Công văn 7404 /NHNN-KTTCHướng dẫn hạch toán nghiệp vụ Phái sinh tiền tệ Forward, Swap, Option...

Chia sẻ: Haivan Haivan | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:34

Thêm vào BST

Báo xấu

861
lượt xem 171
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hướng dẫn hạch toán nghiệp vụ Phái sinh tiền tệ Forward, Swap, Option... hữu ích cho những ai đang làm kế toán nguồn vốn và kinh doanh ngoại tệ tại các tổ chức tín dụng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Công văn 7404 /NHNN-KTTCHướng dẫn hạch toán nghiệp vụ Phái sinh tiền tệ Forward, Swap, Option...

ng©n hµng nhµ níc céng hoµ x· héi chñ nghÜa viÖt nam ViÖt Nam §éc lËp - Tù do - H¹nh phóc Sè: 7404 /NHNN-KTTC Hµ Néi, ngµy 29 th¸ng 08 n¨m 2006 V/v híng dÉn h¹ch to¸n kÕ to¸n nghiÖp vô ph¸i sinh tiÒn tÖ KÝnh göi: C¸c Tæ chøc TÝn dông C¨n cø HÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n c¸c Tæ chøc tÝn dông (ban hµnh kÌm theo QuyÕt ®Þnh 479/2004/Q§-NHNN ngµy 29/4/2004; QuyÕt ®Þnh 807/2005/Q§-NHNN ngµy 01/6/2005; QuyÕt ®Þnh 29/2006/Q§-NHNN ngµy 10/7/2006 cña Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ níc); C¨n cø QuyÕt ®Þnh sè 1452/2004/Q§-NHNN ngµy 10-11-2004 cña Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ níc vÒ giao dÞch hèi ®o¸i cña c¸c Tæ chøc tÝn dông ®îc phÐp ho¹t ®éng ngo¹i hèi; C¨n cø HÖ thèng chuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt nam, Ng©n hµng Nhµ nícViÖt Nam híng dÉn h¹ch to¸n kÕ to¸n nghiÖp vô ph¸i sinh tiÒn tÖ nh sau: A/ H¹ch to¸n nghiÖp vô hèi ®o¸i kú h¹n I. Nguyªn t¾c kÕ to¸n 1. Khi thùc hiÖn mét Hîp ®ång nghiÖp vô kú h¹n ngo¹i tÖ, Hîp ®ång nµy ®· t¹o ra tr¹ng th¸i më vÒ ngo¹i tÖ cho Tæ chøc tÝn dông, do ®ã Tæ chøc tÝn dông sÏ ®èi diÖn víi rñi ro tû gi¸. §Ó ghi nhËn kÞp thêi l·i/ lç do biÕn ®éng tû gi¸ vµo B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh, tæ chøc tÝn dông cÇn ph¶i ghi nhËn ngay tr¹ng th¸i më vÒ ngo¹i tÖ sau mçi nghiÖp vô mua/ b¸n ngo¹i tÖ kú h¹n, trong thêi gian hiÖu lùc cña Hîp ®ång, thêng xuyªn (®Þnh kú ngµy, th¸ng hoÆc quý- thêi ®iÓm lËp B¸o c¸o tµi chÝnh) ph¶i x¸c ®Þnh l¹i gi¸ trÞ hîp ®ång kú h¹n ngo¹i tÖ theo gi¸ trÞ hîp lý thÞ trêng ®Ó ghi nhËn L·i/ Lç ph¸t sinh nhng cha thùc hiÖn trªn B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ®èi øng vµo tµi kho¶n 633 “chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i c«ng cô tµi chÝnh ph¸i sinh”/ TiÓu kho¶n giao dÞch kú h¹n tiÒn tÖ. Cuèi n¨m, sè d tµi kho¶n 633 ®îc kÕt chuyÓn vµo tµi kho¶n thu/ tµi kho¶n chi vÒ c¸c c«ng cô tµi chÝnh ph¸i sinh tiÒn tÖ. 2. Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ l¹i gi¸ trÞ Hîp ®ång giao dÞch kú h¹n nh sau: a. X¸c ®Þnh vµ ghi nhËn ngay chªnh lÖch gi÷a tû gi¸ kú h¹n cña Hîp ®ång vµ tû gi¸ thùc tÕ giao ngay t¹i ngµy ký Hîp ®ång ®Ó theo dâi vµ ph©n bæ tuyÕn tÝnh vµo tµi kho¶n thu tõ c¸c c«ng cô ph¸i sinh tiÒn tÖ/ tµi kho¶n
chi tõ c¸c c«ng cô ph¸i sinh tiÒn tÖ - giao dÞch kú h¹n ( tµi kho¶n 723 vµ tµi kho¶n 823). b. Trong thêi gian hiÖu lùc cña Hîp ®ång, sè lîng ngo¹i tÖ mua vµo/ b¸n ra theo hîp ®ång kú h¹n sÏ thêng xuyªn (®Þnh kú ngµy, th¸ng hoÆc quý) ®îc ®¸nh gi¸ l¹i theo tû gi¸ chÝnh thøc NHNN c«ng bè hoÆc( tû gi¸ mua giao ngay cña tæ chøc tÝn dông ®ã khi c¬ chÕ nhµ níc cho phÐp) 3. Tµi kho¶n 486 “Thanh to¸n ®èi víi c¸c c«ng cô ph¸i sinh” (ph¸i sinh tiÒn tÖ) vÒ thùc chÊt lµ theo dâi luång tiÒn ph¶i thanh to¸n víi ®èi t¸c khi ®Õn h¹n tÊt to¸n Hîp ®ång sÏ h¹ch to¸n theo tû gi¸ kú h¹n cña Hîp ®ång. 4. §Ó ph©n ®Þnh riªng biÖt hiÖu qu¶ cña c¸c c«ng cô tµi chÝnh ph¸i sinh tiÒn tÖ trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cña Tæ chøc tÝn dông, Thu nhËp/ Chi phÝ vÒ c«ng cô tµi chÝnh ph¸i sinh tiÒn tÖ ®îc h¹ch to¸n riªng tµi kho¶n 723/ tµi kho¶n 823. 5. §Õn h¹n thùc hiÖn Hîp ®ång: - Tæ chøc tÝn dông cã thÓ thùc hiÖn nhÊt qu¸n viÖc ghi nhËn ngay t¸c ®éng cña biÕn ®éng tû gi¸ tõ ngµy ®¸nh gi¸ lÇn cuèi ®Õn ngµy thùc hiÖn hîp ®ång vµo tµi kho¶n 633 theo tõng hîp ®ång tÊt to¸n hoÆc ghi nhËn khi ®¸nh gi¸ l¹i gi¸ trÞ VN§ quy ®æi sè d ngo¹i tÖ mua vµo/b¸n ra cña c¸c giao dÞch kú h¹n theo t¹i tiÕt b kho¶n 2 môc nµy. - TÊt to¸n sè tiÒn ngo¹i tÖ giao dÞch cña hîp ®ång ®ang ghi nhËn trªn tµi kho¶n 4741, chuyÓn sang ghi nhËn vµo tµi kho¶n 4711, ®ång thêi kÕt chuyÓn gi¸ trÞ VN§ quy ®æi sè lîng ngo¹i tÖ cña Hîp ®ång theo tû gi¸ mua/ b¸n giao ngay cña ngµy tÊt to¸n Hîp ®ång tõ tµi kho¶n 4742 chuyÓn sang ghi nhËn vµo tµi kho¶n 4712. II/ néi dung kÕ to¸n 1. Giao dÞch kú h¹n mua ngo¹i tÖ, thanh to¸n VND: 1.1. T¹i ngµy b¾t ®Çu hiÖu lùc hîp ®ång mua ngo¹i tÖ cã kú h¹n C¨n cø Hîp ®ång mua kú h¹n ngo¹i tÖ, b¶ng kª chi tiÕt hîp ®ång mua ngo¹i tÖ kú h¹n(theo mÉu 01-PL01PSTT), h¹ch to¸n: - Ghi nhËn sè tiÒn ngo¹i tÖ cam kÕt mua vµo: Nî TK 4862- Thanh to¸n ®èi víi giao dÞch kú h¹n tiÒn tÖ/ngo¹i tÖ thÝch hîp Cã TK 4741- Cam kÕt giao dÞch kú h¹n tiÒn tÖ/Ngo¹i tÖ thÝch hîp - Ghi nhËn sè tiÒn VND cam kÕt chi tr¶ t¬ng øng Nî TK 4742 - Gi¸ trÞ giao dÞch kú h¹n tiÒn tÖ (Sè tiÒn VND theo tû gi¸ mua giao ngay cña ngµy hiÖu lùc Hîp ®ång) 2
Nî TK 3962- L·i ph¶i thu / Cã TK 4962- L·i ph¶i tr¶ tõ giao dÞch kú h¹n (Sè tiÒn VND chªnh lÖch gi÷a tû gi¸ mua kú h¹n vµ tû gi¸ mua giao ngay t¹i ngµy hiÖu lùc Hîp ®ång cña ngo¹i tÖ mua vµo) Cã TK 4862 - Thanh to¸n ®èi víi giao dÞch kú h¹n (Sè tiÒn VND theo tû gi¸ mua kú h¹n) 1.2. Trong thêi gian hiÖu lùc hîp ®ång 1.2.1. §Þnh kú (Cuèi ngµy/ cuèi th¸ng/ cuèi quý) ph©n bæ chªnh lÖch gi÷a tû gi¸ kú h¹n vµ tû gi¸ giao ngay theo ph¬ng ph¸p ®êng th¼ng KÕ to¸n lËp B¶ng kª ph©n bæ l·i ph¶i thu c¸c Hîp ®ång kú h¹n tiÒn tÖ (theo mÉu 04-PL01PSTT)vµ (hoÆc) B¶ng kª ph©n bæ l·i ph¶i tr¶ c¸c Hîp ®ång kú h¹n tiÒn tÖ (theo mÉu 05-PL01PSTT). C¨n cø B¶ng kª (mÉu 04-PL01PSTT) h¹ch to¸n: Nî TK 823 - Chi vÒ c¸c c«ng cô tµi chÝnh ph¸i sinh tiÒn tÖ Cã TK 3962- L·i ph¶i thu tõ giao dÞch kú h¹n HoÆc C¨n cø B¶ng kª (mÉu 05-PL01PSTT) h¹ch to¸n: Nî TK 4962 - L·i ph¶i tr¶ tõ giao dÞch kú h¹n Cã TK 723 - Thu vÒ c«ng cô tµi chÝnh ph¸i sinh tiÒn tÖ Ghi chó: §Õn ngµy tÊt to¸n hîp ®ång sè d TK 3962/ TK 4962 liªn quan ®Õn Hîp ®ång giao dÞch kú h¹n sÏ b»ng kh«ng (0). 1.2.2. §Þnh kú (cuèi ngµy/ cuèi th¸ng/cuèi quý), ®¸nh gi¸ l¹i gi¸ trÞ VND cña sè d ngo¹i tÖ mua/ b¸n kú h¹n theo tû gi¸ giao ngay t¹i ngµy ®¸nh gi¸ l¹i. Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ l¹i gi¸ trÞ VND cña sè d ngo¹i tÖ Mua/ B¸n kú h¹n (TK 4741& TK 4742) t¬ng tù nh ®¸nh gi¸ l¹i gi¸ trÞ VND cña sè d Mua/ B¸n ngo¹i tÖ kinh doanh (TK 4711 & TK 4712). C¨n cø vµo kÕt qu¶ ®¸nh gi¸, ®iÒu chØnh sè d TK 4742, h¹ch to¸n: Nî TK 6332- Chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i c«ng cô tµi chÝnh ph¸i sinh/Giao dÞch kú h¹n Cã TK 4742- Gi¸ trÞ giao dÞch kú h¹n tiÒn tÖ (Sè tiÒn VND ®iÒu chØnh: ph¸t sinh lç cha thùc hiÖn) HoÆc Nî TK 4742- Gi¸ trÞ giao dÞch kú h¹n tiÒn tÖ Cã TK 6332- Chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i c«ng cô tµi chÝnh ph¸i sinh/Giao dÞch kú h¹n (Sè tiÒn VND ®iÒu chØnh: ph¸t sinh l·i cha thùc hiÖn) Cuèi n¨m sè d TK 633 ®îc kÕt chuyÓn vµo TK 723/ TK 823- Thu hoÆc chi vÒ c«ng cô tµi chÝnh ph¸i sinh tiÒn tÖ 3
1.3. §Õn ngµy tÊt to¸n hîp ®ång 1.3.1. H¹ch to¸n mua ngo¹i tÖ theo hîp ®ång ®· ký víi ®èi t¸c - Ghi nhËn sè ngo¹i tÖ mua vµo Nî TK Ngo¹i tÖ thÝch hîp(TK 1031, TK TiÒn göi Ngo¹i tÖ kh¸ch hµng...) Cã TK 4862 “thanh to¸n ®èi víi giao dÞch kú h¹n”/ngo¹i tÖ thÝch hîp - Ghi nhËn sè VND thanh to¸n theo tû gi¸ mua kú h¹n Nî TK 4862 “Thanh to¸n ®èi víi giao dÞch kú h¹n”/VND Cã TK VND thÝch hîp (TK 1011, TK TiÒn göi VND kh¸ch hµng...) 1.3.2. §¸nh gi¸ l¹i gi¸ trÞ VND/sè lîng ngo¹i tÖ trong Hîp ®ång mua kú h¹n theo tû gi¸ mua giao ngay t¹i ngµy ®¸o h¹n: KÕ to¸n lËp b¶ng kª ®¸nh gi¸ l¹i gi¸ trÞ VND /sè lîng ngo¹i tÖ cña Hîp ®ång mua kú h¹n ngµy ®¸o h¹n (theo mÉu 06-PL01PSTT). C¨n cø kÕt qu¶ b¶ng kª, h¹ch to¸n: Nî TK 6332- Chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i c«ng cô tµi chÝnh ph¸i sinh/Giao dÞch kú h¹n Cã TK 4742- Gi¸ trÞ giao dÞch kú h¹n tiÒn tÖ HoÆc Nî TK 4742- Gi¸ trÞ giao dÞch kú h¹n tiÒn tÖ Cã TK 6332- Chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i c«ng cô tµi chÝnh ph¸i sinh/Giao dÞch kú h¹n. Ghi chó: TCTD cã thÓ kh«ng thùc hiÖn bíc ®¸nh gi¸ nµy, khi ®ã viÖc ghi nhËn t¸c ®éng cña biÕn ®éng tû gi¸ tõ ngµy ®¸nh gi¸ lÇn cuèi ®Õn ngµy ®¸o h¹n hîp ®ång ®îc Èn vµo kÕt qu¶ chung ë kú ®¸nh gi¸ tiÕp theo vÒ gi¸ trÞ VND quy ®æi cña sè d trªn tµi kho¶n ngo¹i tÖ 47 1.3.3. KÕt chuyÓn giao dÞch cña hîp ®ång mua kú h¹n trªn c¸c tµi kho¶n 4741, 4742 sang ghi nhËn trªn c¸c TK Mua/ B¸n ngo¹i tÖ giao ngay (TK 4711, 4712) - Ghi nhËn sè tiÒn ngo¹i tÖ mua vµo: Nî TK 4741- Cam kÕt giao dÞch kú h¹n tiÒn tÖ Cã TK 4711 – Mua, b¸n ngo¹i tÖ kinh doanh - Ghi nhËn sè tiÒn VND thanh to¸n: Nî TK 4712- Thanh to¸n Mua, b¸n ngo¹i tÖ kinh doanh Cã TK 4742- Gi¸ trÞ giao dÞch kú h¹n tiÒn tÖ (theo tû gi¸ mua giao ngay) 2. Giao dÞch kú h¹n b¸n ngo¹i tÖ, thanh to¸n VND: 4
ë giai ®o¹n (1) vµ giai ®o¹n (3) néi dung h¹ch to¸n ngîc l¹i so víi c¸c bót to¸n cña nghiÖp vô mua ngo¹i tÖ kú h¹n, cßn ë giai ®o¹n (2) néi dung h¹ch to¸n t¬ng tù nh nghiÖp vô mua ngo¹i tÖ kú h¹n, cô thÓ: 2.1. T¹i ngµy b¾t ®Çu hiÖu lùc hîp ®ång b¸n ngo¹i tÖ cã kú h¹n C¨n cø Hîp ®ång b¸n ngo¹i tÖ kú h¹n, b¶ng kª chi tiÕt hîp ®ång b¸n ngo¹i tÖ kú h¹n (theo mÉu 02-PL01PSTT), h¹ch to¸n: - Ghi nhËn sè tiÒn ngo¹i tÖ cam kÕt b¸n ra: Nî TK 4741- Cam kÕt giao dÞch kú h¹n tiÒn tÖ/ngo¹i tÖ thÝch hîp Cã TK 4862- Thanh to¸n ®èi víi giao dÞch kú h¹n/ngo¹i tÖ thÝch hîp - Ghi nhËn sè tiÒn VND cam kÕt thu vÒ t¬ng øng: Nî TK 4862 - Thanh to¸n ®èi víi giao dÞch kú h¹n /VND Sè tiÒn VND theo tû gi¸ b¸n kú h¹n Cã TK 4742 - Gi¸ trÞ giao dÞch kú h¹n tiÒn tÖ Sè tiÒn VND theo tû gi¸ b¸n giao ngay t¹i ngµy hiÖu lùc Hîp ®ång Nî TK 3962- L·i ph¶i thu/ Cã TK 4962- L·i ph¶i tr¶ (Sè tiÒn VND chªnh lÖch gi÷a tû gi¸ b¸n kú h¹n vµ tû gi¸ b¸n giao ngay t¹i ngµy hiÖu lùc Hîp ®ång cña ngo¹i tÖ b¸n ra) 2.2. Trong thêi gian hiÖu lùc hîp ®ång Xö lý vµ h¹ch to¸n t¬ng tù nh nghiÖp vô mua ngo¹i tÖ cã kú h¹n 2.3. §Õn ngµy tÊt to¸n hîp ®ång 2.3.1. H¹ch to¸n b¸n ngo¹i tÖ theo hîp ®ång ®· ký - Ghi nhËn sè tiÒn ngo¹i tÖ b¸n ra: Nî TK 4862- Thanh to¸n ®èi víi giao dÞch kú h¹n/ ngo¹i tÖ thÝch hîp Cã TK Ngo¹i tÖ thÝch hîp (TK1031, TiÒn göi ngo¹i tÖ cña kh¸ch hµng..) - Ghi nhËn sè tiÒn VND thanh to¸n thu vÒ theo tû gi¸ b¸n kú h¹n cña hîp ®ång Nî TK VND thÝch hîp (TK 1011, TK TiÒn göi VND kh¸ch hµng...) Cã TK 4862 - Thanh to¸n ®èi víi giao dÞch kú h¹n/VND 2.3.2. §¸nh gi¸ l¹i gi¸ trÞ VND/ sè lîng ngo¹i tÖ b¸n trong Hîp ®ång b¸n ngo¹i tÖ kú h¹n theo tû gi¸ b¸n giao ngay t¹i ngµy ®¸o h¹n (theo mÉu 07- PL01PSTT). C¨n cø kÕt qu¶ b¶ng kª h¹ch to¸n: Nî TK 6332- Chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i c«ng cô tµi chÝnh ph¸i sinh/Giao dÞch kú h¹n Cã TK 4742- Gi¸ trÞ giao dÞch kú h¹n tiÒn tÖ 5
HoÆc Nî TK 4742- Gi¸ trÞ giao dÞch kú h¹n tiÒn tÖ Cã TK 6332 - Chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i c«ng cô tµi chÝnh ph¸i sinh/ Giao dÞch kú h¹n. Ghi chó: TCTD cã thÓ kh«ng thùc hiÖn bíc ®¸nh gi¸ nµy, khi ®ã viÖc ghi nhËn t¸c ®éng cña biÕn ®éng tû gi¸ tõ ngµy ®¸nh gi¸ lÇn cuèi ®Õn ngµy ®¸o h¹n hîp ®ång ®îc Èn vµo kÕt qu¶ chung ë kú ®¸nh gi¸ tiÕp theo vÒ gi¸ trÞ VND quy ®æi cña sè d trªn tµi kho¶n ngo¹i tÖ 47. 2.3.3. KÕt chuyÓn giao dÞch cña Hîp ®ång b¸n kú h¹n trªn c¸c tµi kho¶n 4741, 4742 sang ghi nhËn trªn c¸c TK Mua/ B¸n ngo¹i tÖ giao ngay (TK 4711, 4712). - Ghi nhËn sè tiÒn ngo¹i tÖ b¸n ra: Nî TK 4711 – Mua, b¸n ngo¹i tÖ kinh doanh Cã TK 4741- Cam kÕt giao dÞch kú h¹n tiÒn tÖ - Ghi nhËn sè tiÒn VND thanh to¸n: Nî TK 4742- Gi¸ trÞ giao dÞch kú h¹n tiÒn tÖ (theo tû gi¸ b¸n giao ngay) Cã TK 4712 - Thanh to¸n Mua, b¸n ngo¹i tÖ kinh doanh 3. Giao dÞch chuyÓn ®æi kú h¹n gi÷a 2 ®ång ngo¹i tÖ - §èi víi nghiÖp vô chuyÓn ®æi ngo¹i tÖ kú h¹n: Sè tiÒn VND chªnh lÖch gi÷a tû gi¸ kú h¹n vµ tû gi¸ giao ngay ph¶i x¸c ®Þnh ®Ó ph©n bæ vµo Thu nhËp hoÆc Chi phÝ trong thêi gian hiÖu lùc cña Hîp ®ång ®îc thùc hiÖn cô thÓ nh sau: + X¸c ®Þnh sè tiÒn quy ®æi VND cña sè lîng ngo¹i tÖ cÇn chuyÓn ®æi(ngo¹i tÖ mua vµo) khi ®Õn h¹n theo tû gi¸ mua giao ngay t¹i ngµy ký Hîp ®ång; + X¸c ®Þnh sè tiÒn quy ®æi VND cña sè lîng ngo¹i tÖ dïng ®Ó thanh to¸n khi ®Õn h¹n (ngo¹i tÖ b¸n ra) theo tû gi¸ b¸n giao ngay t¹i ngµy ký Hîp ®ång. + Sè chªnh lÖch cña sè tiÒn VND quy ®æi ngo¹i tÖ mua vµo kú h¹n vµ sè tiÒn VND quy ®æi cña ngo¹i tÖ b¸n ra kú h¹n nãi trªn sÏ ®îc h¹ch to¸n riªng ë TK 3962/ TK 4962 ®Ó ph©n bæ theo ®êng th¼ng, kÕt chuyÓn dÇn vµo Thu nhËp/ Chi phÝ vÒ c¸c c«ng cô tµi chÝnh ph¸i sinh (TK 723/ TK 823) trong thêi gian hiÖu lùc cña Hîp ®ång. - §èi víi nghiÖp vô chuyÓn ®æi ngo¹i tÖ kú h¹n: ChØ thay ®æi néi dung h¹ch to¸n ë giai ®o¹n (1) vµ giai ®o¹n (3), cßn néi dung h¹ch to¸n ë giai ®o¹n (2) t¬ng tù nh nghiÖp vô mua/ b¸n ngo¹i tÖ kú h¹n nãi trªn. 3.1.T¹i ngµy b¾t ®Çu hiÖu lùc hîp ®ång chuyÓn ®æi ngo¹i tÖ kú h¹n C¨n cø Hîp ®ång chuyÓn ®æi ngo¹i tÖ kú h¹n, b¶ng kª chi tiÕt hîp ®ång chuyÓn ®æi ngo¹i tÖ kú h¹n (theo mÉu 03-PL01PSTT), h¹ch to¸n: 6
- Ghi nhËn sè tiÒn ngo¹i tÖ cam kÕt mua vµo kú h¹n : Nî TK 4862 - Thanh to¸n ®èi víi giao dÞch kú h¹n tiÒn tÖ/ngo¹i tÖ mua vµo Cã TK 4741 - Cam kÕt giao dÞch kú h¹n tiÒn tÖ/ngo¹i tÖ mua vµo - Ghi nhËn sè tiÒn ngo¹i tÖ cam kÕt dïng ®Ó thanh to¸n Nî TK 4741- Cam kÕt giao dÞch kú h¹n tiÒn tÖ/ngo¹i tÖ b¸n ra Cã TK 4862 - Thanh to¸n ®èi víi giao dÞch kú h¹n tiÒn tÖ/ ngo¹i tÖ b¸n ra - §ång thêi, ghi nhËn gi¸ trÞ VND cña giao dÞch chuyÓn ®æi ngo¹i tÖ kú h¹n: Nî TK 4742 - Gi¸ trÞ giao dÞch kú h¹n tiÒn tÖ / thanh to¸n VND cho ngo¹i tÖ mua vµo Tû gi¸ mua giao ngay t¹i ngµy ký kÕt H§ cña ngo¹i tÖ sÏ mua Cã TK 4742- Gi¸ trÞ giao dÞch kú h¹n tiÒn tÖ/ thanh to¸n VND cho ngo¹i tÖ b¸n ra Tû gi¸ b¸n giao ngay t¹i ngµy ký kÕt H§ cña ngo¹i tÖ sÏ b¸n Nî TK 3962- L·i ph¶i thu/ Cã TK 4962-L·i ph¶i tr¶ Chªnh lÖch sè tiÒn VND h¹ch to¸n ë 2 TK trªn 3.2. Trong thêi gian hiÖu lùc hîp ®ång Xö lý vµ h¹ch to¸n t¬ng tù nh nghiÖp vô Mua/B¸n ngo¹i tÖ cã kú h¹n 3.3. §Õn ngµy tÊt to¸n hîp ®ång 3.3.1. Ghi nhËn giao dÞch thanh to¸n cho ®èi t¸c sè lîng ngo¹i tÖ ®· tháa thuËn cña hîp ®ång kú h¹n - Ghi nhËn sè tiÒn ngo¹i tÖ mua vµo Nî TK Ngo¹i tÖ thÝch hîp( TK 1031/ tiÒn göi ngo¹i tÖ cña kh¸ch hµng): Cã TK 4862 “Thanh to¸n ®èi víi giao dÞch kú h¹n” / ngo¹i tÖ thÝch hîp - Ghi nhËn sè tiÒn ngo¹i tÖ thanh to¸n (b¸n ra) Nî TK 4862 – Thanh to¸n ®èi víi giao dÞch kú h¹n/ ngo¹i tÖ thÝch hîp Cã TK Ngo¹i tÖ thÝch hîp (TK1031, TiÒn göi ngo¹i tÖ kh¸ch hµng...) 3.3.2. §¸nh gi¸ l¹i gi¸ trÞ VND/ sè d ngo¹i tÖ trong Hîp ®ång chuyÓn ®æi ngo¹i tÖ kú h¹n theo tû gi¸ giao ngay t¹i ngµy ®¸o h¹n (§¸nh gi¸ riªng ®èi víi 7
ngo¹i tÖ mua vµo theo mÉu 06-PL01PST, vµ ®èi víi ngo¹i tÖ thanh to¸n(ngo¹i tÖ b¸n ra) theo mÉu 07-PL01PSTT ): - §¸nh gi¸ l¹i ®èi víi ngo¹i tÖ mua vµo Nî TK 6332-Chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i c«ng cô tµi chÝnh ph¸i sinh/Giao dÞch kú h¹n Cã TK 4742 Gi¸ trÞ giao dÞch kú h¹n tiÒn tÖ / thanh to¸n VND cho ngo¹i tÖ mua vµo HoÆc Nî TK 4742 Gi¸ trÞ giao dÞch kú h¹n tiÒn tÖ / thanh to¸n VND cho ngo¹i tÖ mua vµo Cã TK 6332- Chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i c«ng cô tµi chÝnh ph¸i sinh/Giao dÞch kú h¹n - §¸nh gi¸ l¹i ®èi víi ngo¹i tÖ ph¶i thanh to¸n(ngo¹i tÖ b¸n ra) Nî TK 6332- Chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i c«ng cô tµi chÝnh ph¸i sinh/Giao dÞch kú h¹n Cã TK 4742- Gi¸ trÞ giao dÞch kú h¹n tiÒn tÖ / thanh to¸n VND cho ngo¹i tÖ b¸n ra HoÆc Nî TK 4742- Gi¸ trÞ giao dÞch kú h¹n tiÒn tÖ / thanh to¸n VND cho ngo¹i tÖ b¸n ra Cã TK 6332- Chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i c«ng cô tµi chÝnh ph¸i sinh/Giao dÞch kú h¹n Ghi chó: TCTD cã thÓ kh«ng thùc hiÖn bíc ®¸nh gi¸ nµy, khi ®ã viÖc ghi nhËn t¸c ®éng cña biÕn ®éng tû gi¸ tõ ngµy ®¸nh gi¸ lÇn cuèi ®Õn ngµy ®¸o h¹n hîp ®ång ®îc Èn vµo kÕt qu¶ chung ë kú ®¸nh gi¸ tiÕp theo vÒ gi¸ trÞ VND quy ®æi cña sè d trªn tµi kho¶n ngo¹i tÖ 47 3.3.3. KÕt chuyÓn giao dÞch cña Hîp ®ång chuyÓn ®æi kú h¹n trªn c¸c TK 4741, 4742 sang ghi nhËn trªn c¸c TK Mua/ B¸n ngo¹i tÖ giao ngay (TK 4711, 4712) - Ghi nhËn ngo¹i tÖ b¸n ra: Nî TK 4711 – Mua, b¸n ngo¹i tÖ kinh doanh/ ngo¹i tÖ b¸n ra Cã TK 4741 - Cam kÕt giao dÞch kú h¹n tiÒn tÖ/ ngo¹i tÖ b¸n ra - Ghi nhËn ngo¹i tÖ mua vµo : Nî TK 4741 - Cam kÕt giao dÞch kú h¹n tiÒn tÖ/ ngo¹i tÖ mua vµo Cã TK 4711 – Mua, b¸n ngo¹i tÖ kinh doanh/ ngo¹i tÖ mua vµo - KÕt chuyÓn sè tiÒn VND t¬ng øng cña hîp ®ång theo tû gi¸ giao ngay trªn TK 4742, vµ ghi nhËn trªn c¸c TK 4712 vÒ VND t¬ng øng: + Ghi nhËn sè tiÒn VND t¬ng øng cña Ngo¹i tÖ mua vµo 8
Nî TK 4712- Thanh to¸n Mua, B¸n ngo¹i tÖ kinh doanh/ ngo¹i tÖ mua vµo Cã TK 4742- Gi¸ trÞ giao dÞch kú h¹n tiÒn tÖ (Theo tû gi¸ mua giao ngay) + Ghi nhËn sè tiÒn VND t¬ng øng cña Ngo¹i tÖ b¸n ra : Nî TK 4742- Gi¸ trÞ giao dÞch kú h¹n tiÒn tÖ (Theo tû gi¸ b¸n giao ngay) Cã TK 4712 - Thanh to¸n Mua, B¸n ngo¹i tÖ kinh doanh/ ngo¹i tÖ b¸n ra B/H¹ch to¸n nghiÖp vô ho¸n ®æi tiÒn tÖ I. Nguyªn t¾c kÕ to¸n NghiÖp vô ho¸n ®æi tiÒn tÖ kh«ng t¹o tr¹ng th¸i më vÒ ngo¹i tÖ, nªn kh«ng cã rñi ro tû gi¸, do ®ã Tæ chøc tÝn dông kh«ng cÇn ph¶i thêng xuyªn ®¸nh gi¸ l¹i gi¸ trÞ thÞ trêng cña ngo¹i tÖ Mua/ B¸n giao ngay theo tû gi¸ giao ngay, ®ång thêi kh«ng ph¶i ®¸nh gi¸ l¹i gi¸ trÞ thÞ trêng cña ngo¹i tÖ B¸n/ Mua kú h¹n. Ngoµi viÖc h¹ch to¸n c¸c luång tiÒn thanh to¸n víi ®èi t¸c, TCTD kh«ng cÇn ph¶i h¹ch to¸n sè tiÒn ho¸n ®æi ngo¹i tÖ lît ®i t¹i thêi ®iÓm b¾t ®Çu khi ký hîp ®ång, ngo¹i tÖ ho¸n ®æi ngîc l¹i t¹i thêi ®iÓm tÊt to¸n Hîp ®ång ë c¸c TK Mua/ B¸n ngo¹i tÖ trong néi b¶ng. TCTD ph¶i ghi nhËn c¸c sè tiÒn gèc chuyÓn ®æi lît ®i trong tháa thuËn ho¸n ®æi ë c¸c tµi kho¶n ngo¹i b¶ng ®Ó theo dâi thùc hiÖn khi ®Õn h¹n. Sè tiÒn ban ®Çu phô tréi hoÆc chiÕt khÊu (do chªnh lÖch tû gi¸ giao ngay vµ tû gi¸ kú h¹n) sÏ ®îc ghi nhËn vµo TK 3961 L·i ph¶i thu/ TK 4961 L·i ph¶i tr¶ vÒ giao dÞch ho¸n ®æi vµ ph©n bæ ®Òu trong suèt thêi h¹n cña Hîp ®ång giao dÞch ho¸n ®æi tiÒn tÖ. II. Néi dung kÕ to¸n 1.1. T¹i ngµy b¾t ®Çu hiÖu lùc hîp ®ång: C¨n cø Hîp ®ång ho¸n ®æi tiÒn tÖ, B¶ng kª chi tiÕt hîp ®ång ho¸n ®æi tiÒn tÖ(Theo mÉu 01-PL03PS TT), h¹ch to¸n: - H¹ch to¸n ngo¹i b¶ng theo dâi sè tiÒn ho¸n ®æi t¹i thêi ®iÓm khëi ®Çu hîp ®ång: 9
NhËp TKNB 9235 "Cam kÕt giao dÞch ho¸n ®æi tiÒn tÖ"/ Sè tiÒn ho¸n ®æi t¹i thêi ®iÓm ®Çu hîp ®ång(Tæ chøc tÝn dông ph¶i më c¸c tiÓu kho¶n chi tiÕt ®Ó ph¶n ¸nh sè tiÒn ho¸n ®æi ®i, sè tiÒn ho¸n ®æi ®Õn) - H¹ch to¸n néi b¶ng ®èi víi sè tiÒn ngo¹i tÖ/ VND ho¸n ®æi ®i, vµ ngo¹i tÖ/VND ho¸n ®æi ®Õn nhËn vÒ trªn c¸c TK 4861 “Thanh to¸n ®èi víi giao dÞch ho¸n ®æi” vµ ghi nhËn sè tiÒn chªnh lÖch phô tréi hoÆc chiÕt khÊu ban ®Çu vµo TK 3961 L·i ph¶i thu/ TK 4961 L·i ph¶i tr¶. + Ghi nhËn sè tiÒn ngo¹i tÖ/ VND ho¸n ®æi ®Õn Nî TK Ngo¹i tÖ thÝch hîp/ TK VND thÝch hîp Sè tiÒn thùc tÕ nhËn ®îc t¹i thêi ®iÓm khëi ®Çu cña H§ Cã TK 4861- Thanh to¸n ®èi víi giao dÞch ho¸n ®æi/ Ngo¹i tÖ (hoÆc VND) Sè tiÒn sÏ ph¶i tr¶ t¹i thêi ®iÓm tÊt to¸n hîp ®ång Nî TK 3961 L·i ph¶i thu/ Cã TK 4961 L·i ph¶i tr¶ (nÕu cã) Chªnh lÖch gi÷a sè tiÒn nhËn vµ sè tiÒn sÏ tr¶ l¹i + Ghi nhËn sè tiÒn ngo¹i tÖ/ VND ho¸n ®æi ®i Nî TK 4861- Thanh to¸n ®èi víi giao dÞch ho¸n ®æi/ Ngo¹i tÖ (hoÆc VND) Sè tiÒn sÏ nhËn l¹i khi tÊt to¸n Hîp ®ång Cã TK Ngo¹i tÖ/ TK VND thÝch hîp Sè tiÒn thùc ph¶i ho¸n ®æi ®i t¹i thêi ®iÓm khëi ®Çu cña H§ Nî TK 3961 L·i ph¶i thu/ Cã TK 4961 L·i ph¶i tr¶ (nÕu cã) Chªnh lÖch gi÷a sè tiÒn ho¸n ®æi ®i vµ sè tiÒn sÏ nhËn l¹i 1.2. Trong thêi gian hiÖu lùc hîp ®ång Thùc hiÖn ph©n bæ sè d cña TK 3961/ sè d TK 4961 vµo Thu nhËp hoÆc chi phÝ vÒ c«ng cô tµi chÝnh ph¸i sinh tiÒn tÖ-TK 723/ TK 823. NÕu sè tiÒn chªnh lÖch ë luång tiÒn thanh to¸n ®i vµ ë luång tiÒn thanh to¸n ®Õn lµ ngo¹i tÖ th× khi ph©n bæ sÏ th«ng qua TK Mua, B¸n ngo¹i tÖ ®Ó h¹ch to¸n VND vµo thu nhËp/ chi phÝ KÕ to¸n lËp b¶ng kª (theo mÉu 02-PL03PSTT vµ mÉu 03-PL03PSTT). C¨n cø B¶ng kª(mÉu 02-PL03PSTT) h¹ch to¸n: Nî TK 823- Chi vÒ c¸c c«ng cô tµi chÝnh ph¸i sinh tiÒn tÖ Cã TK 3961- L·i ph¶i thu HoÆc C¨n cø B¶ng kª(mÉu 03-PL03PSTT) h¹ch to¸n: Nî TK 4961 -L·i ph¶i tr¶ 10
Cã TK 723 - Chi vÒ c¸c c«ng cô tµi chÝnh ph¸i sinh tiÒn tÖ 1.3. Khi tÊt to¸n hîp ®ång - XuÊt TKNB 9235 "Cam kÕt giao dÞch ho¸n ®æi tiÒn tÖ"(c¸c tiÓu kho¶n chi tiÕt ®· më): H¹ch to¸n theo sè tiÒn giao dÞch t¹i thêi ®iÓm khëi ®Çu hîp ®ång - H¹ch to¸n tÊt to¸n ngo¹i tÖ/VND ®· ho¸n ®æi ®i, nay nhËn l¹i Nî TK Ngo¹i tÖ/ TK VND thÝch hîp Sè tiÒn thùc tÕ ®îc nhËn l¹i Cã TK 4861 - Thanh to¸n ®èi víi giao dÞch ho¸n ®æi - H¹ch to¸n tÊt to¸n ngo¹i tÖ (VND) ®· nhËn, nay ph¶i tr¶ ra Nî TK 4861 Thanh to¸n ®èi víi giao dÞch ho¸n ®æi Sè tiÒn thùc tÕ ph¶i tr¶ ra Cã TK Ngo¹i tÖ/ Tµi kho¶n VND thÝch hîp C/h¹ch to¸n nghiÖp vô quyÒn chän: I. KÕ to¸n nghiÖp vô mua quyÒn lùa chän ( quyÒn lùa chän mua, quyÒn lùa chän b¸n) 1/ Nguyªn t¾c kÕ to¸n - PhÝ ®· tr¶ ®îc ghi nhËn lµ tµi s¶n do kh¶ n¨ng ®em l¹i lîi Ých kinh tÕ trong t¬ng lai vµ cã thÓ ®îc x¸c ®Þnh mét c¸ch ®¸ng tin cËy. - PhÝ ®· tr¶ cña giao dÞch mua quyÒn lùa chän sÏ ®îc ph©n bæ theo ®êng th¼ng vµo chi phÝ (TK 823) trong kho¶ng thêi gian tõ khi b¾t ®Çu hiÖu lùc hîp ®ång ®Õn ngµy tÊt to¸n hîp ®ång. NÕu ngµy tÊt to¸n hîp ®ång ®îc quy ®Þnh trong mét kho¶ng thêi gian th× ngµy tÊt to¸n hîp ®ång ®îc coi lµ ngµy ®Çu tiªn cña kho¶ng thêi gian ®ã. - Ngo¹i trõ phÝ ®· tr¶, giao dÞch mua quyÒn lùa chän chØ cã thÓ ph¸t sinh l·i. Sè l·i ph¸t sinh nhng cha thùc hiÖn sÏ ®îc x¸c ®Þnh l¹i liªn tôc (®Þnh kú ngµy, th¸ng, quý) trªn c¬ së: gi¸ thÞ trêng, gi¸ gèc cña ®èi tîng quyÒn chän vµ khèi lîng giao dÞch, thêi h¹n hiÖu lùc cña hîp ®ång. L·i ph¸t sinh cha thùc hiÖn sÏ ®îc ghi nhËn trªn BC§KT. 11
2/ Néi dung kÕ to¸n 2.1.T¹i ngµy b¾t ®Çu hiÖu lùc hîp ®ång C¨n cø Hîp ®ång mua quyÒn chän, B¶ng kª chi tiÕt hîp ®ång mua quyÒn chän mua/ chän b¸n tiÒn tÖ (Theo mÉu 01/02-PL04PS TT), h¹ch to¸n: - Ghi nhËn chi phÝ tõ viÖc mua quyÒn mua, quyÒn b¸n: Nî TK 388 "Chi phÝ chê ph©n bæ"/ tiÓu kho¶n phÝ Mua quyÒn chän Cã TK thÝch hîp (TiÒn mÆt, tiÒn göi...) - Ghi nhËn cam kÕt mua quyÒn mua, mua quyÒn b¸n: NhËp TK 9236- Cam kÕt giao dÞch quyÒn chän mua tiÒn tÖ / TiÓu kho¶n mua quyÒn chän Mua tiÒn tÖ hoÆc NhËp TK 9237- Cam kÕt giao dÞch quyÒn chän B¸n tiÒn tÖ/ TiÓu kho¶n Mua quyÒn chän B¸n tiÒn tÖ 2.2. Trong thêi gian hiÖu lùc hîp ®ång Mua quyÒn chän §Þnh kú (cuèi ngµy/cuèi th¸ng/ cuèi quý), thùc hiÖn: 2.2.1. TÝnh vµ ph©n bæ phÝ mua quyÒn chän vµo chi phÝ cña kú kÕ to¸n KÕ to¸n lËp b¶ng ph©n bæ phÝ mua quyÒn chän (theo mÉu 11- PL04PSTT), h¹ch to¸n : Nî TK 823 "Chi vÒ c«ng cô tµi chÝnh ph¸i sinh tiÒn tÖ" Cã TK 388 "Chi phÝ chê ph©n bæ"/ TiÓu kho¶n phÝ mua quyÒn chän 2.2.2. X¸c ®Þnh vµ ghi nhËn l¹i gi¸ trÞ míi cña Hîp ®ång Mua quyÒn chän C¨n cø vµo hîp ®ång mua quyÒn chän, l·i ghi nhËn kú tríc,lËp b¶ng kª x¸c ®Þnh l¹i l·i ph¸t sinh nhng cha thùc hiÖn cho c¸c giao dÞch mua quyÒn lùa chän cña TCTD (theo mÉu 13/14-PL03PSTT- lËp b¶ng kª riªng ®èi víi Mua quyÒn chän Mua, Mua quyÒn chän B¸n) C¨n cø vµo c¸c b¶ng kª x¸c ®Þnh L·i giao dÞch mua quyÒn lùa chän, kÕ to¸n x¸c ®Þnh ®îc sè l·i ph¸t sinh thªm hoÆc sè gi¶m l·i ®Ó thùc hiÖn h¹ch to¸n ®iÒu chØnh sè l·i cha thùc hiÖn, kÕ to¸n h¹ch to¸n: - Trêng hîp sè chªnh lÖch (xxx) lµ sè d¬ng: (T¨ng l·i cha thùc hiÖn). 12
Nî TK 3964 - L·i ph¶i thu vÒ Giao dÞch quyÒn chän Cã TK 6334 - Chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i c«ng cô tµi chÝnh ph¸i sinh/giao dÞch quyÒn lùa chän tiÒn tÖ. - Trêng hîp sè chªnh lÖch (xxx) lµ sè ©m: (Gi¶m l·i cha thùc hiÖn): Nî TK 6334 - Chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i c«ng cô tµi chÝnh ph¸i sinh/giao dÞch quyÒn lùa chän tiÒn tÖ Cã TK 3964 - L·i ph¶i thu vÒ Giao dÞch quyÒn chän 2.3.T¹i thêi ®iÓm hîp ®ång ®Õn h¹n thanh to¸n: 2.3.1. NÕu TCTD kh«ng thùc hiÖn quyÒn chän Thùc hiÖn lËp chøng tõ vÒ kh«ng thùc hiÖn nghiÖp vô Mua quyÒn chän (theo mÉu 05-PL03PSTT), h¹ch to¸n: - H¹ch to¸n xuÊt tµi kho¶n ngo¹i b¶ng: XuÊt TK 9236- Cam kÕt giao dÞch quyÒn chän mua tiÒn tÖ/TiÓu kho¶n ®· më hoÆc XuÊt TK 9237- Cam kÕt giao dÞch quyÒn chän B¸n tiÒn tÖ/TiÓu kho¶n ®· më - TÊt to¸n sè l·i cha thùc hiÖn ®îc ghi nhËn t¹i thêi ®iÓm ®¸nh gi¸ lÇn cuèi (nÕu cã): Nî TK 6334 - Chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i c«ng cô tµi chÝnh ph¸i sinh. Cã TK 3964 – L·i ph¶i thu vÒ Giao dÞch quyÒn chän 2.3.2. NÕu TCTD thùc hiÖn quyÒn chän Thùc hiÖn lËp b¶ng kª vÒ thùc hiÖn nghiÖp vô Mua quyÒn chän (theo mÉu 07/08-PL03PSTT), h¹ch to¸n: a- KÕ to¸n thùc hiÖn xuÊt tµi kho¶n ngo¹i b¶ng: XuÊt TK 9236- Cam kÕt giao dÞch quyÒn chän mua tiÒn tÖ/TiÓu kho¶n ®· më hoÆc XuÊt TK 9237- Cam kÕt giao dÞch quyÒn chän B¸n tiÒn tÖ/TiÓu kho¶n ®· më b- Ghi nhËn nghiÖp vô Mua quyÒn lùa chän - NÕu Hîp ®ång Mua quyÒn lùa chän mua (Mua ngo¹i tÖ): +H¹ch to¸n sè ngo¹i tÖ mua vµo: Nî TK thÝch hîp (tiÒn mÆt ngo¹i tÖ, tiÒn göi,...) Cã TK 4711 - Mua b¸n ngo¹i tÖ kinh doanh +§ång thêi ph¶n ¸nh sè tiÒn VND chi ra ®Ó thanh to¸n. Nî TK 4712 - Thanh to¸n mua b¸n ngo¹i tÖ kinh doanh Theo tû gi¸ mua giao ngay ngµy tÊt to¸n hîp ®ång 13
Cã TK thÝch hîp (tiÒn mÆt, tiÒn göi, ...) Theo tû gi¸ gèc hîp ®ång Cã TK 3964 : Sè d hiÖn cã (TÊt to¸n sè l·i cha thùc hiÖn ®îc ghi nhËn kú ®¸nh gi¸ lÇn cuèi) Cã/ Nî TK 6334 : Sè chªnh lÖch gi÷a sè tiÒn h¹ch to¸n vµo 3 TK trªn (Thùc chÊt lµ sè l·i t¨ng thªm hoÆc sè gi¶m l·i so víi kú ®¸nh gi¸ lÇn cuèi) - NÕu Hîp ®ång Mua quyÒn lùa chän B¸n (B¸n ngo¹i tÖ) +H¹ch to¸n sè ngo¹i tÖ b¸n ra: Nî TK 4711 - Mua b¸n ngo¹i tÖ kinh doanh Cã TK thÝch hîp (tiÒn mÆt ngo¹i tÖ, tiÒn göi,...) +§ång thêi ph¶n ¸nh sè tiÒn VND thanh to¸n thu vÒ. Nî TK thÝch hîp (tiÒn mÆt, tiÒn göi, ...) Theo tû gi¸ gèc hîp ®ång Cã TK 4712 - Thanh to¸n mua b¸n ngo¹i tÖ kinh doanh Theo tû gi¸ b¸n giao ngay ngµy tÊt to¸n hîp ®ång Cã TK 3964 : Sè d hiÖn cã (TÊt to¸n sè l·i cha thùc hiÖn ®îc ghi nhËn kú ®¸nh gi¸ lÇn cuèi) Cã/ Nî TK 6334 : Sè chªnh lÖch gi÷a sè tiÒn h¹ch to¸n vµo 3 TK trªn (Thùc chÊt lµ sè l·i t¨ng thªm hoÆc sè gi¶m l·i so víi kú ®¸nh gi¸ lÇn cuèi) II. KÕ to¸n nghiÖp vô b¸n quyÒn lùa chän ( B¸n quyÒn lùa chän mua, b¸n quyÒn lùa chän b¸n) 1/Nguyªn t¾c kÕ to¸n 14
- PhÝ ®· nhËn ®îc ghi nhËn lµ Nî ph¶i tr¶ do kh¶ n¨ng ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô, thiÖt h¹i lîi Ých kinh tÕ trong t¬ng lai vµ cã thÓ ®îc x¸c ®Þnh mét c¸ch ®¸ng tin cËy. - PhÝ ®· nhËn cña giao dÞch b¸n quyÒn lùa chän sÏ ®îc ph©n bæ theo ®êng th¼ng vµo thu nhËp (TK 723) trong kho¶ng thêi gian tõ khi b¾t ®Çu hiÖu lùc hîp ®ång ®Õn ngµy tÊt to¸n hîp ®ång. NÕu ngµy tÊt to¸n hîp ®ång ®îc quy ®Þnh trong mét kho¶ng thêi gian th× ngµy tÊt to¸n hîp ®ång ®îc coi lµ ngµy cuèi cïng ®Õn h¹n thùc hiÖn hîp ®ång. - Ngo¹i trõ phÝ ®· nhËn, giao dÞch b¸n quyÒn lùa chän chØ cã thÓ ph¸t sinh lç. Sè lç ph¸t sinh nhng cha thùc hiÖn sÏ ®îc x¸c ®Þnh l¹i liªn tôc (®Þnh kú ngµy/th¸ng/quý) trªn c¬ së: gi¸ thÞ trêng, gi¸ gèc cña ®èi tîng quyÒn chän vµ khèi lîng giao dÞch, thêi h¹n hiÖu lùc cña hîp ®ång. 2/Néi dung kÕ to¸n 2.1.T¹i ngµy b¾t ®Çu hiÖu lùc hîp ®ång C¨n cø Hîp ®ång B¸n quyÒn chän tiÒn tÖ, B¶ng kª chi tiÕt hîp ®ång b¸n quyÒn chän mua/ chän b¸n tiÒn tÖ (Theo mÉu 03/04-PL04PS TT), h¹ch to¸n: - H¹ch to¸n thu phÝ tõ viÖc b¸n quyÒn chän mua/ b¸n quyÒn chän b¸n: Nî TK thÝch hîp (TiÒn mÆt, tiÒn göi...) Cã TK 488 - Doanh thu chê ph©n bæ/ TiÓu kho¶n phÝ b¸n quyÒn chän - Ghi nhËn cam kÕt b¸n quyÒn chän mua/ b¸n quyÒn chän b¸n: NhËp TK 9236- Cam kÕt giao dÞch quyÒn chän mua tiÒn tÖ / TiÓu kho¶n b¸n quyÒn chän Mua tiÒn tÖ hoÆc NhËp TK 9237- Cam kÕt giao dÞch quyÒn chän B¸n tiÒn tÖ/ TiÓu kho¶n b¸n quyÒn chän B¸n tiÒn tÖ 2.2. §Þnh kú (cuèi ngµy/cuèi th¸ng/ cuèi quý) 2.2.1. TÝnh vµ ph©n bæ phÝ b¸n quyÒn chän vµo thu nhËp trong kú KÕ to¸n lËp b¶ng kª ph©n bæ phÝ b¸n quyÒn chän(theo mÉu 12- PL04PSTT), h¹ch to¸n : Nî 488 - Doanh thu chê ph©n bæ/ TiÓu kho¶n phÝ b¸n quyÒn chän Cã TK 723 - Thu vÒ c«ng cô tµi chÝnh ph¸i sinh tiÒn tÖ 2.2.2. X¸c ®Þnh vµ ghi nhËn l¹i gi¸ trÞ míi cña Hîp ®ång B¸n quyÒn chän tiÒn tÖ KÕ to¸n lËp b¶ng kª x¸c ®Þnh l¹i lç ph¸t sinh nhng cha thùc hiÖn cho c¸c giao dÞch b¸n quyÒn lùa chän cña TCTD (theo mÉu 15/16-PL04PSTT)-lËp b¶ng kª riªng ®èi víi B¸n quyÒn chän Mua, B¸n quyÒn chän B¸n). 15
C¨n cø vµo c¸c b¶ng kª x¸c ®Þnh Lç giao dÞch B¸n quyÒn chän, kÕ to¸n x¸c ®Þnh ®îc sè lç ph¸t sinh thªm hoÆc sè gi¶m lç ®Ó thùc hiÖn x¸c ®Þnh sè lç cha thùc hiÖn t¹i thêi ®iÓm ®¸nh gi¸, kÕ to¸n h¹ch to¸n ®iÒu chØnh: - Trêng hîp sè chªnh lÖch (xxx) lµ sè d¬ng (sè lç ph¸t sinh hoÆc ph¸t sinh t¨ng thªm), h¹ch to¸n: Nî TK 6334 Chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i c«ng cô tµi chÝnh ph¸i sinh/ Giao dÞch quyÒn lùa chän tiÒn tÖ Cã TK 4964 L·i ph¶i tr¶ (lç) vÒ giao dÞch quyÒn chän - Trêng hîp sè chªnh lÖch (xxx) lµ sè ©m (gi¶m sè lç ®· ghi nhËn ë kú ®¸nh gi¸ tríc): Nî TK 4964 – L·i ph¶i tr¶ vÒ Giao dÞch quyÒn lùa chän Cã TK 6334 - Chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i c«ng cô tµi chÝnh ph¸i sinh/ Giao dÞch quyÒn lùa chän tiÒn tÖ. 2.3. T¹i thêi ®iÓm hîp ®ång ®Õn h¹n thanh to¸n : 2.3.1. NÕu kh¸ch hµng kh«ng thùc hiÖn quyÒn chän Thùc hiÖn lËp b¶ng kª vÒ kh«ng thùc hiÖn nghiÖp vô B¸n quyÒn chän (theo mÉu 06-PL03PSTT), h¹ch to¸n: - KÕ to¸n xuÊt tµi kho¶n ngo¹i b¶ng: XuÊt TK 9236- Cam kÕt giao dÞch quyÒn chän mua tiÒn tÖ/TiÓu kho¶n ®· më hoÆc XuÊt TK 9237- Cam kÕt giao dÞch quyÒn chän B¸n tiÒn tÖ/TiÓu kho¶n ®· më - H¹ch to¸n tÊt to¸n sè lç cha thùc hiÖn ghi nhËn t¹i thêi ®iÓm ®¸nh gi¸ lÇn cuèi : Nî TK 4964 – L·i ph¶i tr¶ (lç) vÒ Giao dÞch quyÒn lùa chän Cã TK 6334 - Chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i c«ng cô tµi chÝnh ph¸i sinh/ Giao dÞch quyÒn lùa chän tiÒn tÖ. 2.3.2. NÕu kh¸ch hµng thùc hiÖn quyÒn chän: KÕ to¸n lËp chøng tõ (theo mÉu 09/10-PL04PSTT), h¹ch to¸n: a- KÕ to¸n thùc hiÖn xuÊt tµi kho¶n ngo¹i b¶ng: XuÊt TK 9236- Cam kÕt giao dÞch quyÒn chän mua tiÒn tÖ/TiÓu kho¶n ®· më hoÆc XuÊt TK 9237- Cam kÕt giao dÞch quyÒn chän B¸n tiÒn tÖ/TiÓu kho¶n ®· më 16
b- Ghi nhËn nghiÖp vô B¸n quyÒn chän ®îc thùc hiÖn theo yªu cÇu cña ®èi t¸c: - NÕu lµ Hîp ®ång B¸n quyÒn chän mua: TCTD Ph¶i b¸n ra ngo¹i tÖ +H¹ch to¸n sè ngo¹i tÖ b¸n ra: Nî TK 4711 - Mua b¸n ngo¹i tÖ kinh doanh Cã TK thÝch hîp (tiÒn mÆt ngo¹i tÖ, tiÒn göi,...) +§ång thêi ph¶n ¸nh sè tiÒn ViÖt Nam ®ång thu vÒ: Nî TK thÝch hîp (tiÒn mÆt, tiÒn göi, ...): Theo tû gi¸ gèc cña hîp ®ång Nî TK 4964: Sè d hiÖn cã ( TÊt to¸n Lç cha thùc hiÖn ghi nhËn ë kú ®¸nh gi¸ lÇn cuèi) Cã TK 4712 - Thanh to¸n mua b¸n ngo¹i tÖ kinh doanh Theo tû gi¸ b¸n ngo¹i tÖ giao ngµy ngµy tÊt to¸n hîp ®ång Nî/ Cã TK 6334 Chªnh lÖch sè tiÒn h¹ch to¸n ë 3 TK trªn (Thùc chÊt lµ sè lç t¨ng thªm / sè gi¶m lç cña hîp ®ång b¸n quyÒn chän mua so víi kú ®¸nh gi¸ lÇn cuèi) - NÕu lµ Hîp ®ång B¸n quyÒn chän b¸n: TCTD Ph¶i mua vµo ngo¹i tÖ + H¹ch to¸n sè ngo¹i tÖ mua vµo: Nî TK thÝch hîp (tiÒn mÆt ngo¹i tÖ, tiÒn göi,...) Cã TK 4711 - Mua b¸n ngo¹i tÖ kinh doanh +§ång thêi ph¶n ¸nh sè tiÒn ViÖt Nam ph¶i thanh to¸n: Nî TK 4964: Sè d hiÖn cã ( TÊt to¸n Lç cha thùc hiÖn ghi nhËn ë kú ®¸nh gi¸ lÇn cuèi) Nî TK 4712 - Thanh to¸n mua b¸n ngo¹i tÖ kinh doanh Theo tû gi¸ mua ngo¹i tÖ giao ngµy ngµy tÊt to¸n hîp ®ång Cã TK thÝch hîp (tiÒn mÆt, tiÒn göi, ...): Theo tû gi¸ gèc cña hîp ®ång Nî/ Cã TK 6334 Chªnh lÖch sè tiÒn h¹ch to¸n ë 3 TK trªn (Thùc chÊt lµ sè lç t¨ng thªm / sè gi¶m lç cña hîp ®ång b¸n 17
quyÒn chän b¸n so víi kú ®¸nh gi¸ lÇn cuèi) III. KÕ to¸n nghiÖp vô giao dÞch quyÒn chän gi÷a 2 lo¹i ngo¹i tÖ Bæ sung mét sè nguyªn t¾c h¹ch to¸n sau: - Ghi nhËn phÝ ph¶i thu/ phÝ ph¶i tr¶ vµo néi b¶ng t¹i thêi ®iÓm giao dÞch b»ng ngo¹i tÖ. - §Þnh kú tiÕn hµnh ph©n bæ phÝ ®Ó ®a vµo thu nhËp / chi phÝ th«ng qua mua b¸n ngo¹i tÖ. - L·i/lç ph¸t sinh cha thùc hiÖn ®îc ghi nhËn vµo TK 6334 ®èi øng víi TK 3964 L·i ph¶i thu/ hoÆc TK 4964 l·i ph¶i tr¶ (lç) vÒ quyÒn chän: Ghi nhËn b»ng ®ång ViÖt Nam th«ng qua viÖc quy ®æi theo tû gi¸ mua t¹i thêi ®iÓm ghi nhËn trªn b¶ng kª (dßng quy ®æi VND trªn c¸c mÉu 13/14/15/16-PL04PSTT ). Néi dung vµ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n kÕ to¸n giao dÞch quyÒn chän gi÷a 2 lo¹i ngo¹i tÖ ®îc thùc hiÖn t¬ng tù nh híng dÉn t¹i môc I,II. D. Mét sè vÊn ®Ò lu ý khi thùc hiÖn kÕ to¸n 1. Híng dÉn nµy chØ ¸p dông ®èi víi c¸c tæ chøc tÝn dông ®îc Ng©n hµng nhµ níc cho phÐp thùc hiÖn nghiÖp vô ph¸i sinh tiÒn tÖ 2. NghiÖp vô t¬ng lai vÒ tiÒn tÖ ®îc xö lý vµ h¹ch to¸n t¬ng tù nh nghiÖp vô kú h¹n tiÒn tÖ nhng sö dông c¸c tµi kho¶n theo dâi vÒ nghiÖp vô t- ¬ng lai (TK 475 - Giao dÞch t¬ng lai). 3. Cuèi n¨m tµi chÝnh, ®Ó ®¶m b¶o nguyªn t¾c thËn träng, c¸c kho¶n l·i cha thùc hiÖn (d cã cña tµi kho¶n 63 tríc khi kÕt chuyÓn) tæ chøc tÝn dông kh«ng ®îc chia lîi nhuËn, tr¶ cæ tøc trªn sè l·i nµy ngay trong n¨m liÒn kÒ, ngo¹i trõ trêng hîp sau 6 th¸ng ®Çu n¨m sau tæ chøc tÝn dông cã sè l·i cha thùc hiÖn lín h¬n 2/3 sè l·i n¨m tríc th× ®îc chia sau 6 th¸ng ®Çu n¨m sau. 4. Tuú theo ®iÒu kiÖn c«ng nghÖ cho phÐp, c¸c tæ chøc tÝn dông cã thÓ kh«ng lËp c¸c b¶ng kª theo ®óng mÉu trong phô lôc ®Ýnh kÌm, nhng trªn chøng tõ h¹ch to¸n, kÕ to¸n ph¶i ®¶m b¶o ®óng néi dung kinh tÕ nghiÖp vô theo híng dÉn cña Ng©n hµng Nhµ níc. 5. NghiÖp vô mua/b¸n; chuyÓn ®æi ngo¹i tÖ kú h¹n ®· ®îc ph¶n ¸nh vµo c¸c tµi kho¶n néi b¶ng 474, do ®ã, c¸c TCTD kh«ng cÇn thùc hiÖn theo dâi trªn c¸c tµi kho¶n ngo¹i b¶ng (TK 9233, 9234). 6. NghiÖp vô ho¸n ®æi tiÒn tÖ vµ nghiÖp vô quyÒn lùa chän tiÒn tÖ ®· ®îc thùc hiÖn ghi nhËn vµ theo dâi trªn c¸c tµi kho¶n ngo¹i b¶ng, do ®ã, c¸c TCTD kh«ng cÇn thùc hiÖn theo dâi trªn c¸c tµi kho¶n néi b¶ng (TK 473 - Giao dÞch ho¸n ®æi, TK 476 - Giao dÞch quyÒn chän) v× c¸c giao dÞch nµy kh«ng ph¶i thùc hiÖn ®¸nh gi¸ l¹i gi¸ trÞ VND t¬ng øng. 7. Trêng hîp ngµy thùc hiÖn thanh to¸n giao dÞch quyÒn lùa chän cã ®é trÔ (th«ng thêng lµ 2 ngµy) so víi thêi gian ®¸o h¹n hîp ®ång: TCTD thùc hiÖn tÊt to¸n c¸c TK ngo¹i b¶ng vÒ cam kÕt quyÒn lùa chän vµ chuyÓn sang 18
theo dâi trªn c¸c tµi kho¶n cam kÕt giao dÞch ngo¹i tÖ trao ngay (më tiÓu kho¶n theo dâi vÒ quyÒn chän) vµ cha thùc hiÖn xö lý vµ h¹ch to¸n trªn c¸c tµi kho¶n néi b¶ng vÒ quyÒn chän. * * * Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, nÕu cã víng m¾c, ®Ò nghÞ c¸c tæ chøc tÝn dông ph¶n ¸nh vÒ Ng©n hµng Nhµ níc ViÖt Nam (Vô kÕ to¸n-Tµi chÝnh) ®Ó cã híng dÉn, gi¶i quyÕt. TL. Thèng ®èc Vô trëng vô kÕ to¸n – tµi chÝnh N¬i nhËn: - Nh ®Ò göi; - C¸c Vô: CNH, QLNH; TTra; - Lu VP, KTTC2. Phô lôc 01: nghiÖp vô hèi ®o¸i kú h¹n (MÉu 01-PL01PSTT) B¶ng kª chi tiÕt hîp ®ång mua ngo¹i tÖ kú h¹n Ngµy hiÖu lùc (Ngµy h¹ch to¸n) : Ngµy ®¸o h¹n: ....................Thêi h¹n hîp ®ång: DiÔn gi¶i H§ Sè lîng Tû gi¸ mua Tû gi¸ mua Gi¸ trÞ VND Gi¸ trÞ VND L·i ph¶i thu/ L·i (sè hîp ®ång) ngo¹i tÖ giao ngay kú h¹n theo tû gi¸ theo tû gi¸ kú ph¶i tr¶ Mua ngµy hiÖu ngµy hiÖu lùc h¹n lùc H§ H§ (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7)= (6)- (5) LËp b¶ng KiÓm so¸t (MÉu 02-PL01PSTT) B¶ng kª chi tiÕt hîp ®ång b¸n ngo¹i tÖ kú h¹n Ngµy hiÖu lùc (Ngµy h¹ch to¸n) : Ngµy ®¸o h¹n: ....................Thêi h¹n hîp ®ång: DiÔn gi¶i H§ Sè lîng Tû gi¸ b¸n Tû gi¸ B¸n Gi¸ trÞ VND theo Gi¸ trÞ VND L·i ph¶i thu/ L·i (sè hîp ®ång) ngo¹i tÖ giao ngay kú h¹n tû gi¸ ngµy hiÖu theo tû gi¸ kú ph¶i tr¶ b¸n ngµy hiÖu lùc H§ h¹n lùc H§ (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7)= (6)- (5) 19
LËp b¶ng KiÓm so¸t (MÉu 03-PL01PSTT) B¶ng kª chi tiÕt hîp ®ång chuyÓn ®æi ngo¹i tÖ kú h¹n Ngµy hiÖu lùc (Ngµy h¹ch to¸n) : Ngµy ®¸o h¹n: ....................Thêi h¹n hîp ®ång: DiÔn gi¶i H§ SL SL ngo¹i Tû gi¸ Tû gi¸ B¸n Gi¸ trÞ VND Gi¸ trÞ VND L·i ph¶i thu/ (sè hîp ®ång) ngo¹i tÖ thanh Mua giao giao Ngo¹i tÖ Mua Ngo¹i tÖ b¸n L·i ph¶i tr¶ tÖ Mua to¸n ngayngµy ngayngµ theo tû gi¸ theo tû gi¸ (B¸n) hiÖu lùc y hiÖu ngµy hiÖu lùc ngµy hiÖu lùc H§ lùc H§ H§ H§ (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7)= (6)- (5) LËp b¶ng KiÓm so¸t (MÉu 04-PL01PSTT) B¶ng kª x¸c ®Þnh l·i ph¶i thu c¸c giao dÞch kú h¹n ph©n bæ h¹ch to¸n vµo chi phÝ Ngµy h¹ch to¸n: .............................. H§ chuyÓn ®æi ngo¹i Tû gi¸ tÖ giao Tû SL Ngo¹i Tû gi¸ Tæng Ngµy Thêi L·i ST DiÔn gi¶i Lo¹i ngay gi¸ tÖ ph¶i b¸n giao sè Sè l- hiÖu h¹n ph©n T (sè Hîp Giao ngµy kú thanh to¸n ngay chªnh îng lùc cña bæ ®ång) dÞch hiÖu h¹n khi ®Õn ngµy lÖch tû H§ H§ kú nµy lùc H§ h¹n hiÖu lùc gi¸ H§ H§ (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) (10) (11) Mua kú h¹n .... B¸n kú h¹n ... C.§ æi 20