SỞ GD & ĐT QUẢNG NAM
TRƯỜNG THPT TRẦN HƯNG
ĐẠO
KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ I
NĂM HỌC 2022 - 2023
Môn : NGỮ VĂN – Lớp 11
Thời gian làm bài : 90 phút
(không kể thời gian phát đề)
ĐỀ CHÍNH THỨC
(Đề có 2 trang)
Họ và tên : ............................. Số báo
danh : ...................
I. ĐỌC HIỂU (3.0 điểm)
Đọc bài thơ :
Đen thì gần mực, đỏ gần son
Học lấy cho hay, con hỡi con!
Cái bút, cái nghiên là của quý,
Câu kinh, câu sử, ấy mùi ngon!
Vàng mua chứa để, vàng bay hết,
Chữ bán dư ăn, chữ hãy còn.
Nhờ Phật một mai nên đấng cả
Bõ công cha mẹ mới là khôn.
(Thơ khuyên học, Nguyễn Khuyến,
Thơ Nguyễn Khuyến, tr12, NXB Văn Học, 2010
Dẫn nguồn: https://www.thivien.net)
Thực hiện các yêu cầu sau:
Câu 1. Xác định thể thơ của bài thơ.
Câu 2. Chỉ ra những vật dụng và nội dung học tập được nêu trong bài thơ.
Câu 3. Nêu nội dung của bài thơ.
Câu 4. Từ nội dung của bài thơ, hãy nêu ý nghĩa của việc học.
II. LÀM VĂN (7.0 điểm)
Cảm nhận của anh/ chị về khung cảnh phố huyện trong đoạn văn
sau:
“Tiếng trống thu không trên cái chòi của huyện nhỏ; từng tiếng một vang
ra để gọi buổi chiều. Phương tây đỏ rực như lửa cháy và những đám mây ánh
hồng như hòn than sắp tàn. Dãy tre làng trước mặt đen lại và cắt hình rõ rệt
trên nền trời.
Chiều, chiều rồi. Một chiều êm ả như ru, văng vẳng tiếng ếch nhái kêu
ran ngoài đồng ruộng theo gió nhẹ đưa vào. Trong cửa hàng hơi tối, muỗi đã
bắt đầu vo ve. Liên ngồi yên lặng bên mấy quả thuốc sơn đen; đôi mắt chị bóng
tối ngập đầy dần và cái buồn của buổi chiều quê thấm thía vào tâm hồn ngây
thơ của chị; Liên không hiểu sao, nhưng chị thấy lòng buồn man mác trước cái
giờ khắc của ngày tàn.
- Em thắp đèn lên chị Liên nhé?
Nghe tiếng An, Liên đứng dậy trả lời:
- Hẵng thong thả một lát nữa cũng được. Em ra ngồi đây với chị kẻo ở
trong ấy muỗi.
An bỏ bao diêm xuống bàn cùng chị ra ngoài chõng ngồi; chiếc chõng nan lún
xuống và kêu cót két.
- Cái chõng này sắp gãy rồi chị nhỉ?
- Ừ để rồi chị bảo mẹ mua cái khác thay vào.
Hai chị em gượng nhẹ ngồi yên nhìn ra phố. Các nhà đã lên đèn cả rồi,
đèn treo trong nhà bác phở Mĩ, đèn hoa kì leo lét trong nhà ông Cửu, và đèn
dây sáng xanh trong hiệu khách… Những nguồn ánh sáng ấy đều chiếu ra
ngoài phố khiến cát lấp lánh từng chỗ và đường mấp mô thêm vì những hòn đá
nhỏ một bên sáng một bên tối.
Chợ họp giữa phố đã vãn từ lâu. Người về hết và tiếng ồn ào cũng mất.
Trên đất chỉ còn rác rưởi, vỏ bưởi, vỏ thị, lá nhãn và lá mía. Một mùi âm ẩm
bốc lên, hơi nóng của ban ngày lẫn với mùi cát bụi quen thuộc quá, khiến chị
em Liên tưởng là mùi riêng của đất, của quê hương này. Một vài người bán
hàng về muộn đang thu xếp hàng hóa, đòn gánh đã xỏ sẵn vào quang rồi, họ
còn đứng nói chuyện với nhau ít câu nữa.
Mấy đứa trẻ con nhà nghèo ở ven chợ cúi lom khom trên mặt đất đi lại
tìm tòi. Chúng nhặt nhạnh thanh nứa, thanh tre hay bất cứ cái gì đó có thể dùng
được của các người bán hàng để lại, Liên trông thấy động lòng thương nhưng
chính chị cũng không có tiền để mà cho chúng nó.”
( Trích: Hai đứa trẻ - Thạch Lam,
Ngữ văn 11,Tập một, NXB Giáo dục, 2009, tr.95-96)
- HẾT -
SỞ GD & ĐT QUẢNG NAM
TRƯỜNG THPT TRẦN HƯNG ĐẠO
ĐỀ KIỂM TRA CUỐI KÌ I NĂM HỌC 2022 - 2023
ĐÁP ÁN VÀ HƯỚNG DẪN CHẤM
Môn: Ngữ văn, lớp 11
(Đáp án và hướng dẫn chấm gồm 03 trang)
Phần Câu Nội dung Điểm
I ĐỌC HIỂU 3,0
1Thể thơ của bài thơ:
Thất ngôn bát cú
Đường luật.
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh nêu tên thể
thơ như đáp án: 0,75
điểm.
- Học sinh nêu tên thể
thơ không như đáp án
hoặc không trả lời : 0,0
điểm
0,75
2Những vật dụng và nội
dung học tập được nêu
trong bài thơ:
-Vật dụng học
tập: Cái bút, cái
nghiên.
-Nội dung học
tập: Câu kinh,
câu sử.
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh nêu được
các ý như đáp án: 0,75
điểm.
- Học sinh nêu được 2-
3 chi tiết trong đáp án:
0,5 điểm.
- Học sinh nêu được 1
chi tiết trong đáp án:
0,25 điểm.
0,75
3Nội dung của bài thơ:
- Nguyễn Khuyến
khuyên con học tập.
1,0
Qua đó, ông đề cao
tinh thần hiếu học và
tầm quan trọng của
việc học.
- Tình yêu thương và
sự chăm lo của người
cha đối với con.
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh nêu được
các ý như đáp án
hoặc diễn đạt ý tương
đương như đáp án:1,0
điểm.
- Học sinh nêu được
các ý nhưng diễn đạt
vụng về, không rõ
ràng: 0,25 - 0,75 điểm.
- Học sinh không trả lời
hoặc trả lời không
đúng nội dung bài thơ:
0,0 điểm.
* Lưu ý: HS nêu được
ý đầu của đáp án hoặc
diễn đạt ý tương
đương chấm 0.75 điểm
4Ý nghĩa của việc học:
- Bồi đắp tri thức, tạo
nền tảng cho tương lai
và sự thành công của
bản thân.
- Báo đáp công ơn cha
mẹ.
- Góp phần xây dựng
và phát triển xã hội văn
minh, đất nước giàu
mạnh.
- ...
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh nêu được từ
2 ý như đáp án hoặc
diễn đạt các ý khác
nhưng hợp lý: 0,5
điểm.
- Học sinh nêu được 1
ý như đáp án hoặc
diễn đạt các ý khác
nhưng hợp lý : 0,25
điểm.
0,5
II LÀM VĂN 7,0
Cảm nhận khung
cảnh phố huyện
trong đoạn trích:
“Tiếng trống thu không
… cho chúng nó.”
7,0
a. Đảm bảo cấu trúc
bài nghị luận
Mở bài nêu được vấn
đề, Thân bài triển khai
được vấn đề, Kết bài
khái quát được vấn đề
0,5
b. Xác định đúng vấn
đề cần nghị luận:
Khung cảnh phố huyện
lúc chiều tà.
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh xác định
đúng vấn đề cần nghị
luận: 0,5 điểm.
- Học sinh xác định
chưa đầy đủ vấn đề nghị
luận: 0,25 điểm.
0,5
c. Triển khai vấn đề
nghị luận thành các
luận điểm
Học sinh có thể triển
khai theo nhiều cách,
nhưng cần vận dụng
tốt các thao tác lập
luận, kết hợp chặt chẽ
giữa lí lẽ và dẫn
chứng; đảm bảo các
yêu cầu sau:
* Giới thiệu tác giả
(0,25 điểm), tác phẩm,
đoạn trích (0,25 điểm)
0,5
* Cảm nhận khung
cảnh phố huyện lúc
chiều tàn:
- Cảnh vật vắng lặng, u
buồn thấm đẫm tình
quê:
+ Cảnh sắc thiên nhiên
đậm đà phong vị của
buổi chiều quê với
những hình ảnh,
40