ĐỀ KIỂM TRA HỌC KỲ I
Môn: Ngữ văn. Thời gian: 90 phút
---oOo---
Khối 10
I. ĐỌC HIỂU (3.0 điểm)
Đọc văn bản sau:
Chiều ngày 18/10/2021, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ
đạo quốc gia phòng chống dịch COVID-19 gặp mặt đại diện lực lượng y tế tuyến đầu trong
công tác phòng chống dịch COVID-19. Trong bài phát biểu của Thủ tướng có đoạn:
“Những con người ấy đã quên hiểm nguy để chữa bệnh cho đồng bào, đồng chí nhiễm
bệnh, nhất là trong giai đoạn đầu chống dịch bệnh, vaccine còn ít. Những con người ấy đã
gác lại hạnh phúc riêng tư, gác lại cuộc sống yên bình để đi vào tâm dịch. Những con người
ấy đã quên đi giấc ngủ, quên những bữa ăn, quên ngày quên tháng, quên Thứ Bảy, Chủ
Nhật, quên đi sự nóng nực của những bộ đồ bảo hộ giữa mùa hè đổ lửa, quên đi nỗi sợ hãi,
ám ảnh khi chứng kiến những phút giây sinh tử… Nhưng đổi lại, họ cảm thấy ấm áp, vui
mừng, tự tin khi từng bệnh nhân khỏi bệnh… Và những con người ấy dẫu có nghị lực kiên
cường đến đâu cũng đã rơi nước mắt khi những bệnh nhân nặng không qua khỏi… Tất cả
tiếp thêm nghị lực cho họ để sống đúng với lời dạy của Bác Hồ kính yêu “Lương y như từ
mẫu” để chữa bệnh, cứu người dù trong bất cứ hoàn cảnh nào. Nhưng cũng chính trong
hành trình gian nan ấy, chúng ta đã chứng kiến nhiều anh chị em đã bị nhiễm bệnh và có
những người đã ra đi mãi mãi. Không thể miêu tả hết, ghi hết những cam go, khó khăn,
khốc liệt trong phòng chống dịch, những gian lao, vất vả, hy sinh thầm lặng của lực lượng
tuyến đầu, nhất là ngành y, đặc biệt là của những y bác sĩ trực tiếp điều trị bệnh nhân”.
(Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Không thể ghi hết những gian lao, vất vả, hy
sinh của lực lượng tuyến đầu để bảo vệ tính mạng, sức khỏe Nhân dân, https://moh.gov.vn,
ngày 18/10/2021)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1. Xác định 02 phương thức biểu đạt của văn bản trên. (1.0 điểm)
Câu 2. Theo anh/chị: “những con người ấy” trong đoạn trích trên là những ai? (0.5
điểm)
Câu 3. Căn cứ vào văn bản, anh/chị hãy liệt kê 03 việc làm của “những con người ấy” đã
đóng góp, hy sinh trong quá trình chống dịch Covid 19? (1,5 điểm)
II. LÀM VĂN (7.0 điểm)
Câu 1 (2.0 điểm)
Từ nội dung văn bản trên, anh/chị hãy viết một đoạn văn ngắn (khoảng 10 đến
12 dòng) chia sẻ suy nghĩ của mình vai trò của mỗi cá nhân trong công cuộc phòng
chống dịch Covid 19.
Câu 2. (5.0 điểm)
Anh/ chị hãy phân tích bài thơ “Tỏ lòng” (“Thuật hoài”) của Phạm Ngũ Lão.
……Hết…….
ĐỀ KIỂM TRA HỌC KỲ I
Đáp án môn: Ngữ văn. Thời gian: 90 phút
---oOo---
Khối 10
I. ĐỌC HIỂU (3.0 điểm)
Câu 1. Xác định 02 phương thức biểu đạt của văn bản trên. (1.0 điểm)
- Đáp án: biểu cảm, nghị luận, miêu tả.
Mỗi phương thức đúng: 0.5 điểm.
Câu 2. Theo anh/chị: “những con người ấy” trong đoạn trích trên là những ai? (0.5 điểm)
- “Những con người ấy” trong đoạn trích trên là: đội ngũ y bác sĩ, thầy thuốc, cán bộ, nhân
viên y tế; những tình nguyện viên,… 0,5 điểm.
Câu 3. Căn cứ vào văn bản, anh/chị hãy liệt kê 03 việc làm của “những con người ấy” đã
đóng góp, hy sinh trong quá trình chống dịch Covid 19? (1,5 điểm)
Yêu cầu: trích dẫn nguyên văn.
Liệt kê mỗi việc làm: 0.5 điểm.
II. LÀM VĂN (7.0 điểm)
Câu 1 (2.0 điểm)
Từ nội dung văn bản trên, anh/chị hãy viết một đoạn văn ngắn (khoảng 10 đến 12 dòng) chia sẻ
suy nghĩ của mình về vai trò của mỗi cá nhân trong công cuộc phòng chống dịch Covid 19.
1/ Yêu cầu về kỹ năng:
- Có kỹ năng viết một đoạn văn nghị luận đảm bảo về mặt cấu trúc và dung lượng.
- Biết phối hợp tốt các thao tác nghị luận để giải quyết vấn đề.
- Đảm bảo quy tắc về chính tả, dùng từ, đặt câu.
2/ Yêu cầu về kiến thức:
- Học sinh tự do bày tỏ quan điểm của mình.
- Suy nghĩ: phải hợp lý, thuyết phục; có lý giải và dẫn chứng cụ thể (nếu có)
- Học sinh tự do bày tỏ quan điểm của mình, suy nghĩ phải hợp lý, thuyết phục, có lý giải và
dẫn chứng cụ thể. Dưới đây là một số gợi ý:
+ Vai trò của mỗi cá nhân trong công cuộc phòng chống dịch Covid 19 là vô cùng quan trọng,
thiết thực.
+ Trong tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp đòi hỏi mỗi người phải nâng cao ý thức, tinh
thần tự giác, trách nhiệm,...; tuân thủ các hướng dẫn y tế, chủ động bảo vệ sức khỏe chính mình
và cộng đồng.
+ Cùng chung tay, chúng ta sẽ nhanh chóng kiểm soát tốt, thích ứng linh hoạt - an toàn với
dịch bệnh.
+ Phê phán những cá nhân không hợp tác với các cơ quan chức năng; lợi dụng tình hình dịch
bệnh để trục lợi, chia sẻ những thông tin sai lệch gây hoang mang dư luận;...
Lưu ý:
▪ Học sinh viết từ 2 đoạn trở lên: tối đa 1.0 điểm
▪ Học sinh viết dưới 15 dòng: không trừ điểm; trên 15 dòng: trừ 0.5 điểm
Câu 2. (5.0 điểm)
Anh/ chị hãy phân tích bài thơ “Tỏ lòng” (“Thuật hoài”) của Phạm Ngũ Lão.
Yêu cầu về kĩ năng: Biết cách làm bài nghị luận văn học dạng phân tích; thể hiện sự cảm nhận
sâu sắc, tinh tế; kết cấu bài viết chặt chẽ, diễn đạt lưu loát; văn viết có cảm xúc, không mắc lỗi
chính tả, dùng từ và ngữ pháp…
Yêu cầu về kiến thức:
Trên cơ sở nắm vững tác phẩm, đoạn trích, học sinh biết phát hiện và phân tích những đặc
sắc về nghệ thuật để làm rõ giá trị nội dung của đoạn thơ.
Bài viết có thể triển khai theo nhiều cách khác nhau nhưng cần nêu được các ý chính sau:
I/ Mở bài: giới thiệu để dẫn vào đề. 0,5 điểm
II/ Thân bài:
1/ Giới thiệu chung: tác giả, cảm hứng sáng tác, hoàn cảnh sáng tác, đề tài, vị trí của tác
phẩm;... 0,5 điểm
2/ Phân tích: 3,0 điểm
HS cần bám sát bố cục bài thơ, phân tích theo bài giảng của giáo viên đã dạy trên lớp.
Chủ yếu làm nổi bật những ý sau:
- Nội dung:
+ Hình tượng trang nam nhi mang tư thế, vóc dáng hiên ngang lẫm liệt với tinh thần phục
vụ vô hạn, sẵn sàng chiến đấu bảo vệ non sông … Tinh thần yêu nước.
+ Khắc họa sức mạnh phi thường của quân đội nhà Trần cả về thể chất lẫn tinh thần →
Hào khí của toàn dân tộc.
Vẻ đẹp con người thời đại, sức mạnh và khí thế hào hùng của dân tộc trong công cuộc
kháng chiến chống Mông – Nguyên.
+ Khát vọng lập công danh: “đền nợ nước”, “thỏa chí tang bồng”, lưu danh ngàn đời →
Lý tưởng sống tích cực của trang nam tử.
+ Hổ thẹn vì chưa đóng góp được nhiều hơn nữa cho dân cho nước. Mong muốn đem trí
tuệ, tài sức, cống hiến cho non sông Chiều sâu nội tâm của một nhân cách lớn.
Hoài bão lớn lao của trang nam nhi, nhận thức được trách nhiệm, không ngừng nỗ lực tự
khẳng định bản thân, vươn lên tự hoàn thiện… Thể hiện lòng yêu nước thiết tha và ý thức bổn
phận sâu sắc.
- Nghệ thuật: thi pháp “con người vũ trụ”; cảm xúc hào sảng; sức biểu đạt mạnh mẽ của
hình tượng thơ; ngôn ngữ cô động, hàm súc, chính xác; nhịp thơ rắn rỏi, tiết tấu nhanh mạnh;...
3/ Đánh giá: 0.5 điểm
+ “Thuật hoài” là bài thơ Đường luật ngắn gọn, đạt tới độ súc tích cao, khắc họa được vẻ
đẹp của con người có sức mạnh, có lý tưởng, nhân cách cao cả cùng khí thế hào hùng của thời
đại.
+ “Thuật hoài” và những tác phẩm cùng thời đã góp phần chứng minh “hào khí Đông A”.
* Thang điểm: giám khảo căn cứ vào thực tế bài làm của học sinh, chấm điểm từng phần.
- Diễn xuôi hoàn toàn: phần phân tích tối đa 1.5 điểm
- Chủ yếu tập trung vào nội dung, nghệ thuật sơ sài: phần phân tích tối đa 2.0 điểm
- Khuyến khích những bài viết có chất văn; biết cách sử dụng dẫn chứng liên hệ; sáng tạo
trong cách cảm nhận, diễn đạt.