SỞ GDĐT TỈNH ĐỒNG THÁP ĐỀ KIỂM TRA CUỐI HỌC KỲ I
TRƯỜNG THPT KIẾN VĂN Năm học: 2021 -2022
Môn: Ngữ văn – Khối : 12
ĐỀ CHÍNH THỨC Ngày kiểm tra: 27/12/2021
(Đề gồm có 02 trang) Thời gian làm bài: 120 phút (không kể thời gian phát đề)
I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)
Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi
(1) Sức mạnh cơ bắp của mỗi người là có hạn, nhưng ở người có ý chí sắt đá
thì nghị lực là vô hạn. Vì vậy đừng bao giờ đánh mất niềm tin vào năng lực thật sự
của bản thân mình. Với người có ý chí kiên cường thì nghịch cảnh khiến cho họ thông
minh hơn, mạnh mẽ hơn. Không có giới hạn nào ngăn được ý chí con người. Những
điều kỳ diệu xuất phát từ dám ước mơ táo bạo và kiên tâm biến ước mơ đó thành hiện
thực. Ý chí và quyết tâm mạnh mẽ giúp con người vượt lên trên hoàn cảnh để đạt
được thành công. Đối với người có ý chí mạnh mẽ, khi rơi vào nghịch cảnh ngăn
bước tiến, họ sẽ tìm hướng đi mới.
(2) Nếu cuộc sống bình dị làm cho người ta cảm thấy tẻ nhạt, thì ý chí vượt qua
sóng gió mang lại niềm vui và ý nghĩa chân chính của cuộc đời. Khi đối diện với khó
khăn thách thức, họ tìm mọi cách để vượt qua chứ không tìm đường thoái lui. Thành
công luôn đón chờ những con người kiên trì và quyết tâm theo đuổi đến cùng mục tiêu
đã chọn. Cựu thủ tướng Anh Benjamin Disraeli quan niệm: “Khi con người sống
cùng mục tiêu của mình thì sớm muộn cũng sẽ đạt được mục tiêu đó, không có trở
ngại nào có thể ngăn cản ý chí và lòng quyết tâm của con người”. Đằng sau mỗi
thành công vượt trội là những bài học về sự bền gan vững chí trước những thử thách
và cái giá có thể phải trả. Và rồi thành công không phụ lòng những người có ý chí
kiên cường và không nản lòng trước những cái giá phải trả trên bước đường thực
hiện mục tiêu của mình.
(Theo: http:// tamsang. com)
Câu 1. Chỉ ra câu chủ đề chính trong đoạn văn 2.(0,5đ)
Câu 2. Theo tác giả, muốn đi đến thành công thì ta phải làm gì? (0,75đ)
Câu 3. Theo anh/chị, vì sao tác giả cho rằng: “Sức mạnh cơ bắp của mỗi người là có
hạn, nhưng ở người có ý chí sắt đá thì nghị lực là vô hạn”? (0,75đ)
Câu 4. Văn bản trên đã gửi đến cho anh chị thông điệp gì? (1đ)
II. LÀM VĂN: (7,0 điểm)
Câu 1: (2,0 điểm)
Viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh chị về câu nói
sau: “Đằng sau mỗi thành công vượt trội là những bài học về sự bền gan vững chí
trước những thử thách và cái giá có thể phải trả”.
Câu 2: (5,0 điểm)
Cảm nhận đoạn thơ sau trong bài Tây Tiến của Quang Dũng:
Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!
Nhớ về rừng núi, nhớ chơi vơi.
Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi,
Mường Lát hoa về trong đêm hơi.
Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm,
Heo hút cồn mây, súng ngửi trời.
Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống,
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi.
Anh bạn dãi dầu không bước nữa,
Gục lên súng mũ bỏ quên đời!
Chiều chiều oai linh thác gầm thét,
Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người.
Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói,
Mai Châu mùa em thơm nếp xôi.
(Theo Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2019, tr.88)
- Hết-
Thiết lập ma trận
Mức độ
Chủ đề
Nhận biết Thông hiểu Vận dụng
thấp Vận dụng cao Cộng
I. ĐỌC HIỂU – Chỉ ra câu chủ
đề chính trong
đoạn văn
– Giải thích được
ý nghĩa câu nói,
quan điểm của
tác giả
-Thông điệp văn
bản
Số câu:
Điểm:
Tỉ lệ: %
1
0,5
5%
2
1,5
15%
1
1,0
10%
4
3,0
30%
II. LÀM VĂN
- Tạo lập văn
bản NLXH.
Nghị luận về
một tư tưởng,
đạo lí
Dạng đề nghị
luận tư tưởng đạo
lí
Xác định vấn đề
nghị luận
Hiểu đề , lập
dàn ý và các
thao tác
Vận dụng kiến
thức kĩ năng về
văn nghị luận
bàn về một tư
tưởng đạo lí.
Vận dụng các
thao tác lập luận
trong bài nghị
luận xã hội
Số câu: 1
Số điểm: 2
Tỉ lệ: 20 %
2
20%
Số câu: 1
Số điểm:2
Tỉ lệ: 20%
Nghị luận tác
phẩm văn học
Cách làm một bài
văn nghị luận văn
homc về đoạn trích
trong tanc phâom
thơ
Cách làm một
bài văn nghị luận
văn homc về đoạn
trích trong tanc
phâom
Vận dụng
kiến thức kĩ
năng về nghị
luận đoamn
trinch
Nâng cao năng
lực tư duy tổng
hợp so sánh đối
chiếu để làm rõ
giá trị nội dung
và nghệ thuật.
Số câu: 1
Sốđiểm:5.0
Tỉ lệ: 50%
Xây dựng được
luận điểm, luận
cứ và dẫn chứng
xác thực.
Số câu: 1
Số điểm: 5
Tỉ lệ: 50 %
1
50 %
Số câu: 1
Sốđiểm:5,0
Tỉ lệ: 0%
SỞ GDĐT TỈNH ĐỒNG THÁP ĐỀ KIỂM TRA CUỐI HỌC KỲ I
TRƯỜNG THPT KIẾN VĂN Năm học: 2021 -2022
Môn: Ngữ văn – Khối: 12
Ngày kiểm tra: 27/12/2021
HƯỚNG DẪN CHẤM
PHẦN CÂU Nội dung yêu cầu Điểm
ĐỌC
HIỂU
1
Câu chủ đề chính là: Nếu cuộc sống bình dị làm cho người ta cảm
thấy tẻ nhạt, thì ý chí vượt qua sóng gió mang lại niềm vui và ý
nghĩa chân chính của cuộc đời.
0,50
2
Muốn đi đến thành công phải: có ý chí sắt đá; phải quyết tâm vượt
qua hoàn cảnh; đừng bao giờ đánh mất niềm tin; phải rút ra bài học
bền gan vững chí...
0,75
3
- Sức mạnh cơ bắp sẽ dần mất đi theo thời gian khi mỗi khi con
người già đi, ý chí ngày càng mạnh mẽ khi con người trưởng thành
vượt qua phong ba bão táp cuộc cuộc và tồn tại mãi mãi.
- Ý kiến khẳng định sức mạnh của ý chí là lớn lao nhất, có khả
năng chiến thắng trong mọi hoàn cảnh mà không cần đến cơ bắp.
0,75
4
- Con người cần có sự quyết tâm trong cuộc sống.
- Bằng ý chí, quyết tâm và nghị lực phi thường sẽ giúp cho con
người vượt qua những trở ngại của cuộc sống và vươn tới sự thành
công.
1,00
LÀM
VĂN 1
a. Đảm bảo cấu trúc đoạn văn. 0,25
b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: sự bền gan vững chí trước
những thử thách của cuộc sống.
0,25
c.Triển khai vấn đề nghị luận; vận dụng các thao tác lập luận; kết
hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; rút ra bài học nhận thức và
hành động.
PHẦN CÂU Nội dung yêu cầu Điểm
- Giải thích: bền gan vững chí nghĩa là lòng kiên định ý chí bền bỉ
giúp ta vượt qua những trở ngại của cuộc sống.
- Câu nói khẳng định ý chí nghị lực và lòng kiên trì của con người
trước những thử thách của cuộc sống.
0,25
- Phân tích biểu hiện: không ngại ngùng, lo âu, sợ hãi hay chán
nản, chùn bước, buông xuôi mà luôn dám nghĩ, dám quyết định và
lựa chọn con đường đi cho chính bản thân mình trước những khó
khăn cuộc sống.
0,25
Bàn luận
+ Cho dù khó khăn có thế nào đi nữa thi chúng ta đừng nên nản
lòng, hãy vững tâm bước tiếp; Chỉ cần có ý chí là chúng ta có thể
vượt qua được mọi trở ngại cho dù trở ngại đó có lớn đến mức
nào.
+ Phê phán những người chỉ biết dựa dẫm vào người khác, sống
buôn xuôi bất lực,….
0,25
Bài học bản thân 0,25
d. Sáng tạo: có cách diễn đạt sang tạo, thể hiện cảm nhận sâu sắc,
mới mẻ về vấn đề
0,25
e. Chính tả, dùng từ, đặt câu: Đảm bảo qui tắc chính tả, dùng từ,
đặt câu
0,25
2a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận: Có đủ các phần mở bài,
thân bài và kết bài; mở bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai
được vấn đề, kết bài kết luận được vấn đề.
0,5
b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: 0,5
c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm; vận dụng tốt
các thao tác lập luận; kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng.
3,5
1. Giới thiệu tác giả Quang Dũng và tác phẩm Tây Tiến và đoạn
thơ
- Quang Dũng là một nghệ sĩ đa tài: làm thơ, viết văn, vẽ tranh và
soạn nhạc. Nhưng Quang Dũng trước hết là một nhà thơ mang hồn
thơ phóng khoáng, hồn hậu, lãng mạn và tài hoa – đặc biệt khi ông
viết về người lính Tây Tiến và xứ Đoài (Sơn Tây) của mình.
- Tây Tiến là bài thơ tiêu biểu cho đời thơ Quang Dũng, thể hiện
sâu sắc phong cách nghệ thuật của nhà thơ, được in trong tập Mây
đầu ô (1986). – Đoạn thơ mở đầu bài Tây Tiến tái hiện trước mặt
người đọc khung cảnh thiên nhiên miền Tây hùng vĩ và hình ảnh
người lính Tây Tiến vừa hào hùng, vừa bi tráng.
2. Cảm nhận về khung cảnh thiên nhiên và hình ảnh người lính
trong đoạn thơ trên
* Nhớ chặng đường hành quân gian khổ của đoàn binh Tây Tiến
trên nền thiên nhiên miền Tây Bắc.
0,5
0,5
PHẦN CÂU Nội dung yêu cầu Điểm
- 2 câu đầu:
+ Cảm xúc chủ đạo: Nỗi nhớ
+ Đối tượng của nỗi nhớ: Sông Mã, Tây Tiến, núi rừng
-> Trạng thái của nỗi nhớ:“Nhớ chơi vơi”: nhớ sâu nặng, tha thiết,
trào dâng, không định hình, không thể kìm nén.
- Các câu còn lại:
+ Hình ảnh đoàn quân
• Các địa danh của miền Tây: Sài Khao, Mường Lát, Mai Châu...
• Cụm từ: sương lấp, đêm hơi…
• Hình ảnh: Đoàn quân mỏi
-> Hành quân qua chặng đường đầy hoang vu, khắc nghiệt. Ý chí
mạnh mẽ và tâm hồn bay bổng của người chiến sĩ Tây Tiến
+ Con đường hành quân
• Điệp từ dốc
• Từ láy khúc khuỷu, thăm thẳm, heo hút
• Thanh trắc liên tiếp, dồn dập
• Hình ảnh cồn mây, súng ngửi trời
• Tiểu đối ngàn thước lên cao/ ngàn thước xuống
-> Con đường hành quân hiểm trở, gãy khúc, hoang sơ, trùng điệp.
Người lính ngạo nghễ, hiên ngang
• Câu thơ: Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi: Toàn thanh bằng, tạo
cảm giác về sự bình yên, êm ả
+ Sự hi sinh:
• Từ láy: dãi dầu
• Cụm từ: không bước nữa, bỏ quên đời
Gian khổ đến kiệt sức Cái chết nhẹ nhàng, bi tráng.
- 2 câu cuối:
• Đậm tình quân dân.
• Khói cơm nghi ngút và hương vị lúa nếp xua tan mệt mỏi và làm
người lính tươi tỉnh sau những ngày hành quân.
* Nghệ thuật: Từ ngữ giàu giá trị tạo hình, từ láy, phối hợp thanh
bằng trắc...
0,5
0,5
0,5
0,5
- Đánh giá chung
– Sức hấp dẫn chủ yếu của đoạn thơ là vẻ đẹp hùng vĩ dữ dội,
hoang sơ của rừng núi miền Tây trải dài theo chặng đường hành
quân của người lính Tây Tiến, được phác thảo bằng bút pháp lãng
mạn ưa cực tả và thủ pháp đối lập
– Nỗi nhớ chính là cảm xúc bao trùm cả đoạn thơ, khi thì khắc
khoải với những kỉ niệm, lúc lại ẩn hiện trong những địa danh
“hình khe thế núi, lúc lặp đi lặp lại bằng ngôn từ diễn tả trực tiếp…
0,5
d.Sáng tạo: Có cách diễn đạt sáng tạo, thể hiện suy nghĩ sâu sắc,
mới mẻ về vấn đề nghị luận.
0,25
e.Chính tả, dùng từ, đặt câu: Đảm bảo qui tắc chính tả, dùng từ,
đặt câu
0,25