PHÒNG GD & ĐT GIA LÂM
TRƯỜNG THCS BÁT TRÀNG
ĐỀ KIỂM TRA GIỮA KÌ II - NGỮ VĂN 9
NĂM HỌC 2023 – 2024
Tiết: 129,130 ( Theo KHDH)
Thời gian làm bài: 90 phút
Phần I. (6,5 điểm)
Khi chép khổ thơ đầu bài thơ “Sang thu” của nhà thơ Hữu Thỉnh, có bạn
học sinh đã chép như sau:
"Đã nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về"
Câu 1 (1 điểm): Hãy cho biết bạn đó đã chép sai từ nào? Em hãy chữa lại
cho đúng.
Câu 2 (1 điểm) Bài thơ "Sang thu" của Hữu Thỉnh là bức thông điệp lúc giao
mùa, em hãy trình bày mạch cảm xúc của bài thơ?
Câu 3: (1 điểm) Biện pháp tu từ nào được sử dụng trong câu thơ: “Sương chùng
chình qua ngõ”? N êu tác dụng của biện pháp tu từ ấy.
Câu 4 (3.5 điểm): Bài thơ “Sang thu” của Hữu Thỉnh đã thể hiện những cảm
nhận vô cùng tinh tế của nhà thơ về khoảnh khắc giao mùa từ hạ sang thu. Hãy
viết một đoạn văn tổng phân hợp khoảng 12 câu để làm rõ hình ảnh thiên nhiên
lúc giao mùa và cảm xúc của tác giả qua khổ đầu bài thơ “Sang thu”. Trong
đoạn văn có sử dụng một câu ghép và một thành phần biệt lập (gạch chân, chú
thích rõ một thành phần biệt lập và 1 câu ghép).
Phần II. (3,5 điểm)
Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu:
Chỉ những ai dám tin mình có thể làm được những việc tưởng chừng bất
khả thi mới thực sự cáng đáng được công việc! Trái lại, những người thiếu niềm
tin thì chẳng bao giờ đạt được gì cả. Niềm tin cho ta sức mạnh để thực hiện mọi
điều dù khó khăn nhất.
Trong cuộc sống hiện đại ngày nay, niềm tin có thể giúp ta làm được
nhiều việc lớn hơn cả dịch chuyển một ngọn núi. Chẳng hạn như trong thám
hiểm vũ trụ, yếu tố quan trọng nhất, cũng là yếu tố cần thiết nhất, chính là niềm
tin vào khả năng nhân loại có thể làm chủ được khoảng không bao la ấy. Nếu
không có niềm tin vững chắc vào khả năng con người du hành trong không gian,
các nhà khoa học đã không thể có đủ lòng dũng cảm, niềm đam mê và sự nhiệt
tình để biến điều đó thành sự thật. Trong việc đối diện với ung thư cũng vậy,
niềm tin vào khả năng chữa khỏi căn bệnh nan y này đã tạo động lực lớn lao
giúp con người tìm ra nhiều phác đồ điều trị. Hoặc vào trước năm 1994, người
ta bàn luận xôn xao chung quanh việc xây dựng đường hầm xuyên biển Manche
nối liền nước Anh với lục địa châu Âu, dài trên 50 km, với e ngại đó là một đại
dự án viển vông. Quả thực, dự án xuyên biển Manche được khởi đầu với không
ít sai lầm, nhưng cuối cùng đã thành công vào năm 1994, trở thành đường hầm
dưới biển dài nhất thế giới. Chính niềm tin kiên trì là động lực quan trọng dẫn
đến sự ra đời của đường hầm biển Manche, mà Hiệp hội kĩ sư dân dụng Mỹ gọi
đó là một trong bảy kỳ quan thế giới hiện đại.
(Trích Dám nghĩ lớn, David J Schwartz, Ph.D, NXB Tổng hợp
Thành phố Hồ Chí Minh, 2019, tr. 19-20)
Câu 1. (0,5 điểm). Nêu phương thức biểu đạt chính của đoạn trích trên.
Câu 2. (1 điểm). Em hiểu thế nào về câu văn sau: Niềm tin cho ta sức mạnh để
thực hiện mọi điều dù khó khăn nhất.
Câu 3. (2,0 điểm). Từ đoạn trích ở phần đọc hiểu, hãy trình bày suy nghĩ của em
(khoảng 2/3 trang giấy thi) về sức mạnh của niềm tin trong cuộc sống.
-------------HẾT-------------
HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ KIỂM TRA GIỮA KÌ II
MÔN NGỮ VĂN 9
NĂM HỌC 2023 – 2024
PHẦN I. (6,5 điểm)
Câu
Đáp án
Điểm
Câu 1
1đ
- Chép sai từ “Đã” ở câu thơ đầu.
- Cần sửa lại đúng: “Bỗng nhận ra hương ổi”
0,5đ
0,5đ
Câu 2
1đ
Mạch cảm xúc của bài thơ:
- Sang thu là bức thông điệp lúc giao mùa, mùa hạ dần qua,
mùa thu tới, khoảnh khắc ấy được diễn tả bằng sự rung cảm
tinh tế, những trải nghiệm sâu sắc của nhà thơ.
- Mạch cảm xúc xuyên suốt với nội dung độc đáo nổi bật:
cảm nhận về thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa và suy
ngẫm về đời người khi sang thu.
0,5đ
0,5đ
Câu 3
1đ
- Biện pháp tu từ được sử dụng trong câu thơ: “Sương chùng
chình qua ngõ” là nhân hóa.
- Tác giả sử dụng biện pháp nhân hóa khi miêu tả về làn
sương, sương dềnh dàng, đủng đỉnh, chầm chậm, lững thững.
Dường như sương cố ý giăng mắc chậm hơn mọi ngày. Làn
sương ấy "chùng chình" nửa đi nửa ở đã gợi lên dáng vẻ lãng
đãng như đợi chờ, cố ý chậm lại đầy lưu luyến .
0,5đ
0.5đ
Câu 4
3,5đ
* Hình thức:
- HS hoàn thành đoạn văn Tổng – phân – hợp:
Đảm bảo dung lượng, trình tự mạch lạc, diễn đạt rõ ý,
không mắc lỗi chính tả, từ ngữ, ngữ pháp;
*
Tiếng Việt: Viết đúng một câu ghép, đúng một thành
phần biệt lập, có gạch chân, chú thích rõ.
*
Nội dung: Đảm bảo một số ý cơ bản sau:
-
Khổ thơ đầu bài thơ “Sang thu” của Hữu Thỉnh đã thể
hiện những cảm nhận vô cùng tinh tế của nhà thơ về khoảnh
khắc giao mùa.
-
Nhà thơ nhận ra tín hiệu báo thu sang qua các từ ngữ, hình
ảnh: “bỗng”, “hương ổi”, “phả”, “gió se”, “sương chùng
chình”, “hình như”… (dẫn chứng, phân tích)
-
Đó là phát hiện tạo ra sự thú vị và bất ngờ.
-
Tác giả cảm nhận vẻ đẹp mùa thu bằng nhiều giác quan:
khứu giác, xúc giác, thị giác…
-
“Bỗng” diễn tả cảm xúc ngỡ ngàng, ngạc nhiên, bất ngờ
trước mùi “hương ổi” nồng nàn đậm đặc, sánh quyện “phả
vào trong gió se” – một mùi hương đặc trưng của mùa thu
Bắc bộ, gợi liên tưởng đến không gian làng quê thân
thuộc, đẹp, sum suê cây trái… -> tạo nên phong vị riêng
trong thơ Hữu Thỉnh.
-
Hình ảnh “Sương chùng chình qua ngõ”: đã gợi lên dáng
0.5đ
1đ
2đ
vẻ lãng đãng như đợi chờ, cố ý chậm lại đầy lưu luyến của
màn sương.
-
Từ tình thái “hình như” gợi cảm xúc tác giả về bước
chuyển mùa đầy bâng khuâng, xao xuyến. Cảm nhận của
nhà thơ về mùa thu còn mơ hồ, chưa rõ ràng, chưa cụ thể.
-
Nghệ thuật: Tác giả khéo léo sử dụng từ ngữ, hình ảnh
chọn lọc, nhân hóa, động từ, từ láy, từ tình thái, …
- Khái quát lại nội dung của đoạn, nhận xét về tình cảm,
cảm xúc
của tác giả với thiên nhiên mùa thu, với quê hương…
PHẦN II. (3,5 điểm)
CÂU
ĐÁP ÁN
ĐIỂM
1
- Phương thức biểu đạt chính: nghị luận
0,5đ
2
*Gv cần linh hoạt đánh giá cách hiểu của học sinh sao cho phù
hợp. Dưới đây là một số gợi ý:
- Ý nghĩa của câu văn: Niềm tin cho ta sức mạnh để thực hiện
mọi điều dù khó khăn nhất.
+ Câu nói đã khẳng định được sức mạnh của niềm tin trong
cuộc sống, niềm tin giúp cho con người có thể thực hiện được
mọi điều, dù đó là những điều khó khăn, gian khổ nhất.
+ Tác giả thể hiện được sự tin tưởng vào sức mạnh của niềm
tin, mong muốn mọi người hãy có niềm tin vào cuộc sống.
1đ
3
1. Yêu cầu về hình thức:
- Khoảng 2/3 trang giấy thi.
- Diễn đạt lưu loát, không mắc lỗi dùng từ.
2. Yêu cầu về nội dung : trình bày suy nghĩ về sức mạnh của
niềm tin, đảm bảo các ý sau:
- Dẫn dắt vào vấn đề.
- Giải thích niềm tin là gì.
- Biểu hiện của niềm tin trong cuộc sống.
- Vai trò, ý nghĩa của niềm tin .
- Bàn luận, mở rộng vấn đề: Phê phán 1 số người sống thiếu
niềm tin hoặc có niềm tin mù quáng dẫn đến những hành động
sai lầm…
- Bài học, liên hệ bản thân.
0.5đ
1.5đ
TTCM
Vũ Thị Quỳnh Trang
GV ra đề
Trần Thị Thu Hà