SỞ GD & ĐT QUẢNG NAM
TRƯỜNG THPT NGUYỄN VĂN CỪ
ĐỀ CHÍNH THỨC
(Đề gồm có 02 trang)
KIỂM TRA GIỮA KÌ II NĂM HỌC 2024-2025
MÔN: NGỮ VĂN - LỚP 12
Thời gian làm bài: 90 phút (không kể giao đề).
I. ĐỌC HIỂU (4 điểm)
Đọc đoạn trích sau:
CON RÙA
Cốc! Cốc! Cốc!
– Ai đấy? Ông Xã, lý trưởng làng La Lo 1, vừa hỏi to vừa bước ra mở cổng cái vườn
con… Chào ông anh ạ! Ông nói với người vừa ló ra. May mắn làm sao tệ xá lại được
vinh hạnh đón tiếp ông anh quá bộ lại chơi thế này?
– Trời bao nhiêu sao thì xin mừng bác phúc lộc bấy nhiêu, khách lạ trả lời. Chả là tôi
mang đến bác tờ trát của quan sứ.
Xem lướt xong lệnh của quan trên, ông Xã gãi đầu gãi tai. Ông có vẻ quýnh lắm.
– Gì thế, ông? Bà vợ lo lắng hỏi.
Ông Xã không đáp, chỉ ra hiệu cho người bạn đời thân quý của ông đi theo ông.
Khi chỉ còn hai người, ông nói: “Hiền thê ta ơi! Sự thể như thế này. Quan sứ đòi tôi
lên dinh ngài. Nhà nó cũng biết đấy: Quan là một ông Tây tốt chỉ thích của tốt, cho
nên mình mà vào nhà ngài hai tay rỗng không thì khi ra khỏi nhà ngài là đôi mông no
đòn. Thế nhưng nhà mình có gì coi được: gà, thỏ, vịt, gà tây, thì đã bán sạch để nộp
thuế cả rồi còn đâu! Lấy gì dâng quan bây giờ?”.
Đến lượt bà vợ ông Xã trở nên tư lự. Bà biết rằng cái con người đáng sợ mà ông
chồng thân yêu của bà sắp phải lên trình diện này, trước kia – trong thời kỳ bình định
– đã từng chặt 75 cái đầu hào mục xứ Bắc Kỳ. Lên làm quan sứ, ông ra lệnh cứ nện
đòn bất luận tên dân An Nam nào, đàn ông hay đàn bà cũng thế, qua cổng nhà ông
mà không hạ mũ nón. Tính ông hung bạo làm dân chúng khiếp vía. Muốn vui chuồng
gà, ông mượn gà mái của dân trong vùng, rồi chẳng bao giờ trả lại sau khi đã có cả
trứng lẫn gà con. Nói tóm lại là bà biết rằng ông quan da trắng này dữ tợn lắm, và bà
run sợ sẵn khi nghĩ trước đến cảnh tượng chồng bà sẽ được tiếp đón như thế nào nếu
không mang gì đến đấm vào cái mõm ông sứ.
– Tôi nghĩ ra rồi, im lặng mấy phút rồi bà nói, nghĩ cái hay lắm!
…
Đặt xong xuôi con rùa ngay ngắn trên cái khay bạc thuê của chính nàng hầu quan
sứ, bày xong xuôi cả khay lẫn rùa lên chiếc chiếu trải trước cửa phòng giấy ngài công
sứ, ông Xã đến trình diện với tất cả nỗi niềm cung kính tất phải có đối với vị đại diện
của Nhà nước bảo hộ.
– Lạy quan lớn, ông vừa thưa vừa quay lại phía chiếu, dám xin quan lớn nhận cho,
của mọn thôi ạ! Cái món qu… qu… l.
Ông không nói hết được tiếng quà, vì thoắt nhận ra rằng trên khay thế là đã khuất
bóng rùa. Cái con vật, không buộc, đã thừa lúc ông Xã khốn khổ nhà ta quay đi mà
chuồn mất.
Nhưng quan sứ – ngài khoan hoà rất mực – reo to lên:
– Ô cái khay đẹp quá thôi! Để ta phải gửi lên biếu quan toàn quyền mới được! Đúng
hôm nay lại là ngày lễ sinh nhật toàn quyền phu nhân, hẳn bà thích lắm đấy.
“Và ông thì ông sẽ thǎng cấp cho ta”, ngài công sứ nghĩ thầm thêm trong bụng.
(Nguyễn Ái Quốc-Trích Truyện và ký, Nxb Văn học, Hà Nội 1974, tr.39-41.)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1. Xác định ngôi kể và chỉ ra dấu hiểu để nhận biết ngôi kể đó.
Câu 2. Theo đoạn trích, nguyên nhân bà vợ ông Xã lại run sợ khi nhắc đến ông quan
da trắng là gì?
Câu 3. Vì sao vợ chồng ông Xã dù nghèo nhưng nhất định phải biếu quà cho vị quan
sứ?
Câu 4. Từ nội dung tác phẩm, anh/ chị hãy rút ra một thông điệp mà bản thân tâm đắc.
Lí giải.
II. VIẾT (6 điểm)
Câu 1. Anh/ chị hãy viết đoạn văn ngắn (khoảng 200 chữ) phân tích phần kết của
truyện : Con rùa chuồn mất, quan sứ reo mừng vì được tặng cái khay đẹp. Ông định sẽ
đem nó biếu lại cho phu nhân quan toàn quyền để mình được thăng chức.
Câu 2. Khi moui thưv trơw nên tôxi têu, chiw môut vaxi ngươxi luôn đưvng bên baun max không hêx do
dưu - đov chivnh lax gia đixnh - Jim Butcher.
Anh/ chị hãy viết bài văn nghị luận bàn về vấn đề: Tuổi trẻ cần làm gì để xây dựng và
duy trì sự gắn kết giữa các thành viên trong gia đình.
___________ HẾT___________
M u bài v n ngh lu n làm th nào xây d ng m i quan h g n k t gi a các thành ẫ ă ị ậ ế để ự ố ệ ắ ế ữ
viên trong gia ình?đ
Gia ình là n n t ng c a xã h i, n i m i cá nhân c nuôi d ng và phát tri n. Tuy nhiên,đ ề ả ủ ộ ơ ỗ đượ ưỡ ể
trong cu c s ng hi n i v i nhi u áp l c và b n r n, vi c duy trì và xây d ng m i quan h ộ ố ệ đạ ớ ề ự ậ ộ ệ ự ố ệ
g n k t gi a các thành viên trong gia ình tr nên thách th c h n bao gi h t.ắ ế ữ đ ở ứ ơ ờ ế
H c sinh l p 9 có th tham kh o m u bài v n ngh lu n làm th nào xây d ng m i quan ọ ớ ể ả ẫ ă ị ậ ế để ự ố
h g n k t gi a các thành viên trong gia ình d i ây:ệ ắ ế ữ đ ướ đ
Bài v n ngh lu n làm th nào xây d ng m i quah g n k t gi a các thành viênă ị ậ ế để ự ố ệ ắ ế ữ
trong gia ìnhđ
M u s 1ẫ ố
Gia ình là n i m i ng i sinh ra, l n lên và c yêu th ng vô i u ki n. ó là t m đ ơ ỗ ườ ớ đượ ươ đ ề ệ Đ ổ ấ
nuôi d ng tâm h n, ch p cánh cho nh ng c m bay xa và là i m t a v ng ch c khi ưỡ ồ ắ ữ ướ ơ đ ể ự ữ ắ
chúng ta g p khó kh n. M t gia ình h nh phúc và g n k t không t nhiên mà có; nó c n ặ ă ộ đ ạ ắ ế ự ầ
s vun p t t t c các thành viên. V y làm th nào gi gìn và xây d ng m i quan h ự đắ ừ ấ ả ậ ế để ữ ự ố ệ
g n bó, yêu th ng trong gia ình?ắ ươ đ
Giao ti p chính là chìa khóa m ra cánh c a g n k t gi a các thành viên. Trong cu c s ng ế ở ử ắ ế ữ ộ ố
hi n i, nh p s ng v i vã ôi khi làm chúng ta quên m t vi c chia s v i nhau. Nh ng b a ệ đạ ị ố ộ đ ấ ệ ẻ ớ ữ ữ
c m gia ình, n i m i ng i cùng ng i l i trò chuy n, l ng nghe và th u hi u nhau, là ơ đ ơ ọ ườ ồ ạ ệ ắ ấ ể
kho ng th i gian quý giá giúp k t n i tình c m. Khi các thành viên chia s v ni m vui, n i ả ờ ế ố ả ẻ ề ề ỗ
bu n hay nh ng i u gi n d di n ra trong ngày, h s hi u nhau h n và kho ng cách s ồ ữ đ ề ả ị ễ ọ ẽ ể ơ ả ẽ
d n c rút ng n. Không ch d ng l i vi c nói, l ng nghe c ng là m t ph n quan tr ng. ầ đượ ắ ỉ ừ ạ ở ệ ắ ũ ộ ầ ọ
L ng nghe không ch là nghe b ng tai mà còn b ng c trái tim, s quan tâm chân thành. ắ ỉ ằ ằ ả ự
M t l i ng viên hay s im l ng ng c m c ng có th tr thành s i dây g n k t yêu ộ ờ độ ự ặ đồ ả ũ ể ở ợ ắ ế
th ng.ươ
Bên c nh giao ti p, vi c dành th i gian ch t l ng cho nhau là i u không th thi u. M i ạ ế ệ ờ ấ ượ đ ề ể ế ỗ
thành viên có th b n r n v i công vi c, h c hành, nh ng vi c dành ra nh ng kho ng th i ể ậ ộ ớ ệ ọ ư ệ ữ ả ờ
gian c bi t cho gia ình s làm cho tình c m thêm b n ch t. ó có th là m t chuy n dã đặ ệ đ ẽ ả ề ặ Đ ể ộ ế
ngo i vào cu i tu n, m t bu i t i cùng xem phim, hay n gi n là cùng nhau làm b p và ạ ố ầ ộ ổ ố đơ ả ế
th ng th c nh ng món n do c gia ình chu n b . Nh ng k ni m nh th s tr thành ưở ứ ữ ă ả đ ẩ ị ữ ỷ ệ ư ế ẽ ở
d u n khó phai trong lòng m i ng i, khi i xa hay g p khó kh n, ta luôn nh v gia ấ ấ ỗ ườ để đ ặ ă ớ ề
ình nh m t ngu n s c m nh.đ ư ộ ồ ứ ạ
Trong gia ình, m i ng i u có suy ngh , quan i m và tính cách riêng. Vì v y, s tôn đ ỗ ườ đề ĩ đ ể ậ ự
tr ng và th u hi u l n nhau là y u t quan tr ng gi gìn m i quan h b n v ng. Cha mọ ấ ể ẫ ế ố ọ để ữ ố ệ ề ữ ẹ
c n l ng nghe, tôn tr ng ý ki n và quy n riêng t c a con cái, thay vì áp t suy ngh lên ầ ắ ọ ế ề ư ủ đặ ĩ
chúng. Ng c l i, con cái c ng c n hi u và trân tr ng công lao, s hy sinh th m l ng c a ượ ạ ũ ầ ể ọ ự ầ ặ ủ
cha m . Khi x y ra mâu thu n, các thành viên nên bình t nh trò chuy n tìm ra gi i pháp ẹ ả ẫ ĩ ệ để ả
thay vì ch trích hay l i. Th u hi u và tôn tr ng giúp gia ình tr thành n i mà m i ng iỉ đổ ỗ ấ ể ọ đ ở ơ ỗ ườ
u c m th y an toàn và c ch p nh n.đề ả ấ đượ ấ ậ
Tình c m trong gia ình không nên ch gi trong lòng mà c n c th hi n qua l i nói và ả đ ỉ ữ ầ đượ ể ệ ờ
hành ng. M t l i khen ng i, m t cái ôm, hay m t câu nói “Con yêu b m ” t ng ch ng độ ộ ờ ợ ộ ộ ố ẹ ưở ừ
n gi n nh ng l i có s c m nh vô cùng l n lao. Tình yêu th ng còn c th hi n qua đơ ả ư ạ ứ ạ ớ ươ đượ ể ệ
nh ng vi c làm quan tâm h ng ngày nh nh c nhau gi s c kh e, cùng làm vi c nhà hay ữ ệ ằ ư ắ ữ ứ ỏ ệ
giúp nhau trong lúc khó kh n. Chính nh ng c ch t ng ch ng nh bé y l i góp ph n đỡ ă ữ ử ỉ ưở ừ ỏ ấ ạ ầ
xây d ng nên m t gia ình tràn y m áp và yêu th ng.ự ộ đ đầ ấ ươ
Ngoài ra, m i gia ình nên có nh ng truy n th ng và k ni m riêng t o s g n k t. ỗ đ ữ ề ố ỷ ệ để ạ ự ắ ế
Nh ng ngày l T t, sinh nh t hay nh ng d p sum h p là c h i m i ng i cùng ôn l i kữ ễ ế ậ ữ ị ọ ơ ộ để ọ ườ ạ ỷ
ni m và t o thêm nh ng kho nh kh c ý ngh a bên nhau. Truy n th ng gia ình không ch ệ ạ ữ ả ắ ĩ ề ố đ ỉ
t o nên s g n bó mà còn giúp các thành viên thêm t hào và ý th c v giá tr c a t m ạ ự ắ ự ứ ề ị ủ ổ ấ
mình ang có.đ
Xung t là i u không th tránh kh i trong b t k m i quan h nào, nh ng cách chúng ta độ đ ề ể ỏ ấ ỳ ố ệ ư
gi i quy t xung t m i là i u quan tr ng. Thay vì c m xúc tiêu c c l n át, vi c bày t ả ế độ ớ đ ề ọ để ả ự ấ ệ ỏ
suy ngh m t cách chân thành, l ng nghe và tìm ra gi i pháp chung s giúp các thành viên ĩ ộ ắ ả ẽ
thêm hi u và thông c m cho nhau. Nh ng mâu thu n khi c gi i quy t tích c c s làm ể ả ữ ẫ đượ ả ế ự ẽ
cho m i quan h thêm b n ch t, tr ng thành và sâu s c h n.ố ệ ề ặ ưở ắ ơ
Gia ình không ch là n i trú ng mà còn là n i trái tim m i ng i luôn h ng v . Vi c xây đ ỉ ơ ụ ơ ỗ ườ ướ ề ệ
d ng m i quan h g n k t trong gia ình c n s n l c, kiên trì và tình yêu th ng t t t ự ố ệ ắ ế đ ầ ự ỗ ự ươ ừ ấ
c các thành viên. Khi m i ng i bi t giao ti p chân thành, dành th i gian cho nhau, tôn ả ọ ườ ế ế ờ
tr ng và th hi n tình c m úng lúc, gia ình s mãi là ng n l a m áp, soi sáng và s i ọ ể ệ ả đ đ ẽ ọ ử ấ ưở
m tâm h n m i ng i.ấ ồ ỗ ườ M u s 2ẫ ố
Gia ình là b n bình yên, n i m i ng i luôn tìm th y s che ch và yêu th ng. Th đ ế đỗ ơ ỗ ườ ấ ự ở ươ ế
nh ng, trong cu c s ng hi n i b n r n, vi c gi gìn và vun p tình c m gia ình ôi khi ư ộ ố ệ đạ ậ ộ ệ ữ đắ ả đ đ
b lãng quên. xây d ng m i quan h g n k t gi a các thành viên, chúng ta c n s quan ị Để ự ố ệ ắ ế ữ ầ ự
tâm chân thành và n l c t c hai phía.ỗ ự ừ ả
Tr c h t, vi c trò chuy n và chia s là i u không th thi u. Khi m i ng i m lòng tâm ướ ế ệ ệ ẻ đ ề ể ế ọ ườ ở
s v nh ng ni m vui, n i bu n hay khó kh n trong cu c s ng, s th u hi u và c m thông ự ề ữ ề ỗ ồ ă ộ ố ự ấ ể ả
s c nuôi d ng. ó có th là m t b a c m t i, n i c gia ình ng i l i và k cho nhau ẽ đượ ưỡ Đ ể ộ ữ ơ ố ơ ả đ ồ ạ ể
nghe v m t ngày ã qua. Nh ng l i h i th m hay l i ng viên nh nh t c ng làm ề ộ đ ữ ờ ỏ ă ờ độ ỏ ặ ũ đủ để
m lòng và g n k t tình thân.ấ ắ ế
Dành th i gian cho nhau c ng là y u t quan tr ng tình c m gia ình thêm b n ch t. ờ ũ ế ố ọ để ả đ ề ặ
Gi a nh p s ng h i h , m i ng i u có nh ng b n r n riêng, nh ng vi c u tiên nh ng ữ ị ố ố ả ỗ ườ đề ữ ậ ộ ư ệ ư ữ
kho ng th i gian ch t l ng cho gia ình s mang l i giá tr to l n. ôi khi, ch c n m t ả ờ ấ ượ đ ẽ ạ ị ớ Đ ỉ ầ ộ
bu i i ch i cùng nhau vào cu i tu n hay cùng xem m t b phim t i nhà c ng t o ra ổ đ ơ ố ầ ộ ộ ạ ũ đủ để ạ
nh ng k ni m áng nh . Chính nh ng kho nh kh c này s giúp các thành viên thêm g n ữ ỷ ệ đ ớ ữ ả ắ ẽ ầ
g i và yêu th ng nhau nhi u h n.ũ ươ ề ơ
Bên c nh ó, s tôn tr ng và th u hi u l n nhau là n n t ng xây d ng m t gia ình ạ đ ự ọ ấ ể ẫ ề ả để ự ộ đ
h nh phúc. M i thành viên u có suy ngh và c m xúc riêng. Thay vì áp t ý ki n, chúng ạ ỗ đề ĩ ả đặ ế
ta nên h c cách l ng nghe và tôn tr ng quan i m c a nhau. Cha m c n l ng nghe con ọ ắ ọ đ ể ủ ẹ ầ ắ
cái nhi u h n, và con cái c ng c n hi u nh ng n i lo, gánh n ng c a cha m . Khi có mâu ề ơ ũ ầ ể ữ ỗ ặ ủ ẹ
thu n, i u quan tr ng là bình t nh tìm ra cách gi i quy t thay vì c m xúc tiêu c c chi ẫ đ ề ọ ĩ ả ế để ả ự
ph i. S tôn tr ng và th u hi u s giúp m i ng i c m th y mình c công nh n và yêu ố ự ọ ấ ể ẽ ỗ ườ ả ấ đượ ậ
th ng trong chính ngôi nhà c a mình.ươ ủ
Ngoài ra, th hi n tình yêu th ng qua l i nói và hành ng c ng là cách g n k t gia ể ệ ươ ờ độ ũ để ắ ế
ình. M t l i khen ng i chân thành, m t cái ôm hay m t câu nói “Con yêu b m ” u có đ ộ ờ ợ ộ ộ ố ẹ đề
th khi n trái tim m i ng i thêm m áp. Nh ng hành ng quan tâm nh cùng nhau làm ể ế ỗ ườ ấ ữ độ ư
vi c nhà, nh c nh nhau gi gìn s c kh e hay giúp khi ai ó g p khó kh n c ng là ệ ắ ở ữ ứ ỏ đỡ đ ặ ă ũ
nh ng cách th hi n tình yêu. ôi khi, h nh phúc n t nh ng i u gi n d nh th .ữ ể ệ Đ ạ đế ừ ữ đ ề ả ị ư ế
Truy n th ng gia ình và nh ng k ni m c ng óng vai trò quan tr ng trong vi c g n k t ề ố đ ữ ỷ ệ ũ đ ọ ệ ắ ế
các thành viên. Nh ng d p c bi t nh l T t, sinh nh t hay ngày k ni m là c h i c ữ ị đặ ệ ư ễ ế ậ ỷ ệ ơ ộ để ả
gia ình cùng nhau sum h p, ôn l i nh ng k ni m và t o thêm d u n m i. Nh ng ho t đ ọ ạ ữ ỷ ệ ạ ấ ấ ớ ữ ạ
ng này không ch giúp tình c m thêm b n ch t mà còn t o ra s i dây g n k t vô hình độ ỉ ả ề ặ ạ ợ ắ ế
gi a các th h .ữ ế ệ
Xây d ng m i quan h g n k t trong gia ình không ph i là i u gì quá l n lao hay xa v i. ự ố ệ ắ ế đ ả đ ề ớ ờ
ó là s quan tâm, chia s và yêu th ng xu t phát t nh ng hành ng nh nh t. Khi m iĐ ự ẻ ươ ấ ừ ữ độ ỏ ấ ỗ
thành viên u n l c vun p và trân tr ng tình c m gia ình, ngôi nhà s luôn là n i ng pđề ỗ ự đắ ọ ả đ ẽ ơ ậ
tràn ni m vui và h nh phúc.ề ạ