,7 vµ 7,8 Bµi to¸n 9: Hoµ tan hÕt 8,5 gam mét hçn hîp 2 kim lo¹i X, Y kÕ tiÕp thuéc nhãm IA trong n íc d tho¸t ra 3,36 lÝt khÝ hi®r« (®ktc). Khèi l îng gam X vµ Y lµ: A: 2,3 vµ 6,2 B: 4,6 vµ 3,9

Bµi gi¶i:

+ Gäi lµ khèi l îng mol trung b×nh cña X, Y:

 X lµ Na (23); Y lµ K (39)

+ Na + H2O  NaOH + H2

K + H2O  KOH + H2

B: Na D: Rb C: K  mNa = 0,2  23 = 4,6 g; mK = 0,1  39 = 3,9 g  B ®óng Bµi to¸n 10: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H-C§ Khèi B 2008): Cho 1,9 gam hçn hîp muèi cacbonat vµ hi®rocacbonat cña kim lo¹i kiÒm M t¸c dông hÕt víi dung dÞch HCl (d ), sinh ra 0,448 lÝt khÝ ë (®ktc). Kim lo¹i M lµ: A: Li

Bµi gi¶i:

M2CO3 + 2HCl  2MCl + CO2 + H2O (1) MHCO3 + HCl  MCl + CO2 + H2O (2)

Tõ (1) vµ (2)

 17,5 < M < 34  M lµ Na (23)  ®¸p ¸n B ®óng

23 http://megabook.vn

Bµi to¸n 11: Nung hoµn toµn hån hîp 2 muèi cacbonat cña hai kim lo¹i thuéc hai chu kú liªn

khèi l îng hçn hîp muèi ban ®Çu. tiÕp cña nhãm IIA ta thu ® îc chÊt r¾n cã khèi l îng b»ng

B: MgO (86,81%), CaO (13,19%) D: MgO (68,18%); CaO (31,82%)

C«ng thøc vµ thµnh phÇn % khèi l îng hçn hîp r¾n sau khi nung lµ: A: MgO (31,82%), CaO (68,18%) C: MgO (50%), CaO (50%) Bµi gi¶i:

+ = 28  hai kim lo¹i lµ Mg (24) vµ Ca (40)  Gäi sè mol MgCO3 vµ CaCO3 lÇn l ît lµ x vµ y (mol):

 x = 3y

C: 64,8 D: 27,9 B: 56

 %CaO = 100% - 68,18% = 31,82%  D ®óng Bµi to¸n 12: Cho 22,2 gam hçn hîp Fe, Al tan hoµn toµn trong dung dÞch HCl d thu ® îc 13,44 lÝt khÝ H2 (®ktc). Khèi l îng gam muèi clorua khan thu ® îc lµ: A: 44,4 Bµi gi¶i:

Gäi lµ hçn hîp kim lo¹i Fe vµ Al cã ho¸ trÞ .

= x. 56 + (1 - x) 27 (1), (2)

Ta cã: = 2x + 3(1 - x) Trong ®ã x lµ sè mol Fe chøa trong 1mol hçn hîp ta cã:

Ta cã sè mol sè mol hi®r«

hay:

Thay (1) vµo (2) ta cã:

 x = 0,6 mol Fe vµ 0,4 mol Al  = 0,6 . 56 + 0,4. 27 = 44,4 = 0,6 . 2 + 0,4. 3 = 2,4 Khèi l îng hçn hîp muèi khan clorua:

 m = 64,8 gam  C ®óng

B: 73,86% D: 56,44% C: 43,56%

Chó ý: Cã thÓ ¸p dông nhiÒu ph ¬ng ph¸p kh¸c nh : b¶o toµn e, b¶o toµn khèi l îng … Bµi to¸n 13: Khi cho 1,32 gam, hîp kim Na - K tan trong n íc th× thu ® îc 448 ml khÝ hi®r« (ë ®ktc). Thµnh phÇn % vÒ khèi l îng cña Na trong hîp kim lµ: A: 26,14%

Bµi gi¶i:

http://megabook.vn 24

 A ®óng 

Chó ý: + NÕu kh«ng cÈn thËn sÏ chän c©u B sai (v× ®ã lµ % cña K)

+ NÕu  C sai

+ NÕu kh«ng cÈn thËn còng sÏ chän c©u D

Bµi to¸n 14: Hçn hîp X gåm hai kim lo¹i kiÒm A, B n»m kÕ tiÕp nhau trong cïng mét ph©n nhãm chÝnh I. LÊy 6,2 gam X hoµ tan hoµn toµn vµo n íc thu ® îc 2,24 lÝt khÝ hi®r« (®ktc). Kim lo¹i A, B lµ: A: Li, Na C: K, Rb B: Na, K D: Li, K

Bµi gi¶i:

§Æt c«ng thøc chung cña A, B lµ R: ph ¬ng tr×nh ph¶n øng: 2R + 2H2O  0,2 0,2mol 2ROH + H2 0,1mol

 A lµ Na (23) vµ B lµ K (39)

D: 120 ml C: 60 ml B: 30 ml Chó ý: + NÕu chóng ta viÕt hai ph ¬ng tr×nh ph¶n øng råi gi¶i hÖ nh ng mÊt nhiÒu thêi gian h¬n. + ChØ cã kim lo¹i kiÒm vµ kim lo¹i kiÒm thæ míi tan trong n íc ë nhiÖt ®é th êng. Bµi 15: Hoµ tan hÕt hçn hîp 2 kim lo¹i kiÒm thæ vµo n íc, thu ® îc 1,344 lÝt khÝ H2 (®ktc) vµ dung dÞch X. ThÓ tÝch ml dung dÞch HCl 1M cÇn dïng ®Ó trung hoµ võa ®ñ dung dÞch X lµ: A: 240 ml

Bµi gi¶i:

;

 C sai

 B sai + NÕu VHCl = nHCl /1 = 0,03 / 1 = 30 ml

 VHCl cÇn = 0,12 / 1 = 0,12 lÝt = 120ml  D ®óng Chó ý: + NÕu VHCl = nHCl /1 = 0,06 /1 = 60 ml IV. bµi to¸n tù gi¶i Bµi 1: Hoµ tan hçn hîp gåm 0.5 gam Fe vµ mét kim lo¹i ho¸ trÞ II trong dung dÞch HCl d thu ® îc 1.12 lÝt khÝ H2 (®ktc). Kim lo¹i ho¸ trÞ II ®ã lµ: C. Zn B. Ca A. Mg D. Be.

http://megabook.vn 25

29Cu. Nguyªn tö khèi trung b×nh cña ®ång lµ 63,54. Thµnh

D. 23.89 C. 74.67 B. 25.33

zR chiÕm

C. 27% D. 20% 29Cu vµ 65 29Cu lµ gi¸ trÞ nµo sau ®©y:

B. 81 D. 80,5

B. B, Ga C. Al, Ga D. Ga, In

B. 3,21gam D. 3,42 gam C. 2,98 gam

D.12,33 gam C.11,33 gam B.9,3 gam

D. 91,2g C. 9,12g B. 63,6g

C. Li vµ 13,2 % B. Rb vµ 1,78 % D. Cs vµ 61,2 %

D. Ag

Bµi 2: Khi hoµ tan 7.7 gam hîp kim gåm natri vµ kali vµo n íc thÊy tho¸t ra 3.36 lÝt khÝ H2(®ktc). Thµnh phÇn phÇn tr¨m khèi l îng cña kali trong hîp kim lµ: A. 39.23 Bµi 3: §ång cã hai ®ång vÞ 63 phÇn phÇn tr¨m cña ®ång vÞ 63 A. 73% B. 80% Bµi 4: Nguyªn tö khèi trung b×nh cña nguyªn tè R lµ 79,91. R cã hai ®ång vÞ. BiÕt 79 54,5%. Nguyªn tö khèi (hay t×m sè khèi ) cña ®ång vÞ thø 2 lµ gi¸ trÞ nµo sau ®©y: A. 80 C. 82 Bµi 5: Nguyªn tè X cã 3 dång vÞ lµ X1 chiÕm 92,23 %, X2 chiÕm 4,67 % vµ X3 chiÕm 3,10 %. Tæng sè khèi cña 3 ®ång vÞ b»ng 87. Sè n¬tron trong X2 nhiÒu h¬n trong X1 mét h¹t. Nguyªn tö khèi trung b×nh cña X lµ AX = 28,0855. X1, X2, X3 lÇn l ît lµ: A. 28, 29, 30. B. 29, 30, 31 C. 29, 30, 28 D. 27, 29, 30 Bµi 6: Hçn hîp X gåm hai kim lo¹i A, B n»m kÕ tiÕp nhau trong nhãm IA. LÊy 7,2 gam X hoµ tan hoµn toµn vµo n− íc thu ®− îc 4,48 lÝt hi®ro (ë ®ktc). A vµ B lµ A. Li, Na B. Na, K C. K, Rb D. Rb, Cs Bµi 7: Cho 8,8 gam hçn hîp 2 kim lo¹i X, Y hoµ tan hoµn toµn trong dung dÞch HCl d thu ® îc 6,72 lÝt khÝ H2 (§KTC). X, Y thuéc 2 chu kú liªn tiÕp nhau vµ thuéc nhãm IIIA. X, Y lµ c¸c nguyªn tè: A. B, Al Bµi 8: Hoµ tan 2,84g hçn hîp 2 muèi cacbonat cña 2 kim lo¹i A, B kÕ tiÕp nhau trong nhãm IIA b»ng 120ml dung dÞch HCl 0,5M thu ® îc 0,896 lÝt CO2 (®o ë 54,60C vµ 0,94 atm) vµ dung dÞch X. C« c¹n dung dÞch X thu ® îc m gam muèi khan. m cã gi¸ trÞ lµ: A. 3,17 gam Bµi 9: Hoµ tan 10 gam hçn hîp 2 muèi cacbonat cña kim lo¹i ho¸ trÞ II vµ III b»ng dd HCl, ta thu ® îc dung dÞch A vµ 0,672 lÝt khÝ bay ra (ë ®ktc). Khi c« c¹n dung dÞch A ta ® îc mét l îng muèi khan lµ: A. 10,33 gam Bµi 10: Hoµ tan 5,94 gam hçn hîp 2 muèi clorua cña 2 kim lo¹i Avµ B (A,B lµ hai ki m lo¹i thuéc nhãm IIA) vµo n íc ®ùng 100 ml dung dÞch X. §Ó lµm kÕt tña ion Cl- cã trong dung dÞch X, ng êi ta cho dung dÞch X t¸c dông víi dung dÞch AgNO3 thu ® îc 17,22g kÕt tña . Läc bá kÕt tña thu ® îc dung dÞch Y. C« c¹n Y ® îc hçn hîp muèi khan cã gi¸ trÞ lµ: A. 6,36g Bµi 11: LÊy 5,3g hçn hîp gåm Na vµ kim lo¹i kiÒm cho t¸c dông víi dung dÞch H2SO4 lo·ng d thu ® îc 3,36 lÝt khÝ (®ktc). Kim lo¹i kiÒm vµ % khèi l îng cña nã trong hçn hîp lµ: A. K vµ 21,05 % Bµi 12: Cho 17,6g hçn hîp gåm Fe vµ kim lo¹i R vµo dung dÞch H2SO4 lo·ng d . Sau ph¶n øng thu ® îc 4,48l khÝ (®ktc) phÇn kh«ng tan cho vµo dung dÞch H2SO4 ®Æc nãng th× gi¶i phãng ra 2,24l khÝ (®ktc). Kim lo¹i R lµ: B. Cu A. Mg C. Pb Bµi 13: Hoµ tan hoµn toµn 13,8g hçn hîp gåm Mg vµ mét kim lo¹i ho¸ trÞ II b»ng dung dÞch H2SO4 lo·ng thu ® îc 26,88l H2 (®ktc). Kim lo¹i ho¸ trÞ II vµ % khèi l îng cña nã trong hçn hîp lµ: B. Ca, 51 % C. Zn, 67,2 % D. Fe, 49,72 % A. Be, 65,3 % Bµi 14: Hoµ tan hoµn toµn 7,02 gam hçn hîp muèi cacbonat cña hai kim lo¹i A vµ B kÕ tiÕp trong nhãm IIA vµo dung dÞch HCl thu ® îc 1,68 khÝ CO2 ë ®ktc. Hai kim lo¹i A vµ B ®ã lµ:

http://megabook.vn 26

D: Mg , Ba B: Mg, Ca

A: Be, Mg C: Ca, Sr Bµi 15: Hoµ tan 14,85 gam hçn hîp hai muèi clorua cña hai kim lo¹i kiÒm thæ A vµ B vµo n íc

trong dung dÞch X ng êi ta cho t¸c dông víi dung

B: MgCl2, CaCl2 C: CaCl2, SrCl2 D: SrCl2, BaCl2

D. Sr vµ Ba

® îc dung dÞch X. §Ò lµm kÕt tña hÕt ion dÞch AgNO3 thu ® îc 43,05 gam kÕt tña. C«ng thøc cña hai muèi clorua lÇn l ît lµ: A: BeCl2 , MgCl2 Bµi 16: Hoµ tan hoµn toµn 4,68 gam hçn hîp muèi cacbonat cña hai kim lo¹i A vµ B kÕ tiÕp trong nhãm IIA vµo dung dÞch HCl thu ®− îc 1,12 lÝt CO2 (®ktc). Kim lo¹i A vµ B lµ: B. Mg vµ Ca C. Ca vµ Sr A. Be vµ Mg Bµi 17: X vµ Y lµ hai nguyªn tè halogen ë 2 chu k× liªn tiÕp trong b¶ng tuÇn hoµn. §Ó kÕt tña hÕt ion X-, Y- trong dung dÞch chøa 4,4 gam muèi natri cña chóng cÇn 150 ml dung dÞch AgNO3 0,4 M. X vµ Y lµ A. Flo, clo C. Brom, iot D. Kh«ng x¸c ®Þnh ®ưîc. B. Clo, brom

http://megabook.vn 27

BÍ QUYẾT 9. ph¦¬ng ph¸p gi¶i chuyªn ®Ò Ph

I. c¬ së lý thuyÕt.

1. NÕu biÓu diÔn nång ®é mol/lÝt cña H+ b»ng hÖ thøc [H+] = 10-a (mol/lÝt) th×

b»ng hÖ thøc [

] = 10-b

gi¸ trÞ a ® îc xem lµ pH cña dung dÞch. Nªn pH = a =- lg[H+], hay [H+] = 10-pH tõ ®ã suy ra pH. 2. NÕu biÓu diÔn nång ®é mol/lÝt cña (mol/lÝt) th× gi¸ trÞ b ® îc xem lµ pOH cña dung dÞch. ], hay [ Nªn pOH = b =- lg[

] = 10-pOH tõ ®ã suy ra pOH.

3. NÕu pH = 7 øng víi dung c dÞch m«i tr êng trung hoµ

- NÕu pH < 7 øng víi dung dÞch m«i tr êng axÝt - NÕu pH > 7 øng víi dung dÞch m«i tr êng baz¬

] = 10-14  pH + pOH = 14

4. TÝnh sè ion: [H+]. [ 5. NÕu dung dÞch axÝt yÕu (hoÆc baz¬ yÕu) cã thÓ sÏ dùa vµo h»ng sè ph©n li axit Ka (hoÆc

h»ng sè ph©n ly baz¬ Kb) hay ®é ®iÖn ly .

6. Mèi liªn hÖ gi÷a h»ng sè ®iÖn ly K vµ ®é ®iÖn ly

VÝ dô: Mét hçn hîp AB ®iÖn ly yÕu cã nång ®é ban ®Çu lµ (mol/lÝt, ®é ®iÖn ly ).

Ph ¬ng tr×nh ®iÖn ly: C - C = (1 - ).C

Suy ra:

7. NÕu tÝnh thÓ tÝch n íc cÇn thªm vµo V lÝt dung dÞch axit cã pH=a ®Ó ®îc dung dÞch míi cã pH=b (b>a) th× ta ¸p dông c«ng thøc tÝnh nhanh.

8. NÕu tÝnh thÓ tÝch n íc cÇn thªm vµo V lÝt dung dÞch axit cã pH=a ®Ó ®îc dung dÞch

míi cã pH=b (b

II. Bµi to¸n ¸p dông: Bµi to¸n 1: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh ®¹i häc §H –C§ Khèi A 2008).

Trén lÉn V ml dung dÞch NaOH 0,01M víi V ml dung dÞch HCl 0,03 M ® îc 2 Vml dung

dÞch Y . Dung dÞch Y cã pH lµ: A: 1 B: 2 C: 3 D: 4

http://megabook.vn 28

Bµi gi¶i:

Ph ¬ng tr×nh ph¶n øng: NaOH + HCl  NaCl + H2O

 pH = 2  B ®óng

Chó ý:

§Ó ®¬n gi¶n ho¸ bµi to¸n ta chän V = 1 lÝt

 pH = 2  B ®óng

Bµi to¸n 2: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh ®¹i häc §H –C§ Khèi B 2007).

Trén 100ml dung dÞch (gåm Ba(OH)2 0,1M vµ NaOH 0,1M víi 400 ml dung dÞch (gåm

H2SO4 0,0375 M vµ HCl 0,0125 M) thu ® îc dung dÞch X, gi¸ trÞ pH cña dung dÞch X lµ: D: 7 A: 1 B: 2 C: 6

Bµi gi¶i:

(d ) = 0,035 - 0,03 = 0,005 (mol) 

Khi trén xÉy ra ph¶n øng trung hoµ d¹ng i«n lµ:

[H+] = 0,01 = 10-2 (mol/lÝt)  pH = 2  B ®óng Bµi to¸n 3: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh ®¹i häc §H –C§ Khèi A 2007)

Cho m gam hçn hîp Mg, Al vµo 250 ml dung dÞch X chøa hçn hîp axit HCl 1 M vµ axit H2SO4 0,5 M thu ® îc 5,32 lÝt H2 (ë ®ktc) vµ dung dÞch Y (coi thÓ tÝch dung dÞch kh«ng ®æi). Dung dÞch Y cã pH lµ: A: 1 D: 7 B: 2

C: 6 Bµi gi¶i:

2H+ + 2e  H2 0,475mol….. 0,2375(mol)

http://megabook.vn 29

 pH = 1  A ®óng

Bµi to¸n 4:Cho x mol NO2 hÊp thô vµo dung dÞch chøa x mol NaOH, dung dÞch nµy thu ® îc cã gi¸ trÞ pH. D: Kh«ng x¸c ®Þnh C: pH > 7 A: pH < 7 B: pH = 7

Bµi gi¶i: 2NO2 + 2NaOH  NaNO3 + NaNO2 + H2O xmol xmol x/2mol x/2mol

Sau ph¶n øng thu ® îc muèi trung hoµ NaNO3 (xmol) vµ muèi NaNO2 (xmol) mµ NaNO2

lµ muèi t¹o bëi axit yÕu vµ baz¬ m¹nh nªn: sù xuÊt hiÖn

lµm cho dung dÞch cã tÝnh baz¬ nªn pH > 7  C ®óng Bµi to¸n 5:Cho 1 lÝt dung dÞch axÝt cã pH = 4, ph¶i thªm V ml NaOH 0,01 M vµo ®Ó thu ® îc dung dÞch muèi cã pH = 7, gi¸ trÞ V ml lµ: A: 10 ml D: 30 ml B: 40 ml

C: 100 ml Bµi gi¶i:

Dung dÞch muèi cã pH = 7 cã nghÜa lµ m«i tr êng trung tÝnh hay  1. 10-4 = V. 0,01  V = 10-2lÝt = 10ml  A ®óng

Bµi to¸n 6:Trén 300ml dung dÞch NaOH 0,05 M víi 200ml dung dÞch H2SO4 0,05 M thu ® îc dung dÞch X, gi¸ trÞ pH cña dung dÞch X lµ: A: pH =1 D: pH = 5 B: pH =3

C: pH =2 Bµi gi¶i:

Ph¶n øng trung hßa

  C ®óng

Bµi to¸n 7:Gi¸ trÞ pOH cña dung dÞch thu ® îc sau khi trén 40 ml dung dÞch H2SO4 0,25 M víi 60 ml dung dÞch NaOH 0,5 M lµ: B: pOH =2 A: pOH =1 D: pOH =14 C: pOH =13

Bµi gi¶i:

http://megabook.vn 30

  pOH = 1  A ®óng

Bµi to¸n 8:Dung dÞch HCl cã pH = 3, sè lÇn ®Ó pha lo·ng dung dÞch ®Ó thu ® îc dung dÞch HCl cã pH = 4 lµ: A: 30 D: 10 B: 40

C: 70 Bµi gi¶i:

Dung dÞch HCl cã pH = 4  [H+] = 10-4 (mol/l) Theo c«ng thøc pha lo·ng dung dÞch: V1. C1 = V2.C2  V1.10-3 =V2.10-4  10V1 = V2 . Nh vËy pha lo·ng dung dÞch ban ®Çu 10 lÇn  D ®óng

Bµi to¸n 9:§Ó ® îc dung dÞch cã pH = 8 th× ph¶i lÊy dung dÞch axit pH = 5 vµ dung dÞch baz¬ pH = 9 theo tØ lÖ vÒ thÓ tÝch lµ: A: 11:9 C: 9:11 B: 8:9 D:3:4

Bµi gi¶i:

Dung dÞch axit pH = 5  [H+] = 10-5 M Dung dÞch baz¬ pH = 9  pOH = 14 - 9 = 5  [OH-] = 10-5M Gäi V1 (lÝt), V2(lÝt) lµ thÓ tÝch dung dÞch axit vµ baz¬ cÇn lÊy: 

Khi trén 2 dung dÞch víi nhau thu ® îc dung dÞch cã pH = 8 (m«i tr êng baz¬)

 pOH = 14 - 8 = 6,  [OH-] (d ) = 10-6M  [H+] ph¶n øng hÕt Ph¶n øng trung hoµ xÈy ra khi trén:

10-5V1….. 10-5V2 10-5V1….. 10-5V1 0 ….. 10-5 (V2- V1) Tr íc ph¶n øng: §· ph¶n øng: Sau ph¶n øng: Do dung dÞch sau khi trén cã nång ®é [OH-] = 10-6(M)

 Ta cã: 10-5(V2- V1) = 10-6 (V1+ V2)  9V2 = 11V1

hay

 C ®óng

Bµi to¸n 10:§iÖn ph©n dung dÞch CuSO4 víi ®iÖn cùc trë trong thêi gian 60 phót, c êng ®é dßng ®iÖn cè ®Þnh lµ 0,16 A. Khèi l îng gam Cu tho¸t ra trªn ®iÖn cùc vµ pH dung dÞch thu ® îc sau thêi gian ®iÖn ph©n lµ:

A: 1,9 gam vµ pH =1 C: 1,28 gam vµ pH =3

B: 0,192 gam vµ pH =1,22 D: 0,64 gam vµ pH =2

http://megabook.vn 31

Bµi gi¶i:

¸p dông c«ng thøc: (xem thªm ph ¬ng ph¸p ®iÖn ph©n)

Ph ¬ng tr×nh ®iÖn ph©n dung dÞch: CuSO4

 pH = -lg5,938.10-2= 1,22  B ®óng

Bµi to¸n 11: Cho 1 dung dÞch X gåm: 0,1M vµ NH3 0,1M (biÕt h»ng sè ®iÖn ly cña

) gi¸ trÞ pH cña X lµ: :

A: pH =10 B: pH =1,5 C: pH =7,9 D: pH =9,3

Bµi gi¶i:

thay gi¸ trÞ vµo ta cã:

 pH = -lg (5.10-10) = 9,3 D ®óng

Bµi to¸n 12:Trén lÉn V ml dung dÞch KOH 0,002M víi V ml dung dÞch HNO3 0,004 M ® îc 2 V ml dung dÞch X . Dung dÞch X cã pH lµ: A: pH =1,5 D: pH = 4,5 B: pH = 2,0 C: pH =3,0

Bµi gi¶i:

Ph ¬ng tr×nh ph¶n øng: KOH + HNO3  KNO3 + H2O

 pH = 3  C ®óng

Bµi to¸n 13: ThÓ tÝch cña n íc cÇn thªm vµo 15 ml dung dÞch axit HCl cã pH=1 ®Ó ® îc dung dÞch axit cã pH=3 lµ:

http://megabook.vn 32

A. 1,68 lÝt B. 2,24 lÝt C. 1,12 lÝt D. 1,485 lÝt

Bµi gi¶i.

¸p dông c«ng thøc tÝnh nhanh.

D lµ ®¸p ¸n ®óng

Bµi to¸n 14: Thªm 90 ml n íc vµo 10 ml dung dÞch NaOH cã pH=12 th× thu ® îc dung dÞch cã pH lµ: A. pH=3 B. pH=1 D. pH=13

C. pH=11 Bµi gi¶i.

Ta cã:

= 0,080M vµ pH = 0,85 Bµi to¸n 15: .§Ó trung hoµ hoµn toµn 50ml hçn hîp X gåm HCl vµ H2SO4 cÇn dïng 20 ml NaOH 0,3 M. C« c¹n dung dÞch sau khi trung hoµ thu ® îc 0,381 gam hçn hîp muèi kh«. TÝnh nång ®é mol cña mçi axit vµ pH cña hçn hîp X (coi H2SO4 ph©n li hoµn toµn thµnh ion). A. CM(HCl) = 0,120M ;

= 0,024M vµ pH = 0,92 B. CM(HCl) = 0,072M ;

= 0,015M vµ pH = 0,89 C. CM(HCl) = 0,065M ;

D. KÕt qu¶ kh¸c

Bµi gi¶i.

§Æt x, y lµ sè mol cña HCl vµ H2SO4 trong 50 ml hçn hîp HCl +

NaOH  NaCl + H2O x x

H2SO4 + 2NaOH  Na2SO4 + 2H2O 2y y

(mol) x (mol) y Theo trªn vµ ®Ò ta cã :

VËy : = 0,072(M), = 0,024(M)

pH = lg[H+] = = lg0,12 = 0,92

B. trung tÝnh C. baz¬ D. Kh«ng x¸c ®Þnh ® îc.

C. 0.01 M B. 0.02 M D. 2.10-2 M.

III. bµi to¸n tù gi¶i. Bµi 1. Mét dd cã [OH-] = 1,5.10-10 M. dung dÞch nµy cã m«i tr êng. A. Axit Bµi 2. Cho dd HCl cã pH = 2. Nång ®é [H+] lµ A. 102 M Bµi 3. Chän c©u sai:

http://megabook.vn 33

B. dd muèi NaHCO3 cã pH < 7 D. dd muèi Na2SO4 cã pH = 7

B. 12.5 D. 13 C. 2

D. 20 lÇn B. 5 lÇn

A. dd muèi CH3COOK cã pH > 7 B. dd muèi NH4 Cl cã pH < 7 Bµi 4.Trén lÉn 2 dd cã thÓ tÝch b»ng nhau HCl =0.5 M vµ Ba(OH)2 = 0.2 M . pOH cña dd thu ® îc lµ: A. 9 Bµi 5. Cho dd NaOH cã pH = 12 (ddX) cÇn pha lo·ng dd X bao nhiªu lÇn ®Ó thu ® îc dd NaOH cã pH = 11: A. 10 lÇn C. 15 lÇn Bµi 6. Ph¶n øng nµo sau ®©y t¹o ra m«i tr êng axit( theo ®óng tû lÖ sè mol chÊt tham gia ph¶n øng)

A. HCl + NaOH C. H2CO3 + NaOH B. HCl + Al(OH)3 D. CH3COOH + NaOH

D. không màu B. hồng

Bµi 7.Cho 0,001 mol NH4Cl vào 100 ml dung dịch NaOH có pH = 12 và đun sôi, sau đó làm nguội, thêm vào một ít phenol phtalein, dung dịch thu được có màu A. xanh C. trắng Bµi 8. cho a mol CO2 hÊp thô hoµn toµn vµo dung dÞch chøa 2a nmol NaOH thu ® îc dung dÞch cã pH b»ng:

A. pH <7 C. pH =7 B. pH > 7 D. kh«ng x¸c ®Þnh ® îc

Bµi 9. CÇn ph¶i pha chÕ theo tØ lÖ nµo vÒ khèi l îng gi÷a 2 dung dÞch KNO3 cã nång ®é % t ¬ng øng lµ 45% vµ 15% ®Ó ® îc mét dung dÞch KNO3 cã nång ®é 20%. A. 2/3 C. 1/5 B. 2/5 D. 3/5

C. 35% D. 38% B. 40%

C. 11000 ml D. 17000 ml B. 18000 ml

C. 3 B. 4 D. 5

B. 1,6 C. 1,9 D. 2,4

Bµi 10. Lµm bay h¬i 500ml dung dÞch HNO3 20% (D = 1,2g/ml) ®Ó chØ cßn 300 g dung dÞch. Nång ®é phÇn tr¨m cña dung dÞch nµy lµ : A. 30% Bµi 11. TÝnh sè ml H2O cÇn thªm vµo 2 lÝt dung dÞch NaOH 1M ®Ó thu ® îc dung dÞch míi cã nång ®é 0,1M. A. 9000 ml Bµi 12. Trén 100ml dung dÞch KOH cã pH = 12 víi 100ml dung dÞch HCl 0,012M. §é pH cña dung dÞch thu ® îc sau khi trén lµ : A. 2 Bµi 13. Trộn 200 ml dung dịch H2SO4 0,05M với 300 ml dung dịch NaOH 0,06M. pH của dung dịch tạo thành là: A. 2,7

http://megabook.vn 34

BÍ QUYẾT 10. ph¦¬ng ph¸p ®¦êng chÐo

I. c¬ së lý thuyÕt:

Ph ¬ng ph¸p ® êng chÐo ® îc sö dông trong c¸c bµi to¸n trén lÉn dung dÞch cã cïng chÊt

tan, cïng nång ®é hoÆc trén lÉn c¸c chÊt khÝ kh«ng t¸c dông víi nhau. 1. C¸c chÊt cïng nång ®é C%:

m1

 (I)

m2

C2

Trong ®ã: + m1 lµ khèi l îng dung dÞch cã nång ®é C1%, m2 lµ khèi l îng dung dÞch cã nång ®é C2% + C% lµ nång ®é dung dÞch thu ® îc sau khi trén lÉn víi C1 < C < C2 2. C¸c chÊt cïng nång ®é mol:

 (II)

Trong ®ã: + V1 lµ thÓ tÝch dung dÞch cã nång ®é mol CM (1) + V2 lµ thÓ tÝch dung dÞch cã nång ®é mol CM (2) + CM lµ nång ®é mol dung dÞch thu ® îc sau khi trén lÉn víi CM (1) < CM < CM(2) 3. C¸c chÊt khÝ kh«ng t¸c dông víi nhau:

 (III)

Trong ®ã: + V1 lµ thÓ tÝch chÊt khÝ cã ph©n tö khèi M1 + V2 lµ thÓ tÝch chÊt khÝ cã ph©n tö khèi M2 + lµ khèi l îng mol trung b×nh thu ® îc sau khi trén lÉn víi M1<

http://megabook.vn 35

4. Chó ý: §Ó vËn dông tèt ph ¬ng ph¸p ® êng chÐo th× cÇn nhí c«ng thøc (I), (II), (III) ®Ó ¸p dông nh÷ng bµi to¸n cô thÓ:

+ ChÊt r¾n coi nh dung dÞch cã C = 100% + Dung m«i coi nh dung dÞch cã C = 0% + Khèi l îng riªng cña H2O lµ:

+ NÕu khi pha trén 2 dung dÞch, 2 chÊt khÝ … mµ xÉy ra ph¶n øng th× kh«ng ¸p dông

ph ¬ng ph¸p ® êng chÐo. II. Bµi to¸n ¸p dông: 1. D¹ng bµi to¸n pha chÕ dung dÞch Bµi to¸n 1: Mét dung dÞch HCl cã nång ®é 45% vµ mét dung dÞch HCl kh¸c cã nång ®é 15%. §Ó cã 1 dung dÞch cã nång ®é 20% th× cÇn pha chÕ vÒ khèi l îng gi÷a hai dung dÞch ®ã theo tØ lÖ lµ: A: 1:5 B: 5:1 D: 1:3

C: 3:1 Bµi gi¶i:

¸p dông ph ¬ng ph¸p ® êng chÐo:

m1

m2 Bµi to¸n 2: §Ó thu ® îc dung dÞch H2SO4 C% cÇn lÊy m1 gam dung dÞch H2SO4 C1% pha víi m2 gam dung dÞch H2SO4 C2%. TØ lÖ m1 : m2 lµ:

A: B:

C: D:

Bµi gi¶i:

¸p dông ph ¬ng ph¸p ® êng chÐo:

  C ®óng

m2

http://megabook.vn 36

Chó ý: +  A sai

+  B sai

+  D sai

Bµi to¸n 3: Khèi l îng dung dÞch NaCl 15% cÇn trén víi 200 gam dung dÞch NaCl 30% ®Ó thu ® îc dung dÞch NaCl 20% lµ: B: 300 D: 400gam A: 140

C: 100 gam Bµi gi¶i:

¸p dông ph ¬ng ph¸p ® êng chÐo:

  m = 400gam  D ®óng

Chó ý: + NÕu:  m = 100  C sai

+ NÕu:  m = 300  B sai

+ NÕu:  m = 140  A sai

Bµi to¸n 4: ThÓ tÝch V1 lÝt khÝ H2 O vµ V2 lÝt dung dÞch MgSO4 2M cÇn ®Ó pha ® îc 100ml dung dÞch MgSO4 0,4M. Gi¸ trÞ V1 vµ V2 lÇn l ît lµ:

A: 80ml vµ 20ml C: 55,55ml vµ 44,45ml B: 20ml vµ 80ml D: 44,44ml vµ 55,56ml

Bµi gi¶i:

V1 lµ thÓ tÝch H2O cÇn cho vµo, khi ®ã V2 = 100 - V1 lµ thÓ tÝch dung dÞch MgSO4 2M.

http://megabook.vn 37

  V1 = 80  V2 = 20

VËy pha 80 ml H2O víi 20 ml MgSO4 th× thu ® îc dung dÞch MgSO4 0,4M  A ®óng

Chó ý: + NÕu  V1 = 20ml  V2 = 80ml  B sai

+ NÕu  V1 = 55,55  V2 = 44,45  C sai

+ NÕu  V1 = 44,44  V2 = 55,56  D sai

Bµi to¸n 5: Mét dung dÞch NaOH nång ®é 2M vµ mét dung dÞch NaOH kh¸c cã nång ®é 0,5M. §Ó cã mét dung dÞch míi cã nång ®é 1M th× cÇn pha chÕ vÒ thÓ tÝch gi÷a hai dung dÞch theo tØ lÖ: C: 4:1 A: 1:2 B: 2:1 D: 1:4

Bµi gi¶i:

¸p dông ph ¬ng ph¸p ® êng chÐo:

  A ®óng

Chó ý: + NÕu  B sai

+ NÕu  C sai

+ NÕu  D sai

2. D¹ngbµi to¸n tÝnh tû lÖ thÓ tÝch hçn hîp hai khÝ Bµi to¸n 6: Mét hçn hîp gåm O2, O3 ë ®ktc cã tØ khèi víi hi®r« lµ 18. Thµnh phÇn % vÒ thÓ tÝch cña O3 trong hçn hîp lµ: A: 25% B: 33,33% D: 60% C: 75%

Bµi gi¶i:

http://megabook.vn 38

¸p dông ph ¬ng ph¸p ® êng chÐo:

  A ®óng

Chó ý: + NÕu  B sai

+ NÕu  C sai

+ NÕu  D sai

Bµi to¸n 7: §Ó ®iÒu chÕ ® îc hçn hîp 26 lÝt khÝ H2 vµ CO cã tØ khèi h¬i ®èi víi mªtan b»ng 1,5 th× thÓ tÝch lÝt H2 vµ CO cÇn lÊy lÇn l ît lµ: B: 6 lÝt vµ 20 lÝt C: 20

A: 22 lÝt vµ 4 lÝt lÝt vµ 6 lÝt D: 4 lÝt vµ 22 lÝt

Bµi gi¶i:

¸p dông ph ¬ng ph¸p ® êng chÐo:

MÆt kh¸c:  cÇn 4 lÝt khÝ H2 vµ lÝt CO  D ®óng

Chó ý: + NÕu  lÝt  A sai

Bµi to¸n 8: Hoµ tan 4,59 gam Al b»ng dung dÞch HNO3 thu ® îc hçn hîp khÝ NO vµ N2O cã tØ khèi h¬i ®èi víi hi®r« b»ng 16,75. ThÓ tÝch lÝt NO vµ N2O (®ktc) thu ® îc lÇn l ît lµ:

A: 6,72 lÝt vµ 2,24 lÝt C: 2,016 lÝt vµ 0,672 lÝt B: 67,2 lÝt vµ 22,4 lÝt D: 0,672 lÝt vµ 2,016 lÝt

Bµi gi¶i:

http://megabook.vn 39

- ¸p dông ph ¬ng ph¸p b¶o toµn electron:

+ Al - 3e  Al3+

0,17.--> 3.0,17mol

+  3x + 8y = 0,51 (1)

¸p dông ph ¬ng ph¸p ® êng chÐo

  x = 3y Tõ (1) vµ (2):  x = 0,09, y = 0,03.

lÝt  C ®óng VËy VM = 0,09  22,4 = 2,016 lÝt,

= 0,09  22,4 = 2,016  D sai Chó ý: + NÕu VNO = 0,03  22,4 = 0,672 lÝt;

= 22,4  A sai + Tõ (2) x = 3y  VNO = 0,3  22,4 = 6,72 lÝt;

= 22,4  B sai + Tõ (2) x = 3y  VNO = 67,2 lÝt;

Bµi to¸n 9: Cho hçn hîp gåm N2, H2 vµ NH3 cã tØ khèi so víi hi®r« lµ 8. DÉn hçn hîp khÝ ®i qua dung dÞch H2SO4 ®Æc d th× thÓ tÝch khi cßn l¹i mét nöa. Thµnh phÇn phÇn tr¨m (%) theo thÓ tÝch cña mçi khÝ trong hçn hîp lÇn l ît lµ (N2 , H2, NH3) A: 35%, 15%, 50% C: 25%, 25% vµ 50% B: 25%, 35% vµ 40% D: 20%, 30%, 50%

Bµi gi¶i:

Khi ®i qua dung dÞch H2SO4 ®Æc, d toµn bé NH3 bÞ hÊp thô, do ®ã thµnh phÇn cña NH3 lµ

50%. ¸p dông ph ¬ng ph¸p ® êng chÐo:

hçn hîp ban ®Çu: 8.2 = 16 ta cã

= 15 lµ khèi l îng mol trung b×nh cña hçn hîp N2 vµ H2

¸p dông ph ¬ng ph¸p ® êng chÐo:

http://megabook.vn 40

 C ®óng

 %N2 = %H2 = 25% 3. D¹ng bµi to¸n hçn hîp hai chÊt v« c¬ cña hai lo¹i hoÆc 2 muèi cã tÝnh chÊt hãa häc t ¬ng tù.

Bµi to¸n 10: Cho hçn hîp gåm NaCl vµ NaBr, cho t¸c dông víi dung dÞch AgNO3 d th× t¹o ra kÕt tña cã khèi l îng b»ng khèi l îng cña AgNO3 ®· tham gia ph¶n øng. Thµnh phÇn % theo khèi l îng cña NaCl trong hçn hîp ®Çu lµ:

A: 27,84% B: 40,45% C: 36,22% D: 72,16%

Bµi gi¶i:

Ph ¬ng tr×nh ion: + Ag+  AgCl (1)

+ Ag+  AgBr (2)

(Theo bµi ra). mAgCl + mAgBr =

Do ®ã vµ .

Hay khèi l îng mol trung b×nh cña hai muèi ban ®Çu lµ:

¸p dông ph ¬ng ph¸p ® êng chÐo ta cã:

 A ®óng

Chó ý: + NÕu  B sai

+ NÕu  C sai

+ NÕu  D sai

Bµi to¸n 11: Hoµ tan 3,164 gam hçn hîp gåm 2 muèi CaCO3 vµ BaCO3 b»ng dung dÞch HCl d , thu ® îc 448 ml khÝ CO2 (®ktc). Thµnh phÇn % sè mol cña BaCO3 vµ CaCO3 trong hçn hîp lÇn l ît lµ:

A: 60% vµ 40% C: 50% vµ 50% B: 66,33% vµ 33,67% D: 40% vµ 60%

http://megabook.vn 41

Bµi gi¶i:

¸p dông ph ¬ng ph¸p ® êng chÐo:

   A ®óng

Chó ý:

+ NÕu  %CaCO3 = 33,67%  B sai

+ NÕu  C sai

+ NÕu   D sai

+ Cã thÓ ¸p dông nhiÒu ph ¬ng ph¸p kh¸c nhau, nh bµi nµy ngoµi ph ¬ng ph¸p ® êng chÐo ta cã thÓ gäi x, y lµ sè mol cña CaCO3 vµ BaCO3 råi gi¶i th«ng th êng nh ng nay kh«ng sö dông n÷a v× kh«ng phï hîp víi thêi gian thi tr¾c nghiÖm, nªn ¸p dông ph ¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi l îng, b¶o toµn khèi l îng…

4. D¹ng bµi to¸n hçn hîp hai ®ång vÞ

Bµi to¸n 12: Br«m cã hai ®ång vÞ bÒn vµ . BiÕt nguyªn tö khÝ trung b×nh cña nguyªn

tö Br«m lµ 79,319. Thµnh phÇn % sè nguyªn tö cña lµ:

A: 84,05% B: 15,95% C: 49,375% D: 50,625%

Bµi gi¶i

¸p dông ph ¬ng ph¸p ® êng chÐo:

 A ®óng

Chó ý: + NÕu  B sai

http://megabook.vn 42

+ NÕu  C sai

+ NÕu  D sai

5. D¹ng bµi to¸n trén 2 quÆng cña cïng mét kim lo¹i:

Bµi to¸n 13: X lµ quÆng hematit chøa 60% Fe2O3, Y lµ quÆng manhetÝt chøa 69,9% Fe3O4. Trén m1 tÊn quÆng X víi m2 tÊn quÆng Y thu ® îc quÆng Z, mµ tõ mét tÊn quÆng Z cã thÓ ®iÒu chÕ ® îc 0,5 tÊn gang chøa 4% cacbon. TØ lÖ m1/m2 lµ D) 2:2,9 B) 5:6 A) 5:2

C) 2:5 Bµi gi¶i:

Sè gam Fe trong 1 tÊn cña mçi quÆng lµ:

+ QuÆng X chøa:

+ QuÆng Y chøa:

+ QuÆng Z chøa:

¸p dông ph ¬ng ph¸p ® êng chÐo:

mX

mZ

mY

  ®¸p ¸n C ®óng

Chó ý: + NÕu  A sai

+ NÕu  B sai

+ NÕu  D sai

+ Bµi nµy cã thÓ sö dông nhiÒu ph ¬ng ph¸p song ph ¬ng ph¸p ® êng chÐo nhanh vµ ®¬n gi¶n h¬n nhiÒu. Nh vËy ta xem quÆng nh mét dung dÞch mµ chÊt tan lµ kim lo¹i ®ang xÐt, vµ nång ®é cña chÊt tan chÝnh lµ hµm l îng % vÒ khèi l îng cña kim lo¹i trong quÆng. 6. D¹ng bµi to¸n tÝnh thµnh phÇn hçn hîp muèi trong ph¶n øng gi÷a ®¬n baz¬ vµ axit:

Bµi to¸n 14: Thªm 250 ml dung dÞch NaOH 2M vµo 200ml dung dÞch H3PO4 1,5M. Muèi t¹o thµnh vµ khèi l îng t ¬ng øng lµ:

A: Na2HPO4( 28,4 gam), NaH2PO4 (12 gam)

http://megabook.vn 43

B: Na2HPO4 ( 14,2gam ), Na3PO4 (38,2 gam) C: Na2HPO4 ( 28,4 gam ), Na3PO4 (16,4 gam ) D: NaH2PO4 (24 gam), Na2HPO4( 14,2 gam )

Bµi gi¶i:

 nNaOH = 0,5 mol

 t¹o 2 muèi NaH2PO4, Na2HPO4

¸p dông ph ¬ng ph¸p ® êng chÐo:

mµ:

  A ®óng

B: 150 ml D: 350 ml C: 214 ml

C. 1 : 5 D. 5 : 2 B. 4 : 1

III. BµI to¸n tù gi¶i. Bµi 1: §Ó pha chÕ 500ml dung dÞch n íc sinh lÝ cã nång ®é C=0,9%. CÇn lÊy Vml dung dÞch NaCl 3% . Gi¸ trÞ V ml lµ: A: 115 ml Bµi 2: Mét dung dÞch HCl nång ®é 45% vµ mét dung dÞch HCl kh¸c cã nång ®é 15%. §Ó cã mét dung dÞch míi cã nång ®é 20% th× cÇn ph¶i pha chÕ vÒ khèi l− îng gi÷a 2 dung dÞch theo tØ lÖ lµ A. 2 : 3 Bµi 3: §Ó ®iÒu chÕ ®− îc hçn hîp 26 lÝt H2 vµ CO cã tØ khèi h¬i ®èi víi metan b»ng 1,5 th× thÓ tÝch H2 vµ CO cÇn lÊy lµ:

A. 4 lÝt vµ 22 lÝt C. 4,5 lÝt vµ 24,5 lÝt B. 26 lÝt vµ 1,5 lÝt D. 2 lÝt vµ 12 lÝt

B. 120 gam C. 240 gam D. 200 gam

Bµi 4: Khèi l− îng dung dÞch KNO3 15% cÇn trén víi 100 gam dung dÞch KNO3 30 % ®Ó thu ®− îc dung dÞch KNO3 20 % lµ A. 150 gam Bµi 5: ThÓ tÝch H2O vµ dung dÞch CaSO4 2 M cÇn ®Ó pha ®− îc 100 ml dung dÞch CaSO4 0,4 M lÇn l− ît lµ A. 30 ml vµ 70 ml C. 80 ml vµ 20 ml B. 45 ml vµ 55 ml D. 50 ml vµ 50 ml

http://megabook.vn 44

Bµi 6: Hßa tan 4,59 gam Al b»ng dung dÞch HNO3 thu ®− îc hçn hîp khÝ NO vµ N2O cã tØ khèi h¬i ®èi víi hi®ro b»ng 16,75. ThÓ tÝch NO vµ N2O (®ktc) thu ®− îc lµ B. 2,016 lÝt vµ 0,672 lÝt D. 1,972 lÝt vµ 0,448 lÝt A. 4,48 lÝt vµ 3,36 lÝt C. 1,68 lÝt vµ 3,36 lÝt

B. 4 : 1 C. 1 : 3 D. 5 : 1

D. 50,24 %

Bµi 7: Mét dung dÞch KOH nång ®é 2M vµ mét dung dÞch KOH kh¸c cã nång ®é 0,5 M. §Ó cã mét dung dÞch míi cã nång ®é 1 M th× cÇn ph¶i pha chÕ vÒ thÓ tÝch gi÷a 2 dung dÞch theo tØ lÖ lµ: A. 1 : 2 Bµi 8: Hçn hîp gåm NaCl vµ NaBr. Cho hçn hîp t¸c dông víi dung dÞch AgNO3 d− th× t¹o ra kÕt tña cã khèi l− îng b»ng khèi l− îng cña AgNO3 ®· tham gia ph¶n øng. Thµnh phÇn % theo khèi l− îng cña NaBr trong hçn hîp ®Çu lµ: A. 44,56 % B. 72,16 % C. 58,98 % Bµi 9: Thªm 200ml dung dÞch NaOH 1,5 M vµo 100 ml dung dÞch H3PO4 3 M. 1. Khèi l îng muèi t¹o thµnh lµ:

A: NaH2PO4(24 gam),Na2HPO4(14,2 gam) B: Na2HPO4(14,2 gam),Na3PO4 (38,2 gam) C: Na2HPO4(28,4 gam), Na3PO4 (16,4 gam) D: Na2HPO4(28,4 gam), NaH2PO4 (12,0 gam) 2. Nång ®é mol/lÝt cña dung dÞch t¹o thµnh lµ:

A: NaH2PO4 (0,22 M ), Na2HPO4 ( 0,44 M ) B: Na2HPO4 ( 0,33 M ), Na3PO4 ( 0,24 M ) C: Na2HPO4 (0,24M ), Na3PO4 ( 0,36 M ) D: Na2HPO4 ( 0,67 M ), NaH2PO4 ( 0,33M )

Bµi 10: LÊy V1 lÝt CO2 vµ V2 lÝt CO trén ®Òu ®Ó thu ® îc 24 lÝt hçn hîp CO2 vµ CO cã tû khèi so víi CH4 b»ng 2. ThÓ tÝch CO cÇn lÊy lµ: A. 16 lÝt D. 10 lÝt. B. 18 lÝt

C. 6 lÝt

http://megabook.vn 45

®Ò sè 28: ®Ò thi thö cao ®½ng-®¹i häc m«n hãa häc n¨m 2011

(Thêi gian lµm bµi: 90 phót víi 50 c©u)

Họ, tên thí sinh:. . . . . . . . . . . . . . . . ………………………….Số báo danh:. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

B. Fe

D. Cu

C. CuO

C. NO

D. N2

B. N2O

C. 0,448

B. 0,224

C. glucozơ, fructozơ D. glucozơ, etanol

B. C2H4O2 và C3H6O2 D. C3H6O2 và C4H8O2

B. Etylamin D. Phenylamoni clorua

D. (HCOO)2C2H4 và 6,6

- khử trong dãy điê ̣n hoá (dãy thế điện cực

C. Ag, Cu2+

D. Zn, Ag+

B. poli(metyl metacrylat) D. poli(etylen terephtalat)

B. 3

D. 4

C. 1

Cho biết khối lượng nguyên tử (theo đvC) của các nguyên tố: H=1; C= 12; N= 14; O= 16; Na= 23; Mg= 24; Al= 27; P= 31; S= 32; Cl= 35,5; K= 39; Ca= 40; Cr= 52; Fe= 56; Cu= 64; Zn= 65; Ag= 108; Ba= 137. I. PHẦN CHUNG CHO TẤT CẢ THÍ SINH (40 câu, từ câu 1 đến câu 40) Câu 1 : Chất rắn X phản ứ ng vớ i dung di ̣ch HCl đươ ̣c dung di ̣ch Y . Cho từ từ dung di ̣ch NH 3 đến dư vào dung di ̣ch Y , ban đầu xuất hiê ̣n kết tủ a xanh , sau đó kết tủ a tan, thu đươ ̣c dung di ̣ch màu xanh thẫm . Chất X là A. FeO Câu 2 : Cho hỗn hơ ̣p gồm 6,72 gam Mg và 0,8 gam MgO tác du ̣ng hết vớ i lươ ̣ng dư dung di ̣ch HNO 3. Sau khi các phản ứ ng xảy ra hoàn toàn , thu đươ ̣c 0,896 lít một khí X (đktc) và dung dịch Y . Làm bay hơi dung di ̣ch Y thu đươ ̣c 46 gam muối khan . Khí X là A. NO2 Câu 3 : Cho 1,56 gam hỗn hơ ̣p gồm Al và Al 2O3 phản ứng hết vớ i dung di ̣ch HCl (dư), thu đươ ̣c V lít khí H2 (đktc) và dung dịch X . Nhỏ từ từ dung dịch NH 3 đến dư vào dung dịch X thu được kết tủa , lọc hết lươ ̣ng kết tủ a, nung đến khối lươ ̣ng không đổi thu đươ ̣c 2,04 gam chất rắn. Giá trị của V là A. 0,672 D. 1,344 Câu 4 : Thuỷ phân hoàn toàn tinh bột trong dung dịch axit vô cơ loãng , thu đươ ̣c chất hữu cơ X . Cho X phản ứng với khí H 2 (xúc tác Ni, t0), thu đươ ̣c chất hữu cơ Y. Các chất X, Y lần lươ ̣t là A. glucozơ, saccarozơ B. glucozơ, sobitol Câu 5 : Cho 16,4 gam hỗn hơ ̣p X gồm 2 axit cacboxylic là đồng đẳng kế tiếp nhau phản ứ ng hoàn toàn vớ i 200 ml dung di ̣ch NaOH 1M và KOH 1M thu đươ ̣c dung di ̣ch Y . Cô ca ̣n dung di ̣ch Y , thu đươ ̣c 31,1 gam hỗn hơ ̣p chất rắn khan . Công thứ c củ a 2 axit trong X là A. C2H4O2 và C3H4O2 C. C3H4O2 và C4H6O2 Câu 6 : Dung di ̣ch nào sau đây làm quỳ tím chuyển màu xanh ? A. Glyxin C. Anilin Câu 7 : Hỗn hơ ̣p Z gồm hai este X và Y ta ̣o bở i cù ng mô ̣t ancol và hai axit cacboxylic kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng (MX < MY). Đốt cháy hoàn toàn m gam Z cần dù ng 6,16 lít khí O 2 (đktc), thu đươ ̣c 5,6 lít khí CO2 (đktc) và 4,5 gam H2O. Công thứ c este X và giá tri ̣ củ a m tương ứ ng là A. CH3COOCH3 và 6,7 B. HCOOC2H5 và 9,5 C. HCOOCH3 và 6,7 Câu 8 : Cho biết thứ tư ̣ từ trái sang phải củ a các că ̣p oxi hoá chuẩn) như sau : Zn2+/Zn ; Fe2+/Fe; Cu2+/Cu; Fe3+/Fe2+; Ag+/Ag Các kim loại và ion đều phản ứng được với ion Fe 2+ trong dung di ̣ch là B. Ag, Fe3+ A. Zn, Cu2+ Câu 9 : Polime nào sau đây đươ ̣c tổ ng hơ ̣p bằng phản ứ ng trù ng ngưng ? A. poliacrilonitrin C. polistiren Câu 10 : Ứng với công thức phân tử C2H7O2N có bao nhiêu chất vừ a phản ứ ng đươ ̣c vớ i dung di ̣ch NaOH vừ a phản ứ ng đươ ̣c vớ i dung di ̣ch HCl ? A. 2 Câu 11 : Hoà tan hỗn hợp gồm : K2O, BaO, Al2O3, Fe3O4 vào nước (dư), thu đươ ̣c dung di ̣ch X và chất rắn Y. Sục khí CO2 đến dư vào dung dịch X, sau khi các phản ứ ng xảy ra hoàn toàn thu đươ ̣c kết tủ a là A. K2CO3

B. Fe(OH)3

C. Al(OH)3

D. BaCO3

http://megabook.vn 46

D. Ca(HCO3)2

C. Ba(HCO3)2

C. 4,32

B. 2,16

D. 43,20

B. hiđro D. cô ̣ng hoá tri ̣ phân cư ̣c

(dư), đun nóng, thu đươ ̣c sản phẩm gồm 2

B. CH3COOCH2CH2Cl D. CH3COOCH(Cl)CH3

B. (1), (3), (5)

C. (1), (4), (5)

D. (1), (3), (4)

(dư), thu đươ ̣c V lít khí H 2

B. 0,896

C. 3,360

D. 2,128

: 1s22s22p63s1; 1s22s22p63s2;

B. Z, X, Y

C. Z, Y, X

B. C2H4

D. C2H2

C. CH4

3-, Cl-, Ba2+

B. Al3+, PO4

2-

- D. Ca2+, Cl-, Na+, CO3

B. tăng nhiê ̣t đô ̣ củ a hê ̣ phản ứ ng D. tăng áp suất củ a hê ̣ phản ứ ng

C. C2H3COOH

D. C3H5COOH

Câu 12 : Cho 9,125 gam muối hiđrocacbonat phản ứng hết với dung dịch H 2SO4 (dư), thu đươ ̣c dung di ̣ch chứ a 7,5 gam muối sunfat trung hoà . Công thứ c củ a muối hiđrocacbonat là A. NaHCO3 B. Mg(HCO3)2 Câu 13 : Thuỷ phân hoàn toàn 3,42 gam saccarozơ trong môi trườ ng axit , thu đươ ̣c dung di ̣ch X . Cho toàn bộ dung dịch X phản ứng hết với lượng dư dung dịch AgNO 3 trong NH3, đun nóng, thu đươ ̣c m gam Ag. Giá trị của m là A. 21,60 Câu 14 : Liên kết hóa ho ̣c giữa các nguyên tử trong phân tử H 2O là liên kết A. cô ̣ng hoá tri ̣ không phân cư ̣c C. ion Câu 15 : Phát biểu đúng là A. Phenol phản ứ ng đươ ̣c vớ i dung di ̣ch NaHCO 3 B. Phenol phản ứ ng đươ ̣c vớ i nướ c brom C. Vinyl axetat phản ứ ng vớ i dung di ̣ch NaOH sinh ra ancol etylic D. Thuỷ phân benzyl clorua thu được phenol Câu 16 : Thuỷ phẩn chất hữu cơ X trong dung dịch NaOH muối và ancol etylic . Chất X là A. CH3COOCH2CH3 C. ClCH2COOC2H5 Câu 17 : Phát biểu nào sau đây đúng ? A. Dung di ̣ch NaF phản ứ ng vớ i dung di ̣ch AgNO 3 sinh ra AgF kết tủ a B. Iot có bán kính nguyên tử lớ n hơn brom C. Axit HBr có tính axit yếu hơn axit HCl D. Flo có tính oxi hoá yếu hơn clo Câu 18 : Cho các dung di ̣ch loãng : (1) FeCl3, (2) FeCl2, (3) H2SO4, (4) HNO3, (5) hỗn hơ ̣p gồm HCl và NaNO3. Những dung di ̣ch phản ứ ng đươ ̣c vớ i kim loa ̣i Cu là A. (1), (2), (3) Câu 19 : Cho 10 ml dung di ̣ch ancol etylic 460 phản ứng hết với kim lại Na (đktc). Biết khối lươ ̣ng riêng củ a ancol etylic nguyên chất bằng 0,8 g/ml. Giá trị của V là A. 4,256 Câu 20 : Các kim loại X , Y, Z có cấu hình electron nguyên tử lần lươ ̣t là 1s22s22p63s23p1. Dãy gồm các kim loại xếp theo chiều tăng dần tính khử từ trái sang phải là D. Y, Z, X A. X, Y, Z Câu 21 : Đốt cháy hoàn toàn 6,72 lít (đktc) hỗn hơ ̣p gồm hai hiđrocacbon X và Y (MY > MX), thu đươ ̣c 11,2 lít CO2 (đktc) và 10,8 gam H2O. Công thứ c củ a X là A. C2H6 Câu 22 : Dãy gồm các ion cùng tồn tại trong một dung dịch là A. K+, Ba2+, OH-, Cl- C. Na+, K+, OH-, HCO3 Câu 23 : Cho cân bằng hoá ho ̣c : Cân bằng chuyển di ̣ch theo chiều thuâ ̣n khi A. thêm PCl3 vào hệ phản ứng C. thêm Cl2 vào hệ phản ứng Câu 24 : Đốt cháy hoàn toàn 2,76 gam hỗn hơ ̣p X gồm C xHyCOOH , CxHyCOOCH3, CH3OH thu đươ ̣c 2,688 lít CO 2 (đktc) và 1,8 gam H2O. Mă ̣t khác, cho 2,76 gam X phản ứ ng vừ a đủ vớ i 30 ml dung di ̣ch NaOH 1M, thu đươ ̣c 0,96 gam CH3OH. Công thứ c củ a CxHyCOOH là A. C2H5COOH B.CH3COOH Câu 25 : Nguyên tử S đóng vai trò vừ a là chất khử , vừ a là chất oxi hoá trong phản ứ ng nào sau đây ?

A. 4S + 6NaOH (đặc)

2Na2S + Na2S2O3 + 3H2O

http://megabook.vn 47

B. S + 3F2

SF6

C. S + 6HNO3 (đặc)

H2SO4 + 6NO2 + 2H2O

Na2S

B. Be, Mg, Ca

C. Li, Na, Ca

D. Li, Na, K

D. S + 2Na Câu 26 : Dãy gồm các kim loại có cấu tạo mạng tinh thể lập phương tâm khối là A. Na, K, Mg Câu 27 : Cho a gam Fe vào 100 ml dung dịch hỗn hợp gồm HNO3 0,8M và Cu(NO3)2 1M. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được 0,92a gam hỗn hợp kim loại và khí NO (sản phẩm khử duy nhất của

). Gía trị của a là

B. 5,6

D. 11,0

C. 11,2

B. 4

D. 1

C. 2

D. 31

C. 47

B. 27

B. CuSO4

D. Ca(HCO3)2

C. Fe(NO3)3

C. 40,00%

D. 31,25%

B. 50,00%

B. 37,58%

C. 64,42%

D. 43,62%

B. HCOOCH3, HOCH2CHO D. HCOOCH3, CH3COOH

B. C6H9O3

D. C4H6O2

C. C2H3O

A. 8,4 Câu 28 : Ứng với công thức phân tử C3H6O có bao nhiêu hợp chất mạch hở bền khi tác dụng với khí H2 (xúc tác Ni, t0) sinh ra ancol ? A. 3 Câu 29 : Cho phản ứng Na2SO3 + KMnO4 + NaHSO4  Na2SO4 + MnSO4 + K2SO4 + H2O Tổng hệ số của các chất (là những số nguyên, tối giản) trong phương trình phản ứng là A. 23 Câu 30 : Nhỏ từ từ dung dịch NaOH đến dư vào dung dịch X. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn ch ỉ thu được dung dịch trong suốt. Chất tan trong dung dịch là A. AlCl3 Câu 31 : Cho 45 gam axit axetic phản ứng với 69 gam ancol etylic (xúc tác H2SO4 đặc), đun nóng, thu được 41,25 gam etyl axetat. Hiệu suất của phản ứng este hoá là A. 62,50% Câu 32 : Cho 29,8 gam hỗn hợp bột gồm Zn và Fe vào 600 ml dung dịch CuSO4 0,5M. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được dung dịch X và 30,4 gam hỗn hợp kim loại. Phần trăm về khối lượng của Fe trong hỗn hợp ban đầu là A. 56,37% Câu 33 : Hai chất X và Y có cùng công thức phân tử C2H4O2. Chất X phản ứng được với kim loại Na và tham gia phản ứng tráng bạc. Chất Y phản ứng được với kim loại Na và hoà tan được CaCO3. Công thức của X, Y lần lượt là A. HOCH2CHO, CH3COOH C. CH3COOH, HOCH2CHO Câu 34 : Anđehit no mạch hở X có công thức đơn giản nhất C2H3O. Công thức phân tử của X là A. C8H12O4 Câu 35 : Cho sơ đồ chuyển hoá sau :

B. 35,95%

C. 23,97%

D. 32,65%

B. 0,280

C. 0,075

D. 0,200

Công thức của X, Y, Z lần lượt là A. Cl2, AgNO3, MgCO3 B. Cl2, HNO3, CO2 C. HCl, HNO3, Na2NO3 D. HCl, AgNO3, (NH4)2CO3 Câu 36 : Cho 0,015 mol một loại hợp chất oleum vào nước thu được 200 ml dung dịch X. Để trung hoà 100 ml dung dịch X cần dùng 200 ml dung dịch NaOH 0,15M. Phần trăm về khối lượng của nguyên tố lưu huỳnh trong oleum trên là A. 37,86% Câu 37 : Để trung hoà 15 gam một loại chất béo có chỉ số axit bằng 7, cần dùng dung dịch chứa a gam NaOH. Giá trị của a là A. 0,150 Câu 38 : Cho 2,1 gam hỗn hợp X gồm 2 amin no, đơn chức, kế tiếp nhau t rong dãy đồng đẳng phản ứn g hết với dung dịch HCl (dư), thu được 3,925 gam hỗn hợp muối. Công thức của 2 amin trong hỗn hợp X là A. CH3NH2 và C2H5NH2 B. C2H5NH2 và C3H7NH2

http://megabook.vn 48

D. CH3NH2 và (CH3)3N

D. 4; 3; 6

C. 4; 2; 6

B. 5; 3; 9

D. 0,1M

C. 0,6M

B. 0,2M

C. C4H6

B. C5H8

D. C3H4

D. 0,014

C. 0,012

B. propanal

D. đimetyl xeton

C. metyl vinyl xeton

B. đồng(II) oxit và dung dịch HCl D. kim loại Cu và dung dịch HCl

D. Ag2O, NO2, O2

B. Ag2O, NO, O2

C. Ag, NO, O2

B. Glucozơ và fructozơ D. 2-metylpropan-1-ol và butan-2-ol

B. 1

D. 4

C. 2

B. 224

C. 448

D. 336

D. Cu

C. Fe

C. 1,2-đicloetan

D. 2-clopropen

D. 3

B. 4

C. 5

C. C3H7NH2 và C4H9NH2 Câu 39 : Số liên tiếp  (xích ma) có trong mỗi phân tử: etilen; axetilen; buta-1,3-đien lần lượt là A. 3; 5; 9 Câu 40 : Hấp thụ hoàn toàn 3,36 lít khí CO2 (đktc) vào 125 ml dung dịch Ba(OH)2 1M, thu được dun g dịch X. Coi thể tích dung dịch không thay đổi, nồng độ mol của chất tan trong dung dịch X là A. 0,4M PHẦN RIÊNG [10 câu] Thí sinh chỉ được làm một trong hai phần (phần A hoặc B) A. Theo chương trình Chuẩn (10 câu, từ câu 41 đến câu 50) Câu 41 : Cho 3,12 gam ankin X phản ứng với 0,1 mol H2 (xúc tác Pd/PbCO3, t0), thu được hỗn hợp Y chỉ có hai hiđrocacbon. Công thức phân tử của X là A. C2H2 Câu 42: Cho phản ứng : Br2 + HCOOH  2HBr + CO2 Nồng độ ban đầu của Br2 là a mol/lít, sau 50 giây nồng độ Br2 còn lại là 0,01 mol/lít. Tốc độ trung bình của phản ứng trên tính theo Br2 là 4.10-5 mol (l.s). Giá trị của a là A. 0,018 B. 0,016 Câu 43 : Oxi hoá không hoàn toàn ancol isopropylic bằng CuO nung nóng, thu được chất hữu cơ X. Tên gọi của X là A. metyl phenyl xeton Câu 44 : Thuốc thử dùng để phân biệt dung dịch NH4NO3 với dung dịch (NH4)2SO4 là A. dung dịch NaOH và dung dịch HCl C. đồng(II) oxit và dung dịch NaOH Câu 45 : Phát biểu nào sau đây không đúng? A. Crom(VI) oxit là oxit bazơ B. Ancol etylic bốc cháy khi tiếp xúc với CrO3 C. Khi phản ứng với dung dịch HCl, kim loại Cr bị oxi hoá thành ion Cr2+ D. Crom(III) oxit và crom(II) hiđroxit đều là chất có tính lưỡng tính Câu 46 : Sản phẩm của phản ứng nhiệt phân hoàn toàn AgNO3 là A. Ag, NO2, O2 Câu 47 : Cặp chất nào sau đây không phải là đồng phân của nhau? A. Ancol etylic và đimetyl ete C. Saccarozơ và xenlulozơ Câu 48 : Nếu thuỷ phân không hoàn toàn pentapeptit Gly-Ala-Gly-Ala-Gly thì thu được tối đa bao nhiêu đipeptit khác nhau? A. 3 Câu 49 : Axit cacboxylic X có công thức đơn giản nhất là C3H5O2. Khi cho 100 ml dung dịch axit X nồn g độ 0,1M phản ứng hết với dung dịch NaHCO3 (dư), thu được V ml khí CO2 (đktc). Giá trị của V là A. 112 Câu 50 : Kim loại M có thể được điều chế bằng cách khử ion của nó trong oxit bởi khí H2 ở nhiệt độ cao. Mặt khác, kim loại M khử được ion H+ trong dung dịch axit loãng thành H2. Kim loại M là A. Al B. Mg B.Theo chương trình Nâng cao (10 câu, từ câu 51 đến câu 60) Câu 51: Chất nào sau đây có đồng phân hình học? A. But-2-in B. But-2-en Câu 52: Số amin thơm bậc một ứng với công thức phân tử C 7H9N là A. 2 Câu 53: Cho m gam bột crom phản ứng hoàn toàn với dung dịch HCl (dư) thu được V lít khí H 2 (đktc). Mặt khác cũng m gam bột crom trên phản ứng hoàn toàn với khí O2 (dư) thu được 15,2 gam oxit duy nhất. Giá trị của V là A. 2,24

D. 6,72

B. 4,48

C. 3,36

http://megabook.vn 49

Câu 54: Cho biết

= 2,37V;

= 0,76V;

= 0,13V;

= +0,34V.

B. Zn2+/Zn và Pb2+/Pb D. Mg2+/Mg và Zn2+/Zn

C. 10,8

B. 43,2

D. 21,6

B. Dung dịch NH4Cl

C. C2H4, H2O, CO

D. C2H2, O2, H2O

B. C2H2, H2O, H2

B. (NH4)2CO3

D. BaCO3

C. BaCl2

B. anlyl clorua, propyl clorua, phenyl clorua D. phenyl clorua, propyl clorua, anlyl clorua

Pin điện hóa có suất điện động chuẩn bằng 1,61V được cấu tạo bởi hai cặp oxi hóa -khử. A. Pb2+/Pb và Cu2+/Cu C. Zn2+/Zn và Cu2+/Cu Câu 55: Cho 4,6gam một ancol no, đơn chức phản ứng với CuO nung nóng, thu được 6,2 gam hỗn hợp X gồm anđehit, nước và ancol dư. Cho toàn bộ lượng hỗn hợp X phản ứng hoàn toàn với lượng dư dun g dịch AgNO3 trong NH3, đun nóng, thu được m gam Ag. Giá trị của m là A. 16,2 Câu 56: Điện phân dung dịch CuSO4 với anot bằng đồng (anot tan) và điện phân dung dịch CuSO4 với anot bằng graphit (điện cực trơ) đều có đặc điểm chung là A. ở catot xảy ra sự oxi hóa: 2H2O +2e  2OH +H2 B. ở anot xảy ra sự khử: 2H2O  O2 + 4H+ +4e C. ở anot xảy ra sự oxi hóa: Cu  Cu2+ +2e D. ở catot xảy ra sự khử: Cu2+ + 2e  Cu Câu 57: Dung dịch nào sau đây có pH > 7 ? A. Dung dịch NaCl C. Dung dịch Al2(SO4)3 D. Dung dịch CH3COONa Câu 58: Ở điều kiện thích hợp: chất X phản ứng với chất Y tạo ra anđehit axetic; chất X phản ứng với chất Z tạo ra ancol etylic. Các chất X,Y,Z lần lượt là: A. C2H4, O2, H2O Câu 59: Thuốc thử dùng để phân biệt 3 dung dịch riêng biệt : NaCl, NaHSO4, HCl là A. NH4Cl Câu 60: Khả năng phản ứng thế nguyên tử clo bằng nhóm –OH của các chất được xếp theo chiều tăn g dần từ trái sang phải là: A. anlyl clorua, phenyl clorua, propyl clorua C. phenyl clorua, anlyl clorua, propyl clorua

ĐÁP ÁN ĐÊ 28

Câu 1 : C Câu 2 : D

Giải:

khi đó mmuối khan =

=> muối khan gồm Mg(NO3)2 và

NH4NO3 =>

Đặt khí X : NxOy

Mg

0,28 0,56 (5x-2y)0,04 0,04 0,16 0,02 khi đó : 0,56 = (5x-2y)0,04 + 0,16 => 5x - 2y = 10 chọn : x = 2 ; y = 0 Vậy X là : N2 Câu 3 :A

Giải : sơ đồ :

http://megabook.vn 50

mrấn =

ta có

=> x = 0,02 =>

Câu 4 :B Câu 5 :B Giải: Dựa vào đáp án => 2axit cacboxylic là đơn chức

Đặt công thức của 2 axit :

+ H2O

+ NaOH x x x

+ H2O

+ KOH y y y

Ta có :

=>

=> x + y = 0,25 =>

Vậy : Công thứ c củ a 2 axit trong X là C 2H4O2 và C3H6O2 Câu 6 :B Câu 7 :C

Giải :

=> X, Y là 2 este no đơn chức

Áp dụng ĐLBTKL : m =

+ 4,5 -

= 6,7 (g)

Đặt

công

thức

của X, Y

:

=>

=>

=>

=> n = 2 ; n = 3 X : C2H4O2 HCOOCH3

Y : C3H6O2 CH3COOCH3 Câu 8 :D,Câu 9 :D,Câu 10 :A,Câu 11 :C Câu 12 :B Giải : gọi công thức muối hiđrocacbonat : M(HCO3)n

M2(SO4)n

Sơ đồ : 2M(HCO3)n 2mol 1 mol khối lượng giảm : 2.61n - 96n = 26n

theo đề

9,125 - 7,5 = 1,625

M + 61n =

=> M = 12n n = 2 => M = 24 (Mg)

Công thứ c củ a muối hiđrocacbonat là Mg(HCO3)2 Câu 13 :C Giải : C12H22O11 + H2O

C6H12O6 + C6H12O6

http://megabook.vn 51

Câu 16 :C

Câu 17 :B

Câu 15 :B

Câu 18 :C

0,01 0,01 0,01 2Ag C6H12O6 + AgNO3 + NH3 + H2O 0,02 0,04 => mAg = 0,04.108 = 4,32 (g) Câu 14 :D Câu 19 :A

Giải :

( vì

)

=>

=>

4,256

0,3

Câu 20 :C Câu 21 :C Giải: nX,Y = 0,03 ; nCO2 = 0,5 ; nH2O = 0,6 Nếu : X, Y là 2 hiđrocacbon no => nX,Y = 0,6 - 0,2 = 0,1 Vậy : Hai hiđrocacbon gồm ankan và anken

mCO2 nCO2 CmH2m

khi đó CnH2n +2 0,1 0,1n (0,3-0,1) 0,2m Theo đề : 0,1n + 0,2m = 0,5 => n + 2m = 5 chọn n = 1 ; m = 2 (vì MY > MX) Công thứ c củ a X là CH 4 Câu 23 :B Câu 22 :A Câu 24:C Giải : nCO2 = 0,12 ; nH2O = 0,1 mà CH3OH ancol no đơn chức nên CxHyCOOH không no đơn chức CnH2n-1COOH (n + 1)CO2 + nH2O a (n + 1)a na CnH2n-1COOCH3 (n +2)CO2 + (n + 1)H2O b (n +2)b ( n +1)b CH3OH CO2 + 2H2O c c 2c

=> a + b -c = 0,02

Ta có

=> a = c = 0,01 b = 0,02 n = 2

Công thứ c củ a C xHyCOOH là C 2H3COOH Câu 26 :D Câu 25 :A Câu 27 :D

Giải : ta có :

Fe + Fe3+ + NO + 2H2O

3Fe2+

0,02 0,08 0,02 Fe + 2Fe3+ 0,01 0,02 Fe + Cu2+ Fe2+ + Cu 0,1 0,1 0,1

http://megabook.vn 52

khi đó : a - 0,13.56 + 0,1.64 = 0,92a => a = 11 Câu 28 :ACâu 29 :BCâu 30 :A Câu 31 :A Giải : n axit axet ic = 0,75 ; n ancol etylic = 1,5 => ancol dư => m este(lý thuyết) = 0,75.88 = 66 (g)

H%

Câu 32 :A Giải: nCuSO4 = 0,03 Zn + Cu2+ Zn2+ + Cu x x x Fe + Cu2+ Fe2+ + Cu 0,03-x 0,03-x 0,03-x theo đề : m hh kim loại = 56(y - 0,03 + x) + 64.0,03 = 30,4 => x + y = 0,5 mặt khác : 65x + 56y = 29,8

(n + 1)H2SO4

=> y = 0,3 => %m Fe = = 56,37%

=> %S =

=> n +1 = 4 => n = 3

NaHSO4 + H2O

Giải : n KOH = =

=1,875.10-3= n NaOH => a = m NaOH = 0,075

Câu 33 :ACâu 34 :DCâu 35 :D Câu 36 :B Giải : H2SO4.nSO3 + (n + 1) H2O 1 (n +1) 0,015 0,06 H2SO4 + NaOH 0,03 0,03 Câu 37 :C

Câu 38 :A

Giải : 2 amin no đơn chức :

khi đó n HCl =

= n

=>

=>

Công thức của 2 amin trong hỗn hợp X là CH 3NH2 và C2H5NH2 Câu 39 :B Câu 40 :B

Giải : nCO2 = 0,15 ; nOH- = 0,125.2 = 0,25 khi đó : 1 <

+ H2O

CO2 + 2OH- a a a CO2 + OH- b b b

http://megabook.vn 53

Câu 41 :A

Giải : Theo đề hỗn hợp Y gồm ankin dư và anken vì CnH2n -2 + H2

CnH2n

Dựa vào đáp án : khi X là C2H2 thì

khi đó C2H2 mới dư

Câu 42 :C Giải : từ phản ứng : Br2 + HCOOH  2HBr + CO2 [ ]bđ a [ ]pứ a - 0,01 a - 0,01

V =

=> a = 0,012

Câu 47 :C

Câu 46 :A

Câu 45 :A

Câu 44 :D

Câu 48 :C

C4H8(COONa)2 + 2CO2 + H2O

Câu 51 :B

Câu 43 :D Câu 49 :C Giải : CTPT X (C3H5O2)n = C3nH5nO2n = C2nH4n(COOH)n => C4H8(COOH)2 ta có : 4n = 2.2n + 2 - n => n = 2 C4H8(COOH)2 + 2NaHCO3 0,01 0,02 = 0,448 lít Câu 52 :D Câu 50 :C Câu 53 :B

2

Cr + 2HCl

Giải : 4Cr + 3O2

CrCl2 + H2

0,2 0,1 0,2 0,2 . 22,4 = 4,48 lít Câu 54 :D

Giải : khi đó chỉ có :

= -0,76 - (-2,73) = 1,61 V

RCHO + Cu + H2O

2Ag

Câu 55 :B Giải : RCH2OH + CuO mCuO = 6,2 - 4,6 = 1,6 => nCuO = 0,02 RCHO + AgNO3 + NH3 + H2O 0,02 0,04.108 = 4,32 (g) Câu 56 :D Câu 57 :D Câu 58 :A Câu 59 :D Câu 60 :D

http://megabook.vn 54