Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
CHƯƠNG 2
CUNG, CẦU VÀ THỊ TRƯỜNG
Mục tiêu
o Hiểu và phân tích các Khái niệm thị trường, cung và cầu.
o Chính sách của chính phủ và cơ chế cung - cầu
Bài đọc
Bài đọc: (1) Chương 2;
Hoặc: (3) Chapter 3, 4, 20
(4) Chương 3, 4
Nội dung
2.1 KINH TẾ THỊ TRƯỜNG
2.1.1 Đặc điểm của kinh tế thị trường
2.1.2 Dòng chu chuyển thu nhập và sản phẩm
2.2.1 Lượng cầu và đường cầu
2.2.2 Lượng cung và đường Cung
2.2.3 Cân bằng thị trường
2.2.4 Thay Đổi Cân Bằng Thị Trường
2.2.5 Phân tích thặng dư
2.2 CUNG CẦU VÀ THỊ TRƯỜNG
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Chöông 2: Cung vaø Caàu
2.1
KINH TẾ THỊ TRƯỜNG VÀ DÒNG CHU CHUYỂN THU NHẬP (nền kinh tế đóng)
Sở hữu cá nhân
Quyền tự do lựa chọn
Lợi ích cá nhân
Cạnh tranh
Hệ thống giá và thị trường
Chính phủ can thiệp rất hạn chế
2.1.1 Đặc điểm của kinh tế thị trường
2.1.2 Dòng chu chuyển thu nhập và sản phẩm trong nền
kinh tế thị trường (nền kinh tế đóng)
THÒ TRÖÔØNG HAØNG HOAÙ
& DÒCH VUÏ
u â e i t i h C
u h t h n a o D
ï u v h c ò D &
ï u v h c ò D &
ù a o h g n ø a H u à a C
ù a o h g n ø a H g n u C
Traû löông
Mua HH & DV
HOÄ GIA ÑÌNH
CHÍNH PHUÛ
DOANH NGHIEÄP
Thueá
Thueá
, i
t
t á a ñ
á o
o a
t
õ a
,
t
l ,
n ä a u h n
i ï
ô
l c ù ö s
n á o v ,
g n ô ö
l ,
l :
á a u x n û a s
u á e y g n u C
u á e y c ù a c a u m
g n u C
â e u h
g n ä o ñ
í
á a u x n û a s á o
t
t
h p
THÒ TRÖÔØNG CAÙC YEÁU TOÁ
i
n â e
i t
SAÛN XUAÁT
p ä a h n u h T
h C
1
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Chöông 2: Cung vaø Caàu
2.2 CUNG CẦU VÀ THỊ TRƯỜNG
2.2.1 Lượng cầu và đường cầu
Lượng cầu: lượng cầu hàng hoá hay dịch vụ người mua có khả năng và sẵn sàng mua ở các mức giá khác nhau trong một khoảng thời gian nhất định.
Các yếu tố ảnh hưởng đến cầu:
Đường cầu: Mối quan hệ giữa giá hàng hoá và sản lượng
o Thu nhập của người tiêu dùng o Giá của các hàng hoà liên quan o Thị hiếu hay sở thích o Kỳ vọng khách hàng
Luật cầu: Sản lượng hàng được mua có quan hệ nghịch
người tiêu dùng sẵn sàng mua QD = QD(P)
đảo với giá được bán.
Thay đổi sản lượng cầu: Sự thay đổi sản lượng hàng hoá người tiêu dùng muốn mua khi có sự thay đổi về giá. Thay đồi về cầu: Sự thay đổi mối quan hệ của giá và sản lượng mua do sự thay đổi của yếu tố khác không phải giá.
Giaù
Giaù
A
P2
A
P1
C
P1
B
D'
B
P2
D'
D
Q1
Q2
Q1
Q2
Saûn löôïng
Saûn löôïng
2
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Chöông 2: Cung vaø Caàu
Lượng cung: số lượng hàng hoá hay dịch vụ người bán có khả năng và sẵn sàng bán ở các mức giá khác nhau trong một khoảng thời gian nhất định.
Các yếu tố ảnh hưởng đến cung:
2.2.2 Lượng cung và đường Cung
Đường cung: Mối quan hệ giữa giá của hàng hoá và số
o Công nghệ o Giá của các yếu tố sản xuất o Chính sách thuế o Số lượng người sản xuất o Kỳ vọng
Luật cung: Sản lượng hàng được bán có quan hệ tỷ lệ
lượng nhà sản xuất sẵn sàng bán. QS = QS(P)
thuận với giá được bán.
Thay đồi về cung: Sự thay đổi mối quan hệ của giá và sản lượng cung do sự thay đổi của yếu tố khác không phải giá. Thay đổi sản lượng cung: Sự thay đổi sản lượng hàng hoá muốn bán khi có sự thay đổi về giá
Giaù
Giaù
S
S
S'
B
A
P2
P2
C
A
P1
P1
B
Saûn löôïng
Q1
Q2
Q1
Q2
Saûn löôïng
o Giá cân bằng: Giá tại đó cung và cầu bằng nhau
3
2.2.3 Cân bằng thị trường
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Chöông 2: Cung vaø Caàu
)
P
o Cơ chế thị trường: Khuynh hướng thị trường tự do cho
S
Dö thöøa
i
E
i
( g n ä o ñ i d i ï a o h t n ä e ñ í h p ù a G
Thieáu huït
D
phép giá thay đổi cho đến khi thị trường chấp nhận.
Thôøi gian söû duïng (Q)
Chức năng điều tiết (rationing function) - Thay đổi thị
Phân tích so sánh:
trường trong ngắn hạn:
Giá thị trường thay đổi làm giảm sự mất cân bằng giữa
lượng cung và lượng cầu.
Phản ứng của giá và sản lượng cân bằng do sự thay
Chức năng phân bổ (allocating function) – thay đổi thị trường trong dài hạn: sự dịch chuyển của tài nguyên ra/vào thị trường phản ứng lại sự thay đổi của giá cân bằng của hàng hóa.
4
đổi của cung hay cầu.
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Chöông 2: Cung vaø Caàu
Ví dụ:
Thị hiếu và sở thích thay đổi làm tăng nhu cầu nước ép trái cây
và giảm nhu cầu nước ngọt.
Sự thay đổi của cầu 2 sản phẩm gây ra thiếu hụt nước ép trái
cây và thừa nước ngọt.
Phản ứng lại sự dư thừa và thiếu hụt trong 2 thị trường làm giảm thị trường nước ngọt và tăng thị trường nước ép (Phản ứng ngắn hạn).
Trong dài hạn các nhà sản xuất tăng sản lượng nước ép và
giảm sản lượng nước ngọt.
Sự thay đổi cung cầu hình thành một cân bằng mới.
Thay đổi cung cầu trong ngắn và dài hạn
Thay đổi tiếp theo (dài hạn)
Thay đổi ban đầu (ngắn hạn)
Tăng cầu làm giá tăng
Cung tăng khi nhiều người gia nhập vào thị trường và người bán năng năng lực sản xuất
Giảm cầu làm giá giảm
Tăng cung làm giá giảm
Cung giảm vì doanh nghiệp không có lợi nhuận hoặc rút lui.
Cầu tăng vì thị hiếu và sở thích người tiêu dùng thay đổi không sử dụng sản phẩm thay thế
Giảm Cung làm giá tăng Cầu giảm vì thị hiếu và sở thích người tiêu dùng tiếm kiếm hàng thay thế
5
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Chöông 2: Cung vaø Caàu
2.2.4 Thay Đổi Cân Bằng Thị Trường
P
DD
SS
S’ S’
Giá nguyên liệu giảm:
S dịch chuyển sang S’
Dư thừa Q2-Q1
P1 P1 P3 P3
Cân bằng Q3
Q
Q1 Q1
Q3 Q3
Q2 Q2
P
DD
D ’D ’
SS
Thu nhập tăng:
D dịch chuyển D1
P 3 P 3
Thiếu hụt Q1,Q2 tại giá
P 1 P 1
P1
Cân bằng Q3 tại giá P3
Q
Q 2 Q 2
Q 1 Q 1
Q 3 Q 3
P
DD
D’D’
SS
S’S’
D tăng nhiều hơn S tăng
Thu nhập tăng, giá nguyên liệu giảm:
P2 P2 P1 P1
Cân bằng thị trường tại P2
Q
Q 1 Q 1
Q2 Q2
6
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Chöông 2: Cung vaø Caàu
2.2.5 Phân tích thặng dư
Giaù
10
Giöõa 0 vaøQ0 Ngöôøi tieâud uøng A vaø B Nhaän ñöôïc lôïi töø vieäc mua thaëng dö cuûa khaùch haøng
Thaëng dö ngöôøi tieâu duøng
S
7
5
Giöõa 0 vaø Q0 Ngöôøi saûn xuaát Nhaän ñöôïc lôïi töø vieäc Baùn giaù trò thaëng dö
Thaëng dö nhaø saûn xuaát
D
0
Saûn löôïng
Khaùch haøng A
Khaùch haøng B
Q0 Khaùch haøng C
GIÁ TRẦN
Giaù
Giaû söû nhaø nöôùc ñònh giaù traàn Pmax Thaáp hôn giaù caân baèng thò tröôøng P0.
S
Deadweight Loss
B
P0
C
A
Pmax
Khaùch haøng nhaän ñöôïc thaëng dö töø söï khaùc bieät giöõa hình chöõ nhaät A vaø phaàn maát ñi B. Nhaø saûn xuaát maát phaàn A vaø C. B and C laø deadweight loss.
D
Q 1
Q 0
Q 2
Saûn löôïng
GIÁ SÀN
Giaù
S
Neáu nhaø saûn xuaát saûn xuaát Q2, Löôïng Q2 - Q3 Seõ khoâng baùn ñöôïc.
Pmin
A
P0
B C
Thaëng dö cuûa nhaø saûn xuaát seõ laø A - C - D. Nhaø saûn xuaát seõ khoâng haøi loøng
D
D
Q 3
Q 0
Q 2
Saûn löôïng
7
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Chöông 2: Cung vaø Caàu
THUẾ
Giaù
Pb laø giaù (goàm caû thueá) ngöôøi mua traû. PS laø giaù ngöôøi baùn nhaän ñöôïc. Gaùnh naëng thueá ñöôïc chia ñeàu.
S
Pb
A
B
P0
C
Ngöôøi mua maát A + B, Ngöôøi baùn m aát D + C, Chính phuû thu ñöôïc thueá A + D Deadweight loss laø B + C.
t
D
PS
D
Saûn löôïng
Q 1
Q 0
TRỢ CẤP
Giaù
Gioáng nhö thueá, Lôïi ích cuûa trôï caáp ñöôïc chia ñeàu cho ngöôøi mua vaø ngöôøi baùn Phuï thuoäc vaøo ñoä co daõn cuûa caàu vaø cung. S
PS
s
P0
Pb
D
Q 0
Q 1
Saûn löôïng
8
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Chöông 2: Cung vaø Caàu
ÁP ĐẶT THUẾ HOẶC QUOTA ĐỂ HẠN CHẾ NHẬP KHẨU
Giaù
Trong thò tröôøng töï do Giaù cuûa haøng hoaø trong nöôùc baèng vôùi giaù cuûa theá giôùi PW.
S
P0
Baèng caùch haïn cheá nhaäp khaåu Giaù taêng ñeán PO. Ngöôøi tieâu duøng maát A+B+C deadweight loss laø B + C.
A
B C
PW
Neáu nhaø nöôùc aùp ñaët moät möùc thueá nhaäp khaåu?
D
Imports
Q S
Q 0
Q D
Saûn löôïng
S S
P* P*
A A
D D
B B
C C
Pw Pw
D D
Saûn löôïng
Q S Q S
Q’S Q’D Q’S Q’D
Q D Q D
Nhả sản xuất trong nược nhận thêm A
Deadweight loss: B,C,D
9
Người tiêu dùng mất A + B + C + D.
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Chöông 2: Cung vaø Caàu
Ví dụ minh hoạ
20.00
Cung
15.00
Saûn xuaát trong nöôùc
Nhaäp khaàu
10.00
A. Điều gì sẽ xảy ra nếu nhà nước nhập theo quota
Quota 60mil.
Giaù thò tröôøng töï do
5.00
Caàu
Nhaäp khaåu
0
0
40
100
120
200
20.00
B. Điều gì sẽ xảy ra nếu nhà nước áp đặt thuế nhập khẩu
Cung
15.00
Saûn xuaát trong nöôùc
Nhaäp khaåu
10.00
Thueá $5
5.00
Töï do thöông maïi
Nhaäp khaåu
Caàu
0
40
60
100
140
10
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Chöông 2: Cung vaø Caàu
11