Tiết 21: CÔN SƠN CA BUỔI CHIỀU ĐỨNG Ở PHỦ THIÊN TRƯỜNG TRÔNG
RA
A.Mục tiêu cần đạt:
- Giúp học sinh cảm nhận được hồn thơ thắm thiết tình quê của Trần Nhân Tông
trong bài " Buổi chiều…”và sự hoà nhập nên thơ, thanh cao của Nguyễn Trãi với cảnh trí
Côn Sơn qua đoạn thơ trong "Bài ca Côn Sơn"
B.Chuẩn bị:
Thầy :Soạn bài.
Trò : học bài cũ và soạn bài.
C.Các hoạt động dạy và học:
1. Ổn định.
2. Kiểm tra: Em hiểu gì về thể thơ thất ngôn tứ tuyệt.Đọc thuộc bài “Nam quốc
sơn hà’ và cho biết nội dung ,nghệ thuật.
3.Bài mới :
Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Văn bản 1
Côn Sơn ca
Hoạt động 1: Đọc và chú
thích bài Côn sơn ca
H-Đọc bài thơ 1. Đọc-chú thích
Trình bày những nét cơ
bản về tác giả ,tác phẩm ?
H - Đọc phần chú thích
-Viết khi ở ẩn tại Côn Sơn .
-Tác giả:Nguyễn Trãi.
- Xuất xứ:
"Ức trai thi tập"
?Nhận dạng thể thơ lục bát
ở lời thơ dịch.
Hoạt động 2:Hướng dẫn
học sinh tìm hiểu văn bản.
2. Tìm hiểu VB
?Đoạn thơ có nội dung gì. -Cảnh sống và tâm hồn của
Nguyễn Trãi.
-Cảnh trí Côn sơn trong hồn thơ
Nguyễn Trãi.
*Cảnh sống và tâm hồn
Nguyễn Trãi ở Côn Sơn.
?Từ" ta" có mặt trong bài
thơ ấy mấy lần?
-5 lần -Ta- chủ thể chữ tình
Em hiểu "ta" là ai ?
Hình ảnh và tâm hồn của
Nguyễn Trãi hiện lên trong
đoạn thơ ntn?
Đại từ nhân xưng ngôi1 số ít là
Nguyễn Trãi thể hiện khí phách
…
-Nguyễn Trãi đang sống
trong những giây phút
thảnh thơi thả hồn vào
cảnh trí Côn Sơn
Ông đã làm gì ở Côn Sơn? Nghe tiếng suối, ngồi trên đá,
nằm trong rừng thông, ngẩn ngơ
dưới bóng trúc.
?Tìm các từ ngữ tả các
cảnh đẹp mà nhà thơ đã
Suối rì rầm, đá rêu phơi, thông
mọc như nêm, trúc râm có bóng
tiếp xúc? mát, có màu xanh mát.
?Khi nào tiếp xúc với cảnh
đẹp ấy, cảm xúc Nguyễn
Trãi như thế nào?
Vui thú, say mê
Sự thể hiện cảm xúc đó thể
hiện BPNT gì?
- So sánh: Suối reo - đàn cầm -
đá rêu phơi -chiếu êm.
Tâm hồn giao hoà trọn
vẹn với thiên nhiên tìm
thấy trong thiên nhiên sự
thanh thản trong tâm
hồn.
?Em có cảm nghĩ ntn về
hình ảnh nhân vật “ta
ngâm thơ nhàn” trong màu
xanh bóng mát của bóng
“trúc râm"?
?Qua đoạn thơ, cảnh trí tn
Côn Sơn đã hiện lên ntn
trong hồn thơ Nguyễn
Trãi?
- Tâm hồn đang hoà nhập với
thiên nhiên, cảm thấy tn tươi
đẹp và giải thoát tâm hồn.
- Cảnh trí Côn Sơn đã hiện lên
như một người bạn tri âm, tri kỷ
với nhà thơ, đem đến biết bao
thú vị.
* Cảnh trí Côn Sơn trong
hồn thơi Nguyễn Trãi.
- Khoáng đạt, thanh cao,
nên thơ.
?Chỉ ra hiện tượng dùng
điệp từ? T/dụng đối với
- Giọng điệu trữ từ, nhẹ nhàng,
thiết tha đ cái tình của một con
việc tạo nên giọng điệu
thơ?
người chân tình, trọn vẹn với
thiên nhiên.
?Qua đoạn thơ em hiểu
thêm điều gì về nhân cách
nhà thơ.
- Đoạn thơ là sự giao cảm
tuyệt vời giữa tâm hồn thi
sỹ và thiên nhiên.
Gọi HS đọc ghi nhớ
- Nhân cách thanh cao, tâm hồn
trong sạch, cốt cách cao
đẹp:"Côn sơn ca, là bài ca của
sự sống; sự sống được ướp
hướng sắc của suối riêng đất
nước, quê hương
H - đọc ghi nhớ
* Ghi nhớ: SGK
Hoạt động 3: Đọc và chú
thích bài Thiên Trường
vãn vọng (tự học có HD)
H - đọc bài thơ phiên âm dịch
nghĩa - dịch thơ
H - đọc chú thích
Bài 2:Buổi chiều đứng
ở Phủ …
1. Đọc - chú thích
- Tác giả:
Bài thơ giống với bài thơ
vào đã học? Đặc điểm? Bài
thơ tả cảnh gì?
- Cảnh xóm thôn, đồng quê
vùng Thiên Trường
2. Tìm hiểu VB
1.2. Câu đầu
2 câu thơ đầu, tả cảnh làng
quê vào thời gian nào?
?Nhìn bao khắp làng quê,
tác giả thấy quê hương
ntn?
?Tả thật mà lại như thấy
cái ảo thể hiện xúc cảm gì
của nhà thơ với quê hương.
- Buổi chiều tàn.
- Mời ảo như khói phủ, có nửa
yên bình, êm đềm nên thơ.
- Cảm xúc về cái đẹp của buổi
chiều tả ở quê hương pha chút
buồn.
Cảnh xóm làng một
chiều tàn phủ mờ sương
khói êm đềm, nên thơ
? 2 câu cuối miêu tả cảnh
gì?
?Nhìn cụ thể về làng quê
tác giả nghe thấy, thấy điều
gì?
- Cảnh sắc đồng quê dân dã,
bình dị, đáng yêu.
- Âm thanh tiếng sáo mục đồng.
- Đối cánh cò trắng hạ trên đồng
2.2 câu cuối
? Em có nhận xét gì về
việc nhà thơ đã lựa chọn 2
hình ảnh: Tiếng sáo và
cánh cò để tả cảnh làng
quê?
- hình ảnh rất tiêu biểu, gợi tả,
gợi cảm khiến cho người đọc
thấy được vẻ đẹp của đồng quê.
Cảnh sắc đồng quê thôn
dã, thanh bình, trầm lặng.
?Em có cảm nhận gì trước
cảnh tượng buổi chiều
- Cảnh đồng quê tĩnh lặng, êm
đềm, thanh bình : Bức tranh quê
