SỞ GD & ĐT BẮC NINH
TRƯỜNG THPT THUẬN THÀNH
SỐ 1
ĐỀ THI KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG ĐẦU NĂM
MÔN NGỮ VĂN KHỐI 12
Thời gian làm bài: 180 phút
Phần I. Đọc hiểu (3,0 điểm)
Đọc đoạn thơ sau và thực hiện các yêu cầu từ câu 1 đến câu 4:
Tình ta như hàng cây
Đã qua mùa gió bão.
Tình ta như dòng sông
Đã yên ngày thác lũ.
Thời gian như là gió
Mùa đi cùng tháng năm
Tuổi theo mùa đi mãi
Chỉ còn anh và em.
Chỉ còn anh và em
Cùng tình yêu ở lại...
Kìa bao người yêu mới
Đi qua cùng heo may.
(Trích Thơ tình cuối mùa thu - Xuân Quỳnh)
Câu 1. Xác định thể thơ được sử dụng trong văn bản trên.
Câu 2. Chỉ ra các biện pháp tu từ được sử dụng trong khổ thơ: Tình ta như hàng cây/ Đã
qua mùa gió bão/ Tình ta như dòng sông/ Đã yên ngày thác lũ.
Câu 3. Điệp khúc "Chỉ còn anh và em" được tác giả lặp lại hai lần trong văn bản mang ý
nghĩa gì?
Câu 4. Anh/chị hãy nhận xét quan niệm về tình yêu của tác giả trong những dòng thơ:
Thời gian như là gió/ Mùa đi cùng tháng năm/Tuổi theo mùa đi mãi/Chỉ còn anh và
em .../Cùng tình yêu ở lại. (Trình bày khoảng 5 đến 7 dòng).
Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu từ câu 5 đến câu 8:
Huyền bí và mênh mông đủ làm choáng ngợp, vẻ đẹp của Sơn Đoòng được báo chí
quốc tế cho rằng xứng đáng với số tiền mà du khách đã bỏ ra khi khám phá nơi đây. Hang
Sơn Đoòng dài khoảng 9km, có rừng rậm nhiệt đới và dòng sông. Không gian bên trong
hang có thể chứa được... một tòa nhà 40 tầng.
Nhưng điều quan trọng mà nhiều người chưa biết đến là việc hình thành hang động
Sơn Đoòng không phải theo cách truyền thống - đá vôi bị hoà tan bởi nước mưa, lâu dần
theo thời gian hàng triệu năm, nước bào mòn các hoà tan thành hang động vĩ đại. Với
"siêu hang động" Sơn Đoòng, câu chuyện ở một hướng khác.
Sơn Đoòng nằm trên một đường đứt gãy hướng Bắc - Nam, chính trục đứt gãy này
tạo điều kiện cho hang động lớn nhất thế giới này hình thành một cách mạnh mẽ qua dòng
chảy không gì cản được của dòng nước lũ và bào mòn thành hang động tuyệt vời mà các
nhà khoa học gọi là “Một vũ trụ bị bỏ quên nằm ẩn mình trong một hệ sinh thái độc đáo.
Điều này không được tìm thấy ở bất kỳ nơi nào khác trên hành tinh này”.
(Theo dulich.dantri.com.vn ngày 17/05/2015)
Câu 5. Đoạn văn trên được viết theo phong cách ngôn ngữ nào?
Câu 6. Hãy ghi lại câu văn nêu khái quát chủ đề của đoạn trích trên.
Câu 7. Xác định phương thức biểu đạt chủ yếu được sử dụng trong đoạn trích.
Câu 8. Từ nội dung của đoạn trích trên, anh/chị hãy viết một đoạn văn(từ 5 đến 7 dòng)
bày tỏ cảm xúc và suy nghĩ về trách nhiệm của bản thân đối với các danh thắng thiên
nhiên của đất nước.
Phần II. Làm văn (7,0 điểm)
Câu 1. (3,0 điểm) Trong bài hát “Một đời người một rừng cây” của nhạc sĩ Trần Long Ẩn
có đoạn: “Ai cũng chọn việc nhẹ nhàng, gian khổ sẽ dành phần ai. Ai cũng một thời trẻ
trai, cũng từng nghĩ về đời mình. Phải đâu may nhờ rủi chịu, phải đâu trong đục cũng
đành. Phải không anh? Phải không em?”
Hãy viết một bài văn ngắn (khoảng 600 từ) trình bày suy nghĩ của anh (chị) về ý nghĩa
được gợi ra từ những lời bài hát trên.
Câu 2. (4,0 điểm) Nhận định về niềm khát khao tận hưởng sự sống trong bài thơ Vội
Vàng của Xuân Diệu, từng có ý kiến cho rằng: Đó là tiếng nói của cái tôi vị kỉ tiêu cực.
Lại có ý kiến khẳng định: đó là tiếng nói của cái tôi cá nhân tích cực.
Từ cảm nhận của mình về niềm khát khao đó, anh/chị hãy bình luận những ý kiến trên.
SỞ GD & ĐT BẮC NINH
TRƯỜNG THPT THUẬN THÀNH
SỐ 1
ĐÁP ÁN ĐỀ THI KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG
NĂM HỌC 2016 - 2017
MÔN NGỮ VĂN KHỐI 12
Thời gian làm bài: 180 phút
Phần Câu Nội dung Điểm
Phần
I: Đọc
hiểu
1 Trả lời đúng theo một trong các cách: Thơ ngũ ngôn 0,25
2 - Các biện pháp tu từ được sử dụng trong khổ thơ là:
+ So sánh: Tình ta như hàng cây/ Tình ta như dòng sông
+ Ẩn dụ: Mùa gió bão/ ngày thác lũ
+ Điệp cấu trúc: Tình ta như.../ Đã qua... Đã yên...
0,25
3 Điệp khúc "Chỉ còn anh và em" lặp lại hai lần trong đoạn thơ có
ý nghĩa: khẳng định tình yêu thủy chung, bền chặt, không thay
đổi
0,5
4 - Quan niệm về tình yêu của tác giả: Dù vạn vật có vận động,
biến thiên nhưng có một thứ bất biến, vĩnh hằng, đó chính là
tình yêu. Tình yêu đích thực vượt qua thời gian và mọi biến cải
của cuộc đời. (Có thể diễn đạt theo cách khác nhưng phải hợp
lí, có sức thuyết phục).
- Từ đó, nhận xét về quan niệm của tác giả: (đúng hay sai, phù
hợp hay không phù hợp, hiện đại hay truyền thống...như thế
nào?).
0,5
5 Phong cách ngôn ngữ báo chí; phong cách ngôn ngữ khoa học;
phong cách ngôn ngữ báo chí kết hợp phong cách ngôn ngữ
khoa học .
0,5
6 Câu văn nêu khái quát chủ đề của đoạn trích là: “Huyền bí và
mênh mông đủ làm choáng ngợp, vẻ đẹp của Sơn Đoòng được
báo chí quốc tế cho rằng xứng đáng với số tiền mà du khách đã
0,25
bỏ ra khi khám phá nơi đây.”
7 Phương thức biểu đạt chủ yếu được sử dụng trong đoạn trích:
thuyết minh
0,25
8 Học sinh có thể có những cảm xúc và suy nghĩ khác nhau,
nhưng cần nêu bật được: Cảm xúc yêu mến, tự hào trước vẻ đẹp
của hang Sơn Đoòng cũng như những danh thắng thiên nhiên
khác có trên đất nước. Từ đó, nhận thức sâu sắc về trách nhiệm
của mình trong việc giữ gìn và huy những vẻ đẹp đó; đồng thời,
phải có những hành động thiết thực để bảo tồn cũng như quảng
bá các di sản thiên nhiên của đất nước.
0,5
Phần:
II
Làm
văn
1Viết bài văn nghị luận bầy tỏ suy nghĩ về tư tưởng đạo lý
được nêu trong đề bài.
a) Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận: Trình bày đầy đủ các
phần mở bài, thân bài, kết luận. Mở bài biết dẫn dắt hợp lý và
nêu được vấn đề; thân bài biết tổ chức thành nhiều đoạn văn
liên kết chặt chẽ với nhau cùng làm sáng tỏ vấn đề; kết bài khái
quát được vấn đề và thể hiện được nhận thức của cá nhân.
0,25
b) Xác định đúng vấn đề nghị luận: Suy nghĩ về lối sống có
trách nhiệm với cộng đồng của mỗi cá nhân.
0,5
c) Triển khai vấn đề nghị luận thành nhiều luận điểm phù hợp,
sử dụng tốt các thao tác lập luận, biết kết hợp giữa nêu lý lẽ và
dẫn chứng, rút ra bài học nhận thức và hành động.
2,25
Mở bài: Giới thiệu lời bài hát: Một đời người, một rừng cây –
Trần Long Ẩn, có đoạn: “Ai cũng chọn việc nhẹ nhàng, gian
khổ sẽ dành phần ai Ai cũng một thời trẻ trai, cũng từng nghĩ về
đời mình Phải đâu may nhờ rủi chịu, phải đâu trong đục cũng
đành. Phải không anh? Phải không em?”
Dẫn dắt vấn đề nghị luận: Những lời hát đã gợi cho người nghe
0,5
suy nghĩ về lối sống có trách nhiệm với cộng đồng của mỗi cá
nhân.
Thân bài (2,0 điểm)
- Giải thích ý nghĩa lời bài hát:
+ Có ý nghĩa như một lời nhắn nhủ tha thiết về lối sống trách
nhiệm của con người trong cuộc sống.
+ Bàn luận về quan niệm sống tích cực, đầy sức thuyết phục
được gợi lên từ bài bài hát: biết gánh vác, biết chia sẻ, không
lẩn tránh, không cam chịu nhẫn nhục, không an phận thủ
thường; thậm chí biết chấp nhận và từ đó biết vượt qua những
khó khăn trong cuộc sống của con người
- Bàn luận vấn đề
+ Trong cuộc sống, có những con người luôn biết sống vì người
khác, không ngại khó, ngại khổ, biết vì lợi ích của cộng đồng,
biết vì mọi người, sống có trách nhiệm… Đó là những con
người có nhân cách cao quý, có cuộc sống đáng trân trọng. (dẫn
chứng: Hồ Chí Minh, Pas- teur, anh Nguyễn Văn Trỗi sẵn sàng
hi sinh hạnh phúc cá nhân vì lợi ích cách mạng…, Đặng Thùy
Trâm từ giã Hà Nội vào nơi ác liệt của chiến trường…; thời
bình: Những chiến sĩ Trường Sa, nhân vật anh thanh niên trong
truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa…).
- Phê phán
+ Lối sống ích kỉ, cá nhân, nhỏ nhen, luôn tránh né, đùn đẩy
khó khăn cho người khác, sống vụ lợi, lợi dụng sự giúp đỡ của
người khác để thu vén cho bản thân…
+ Lối sống đó rồi sẽ bị xã hội đào thải. (dẫn chứng: Loại người
Ăn cỗ đi trước, lội nước theo sau…;những kẻ cơ hội, đục nước
béo cò; đó là một số thanh niên chỉ biết Lời bài hát là những lời
0,5
0,5
0,25