SỞ GD&ĐT QUẢNG TRỊ
TRƯỜNG PHỔ THÔNG DTNT TỈNH
KỲ THI CHỌN HSG VĂN HÓA LỚP 10
Khóa thi ngày 11 tháng 4 năm 2024
Môn thi: GDKT&PL
Thời gian làm bài: 180 phút, không kể
thời gian giao đề
Câu 1. (4,0 điểm)
Thông tin: “... Ba nhà viện thông lớn nhất Việt Nam công bố tăng dung lượng 4G lên gấp
nhiều lần cho mọi người dùng nhưng giá không đổi. Mở màn là Viettel, ngay đầu tháng 5, nhà mạng
này đã tuyên bố tăng gấp 5 lần dung lượng 4G cho người dùng và không tăng giá. Đến cuối tháng 6,
VinaPhone và MobiFone đồng loạt gây “sốc” khi tuyên bố tăng gấp 6 lần gói dung lượng 4G và tất
nhiên giá không đổi” (Nguồn: Dân trí ngày 16/7/2018)
Vận dụng kiến thức kinh tế đã học anh (chị) hãy lí giải hiện tượng trên.
Câu 2. (3,0 điểm)
Bảo vệ tài nguyên, môi trường là vấn đề có ý nghĩa sống còn, là một trong những nội dung cơ
bản trong đường lối, chủ trương và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, là nhiệm vụ có
tính xã hội sâu sắc, là cơ sở quan trọng bảo đảm cho sự phát triển bền vững của đất nước.
Anh (chị) hãy làm sáng tỏ những vấn đề sau:
a. Thực trạng tài nguyên, môi trường nước ta hiện nay.
b. Là học sinh, phải làm gì để góp phần bảo vệ tài nguyên, môi trường?
c. Hãy chỉ ra các giải pháp nhằm hạn chế ô nhiễm môi trường ở tỉnh Quảng Trị.
Câu 3. (5,0 điểm)
Anh N sau khi tốt nghiệp đại học đã mở cửa hàng để kinh doanh áo quần. Hằng năm anh luôn
chủ động nộp thuế đầy đủ theo quy định của pháp luật.
a. Trong tình huống trên anh N đã thực hiện những hình thức thực hiện pháp luật nào? Giải
thích?
b. So sánh những điểm giống và khác nhau giữa các hình thức thực hiện pháp luật.
Câu 4. (4.0 điểm)
Tình huống: Trong buổi họp lớp sau 5 năm tốt nghiệp, các bạn cựu học sinh lớp 12A trường
THPT X hàn huyên tâm sự: Lớp mình có 25 bạn vào đại học, 10 bạn học nghề, 3 bạn xuất khẩu lao
động, 3 bạn đã lập gia đình, hai bạn vẫn đang thất nghiệp. H băn khoăn: Chúng mình là bạn cùng lớp,
cùng trường, cùng độ tuổi, thế mà bây giờ người thì kỹ sư, cử nhân có việc làm lương cao, người thì
thất nghiệp... Mình thấy thực tế này trái với quyền bình đẳng của công dân trước pháp luật mà chúng
ta đã học.
a. Em có đồng ý với suy nghĩ của H không? Vì sao?
b. Đặc điểm nào tạo nên giá trị công bằng và bình đẳng của pháp luật? Trình bày hiểu biết của
em về đặc điểm đó.
Câu 5. (4.0 điểm)
Giả sử: Điều tra sơ bộ về cầu lượng bia trong dịp tết Nguyên đán năm 2012 là 37 triệu chai. Trong
đó: Công ty bia Sài gòn cung cấp 9,5 triệu chai, công ty bia Hà Nội cung cấp 7,1 triệu chai, công ty
bia Vinh cung cấp 6,8 triệu chai, các công ty bia khác cung cấp 17,6 triệu chai.
a. Theo em, số liệu trên phản ánh điều gì?
b. Nếu là nhà sản xuất, trong trường hợp trên em sẽ vận dụng như thế nào?
---Hết---
ĐỀ THI CHÍNH THỨC
(Đề có 01 trang)
HƯỚNG DẪN VÀ BIỂU ĐIỂM CHẤM ĐỀ THI CHÍNH THỨC
Môn thi: GDKT&PL 10
(Câu)
Nội dung
Điểm
1
(4,0đ)
Thông tin:’... Ba nhà viện thông lớn nhất Việt Nam công bố tăng dung
lượng 4G lên gấp nhiều lần cho mọi người dùng nhưng giá không đổi. Mở
màn là Viettel, ngay đầu tháng 5, nhà mạng này đã tuyên bố tăng gấp 5 lần
dung lượng 4G cho người dùng và không tăng giá. Đến cuối tháng 6,
VinaPhone và MobiFone đồng loạt gây “sốc” khi tuyên bố tăng gấp 6 lần
gói dung lượng 4G và tất nhiên giá không đổi” (Nguồn: Dân trí ngày
16/7/2018)
Vận dụng kiến thức kinh tế đã học anh (chị) hãy lí giải hiện tượng trên.
4,0
- Đây là hiện tượng cạnh tranh lành mạnh
- Nêu khái niệm cạnh tranh
- Nguyên nhân dẫn đến cạnh tranh
+ Các chủ sở hữu khác nhau tồn tại với tư cách là những đơn vị kinh tế độc
lập có lợi ích riêng.
+ Điều kiện sản xuất của mỗi chủ thể kinh tế khác nhau về trình độ kĩ
thuật...
Giải thích
- Là sự cạnh tranh của 3 nhà mạng
- Ba nhà mạng cạnh tranh với nhau vì:
+ Ba nhà mạng trên cùng kinh doanh một loại hình thức dịch vụ hoạt động
độc lập với nhau.
+ Có cùng mục đích: thu lợi nhuận nhiều.
+ Thể hiện mặt tích cực của cạnh tranh
+ Các nhà mạng phải không ngừng đổi mới công nghệ, nâng cao chất
lượng đội ngũ lao động... nâng cao chất lượng dịch vụ, phụ vụ tốt hơn cho
người tiêu dùng, góp phần phát triển kinh tế đất nước; Nâng cao năng lực
cạnh tranh của nghành viễn thông Việt Nam...
0.5
0.5
0.5
0,5
2.0
2
(3,0 đ)
Bảo vệ tài nguyên, môi trường là vấn đề có ý nghĩa sống còn, là một
trong những nội dung cơ bản trong đường lối, chủ trương và kế hoạch phát
triển kinh tế - xã hội của đất nước, là nhiệm vụ có tính xã hội sâu sắc, là cơ sở
quan trọng bảo đảm cho sự phát triển bền vững của đất nước.
Anh (chị) hãy làm sáng tỏ những vấn đề sau:
a. Thực trạng tài nguyên, môi trường nước ta hiện nay.
b. Là học sinh, phải làm gì để góp phần bảo vệ tài nguyên, môi trường?
c. Hãy chỉ ra các giải pháp nhằm hạn chế ô nhiễm môi trường ở tỉnh
Quảng Trị.
3.0
a. Thực trạng:
- Khoáng sản có nguy cơ cạn kiệt, chất lượng đất suy giảm, nhiều vùng không
có khả năng trồng trọt. Diện tích rừng bị thu hẹp, nhiều loại động thực vật suy
giảm, tài nguyên biển gần bờ suy giảm đáng kể.
- Ô nhiễm đất, nước, không khí ở nhiều nơi và ngày càng nghiêm trọng.
b. Trách nhiệm của học sinh:
+ Chấp hành chính sách, pháp luật về tài nguyên, bảo vệ môi trường.
+ Tích cực tham gia các hoạt động bảo vệ tài nguyên, môi trường ở địa
phương, trường lớp.
+ Vận động mọi người xung quanh cùng thực hiện.
+ Phê phán, đấu tranh với các hành vi vi phạm pháp luật về tài nguyên và bảo
vệ môi trường.
c. Giải pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường ở địa bàn Quảng
Trị:
+ Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục phổ biến pháp luật về bảo vệ
môi trường.
+ Tổ chức tốt hệ thống thu gom chất thải, rác thải và xử lý nước thải đảm
bảo môi trường. Đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ, các giải pháp kỹ thuật
thân thiện môi trường.
+ Tăng cường công tác quản lý, kiểm tra, thanh tra và giám sát nhằm phát
hiện, ngăn chặn kịp thời hành vi gây ô nhiễm môi trường. Xử lý nghiêm những
hành vi vi phạm về pháp luật bảo vệ môi trường.
+ Cần ban hành các cơ chế, chính sách nhằm tăng cường công tác quản lý về
bảo vệ môi trường, khuyến khích việc đầu tư các dự án sản xuất sạch, công
nghiệp không khói.
1.0
1.0
1.0
3
(5,0 đ)
Anh N sau khi tốt nghiệp đại học đã mở cửa hàng để kinh doanh áo
quần. Hằng năm anh luôn chủ động nộp thuế đầy đủ theo quy định của pháp
luật.
a. Trong tình huống trên anh N đã thực hiện những hình thức thực hiện
pháp luật nào? Giải thích?
b. So sánh những điểm giống và khác nhau giữa các hình thức thực
hiện pháp luật.
5.0
a./ Trong tình huống trên anh N đã thực hiện những hình thức thực hiện pháp
luật: sử dụng pháp luật và thi hành pháp luật.
- Giải thích:
+ Anh N sau khi tốt nghiệp đại học đã mở cửa hàng để kinh doanh áo quần.
Việc làm này thể hiện anh N có thể mở cửa hành kinh doanh hoặc không mở
cửa hàng kinh doanh đều không vi phạm pháp luật (Anh N sử dụng quyền của
mình làm những gì mà pháp luật cho phép làm).- Sử dụng pháp luật
+ Hằng năm anh luôn chủ động nộp thuế đầy đủ theo quy định của pháp luật.
Hành vi đóng thuế cho nhà nước thể hiện nghĩa vụ của người kinh doanh, chủ
động làm những gì mà pháp luật quy định – Thi hành pháp luật.
0.5
0.5
0.5
b/.* Những điểm giống và khác nhau giữa các hình thức thực hiện pháp luật:
+ Giống nhau: Đều là quá trình hoạt động có mục đích nhằm đưa những
quy định pháp luật vào đời sống trở thành những hành vi hợp pháp của các cá
nhân, tổ chức.
+ Khác nhau:
Chủ thể
Yều cầu
đối với chủ thể
Sử dụng
pháp luật
Cá nhân,
tổ chức.
Có thể làm hoặc không
làm, không bị ép buộc.
(Xử sự chủ động)
Thi hành
pháp luật
Cá nhân,
tổ chức.
Phải làm, nếu không làm
sẽ bị xử lý theo quy định
của pháp luật.
(Xử sự tích cực)
Tuân thủ
pháp luật
Cá nhân,
tổ chức.
Không được làm, nếu
làm sẽ bị xử lý theo quy
định của pháp luật.
(Xử sự thụ động)
Áp dụng
pháp luật
Cơ quan
công chức
nhà nước
có thẩm
quyền.
Bắt buộc phải tuân theo
các thủ tục, trình tự chặt
chẽ do pháp luật quy
định.
(Bắt buộc thực hiện)
0.5
3.0
4
(4.0 đ)
Tình huống: Trong buổi họp lớp sau 5 năm tốt nghiệp, các bạn cựu học
sinh lớp 12A trường THPT X hàn huyên tâm sự: Lớp mình có 25 bạn vào đại
học, 10 bạn học nghề, 3 bạn xuất khẩu lao động, 3 bạn đã lập gia đình, hai bạn
vẫn đang thất nghiệp. H băn khoăn: Chúng mình là bạn cùng lớp, cùng trường,
cùng độ tuổi, thế mà bây giờ người thì kỹ sư, cử nhân có việc làm lương cao,
người thì thất nghiệp... Mình thấy thực tế này trái với quyền bình đẳng của
công dân trước pháp luật mà chúng ta đã học.
a. Em có đồng ý với suy nghĩ của H không? Vì sao?
b. Đặc điểm nào tạo nên giá trị công bằng và bình đẳng của pháp luật?
Trình bày hiểu biết của em về đặc điểm đó.
4.0
a./ - Em không đồng ý với suy nghĩ của H.
- Giải thích:
+ Vì quyền bình đẳng của công dân trước pháp luật quy định trong cùng một
hoàn cảnh như nhau công dân được hưởng quyền và nghĩa vụ như nhau nhưng
mức độ hưởng các quyền đó đến đâu phụ thuộc vào khả năng, điều kiện hoàn
cảnh của mỗi người.
+ Việc trong một lớp học có bạn vào đại học, bạn học nghề, bạn xuất khẩu lao
động, bạn đã lập gia đình, bạn vẫn đang thất nghiệp điều đó thể hiện năng lực,
điều kiện hoàn cảnh mỗi người khác nhau nên tất yếu sẽ có vị trí chổ đứng
trong xã hội khác nhau, điều đó không trái với nguyên tắc quyền bình đẳng
của công dân trước pháp luật.
0.5
1.0
0.5
b/. Đặc điểm tạo nên giá trị công bằng và bình đẳng của pháp luật đó chính là
tính quy phạm phổ biến, bắt buộc chung.
Trình bày hiểu biết của em về đặc điểm đó.
Tính quy phạm phổ biến, bắt buộc chung: Pháp luật là những quy tắc xử
sự chung. Là khuôn mẫu chung được áp dụng nhiều lần nhiều nơi, đối với tất
cả mọi người trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Đây chính là ranh giới
để phân biệt pháp luật với các quy phạm xã hội khác.
Mỗi quy tắc xử sự thường được thể hiện thành một quy phạm pháp luật.
Tính quy phạm phổ biến này làm nên giá trị công bằng, bình đẳng của pháp
luật, vì bất kỳ ai ở trong điều kiện hoàn cảnh nhất định cũng phải xử sự theo
khuôn mẫu được pháp luật quy định.
1.0
0.5
0.5
5.
(4.0 đ)
Giả sử: Điều tra sơ bộ về cầu lượng bia trong dịp tết Nguyên đán năm 2012
là 37 triệu chai. Trong đó: Công ty bia Sài gòn cung cấp 9,5 triệu chai, công
ty bia Hà Nội cung cấp 7,1 triệu chai, công ty bia Vinh cung cấp 6,8 triệu chai,
các công ty bia khác cung cấp 17,6 triệu chai.
a. Theo em, số liệu trên phản ánh điều gì?
b. Nếu là nhà sản xuất, trong trường hợp trên em sẽ vận dụng như thế
nào?
4.0
a/.
- Khái niệm cung.
- Khái niệm cầu.
Số liệu trên phản ánh:
Số lượng cầu: 37 triệu chai
Số lượng cung: 41 triệu chai
Căn cứ vào số liệu thì cung > cầu : suy ra giá cả < giá trị.
0.5
0.5
0.5
0.5
b/. Trong trường hợp trên nếu là nhà sản xuất em sẽ: thu hẹp hoặc chuyển đổi
mặt hàng sản xuất.
- Giải thích: Nếu kinh doanh mặt hàng trên thị trường khi cung > cầu, giá cả
bán thấp hơn giá trị thì nhà sản xuất sẽ bị thua lỗ. Vì vậy để thu được nhiều
lợi nhuận em sẽ thu hẹp hoặc chuyển đổi mặt hàng sản xuất.
1.0
1.0