S GD & ĐT PHÚ YÊNỞ
Tr ng THCS & THPT Võ Nguyên Giápườ
Đ C NG ÔN T P SINH H C 6 H C KÌ II NĂM 2018- 2019Ề ƯƠ Ậ Ọ Ọ
I- SINH SAN SINH D NG ƯƠ
1-Phát bi u đc sinh s n sinh d ng là s hình thành cá th m i t m t ph n c ể ượ ả ưỡ ự ể ớ ừ ộ ầ ơ
quan sinh d ng(r , thân, lá),là hình th c sinh s n vô tính.ưỡ ễ ứ ả
-Khái ni m sinh s n sinh d ng t nhiên:ệ ả ưỡ ư Sinh s n sinh d ng t nhiên là hi n t ng ả ưỡ ự ệ ượ
hình thành cá th m i t m t ph n c a c quan sinh d ng (r , thân, lá).ể ớ ừ ộ ầ ủ ơ ưỡ ễ
-Đi u ki n: n i mề ệ ơ ẩ
-Ví d v các hình th c sinh s n sinh d ng:ụ ề ứ ả ưỡ
+Sinh s n sinh d ng t r : c khoai langả ưỡ ừ ễ ủ
+Sinh s n sinh d ng t thân bo, thân rê: cây rau má, rau muông ả ưỡ ừ
+Sinh s n sinh d ng t lá: lá b ng,sen đáả ưỡ ừ ỏ
2-So sanh sinh s n sinh d ng t nhiên và sinh s n sinh d ng do con ng iả ưỡ ự ả ưỡ ườ
*Giông nhau:
Đêu tao ra ca thê m i t c quan sinh d ng. ơ ư ơ ươ
*Khac nhau:
-Sinh san sinh d ng d ng t nhiên là hi n t ng hình thành cá th m i t m t ph n c a ươ ươ ư ệ ượ ể ớ ừ ộ ầ ủ
c quan sinh d ng (r , thân, lá) diên ra trong t nhiên. Vi du: ơ ưỡ ễ ư
- Sinh san sinh d ng do ng i la qua trinh tao ra cây m i t c quan sinh d ng cua cây do ươ ươ ơ ư ơ ươ
con ng i chu đông tao ra, nhăm muc đich nhân giông cây trông, băng cach giâm canh, chiêt ươ
canh, ghep cây, nuôi cây mô…Vi du:
3-Phân bi t giâm cành, chi t cành, ghép cành, nhân gi ng vô tính d a trên:ệ ế ố ự
1) Giâm cành
- Khái ni m: ệ
Giâm cành là tách m t đo n thân hay m t đo n cành có đ m t, ch i c a cây m c mộ ạ ộ ạ ủ ắ ồ ủ ẹ ắ
xu ng đt m cho ra r r i phát tri n thành m t cây m i.ố ấ ẩ ễ ồ ể ộ ớ
- Ví d : khoai lang, rau mu ng, s n, dâu t m, mía, rau ngót, lá l t…..ụ ố ắ ằ ố
- Ap dung: Cành c a nh ng cây này có kh năng ra r ph r t nhanh. ủ ữ ả ễ ụ ấ
2) Chi t cànhế
- Khái ni m: Chi t cành là làm cho cành ra r ngay trên cây r i m i c t đem tr ng thành câyệ ế ễ ồ ớ ắ ồ
m i.ớ
- M t s ví d v cây th ng tr ng b ng chi t cành: cam, b i, chanh, na…..( các cây ănộ ố ụ ề ườ ồ ằ ế ưở
qu ).ả
- Ap dung: Cành c a nh ng cây này có kh năng ra r ph ch m khi dâm canh kho ra rê. ủ ữ ả ễ ụ ậ
3) Ghép cây
- Khái ni m: ệ
Ghép cây là đem cành (cành ghép) hay m t (m t ghép) c a cây này ghép vào m t cây khácắ ắ ủ ộ
cùng loài (g c ghép) đ cho cành ghép hay m t ghép ti p t c phát tri n.ố ể ắ ế ụ ể
- Các b c ti n hành:ướ ế
+ R ch v g c ghépạ ỏ ố
+ C t l y m t ghépắ ấ ắ
+ Lu n m t ghép vào v t r chồ ắ ế ạ
+ Bu c dây đ gi m t ghépộ ể ữ ắ
- Ap dung: L i dung cây lam gôc ghep co bô rê phat triên va nhân đc nhanh va nhiêu cây ơ ươ
m i t canh hay măt ghep cua cây me ma không bi anh h ng t i cây me nh chiêt canh. ơ ư ươ ơ ư
II- HOA VA SINH SAN H U TINH Ư
1-Nêu câu tao va ch c năng cac bô phân cua hoa? ư
*Hoa g m có 4 b ph n chính:ồ ộ ậ
- Đài hoa: G m các lá đài, bao quanh tràng hoa, có ch c năng nâng đ và b o v tràng hoa.ồ ứ ỡ ả ệ
- Tràng hoa:
+ G m các cánh hoa, bao quanh nh và nh y, có ch c năng b o v nh và nh y. ồ ị ụ ứ ả ệ ị ụ
+ Có nhi u màu s c khác nhau tùy loài nh m thu hút sâu b đn th ph n.ề ắ ằ ọ ế ụ ấ
=> Đài và tràng làm thành bao hoa b o v nh và nh y.ả ệ ị ụ
- Nh hoa: ị
+ G m ch nh và bao ph n.ồ ỉ ị ấ
+ Bao ph n ch a h t ph n, h t ph n ch a t bào sinh d c đc.ấ ứ ạ ấ ạ ấ ứ ế ụ ự
- Nh y hoa: ụ
+ G m đu nh y, vòi nh y và b u nh y.ồ ầ ụ ụ ầ ụ
+ B u nh y ch a noãn, noãn ch a t bào sinh d c cái.ầ ụ ứ ứ ế ụ
=> Nh và nh y là b ph n sinh s n ch y u c a hoa vì chúng ch a các t bào sinh d c.ị ụ ộ ậ ả ủ ế ủ ứ ế ụ
* Vai trò c a hoa:ủ
Th c hi n ch c năng sinh s n, là hình th c sinh s n h u tính.ự ệ ứ ả ứ ả ữ
2- Phân bi t đc sinh s n h u tính v i sinh s n vô tính. ệ ượ ả ữ ớ ả
-Sinh san h u tinh: B ph n tham gia vào sinh s n h u tính là hoa, qua, hat.Có s k t h p ư ộ ậ ả ữ ự ế ợ
gi a m t giao t đc(tính đc) v i m t giao t cái (tính cái) đ t o thành h p t .ữ ộ ử ự ự ớ ộ ử ể ạ ợ ử
-Sinh san vô tính: b ph n tham gia sinh s n sinh d ng là m t ph n c a c quan sinh ộ ậ ả ưỡ ộ ầ ủ ơ
d ng (r , thân, lá)ưỡ ễ
3-Phân bi t đc các lo i hoa: hoa đc, hoa cái, hoa l ng tính, hoa đn đc và hoa ệ ượ ạ ự ưỡ ơ ộ
m c thành c m.ọ ụ
-Tiêu chí đ phân bi t các lo i hoa:ể ệ ạ
+ B ph n sinh s n là ch y uộ ậ ả ủ ế
+ Cách s p x p c a hoa trên thân và cành.ắ ế ủ
*Căn c b ph n sinh s n ch y u c a hoa đ chia hoa thành 2 nhóm:ứ ộ ậ ả ủ ế ủ ể
- Hoa l ng tính: là nh ng hoa có đ nh và nh y trên cùng m t hoa.ưỡ ữ ủ ị ụ ộ
Ví d : hoa b i, cà phê, i …ụ ưở ổ
- Hoa đn tính: ơ
+ là nh ng hoa ch có nh ho c nh y.ữ ỉ ị ặ ụ
+ Ví d : hoa b u, bí, m p.ụ ầ ướ
+ Phân lo i:ạ
hoa đc: ch có nh .ự ỉ ị
hoa cái: ch có nh y. ỉ ụ
*D a vào cách s p x p c a hoa trên cây: chia thành 2 nhómự ắ ế ủ
- Hoa m c đn đc: sen, súng, i, hoa h ng…..ọ ơ ộ ổ ồ
- Hoa m c thành c m: ph ng , hu , hoa c i, hoa cúc,…ọ ụ ượ ệ ả
4- Thu ph n là gi ? Phân bi t hoa t th ph n va hoa giao ph n? ấ ệ ự ụ ấ ấ
1)Th ph n làụ ấ hi n t ng h t ph n ti p xúc v i đu nh y ệ ượ ạ ấ ế ớ ầ ụ
2)Hoa t th ph n: ự ụ ấ
- Là hoa có h t ph n r i vào đu nh y c a chính hoa đó.ạ ấ ơ ầ ụ ủ
- Th ng x y ra hoa l ng tính có nh và nh y chín cùng 1 lúc.ườ ả ưỡ ị ụ
- Ví d : Chanh, cam .ụ
3) Hoa giao ph n: ấ
- Là hi n t ng h t ph n c a hoa này r i trên đu nh y c a hoa kia c a cùng 1 loài.ệ ượ ạ ấ ủ ơ ầ ụ ủ ủ
- Th ng x y ra hoa đn tính ho c hoa l ng tính có nh – nh y không chín cùng 1 lúc. ườ ả ơ ặ ưỡ ị ụ
- Ví d : Ngô, m p.ụ ướ
5-Đc đi m hoa th ph n nh sâu bặ ể ụ ấ ờ ọ
- Hoa có màu s c s c s , h ng th m, m t ng t.ắ ặ ỡ ươ ơ ậ ọ
- H t ph n to và có gai.ạ ấ
- Đu nh y có ch t dính.ầ ụ ấ
- Tràng hoa th ng có d ng hình ngườ ạ ố
6-Đc đi m c a hoa th ph n nh gióặ ể ủ ụ ấ ờ
- Hoa n m ng n cây.ằ ở ọ
-Bao hoa th ng tiêu gi m.ườ ả
- Ch nh dài, h t ph n nhi u, nh , nh .ỉ ị ạ ấ ề ỏ ẹ
- Đu nh y th ng có lông dính,vòi nh y dài có nhi u lôngầ ụ ườ ụ ề
7- ng d ng ki n th c v th ph nỨ ụ ế ứ ề ụ ấ
Con ng i có th ch đng giúp cho hoa giao ph n, làm tăng s n l ng qu và h t, t o raườ ể ủ ộ ấ ả ượ ả ạ ạ
nh ng gi ng lai m i có ph m ch t t t và năng su t cao.ữ ố ớ ẩ ấ ố ấ
8- Trình b y quá trình nây mâm cua hat phân, th tinh, k t h t và t o qu . ầ ụ ế ạ ạ ả
1) Hi n t ng n y m m c a h t ph nệ ượ ả ầ ủ ạ ấ
+ H t ph n hút ch t nh y tr ng lên ạ ấ ấ ầ ươ → n y m m thành ng ph n.ả ầ ố ấ
+ T bào sinh d c đc chuy n đn ph n đu ng ph n.ế ụ ự ể ế ầ ầ ố ấ
+ ng ph n xuyên qua đu nhu và vòi nhu vào trong b u nh y ti p xúc v i noãn.Ố ầ ầ ỵ ỵ ầ ụ ế ớ
2) Th tinhụ
- Th tinh là hi n t ng t bào sinh d c đc k t h p v i t bào sinh d c cái t o thành h pụ ệ ượ ế ụ ự ế ợ ớ ế ụ ạ ợ
t .ử
- Sinh s n có hi n t ng th tinh đc g i là sinh s n h u tính.ả ệ ượ ụ ượ ọ ả ữ
3) K t h t: ế ạ
+ H p t ợ ử → phôi
+ Noãn → h t ch a phôiạ ứ
4) T o qu :ạ ả
+ B u nh yầ ụ → qu ch a h t.ả ứ ạ
+ Các b ph n khác c a hoa héo và r ng (1 s ít loài cây qu còn d u tích c a 1 s b ộ ậ ủ ụ ố ở ả ấ ủ ố ộ
ph n c a hoa).ậ ủ
III- QUA VA HAT
1-Nêu đc các đc đi m hình thái, c u t o c a qu : qu khô, qu th tượ ặ ể ấ ạ ủ ả ả ả ị
D a vào đc đi m c a v qu , có th phân chia các lo i qu thành 2 nhóm chính là qu khôự ặ ể ủ ỏ ả ể ạ ả ả
và qu th t.ả ị
* Qu khô:ả
- V qu khi chín:V khô, c ng, m ng.ỏ ả ỏ ứ ỏ
- Chia qu khô thành 2 nhóm:ả
+ Qu khô nả ẻ: khi chín khô, v qu có kh năng tách ra ,gi i phóng h tỏ ả ả ả ạ
Vd: qu c i, qu đu Hà Lan ,ph ng,cao su……ả ả ả ậ ượ
+ Q a khô không n :ủ ẻ khi chín khô, v qu không t tách ra.ỏ ả ự
Vd: cà phê,lúa,l c…..ạ
* Qu th t :ả ị
- V qu khi chín: m m, dày, ch a đy th t qu .ỏ ả ề ứ ầ ị ả
- Chia qu th t thành 2 nhóm :ả ị
+ Q a m ng: ủ ọ ph n th t qu dày m ng n c.ầ ị ả ọ ướ
Vd: qu cam, cà chua….ả
+ Q a h ch:ủ ạ có h ch c ng ch a h t bên trong.ạ ứ ứ ạ ở
Vd: qu xoài, qu nhãn….ả ả
2-Mô t đc các b ph n c a h t:ả ượ ộ ậ ủ ạ
-H t g m v , phôi và ch t dinh d ng d tr . Phôi g m r m m, thân m m, lá m m và ạ ồ ỏ ấ ưỡ ự ữ ồ ễ ầ ầ ầ
ch i m m. ồ ầ Phôi có 1 lá m m ( cây 1 lá m m) hay 2 lá m m ( cây 2 lá m m)ầ ở ầ ầ ở ầ
3- Nêu đc các đi u ki n c n cho s n y m m c a h t (n c, nhi t đ...).ượ ề ệ ầ ự ả ầ ủ ạ ướ ệ ộ
-Đi u ki n bên trong: Đó là ch t l ng h t gi ngề ệ ấ ượ ạ ố
-Đi u ki n bên ngoài: n c, không khí, nhi t đ...ề ệ ướ ệ ộ
*V n d ng ki n th c vào s n xu tậ ụ ế ứ ả ấ
- Sau khi gieo h t, g p tr i m a to, n u đt b úng ta ph i tháo h t n c b o đm cho h tạ ặ ờ ư ế ấ ị ả ế ướ ả ả ạ
có đ không khí đ hô h p, h t m i không b th i, ch t, m i n y m m đc.ủ ể ấ ạ ớ ị ố ế ớ ả ầ ượ