SỞ GD & ĐT QUẢNG NAM KIỂM TRA GIỮA KỲ II NĂM HỌC 2024 – 2025
TRƯỜNG THPT NGUYỄN VĂN CỪ MÔN: Ngữ Văn 10
Thời gian: 90 phút (Không kể thời gian giao đề)
(Đề gồm 02 trang)
I. ĐỌC HIỂU (6.0 điểm)
Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu:
Một cày, một cuốc thú nhà quê,
Áng cúc lan chen vãi đậu kê.
Khách đến chim mừng hoa xẩy rụng,
Chè tiên nước kín nguyệt đeo về.
Bá Di người rặng thanh là thú,
Nhan Tử ta xem ngặt ấy lề.
Hễ tiếng dữ lành tai quản đắp,
Cầu ai khen, miễn lệ ai chê.
(Nguyễn Trãi, Thuật hứng bài 3 - Quốc âm thi tập, NXB Giáo dục, 2003, tr. 63)
Chú thích:
(1) Xẩy động: chợt xuất hiện
(2) Chè tiên: đun nước pha chè
(3) Kín: ghín, gánh, đây nói tự lấy nước
(4) Nguyệt đeo về: hình tượng thơ, vì ánh trăng chiếu vào nồi nước, thúng nước.
(5) Bá Di: con vua Cô Trúc đời nhà Thương (Trung Quốc) cùng em là Thúc Tề, không theo nhà Chu,
đi ẩn ở núi Thú Dương, Mạnh Tử khen, Bá Di là bậc thánh của thanh khiết (Thánh chí thanh)
(6) Nhan Tử: học trò Khổng Tử, nhà nghèo nhưng thông minh, nhanh nhẹn, hiếu học, chuộng Lễ; mất
sớm - khi mới 31 tuổi.
(7) Lề: thói lề
(8) Miễn lệ: khỏi sợ
* Quốc âm thi tập là tập thơ viết bằng chữ Nôm, được Nguyễn Trãi sáng tác khi nhà thơ về Côn Sơn
(Chí Linh – Hải Dương) ở ẩn, sống cuộc đời thanh nhàn chan hoà với tạo vật.
Câu 1 (0,5 điểm). Bài thơ trên được viết theo thể thơ nào?
Câu 2 (0,5 điểm). Xác định phương thức biểu đạt chính của văn bản.
Câu 3 (0,5 điểm). Hai điển tích nào được nhắc đến trong bài thơ?
Câu 4 (1,0 điểm). Những sự vật, đối tượng nào được nhà thơ nhắc đến trong hai dòng thơ đầu?
Câu 5 (1,0 điểm). Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong hai câu thơ:
Khách đến chim mừng hoa xẩy rụng,
Chè tiên nước kín nguyệt đeo về.
Câu 6 (1,0 điểm). Nêu nội dung của 4 câu thơ đầu.
Câu 7 (1,0 điểm). Bài thơ đã thể hiện những vẻ đẹp tâm hồn nào của tác giả?
Câu 8 (0,5 điểm). Qua văn bản trên, anh/chị hãy rút ra một bài học có ý nghĩa cho bản thân.
II. VIẾT (4.0 điểm)
Đọc đoạn trích sau:
[Lược trích: Lúc nhân vật "tôi" còn nhỏ, "cô tôi" thường rủ "tôi" lên bờ đê chỉ cho "tôi" cách
ngửi hương cỏ mật 1- mùi hương như dâng lên từ trong lò lắng xuống từ trên trời, một vị ngọt như
có thể uống được.]
Chiến tranh ác liệt nổ ra. Cô tôi xung phong đi bộ đội. Ngay lập tức cô phải vượt Trường Sơn
sang Lào rồi lộn về đánh nhau ở Khe Sanh2. Những bức thư cô tôi viết về ướp đầy hương cỏ mật.
1 Cỏ mật: là tên của một loại cỏ, mọc nhiều ở đồng quê, có mùi rất thơm.
2 Khe Sanh: địa danh ở miền Tây Quảng Trị - là một trong những nơi từng diễn ra cuộc chiến tranh ác liệt chống đế quốc Mỹ.
1
