Ề ƯƠ Ố Ỳ Ớ Ậ Đ C NG ÔN T P CU I K II MÔN GDCD L P10
Ọ NĂM H C: 2021 – 2022
Ứ Ơ Ả Ế
A. KI N TH C C B N
Ủ Ề Ơ Ả Ề Ạ Ứ Ệ
Ạ
Ứ Ệ Ộ Ố Ạ Ủ CH Đ : QUAN NI M V Đ O Đ C VÀ M T S PH M TRÙ C B N C A Ọ Ứ Đ O Đ C H C Ề Ạ I. QUAN NI M V Đ O Đ C
ệ ạ ứ
ờ ạ ứ ự ườ ự i t ề giác đi u
ỉ ủ ắ ợ ệ ố ủ ộ ủ ộ
ự ủ ạ ứ
ứ ủ Đ o đ c góp ph n hoàn thi n nhân cách c a con ng
ố ệ ố ớ ứ ạ ự ố ố i, giúp cá nhân có ồ qu c, đ ng bào
ạ ứ ự ổ ị ề ả
ắ ủ ể ủ :Đ o đ c là n n t ng h nh phúc c a gia đình, t o ra s n đ nh và phát tri n ế ế ủ ạ ứ ạ ộ ạ ố không th thi u c a m t gia đình hành phúc.
ố ớ ộ
ộ ọ
ượ ủ ẩ Ng
ể ề ữ ượ ậ ố c tôn tr ng và luôn đ c c ng c , thì ự ạ ộ ườ ng xã h i mà các chu n m c đ o ẫ ế ấ ổ ị c tôn tr ng thì n i đ y d x y ra m t n đ nh, th m chí còn d n đ n
ẩ ượ ạ c l ọ ờ ố ề
1. Quan ni m đ o đ c là gì? ẩ Đ o đ c là h th ng các quy t c, chu n m c xã h i mà nh đó con ng ộ ồ ớ ợ i ích c a c ng đ ng, c a xã h i. ch nh hành vi c a mình cho phù h p v i l ể ủ ộ . 2. Vai trò c a đ o đ c trong s phát tri n c a cá nhân, gia đình và xã h i ườ ệ ầ * Đ i v i cá nhân: ố ớ ổ ý th c và năng l c s ng thi n, s ng có ích, tăng thêm tình yêu đ i v i t và nhân lo i.ạ ố ớ * Đ i v i gia đình ữ v ng ch c c a gia đình. Đ o đ c là nhân t * Đ i v i xã h i: ắ ộ ự ạ ứ ượ M t xã h i trong đó các quy t c, chu n m c đ o đ c đ ộ ộ xã h i đó phát tri n b n v ng. i, trong m t môi tr ơ ấ ễ ả ẹ ứ ị đ c b xem nh , không đ ộ ặ ự ổ ỡ ề s đ v v nhi u m t trong đ i s ng xã h i. Ơ Ả Ố Ạ Ọ Ứ Ủ Ạ II: S PH M TRÙ C B N C A Đ O Đ C H C
ạ ụ
ợ ầ ụ ủ ố ớ ủ i ích chung c a
ồ
ỏ ộ ể ự ữ ủ ể ả
ợ ả ữ ế ộ t đ t nhu c u, l
ế ế ặ ề ợ ủ ả i ích c a xã h i lên trên. Không nh ng th còn ph i ề ợ t hi sinh quy n l ầ i c a mình vì quy n l ủ i chung.
ươ l
ạ ứ ủ ả ề ỉ
ự ự đánh giá và đi u ch nh hành vi đ o đ c c a b n thân ộ i khác và xã h i.
ố ạ ườ ng tâm:
ự ệ ợ ớ ắ ẩ
ả ộ ớ
ự ạ ứ ạ
ấ 1. Ph m trù nghĩa v a. Khái ni m:ệ Nghĩa v là trách nhi m c a cá nhân đ i v i yêu c u, l ệ ộ ộ c ng đ ng, c a xã h i. ả b. Bài h c:ọ Đ đ m b o cho s phát tri n hài hòa gi a cá nhân và xã h i đòi h i cá nhân ph i ả làm gì? Cá nhân ph i bi bi ạ ng tâm 2. Ph m trù ươ a. Khái ni m:ệ L ng tâm là năng l c t ệ ớ trong m i quan h v i ng ủ ươ b. Các tr ng thái c a l ự ạ ả ạ + Tr ng thái thanh th n: Khi cá nhân th c hi n các hành vi phù h p v i các quy t c, chu n m c đ o ỏ ứ ủ ấ đ c c a xã h i thì cá nhân đó c m th y hài lòng, th a mãn v i chính mình. ẩ ầ ạ ọ ả ắ ứ : Khi cá nhân có hành vi sai l m, vi ph m các chu n m c đ o đ c, h c m + Tr ng thái c n r t ố ậ th y ăn năn, h i h n
1
ế ươ ườ ể ở i có l
ự ự ệ
ạ ạ ứ.c
ộ ộ ệ ự ườ ườ ạ ứ ự ệ ố i công dân t t,
ộ . i có ích cho xã h i
ướ ậ ả ữ ườ ẹ ẽ ứ ế i. H ng đ n nh n th c i v i ng ng nh ng tình c m đ p đ trong quan h gi
ườ ươ ệ ữ ườ ớ ng i khác.
ả ế ố ng mà còn ph i bi t s ng vì ng ự. ẩ nhân ph m, danh d
ấ ẩ ườ ượ i có đ c. Nói cách khác, nhân
ị ẩ ườ i.
ườ ươ i có nhân ph m là ng
i có l ầ ầ ậ ẩ ấ
ườ ộ i khác .
ự ệ ố ế ắ ẩ
ủ ự ậ ộ ố ớ ọ ộ ườ i
ạ ứ ủ ự ầ ườ i đó.
ườ ế
ứ ữ ầ ạ ị ị ể ở ạ i ta t o ra đ ị
ậ c xã h i đánh giá, công nh n thì ng
c cho mình nh ng giá tr tinh th n, đ o đ c và nh ng giá tr ự. ự ả ệ ườ ế ả ẩ ị i, còn danh d là k t qu xây d ng và v o v nhân ph m.
ự tr ng và t
ườ ượ ướ ạ ộ ố i trong cu c s ng khi đ ng, hài lòng c a con ng ỏ ứ c đáp ng, th a
ủ ề ậ ả ầ ữ ấ ầ ? ng tâm c. Làm th nào đ tr thành ng ế ộ ể ệ ạ ứ ng xuyên rèn luy n đ o đ c theo quan đi m ti n b , cách m ng và t giác th c hi n các hành Th ứ ạ ứ ở ể ế vi đ o đ c hàng ngày đ bi n ý th c đ o đ c tr thành thói quen đ o đ ấ ấ ở ụ ủ ả Th c hi n nghĩa v c a b n thân m t cách t nguy n, ph n đ u tr thành m t ng ườ ng ồ ưỡ B i d ỉ ế không ch bi t yêu th ạ 3. Ph m trù a. Nhân ph mẩ . * Khái ni m:ệ Nhân ph m là toàn b nh ng ph m ch t mà con ng ẩ ộ ữ ỗ ườ ủ i c a m i con ng ph m là giá tr làm ng ệ ể * Bi u hi n: ườ . ng tâm Ng ạ . Có nhu c u v t ch t và tinh th n lành m nh ụ ạ ứ ố ớ Th c hi n t t các nghĩa v đ o đ c đ i v i xã h i và ng ự ạ ứ ế ộ ọ Bi t tôn tr ng các quy t c, chu n m c đ o đ c ti n b . b. Danh dự ự * Khái ni m:ệ Danh d là s coi tr ng, đánh giá cao c a d lu n xã h i đ i v i m t ng ự d a trên các giá tr tinh th n, đ o đ c c a ng ự i có danh d ? * Làm th nào đ tr thành ng ữ ượ ườ Khi con ng ườ ộ ượ đó đ i đó có danh d ự ẩ . Nhân ph m là giá tr làm ng ệ ự ọ * phân bi ái? t t ạ 4. H nh phúc là gì? H nh phúc là c m xúc vui s mãn nh ng nhu c u chân chính, lành m nh v v t ch t và tinh th n.
ạ Ớ BÀI 12: CÔNG DÂN V I TÌNH YÊU, HÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH
ả ế ữ h có c
ợ ặ ề ự ề ớ Ở ọ ự ế ọ ắ ự i. ệ ố nguy n s ng
ắ ầ ầ ộ ố ủ ế ẵ
ề
. ợ ữ ạ ớ
ộ
ể I. TÌNH YÊU 1. Tình yêu là gì? ườ i khác gi Tình yêu là s rung c m và quy n luy n sâu s c gi a hai ng ớ phù h p v nhi u m t làm cho h có nhu c u g n gũi, g n bó v i nhau, t ớ v i nhau và s n sàng hi n dâng cho nhau cu c s ng c a mình. ữ 2. Tình yêu chân chính và nh ng đi u nên tránh trong tình yêu ệ Tình yêu chân chính là tình yêu trong sáng và lành m nh, phù h p v i nh ng quan ni m ộ ế ạ ứ đ o đ c và ti n b xã h i. ệ ủ Các bi u hi n c a tình yêu chân chính:
2
ộ ả ế ế ữ ộ ữ.
i.
ọ ự ự ự hai phía.
ị
ơ ơ ệ ả ng thành h n và hoàn thi n h n.
ng quá s m.
ớ ỏ ả ạ ụ ứ ươ ộ ộ ố ề ầ ớ ề kh năng chinh ph c b n khác gi ặ i ho c yêu i đ ch ng t
ụ ườ ể i. ướ c hôn nhân.
.
ư ệ
ế
ể ệ ở ệ ậ ự ể ệ ở ệ ả ề ự do li hôn.
ậ ị ả vi c b o đ m quy n t ẳ
ộ ợ
ề ợ ụ ọ ặ ủ i ngang nhau trong m i m t c a
ườ ắ ồ ố ở ớ i, chung s ng và g n bó v i nhau b i hai
ộ ộ ệ ệ ơ ả ế ệ ố ố
ủ ứ
ố
ch c đ i s ng gia đình.
ế . ổ ứ ờ ố ưỡ ứ ứ ứ ứ ắ ự ự + Có tình c m chân th c, s quy n luy n g n bó gi a m t nam và m t n ắ ế ụ ợ + Có s quan tâm sâu s c đ n nhau không v l ừ ậ + Có s chân thành, tin c y và s tôn tr ng t + Có lòng v tha và thông c m. ườ ưở i tr + Làm cho con ng 3. M t s đi u c n tránh trong tình yêu Yêu đ Yêu m t lúc nhi u ng ụ ụ ợ ươ đ ng vì m c đích v l ệ Có quan h tình d c tr II. HÔN NHÂN ở ướ ế ộ ệ n c ta hi n nay Ch đ hôn nhân ệ ể ộ ế ự Hôn nhân t nguy n và ti n b . Bi u hi n nh sau: ế ộ ự ệ ự nguy n và ti n b d a trên tình yêu chân chính. + Hôn nhân t ượ ự vi c cá nhân đ + Th hi n do k t hôn theo lu t đ nh. c t ộ ế ệ nguy n, ti n b còn th hi n + Hôn nh n t ợ ồ ộ ợ ộ ồ Hôn nhân m t v m t ch ng, v ch ng bình đ ng. ồ ộ ả + Hôn nhân ph i m t v , m t ch ng. ợ ồ ẳ + Bình đ ng có nghĩa là v ch ng có nghĩa v và quy n l ờ ố đ i s ng gia đình. III. GIA ĐÌNH 1. Gia đình : Gia đình là m t c ng đ ng ng m i quan h c b n là quan h hôn nhân và quan h huy t th ng. 2. Ch c năng c a gia đình. Ch c năng duy trì nòi gi ng. Ch c năng kinh t Ch c năng t Ch c năng nuôi d
ụ ng và giáo d c con cái. Ồ Ộ Ủ Ộ Ồ BÀI 13: C NG Đ NG VÀ VAI TRÒ C A C NG Đ NG
ộ
ể ữ ườ ữ ể ắ ố ố i cùng s ng, có nh ng đi m gi ng nhau, g n bó thành
ộ ộ ồ ố
ủ ộ ủ
ườ i ệ ạ ồ ứ ộ ủ ườ
ườ ế ạ ợ ớ ồ ệ i. Đó là ờ ố ng xã h i đ các cá nhân th hi n s liên k t, h p tác v i nhau, t o nên đ i s ng
ộ ể ủ ả ộ ồ ồ 1. C ng đ ng là gì? C ng đ ng là toàn th nh ng ng ỗ m t kh i trong sinh ho t xã h i ộ ố ố ớ 2.Vai trò c a c ng đ ng đ i v i cu c s ng c a con ng ố ể ệ ộ C ng đ ng là hình th c th hi n các m i liên h và quan h xã h i c a con ng ể ệ ự môi tr ủ c a mình và c a c c ng đ ng.
3
ữ ề ỗ ộ ồ ả ả ộ ố ườ ệ i có nh ng đi u ki n
ể
ộ ộ ồ
ạ ồ ố ớ ộ ể ủ ệ ạ ứ ồ h
ươ ẽ ố ử ớ i và đ i x v i ng i theo l
ng ng ể ệ ở ể ủ C ng đ ng chăm lo cu c s ng c a cá nhân, đ m b o cho m i ng ể đ phát tri n. Cá nhân phát tri n trong c ng đ ng t o nên s c m nh cho c ng đ ng. 3. Trách nhi m c a công dân đ i v i c ng đ ng * Nhân nghĩa.u Khái nhi m:ệ Nhân nghĩa là lòng th ướ ế Bi u hi n: ườ ự ươ lòng nhân ái, s th ả ph i. ỡ ẫ ng yêu, giúp đ l n
ệ + Nhân nghĩa tr ạ ạ ườ c h t th hi n ắ
nhau trong lúc ho n n n, lúc khó khăn, không đ n đo, tính toán. ể ệ ở ự ươ ỡ ẫ ợ ộ s t ộ ng tr , giúp đ l n nhau trong lao đ ng, trong cu c
ắ ở ượ ố lòng v tha, cao th ng, không c
ể ệ t Nam th hi n sâu s c ế ố ả ố ử ớ ả ồ ườ ữ ệ i l m, bi ố ị t h i c i, đ i x khoan h ng v i c tù binh và hàng bình i có l
+ Nhân nghĩa còn th hi n ố s ng hàng ngày ề + Truy n th ng nhân nghĩa Vi ỗ ầ ấ ớ ch p v i nh ng ng ế trong chi n tranh. ặ ổ ậ ố ệ ể ệ
ố ủ ế ở ỗ ư ế ệ ề ạ ạ ộ ớ ủ
ọ ủ
ọ ố ố
ẫ ữ ứ ậ ớ ườ ạ ộ i khác i; không ; có ý th c tham gia các ho t đ ng chung
hòa nh pậ ?
ậ t Nam chính là + Nét đ c tr ng n i b t th hi n truy n th ng nhân nghĩa c a dân t c Vi ế ệ ch : Các th h sau luôn ghi lòng, t c d công lao, c ng hi n to l n c a các th h Ý nghĩa: ệ Trách nhi m c a công dân và h c sinh. * Hoà nh p.ậ Khái ni m:ệ S ng hòa nh p là s ng g n gũi, chan hòa, không xa lánh m i ng ầ ườ ấ gây mâu thu n, b t hòa v i nh ng ng ồ ủ ộ c a c ng đ ng. ả ố Vì sao ph i s ng Mu n s ng hòa nh p, thanh niên, h c sinh c n ph i:
ế ọ ầ ố ố ọ ả ẻ ầ ớ
ẫ ng i xung quanh ạ ; không xa lánh, bè phái, gây mâu thu n, m t đoàn k t v i ng i khác.
ế ớ ườ ạ ộ ườ ị ng, đ a ph ươ ng
ạ ộ ạ ự ồ ộ ấ ộ ể i thân cùng tham gia. t
ờ ậ ủ ệ ọ
ỡ ỗ ợ ẫ ứ ệ ộ
ệ ộ
ợ ự ợ ể ể ạ
ệ ở ệ ớ ỗ ợ ụ ủ ệ ọ ớ ườ i cùng bàn b c v i nhau trong công vi c vi c m i ng ẵ ệ ế ề t v nhi m v c a nhau và s n sàng h tr , giúp
ạ ợ ươ ẳ ợ nguy n, bình đ ng, các bên cùng có l i và không làm ph ng h i l i ích
ầ ọ + Tôn tr ng, đoàn k t, quan tâm, g n gũi, vui v , chan hòa v i th y cô, b n bè và m i ườ ậ + Tích c c tham gia các ho t đ ng t p th , ho t đ ng xã h i do nhà tr ườ ổ ứ ch c; đ ng th i v n đ ng b n bè, ng Trách nhi m c a công dân và h c sinh. ợ * H p tác Khái ni m:ệ H p tác là cùng chung s c làm vi c, giúp đ , h tr l n nhau trong m t công ụ vi c, m t lĩnh v c nào đó vì m c đích chung. ệ : H p tác bi u hi n Bi u hi n ị ố ợ chung, ph i h p nh p nhàng v i nhau, bi ế ầ ỡ t. đ nhau khi c n thi Nguyên t c:ắ t ự ệ ườ ủ i khác. c a ng Ý nghĩa:
4
ủ ệ Trách nhi m c a công dân và h c sinh.
ọ Ớ Ự Ệ Ổ Ố Ự Ả Ệ BÀI 14: CÔNG DÂN V I S NGHI P XÂY D NG VÀ B O V T QU C
ướ
ươ ầ ẵ ấ ướ ng đ t n ế c và tinh th n s n sàng đem h t
ả
ộ ướ c là tình yêu quê h ố ổ ụ ụ ợ i ích t qu c. ể ệ : ệ ộ t Nam th hi n c c a dân t c Vi ấ ướ . ươ ng, đ t n c ố ng yêu đ i v i đ ng bào, gi ng nòi, dân t c.
ố ạ ặ ấ ng b t khu t ch ng gi c ngo i xâm.
ầ
ệ ệ
ỉ ộ ắ ạ ể ọ ậ ơ ọ ậ
ể c. ụ t là yêu n
ệ ọ ậ ố ứ c, hi u h c t p t ạ ạ
ế ấ ệ ủ ố ố ờ ệ ạ n n ự ụ i s ng lai căng, th c d ng, xa r i các giá
ị t đ u tranh ch ng các bi u hi n c a l ố ể ủ ố ề ộ
ạ ứ ế ộ ủ ị ờ ố ươ
ng, đ t n ướ ậ ủ ồ ị ng, chính sách c a Đ ng và pháp lu t c a Nhà n ấ ướ ọ ệ ố ự t m i c. Th c hi n t ọ ộ ờ ậ c; đ ng th i v n đ ng m i
ả ệ i xung quanh cùng th c hi n.
ươ ự ữ ự ệ ế ầ ằ ng b ng nh ng vi c làm thi t th c, phù
ữ ế ố ộ i ích qu c gia, dân t c. ượ ạ ợ c l i l
ệ
ớ ổ ế ộ ướ ớ
ạ ủ ả ớ ữ ị
ạ ế ố
ự ọ ậ ạ ể
ủ ấ ề ệ ổ ẵ ẹ ệ ứ ườ ệ ụ ụ ả ự ng làm nghĩa v b o v ệ
ổ ố
ạ ộ ở ị ươ ố ạ ộ ng; tham gia ho t đ ng đ a ph
ệ ố ụ ả ườ ạ c là gì? 1. Lòng yêu n Khái ni m:ệ Lòng yêu n ủ kh năng c a mình ph c v l ướ ủ Lòng yêu n ả ớ ắ + Tình c m g n bó v i quê h ố ớ ồ ươ + Tình th ộ ự hào dân t c chính đáng. + Lòng t ấ ườ ế + Đoàn k t, kiên c ộ ạ + C n cù và sáng t o trong lao đ ng ả ệ ổ ố ự 2. Trách nhi m xây d ng và b o v T qu c ổ ố ự a. Trách nhi m xây d ng T qu c + Chăm ch , sáng t o, HT, LĐ; có m c đích, đ ng c h c t p đúng đ n; h c t p đ mai ướ ấ ướ sau XD đ t n ố ự + Tích c c rèn luy n đ o đ c, tác phong; s ng trong sáng, lành m nh, tránh xa các t ộ xã h i; bi tr văn hoá đ o đ c truy n th ng c a dân t c. + Quan tâm đ n đ i s ng chính tr xã h i c a đ a ph ủ ủ ươ ch tr ự ườ ng ự + Tích c c tham gia góp ph n xây d ng quê h ả ợ h p kh năng … ấ ớ + Bi t phê phán, đ u tranh v i nh ng hành vi đi ng ả ệ ổ ố b. Trách nhi m b o v T qu c ẽ ư ộ ố c âm m u chia r , + Trung thành v i T qu c, v i ch đ xã h i ch nghĩa. C nh giác tr ệ ế ự ộ xuyên t c c a các th l c thù đ ch; phê phán, đ u tranh v i nh ng thái đ , vi c làm gây ổ ủ ố ổ ổ ủ t n h i đ n an ninh qu c gia, xâm ph m ch quy n và toàn v n lãnh th c a T qu c. ữ ẻ ả + Tích c c h c t p, rèn luy n thân th , gi gìn v sinh, b o v s c kho . ế + Tham gia đăng kí nghĩ v quân s khi đ n tu i; s n sàng lên đ T qu c. ự + Tích c c tham gia các ho t đ ng an ninh, qu c phòng ề ơ đ n n đáp nghĩa… ộ ậ + V n đ ng b n bè, ng t nghĩa v b o v T qu c. ự i thân th c hi n t
Ề Ấ ệ ổ Ế ố Ủ
Ạ Bài 15: CÔNG DÂN V I M T S V N Đ C P THI T C A NHÂN LO I ườ Ớ Ộ Ố Ấ ủ ệ ả ệ ườ ệ ng và trách nhi m c a công dân trong vi c b o v môi tr ễ 1. Ô nhi m môi tr ng
5
ộ ơ ọ ứ ườ ơ ở ậ ự ệ ả ọ ng h c, n i ớ , v sinh l p h c, tr và n i công c ng; không v t rác, x
ồ ả ả ế ệ ệ
ừ ướ ấ ổ
ậ
ồ ớ ồ ng làng, ngõ xóm; tr ng cây, tr ng ả ế ng l p, n i
ự ủ ổ ấ ố
ả ưở ố ớ ố ế ệ ồ ọ ố t đ n môi ng không t cáo đ i v i các hành vi làm nh h
ệ ố ổ ệ ạ ườ ng; ự ế ự ổ
ỗ ả ộ ồ
ố ổ ế ố ố ế ế ậ ướ ệ ề ạ ự ố ở ằ cân b ng t c và c c ng đ ng qu c t ề t tài nguyên, n n kinh t ỡ , làm phá v ể ch m phát tri n
ệ ạ ế ự ổ ố ệ
ự ệ ố ỉ
ừ ế ỗ ỉ
ớ ự ề ệ ậ ọ
ệ ườ ướ ủ ố
ữ ệ ệ ể
ị ữ ệ ị ệ ệ ẩ
ệ ứ ữ ự ệ
t là covid 19. ộ ề ộ ạ ố ặ đ c bi ố ẻ ả gìn v sinh, b o v s c kho . ộ ố ạ ệ ạ n n xã h i, các hành vi gây h i cho cu c s ng
ộ
ự ệ ể ố ị
ề ộ ệ ạ ạ ữ gìn tr t t + Gi ả ừ ướ c th i b a bãi. n ệ ộ ử ụ ệ ả t ki m tài nguyên thiên nhiên: b o v ngu n n c, b o v đ ng, + B o v và s d ng ti ỷ ắ ừ ố ự ậ th c v t; không đ t phá r ng, khai thác khoáng s n b a bãi, dùng ch t n đánh b t thu , ộ ả ả h i s n; không tham gia mua bán đ ng v t quí hi m. ơ ở ườ ườ , đ + Tích c c tham gia t ng v sinh tr ừ r ng ph xanh đ t tr ng, đ i tr c. ộ + Có thái đ phê phán , t tr ủ 2. S bùng n dân s và trách nhi m c a công dân trong vi c h n ch s bùng n ề v dân s ủ Bùng n dân s tr thành n i lo c a nhi u n ộ nhiên, xã h i; làm c n ki các y u t … Trách nhi m công dân trong vi c h n ch s bùng n dân s ậ + Nghiêm ch nh th c hi n lu t HN và GĐ năm 2000 và chính sách dân s KHHGĐ; không ự ở ổ ị ế tu i v thành niên, th c hi n m i GĐ ch có t k t hôn s m, không sinh con 1 đ n 2 con. ự ộ ậ i xung quanh th c hi n lu t HN + Tích c c tuyên truy n, v n đ ng gia đình và m i ng và GĐ năm 2000, chính sách dân s KHHGĐ c a Nhà n c. ừ ủ 3. Nh ng d ch b nh hi m nghèo và trách nhi m c a công dân trong vi c phòng ng a, ể đ y lùi nh ng d ch b nh hi m nghèo ể ệ + Tích c c rèn luy n thân th , TDTT, ăn u ng đi u đ , gi + S ng an toàn, lành m nh, tránh xa các t ả b n thân, gia đình và xã h i. + Tích c c tham gia tuyên truy n phòng tránh các b nh d ch hi m nghèo, phòng ch ng ma tuý, m i dâm và các t n n xã h i.
Ệ Ả
ế
ố ườ ế t nhìn nh n, đánh giá đúng
ự ậ ộ ề i bi ể ậ ể ế ả ạ
ệ ả
ự ậ ể ề
ữ ế ứ ế ị ử ả ả ủ
ứ ề ỗ ể ố t m i ng ắ ế ả ề ả ể ẫ ợ ữ ườ ề ế ặ
ộ ố ấ ạ
ự ả Ự Bài 16: T HOÀN THI N B N THÂN ứ ề ả 1. Th nào là t nh n th c v b n thân? ứ ậ ự ơ ả T nh n th c là m t kĩ năng s ng c b n, giúp con ng ở ề ả v b n thân mình (ti m năng, tình c m, s thích, thói quen, đi m m nh, đi m y u…) ầ ễ T nh n th c v mình không d dàng, c n ph i rèn luy n. ữ ể ườ ầ i c n ph i: Hi u đúng v mình, có nh ng quy t đ nh, nh ng Đ phát tri n t ớ ớ ợ ọ ự l a ch n đúng đ n, phù h p v i kh năng c a b n thân, giao ti p ng x phù h p v i ấ ng i khác. N u đánh giá cao ho c quá th p v b n thân đ u có th d n đ n nh ng sai ầ l m, th t b i trong cu c s ng. ệ 2. T hoàn thi n b n thân
6
ế ự ệ ả
ắ ể ư
ộ ơ ố ủ i khác đ b n thân ngày m t t ữ ụ ử ế ế ộ ố ơ t h n, ti n b h n.
t c a ng ệ hoàn thi n b n thân?
ặ ạ ườ ả ặ ế
ộ ặ ừ ệ ầ ữ ơ ớ
ề ệ ự ừ ệ hoàn thi n mình thì con ng
ạ ậ ở
ộ ư
ể
ế ủ ả ừ ứ ạ ấ ố ờ
ữ ệ ầ
ể ặ ượ t qua
i đã có, nh ng khó khăn có th g p ph i và cách v ườ ự ự ậ ế ậ ị ị ị ậ ả ể ỗ ợ i tin c y có th h tr , giúp đõ mình.
ỡ ủ ườ ữ ự ự ệ ế ế ế ậ hoàn thi n b n thân? a) Th nào là t ả ể ệ ự T hoàn thi n b n thân là quá trình phát huy u đi m, kh c ph c s a ch a khuy t đi m, ể ể ả ữ ọ ỏ h c h i nh ng đi m t ả ự b) Vì sao ph i t ữ Ai cũng có nh ng m t m nh, m t y u riêng, không có ai là hoàn thi n, hoàn mĩ. ố ớ ể M t khác, xã h i không ng ng phát tri n, luôn đ ra nh ng yêu c u m i cao h n đ i v i ậ ườ ẽ ế các thành viên. Vì v y, n u không ng ng rèn luy n, t i s ớ ụ ậ t h u v i xã h i.. tr nên l c h u, t ả ệ 3. T hoàn thi n b n thân nh thê nào? ể ạ ề ữ + T nh n th c đúng v nh ng đi m m nh, đi m y u c a b n thân… ụ ể ả ệ ấ + L p k ho ch ph n đ u, rèn luy n b n thân theo t ng m c th i gian c th . ự ệ + Xác đ nh rõ nh ng bi n pháp c n th c hi n. ữ ậ ợ ữ + Xác đ nh nh ng thu n l ữ ượ + xác đ nh đ c nh ng ng + Có quy t tâm th c hi n và bi t tìm ki m s giúp đ c a nh ng ng i tin c y.
Ỏ Ắ Ệ
B. CÂU H I TR C NGHI M.
ệ ướ ệ ủ ể ả i đay không ph i bi u hi n c a nhân nghia? Câu 1:Hành vi vi c làm nào d
ụ ồ ị t.
ỡ ể ạ ộ ớ ấ ướ Ủ ế A. Giúp đ đ t o danh ti ng.B. Giúp đ ng bào b lũ l C. ng h quĩ vacxin. D. Thăm các gia đình có công v i đ t n c.
ị ườ ủ ườ ỗ i c a m i con ng i chính là Câu 2: Giá tr làm ng
ươ ươ ẩ A. l ệ ng thi n.B. l ụ ng tâm.C. nhân ph m.D. nghĩa v .
ệ ớ ủ ệ ỗ ố ườ ộ ượ i khác và xã h i đ c
Câu 3: Trách nhi m c a m i cá nhân trong m i quan h v i ng g i làọ
ự ẩ ươ A. danh d .B. nhân ph mC. l ụ ng tâm.D. nghĩa v .
ể ệ ở ả ộ ẹ ủ suy nghĩ, tình c m và hành đ ng cao đ p c a Câu 4: Nhân nghĩa th hi n
ệ ữ ệ ữ ầ ớ
i v i ng ươ ệ ữ ệ ữ ấ ị ườ ớ A. Quan h gi a các t ng l p nhân dân BQuan h gi a ng ớ CQuan h gi a các giai c p v i nhau D..Quan h gi a các đ a ph ườ i ớ ng v i nhau
ể ệ ứ ệ ệ ộ ồ ố ộ Câu 5:C ng đ ng là hình th c th hi n các m i liên h và quan h xã h i
ủ ườ ủ ấ ướ ủ ứ ủ ộ ườ ộ A.c a con ng iB. c a đ t n c C. c a cán b , công ch cD.c a ng i lao đ ng
ố ủ ộ ạ ộ ứ ể ầ
Câu 6: S ng g n gũi và có ý th c tham gia các ho t đ ng chung c a c ng doongflaf bi u ệ ủ hi n c a
ệ ố ố ố ợ ố ậ A, S ng có trách nhi m B. S ng hòa nh p C .S ng h p tác D. S ng nhân nghĩa
7
ậ ở ậ ủ ạ ớ ở ọ
ả ạ ạ ơ
ậ ừ ố ể i cho nhanh đ đi ch i, A đã t ả ộ ủ ạ ằ ạ ủ ả
ấ Câu 7: B nạ A đang làm bài t p nhà, b n B h c cùng l p th y v y mang v bài t p c a mình đã làm xong b o b n A chép l ch i vì cho r ng đây là trách nhiêm c a mình ph i hoàn thành . Hành đ ng này c a b n A ph n ánh ph m trù nào ?
A. L ngươ tâm .B. Nghĩa vụ.C Danh dự.D. Nhân ph mẩ .
ả ướ ủ ẻ ộ ớ ụ c quyên góp ng h , chia s khó khan v i nhân dân vùng lũ l t >
ủ ấ ộ Câu 8:Nhân dân c n ẩ ể ệ Hành đ ng đó th hi n ph m ch t nào c a công dân ?
ự ọ ậ
ộ ộ ườ ợ ồ ố ớ ở ắ i chung s ng và g n bó v i nhau b i A.T tr ng B . H p tác C. Hòa nh p C. Nhân nghĩa Câu 9: Gia đình là m t c ng đ ng ng
ế ả ố
ệ ệ ệ ệ ệ ệ ệ ệ ả A. quan h tình c m và quan h tình yêuB. quan h hôn nhân và quan h huy t th ng. C. quan h nhân thân và quan h tài s n.D. quan h tình yêu và quan h hôn nhân
ả ủ ươ ạ ườ ng tâm giúp con nng i Câu 10: Tr ng thái thanh th n c a l
ự ự ẻ ơ ừ ứ ơ ở A t giác h nơ . B.t tin h n C.vui v h n. D. H ng kh i vui m ng,
ạ ứ ượ ố ớ c coi là Câu 11: Đ i v i gia đình, đ o đ c đ
i c a gia đình. ự ủ ạ ẩ ủ ạ ắ ử ự ề ả ữ ắ ơ ở ồ ạ ủ A. n n t ng c a h nh phúc gia đình.B. c s t n t ộ C. nh ng quy t c x s mang tính b t bu c.D. chu n m c c a h nh phúc gia đình.
ệ ủ ể ộ ả Câu 12: N i dung nào sau đây không ph i là bi u hi n c a tình yêu chân chính?
ụ ợ ợ ị ậ A. Chân thành, tin c y.B. Giàu lòng v tha. ả ồ C. Hòa h p, đ ng c m.D. V l i, toan tín.
ướ ự ạ ứ ệ ữ ẩ ợ ớ i đây phù h p v i chu n m c đ o đ c trong quan h gi a
ườ ớ ườ ộ Câu 13: N i dung nào d ng i v i ng i?
ắ
ầ ổ A. Có chí thì nên.B. Có công mài s t, có ngày nên kim. ế C. Lá lành đùm lá rách.D. Ki n tha lâu cũng có ngày đ y t .
ự ự ạ ứ ủ ả ề ố ỉ đánh giá và đi u ch nh hành vi đ o đ c c a b n thân trong m i quan
ườ Câu 14: Năng l c t ệ ớ h v i ng ệ i khác là khái ni m nào sau đây?
ươ ự ẩ A. L ụ ng tâm.B. Danh d C. Nhân ph m.D. Nghĩa v .
ạ ợ ớ Câu 15: Tình yêu chân chính là tình yêu trong sáng và lành m nh, phù h p v i
ệ ộ
ộ ủ ườ ỗ ộ ẩ ủ A. tiêu chu n c a xã h i.B. quan ni m đ o đ c c a t ng gia đình. ẩ ủ C. tiêu chu n c a m i ng ạ ứ ủ ừ ạ ứ ế ệ i.D. quan ni m đ o đ c ti n b c a xã h i.
ườ ộ ậ ị ỗ ng có thái đ gi n d i khi b ai đó góp ý là
ườ Câu 16: Qúa đ cao cái tôi cá nhân, nên th ng ề i có lòng?
8
ự ọ ự ự ẩ A. t tr ng.B. t ái.C. danh d .D. nhân ph m.
ố ủ ể ệ ệ ổ ệ ệ ả Câu 17: Vi c làm nào sau đây không th hi n trách nhi m b o v T qu c c a công dân?
ự ượ ự ệ ụ ố A. Tham gia l c l ng dân quân t ự v .B. Tr n tránh nghĩa v quân s .
ủ ạ ậ ố C. Tuân th pháp luâtj. D.T cáo hành vi vi ph m pháp lu t.
ướ ề ệ ữ ự ủ ườ i đây nói v vi c gi gìn danh d c a con ng i? Câu 18: Câu nào d
ế ụ ệ
ơ ố ườ làng. ầ ề ế A. Ch t vinh còn h n s ng nh c.B. Phép vua thua l C. Sông có khúc, ng i có lúc.D. Cóc ch t ba năm quay đ u v núi.
ệ ướ ạ ứ ế ớ ề ẫ ộ ộ ợ i đây v n còn phù h p v i n n đ o đ c ti n b trong xã h i
Câu 19: Quan ni m nào d ệ ta hi n nay?
ờ ấ ỏ ậ ữ ế t vô.
ườ ờ A. Tr i sinh voi, tr i sinh c .B. Nh t nam vi ấ ạ C. Đèn nhà ai n y r ng.D. Kính trên nh ế ữ t h u, th p n vi ướ i. ng d
ệ ớ ố ẹ ở ướ n ế ộ c ta hi n nay là ch đ hôn nhân m i, t ộ ớ t đ p v i hai n i
ẳ ộ ợ ộ ợ ồ ế ộ ồ
ộ ợ ộ ợ ồ ươ ồ ng
ợ ồ ế ẳ ồ
ự ự ự ệ ệ ệ ợ ồ ồ
ộ ợ ộ ế ộ ẳ ể ệ ự ủ ườ ộ ọ t coi tr ng danh d c a mình? ế ộ Câu 20: Ch đ hôn nhân ơ ả dung c b n là gì? ậ A. hôn nhân bình đ ng và ti n b ; hôn nhân m t v m t ch ng, v ch ng hòa thu n nguy n và chân chính; hôn nhân m t v m t ch ng, v ch ng yêu th B. hôn nhân t ộ ợ ộ nguy n và ti n b ; hôn nhân m t v m t ch ng, v ch ng bình đ ng C. hôn nhân t ẳ D. hôn nhân t nguy n và bình đ ng; hôn nhân m t v m t ch ng, v ch ng bình đ ng ệ i bi Câu 21: Vi c làm nào sau đây th hi n m t ng
ế ế ợ ầ i khi c n thi t giành l i ích cho riêng mình.
ế ả ơ ế t.B. Bi ế ằ ọ ạ A. Bi C. Bi ỗ t c m n, xin l t làm giàu b ng m i cách.D. Bi t tìm h nh phúc cho riêng mình.
ướ ủ ạ ứ ố ớ ự ể ủ ể ệ i đây th hi n vai trò c a đ o đ c đ i v i s phát tri n c a cá
ộ Câu 22: N i dung nào d nhân?
ố ẹ ủ ườ t đ p c a con ng i.
ầ ầ ộ ố ệ
ườ i. ụ ượ c giao.
ườ ườ ọ A. Góp ph n vào cu c s ng t B. Góp ph n hoàn thi n nhân cách conng C. Giúp con ng D. Giúp m i ng ệ i hoàn thành nhi m v đ ế i chú ý đ n mình.
ế ự ủ ệ ả ọ ườ t tôn tr ng và b o v danh d c a mình là ng i có lòng Câu 23: Cá nhân bi
ự ự ự ọ ự A. t ái.B. t tin.C. t tr ng.D. t ti.
ạ ứ ệ ố ộ ờ ườ ự i t giác
ẩ ớ ợ ủ ề ỉ ắ Câu 24: Đ o đ c là h th ng các quy t c, chu n m c xã h i mà nh đó con ng ợ đi u ch nh hành vi c a mình cho phù h p v i l ự ủ i ích c a
ả ộ ọ A. gia đình.B. dòng h .C. b n thân.D. xã h i.
9
ả ị Câu 25: Câu nào sau đây nói lên tình c m anh ch em trong gia đình ?
ọ ở
ẹ ặ ờ ờ ạ ờ ướ A. Tre già măng m c.B. Môi h , răng l nh. C. Cha m sinh con, tr i sinh tính.D. Đ i cha ăn m n, đ i con khát n c.
ệ ượ ể ệ ữ c th hi n qua câu thành ng nào ? Câu 26: Quan h hôn nhân và gia đình đ
ủ ề ạ ườ ề ở ủ ặ ợ ồ A. C a b n t i ng i.B.Ăn hi n ặ ị lành. C.C a ch ng công v .D. Năng nh t ch t b .
ườ ỡ ỗ ợ ẫ ứ ệ ệ i cùng chung s c làm vi c , giúp đ h tr l n nhautrong công vi c
ằ ọ Câu 27: M i ng ụ nh m m c đích chung là ?
ậ ợ ụ A. Hòa nh p .B. H p tác. C. Nhân nghia.D. Nghĩa v .
ề ố ụ ữ ậ Câu 28. Câu t c ng nào sau đay nói v s ng hòa nh p
ơ ố ỏ ề ấ ạ ấ A.X u đ u còn h n t t l iB. Dèn nhà ai r ng nhà y
Ỏ ấ C. lá lành đùm lá rách D. đâu âu đ y
ả ướ ệ ủ ể ướ i đây là bi u hi n c a long yêu n c ? Câu 29: Tình c m nào d
ươ ấ ướ ệ
A. Yêu quê h
ng đ t n c B. Yêu công vi c đang làm
ữ ạ ị
B. Yêu thích ngo i ng D. Yêu thích tham quan du l ch
ạ ứ ả ừ ệ ệ ằ Câu 30. Vi c không ng ng hoàn thi n đ o đ c b n thân nh m
ủ ứ ữ ầ ộ ở A. dáp ng nh ng yêu c u ngày càng cao c a xã h iB. tr nên giàu có
ấ ả ọ ườ ượ ườ ể C. làm hài long t t c m i ng iD. đ ọ c m i ng i kính n
