S GIÁO DC VÀ ĐÀO TO
VĨNH PHÚC K THI CHN HC SINH GII CP TNH
LP 12 THPT NĂM HC 2012-2013
ĐỀ THI CHÍNH THC Môn: NG VĂN – THPT CHUYÊN
Thi gian: 180 phút, không k thi gian giao đề.
Ngày thi: 02/11/2012.
Câu 1 (3,0 đim).
R.Ta-go, nhà thơ n Độ cho rng: Thà làm mt bông hoa sen n khi thy
mt tri ri mt hết tinh nhy, còn hơn gi nguyên hình n búp trong sương lnh
vĩnh cu ca mùa đông.
Suy nghĩ ca anh (ch) v nhn đnh trên.
Câu 2 (7,0 đim).
Bàn v thơ, có ý kiến cho rng: Hành động sáng to trong thơ ca mt s
gii ta nhng cm xúc tràn đầy trong tâm hn nhà thơ.
Anh (ch) hãy bình lun và làm sáng t ý kiến trên.
----------------HT----------------
Cán b coi thi không gii thích gì thêm.
H tên hc sinh…………………….....………..S báo danh…………
1
S GIÁO DC VÀ ĐÀO TO
VĨNH PHÚC K THI CHN HC SINH GII CP TNH
LP 12 THPT NĂM HC 2012-2013
Môn: NG VĂN – THPT CHUYÊN
HƯỚNG DN CHM
(Gm 04 trang)
Câu 1 (3,0 đim)
I. Yêu cu v kĩ năng
Biết cách làm bài văn ngh lun xã hi: B cc và h thng ý sáng rõ. Biết vn dng phi
hp nhiu thao c ngh lun. Hành văn trôi chy. Lp lun cht ch. Dn chng chn lc,
thuyết phc. Không mc các li din đạt, dùng t, ng pháp, chính t.
II. Yêu cu v kiến thc
Hc sinh có th trình bày theo nhiu cách khác nhau nhưng cn đảm bo nhng ý cơ
bn sau:
1. Gii thích ý nghĩa ca li nhn định
- Hoa sen: mm trong bùn đất, ti khut, nhơ bn nhưng mnh m vươn lên. Hoa
sen là biu tượng cho phm cách thanh sch, biết vươn lên trong cuc sng ca con người.
- Mt tri: Đó ánh sáng vĩnh cu đem li s sng cho vn vt. Mt tri tưng
trưng cho sc sng mnh m, s huy hoàng.
- N búp: n d cho cái non nt, nhút nhát, e s ca con người.
- Sương lnh vĩnh cu: môi trường lnh giá, khc nghit, đó vn vt phi n
mình, thu mình, không th sinh sôi phát trin. thế tượng trưng cho nhng khó khăn,
th thách trong cuc sng.
=> Ý nghĩa câu nói: Ý kiến ca Ta- go mt triết sng mnh m, tích cc tiến
b. Trong cuc sng có rt nhiu kkhăn th thách, nhưng nếu biết sng cng hiến hết
mình ta s nhn được thành qu xng đáng. Nếu sng nhút nhát, th động thì cuc đời tht
nht nho, vô nghĩa.
2. Bàn lun, m rng vn đề
a. Ti sao nên chn cách sng như “bông hoa sen”?
- Cuc sng rt quý giá nhưng li ngn ngi, ch đến duy nht mt ln. Ta phi
sng thế nào cho xng đáng, phi sng sao cho khi xót xa, ân hn nhng tháng năm đã
sng hoài, sng phí. Ta cn mt trái tim đy nhit huyết để sng hết mình, để cm nhn
tng hơi th trong khonh khc ca đời mình.
- Đã con người thì cn phi ước mơ, lý tưởng khát khao thc hin nhng
điu đó. Tuy nhiên, cuc sng luôn n cha nhng khó khăn, th thách nhng điu tt
đẹp không bng dưngcó. Thay vì để khó khăn đánh bi, ta hãy đón nhn chúng như mt
cơ hi để rèn luyn bn lĩnh ca chính mình, đ ta thêm trưởng thành.
- Khi ta chn m “bông hoa sen n trong ánh mt tri” đó lúc ta sng hết mình
cng hiến hết mình. Ta s cơ hi đưc to sáng, được khng định, lưu li du chân trên
con đường đã đi tn hưởng nhng điu tuyt diu mà cuc sng mang li. Đó cũng chính
cách khiến cuc sng ca ta thêm ý nghĩa tr nên ích. Đó mi cuc sng đích
thc ca con người.
2
b. Ti sao không nên chn cách sng như “n búp”?
- Nếu ta không dám đối mt trước nhng khó khăn, th thách ca cuc sng ta s
sai lm, s s tht bi, s b cười chê… để ri mãi mãi ta sng trong v bc hèn nhát ca
mình. Đó li sng mòn, sng tha, sng ích không được ai biết đến. Mt “cuc
sng đang mòn ra, đang r đi, đang ni váng.”
- Cuc sng không mc tiêu, ước mơ, hoài o tht v. Sng như thế thc cht ch
là tn s ti mà thôi, là chết ngay c khi đang sng.
c. Nâng cao
- Liu phi lúc nào ta cũng sng hết mình? Nếu c hết mình như thế s lúc ta
kit sc. Vy ta cn phi biết lưng sc mình, không phi lúc o cũng nên lao v phía
trước. Để đối mt vi mi th thách trên đường đời trước tiên ta phi trân trng chính bn
thân ta. Đừng nôn nóng theo đui mc đích mà quên mt bn thân mình.
- nhng phút giây ta nên thu mình li khi đã cm thy mi mt. Khi y không
phi ta đang hèn nhát, chta đang tìm kiếm chút bình yên cho tâm hn, tìm được li ý chí,
lòng quyết tâm để tiếp tc tiến lên phía trước.
3. Bài hc nhn thc và hành động
- Phê phán li sng yếu mn, th động, ch biết ngi ch vn may và s thun li.
- Cuc sng ca mi người được quyết định bi s t nhn thc, bn lĩnh ngh lc
vươn lên không ngng. Cuc sng quá ngn ngi, y c cháy hết mình đến tn cùng ca
khát vng, ước mơ.
III. Biu đim
- Đim 3,0: Đáp ng được các yêu cu nêu trên; Văn viết cm xúc. Dn chng
chn lc và thuyết phc. Có th còn mt vài sai sót nh.
- Đim 2,0: Cơ bn đáp ng được các yêu cu nêu trên. Dn chng chưa tht phong
phú. Có th còn mt vài sai sót nh.
- Đim 1,0: Chưa hiu chc yêu cu ca đề bài. Kiến thc sơ sài. Còn mc nhiu li.
- Đim 0: Không hiu đề, sai lc phương pháp.
Câu 2 (7,0 đim)
I. Yêu cu v kĩ năng
Hiu đề, biết cách làm bài văn ngh lun văn hc. Biết phân tích dn chng để làm
sáng t vn đề. B cc ràng, lp lun cht ch. Hành văn trôi chy. Văn viết có cm xúc.
Không mc các li din đạt, dùng t, ng pháp, chính t.
II. Yêu cu v kiến thc
Hc sinh hiu đúng vn đề : đề bài bàn v vai trò ca tình cm,cm xúc trong thơ.
Đó mt trong nhng đặc trưng ca thơ, nht là thơ tr tình. Bài viết cn xut phát t điu
đó để bình lun chng minh vn đề. Quá trình viết bài, phi có dn chng phân tích đ
làm ni bt các lun đim. Hc sinh th trình bày bng nhiu cách khác nhau nhưng cn
trình bày được các ý sau đây:
1. Gii thích
- Thơ mt hình thc sáng tác văn hc nghiêng v th hin cm xúc thông qua t
chc ngôn t đặc bit, giàu nhc tính, giàu hình nh và gi cm.
- Hành đng sáng to thi ca: qúa trình làm thơ ca người ngh sĩ trước tác động
ca đời sng hin thc.
3
- S gii phóng nhng cm xúc tràn đầy được hiu là: mi khi điu cht cha
trong lòng, không nói ra, không chu được, đó là lúc thi sĩ tìm đến thơ để giãi bày.
=> Ý kiến trên đã ch ra đặc trưng ca thơ tr tình đề cao vai trò ca tình cm,
cm xúc trong thơ.
2. Bình lun và chng minh
- Khng định ý kiến trên hoàn toàn đúng, ý kiến đó đã xut phát t đặc trưng ca
th loi thơ tr tình t quy lut chung ca sáng to ngh thut. Đã nhiu ý kiến ca
các nhà thơ, nhà phê bình văn hc xưa nay nhng quan đim tương đồng. Thơ ch bt ra
khi tim ta cuc sng đã tràn đầy (T Hu), y xúc động hn thơ cho ngòi bút thn
(Ngô Thì Nhm)Xuân Diu tng phát biu: Mt bài thơ hay thơ chín đỏ trong cm
xúc.Thiếu tình cm, cm xúc ch th tr thành người th làm nhng câu ch vn ch
không làm được nhà thơ.
- Thơ tiếng nói ca đời sng nh cm con ngưi trước cuc sng. Thơ tr tình ly
cm xúc bên trong ca đời sng tinh thn nhà thơ để biu hin. Khi rung động sâu sc vi
cuc sng, trong nhng trng thái vui, bun mc thăng hoa, con người nhu cu bc l
tình cm, khi đó, người ta cn đến thơ. (dn chng )
- Thơ ra đời rt sm trong lch s nhân loi. Người ta làm thơ như mt nhu cu cn
thiết trong cuc sng. Con người dùng thơ để bc l tâm tưnh cm, ni nim. Thơ là tiếng
nói tha thiết ca m hn. Đó th nhng cm xúc, suy tư v nhân tình thế thái, v s
phn con người, thăng trm ca xã hi, nhng cm xúc v đất nước, nhân dân, nhân loi. Có
khi đó ch là nhng tâm tư ca cá nhân trong cuc đời… ( dn chng)
- Tình cm trong thơ phi th tình cm chân tht ca nhà thơ. Tình cm y
nhng trng thái vui, bun, sung sướng, đau khngười ngh sĩ tng tri qua, tng
sng trong nhng cung bc y. Thơ không chp nhn th tình cm gi to, m nht. Nếu
nhà thơ không viết thơ bng nước mt, bng máu ca chính mình, không sng sâu sc vi
nhng tình cm ca con người thì thơ s thiếu sc sng, ch th làm được nhng bài thơ
vô hn, ch là nhng câu ch hoa mĩ được ép khô trên trang giy. ( dn chng)
- Tình cm, cm xúc trong thơ phi sc lay động lòng ngưi. Thơ kết qu ca
s nhp tâm vi đời sng. Chế Lan Viên khi cho rng: Chng thơ đâu gia lòng
đóng khép. Như vy, nhà thơ cn tm lòng vi cuc đời, m lòng vi cuc sng để đón
nhn nhng tình cm, nhng rung động t hin thc cuc đời. Đó cũng cách đng tâm
hn mình lên, biết yêu thương, đồng cm vui bun vi mi người xung quanh. Nhà thơ phi
biết sng đẹp, trái tim mãnh lit, phong phú, sâu sc. Tình cm yếu t ngn ngun ca
cái đẹp trong thơ, khi đó thơ s có sc mnh thanh lc tâm hn con người. (dn chng)
- Tình cm, cm c trong thơ phi phi đưc truyn ti bng mt hình thc ngh
thut độc đáo, mang tính thm m th hin trên các phương din: Th loi, ngôn ng thơ,
hình nh, t thơ, nh nhc, cht ha…. Điu đó đem li cho thơ v đẹp hoàn mĩ. (dn
chng)
3. Nâng cao
- Thơ gn kết nhng m hn đồng điu. Nhà thơ cn nm bt cái riêng bit để biu
hin được cái ph quát, qua cm xúc, ni ng ca nhà thơ, người đọc thy đưc mình
trong đó.
4
- Thơ không ch cn cm xúc cn ctrí. Đó là chiu sâu ca nhn thc. Nếu thơ
ch thiên v cm xúc, bài thơ s thiếu cht trí tu, thiếu s suy tưng triết mang tính khái
quát v cuc sng.
- S tiếp nhn ngưi đọc thơ: cn s tri âm, s đồng cm vi tác phm, vi nhà thơ
để th s chia nhng tình cm đồng điu. Khi y, thơ s sc sng lâu bn trong lòng
người đọc nhiu thế h.
- Bài hc cho người ngh sĩ: phi biết đề cao yếu t tình cm, cm xúc trong vic
sáng tác thơ.
III. Biu đim
- Đim 7,0: Đáp ng được yêu cu nêu trên, văn viết sâu sc, din đạt trong sáng. Bài
viết th hin s sáng to, cm th riêng. Có th còn mt vài sai sót nh.
- Đim 5-6: Cơ bn đáp ng được yêu cu trên, văn viết chưa tht sâu sc nhưng din
đạt trong sáng. Có th mc mt vài sai sót nh.
- Đim 3-4: Cơ bn hiu yêu cu ca đề. B cc bài viết ràng. Chn phân tích
được dn chng song ý chưa sâu sc. Có th mc mt vài sai sót nh.
- Đim 1-2: Chưa hiu rõ yêu cu ca đề. Din đạt lúng túng, trình bày cu th.
- Đim 0: Sai lc c ni dung và phương pháp.
* Lưu ý:
- Giám kho nm vng yêu cu ca hướng dn chm để đánh giá tng quát bài làm
ca thí sinh. Cn khuyến khích nhng bài viết có cht văn, có nhng suy nghĩ sáng to.
- Vic chi tiết hóa đim s ca các câu, các ý phi đảm bo không sai lch vi tng
đim ca câu và được thng nht trong hi đồng chm. Đim l được làm tròn đến 0,5 đim
sau khi đã chm xong và cng tng đim toàn bài.