TRƯỜNG THPT CỬA TÙNG
TỔ: NGỮ VĂN ĐỀ KIỂM TRA CUỐI KÌ II
NĂM HỌC 2022 - 2023
MÔN NGỮ VĂN LỚP 10
Thời gian làm bài : 90 Phút
(Đề có 2 mặt giấy)
Họ tên : ................................................. Số báo danh :
Mã đề 161
I. ĐỌC HIỂU (6,0 điểm)
Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu:
Mưa đổ bụi êm êm trên bến vắng
Đò biếng lười nằm mặc nước sông trôi
Quán tranh đứng im lìm trong vắng lặng
Bên chòm xoan hoa tím rụng tơi bời
Ngoài đường đê cỏ non tràn biếc cỏ
Đàn sáo đen sà xuống mổ vu vơ
Mấy cánh bướm rập rờn trôi trước gió,
Những trâu bò thong thả cúi ăn mưa.
Trong đồng lúa xanh rờn và ướt lặng
Lũ cò con chốc chốc vụt bay ra,
Làm giật mình một cô nàng yếm thắm.
Cúi cuốc cào cỏ ruộng sắp ra hoa.
( “Chiều xuân”-Anh Thơ)
Lựa chọn đáp án đúng ( 2.0 điểm)
Câu 1: Bài thơ trên được viết theo thể thơ nào?
A. Thể thơ lục bát B. Thể thơ 7 tiếng
C. Thể thơ 8 tiếng D. Thể thơ 6 tiếng
A. So sánh B. Nhân hóa C. Hoán dụ D. Ẩn dụ
Câu 2: Hình ảnh nào không xuất hiện trong bài thơ?
A. Bến vắng B. Đồng lúa C. Chòm xoan D. Rặng tre
Câu 3: Chỉ ra 02 phương thức biểu đạt được sử dụng trong bài thơ.
A. Miêu tả và tự sự B. Miêu tả và biểu cảm
C. Tự sự và biểu cảm D. Biểu cảm và thuyết minh
Câu 4: Biện pháp tu từ được sử dụng trong hai câu thơ sau là:
Mưa đổ bụi êm êm trên bến vắng
Đò biếng lười nằm mặc nước sông trôi
Trả lời các câu hỏi (4.0 điểm)
Câu 5. Nhận xét về bức tranh thiên nhiên trong bài thơ
Câu 6. Bài thơ trên viết về đề tài gì?
Câu 7. Qua bài thơ, em có nhận xét gì về tâm hồn tác giả?
Câu 8. Hãy rút ra thông điệp có ý nghĩa nhất từ văn bản trên?
II. LÀM VĂN (4,0 điểm)
Anh /chị hãy viết một bài văn nghị luận (khoảng 500 chữ) phân tích, đánh giá nội
dung và nghệ thuật của bài thơ:
Mưa đổ bụi êm êm trên bến vắng
Đò biếng lười nằm mặc nước sông trôi
Quán tranh đứng im lìm trong vắng lặng
Bên chòm xoan hoa tím rụng tơi bời
Ngoài đường đê cỏ non tràn biếc cỏ
Đàn sáo đen sà xuống mổ vu vơ
Mấy cánh bướm rập rờn trôi trước gió,
Những trâu bò thong thả cúi ăn mưa.
Trong đồng lúa xanh rờn và ướt lặng
Lũ cò con chốc chốc vụt bay ra,
Làm giật mình một cô nàng yếm thắm.
Cúi cuốc cào cỏ ruộng sắp ra hoa.
“Chiều xuân ” ( Anh Thơ)
.................................HẾT.......................................
ĐÁP ÁN VÀ HƯỚNG DẪN CHẤM
Phần Câu Nội dung Điểm
I ĐỌC HIỂU 6,0
1C 0.5
2B 0.5
3D 0.5
4B 0.5
5Bức tranh thiên nhiên: Bình dị, thơ mộng, quen thuộc... 1.0
6Đề tài: Mùa xuân 1.0
7-Tâm hồn nhà thơ:
+ Tinh tế, nhạy cảm/Yêu thiên nhiên tha thiết / Gắn bó với vẻ đẹp
của làng quê
1.0
8Học sinh rút ra thông điệp phù hợp với nội dung văn bản: Có thể nêu
được một trong các thông điệp sau: Gắn bó/ yêu vẻ đẹp làng quê; Yêu
quê hương đất nước; trân trọng những vẻ đẹp bình dị thơ mộng của
cuộc sống; yêu thiên nhiên...
1.0
II VIẾT 4,0
a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận phân tích, đánh giá một bài thơ 0,25
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận
Phân tích, đánh giá nội dung và những nét đặc sắc về nghệ thuật của bài
thơ “Chiều xuân”.
0,5
c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm
HS có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần giới thiệu được vấn đề
cần nghị luận, luận điểm rõ ràng, lập luận chặt chẽ, dẫn chứng phù hợp,
thuyết phục.
Sau đây là một số gợi ý:
1. Giới thiệu tác giả, tác phẩm, nêu nội dung cần phân tích, đánh giá
2. Phân tích, đánh giá về nội dung, chủ đề:
* Nội dung:
-Cảm nhận cảnh xuân nơi bến vắng: đò biếng lười, quán tranh im lìm,
chòm xoan hoa tím rụng tơi bời: cảnh xuân bình dị, thân thuộc nhưng ,
tiêu điều, vắng vẻ, thiếu sắc màu và ánh sáng (khổ 1)
Cảm nhận cảnh xuân trên triền đê: có sự chuyển đổi từ tĩnh sang động,
từ gam màu buồn sang gam màu xanh "biếc" của cỏ, của sự sống. Cảnh
vật vô cùng thân thương và bình dị, độc đáo, nên thơ, làm vơi đi nỗi cô
đơn của bến vắng (khổ 2)
Cảm nhận cảnh xuân trên đồng lúa: Nhịp sống nơi đồng quê khoan thai;
Con người xuất hiện làm cho bức tranh thiên nhiên trở thành bức tranh
sinh hoạt gần gũi, ấm áp.
(khổ 3)
* Chủ đề:
-Bài thơ là những cảm xúc tinh tế của Anh Thơ về vẻ đẹp của mùa xuân
ở làng quê gắn với những không gian thân thuộc: bến đò, dòng sông,
triền đê, cánh đồng .Qua đó thể hiện tình yêu, sự gắn bó với quê hương
của tác giả
- Ba|i thơ mang đê}n cho chu}ng ta mô~t thông điê~p: hãy gắn bó, trân trọng
những vẻ đẹp bình dị của quê hương, hãy bồi đắp tâm hồn để nó trở nên
tinh tế hơn trước những biến thái tinh vi của sự vật
3. Phân tích, đánh giá về nghệ thuật:
2.5
-Hình ảnh gần gũi, giản dị mang nét đặc trưng của mùa xuân làng quê
Bắc Bộ
-Sử dụng từ ngữ độc đáo:hệ thống từ láy, tính từ, ngôn từ giàu hình
tượng và biểu cảm
-Cảnh vật được chấm phá, phối sắc hài hòa, ý vị...
4. Đánh giá chung: Khẳng định lại một cách khái quát những đặc sắc về
nghệ thuật và nét độc đáo về nội dung bài thơ; nêu tác động của tác
phẩm đối với bản thân hoặc cảm nghĩ sau khi đọc, thưởng thức bài thơ.
d. Chính tả, ngữ pháp
Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt.
0,25
e. Sáng tạo: Bài viết có giọng điệu riêng; cách diễn đạt sáng tạo, có liên
hệ, so sánh, có vận dụng lí luận văn học phù hợp.
0,5
Tổng điểm 10.0