Khoa Khoa Học
Đề cương chi tiết môn Tin hoc căn bản Trang 1
ĐỀ CƯƠNG MÔN TIN HỌC CĂN BẢN
I GIỚI THIỆU CHUNG
1 Tên môn học: Tin hoc căn bản – Basic Informatics
2 Mã số môn học: TH016
3 Cấu trúc môn học
a Tổng số tiết: 105 (5 tín chỉ)
b Số tiết lý thuyết: 45 (3 tín chỉ)
c Số tiết thực hành: 60 tiết trong phòng máy tính (2 tín chỉ)
4Điều kiện tiên quyết: Không
II ĐỀ CƯƠNG MÔN HỌC
1 Mục tiêu của môn học
Cung cấp cho sinh viên những hiểu biết cơ bản nhất về công nghệ thông tin. Thông
qua thực hành, rèn luyện cho sinh viên các kỹ năng: Sử dụng hệ điều hành Windows,
soạn thảo văn bản bằng Microsoft Word, xử lý bảng tính bằng Microsoft Excel, trình
bày báo cáo bằng Microsoft Powerpoint, sử dụng Internet và E-mail. Trong tài liệu
cũng lồng ghép các kỹ năng viết báo cáo khoa học, kỹ năng soạn các bản trình bày trên
các máy chiếu đa phương tiện.
2Đối tượng sử dụng
Sinh viên năm thứ nhất thuộc tất cả các ngành học của trường Đại học Cần thơ.
3Quan điểm trình bày tài liệu và giảng dạy
Tài liệu trình bày ngắn gọn ở phần hiểu biết chung và trình bày chi tiết ở các phần
rèn luyện kỹ năng. Mục đích của việc trình bày chi tiết là sinh viên có thể sử dụng tài
liệu này để tự học được. Những kỹ năng bổ sung như viết báo cáo khoa học, soạn các
bản trình bày trên các máy chiếu sẽ được lồng ghép vào trong các phần mềm thích
hợp.
Việc rèn luyện các kỹ năng tin học cho sinh viên phải gắn chặt với việc sử dụng
các phần mềm cụ thể chứ không thể giảng lý thuyết chung. Khi sinh viên đã sử dụng
thông thạo một phần mềm thì họ sẽ dễ dàng học sử dụng một phầm mềm mới tương tự
hoặc cùng họ.
Trong khi giảng dạy, cần chọn lọc trình bày những phần cơ bản nhất. Các kỹ năng
sẽ được rèn luyện trong thực hành và tự học của sinh viên.
4 Tóm tắt nội dung môn học
Môn học bao gồm 3 phần: những hiểu biết cơ bản về tin học; tin học văn phòng và
sử dụng internet và e-mail.
a Phần những hiểu biết cơ bản về tin học trình bày các kiến thức như thông tin
và biểu diễn thông tin trong máy tính; Hệ thống máy tính với phần cứng,
phần mềm và dữ liệu; Các khái niệm về hệ điều hành; Sử dụng hệ điều hành
Windows; Sử dụng tiếng Việt trong windows và cuối cùng là bảo vệ thông
tin và phòng chống virus máy tính.
b Phần tin học văn phòng trình bày ba phần mềm thông dụng của hãng
Microsoft là MS Word. MS Excel và MS Powerpoint. Kỹ năng viết báo cáo
khoa học sẽ được lồng ghép trong phần trình bày về MS Word và kỹ năng
soạn thảo các bản trình bày trên các máy chiếu sẽ được lồng ghép trong
Khoa Khoa Học
Đề cương chi tiết môn Tin hoc căn bản Trang 2
phần trình bày về MS Powerpoint. Việc sử dụng hàm trong MS Excel,
chúng tôi chỉ giới thiệu các hàm thông dụng (các hàm mặc nhiên có sẵn
trong Excel) còn các hàm bổ sung (các hàm phải Add-Ins) sẽ không được
trình bày do không phù hợp với đối tượng sinh viên chung trong toàn
trường. Khi cần các khoa chuyên ngành có thể giảng dạy bổ sung thểm cho
sinh viên.
c Phần sử dụng internet và E-mail trình bày hai dịch vụ quan trọng nhất là
WEB và E-MAIL nhằm giúp sinh viên tìm kiếm và trao đổi thông tin trên
internet.
5Chương trình chi tiết
PHẦN 1: NHỮNG HIỂU BIẾT CƠ BẢN VỀ TIN HỌC (10LT, 5TH)
Chương 1: THÔNG TIN VÀ BIỂU DIỄN THÔNG TIN
1.1 THÔNG TIN VÀ DỮ LIỆU
1.1.1 Khái niệm về thông tin
1.1.2 Đơn vị đo thông tin
1.1.3 Xử lý thông tin
1.1.4 Xử lý thông tin bằng máy tính điện tử
1.2 BIỂU DIỄN THÔNG TIN TRONG MÁY TÍNH
1.2.1 Biểu diễn số trong các hệ đếm
1.2.2 Hệ đếm thập phân (Decimal system, b=10)
1.2.3 Hệ đếm nhị phân (Binary system, b=2)
1.2.4 Hệ đếm bát phân (Octal system, b=8)
1.2.5 Hệ đếm thập lục phân (Hexa-decimal number system, b=16)
1.2.6 Đổi một số nguyên từ hệ thập phân sang hệ b
1.2.7 Mệnh đề logic
1.2.8 Biểu diễn thông tin trong máy tính điện tử
Chương 2: HỆ THỐNG MÁY TÍNH
2.1 CẤU TRÚC CỦA MỘT HỆ THỐNG MÁY TÍNH
2.2 PHẦN CỨNG (HARDWARE)
2.2.1 Bộ nhớ
2.2.2 Bộ xử lý trung tâm (CPU)
2.2.3 Các thiết bị nhập xuất chuẩn (bàn phím, màn hình).
2.2.4 Giới thiệu phương pháp gõ 10 ngón và phần mềm luyện đánh máy.
2.2.5 Các thiết bị lưu trữ (đia mềm, đĩa cứng, CDROM, Flash Disk).
2.2.6 Các thiết bị khác (Chuột, máy in, máy scaner, máy ảnh kỹ thuật số…)
2.3 PHẦN MỀM (SOFTWARE)
2.3.1 Khái niệm về phần mềm
2.3.2 Phân loại phần mềm.
2.4 DỮ LIỆU
Chương 3: HỆ ĐIỀU HÀNH
3.1 KHÁI NIỆM VỀ HỆ ĐIỀU HÀNH
3.1.1 Khái niệm hệ điều hành
Khoa Khoa Học
Đề cương chi tiết môn Tin hoc căn bản Trang 3
3.1.2 Giới thiệu một số hệ điều hành (MS-DOS. WINDOWS, UNIX, LINUX..)
3.2 CÁC ĐỐI TƯỢNG DO HỆ ĐIỀU HÀNH QUẢN LÝ
3.2.1 Tập tin (file)
3.2.1.1 Đinh nghĩa tập tin
3.2.1.2 Phân loại tập tin (tập tin văn bản, tập tin dữ liệu, tập tin chương trình, tập tin
nén, tập tin hình ảnh, tập tin âm thanh…)
3.2.2 Thư mục (Directory/Folder)
3.2.3 Ổ đĩa (Drive)
3.2.4 Đường dẫn (Path)
Chương 4: HỆ ĐIỀU HÀNH WINDOWS 2000
4.1 GIỚI THIỆU PHIÊN BẢN WINDOWS
4.1.1 Sơ lược về sự phát triển của Windows
4.1.2 Khởi động và thoát khỏi Windows
4.1.3 Một vài thuật ngữ thường sử dụng
4.1.4 Giới thiệu màn hình nền (desktop) của Windows
4.1.5 Khái niệm về cửa sổ
4.1.6 Hộp hội thoại (Dialog box)
4.2 CÁC THAO TÁC CƠ BẢN SỬ DỤNG WINDOWS EXPLORER
4.2.1 THAO TÁC VỚI CÁC THƯ MỤC VÀ TẬP TIN
4.2.1.1 Mở tập tin
4.2.1.2 Chọn thư mục, tập tin
4.2.1.3 Sao chép thư mục và tập tin
4.2.1.4 Xóa thư mục và tập tin
4.2.1.5 Phục hồi các đối tượng
4.2.1.6 Đổi tên thư mục và tập tin
4.2.1.7 Thay đổi thuộc tính tập tin và thư mục
4.2.1.8 Tạo thư mục
4.2.2 CÁC THAO TÁC VỚI ĐĨA
4.2.2.1 Sao chép đĩa mềm
4.2.2.2 Định dạng đĩa
4.2.2.3 Hiển thị thông tin của đĩa
4.2.3 CÁC THAO TÁC KHÁC
4.2.3.1 Trợ giúp trong Windows
4.2.3.2 Cách khởi động và thoát khỏi các chương trình
4.2.3.3 Tìm kiếm tư liệu bằng lệnh Find/Search
4.3 THAY ĐỔI CẤU HÌNH
4.3.1 Các font chữ (Fonts)
4.3.2 Thay đổi các thuộc tính của màn hình
4.3.3 Cài đặt và loại bỏ chương trình.
4.3.4 Thay đổi ngày và giờ cho máy tính (Date & Time)
4.3.5 Thay đổi thuộc tính bàn phím (Keyboard)
4.3.6 Thay đổi thuộc tính của thiết bị chuột (Mouse)
4.3.7 Regional Setting
4.3.8 Gán âm thanh cho các sự kiện trong Windows
4.4 MÁY IN (PRINTERS)
4.4.1 Cài đặt thêm máy in
4.4.2 Loại bỏ máy in đã cài đặt
4.4.3 Quản lý hàng đợi in (Print Queue)
Khoa Khoa Học
Đề cương chi tiết môn Tin hoc căn bản Trang 4
4.5 TASKBAR & START MENU
4.5.1 Các tùy chọn của Taskbar.
4.5.2 Start Menu Programs.
4.6 BÀI TẬP
Chương 5: SỬ DỤNG TIẾNG VIỆT TRONG WINDOWS
5.1 GIỚI THIỆU CÁC CHƯƠNG TRÌNH HỖ TRỢ TIẾNG VIỆT
5.1.1 Vấn đề tiếng Việt trong Windows
5.1.2 Font chữ và bảng mã
5.1.3 Các kiểu gõ tiếng Việt
5.2 SỬ DỤNG CHƯƠNG TRÌNH VIETKEY
5.2.1 Khởi động Vietkey
5.2.2 Các thao tác cơ bản
Chương 6: BẢO VỆ DỮ LIỆU VÀ PHÒNG CHỐNG VIRUS
6.1 BẢO VỆ DỮ LIỆU
6.1.1 Giới thiệu
6.1.2 Nguyên tắc bảo vê
6.2 VIRUS MÁY TÍNH VÀ CÁC BIỆN PHÁP PHÒNG CHỐNG
6.2.1 Virus máy tính là gì?
6.2.2 Tính chất và phân loại virus
6.2.3 Các phương pháp phòng và diệt virus
6.2.4 Chương trình diệt virus BKAV
6.2.5 Chương trình diệt virus của Norton Antivirus
PHẦN 2: TIN HỌC VĂN PHÒNG (30LT, 50TH)
A SOẠN THẢO VĂN BẢN VỚI MICROSOFT WORD (15LT, 25TH)
Chương 1: GIỚI THIỆU MICROSOFT WORD
1.1 GIỚI THIỆU MICROSOFT WORD
1.1.1 Các chức năng chính của Word
1.1.2 Cách khởi động và thoát khỏi Word.
1.2 CÁC THÀNH PHẦN CƠ BẢN CỦA CửA Sổ WORD
1.2.1 Thanh tiêu đề và tiêu đề (Title bar and Title)
1.2.2 Thanh lệnh đơn (Menu bar).
1.2.3 Thanh công cụ (Toolbars)
1.2.4 Thanh công cụ tự tạo (Custom).
1.2.5 Thước (Ruler) và đơn vị chia trên thước.
1.2.6 Thanh trạng thái (Status bar).
1.2.7 Thanh cuộn ngang (Horizontal scroll bar) và cuộn đứng (Vertical scroll bar).
1.2.8 Vùng soạn thảo văn bản và điểm chèn
1.3 CÁCH CHỌN LỆNH SỬ DỤNG.
1.3.1 Hộp hội thoại (dialog)
1.3.2 Phím gõ tắt và cách gán phím gõ tắt cho lệnh.
1.3.3 Các cách chọn lệnh.
Khoa Khoa Học
Đề cương chi tiết môn Tin hoc căn bản Trang 5
1.3.4 Lệnh Undo và lệnh Redo.
1.3.5 Hệ thống trợ giúp và cách sử dụng.
1.4 SỬ DỤNG BÀN PHÍM VÀ CON CHUỘT
1.4.1 Bàn phím (Keyboard)
1.4.2 Thiết bị chuột (Mouse)
1.4.3 Chế độ viết chèn và viết đè
1.5 BÀI TẬP
Chương 2: NHẬP, ĐIỀU CHỈNH VÀ ĐỊNH DẠNG VĂN BẢN
2.1 NHẬP VĂN BẢN.
2.1.1 Các thành phần của văn bản.
2.1.2 Cách nhập văn bản.
2.1.3 Nhập các ký hiệu đặc biệt
2.1.4 Nhập các công thức toán học
2.2 KHỐI VĂN BẢN VÀ CÁC LỆNH XỬ LÝ KHỐI.
2.2.1 Các loại khối văn bản và cách chọn.
2.2.2 Xóa bỏ khối văn bản đã chọn (Delete)
2.2.3 Cắt (Edit\Cut) và sao chép (Edit\Copy) khối đã chọn vào Clipboard.
2.2.4 Dán (Edit\Paste) nội dung có trong Clipboard vào văn bản.
2.2.5 Di chuyển khối văn bản.
2.2.6 Chuyển đổi ký tự. Lệnh Format\Change Case.
2.3 ĐỊNH DẠNG KÝ TỰ VÀ ĐOẠN VĂN BẢN
2.3.1 Định dạng ký tự. Lệnh Format\Font.
2.3.2 Định dạng đoạn văn bản. Lệnh Format\Paragraph
2.3.3 Sao chép định dạng (Format Painter)
2.4 BÀI TẬP
Chương 3: CÁC LỆNH XỬ LÝ TẬP TIN
3.1 SƠ LƯỢC VỀ TẬP TIN MẪU DOCUMENT TEMPLATE
3.2 LƯU TẬP TIN & ĐÓNG TẬP TIN.
3.2.1 Lưu tập tin vào đĩa. Lệnh File\Save
3.2.2 Lưu tập tin vào đĩa với tên khác. Lệnh File\Save As
3.2.3 Lưu tất cả tập tin. Lệnh File\Save All.
3.2.4 Đóng tập tin. Lệnh File\Close và File\Close All.
3.3 CÁC LỆNH MỞ TẬP TIN
3.3.1 Mở tập tin mới. Lệnh File\New
3.3.2 Mở tập tin đã có trên đĩa. Lệnh File\Open
3.3.3 Chèn nội dung tập tin từ đĩa vào văn bản hiện hành. Lệnh Insert\File.
3.4 IN NỘI DUNG TẬP TIN.
3.4.1 In nội dung tập tin lên màn hình. Lệnh File\Print Preview
3.4.2 In nội dung tập tin ra máy in. Lệnh File\Print.
3.5 MỘT SỐ TÙY CHỌN LIÊN QUAN ĐẾN TẬP TIN
3.5.1 Định một số tùy chọn cho tập tin.
3.5.2 Định một số thông tin cho tập tin.
3.6 BÀI TẬP