Hoàng Bình Nguyên 0972.792.759 E-mail: Hoangbinhnguyen2009@gmail.com Eakar – Đăk Lăk BUÔNG RA Đ NH N VÀO Ể
Ậ
Buông ra đ nh n vào. T c là buông x t t c s đ t c . Bài này s giúp c t ả ấ ả ẽ ượ ấ ả ứ ể ẽ ậ
cho chúng ta có 1 quan ni m r ng: S ng có giá tr và ý nghĩa trong cu c đ i là không ệ ằ ố ộ ờ ị
ph i ch s ng cho riêng cho b n thân mình. N u trên cu c đ i mình s ng mà ch bi ộ ờ ỉ ố ỉ ế t ế ả ả ố
teo l i m t vùng đ t nh h p trong th b n thân mình thôi, thì cu c đ i chúng ta t ả ộ ờ ự ạ ỏ ẹ ấ ộ ế
gi i r ng l n này. Nh ng m t con ng i ch a đ ớ ộ ư ớ ộ ườ ư ượ ệ c m mang v đ o đ c và trí tu , ề ạ ứ ở
thì con ng i đó không hi u đ s ng ban t ng và hi n dâng là nh th nào? ườ ể c l ượ ẽ ố ư ế ế ặ
Ph ng h ng c a m i m t con ng i là c s ng làm sao mà gom vào cho b n thân ươ ướ ủ ỗ ộ ườ ứ ố ả
mình th t là nhi u là mình th y đ . T t c nh ng gì ấ ủ ấ ả ữ ề ậ ở ầ xung quanh mình thì không c n
quan tâm và suy nghĩ đ n. Mà mình l i suy nghĩ làm sao mà hùa vào đ ế ạ ượ c nhi u cho ề
b n thân mình đ th a mãn lòng tham d c c a chúng ta, thì khi đó ta l ả ụ ủ ể ỏ ạ i nghĩ r ng đó ằ
là cu c s ng đ y đ và h nh phúc nh t. Mình c đinh ninh là nh v y nh ng nó có ộ ố ư ậ ủ ứ ư ấ ầ ạ
đúng là nh v y không? Cho nên nhà th T H u có câu th nh th này: ơ ư ế ơ ố ữ ư ậ
N u là con chim, chi c lá ế ế
Con chin ph i hót, chi c lá ph i xanh ế ả ả
L nào vay mà không tr ẽ ả
S ng là cho đâu ch nh n riêng mình ỉ ậ ố
i c n ph i suy nghĩ và hành đ ng cho đúng. Ở đây là đi u m i m t con ng ỗ ề ộ ườ ầ ả ộ
Ngày x a tôi ch a hi u đ ư ư ể ượ ả ố c câu nói: “Mu n hi u th nào là tình yêu thì ph i s ng ể ế ố
i khác, đó chính là tình yêu”. Nh ng khi tôi đã h t mình vì ng ế ườ i khác. S ng vì ng ố ườ ư
i khác tôi l n h n m t chút thì ta đã hi u. N u chúng ta s ng chia s và s ng vì ng ế ể ẻ ơ ộ ớ ố ố ườ
trong m t ph m vi nh hay m t ph m vi l n h n, thì mình s th y mình vĩ đ i và ẽ ấ ạ ạ ạ ộ ỏ ộ ớ ơ
tuy t v i đ n m c nào? Chúng ta đ ng nghĩ r ng: Trong cu c s ng này, c đi u gì ệ ờ ế ộ ố ứ ề ứ ừ ằ
gom th t nhi u vào cho mình mà mình th y đ . Chúng ta hãy nghĩ l i đi, khi mà mình ấ ủ ề ậ ạ
ban t ng đi u gì đó trong cu c đ i thì mình có b m t không? Ch c ch n là không bao ộ ờ ị ấ ề ắ ắ ặ
gi c! Dân gian có câu kinh nghi m là: “Ng i ta ăn thì còn, mình ăn thì m t đ ờ ấ ượ ệ ườ
m t”. Th t ra theo nghĩa đen thì ai ăn cũng m t c , nh ng đâyl à kinh nghi m c a bao ấ ả ủ ư ệ ấ ậ
i. N u không có s kinh nghi m thì s không bao gi đ i đ l ờ ể ạ ự ế ệ ẽ ờ ữ có câu nói này. Nh ng
1
Hoàng Bình Nguyên 0972.792.759 E-mail: Hoangbinhnguyen2009@gmail.com Eakar – Đăk Lăk
ng i nào đã t ng s ng và làm nh th , thì chúng ta s th y đ c câu này nó giá tr ườ ư ế ẽ ấ ừ ố ượ ị
hi n h u ngay trong cu c đ i này, ch không c n ph i ch t đi và s ng l i chúng ta ữ ứ ệ ế ầ ả ộ ờ ố ạ
i này ăn, sau này ng m i hi u. Và chúng ta đ ng nghĩ: “Mình cho ng ừ ể ớ ườ ườ i đó s giúp ẽ
i mình hay mình chia s v i ai thì sau này ng i mình”. Câu này l ạ ẻ ớ ườ i đó s giúp l ẽ ạ
không mang nghĩa đó. Nh ng r i t ồ ấ ả ữ ờ t c nh ng gì chúng ta đã ban t ng cho đ i, thì đ i ư ặ ờ
i cho chúng ta t s tr l ẽ ả ạ ươ ư ng x ng, th m chí là g p nhi u l n so v i ban đ u. Nh ng ề ầ ứ ậ ấ ầ ớ
ch a ch c đã là đích thân ng i đó. Chúng ta đ ng nghĩ r ng: “Tôi giúp ng i này, ư ắ ườ ừ ằ ườ
mai này ng ườ i này s giúp tôi lúc khó khăn ho n lo n”. Mình kh i c n nghĩ, mình ạ ỏ ầ ẽ ạ
đ ng b n tâm nh ng đi u đó. Chúng ta nên nh r ng: Chúng ta đã ban t ng cái gì, thì ừ ớ ằ ữ ề ặ ậ
chúng ta s nh n l ng x ng v đi u đó. Mình đ ng có trách ng i này ậ ạ ẽ i nh ng gì t ữ ươ ề ề ứ ừ ườ
i này b c tình v i mình. Mình kh i c n nghĩ, vì mình đã ch p nh n làm thì x u, ng ấ ườ ỏ ầ ấ ậ ạ ớ
mình không c n nghĩ đi u đó. T t c m i vi c đ u tr l i cho chúng ta m t cái gì đó ấ ả ọ ệ ề ả ạ ề ầ ộ
t ươ ng x ng, n u tâm h n chúng ta càng r ng l n, thì s tr này cũng r ng l n nh ộ ự ả ứ ế ồ ớ ộ ớ ư
tâm h n mình n a. Chúng ta có nhìn th y n ữ ấ ồ ướ ộ c sông không? N u chúng ta múc m t ế
ngàn thùng thì ch đó có b khuy t không? Chúng ta múc m t ngàn thùng mà dòng sông ế ỗ ộ ị
cũng không b khuy t, nh ng m t ngàn thùng này thì chúng ta đã s d ng đ c cho ử ụ ư ế ộ ị ượ
bi t nhiêu hoa màu và nhi u th khác. V y mà có chúng ta s khuy t, r i chúng ta c ế ế ồ ứ ề ậ ợ ứ
đ mãi nh v y v i m t m c đ n ớ ể ứ ộ ướ ủ ư ậ ứ ề c c a dòng sông nh v y, đ r i m i th đ u ư ậ ể ồ ộ ọ
khô c n và dòng n c ngày càng đ c đi. Có nh ng ng i trong cu c s ng th m chí ằ ướ ụ ữ ườ ộ ố ậ
ích k v i chính b n thân mình, s ng mà không bi t buông ra, không bi t s ng vì ỷ ớ ả ố ế ế ố
ng i khác. Đó là đi u chúng ta c n ph i tránh. ườ ề ầ ả
N u chúng ta s ng vùng cao nguyên hay vùng mà không có dòng sông n ế ố ở ướ c
ng t mà ph n l n chúng ta dùng gi ng thì chúng ta s th y đi u gì? N u n ẽ ấ ầ ớ ế ướ ế ề ọ c gi ng, ế
mà mình không múc lên xài thì nó s b h gi ng, n ẽ ị ư ế ướ ẽ ị ư c s b h và r t hôi. Cho nên ấ
trong cu c đ i mà mình không bi t s ng vì ng ộ ờ ế ố ườ ộ i khác, cái gì cũng gom vào thì m t
ngày nào đó tâm h n chúng ta cũng s b n đi nh chi c gi ng kia mà không bao gi ẽ ẩ ư ế ế ồ ờ
chúng ta bi t. Vì v y có nh ng ng i vô tình đ n m c gom vào mình cho nhi u đ ế ữ ậ ườ ứ ế ề ể
ộ đ n cu i đ i b h và b … Th m chí trong khi làm vi c đó vô tình mình đã t o m t ế ố ờ ị ư ệ ậ ạ ỏ
cái nghi p, mà khi mình ch t mình l i nh ng th vô tri, vô giác nh v y ai làm ệ ế i đ l ạ ể ạ ư ậ ữ ứ
2
Hoàng Bình Nguyên 0972.792.759 E-mail: Hoangbinhnguyen2009@gmail.com Eakar – Đăk Lăk
gì thì làm. Ng t gi ườ i này s ng ch bi ố ỉ ế ữ ủ ữ c a cho đ i v y thôi. Bên c nh đó có nh ng ờ ậ ạ
ng i nói r ng: ườ ứ i c ôm cái c ch p, oán h n, h n thù, ghét, ghét… Có nh ng ng ậ ữ ậ ấ ố ươ ằ
“Tôi thù ng ng hay l m, nh ng không ng ườ i đó khi nào ch t m i thôi”. Nói ra thì t ớ ế ưở ữ ắ ờ
mình đang ôm kh mà mình không có hay. Gi n ai thì gi n cho t i ch t, ghét ai thì ậ ậ ổ ớ ế
ghét cho t i ch t… S ng nh v y là không bi t s ng khôn ngoan, mà chúng ta c nghĩ ớ ư ậ ế ố ế ố ứ
khi mình nói ra thì mình hãnh di n l m. Th c ra thì mình đang hành h mình ch ai, ệ ắ ứ ự ạ
ng i ta thì c m th y bình th ng. Vì v y khôn ngoan là chúng ta ph i hi u đ ườ ả ấ ườ ể ậ ả ượ c
nh ng cái đó. Cho nên buông x đây là buông x t n i tâm đ n nh ng cái gì đó ả ở ữ ả ừ ộ ữ ế
xung quanh trong cu c đ i mình. R i t t c nh ng gì mĩnh đã ban t ng ra thì mình s ộ ờ ồ ấ ả ữ ặ ẽ
nh n l i m i th đó. R i mình s th y s ban t ng đó đ ậ ạ ẽ ấ ự ứ ặ ọ ồ c ượ ở ấ cái nào? Đi u này r t ề
quan tr ng. Chúng ta ph i hi u t ể ừ ả ứ ố ỵ x . T c là không ôm ch p các thành ki n, đ k , ấ ế ả ọ
đây chúng ta nên hi u t H X . T c là vui mà ghen tuông, t c gi n trong lòng. Mà ậ ứ ở ể ừ Ỷ Ả ứ
ứ chúng ta x b nh ng đi u đó. Ai gieo thù k t oán v i ta, thì ta x b đ tha th và ả ỏ ể ả ỏ ữ ề ế ớ
bao dung. Trong m t cu c đ i chúng ta mà mình th y ai đau kh thì mình hãy chia s ộ ờ ấ ộ ổ ẻ
và ban t ng đi u gì đó. T t c nh ng đi u đó g i là buông x . Cho nên khi mình ôm ấ ả ữ ề ề ả ặ ọ
c m t cái gì t ch p m t cái gì đó nh lòng ích k và sân tham, thì chúng ta ch ng đ ỷ ư ẳ ấ ộ ượ ộ ố t
đ p trên cu c đ i c a mình h t. Th t s mình nghĩ là mình đ ế ẹ ộ ờ ủ ậ ự c t ượ ấ ả ự t c , nh ng th ra ư
thì mình đang m t t t c mà chúng ta không bi t. ấ ấ ả ế
ư Nh ng đi u mà chúng ta ôm p trong lòng thì chúng ta nghĩ nó r t nh . Nh ng ữ ề ấ ấ ỏ
th c ra thì nó s l n v i chu i th i gian dài. Ví d : Bây gi ỗ ẽ ớ ự ụ ớ ờ ờ ộ m t cu n v ta c m tay, ở ầ ố
c bao nhiêu? Bao nhiêu thì thì ta có c m giác nó r t nh . Nh ng mà mình s c m đ ẹ ẽ ầ ư ả ấ ượ
không c n bi t, nh ng n u mình c m trong m t th i gian dài thì nó s r t m i và ầ ế ẽ ấ ư ế ầ ộ ờ ỏ
mình c m th y đau kh trong ng ả ấ ổ ườ ộ i khi c c m mãi nó. Vì v y khi ta ôm ch p m t ứ ầ ậ ấ
đi u gì thì cũng gi ng nh ta đang c m quy n v này. Chúng ta m i ôm vào thì chúng ư ề ể ầ ố ở ớ
ta th y đ n gi n l m, nh ng chúng ta s th y m t m i và đau kh t ng phút n u nó ẽ ấ ả ắ ổ ừ ư ệ ế ấ ơ ỏ
kéo dài. Đó là quy lu t th t trên cu c đ i, đi u quan tr ng nh t là mình ph i buông x ộ ờ ề ấ ả ậ ậ ọ ả
nó đi đ mình c u l y cánh tay này. Buông x đ c u l y mình và c u l y đ i. Và ả ể ứ ấ ứ ấ ứ ấ ể ờ
mình ph i làm gì đ buông x và tha th ? N u mình bi t buông x và tha th thì ứ ể ế ả ả ế ứ ả
chúng ta hãy bi t kinh nghi m l ế ệ ạ ả ữ i b n thân mình đi. T i sao mình tha th cho nh ng ứ ạ
3
Hoàng Bình Nguyên 0972.792.759 E-mail: Hoangbinhnguyen2009@gmail.com Eakar – Đăk Lăk
ng i thân mình? T i vì mình th ng yêu h . N u trong cu c đ i mà mình có th ườ ạ ươ ọ ế ộ ờ ươ ng
yêu thì mình s tha th đ c. Vì v y n u đ tha th đ c cho ng ứ ượ ẽ ứ ượ ế ể ậ ườ i và nh ng gì ữ
ng r ng l n. Con khi mình không nh ý mình trên cu c đ i, thì mình ph i có lòng th ộ ờ ư ả ươ ộ ớ
có lòng ghét thì mình khó tha th l m. Khi ghét thì chuy n gì nh mình l i xé ra cho ứ ắ ệ ỏ ạ
to. Cao dao có câu
Th ươ ng nhau trái u cũng tròn ấ
Ghét nhau thì qu b hòn cũng méo. ả ồ Hay
Yêu nhau yêu c đ ng đi l ả ườ i v ố ề
Ghét nhau ghét c tông ti h hàng. ả ọ
Nh v y khi mà mình kh i đ c tình yêu th ư ậ ở ượ ươ ể ả ỏ ng thì mình m i có th x b và ớ
tha th m i chuy n m t cách d dàng. Nh ng ng i làm đ ứ ọ ữ ệ ễ ộ ườ ượ ộ ờ c vi c l n trên cu c đ i ệ ớ
và nh ng con ng i vĩ đ i, không ai là không có tình th ng r ng l n h t. Chúng ta ữ ườ ạ ươ ế ộ ớ
đã nghe trên truy n hình báo chì v cô Tim là ng i Th y Sĩ là m t ng i con gái ề ề ườ ụ ộ ườ
i sao cô l i không s ng cho chính mình? Mà cô l i là xinh đ p nh v y. Nh ng t ư ậ ư ẹ ạ ạ ố ạ
ng ườ ệ i m c a vô s đ a tr không nhà và b t h nh. Đi u gì thúc đ y cô làm vi c ấ ạ ố ứ ẹ ủ ẻ ề ẩ
đó? Đó là cô có lòng th ng r ng l n. Chúng ta xem trái tim ng i đó có s yêu ươ ộ ớ ườ ự
th ng và khi m t ng i có trái tim yêu th ng th c s thì không bao gi ng i đó ươ ộ ườ ươ ự ự ờ ườ
tìm h nh phúc yêu th ng cho chính b n thân mình. Nh ng bà m và cha mà yêu ạ ươ ữ ẹ ả
th ng con là l y cái t bi đ tr i cho các con. T i vì h th ươ ấ ừ ể ả ọ ươ ạ ế ng con và nghĩ đ n
ng lai c a các con. Nh ng đ a con hi u th o v i cha m thì th c s ng i đó t ươ ự ự ủ ữ ứ ế ẹ ả ớ ườ
trong lòng ph i có trái tim yêu th ả ươ ng thì m i làm đ ớ ượ c. Cái đó nó r t vô hình và ấ
không có hình nh c th . Nh ng nó bi u hi n qua hành đ ng c a chúng ta. Trên ể ụ ể ư ủ ệ ả ộ
cu c đ i này không có cái gì có th ch i t đ c đi u đó, mình có th che đ y t t c ể ố ừ ượ ộ ờ ậ ấ ả ề ể
i b ng t duy c a mình. Nh ng mà bi u hi n b ng hành đ ng s cho bi m i ng ọ ườ ằ ư ủ ư ể ệ ẽ ằ ộ ế t
con ng i chúng ta nh th nào? Đó là quy lu t. T i sao cha m có th b qua t ườ ư ế ể ỏ ẹ ậ ạ ấ ả t c
i l m cho con. Vì cha m r t th ng con cái. Mình có x u nh ng l ữ ỗ ầ ẹ ấ ươ ấ ở ấ đâu? Hay x u
t. Nh ng đ i v i cha m thì không bao gi v i m t ai đó thì không bi ớ ộ ế ố ớ ữ ẹ ờ ấ con mình x u.
Nh v y t m t kinh nghi m nh cho chúng ta m t bài h c l n. N u đi u gì mà ư ậ ừ ộ ọ ớ ệ ế ề ỏ ộ
4
Hoàng Bình Nguyên 0972.792.759 E-mail: Hoangbinhnguyen2009@gmail.com Eakar – Đăk Lăk
chúng ta kh b thì chúng ta hãy tr m t i đ kh i lên s yêu th l ỏ ỏ ầ ư ạ ể ự ở ươ ng đ tìm ra ể
đ c n i kh , n i khó, s b t h nh c a đ i t ng mà mình đang khó ch u đó. Và ượ ự ấ ạ ổ ỗ ố ượ ủ ỗ ị
trong khi mình đang khó ch u đó thì mình hãy nghĩ l i đi.Trong t t c m i m t con ị ạ ấ ả ỗ ộ
ng i đ u có nh ng đi u đáng th ng. Con ng ườ ề ữ ề ươ ườ i chúng ta là s bi u hi n c a hai ự ể ệ ủ
ng và v a đáng ghét. N u chúng ta tìm cái ghét c a con ng i thì m t: V a đáng th ừ ặ ươ ừ ủ ế ườ
ả ai trên cu c đ i cúng đ u đáng ghét c .Vì v y đ có cu c s ng bao dung, thông c m, ộ ờ ộ ố ề ể ả ậ
tha th ch có đi u duy nh t là: Hãy tìm s đáng yêu n i m i con ng i đ chúng ta ứ ỉ ự ề ấ ơ ỗ ườ ể
kh i lên lòng thông c m. Khi thông c m đ ả ả ở ượ ồ c r i thì chúng ta m i xóa b , h x , tha ớ ỏ ỷ ả
th và bao dung đ c. Khi chúng ta làm đ c nh ng đi u đó thì chính là mình đang ứ ượ ượ ữ ề
ban t ng h nh phúc cho chính b n thân mình. Đó là s th t. M t l n nào đó mà mình ự ậ ộ ầ ả ặ ạ
tha l ỗ ế i cho ai, thì mình c m th y nh mình đang buông đi m t gánh n ng, còn n u ư ấ ặ ả ộ
chúng ta c ôm hoài thì chúng ta có ch u đ c không? Ch c ch n là không? Ví d : Hai ị ượ ứ ụ ắ ắ
ng i yêu nhau r i gi n nhau, th y trong lòng r t là khó ch u. Mình bi t là nó đau kh ườ ấ ấ ậ ồ ị ế ổ
c. Và nhi u khi mình còn nghĩ r ng: Mình ôm nh nh ng không ph i ai cũng b đ ả ỏ ượ ư ề ằ ư
t r ng: Tôi không ph i là d tha th đâu. Đ chúng v y đ cho anh hay cho em bi ậ ể ế ằ ứ ể ễ ả
minh nh v y t ng mình là hay l m. Nh ng mà ngày đêm ăn, ng không đ c. Vì ư ậ ưở ủ ư ắ ượ
t buông t t c đ đ t c có ý nghĩa c t v y s s ng trên cu c đ i này mà mình bi ậ ự ố ộ ờ ế ấ ả ể ượ ấ ả
vô cùng thâm thúy.
ế Chúng ta th y Đ c Ph t, chúa Giê-su hay H Chí Minh Có vĩ đ i không? N u ứ ạ ậ ấ ồ
nh nh ng ng i này mà ch bi t s ng cho b n thân mình thì s không bao gi ư ữ ườ ỉ ế ố ẽ ả ờ ạ vĩ đ i
nh ngày hôm nay đ c. Vì các ng i đã ư ượ ườ i đã s ng không vì b n thân mình, các ng ả ố ườ
i khác và mong c u h nh phúc cho ng i khác nên m i đ s ng vì ng ố ườ ạ ầ ườ ớ ượ ự ạ c s vĩ đ i
nh ngày hôm nay. S dĩ nh ng ng i nãy vĩ đ i vì ngài đã dũ b t ữ ư ở ườ ỏ ấ ả ữ ề t c nh ng đi u ạ
xung quanh đ đ t c . Nh ng có ph i nh ng ng i này b đ r i đ c không? c t ể ượ ấ ả ư ữ ả ườ ỏ ể ồ ượ
Không! nh ng t c. Nh v y qua nh ng ng ư ự thân c a nó đ ủ ượ ư ậ ữ ườ ộ i này cho chúng ta m t
ả bài h c l n l m. Cũng gi ng nh tôi đã nói, mình làm gì trên cu c đ i này không ph i ọ ớ ắ ộ ờ ư ố
m t mai ng i ta s tr l ộ ườ ẽ ả ạ ỏ ầ i mình, làm đ h ph i nh n mình… Mình kh i c n ớ ơ ể ọ ả
nghĩ. Hãy làm vi c b ng l ệ ằ ươ ng tâm và kh i óc này, làm đ ố ượ ờ c cái gì thì c làm. Đ i ứ
mình có th tha th đ ể ứ ượ ư c cho ai thì hãy tha th , không c n đòi h i đi u gì? Nh ng ứ ề ầ ỏ
5
Hoàng Bình Nguyên 0972.792.759 E-mail: Hoangbinhnguyen2009@gmail.com Eakar – Đăk Lăk
c khác bù đ p vào, và chúng ta ph i nh : Múc m t thùng n ớ ả ộ ướ c lên là s có có n ẽ ướ ắ
cũng không nh t thi t là ph i n ấ ế ả ướ ệ c đó. Nh v y khi mà mình có h c, có kinh nghi m ư ậ ọ
ch này. Nh làm đ i chúng s ng thì mình th y hay ố ấ ở ỗ ờ c t ượ ấ ả t c các vi c mà con ng ệ ườ
ta c m th y vĩ đ i h n. Còn n u mình làm đ đòi h i cái gì đó, làm đ h n ng ạ ơ ể ơ ế ể ả ấ ỏ ườ i,
cái này cáí khác thì nó r t m t m i và mình bi t có đ c hay không? làm đ ch ng t ể ứ ỏ ệ ấ ỏ ế ượ
Đây là đi u quan tr ng. có câu chuy n nh sau: ư ề ệ ọ
Có ông th y đúc m t qu chuông. Nh ng tr c khi ông đúc thì ông c đúc ư ầ ả ộ ướ ướ
m t qu chuông lón nh t n c Viêt Nam và ph i kêu to nh t n c Vi t Nam. Vì có ấ ướ ả ộ ấ ướ ả ệ
suy nghĩ nh v y nên ông quy t tâm d c lòng và m i th đ đ ti n đúc đ c qu ứ ể ủ ề ư ậ ế ố ọ ượ ả
ề chuông nh mình mong mu n. Nh ng khi ông đúc xong qu chuông r i thì có đi u ư ư ả ố ồ
ệ hay là: Chuông đánh… không kêu. Đó là m t qu chuông đi c hoàn toàn. Câu chuy n ộ ế ả
t c m i th đây này cho m i m t con ng ỗ ộ ườ i chúng ta m t bài h c. Khi ông mu n t ọ ố ấ ả ọ ứ ở ộ
không ph i là vì m i ng i, mà vì b n thân ông mu n th hi n b n thân mình, thì làm ả ọ ườ ể ệ ả ả ố
sao có đ c s thành công đ c. Đây là đi u chúng ta c n chú ý, nó luôn luôn có trong ượ ự ượ ề ầ
ng làm nh ng vi c đó thì tâm th c a chúng ta. Vì v y n u chúng ta mà mi n c ậ ể ủ ế ễ ưỡ ữ ệ
c đâu. Cho nên có m t ng mình s không đ ẽ ượ ộ ườ i đã nói r ng: “C lòng tr ng hoa thì ố ằ ồ
hoa không tr , nh ng vô tình tr ng m t cây li u thì vô tình t a m t bóng dâm”. ư ễ ổ ồ ộ ỏ ộ Ở đây
nói lên m t hành đ ng không vì làm cho b n thân mình thì t t c m i vi c đ u thành. ả ộ ộ ấ ả ọ ệ ề
ng nào đó mà chúng ta c Cho nên chúng ta nên nh r ng: N u m t vi c mi n c ớ ằ ế ệ ễ ộ ưỡ ứ
mi n c ng chúng ta làm, thì khó có th thành công đ c đi chăng ễ ưỡ ể ượ c. Mà n u có đ ế ượ
ạ n a thì cũng s không b n. Đ i chúng ta nên nh r ng: Mình mang cái tâm này đi h i ữ ớ ằ ẽ ề ờ
ng i, thì t s b cái tâm này ph n l ườ ắ ẽ ị ả ạ i chúng ta. N u th c s mình có lòng tha th ự ự ế ứ
tr n v n thì đ i di n v i nh ng đi u đó mình s c m th y tho i mái và an nhàn. ẽ ả ữ ẹ ệ ề ấ ả ố ớ ọ
Tr bi đ n nh ng n i đó, thì ướ c đây khi Đ c Ph t di thuy t pháp, ngài hay tr i tâm t ế ứ ả ậ ừ ữ ế ơ
khi đó ngài thuy t pháp r t thành công. Vì v y n u con ng ế ế ậ ấ ườ ệ i mình khi làm m t vi c ộ
gì thì hãy nghĩ đ n l i ích c a m i ng i. Đ ng bao gi ch nghĩ đ n l ế ợ ủ ọ ườ ừ ờ ỉ ế ợ i ích c a mình ủ
mà không quan tâm đ n cu c s ng c a ng ế ủ ộ ố ườ ạ i khác. Ai mu n thành công mà đ p ố
ng i khác thì ch c ch c r ng ng c. Cho nên đây ườ ắ ằ ắ ườ i đó không th thành công đ ể ượ ở
mình ph i hi u, đ ng nghĩ ban phát cho ng i khác mà mình m t t t c . Chúng ta ừ ể ả ườ ấ ấ ả
6
Hoàng Bình Nguyên 0972.792.759 E-mail: Hoangbinhnguyen2009@gmail.com Eakar – Đăk Lăk
không m t gì h t, nh ng c công mà làm đ th hi n b n thân, ch ng minh đi u này ể ể ệ ư ứ ế ề ả ấ ố
i nh đi u kia thì ch c ch n chúng ta s th t b i và đau kh . Có m t câu chuy n c ẽ ấ ạ ệ ườ ề ắ ắ ổ ộ ư
th nàyế
Có m t anh ti u phu đi đ n c i khi đi ngang qua b sông thì b r t chi c búa ố ủ ị ớ ề ế ộ ờ
xu ng n ố ướ ụ c. Vì là v t quý giá nh t trong nhà nên khi nh v y thì anh ng i khóc. B t ư ậ ấ ậ ồ
hi n lên và h i: “T i sao con khóc?”. Anh này k l ể ạ ệ ạ ỏ ẽ ặ i m i chuy n và B t nói s l n ụ ệ ọ
ụ ỏ xu ng l y cho anh. B t l n xu ng sông và c m l y chi c búa vàng trên tay, b t h i: ụ ặ ế ầ ấ ấ ố ố
ụ “Đây có ph i là búa c a con không?” Thì anh chàng này đáp r ng: “không ph i”. B t ủ ằ ả ả
ụ ỏ l n xu ng sông l n th hai và l n này b t c m l y chi c búa b c trên tay, b t h i: ặ ụ ầ ứ ế ầ ấ ạ ầ ố
ả “Đây có ph i là búa c a con không?” Thì anh chàng này v n đáp r ng “không ph i”. ủ ẫ ằ ả
Và l n này ông l n xu ng và l y chi c búa s t. Khi đó chàng thanh niên này m ng r ừ ế ắ ầ ặ ấ ố ỡ
vói nói r ng: “Đây là chi c búa c a con”. B t r t c m đ ng và nói: “Khá khen cho ụ ấ ả ủ ế ằ ộ
ng i, ng i r t th t thà nên ta t ng ng i 3 chi c búa này v đ làm v n”. Vài ưươ ươ ấ ặ ậ ươ ề ể ế ố
hôm sau anh và v đi ngang qua đây thì b ng nhiên v anh b r i xu ng sông. Anh này ị ơ ợ ỗ ợ ố
cũng la tr i và ông B t này l i hi n lên và h i: “Chuy n gì x y ra v i con v y?”. Thì ụ ờ ạ ệ ệ ả ậ ỏ ớ
anh này nói: “V con đi ngang qua đây b ngã xu ng sông, con mong B t hãy c u v ị ụ ứ ợ ố ợ
con lên”. V th n l ị ầ ạ ặ ỏ i l n xu ng sông và mang lên m t cô gái r t tr và xinh và h i: ộ ấ ẻ ố
“đây có ph i là v c a con không?”. Anh chàng này nói trong ni m vui s ng “D ợ ủ ề ả ướ ạ
đúng r i”. Ông B t vô cùng gi n d và h i: “T i sao con dám l a ta nh v y?” Chàng ậ ữ ư ậ ụ ừ ạ ồ ỏ
trai này m i quỳ xu ng van xin và nói r ng: “B t hãy th ng con v i, con r t nghèo ụ ằ ớ ố ươ ấ ớ
B t đ a lên ng i này mà con không nh n thì sau này B t l kh . N u bây gi ế ổ ờ ụ ư ườ ụ ạ ư i đ a ậ
lên m t ng ộ ườ ợ ư ậ i xinh đ p và cu i cùng là v con. Khi đó B t s cho c b y v nh v y ụ ẽ ả ầ ẹ ố ợ
thì là sao con nuôi n i. Cho nên con ph i nh n t ậ ừ ầ ộ đ u đ con ch ph i nuôi có m t ể ả ả ổ ỉ
ng i thôi”. ườ
Đó là m t câu chuy n c i r t khôi hài nh ng cho chúng ta suy nghĩ, đó là: khi ệ ườ ấ ư ộ
không có lòng ham c u thì t t c m i vi c đ u đ ầ ấ ả ọ ệ ề ượ ấ c nh ý nh v y. Cho nên tôi th y ư ậ ư
có nh ng ng ữ ườ i khi làm vi c gì ch c u xin cho b n thân mình. Đi u đó vô tình làm ả ỉ ầ ệ ề
ng c a mình l h p t m lòng yêu th ẹ ấ ươ ủ ạ ộ ố i. Vi c đó nó không sai, nh ng trong cu c s ng ư ệ
này thay vì mình b ra 10 ta l y thành qu 10. Bây gi ả ấ ỏ ờ ế ệ ớ ơ n u m t vi c gì tuy t v i h n, ệ ộ
7
Hoàng Bình Nguyên 0972.792.759 E-mail: Hoangbinhnguyen2009@gmail.com Eakar – Đăk Lăk
i sao ta l i không làm? Cho nên khi làm cũng công s c 10 nh ng ta thu v 100 thì t ư ứ ề ạ ạ
t c m i ng i, thì chúng ta s đ b t kỳ vi c gì thì ta hãy nguy n cho t ấ ệ ệ ấ ả ọ ườ ẽ ượ ấ ề c r t nhi u.
Vì v y s ng đ cho đ i bi c, cu c s ng bi c thì không c n chúng ta ể ậ ố ờ t đ ế ượ ộ ố t đ ế ượ ầ
qu ng cáo hay gi i thi u gì h t, mà dân gian ta có câu: “H u x t nhiên h ng”. ả ớ ạ ự ữ ệ ế ươ
t c các vi c đi, c tha th bao dung r i cái gì nó bù đ p l i cho mình Mình c làm t ứ ấ ả ắ ạ ứ ứ ệ ồ
thì không bi c h t thâm tâm mình đ c thanh th n cái đã. N u mình ế t, nh ng tr ư ướ ế ượ ế ả
không ôm t t c nh ng s kh đau, đ k , ghen ghét… thì t b n thân mình th giãn ấ ả ữ ự ổ ố ỵ ự ả ư
ự cõi lòng và cu c đ i mình c m th y r t là an vui, h nh phúc và…lâu già. N u ai th c ộ ờ ấ ấ ế ạ ả
t p mu n lâu già thì hãy làm nh ng đi u này đi. N u ai mà c ghen ghét trong lòng mà ậ ữ ứ ề ế ố
mu n mình lâu già thì s không có m t ai thành công đ c h t, cho dù đi th m m ẽ ố ộ ượ ế ẩ ỹ
vi n cũng không làm đ c. Nh ng cái đó nó ch nh ng th bên ngoài mà cái chính ệ ượ ữ ữ ứ ỉ
xu t phát t bên trong tâm h n con ng i, cu c s ng chúng ta th nh th i thì t ấ ừ ồ ườ ộ ố ả ơ ấ ả t c
m i ph ọ ươ ng di n trong cu c s ng đ u thay đ i. S thay đ i đó không m t lo i kem ổ ộ ố ự ệ ề ạ ổ ộ
gì, m t lo i m ph m gì có th thay th đ c đi u này. Đó là s th t, cho nên mình ế ượ ể ạ ẩ ộ ỹ ự ậ ề
i ph n mà d dàng c ch p, khó ch i b nh ng đi u v t vãnh làm th y nh ng ng ữ ấ ườ ố ỏ ữ ố ấ ụ ữ ề ễ ặ
ng ng i khác mà mình không bi t. Mình ôm nh v y thì đ c cái gì? Làm t n th ổ ươ ườ ế ư ậ ượ
nh v y mình s không đ ư ậ ẽ ượ c cái gì h t, đ s nghi ng càng l n, kho ng cách nghi ờ ể ự ế ả ớ
ng càng xa, đ n t ng này nh m t v t s o không phai và mình s ph i đau kh ể ấ ượ ờ ư ộ ế ẹ ẽ ả ổ
v i nh ng đi u này. Th m chí có nh ng chuy n cách đây 20 năm, nh ng khi nh c l ớ ắ ạ i ữ ữ ư ề ệ ậ
thì nó v n y nguyên nh v y. Nh ng ng ư ậ ữ ẫ ườ i này tôi g p r t nhi u, h không buông x ề ặ ấ ọ ả
đ c thì làm sao có đ c h nh phúc. B n thân mình không có h nh phúc thì làm sao ượ ượ ả ạ ạ
ban t ng h nh phúc cho ng i trên cu c đ i này. B n thân mình còn ôm qua nhi u thù ặ ạ ườ ộ ờ ề ả
ghét, đ k … thì làm sao mình ban t ng cho nh ng ng ố ỵ ữ ặ ườ ả i cùng s ng v i mình th nh ớ ố
th i đ t c m i ng ơ ượ c. Ví d n u mình d u m t hũ m n, thì t ấ ụ ế ắ ộ ấ ả ọ ườ ề ậ i đ u c m nh n ả
đ c mùi c a m n. Chúng ta d u qu s u riêng trong nhà thì ai cũng ng i th y mùi ượ ả ầ ủ ử ấ ấ ắ
đó h t. Nh v y: N u chúng ta d u đi u gì đó trong lòng thì t t c nh ng ng i xung ư ậ ế ế ề ấ ấ ả ữ ườ
i mình s ng c n ph i xây quanh đ u c m nh n y nh v y. Vì v y cho nên con ng ư ậ ề ả ậ ậ ườ ầ ả ố
d ng, đóng góp đi u gì đó cho cu c đ i, ít nh t chúng ta hãy t p b d n nh ng thành ự ộ ờ ỏ ầ ữ ề ấ ậ
ki n và khi mình có đ c nh ng mi ng c m mang áo thì mình hãy nhìn l ế ượ ữ ế ơ ạ ữ i nh ng
8
Hoàng Bình Nguyên 0972.792.759 E-mail: Hoangbinhnguyen2009@gmail.com Eakar – Đăk Lăk
ng i đau kh . Vì t t c m i th d u vô th ng, nó không th t n t i mãi mãi đ ườ ổ ấ ả ọ ứ ề ườ ể ồ ạ ượ c.
H nh phúc, an vui cũng vô th ng. Cho nên các ng ạ ườ ườ ư i x a có nói r ng: “Không ai ằ
giàu ba h , không ai khó ba đòi” đ nói lên đi u gì? T t c m i th gì ti n nghi, giàu ấ ả ọ ứ ể ề ệ ọ
sang trên cu c đ i…t t c đ u vô th ộ ờ ấ ả ề ườ ồ ng. Cái gì r i cũng thay đ i, cu c đ i lên r i ồ ổ ộ ờ
ỗ xu ng. Nh v y: nh ng gì mình s ng và ban t ng cho cu c đ i đ mình kéo dài chu i ộ ờ ể ư ậ ữ ặ ố ố
ngày h nh phúc c u chúng ta. Dù mình không c công đ ch p nh n, nh ng t thân ư ể ấ ậ ạ ả ố ự
i không ph i mình nghĩ là sau này mình c a nó là nh v y. Mình ban t ng cho ng ủ ư ậ ặ ườ ả
đ ượ c h nh phúc. Nh ng mà h nh phúc nó v n đ n v i chúng ta. Đó là quy lu t. Và ẫ ư ế ậ ạ ạ ớ
mình hãy s ng nh v y đ mình c m th y vĩ đ i h n. Trên cu c đ i này mà mình b ộ ờ ạ ơ ư ậ ể ả ấ ố ỏ
tình chung đ s ng v i tình riêng thì vĩ đ i h n. Đ c Ph t là ng i b tình c m riêng ạ ơ ể ố ứ ậ ớ ườ ỏ ả
ng yêu t t c chúng sinh mà ngài đã nói r ng: “Ta th ng t c a mình đ th ủ ể ươ ấ ả ằ ươ ấ ả t c
chúng sinh nh Ra-h u-là không khác”. Chúng ta là m t con ng i phàm phu thì làm ư ầ ộ ườ
sao mình làm đ c nh ng đi u đó. Mình ch yêu th ng đ ượ ữ ề ỉ ươ ượ c nh ng ng ữ ườ ủ i thân c a
chúng ta còn nh ng ai không cùng huy t th ng thì làm sao mình th ng h đ c. Nh ữ ế ố ươ ọ ượ ư
cô Tim thì cô có lòng yêu r ng l n, đây là nh ng ng ữ ộ ớ ườ ộ i không thân b ng quy n thu c ằ ế
gì v i m i nh ng cô v n làm. Đây là vi c mà không ph i ai cũng làm đ ư ệ ả ẫ ớ ớ ượ ấ c, vì nó xu t
phát t đáy lòng và trái tim c a cô. Và t t c nh ng ng i mà làm đ ừ ủ ấ ả ữ ườ ượ c vi c l n trên ệ ớ
cu c đ i đ u có t m lòng nh v y c . Nh ng ai mu n làm vi c vì m i ng i thì hãy ộ ờ ề ư ậ ả ữ ệ ấ ố ọ ườ
b tình c m c a mình qua m t bên. ỏ ủ ả ộ
i s ng r t tuy t v i, cái này có th là không ai Trong cu c đ i có nh ng ng ờ ữ ộ ườ ố ệ ớ ể ấ
ng nh t đáy lòng, l ng tâm này không có ai d y, nó là cái gì nó d y. Nh ngg d ạ ư ườ ư ừ ươ ạ
vô l ng ki p đ tr nên m t con ng i nh th này. Có nh ng ng i ích l i k t t ố ế ừ ượ ể ở ế ộ ườ ư ế ữ ườ
vô l i mình sinh ra k , thì nó cũng n i k t ích k t ỷ ố ế ỷ ừ ượ ng ki p đó. T nhiên con ng ự ế ườ
có cái gì ghê g m nh v y. T nhiên t t c m i th ch có mình là trên h t và ch có ư ậ ự ớ ấ ả ọ ứ ỉ ế ỉ
bi t cho b n thân mình mà thôi. Nó bu n c i nh v y. Cái này nó nh h ng t ế ồ ườ ả ư ậ ả ưở ừ ậ t n
d y lòng c a m i m t con ng ấ ủ ỗ ộ ườ ư ậ i khi l n lên. H có cái nhìn, cái làm và nghĩ nh v y. ớ ọ
Còn có nh ng ng i r ng l ng thì khi h l n h có cái nhìn cái nghĩ r ng l ng. ữ ườ ộ ượ ọ ớ ọ ộ ượ
M t ph n r t l n là s giáo d c, h ầ ấ ớ ự ụ ộ ướ ầ ng đ o c a ông bà cha m . Nh ng m t ph m ạ ủ ư ẹ ộ
r t quan tr ng là nó ph thu c vào tâm tính, cá tính c a m i con ng ấ ụ ủ ọ ộ ỗ ườ i, ch không ứ
9
Hoàng Bình Nguyên 0972.792.759 E-mail: Hoangbinhnguyen2009@gmail.com Eakar – Đăk Lăk
ph i là ch có v y là đ . Nh ng dù sao đ c giáo d c v n đóng vai trò quan tr ng. ư ủ ả ậ ỉ ượ ụ ẫ ọ
i ngoài cu c và Trong cu c s ng thì mình hãy m con m t c a mình ra đ nhìn ng ở ộ ố ắ ủ ể ườ ộ
trong cu c đ mình có m t ph t h n. N u su t đ i mình ch c t ể ộ ộ ươ ng th c s ng đ ứ ố ượ ố ơ ố ờ ế ỉ
s ng trong nhà và đ ố ượ ữ c chi u chu ng, thì khi l n lên chúng ta s ng ngác v i nh ng ề ẽ ộ ớ ơ ớ
đi u trong cu c s ng này. Vì v y câu nói này không mang tính phũ phàng đâu? ộ ố ề ậ
Đi cho bi t đó bi t đây ế ế
t ngày nào khôn. Ở nhà v i m bi ớ ẹ ế
Không ph i cha m nào bao b c cho con mình b ng tình th ọ ẹ ằ ả ươ ng là đ đâu. ủ
Mình hãy cho các con mình đ i di n v i cu c đ i, hãy cho chúng bi ệ ộ ờ ố ớ ế t mùi v c a đau ị ủ
kh và kh n khó. Khi đó nó s hi u và thông c m th nào là cu c s ng kh đau và ộ ố ẽ ể ế ả ố ổ ổ
kh n khó. Đ khi l n lên khi nó tr thành ng ể ớ ố ở ườ ể i vì đ i thì nó m i c m thông và hi u ớ ả ạ
đ c ng i đói kh nh th nào? Vì v y có nh ng ng i xu t thân t đói kh khi ượ ườ ư ế ữ ậ ổ ườ ấ ừ ổ
i này bi t làm l i ích cho m i ng l n lên có ti n thì nh ng ng ớ ữ ề ườ ế ợ ọ ườ ấ i r t nhi u. Vì sao ề
i v y? Vì h r t hi u n i kh nó là cái gì? Còn mình s ng trong sung s ng, giàu l ạ ậ ọ ấ ể ỗ ổ ố ướ
có, chăn m khi mình nhìn th y nh ng ng i kh đó nó s không bi t h kh nh ữ ấ ấ ườ ẽ ổ ế ọ ổ ư
th nào? Vì mình đâu có tr i qua và c m nh n đ mình đã ậ ượ ế ả ả c nh ng đi u đó. Bao gi ề ữ ờ
tr i qua thì mình m i bi t nó là cái gì? Vì v y khi mình s ng mình đ ng t ra th ả ớ ế ừ ậ ố ỏ ươ ng
con mình quá, đ cái gì mình cũng dung b i cho nó đ y đ . S đ y đ đó vô tình mình ầ ủ ự ầ ủ ể ồ
khi n nó y u đu i v m t ngh l c, y u đu i v lòng th ố ề ặ ố ề ị ự ế ế ế ươ ng, gi m thi u đi lòng t ể ả ừ
bi và t p cho mình cu c s ng ích k và ch bi ộ ố ỉ ế ậ ỷ t ph ng s cho b n thân mình. Mình ả ụ ự
không d y nó nh ng hoàn c nh, môi tr ư ạ ả ườ ng t o cho nó nh v y. Nó s ng ch bi ư ậ ỉ ế t ạ ố
mình và không bi t s ng vì cha, m , anh, em, khi đó mình trách nó. S th t là mình ế ố ự ậ ẹ
nên trách chính b n thân mình đi. Vì trong chuy n này mình là ng i có l i đ u tiên. ệ ả ườ ỗ ầ
Vì mình là ng i đi tr c mà mình không bi ng d n cho các con mình bi t đ ườ ướ t h ế ướ ẫ ế ượ c
kinh nghi m. Vì v y hãy h ng d n con mình bi t s ng vì ng i khác. Ví d hôm ệ ậ ướ ẫ ế ố ườ ụ
nay con nó còn nh g p nh ng ng i ăn xin thì mình hãy nói cho con mình bi t: “Con ỏ ặ ữ ườ ế
à! Nghèo là khi ng ườ i ta không có ti n đó con, h r t v t v . Có nh ng lúc con không ọ ấ ấ ả ữ ề
có ti n con thèm khát cây kem hay cây k o mút mà con không mua đ ề ẹ ượ c, thì h cũng ọ
ồ đang thèm khát mi ng c m manh áo gi ng nh v y đó con. Con hãy mang 1000 đ ng ư ậ ế ơ ố
10
Hoàng Bình Nguyên 0972.792.759 E-mail: Hoangbinhnguyen2009@gmail.com Eakar – Đăk Lăk
này đ n cho ng ế ườ ồ i ta”. C nh v y và con mình m i c m nh n ra r ng: “À đúng r i! ứ ư ậ ớ ả ằ ậ
khi mình đi h c m quên cho mình ti n và mình mu n ăn kem thèm mu n ch t mà ẹ ề ế ọ ố ố
không có ti n”. Khi đó nó s hình dung ra và có cách s ng t ề ẽ ố ố ơ ư ậ t h n. Mình ph i nh v y ả
con chúng ta s ng trong sang giàu, nhung l a thì nó s ch bi đó, ch bây gi ứ ờ ỉ ế ố t s ng ụ ẽ ố
cho b n thân mình và sau này l n lên nó cũng không bi t chăm sóc cha m nh th ả ớ ế ư ế ẹ
nào n a. Đôi khi mình nói nó b t hi u nh ng không đúng. Vì nó không hi u ch ữ ư ể ế ấ ứ
t ph i làm gì? Chúng ta nên bi không ph i là nó b t hi u. Nó không bi ấ ế ả ế ả ế ấ t gi a cái b t ữ
hi u và cái không bi t gì nó có s khác bi ế ế ự ệ t nhau. Đi u quan tr ng là mình ch a có ọ ư ề
ph ng thúc hay ph ng pháp đ d y con mình, r i nh ng môi tr ng đ o đ c, t ươ ươ ể ạ ữ ồ ườ ạ ứ ộ i –
ph c ch a bao gi nó bi ướ ư ờ ế ế ộ t đ n, thì nó l n lên cũng ch là theo quán tính c a xã h i ỉ ủ ớ
mà thôi. Nh v y mu n con mình tr nên vĩ đ i trong cu c đ i, thì hãy t p con mình ộ ờ ư ậ ậ ạ ố ở
cu c s ng bi t vì ng i khác. Khi nó bi t lo cho ng i khác thì nó s t bi t lo cho ộ ố ế ườ ế ườ ẽ ự ế
b n thân nó, vì nó s r ng: N u mình kh nh th thì nó s nh th nào? Còn n u nó ả ổ ư ế ẽ ư ế ợ ằ ế ế
không nghĩ đ ượ c đi u đó thì r t nguy hi m. ấ ề ể
Mình hãy t p cho mình bi t s ng cái chung, cái l n, cái vì ng ậ ế ố ớ ườ ữ i. Có nh ng
ng i ích c a riêng mình thì không quan tr ng. Nh ng cái gì nh h ng đ n l i l ườ ợ ủ ư ả ọ ưở ế ợ i
ích c a m i ng i thì ng i này có th ch p nh n hy sinh. Vì v y có nh ng ng ủ ọ ườ ườ ữ ể ấ ậ ậ ườ i
c nh v y. Cho nên có nh ng ng s ng quên mình thì nó l ố i đ ạ ượ ư ậ ữ ườ i ch u th ị ươ ị ng, ch u
khó, ch u vì gia đình thì s có tính vì ng i khác s r t cao. Trong c h c tinh hoa có ẽ ị ườ ổ ọ ẽ ấ
câu chuy n nh th này. ư ế ệ
Khi n c T đem quân đi đánh n c L thì đi ngang đ n vùng biên gi ướ ề ướ ế ỗ ớ ấ i th y
i ph n d t trên tay m t đ a con nh và trên tay thì ăm m t đ a con nh m t ng ộ ườ ụ ữ ắ ộ ứ ộ ứ ỏ ỏ
c T kéo sang g n biên gi i thì bà này b ch y. Khi ch y thì n a. Khi g p quan n ặ ữ ướ ề ầ ớ ạ ạ ỏ
bà đ t đ a con mà bà đang b trên ng i xu ng đ t và ôm đ a con bà đang d t r i bà ặ ứ ế ườ ắ ồ ứ ấ ố
ch y. Khi đ t nó xu ng đ t thì nó c ch y và kêu “M i! M ứ ạ ẹ ơ ạ ặ ấ ố ẹ ơ i”. Nh ng bà m ư ẹ
ng n c T th y v y m i đu i theo và b t đ c. Khi đó v n ti p t c ch y. T ẫ ế ụ ạ ướ ướ ề ấ ắ ượ ậ ớ ổ
ng n c T m i h i r ng: “Đ a con mà bà b trên tay có quan h nh th nào? t ướ ướ ư ế ề ớ ỏ ằ ứ ế ệ
Và đ a con bà d n theo có quan h nh th nào? Và t i sao bà g p quân lính sang mà ệ ư ế ứ ẫ ạ ặ
i b đ a con đó l l ạ ỏ ứ ạ i, m c cho nó kêu g i m nh v y?”. Khi đó bà m i nói r ng: ư ậ ẹ ằ ặ ọ ớ
11
Hoàng Bình Nguyên 0972.792.759 E-mail: Hoangbinhnguyen2009@gmail.com Eakar – Đăk Lăk
“Đ a con tôi b trên tay là con c a tôi, còn đ a con mà tôi d t đi là con ru t c a anh ộ ủ ứ ủ ứ ế ắ
tôi. Anh tôi nh tôi gi dùm, con tôi là ru t th t tình nghĩa. Nh v y con tôi là tình ờ ữ ư ậ ộ ị
riêng, tôi có th hy sinh đ ể ượ c. Còn nghĩa mà tôi không tr n thì làm sao tôi còn m t mũi ọ ặ
i thân và nh ng ng c tôi”. Khi v t ng nghe nói đ đ i di n v i ng ệ ể ố ớ ườ ữ i c a đ t n ườ ủ ấ ướ ị ướ
nh v y ông mói suy nghĩ: “M t ng i đàn bà biên gi i mà có suy nghĩ nh th ư ậ ộ ườ ở ớ ư ế
kinh thành còn nghĩa khí nh th này, có lòng trung khí nh v y thì nh ng quan quân ư ậ ữ ở ư ế
nào n a”. Khi đó ông m i tung tin quân v cho vua n ữ ề ớ ướ c T là ch a th đánh n ư ề ể ướ c
L đ c. Và khi đó n c T rút quân v n c. ỗ ượ ướ ề ướ ề
Qua câu chuy n này cho chúng ta m t bài h c, có m t suy nghĩ nh th nào? ư ế ệ ộ ọ ộ
Chúng ta c nghĩ nh ng vi c làm nào chúng ta làm cho con mình, cho chính b n thân ứ ữ ệ ả
mình là đ c. Còn nh ng cái khác thì ta b bên l i có nh ng cái cho chúng ượ ữ ỏ ề . Đ i ng ờ ườ ữ
ta thêm hi u bi t l m. Chúng ta nên bi t s ng vì t t c m i ng i, s ng vì thiên h ể ế ắ ế ố ấ ả ọ ườ ố ạ
và bi ế ộ ờ ủ t hy sinh m t ph n cu c đ i mình cho thiên h thì mình đang c u cu c đ i c a ộ ờ ứ ạ ầ ộ
mình r t tuy t v i. Tôi đã nghe k v câu chuy n c a nh ng ng i th săn ngày ệ ủ ệ ờ ể ề ữ ấ ườ ợ
x a. Khi h đ t b y đ b t nh ng con c p thì r t khó b t. M t khi nó b m c chân ọ ư ọ ặ ẫ ể ắ ị ắ ữ ấ ắ ộ
vào trong đó thì nó s c n b cái chân đó đ thoát thân. Có khi b y đ ẽ ắ ể ẫ ỏ ượ c c con, ả
nh ng khi ra thì ch còn m t chi c chân. Chúng ta th y đ ư ế ấ ộ ỉ ượ c qua chuy n trên? Mình ệ
ơ hãy h c con c p đi, hy sinh m t chân đ c u toàn thân này c a mình. Nghe thì đ n ể ứ ủ ọ ọ ộ
gi n nh ng làm khi không h đ n gi n. M t ý chí và ngh l c trên cu c đòi này là nh ộ ề ơ ị ự ư ả ả ộ ư
v y. Nhi u khi trên cu c đ i này mình hy sinh m t chuy n nh nh ng đ c u c gia ậ ể ứ ả ỏ ữ ộ ờ ề ệ ộ
đình và cu c đ i mà mình không bi t. Chúng ta c nghĩ ban t ng cho cu c đ i 5000 ộ ờ ế ứ ặ ộ ờ
ng nhi u l m h ? Th t ra mình có th s ng cho mình c 500.000 đ ng là mình t ồ ưở ề ắ ể ố ả ậ ả
đ ng đ ồ ượ ẳ c. Mình có th mua cho mình đ th trên cu c đ i. Khi đó mình cũng ch ng ộ ờ ủ ứ ể
i khác m t vài b n tâm hay nao lòng, nh ng mình ch c n buông x , chia s cho ng ậ ỉ ầ ư ẻ ả ườ ộ
không đã. Mình làm b t kỳ cho ai đ ng mình cũng ph i suy nghĩ xem mình có ti n l ồ ề ẻ ả ấ
t r ng: Nhi u khi mình làm cho mình cũng suy nghĩ nh v y, nh ng mình không bi ư ậ ư ế ằ ề
c c m ng s ng c a mình mà đ i 5000-10.000 đ ng nh ng nhi u khi mình mua đ ư ờ ề ồ ượ ả ạ ủ ố
mình không bi t. N u con ng i thi u trí tu , thi u t duy sâu s c thì n u mình b ế ế ườ ế ư ế ệ ế ắ ị
b nh thì bao nhiêu mình cũng làm. Nh ng n u đi u đó không x y ra v i mình mà ệ ư ế ề ả ớ
12
Hoàng Bình Nguyên 0972.792.759 E-mail: Hoangbinhnguyen2009@gmail.com Eakar – Đăk Lăk
i 5000 đ ng, th h i mình có dám làm không? Không! nó ng mình ban t ng cho ng ặ ườ ử ỏ ồ ộ
v y đó. Nh ng mà không ph i là làm 5000 đ ng đ tôi mua l ậ ư ể ả ồ ạ ế i m ng s ng này. N u ạ ố
làm đ c nh ng trái tim nh v y thì nh tôi đã nói: Thùng n c múc lên nó l ượ ư ậ ữ ư ướ ạ ầ i đ y
i nh cũ và h u d ng đ c m t thùng n c. Nh v y ta th y hình nh c a con H l ạ ữ ụ ư ượ ộ ướ ư ậ ủ ấ ả ổ
cho ta suy nghĩ, m t m t cái gì đó đ c u đ c c sinh m ng này. Mu n làm đ ể ứ ấ ộ ượ ả ạ ố ượ c
c báo nào trên cu c đ i mà nh ng vi c đó ph i có s hy sinh, không có m t ph ự ữ ệ ả ộ ướ ộ ờ
không có s hy sinh h t đó. Ai mà làm ph c mà không có tính hy sinh thì không ai có ự ế ướ
th làm đ c. B t c m t ai mu n làm t thi n mà không có lòng hy sinh thì không ể ượ ấ ứ ộ ố ừ ệ
bao gi làm đ c. Làm mà so đo c m th y r ng: Tôi làm thì tôi đ c cái gì? T t c ờ ượ ấ ằ ả ượ ấ ả
nh ng cái đó ngăn tr nh ng công đ c lành c a mình. N u tâm hy sinh không đ t phía ở ữ ữ ứ ủ ế ạ
tr c cho l trình c a mình thì không bao gi mình làm đ ướ ộ ủ ờ ượ ộ c vi c thi n, dù ch là m t ệ ệ ỉ
vi c nh . Nh v y khi mình làm thì mình ph i t p buông x , hy sinh ả ậ ư ậ ệ ả ỏ ở ứ trong đó. T c
là vì đ c vi c h n là vì b n thân, c đ c vi c đi, còn đ ượ ứ ượ ệ ả ơ ệ ượ c gì cho b n thân mình ả
thì nó t cho mình câu tr l i. Đ i còn dài, không có gì n m trong b t c c . Cái gì ự ả ờ ế ắ ả ằ ờ
cũng có m t đáp án c a nó, không hôm nay thì ngày mai. Cho nên mình c làm đi, ủ ứ ộ
đ ng vì mình, đ ng ph thu c vào tính th phi ch trích hay so đo h n kém nh ng cái ị ừ ừ ụ ữ ộ ơ ỉ
không đáng. T t c nh ng cái đó ngăn tr t ấ ả ở ấ ả ờ t c nh ng vi c làm c a chúng ta. Đ i ữ ữ ủ ệ
làm sao tính đ c ch ngu – d i. Không ai trong cu c đ i này mà ngu c . Ng i ta ượ ữ ả ạ ộ ờ ườ
mu n làm m t vi c thi n, ng i ta mang ti n cho ng i có hoàn c nh khó khăn, làm ệ ệ ộ ố ườ ề ườ ả
i ích cho m i ng i. Nói th t ra n u ng i ta ngu thì làm sao ng i ta làm đ c ra l ợ ọ ườ ế ậ ườ ườ ượ
i ta có suy nghĩ tích c c h n là t xài ti n. Nh ng mà ng ư ề ườ ự ơ ở ch đó.Ch ai cũng bi ứ ỗ ế
ti n và h ng th nh ng t i sao có ng i bi t dành d m và ban t ng là tùy l ề ưở ụ ư ạ ườ ế ụ ặ ươ ng
tâm và đáy lòng c a ng ủ ườ ệ i đó, ch đ ng nói h là ngu. N u mình mu n làm vi c ứ ừ ế ọ ố
thi n vì m i ng i thì mình đ ng nuôi nh ng cái đó trong lòng, khi đó nó s giam ệ ọ ườ ừ ữ ẽ
hãm hành đ ng thi n c a chúng ta l i r i. Vì v y khi làm b t kỳ vi c gì thì mình cũng ệ ủ ộ ạ ồ ệ ậ ấ
ọ c n cái tâm h x , không đ ý đ n nh ng đi u không nh ý mu n. Đi u quan tr ng ầ ỷ ả ữ ư ể ế ề ề ố
là mình có đ c vi c hay không? Mình c làm đi, không m t đâu. Đ ng đ a b n ngã ượ ư ả ứ ừ ệ ấ
mình lên, n u ai làm vì danh thì s b kh , n u ai làm vì l i thì l ổ ế ẽ ị ế ợ ạ ấ i khó h n n a. T t ữ ơ
i không vì danh l i. Còn ng i vì c danh l ả ợ ẽ ế i s đ n v i ta, đ n v i nh ng con ng ế ữ ớ ớ ườ ợ ườ
13
Hoàng Bình Nguyên 0972.792.759 E-mail: Hoangbinhnguyen2009@gmail.com Eakar – Đăk Lăk
danh l i thì s trèo r t m t m i và b nhi u rào c n và th thách. Còn khi chúng ta làm ợ ử ề ệ ẽ ả ấ ỏ ị
không c n danh, không c n l t c nh ng vi c mình làm nh t cõi lòng ầ ợ ầ i nh ng t ư ấ ả ư ừ ữ ệ
c a mình, thì đi u đó s đáp bù cho mình trăm ngàn l n ngoài nh ng gì mình t ủ ữ ề ẽ ầ ưở ng
ng. Chúng ta đ u bi t ngh thu t choi Bonsai, n u nh c đ nó t t um sùm t t ưở ề ế ư ứ ể ế ệ ậ ố ươ i
t ố ấ t nh v y mà mang ra ngoài ch đ u giá thì có ai đ u không? Ai thèm mua mà đ u ư ậ ợ ấ ấ
giá. Cây Bonsai nó b c t, b t a, đ đ o, thay vì nó cao 10m gi ị ẽ ị ắ ị ỉ ờ ư nó ch cao 1m. Nh ng ỉ
i ta tri n lãm cây 1m hay 10m? Ch c ch n là nh ng cây khi đ a ra tri n lãm thì ng ể ư ườ ữ ể ắ ắ
mà mình đã u n éo c c kh , ch u b , ch u đ c, đ o. Đ i ng i chúng ta cũng nh ự ụ ẽ ẻ ố ổ ờ ị ị ườ ư
i ăn không ng i r i trong xã h i này lên bao gi v y. Không ai đem nh ng con ng ậ ữ ườ ồ ồ ộ ờ .
Ng i có giá tr trong cu c đ i, m t ng ườ i ta mu n đ a m t con ng ư ố ộ ườ ộ ờ ộ ị ườ i đã t ng nh ừ ư
th nào? Gi ng nh m t cây Bonsai và các cây um sùm. Cây um sùn v y thôi ch ư ộ ế ậ ố ứ
ch ng có giá tr gì h t. Nh v y m t cây đã có s ch u đ ng nh v y thì nó đã có giá ự ị ự ư ậ ư ậ ế ẳ ộ ị
ả ộ tr l n nh th nào trong cu c đ i. M t cây nh th thôi, nh ng cho chúng ta c m t ộ ờ ư ế ư ế ị ớ ư ộ
suy nghĩ. M t cành mai vào nh ng ngày t t mà đ c nh ng bông mai đ p nh th thì ữ ộ ế ượ ư ế ữ ẹ
ng i ta ph i c t h t chi c lá c a nó. N u con đ nh ng chi c là nh v y thì mai s ườ ả ắ ế ể ữ ư ậ ủ ế ế ế ẽ
ọ không ra hoa. Chúng ta ph i lo i b s sum xuê c a nó đi, đ có m t cây còi c c ạ ỏ ự ủ ể ả ộ
không có s c s ng v y đó. Nh ng trái l ứ ố ư ậ ạ ế i nó s cho m t cây mai có giá tr . Còn n u ẽ ộ ị
mình mang m t cây mai t t um sùm ra ch xem có ai mua không? N u con ng i bi ộ ố ế ợ ườ ế t
t t p luy n, t thân không ai t nhiên vĩ s ng nh v y thì r t là hay.Chúng ta ph i bi ố ư ậ ả ấ ế ậ ệ ự ự
đ i và bao dung nh v y .Tuy có nh ng mà r t ít. Cho nên quá trình s ng c a chúng ta ạ ư ậ ữ ủ ấ ố
ph i c mà luy n, và ph i th ng xuyên nhìn l i chính b n thân mình, đ nh n ra ả ố ệ ả ườ ạ ể ả ậ
đ c mình. Và mình cũng ph i nh n ra l i c a mình. Trong cu c đ i có nh ng ng ượ ậ ả ỗ ủ ộ ờ ữ ườ i
có r t nhi u l i không bi t đó là sai. ề ỗ ấ i, nh ng l ữ ạ ế
Nh v y s ng mà không có t duy, s ng b ng lòng tham thì chúng ta s b ư ậ ố ư ẽ ị ằ ố
cu c đ i l a g t. Nh ng th t b i và sai làm trong cu c đ i đ u t lòng tham chúng ta ộ ờ ừ ạ ộ ờ ề ừ ấ ạ ữ
mà ra. Ai tham nhi u thì s b s p b y n ng. S dĩ ai g t đ ẽ ị ậ ạ ượ ề ẫ ặ ở ọ ư c mình là b i vì h đ a ở
quy n l i đi phía tr c. Ng i ta l i d ng lòng tham c a m i ng i là luôn bi t gom ề ợ ướ ườ ờ ụ ủ ỗ ườ ế
ề v cho b n thân mình và n u ai có tâm gom vào cho mình thí th t b i r t là n ng n . ề ấ ạ ấ ế ằ ả
i c đ i không ban t ng đ c cho ai b t kỳ cái gì? Nh ng s n sàng Có nh ng ng ữ ườ ả ờ ặ ượ ữ ấ ẵ
14
Hoàng Bình Nguyên 0972.792.759 E-mail: Hoangbinhnguyen2009@gmail.com Eakar – Đăk Lăk
đem c gia s n c a mình vào các Casino. T i vì h nuôi d ủ ạ ả ả ọ ưỡ ỉ ầ ng lòng tham. Ch c n
ng nh ng cái gì đó sâu s c. N u chúng ta có lòng tham thôi là h đã không nuôi d ọ ưỡ ữ ế ắ
100 USD đ làm t thi n thì đã giúp đ c cho mình bao nhiêu th . Nh ng n u mình ể ừ ệ ượ ư ứ ế
có 1000 USD mà n ng vào bài b c thì cũng ch ng ai có thèm đ ý đ n chúng ta. Vì ướ ể ế ẳ ạ
cái tham, thi u suy nghĩ mà mình b bao che t t c nh ng sai l m, đ r i nh ng gì ế ị ấ ả ể ồ ữ ữ ầ
mình làm nó đ u trôi sông trôi b h t. Tôi đã nói r i: Không ai có th đ ng đ y ly ể ự ể ế ề ầ ồ
c mình đang có, khi n n ướ ướ c đã đ y r i thì có mang c dòng sông đ vào thì mình ả ầ ồ ổ
cũng không th đ y thêm đ ể ầ ượ ữ ớ c n a. T i sao mình không làm cho cái ly c a mình l n ủ ạ
c đ đ vào mãi nh v y đ ch a đ c cái h n mà mình l ơ ạ i đi tìm nhi u thùng n ề ướ ể ứ ượ ư ậ ể ổ
gì? Không đ c gì h t, không ngoan là t thì ượ ế ở ch đó. Vì v y n u mình không bi ế ậ ỗ ế
nh ng cái tham, cái ích k không khéo mình s b l a. Cho nên mình ph i thông minh ẽ ị ừ ữ ả ỷ
và có t duy ch này. Cũng là m t đ ng ti n nh ng mình đã làm l i ích đ c cho ư ở ộ ồ ư ề ỗ ợ ượ
mình ở ờ ả đ i này và đ i khác. Đó là s nghi p và s s n. Bên c nh đó mình cũng ph i ự ả ự ệ ạ ờ
chia s c cõi lòng nh : t c gi n, ích k , hep hòi… mình mà x đ c bao nhiêu thì ư ứ ẻ ả ả ượ ậ ỷ
mình đang c u cu c đ i mình b y nhiêu. X đ ờ ả ượ ứ ấ ộ ấ c bao nhiêu là mình nh nhành b y ẹ
nhiêu. Mình đ ng nghĩ buông x cho ng i là đ c cho ng i, mình ph i bi t ban ừ ả ườ ượ ườ ả ế
i là đang ban t ng cho mình đó. T t c nh ng vi c này mình ph i đ ý. t ng cho ng ặ ườ ấ ả ữ ả ể ệ ặ
Nh v y buông ra đ nh n vào là m t ph ể ư ậ ậ ộ ươ ệ ng pháp s ng, m t kinh nghi m ố ộ
ộ trong cu c đ i. T đ o đ c và đôi bàn tay này mình dâng t ng h nh phúc trong cu c ừ ạ ứ ặ ạ ờ ộ
i nói đùa. Mình không nên đ nh là m t tính tham đ i. Ch không ph i nh là m t l ờ ộ ờ ư ứ ả ể ư ộ
t ph i làm gì? Tham đ mình b l a d i, b loanh quanh trong cu c s ng mà không bi ể ị ừ ố ộ ố ị ế ả
nhi u trong cu c s ng đ làm gì? Chúng ta đ ng đ đ n khi ch t r i m i nh n ra ộ ố ế ồ ể ế ừ ề ể ậ ớ
t c tiên b c v con mình không mang đi đ r ng: t ằ ấ ả ạ ợ ượ ệ c cái gì? Có chăng ch là nghi p ỉ
ẻ ự tham mà thôi. Mình hãy làm cho trí tu đ u óc mình ngày càng lóe lên. Đ ng đ s so ệ ầ ừ
ế đo h n kém này che đ y tính thi n c a chúng ta. N u th y đi u đó đúng thì hãy quy t ệ ủ ế ề ấ ậ ơ
đ nh mà làm, đ ng khôn - d i, ph i – trái gì ị ừ ả ạ ở ọ trong này. Qua bài này tôi mong m i
ng i hãy bi t s ng ban t ng vì ng i khác. Ngày càng hoàn thi n trên con đ ườ ế ố ặ ườ ệ ườ ng
làm thi n c a mình. ệ ủ
